Zbiorniki przeciwpożarowe

Zbiorniki przeciwpożarowe Porównanie norm oraz Wykładowca: Rzeczoznawca ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych Jacek Podyma Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r.

Przeciwpożarowy zbiornik wodny pojemnik dowolnego kształtu przeznaczony do magazynowania wody do celów przeciwpożarowych Przeciwpożarowy zbiornik wodny kryty podziemny lub półpodziemny obudowany przeciwpożarowy zbiornik wodny o trwałej konstrukcji przekrycia, zabezpieczony przed wpływami atmosferycznymi DEFINICJE Przeciwpożarowy zbiornik wodny pojemnik dowolnego kształtu lub grupa odpowiednio połączonych ze sobą pojemników, przeznaczony do magazynowania wody do celów przeciwpożarowych Przeciwpożarowy zbiornik wodny kryty p.z.w. o trwałej konstrukcji przekrycia, zabezpieczony przed działaniem czynników atmosferycznych. Przeciwpożarowy zbiornik podziemny p.z.w. w którym dno i obudowa znajdują się poniżej poziomu otaczającego terenu, a przekrycie zbiornika znajduje się na lub poniżej poziomu otaczającego terenu. Przeciwpożarowy zbiornik półpodziemny p.z.w. w którym dno znajduje się poniżej poziomu otaczającego terenu, a przekrycie zbiornika znajduje się na lub poniżej poziomu otaczającego terenu. Przeciwpożarowy zbiornik wodny naziemny p.z.w. w którym dno znajduje się na lub nad poziomem otaczającego terenu. Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 2

DEFINICJE Przeciwpożarowy zbiornik wodny otwarty p.z.w. z otwartym lustrem wody Przeciwpożarowy zbiornik wodny otwarty obudowany przeciwpożarowy zbiornik wodny z otwartym lustrem wody Stanowisko czerpania wody miejsce do ustawienia pomp pożarniczych służących do poboru wody ze zbiornika Studzienka ssawna część uzbrojenia zbiornika przeciwpożarowego przeznaczona do poboru wody ze zbiornika Przeciwpożarowy zbiornik wodny ziemny p.z.w., którego obudowa została uformowana z ziemi bądź w formie wykopu, bądź w formie nasypu bez stosowania ścian oporowych stanowiących obudowę, a lustro wody znajduje się na lub poniżej otaczającego terenu. Stanowisko czerpania wody miejsce do ustawienia pompy pożarniczej i ich połączenia z punktem poboru wody Studzienka ssawna szczelnie obudowana komora, umożlwiająca czerpanie wody do celów przeciwpożarowych przez pompę pożarniczą, zabezpieczona przed zamuleniem i zamarzaniem Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 3

Punkt poboru wody miejsce wyprowadzenia ze zbiornika lub studzienki ssawnej przewodów ssawnych Przewód ssawny część uzbrojenia przeciwpożarowego zbiornika wodnego w postaci przewodu rurowego, wyprowadzonego ze zbiornika lub studzienki ssawnej, przeznaczonego do poboru wody pompami pożarowymi lub pompami stacjonarnymi Studzienka osadnikowa część uzbrojenia przeciwpożarowego zbiornika wodnego zasilającego ze źródeł innych niż wodociąg, przeznaczona do osadzania zanieczyszczeń mechanicznych znajdujących się w wodzie zasilającej zbiornik DEFINICJE Punkt poboru wody miejsce zmontowania na przewodzenie ssawnym nasady służącej do podłączenia pompy pożarniczej Przewód ssawny przewód rurowy, wyprowadzony z przeciwpożarowego zbiornika wodnego lub studzienki ssawnej przeznaczony do poboru wody przez pompę pożarniczą Studzienka osadnikowa komora przeznaczona do osadzania się zanieczyszczeń mechanicznych znajdujących się w wodzie zasilającej przeciwpożarowy zbiornik wodny lub studzienkę ssawną Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 4

X X X DEFINICJE Pompa pożarnicza motopompa, autopompa lub pompa stacjonarna przeznaczona do podawania wody do przewodów układu gaśniczego Przepływ dopływowy przewód zasilający przeciwpożarowy zbiornik wody lub studzienkę ssawną Najniższy użyteczny poziom wody najniższy poziom wody nad wlotem do przewodu ssawnego zapewniający prawidłowe pobieranie wody z przeciwpożarowego zbiornika wodnego lub studzienki ssawnej przez pompę pożarniczą. Uwaga: najniższy użyteczny poziom wody w normie PN-EN 12845 określany jako niski poziom wody. Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 5

