Gastronomia-sztuka kulinarna

Standard kształcenia dla makrokierunku studiów: Gastronomia-sztuka kulinarna A. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA I. WYMAGANIA OGÓLNE Studia inżynierskie trwają nie krócej niż 7 semestrów. Liczba godzin zajęć nie powinna być mniejsza niż 2400. Liczba punktów ECTS nie powinna być mniejsza niż 210. II. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA Makrokierunek gastronomia bazuje na minimach programowych kierunków technologia żywności i żywienie człowieka, rolnictwo oraz zootechnika. Program nauczania obejmuje podstawową wiedzę ogólną: z chemii, biochemii, mikrobiologii, fizyki, matematyki i statystyki umożliwiającą następnie opanowanie zagadnień technologicznych, inżynieryjno-technicznych i ekonomicznych oraz zagadnień dotyczących mikrobiologii, kontroli i higieny żywności a przede wszystkim technologii gastronomicznej. W tym zakresie absolwent posiada wiedzę interdyscyplinarną z zakresu technologii żywności i żywienia człowieka bazującą na znajomości zagadnień związanych z technologią produkcji rolniczej roślinnej i zwierzęcej. Jest specjalistą w zakresie towaroznawczej znajomości jakości surowców i ich pochodzenia, przetwarzania, utrwalania, przechowywania a także kontroli jakości żywności gotowej. Posiada szczególne przygotowanie w zakresie szeroko rozumianej działalności gastronomicznej. Zna technologie przygotowania potraw, fizjologii i profilaktyki żywienia oraz ich wpływ na zdrowie człowieka. Umie organizować produkcję włącznie z doborem maszyn i urządzeń, a także przeprowadzać kalkulację ekonomiczną. Zna zasady funkcjonowania rynku, rozumie zasady marketingu zakładów związanych z żywnością i żywieniem człowieka, w tym szczególnie w gastronomicznych typu zamkniętego i otwartego oraz w zakładach przemysłowej produkcji potraw. Potrafi posługiwać się techniką komputerową w sterowaniu procesami technologicznymi oraz zarządzaniu przedsiębiorstwem. Jest przygotowany do pracy na stanowiskach kierowniczych, w zespołach interdyscyplinarnych, w zespołach promocyjno marketingowych, ma wyrobiony nawyk korzystania z literatury fachowej oraz jej wykorzystywania do tworzenia postępu technologicznego w gastronomii oraz do propagowania zdrowego wyżywienia społeczeństwa. Jest również przygotowany do pracy na stanowiskach kierownika działu żywienia oraz szefa kuchni. Absolwent zna dwa języki obce, w tym przynajmniej jeden na poziomie biegłości B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego Rady Europy oraz umiejętność posługiwania się językiem specjalistycznym z zakresu przetwórstwa żywności i szeroko rozumianej działalności gastronomicznej. Absolwent ma wpojone nawyki ustawicznego kształcenia oraz jest przygotowany do podjęcia studiów drugiego stopnia. III. RAMOWE TREŚCI KSZTAŁCENIA III. 1. GRUPY TREŚCI KSZTAŁCENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJĘĆ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS godziny ECTS A. Grupa treści podstawowych 405 40 B. Grupa treści kierunkowych 780 65 Razem 1185 105

III. 2. SKŁADNIKI TREŚCI KSZTAŁCENIA W GRUPACH, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJĘĆ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS godziny ECTS A. GRUPA TREŚCI PODSTAWOWYCH 405 40 Treści kształcenia w zakresie: 1. Matematyki ze statystyką 60 6 2. Chemii 75 6 3. Biochemii 60 6 4. Mikrobiologii 60 6 5. Fizyki 60 6 6. Ogólnej technologii żywności 60 6 7. Systemy zarządzania jakością w gastronomii 30 4 B. GRUPA TREŚCI KIERUNKOWYCH 780 65 Treści kształcenia w zakresie: 1. Wpływu uprawy roślin na jakość plonów 60 5 2. Chowu i hodowli zwierząt 60 5 3. Organizacji i zarządzania w gastronomii 90 8 4. Hodowli roślin i nasiennictwa 45 4 5. Pozyskiwania i oceny surowców zwierzęcych 45 4 6. Inżynierii produkcji 60 5 7. Towaroznawstwa produktów pochodzenia roślinnego 60 5 8. Towaroznawstwa produktów pochodzenia zwierzęcego 60 5 9. Podstaw żywienia człowieka i dietetyki 75 6 10. Aparatury