X X DEFINICJE Normalny poziom wody poziom wody niezbędny do zapewnienia wymaganej pojemności użytecznej zapasu wody, odniesiony do najniższego użytecznego poziomu wody Pojemność przeciwpożarowego zbiornika wodnego objętość wody w zbiorniku zawarta pomiędzy normalnym poziomem wody a najniższym użytecznym poziomem wody, która jest zawsze dostępna do celów przeciwpożarowych Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 6

WYMIARY I GŁĘBOKOŚCI ZBIORNIKÓW Głębokość minimalna, liczona od lustra wody do dna zbiornika w miejscu czerpania nie może wynosić mniej niż 0,5 m. Głębokość maksymalna powinna być taka, aby odległość pionowa mierzona od osi nasady pompy pożarniczej po stronie ssawnej do dna zbiornika lub studzienki ssawnej w miejscu czerpania wody nie przekraczała 6 m. Głębokość przeciwpożarowego zbiornika wodnego nie powinna być mniejsza niż 2,0m. Głębokość przeciwpożarowych zbiorników wodnych powinna być taka, aby w warunkach pracy z zasysaniem wody przez pompy pożarnicze odległość pionową, mierzoną od poziomu stanowiska czerpania wody do najniższego użytecznego poziomu wody, nie powinna przekraczać 5,0 m. Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 7

Należy ustalać zgodnie z PN-71/B-02864. Nominalna pojemność przeciwpożarowego zbiornika wodnego powinna wynosić co najmniej 50 m³. X POJEMNOŚĆ WODNA ZBIORNIKÓW Pojemność przeciwpożarowego zbiornika wodnego powinna wynosić co najmniej 50m³. Jeżeli zbiornik nie jest zabezpieczony przed zamarzaniem, to normalny poziom wody należy podwyższyć o 1 m i zapewnić odpowietrzenie w lodzie. Normalnego poziomu wody nie podwyższa się w przypadku zbiorników podziemnych, jeżeli grubość warstwy ziemi osłaniającej zbiornik jest nie mniejsza niż 0,8 m. Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 8

RYS. 1 ZBIORNIK OTWARTY X NISKI POZIOM WODY N NORMALNY POZIOM WODY Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 9

RYS. 2 ZBIORNIK ZAMKNIĘTY X NISKI POZIOM WODY N NORMALNY POZIOM WODY Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 10

Przeciwpożarowy zbiornik wodny należy sytuować możliwie centralnie w stosunku do chronionych obiektów. Zasięg jednego przeciwpożarowego zbiornika wodnego powinien obejmować obszar w promieniu do 250 m. Zaleca się sytuowanie zbiorników podziemnych pod trawnikami lub placami. Jeśli zbiornik kryty podziemny jest usytuowany pod placem, na którym jest przewidziany duży ruch pojazdów, należy zapewnić odpowiednie miejsce na stanowisko czerpania wody i swobodny dojazd. LOKALIZACJA ZBIORNIKÓW Przeciwpożarowe zbiorniki wodne należy sytuować możliwie centralnie w stosunku do obiektów chronionych, w odległości od nich do 250 m, przy zapewnieniu pojazdom pożarniczym dojazdu o długości nie przekraczającej 350 m, mierzonej od stanowiska czerpania wody do punktu przyjęcia jednostek ochrony przeciwpożarowej zlokalizowanego w odległości nie większej niż 30 m od chronionego budynku. Zaleca się aby przeciwpożarowe zbiorniki wodne podziemne były lokalizowane pod trawnikami lub placami. Jeżeli ppoż. zbiornik wodny podziemny zlokalizowany jest pod placem, po którym odbywa się ruch pojazdów, należy zapewnić możliwość ruchu i postoju pojazdów o masie całkowitej co najmniej 20 ton. Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 11

RYS. 3 LOKALIZACJA ZBIORNIKA WG PN-B-02857:1982 Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 12