gastronomicznej 75 6 11. Analizy sensorycznej 75 6 12. Technologii gastronomicznej 75 6 3. TREŚCI I EFEKTY KSZTAŁCENIA 1. Kształcenie w zakresie matematyki ze statystyką Treści kształcenia: Wektory, macierze i wyznaczniki. Układy równań. Liczby zespolone. Granica i ciągłości funkcji, asymptoty. Pochodna funkcji i jej zastosowania. Całka nieoznaczona. Metody całkowania. Całka oznaczona. Zastosowania całek oznaczonych. Funkcja dwóch zmiennych i jej ekstremum. Całki podwójne. Równania różniczkowe. Zmienna losowa skokowa i ciągła. Zmienna losowa dwuwymiarowa skokowa. Populacja i próba. Estymacja punktowa i przedziałowa parametrów populacji. Przedziały ufności dla: frakcji, wartości średniej wariancji, różnicy dwóch funkcji, różnicy dwóch średnich. Testowanie hipotez statystycznych. Analiza regresji i korelacji liniowej. Układ całkowicie losowy. Układ losowanych bloków. Analiza wariancji. Testy szczegółowe. Grupowanie obiektów. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozwiązywania różnych zagadnień matematycznych oraz zastosowania obliczeń matematycznych w opisie zjawisk w chemii, ekonomii, procesach przetwarzania żywności; umiejętność statystycznego opracowywania danych.

2. Kształcenie w zakresie chemii Treści kształcenia: Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne. Budowa atomu i tworzenie wiązań chemicznych. Stany skupienia i układy wieloskładnikowe. Roztwory: teorie kwasów i zasad, elektrolity, bufory, hydroliza soli, rozpuszczalność i iloczyn rozpuszczalności. Związki kompleksowe. Reakcje redox. Kinetyka. Elektrochemia. Chemia koloidów. Zjawiska powierzchniowe. Podstawowe procesy jednostkowe. Analiza jakościowa i ilościowa. Podstawowe pojęcia chemii organicznej. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: rozumienia procesów chemicznych zachodzących w surowcach i produktach żywnościowych i organizmach; umiejętność analizy i opisu zjawisk leżących u podstaw procesów technologicznych. 3. Kształcenie w zakresie biochemii Treści kształcenia: Budowa i reakcje podstawowych grup związków organicznych - węglowodorów, alkoholi, fenoli, chlorowcopochodnych, aldehydów, ketonów, kwasów karboksylowych, pochodnych arylowych i związków heterocyklicznych. Budowa, właściwości fizyczne i reakcje grup ważnych z punktu widzenia biologicznego - aminokwasów, peptydów, białek, lipidów, cukrów, kwasów nukleinowych, witamin, sterydów i terpenów. Interdyscyplinarny charakter biochemii. Molekularne podstawy właściwości biochemicznych i funkcjonalnych ważnych biologicznie związków: aminokwasy, peptydy, białka, enzymy, koenzymy. Przemiany biomolekuł w układach biologicznych. Poznanie mechanizmów podstawowych procesów biochemicznych przebiegających w żywych komórkach w aspekcie przetwórstwa i przechowalnictwa surowców pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz świadomego wykorzystywania lub hamowania czynności enzymów. Integracja przemian katabolicznych (wraz z syntezą makroergicznych wiązań fosforanowych i anabolicznych (wraz z wykorzystaniem energii wiązań fosforanowych) w komórkach żywych organizmów. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: rozumienia procesów biochemicznych zachodzących w surowcach i produktach żywnościowych i organizmach; umiejętność analizy i opisu zjawisk leżących u podstaw procesów technologicznych. 4. Kształcenie w zakresie mikrobiologii Treści kształcenia: Budowa, rozmnażanie i wzrost mikroorganizmów. Metabolizm mikroorganizmów. Wpływ czynników środowiskowych na mikroorganizmy. Mikroorganizmy w środowiskach naturalnych. Chorobotwórczość mikroorganizmów. Mikroorganizmy w żywności: grupy fizjologiczne, wskaźniki higieniczne, patogeny. Mikrobiologia surowców żywnościowych i żywności przetworzonej. Wykorzystanie mikroorganizmów w produkcji żywności fermentowanej. Higiena w przetwórstwie żywności. Kryteria oraz metody oceny jakości mikrobiologicznej i bezpieczeństwa zdrowotnego żywności. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia budowy, metabolizmu i ekologii mikroorganizmów; występowania i wykorzystania mikroorganizmów w żywności; znaczenia higieny w produkcji żywności; umiejętności praktyczne w zakresie podstawowych metod kontroli mikrobiologicznej żywności. 5. Kształcenie w zakresie fizyki Treści kształcenia: Ruch postępowy i obrotowy. Drgania i fale mechaniczne. Podstawy hydromechaniki. Fizyka fazy gazowej oraz faz skondensowanych. Elementy teorii sprężystości i reologii. Kalorymetria. Elementy termodynamiki. Termodynamika przejść fazowych. Podstawy elektrodynamiki. Elementy teorii pasmowej przewodnictwa. Elementy optyki falowej i kwantowej. Podstawy mikroskopii i polarymetrii. Absorpcja i fluorescencja. Podstawy spektroskopii.

Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: pomiaru podstawowych wielkości fizycznych, analizy zjawisk fizycznych. 6. Kształcenie w zakresie ogólnej technologii żywności Treści kształcenia: Surowce w przetwórstwie żywności. Proces technologiczny ciąg operacji i procesów jednostkowych. Zasady prowadzenia operacji i procesów jednostkowych. Zmiany zachodzące w żywności w czasie jej przetwarzania i przetrzymywania. Dobór operacji i procesów jednostkowych w procesie technologicznym. Kryteria oceny jakości produktów spożywczych. Metody utrwalania żywności. Kierunki rozwoju technologii żywności. Technologiczne, ekonomiczne, ekologiczne, energetyczne aspekty produkcji surowców przemysłu spożywczego. Metody ich przetwarzania, utrwalania i przechowywania. Operacje i procesy jednostkowe oraz ich wpływ na wartość biologiczną, właściwości funkcjonalne i organoleptyczne żywności. Technologie bezodpadowe, produkty uboczne, metody ich utylizacji. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: wiedza o pozyskiwaniu surowców, ich przetwarzaniu i utrwalaniu z uwzględnieniem wpływu procesów jednostkowych na jakość wyrobów gotowych. 7. Kształcenie w zakresie systemów zarządzania jakością w gastronomii Treści kształcenia: Pojęcie i rola jakości. Systemowe podejście do zarządzania jakością i bezpieczeństwem. Stosowanie norm ISO. Koszty jakości. Metody i techniki zarządzania jakością. Motywacja jakości. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: stosowania systemowego podejścia do zarządzania jakością i bezpieczeństwem; planowania, wdrażania i utrzymania systemu zarządzania jakością w gastronomii, szacowania i analizy kosztów jakości. 8. Kształcenie w zakresie wpływu uprawy roślin na jakość produktu Treści kształcenia: Dystrybucja związków odżywczych w roślinach. Wzrost i rozwój roślin. Spoczynek i starzenie. Reakcja roślin na stresy. Interakcje: roślina środowisko. Elementy szczegółowej uprawy roślin. Zmianowanie roślin. Użytki zielone w produkcji pasz i ich znaczenie w ochronie środowiska. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: znajomość podstawowych procesów fizjologicznych roślin oraz zasad uprawy roślin;. 9. Kształcenie w zakresie chowu i hodowli zwierząt Treści kształcenia- Podstawowe rasy i typy użytkowe zwierząt gospodarskich, Metody chowu, odchowu i użytkowania zwierząt. Rola i znaczenie podstawowych składników pokarmowych. Fizjologiczne i gospodarcze potrzeby żywieniowe różnych gatunków zwierząt i kierunków użytkowania. Technologie produkcji pasz. Technika żywienia. Wpływ technologii i intensywności produkcji, higieny i profilaktyki zwierząt, żywienia na wartość odżywczą i przetwórczą produktów zwierzęcych. Porównanie ekologicznych i intensywnych systemów produkcji zwierzęcej. Prawo paszowe w aspekcie zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego produktów zwierzęcych. Efekty kształcenia- umiejętności i kompetencje: wykorzystywania zróżnicowania rasowego i osobniczego zwierząt oraz uwarunkowań środowiskowych; wykorzystywania metod chowu oraz programów żywieniowych do poprawy efektywności produkcji i jakości produktów zwierzęcych; poznania regulacji prawnych w zakresie produkcji zwierzęcej.