RYS. 4 LOKALIZACJA ZBIORNIKA WG 1. PUNKT CZERPANIA WODY 2. PUNKTU PRZYJĘCIA JEDNOSTEK OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 13

LOKALIZACJA ZBIORNIKÓW NAZIEMNYCH X Przeciwpożarowy zbiornik wodny naziemny powinien być zlokalizowany względem chronionego obiektu w odrębnej strefie pożarowej, poprzez zachowanie pomiędzy obiektem chronionym a zbiornikiem pasa wolnego terenu, lub ściany oddzielenia przeciwpożarowego, określonych wg 4.5. Dopuszcza się aby ściana oddzielenia przeciwpożarowego była ścianą zewnętrzną chronionego obiektu budowlanego, jeżeli nie wpłynie to na możliwość uszkodzenia zbiornika w przypadku pożaru w obiekcie chronionym. Ściana oddzielenia przeciwpożarowego powinna być wykonana w sposób zapewniający możliwość poboru wody ze zbiornika w czasie nie krótszym niż obliczeniowy czas trwania pożaru, jednak nie krócej niż przez 2 godziny. Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 14

RYS. 5 WZGLĘDNY CZAS TRWANIA POŻARU WG PN-B-02852:2001 Ochrona przeciwpożarowa budynków Obliczanie gęstości obciążenia ogniowego oraz wyznaczanie względnego czasu trwania pożaru 6.10. [ ] należy zapewnić uzupełniający zapas wody w zbiornikach przeciwpożarowych w ilości równej iloczynowi brakującej wydajności wodociągu przez czas trwania pożaru przewidziany dla rozpatrywanej strefy pożarowej, ustalony w Polskiej Normie [ ] jednak nie większy niż 4 godziny; Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 15

LOKALIZACJA ZBIORNIKÓW W BUDYNKACH X Przeciwpożarowe zbiorniki wodne w budynku powinny być zlokalizowane przy ścianie zewnętrznej w przestrzeni stanowiącej odrębną strefę pożarową, wykonanej w sposób zapewniający możliwość poboru wody ze zbiornika w przypadku pożaru w budynku w okresie czasu nie krótszym niż obliczeniowy czas trwania pożaru, jednak nie krócej niż przez 2 godziny. Elementy oddzielenia przeciwpożarowego powinny zapewniać ochronę zbiornika przez co najmniej ten czas. Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 16

Przy każdym przeciwpożarowym zbiorniku wodnym należy przewidzieć stanowisko czerpania wody ułatwiające pobór wody ze zbiornika pompami pożarniczymi. Stanowisko czerpania wody powinno mieć wymiary co najmniej 20x20 m. STANOWISKO CZERPANIA WODY Stanowisko czerpania wody należy lokalizować przy każdej nasadzie ssawnej punktu poboru wody, w sposób umożliwiający dostęp do punktu poboru wody o wymiarach umożliwiających postój samochodu pożarniczego o długości 12m, a w przypadku przeciwpożarowych zbiorników wodnych służących wyłącznie zapewnieniu wody, do celów przeciwpożarowych dla jednostek osadniczych umożliwiające ustawienie motopompy. Stanowisko postojowe dla samochodu pożarniczego na stanowisko czerpania wody, powinno mieć szerokość co najmniej 4 m i długość co najmniej 12 m. W przypadku wykonania stanowiska postojowego w postaci zatoki powinno ono mieć skosy wjazdowe nie mniejsze niż 1:1, wyokrąglone łukami kołowymi. Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 17

RYS. 6 STANOWISKO CZERPANIA WODY Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 18

STANOWISKO CZERPANIA WODY Na terenach wiejskich jednostek osadniczych dopuszcza się stanowisko czerpania wody o wymiarach co najmniej 3x3 m, przeznaczone do ustawienia motopompy. Stanowisko czerpania wody powinno znajdować się w odległości nie większej niż 3 m od punktu poboru wody ze zbiornika. Dopuszcza się, aby stanowisko postojowe przy przeciwpożarowym zbiorniku wodnym, służącym wyłącznie zapewnieniu wody do celów przeciwpożarowym dla jednostek osadniczych, posiadało długość co najmniej 3m i szerokość co najmniej 3m. Stanowisko czerpania wody powinno znajdować się w odległości nie większej niż 2 m od punktu poboru wody ze zbiornika lub studzienki ssawnej. Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 19

Zarówno odległość stanowiska czerpania wody jak i punktu poboru wody ze zbiornika lub studzienki ssawnej, od najbliższego chronionego obiektu nie powinna być mniejsza niż 25 m. STANOWISKO CZERPANIA WODY Stanowisko czerpania wody powinno być usytuowane względem obiektu chronionego w sposób zapewniający możliwość bezpiecznego czerpania wody, przy czym odległość od obiektu chronionego nie powinna być mniejsza niż 8 m. Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 20

W przypadku gdy obiektem tym jest składowisko materiałów palnych lub budynek ze ścianami o przeszkleniu od strony stanowiska czerpania wody większym niż 70% - odległość ta powinna wynosić co najmniej 40 m. STANOWISKO CZERPANIA WODY Odległość ta powinna wynosić co najmniej 16 m, jeśli obiektem chronionym jest: - budynek ze ścianą zewnętrzną, która w pasie terenu o szerokości 16 m, określonym od stanowiska czerpania wody, nie posiada klasy odporności ogniowej co najmniej E 15, lub - składowisko materiałów palnych lub obiekt budowlany, których strefa pożarowa zlokalizowana przy stanowisku czerpania wody, ma powierzchnię wewnętrzną przekraczającą 1000m² i gęstość obciążenia ogniowego przerażającą 2000 MJ/m² Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 21

Jak wcześniej: W przypadku gdy obiektem tym jest składowisko materiałów palnych lub budynek ze ścianami o przeszkleniu od strony stanowiska czerpania wody większym niż 70% - odległość ta powinna wynosić co najmniej 40 m. STANOWISKO CZERPANIA WODY Ciąg dalszy: Dopuszcza się lokalizację stanowiska czerpania wody w odległościach mniejszych niż określone powyżej, pod warunkiem zastosowania ściany oddzielenia przeciwpożarowego, pomiędzy obiektem chronionym a stanowiskiem do czerpania wody i punktem poboru wody, wykonanej w sposób zapewniający możliwość bezpiecznego czerpania wody w przypadku pożaru w obiekcie chronionym w czasie nie krótszym niż obliczeniowy czas trwania pożaru, jednak nie krócej niż przez 2h. Ściana oddzielenia przeciwpożarowego powinna: - mieć klasę odporności min. REI-M 120, - być wykonana jako niezależna konstrukcyjnie, - być wzniesiona w pionie po dach na szerokość równej szerokości stanowiska czerpania wody powiększonej z każdej strony o 4 m albo 8 m w przypadku obiektu chronionego innego niż składowisko. Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 22

RYS. 7 PARAMETR M Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 23

Przedział (x/x) - zalecana wartość Wartość w nawiasie (x) - wykończenie o grubości min. 10 mm po obu stronach ściany Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 24

Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 25

STANOWISKO CZERPANIA WODY Przy zbiorniku o pojemności 200m³ i więcej należy przewidzieć co najmniej dwa stanowiska czerpania wody. Stanowisko należy lokalizować przy każdej nasadzie ssawnej punktu poboru wody. Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 31

Gdy stanowisko czerpania wody ma być usytuowane w pobliżu istniejącej drogi - w miejscu tym należy przewidzieć poszerzenie tej drogi w taki sposób, aby uzyskać niezbędną powierzchnię na urządzenie stanowiska czerpania wody. Przy stanowisku czerpania wody powinna być ustawiona tablica informacyjna wg PN- 65/M-51520 Nawierzchnia stanowiska powinna być utwardzona i mieć spadek umożliwiający odwodnienie. W miastach i zakładach produkcyjnych nawierzchnia powinna wytrzymywać obciążenie równe co najmniej 100 kn przypadające na jedną oś samochodu pożarniczego, a na terenach wiejskich jednostek osadniczych równe co najmniej 50 kn. STANOWISKO CZERPANIA WODY W przypadku stanowiska czerpania wody w pobliżu istniejącej drogi, zaleca się poszerzenie tej drogi lub wykonanie stanowiska czerpania wody w postaci zatoki. Nawierzchnia stanowiska czerpania wody powinna być utwardzona, mieć spadek umożliwiający odwodnienie oraz spełniać wymagania dróg pożarowych. Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 32