10. Kształcenie w zakresie organizacji i zarządzania w gastronomii Treści kształcenia: Gospodarowanie kadrami. Tworzenie struktur organizacyjnych. Źródła władzy i wpływów. Uwarunkowania przywództwa. Motywacja do pracy. Organizacja formalna i nieformalna. Rozwiązywanie problemów organizacyjnych w nowoczesnym przedsiębiorstwie. Techniki wdrażania innowacji. Modele decyzyjne. Zarządzanie strategiczne. Konflikty i negocjacje. Zachowanie człowieka w organizacji. Przedsiębiorstwo sektora żywnościowego. Majątek trwały i obrotowy. Zdolność produkcyjna. Zatrudnienie. Wydajność pracy i płace. Rachunek kosztów. Rozliczenie i kalkulacja kosztów produkcji podstawowej w wybranych branżach przemysłu spożywczego i w gastronomii. Przydatność kosztów ich analiza w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Badanie ekonomicznej efektywności przedsiębiorstw rozwojowych. Gospodarka finansowa przedsiębiorstwa. Podstawy marketingu w przemyśle spożywczym i gastronomii. Baza surowcowa i gospodarka surowcami w zakładach przemysłu spożywczego. Zapłata za surowiec. Organizacja transportu. Badanie rynku produktów spożywczych. Elementy ekonomiki handlu. Biznes plan. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia podstaw organizacji i zarządzaniem firmami w przemyśle żywnościowym i gastronomii. 11. Kształcenie w zakresie hodowli roślin i nasiennictwa Treści kształcenia: odmiana rolnicza, zmienność materiału roślinnego. Genetyczne podstawy hodowli roślin samo- i obcopylnych. Kształtowanie cech i właściwości roślin. Hodowla rekombinacyjna, heterozyjna, mutacyjna. Selekcja. Organizacja hodowli roślin. Nasiennictwo. Rejestracja odmian. Materiał siewny. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: określania własności odmian i materiału siewnego oraz możliwości ich reprodukcji; stosowania uregulowań prawnych dotyczących odmian i materiału siewnego. 12. Kształcenie w zakresie pozyskiwania i oceny surowców zwierzęcych Treści kształcenia- Uwarunkowania produkcji mięsa, mleka i jaj. Ocena przyżyciowa i poubojowa umięśnienia i otłuszczenia zwierząt gospodarskich. Technologie pozyskiwania surowców zwierzęcych. Charakterystyka surowców zwierzęcych. Cechy fizyczne i organoleptyczne. Skład chemiczny. Wartość odżywcza i funkcjonalna. Ocena jakości mleka surowego krów, owiec i kóz oraz mięsa zwierząt gospodarskich i jaj konsumpcyjnych. Rozbiór i ocena składu tkankowego tusz zwierząt gospodarskich. Ocena przydatności kulinarnych poszczególnych wyrębów tkankowych w tuszy. Efekty kształcenia- umiejętności i kompetencje: poznanie technologii pozyskiwania surowców zwierzęcych i metod ich oceny; nabycie umiejętności rozbioru tusz zwierząt gospodarskich oraz oceny przydatności kulinarnej wyrębów tkankowych. 13. Kształcenie w zakresie inżynierii produkcji Treści kształcenia: Procesy mechaniczne w technologii żywności. Rozdrabnianie ciał stałych, przesiewanie i sortowanie. Aglomeracja. Przenoszenie pędu, przepływ płynów, reologia cieczy. Filtracja, fluidyzacja, transport pneumatyczny. Sedymentacja, wirowanie, mieszanie. Rozdrabnianie cieczy. Wytłaczanie i ekstruzja. Przenoszenie ciepła przewodzenie, konwekcja, promieniowanie. Opory ruchu ciepła. Wymiana ciepła z przemianą fazową wrzenie, skraplanie, zamrażanie. Przenoszenie masy molekularne i konwekcyjne. Opory ruchu masy. Suszenie, ekstrakcja, krystalizacja, destylacja i rektyfikacja. Procesy membranowe. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: rozumienia procesów jednostkowych w produkcji żywności; rozumienia funkcjonowania i eksploatacji maszyn.