STANOWISKO CZERPANIA WODY Stanowisko powinno mieć oświetlenie elektryczne, a w przypadku braku sieci energetycznej - słupek do zawieszenia innego źródła światła. X X Punkt poboru wody powinien być zlokalizowany względem obiektu chronionego w sposób zapewniający możliwość bezpiecznego czerpania wody w przypadku pożaru w tym obiekcie. Punkt poboru wody może być zlokalizowany poza stanowiskiem czerpania wody, w odległości od niego nie większej niż 2 m. Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 33

DOJAZD DO STANOWISKA CZEPRANIA WODY Samochody pożarnicze powinny mieć zapewniony dogodny dojazd do stanowiska czerpania wody. Dojazd powinien mieć nawierzchnię utwardzoną i odwodnioną. Na terenach zakładów produkcyjnych nawierzchnia powinna wytrzymywać obciążenie co najmniej 100 kn przypadające na jedną oś samochodu pożarniczego, a na terenach wiejskich jednostek osadniczych co najmniej 50 kn. Promień zewnętrznych łuków na drogach dojazdowych nie powinien być mniejszy niż 11 m. Do stanowiska czerpania wody powinien być zapewniony dojazd spełniający wymagania dla dróg pożarowych, a w lasach dla dojazdów pożarowych, który: - umożliwia wykonanie manewru w celu odpowiedniego usytuowania samochodu gaśniczego przed punktem poboru wody, - w przypadku stanowiska o wymiarach co najmniej 3x3m zapewnia bezpośredni dostęp do tego stanowiska lub do prowadzącego do niego utwardzonego dojścia o długości nie przekraczającej 50m i szerokości co najmniej 1,5 m X Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 34

STUDZIENKA SSAWNA Studzienka ssawna powinna znajdować się w odległości nie większej niż 3 m od skrajni drogi. X Studzienka ssawna powinna być wykonana w taki sposób, aby umożliwiała pobór wody ze zbiornika w czasie mrozów. Studzienka ssawna powinna być zaopatrzona w klamry umożliwiające zejście do wnętrza studzienki oraz łatwo otwieralną pokrywę. Studzienka ssawna powinna być wyposażona w przewód ssawny wg 3.7. Szczelność studzienki powinna być zgodna z PN-85/B-10702. X Studzienka ssawna powinna być zaopatrzona w rozwiązania umożliwiające zejście do wnętrza studzienki, np. w klamry, i łatwo otwieralną pokrywę o średnicy co najmniej 0,6 m, oraz w przewód lub przewody ssawne (wg pkt 4.9) wyprowadzone w sposób umożliwiający podłączenie autopompy lub motopompy. Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 35

X X X STUDZIENKA SSAWNA Studzienka lub studzienki ssawne oraz ich połączenia ze zbiornikiem powinny zapewniać możliwość jednoczesnego poboru wody każdym przewodem ssawnym z wydajnością co najmniej 1200 dm³ /min. Uwaga: zgodnie z normą PN-EN 12845, minimalna średnica przewodu połączenia studzienki ze zbiornikiem wynosi: 300 mm (przy 1 przewodzie ssawnym), 350 mm (przy 2 przewodach ssawnych), 500 mm (przy 3 przewodach ssawnych). Studzienka ssawna powinna być szczelna i mieć średnicę wewnętrzną zapewniającą jej właściwe funkcjonowanie, jednak nie mniejszą niż 1 m. Wlot przewodu dopływowego do studzienki powinien znajdować się poniżej najniższego użytecznego poziomu wody, w odległości co najmniej jednej średnicy tego przewodu. Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 36

Powinien być wykonany z rur o nominalnej średnicy co najmniej 100 mm wg PN-83/H- 02651. Dolny koniec przewodu powinien znajdować się w odległości minimum 20 cm nad dnem zbiornika w miejscu czerpania wody i powinien być zabezpieczony koszem chroniącym przed zassaniem zanieczyszczeń mechanicznych znajdujących się w wodzie. Na wlocie do przewodu ssawnego powinien być zainstalowany zawór zwrotny. X PRZEWÓD SSAWNY Przewód ssawny powinien być wykonany z rur o średnicy nominalnej nie mniejszej niż 100 mm, a w przypadku zbiornika naziemnego z jednym przewodem ssawnym o średnicy nie mniejszej niż 150 mm. Wlot przewodu ssawnego powinien być zabezpieczony (np. koszem) przed możliwością zassania zanieczyszczeń mechanicznych znajdujących się w wodzie. Na wlocie do przewodu ssawnego do pracy ze ssaniem powinien być zainstalowany zawór zwrotny. Należy przewidzieć rozwiązanie umożliwiające odwodnienie przewodu ssawnego z zaworem zwrotnym. Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 37