14. Kształcenie w zakresie towaroznawstwa produktów pochodzenia roślinnego Treści kształcenia: Charakterystyka poszczególnych grup surowców pochodzenia roślinnego z uwzględnieniem technologii pozyskiwania i przetwarzania, własności fizykochemicznych, sensorycznych i wartości odżywczej. Czynniki warunkujące jakość i trwałość produktów. Normalizacja i normy. Znakowanie. Zasady kształtowania ochrony i oceny jakości roślinnych produktów żywnościowych z uwzględnieniem uwarunkowań technologicznych, ekologicznych i prawnych. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: identyfikacji i oceny jakości surowców i produktów, rozeznania w kierunkach przerobu technologicznego surowców roślinnych. 15. Kształcenie w zakresie towaroznawstwa produktów pochodzenia zwierzęcego Treści kształcenia: Charakterystyka poszczególnych grup surowców pochodzenia zwierzęcego z uwzględnieniem technologii pozyskiwania i przetwarzania, własności fizykochemicznych, sensorycznych i wartości odżywczej. Czynniki warunkujące jakość i trwałość produktów. Normalizacja i normy. Znakowanie. Zasady kształtowania ochrony i oceny jakości roślinnych i zwierzęcych produktów żywnościowych z uwzględnieniem uwarunkowań technologicznych, ekologicznych i prawnych. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: identyfikacji i oceny jakości surowców i produktów, rozeznania w kierunkach przerobu technologicznego surowców zwierzęcych. 16. Kształcenie w zakresie podstaw żywienia człowieka i dietetyki Treści kształcenia: Regulacja i integracja organizmu przy udziale układu nerwowego i hormonalnego. Regulacja pobierania pokarmu przez organizm. Budowa i rola układów: pokarmowego, krążenia, moczowego. Energia w pożywieniu przemiany i bilans w organizmie człowieka. Niezbędne składniki odżywcze biodostępność i rola w organizmie. Wartość odżywcza produktów spożywczych. Wzbogacanie wartości odżywczej produktów spożywczych. Główne składniki odżywcze w racji pokarmowej. Normy i zasady żywienia różnych grup ludności. Diety alternatywne i lecznicze. Pojęcie sposobu żywienia i stanu odżywienia. Metodologia badań sposobu żywienia na poziomie indywidualnym i populacyjnym. Profilaktyka chorób dietozależnych. Człowiek i jego pożywienie. Wymagania żywieniowe człowieka. Normy żywienia. Źródła energii i składników odżywczych w produktach spożywczych i racjach pokarmowych. Zalecane spożycie - normy wyżywienia. Wartość odżywcza żywności i wpływ procesów technologicznych na jej zmiany. Niedożywienie i nadkonsumpcja - skutki zdrowotne. Profilaktyka żywieniowa. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia podstaw funkcjonowania układów pokarmowego i współtowarzyszących; rozumienia zasad racjonalnego żywienia człowieka rozumienie przesłanek i czynników warunkujących prawidłowe żywienie i zaspakajanie potrzeb żywieniowych człowieka 17. Kształcenie w zakresie aparatury gastronomicznej Treści kształcenia: Podstawowe współczynniki charakteryzujące surowce spożywcze niezbędne do obliczeń inżynieryjnych. Obróbka wstępna surowców i półproduktów spożywczych - urządzenia. Wymiana ciepła w gastronomii. Mieszanie, zagęszczanie, zamrażanie i suszenie produktów spożywczych. Budowa i zasady działania nowoczesnych urządzeń niezbędnych do funkcjonowania zakładów gastronomicznych Uzupełniające maszyny i urządzenia w przemyśle gastronomicznym. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozwiązywania podstawowych problemów inżynieryjnych wybranych procesów jednostkowych występujących w technologii gastronomicznej.

18. Kształcenie w zakresie analizy sensorycznej Treści kształcenia: Cele i zadania analizy sensorycznej w ocenie jakości żywności. Pojęcia i terminologia związana z analizą sensoryczną. Przygotowanie miejsca i osób oceniających do oceny sensorycznej. Metody stosowane w analizie sensorycznej żywności. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: wykorzystania różnych metod w ocenie sensorycznej surowców i produktów żywnościowych. 19. Kształcenie w zakresie technologii gastronomicznej Treści kształcenia: Omówienie podstaw technologii gastronomicznej oraz przemysłowej produkcji potraw - zapoznanie z surowcami i procesami technologicznymi stosowanymi w technologii gastronomicznej. Poznanie czynników wpływających na jakość sensoryczną i wartość odżywczą otrzymywanych potraw świeżych i przechowywanych w różnych warunkach. Cele i metody obróbki wstępnej surowców. Charakterystyka i wykorzystanie metod i technik obróbki cieplnej stosowanych w technologii sporządzania potraw. Zmiany wartości odżywczej oraz cech sensorycznych zachodzące w surowcach pochodzenia roślinnego i zwierzęcego podczas obróbki cieplnej oraz przechowywania w różnych warunkach. Wyjaśnienie mechanizmów kształtujących wydajność, jakość żywieniową i cechy sensoryczne potraw oraz podstawy technologiczne otrzymywania żywności wygodnej i funkcjonalnej. Charakterystyka surowców pomocniczych stosowanych w produkcji potraw i ich wpływ na jakość gotowych potraw. Zasady obsługi konsumenta. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: wykorzystywania surowców do produkcji żywności; wykorzystywania metod utrwalania żywności; doboru operacji oraz procesów jednostkowych w gastronomii. IV. PRAKTYKI Praktyki powinny trwać nie krócej niż 6 tygodni. Dodatkowe zajęcia terenowe: krajowe - 1 tydzień. w krajach UE 1 tydzień Zasady i formę odbywania praktyk i zajęć terenowych ustala jednostka uczelni prowadząca kształcenie. V. INNE WYMAGANIA 1. Programy nauczania powinny przewidywać zajęcia z zakresu wychowania fizycznego w wymiarze 60 godzin, którym można przypisać do 2 punktów ECTS; języków obcych w wymiarze 120 godzin, którym należy przypisać 5 punktów ECTS; technologii informacyjnej w wymiarze 30 godzin, którym należy przypisać 2 punkty ECTS. Treści kształcenia w zakresie technologii informacyjnej: podstawy technik informatycznych, przetwarzanie tekstów, arkusze kalkulacyjne, bazy danych, grafika menedżerska i/lub prezentacyjna, usługi w sieciach informatycznych, pozyskiwanie i przetwarzanie informacji powinny stanowić co najmniej odpowiednio dobrany podzbiór informacji zawartych w modułach wymaganych do uzyskania Europejskiego Certyfikatu Umiejętności Komputerowych (ECDL European Computer Driving Licence). 2. Programy nauczania powinny zawierać treści humanistyczne w wymiarze nie mniejszym niż 60 godzin, którym należy przypisać nie mniej niż 3 punkty ECTS.

3. Programy nauczania powinny przewidywać zajęcia z zakresu ochrony własności intelektualnej, bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii. 4. Przynajmniej 50% zajęć powinny stanowić ćwiczenia audytoryjne, laboratoryjne lub projektowe. 5. Student otrzymuje 15 punktów ECTS za przygotowanie pracy dyplomowej (projektu inżynierskiego) i przygotowanie do egzaminu dyplomowego. VI.ZALECENIA Przy tworzeniu programów nauczania mogą być stosowane kryteria FEANI (Fédération Européenne d'associations Nationales d'ingénieurs).