Górna część przewodu powinna być wyprowadzona na wysokość równą co najmniej 35 cm nad poziom stanowiska czerpania wody i zakończona poziomym odcinkiem rury zaopatrzonym w nasadę 110 wg PN-91/M-51038 i pokrywę nasady 110 wg PN-91/M-51024. Przewód ssawny powinien mieć zapewnioną całkowitą przelotowość. Przewód ssawny powinien być szczelny na podciśnienie równe co najmniej 0,07 Mpa (7 m H2O). Dopuszczalny spadek wielkości podciśnienia w ciągu 1 min nie powinien przekroczyć 0,01 Mpa (1 m H2O). PRZEWÓD SSAWNY Górna część przewodu ssawnego powinna być wyprowadzona na wysokość 0,5 m do 1 m nad poziom stanowiska do czerpania wody i zakończona poziomym odcinkiem rury zaopatrzonym w punkcie poboru wody w nasadę typu 110 wg PN-M-51038 lub w dwie nasady typu 110 w przypadku zbiornika naziemnego z jednym przewodem ssawnym. Nasady powinny być zaopatrzone w pokrywy typu 110 wg PN-M-51024. Przewód ssawny powinien być szczelny na podciśnienie równe co najmniej 0,07 Mpa. Dopuszczalny spadek wielkości podciśnienia w ciągu 1 minuty nie powinien przekroczyć 0,01 MPa. Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 38

Przewód ssawny powinien być zabezpieczony przed działaniem korozyjnym wody i czynników atmosferycznych. X X X PRZEWÓD SSAWNY Przewód ssawny powinien być wykonany w sposób umożlwiający pobór wody ze zbiornika lub studzienki ssawnej w czasie mrozów oraz powinien być zabezpieczony przed działaniem korozyjnym wody i warunków atmosferycznych. Przewód ssawny powinien mieć zapewnioną całkowitą przelotowość. Wartości minimalnych odległości od wlotu przewodu ssawnego do najniższego użytecznego poziomu wody oraz dna bądź ściany komory ssawnej w zbiorniku, powinny być określone zgodnie z PN-EN 12845. W przypadku stosowania więcej niż jednej nasady powinny być one rozmieszczone w sposób umożliwiający jednoczesne czerpania wody przez pompy pożarnicze. Zaleca się zachowanie między nasadami odległości co najmniej 2 m. Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 39

PRZEWÓD SSAWNY X Każde stanowisko czerpania wody powinno być wyposażone w minimum dwa przewody ssawne. Długość przewodu ssawnego do prac ze ssaniem nie powinna przekraczać 10 m. Liczba przewodów ssawnych, zależnie od pojemności przeciwpożarowego zbiornika wodnego oraz warunków pracy tych przewodów, powinna wynosić co najmniej: - 1 przewód ssawny, dla zbiorników o pojemności do 150 m³, - 2 przewody ssawne, dla zbiorników o pojemności powyżej 150 m³ do 300 m³, - 3 przewody ssawne, dla zbiorników o pojemności powyżej 300 m³ Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 40

X PRZEWÓD SSAWNY W przypadku zbiorników naziemnych o pojemności do 300 m³, zapewniających warunki ssania do pracy z napływem, to jest w których: - co najmniej dwie trzecie pojemności użytkowej zapasu wody w zbiorniku znajduje się powyżej 1 m nad poziomem stanowiska czerpania wody, - niski poziom wody w zbiorniku znajduje się nie niżej niż poziom stanowiska czerpania wody, dopuszcza się wykonanie jednego przewodu ssawnego. Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 41

Studzienka osadnikowa powinna znajdować się między zbiornikiem a kanałem doprowadzającym wodę powierzchniową. Studzienka powinna być zaopatrzona w przewód odprowadzający nadmiar wody ze studzienki do zbiornika. Wylot przewodu powinien znajdować się powyżej maksymalnego poziomu wody w zbiorniku. Szczelność studzienki powinna być zgodna z PN-85/B-10702. STUDZIENKA OSADNIKOWA Studzienka osadnikowa przeciwpożarowych zbiorników wodnych niezasilanych z sieci wodociągowej powinna być zlokalizowana między zbiornikiem a kanałem doprowadzającym wodę. Studzienka powinna być wyposażona w przewód odprowadzający nadmiar wody ze studzienki do zbiornika. Wylot przewodu powinien znajdować się powyżej maksymalnego poziomu wody w zbiorniku. Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 42

CZAS NAPEŁNIANIA ZBIORNIKÓW PO CAŁKOWITYM OPRÓŻNIENIU Dla zbiorników zasilanych z sieci wodociągowej przewód doprowadzający wodę powinien zapewnić napełnienie zbiorników w czasie nie dłuższym niż: - 48 h dla 100% napełnienia zbiorników o pojemności do 100 m³. - 48 h dla 50% napełnienia zbiorników o pojemności powyżej 100 m³. Dla zbiorników zasilanych z innych źródeł, źródło zasilające powinno całkowicie napełnić zbiornik po jego opróżnieniu w czasie nie dłuższym niż 72 h. Przeciwpożarowe zbiorniki wodne zasilane z sieci wodociągowej powinny być napełniane za pomocą przewodu doprowadzającego wodę w czasie nie dłuższym niż: - 48 h dla 100% napełnienia zbiorników o pojemności do 100 m³. - 48 h dla 50% napełnienia zbiorników o pojemności powyżej 100 m³. W przypadku przeciwpożarowych zbiorników wodnych zasilanych z innych źródeł, źródło zasilające powinno całkowicie napełnić zbiornik po jego opróżnieniu w czasie nie dłuższym niż 72 h. Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 43

WYKONANIE ZBIORNIKÓW Przeciwpożarowe zbiorniki wodne powinny być wykonane z przegród wodoszczelnych lub uszczelnionych membraną hydroizolacyjną, w sposób zapewniający ochronę projektowanego zapasu wody przed zamarzaniem. Zbiorniki powinny być wykonywane zgodnie z PN-85/B-10702. Zbiorniki kryte powinny być wykonane w sposób zabezpieczający wodę przed zamarzaniem. Norma wycofana Przeciwpożarowe zbiorniki wodne powinny być szczelne i trwałe, a ich rozwiązania konstrukcyjne powinny uwzględniać wszelkie przewidywane oddziaływania, tak aby utrzymać wymagany zapas wody do celów przeciwpożarowych przez cały okres ich projektowanej eksploatacji. Grupa pojemników stanowiących przeciwpożarowy zbiornik wodny powinna być połączona ze sobą przewodami o średnicy co najmniej 300 mm. Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 44

UZBROJENIE ZBIORNIKÓW Zbiorniki zasilane z sieci wodociągowej - Przewód doprowadzający wodę, zabezpieczony przed zamarzaniem, wyposażony w zawór odcinający i spełniający wymagania wg 3.9, - Przewód przelewowy dla odprowadzenia nadmiaru wody, - Przewód spustowy z zaworem umożliwiającym odprowadzenie wody. - Przewód doprowadzający wodę, zabezpieczony przed zamarzaniem, wyposażony w zawór odcinający, - Przewód przelewowy do odprowadzania nadmiaru wody. UZBROJENIE ZBIORNIKÓW Zbiorniki zasilane z innych źródeł - Studzienka osadnikowa, - Przewód przelewowy dla odprowadzenia nadmiaru wody. - Studzienka osadnikowa, - Przewód przelewowy do odprowadzania nadmiaru wody. Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 45

UZBROJENIE ZBIORNIKÓW Dla zbiorników krytych - Elementy wcześniejsze (zależnie 3.11.1 lub 3.11.2 od sposobu zasilania), oraz dodatkowo: - Właz kanałowy wg PN-87/H-74051/02 lub PN-87/H-74051/01 zależnie od sposobu usytuowania zbiornika, właz ten może spełniać rolę punktu poboru wody ze zbiornika, - Drabinka stała umożliwiająca zejście na dno zbiornika, - Przewód ssawny. X - Elementy wcześniejsze (4.12.1 lub 4.12.2 zależnie od sposobu zasilania), oraz dodatkowo: - Właz kanałowy, - Drabinka stała umożliwiająca zejście na dno zbiornika, - Przewód ssawny lub studzienka ssawna. W celu prawidłowego napełniania i pobierania wody, należy zapewnić rozwiązania umożlwiające doprowadzenie i upust powietrza ze zbiornika np. poprzez zainstalowanie powyżej najwyższego możliwego poziomu wody rury wentylacyjnej zabezpieczonej przed zabrudzeniem i zatkaniem. Zaleca się, aby przyjmowanie rozwiązania ograniczały dopływ światła do komory zbiornika. Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 46

UZBROJENIE ZBIORNIKÓW Dla zbiorników otwartych - Elementy wcześniejsze (zależnie 3.11.1 lub 3.11.2 od sposobu zasilania), oraz dodatkowo: - Stałe zejście na dno zbiornika na jednej ze skarp bocznych, dla zbiorników o pojemności powyżej 100 m³ należy przewidzieć 2 zejścia, po jednym na skarpach ścian przeciwległych, - Ogrodzenie lub obudowa brzegów (zależnie od miejsca usytuowania zbiornika), zabezpieczające przed wpadnięciem do zbiornika ludzi lub zwierząt, - Studzienka ssawna. - Elementy wcześniejsze (4.12.1 lub 4.12.2 zależnie od sposobu zasilania), oraz dodatkowo: - Stałe zejście na dno zbiornika na jednej ze skarp bocznych przy stanowisku czerpania wody; dla zbiorników o pojemności większej niż 100 m³ należy przewidzieć dwa zejścia, po jednym na skarpach ścian przeciwległych, - Ogrodzenie lub obudowa brzegów (w zależności od miejsca usytuowania zbiornika), zabezpieczające przed wpadnięciem do zbiornika ludzi lub zwierząt, - Studzienka ssawna. Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 47

UZBROJENIE ZBIORNIKÓW Dla zbiorników naziemnych - Elementy wcześniejsze (4.12.1), oraz dodatkowo: X - Przewód ssawny, - Przewód spustowy z zaworem odcinającym, umożlwiający odprowadzenie wody ze zbiornika, - Właz rewizyjny, - Zewnętrzna drabina wraz z podestem roboczym i barierką ochronną. Ponadto przeciwpożarowe zbiorniki wodne naziemne powinny posiadać instalację grzewczą zabezpieczającą przed zamarzaniem oraz kontroler temperatury pracy instalacji grzewczej, jeżeli nie przewidziano dla niego innych rozwiązań zapewniających ochronę zgromadzonego w nim zapasu wody przed oddziaływaniem ujemnych temperatur. Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 48

UZBROJENIE ZBIORNIKÓW Dodatkowe Uzbrojenie dodatkowe przeciwpożarowych zbiorników wodnych powinien stanowić wodowskaz wskazujący rzeczywistą objętość wody w zbiorniku lub inne rozwiązanie umożliwiające określenie tej objętości Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 49

OZNAKOWANIE PRZECIWPOŻAROWYCH ZBIORNIKÓW WODNYCH Przeciwpożarowe zbiorniki wodne powinny być oznakowane fotoluminescencyjnym znakiem bezpieczeństwa, który określają jego pojemność w m³, według wzoru graficznego. Przykład znaku bezpieczeństwa do oznakowania przeciwpożarowego zbiornika wodnego o pojemności 500 m³. Do oznakowania lokalizacji punktu czerpania wody przy przeciwpożarowym zbiorniku wodnym powinny być stosowane fotoluminescencyjne tablice informacyjne, według wzoru graficznego przedstawionego na Rysunku, na których powinny być zamieszczone informacje o pojemności zbiornika w m³ oraz odległości w metrach do punktu czerpania wody. Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 50

OBLICZANIE WYMAGANEJ POJEMNOŚCI ZBIORNIKÓW POŻAROWYCH Z WYKORZYSANIEM PLATFORMY APLIKACJI PRZECIWPOŻAROWYCH Copyright PAP24.PL 2018 VIII Warsztaty Szkoleniowe, Pałac w Trzeboszu, 27.04.2018 r. 51