ZESPÓŁ SZKÓŁ IM. IGNACEGO ŁUKASIEWICZA W POLICACH PROGRAM ZAJĘĆ PRZYSPOSOBIENIA OBRONNEGO I WOJSKOWEGO W LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCACYM

ZESPÓŁ SZKÓŁ IM. IGNACEGO ŁUKASIEWICZA W POLICACH PROGRAM ZAJĘĆ PRZYSPOSOBIENIA OBRONNEGO I WOJSKOWEGO W LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCACYM CELE SZKOLENIOWE W KLASIE I 1. Przygotować uczniów do służby wojskowej. 2. Zapoznać ich z podstawowymi prawami i obowiązkami żołnierza. 3. Nauczyć: a) podstawowych zasad bojowego zachowania się na polu walki; b) prowadzenia ognia z broni strzeleckiej na celność; c) udzielenia pierwszej pomocy medycznej na polu walki w ramach samopomocy i pomocy wzajemnej. 4. Zapoznać uczniów z zasadami pełnienia służby wewnętrznej w pododdziale. 5. Podnieść sprawność fizyczną ucznia do poziomu umożliwiającego prawidłowe wykonywanie zadań związanych ze specyfiką służby wojskowej. STRUKTURA PRZEDMIOTOWA KSZTAŁCENIA W KLASIE I Ogólny PODSTAWY WYCHOWANIA OBYWATELSKIEGO I WOJSKOWEGO SZKOLENIE BOJOWE SZKOLENIE UZUPEŁNIAJĄCE OBOZY - ZAJĘCIA POLIGONOWE Dział szkolenia Szczegółowy Regulaminy SZ RP Taktyka Ogniowe Inżynieryjno-saperskie Ratownictwo Kształcenie obywatelskie Obrona przeciwchemiczna Terenoznawstwo Wychowanie fizyczne Sanitarne Bezpieczeństwo i higiena pracy Profilaktyka pożarowa Obóz letni 7 dniowy (7 dni szkolenia) *Szkolenie poligonowe ma za zadanie realizować tematykę szkoleniową, której w sposób efektywny nie można zrealizować w miejscowości (garnizonie) lub jednostce wojskowej

2 opiekującej się szkołą oraz sprawdzić praktyczne umiejętności uczniów, uzupełnić je i doskonalić. TEMATYKA SZKOLENIA W I KLASIE PODSTAWY WYCHOWANIA OBYWATELSKIEGO I WOJSKOWEGO REGULAMINY SZ RP Zasady zależności żołnierzy Zasady żołnierskiego zachowania się Służba wewnętrzna w pododdziale Organizacja służby wartowniczej w jednostce wojskowej Zasady i tryb udzielania wyróżnień i wymierzania kar dyscyplinarnych Musztra indywidualna Ćwiczenia realizowane w ramach zajęć edukacyjnych na placu szkolnym Wymagany zakres wiedzy i umiejętności z regulaminów 1. Uczeń powinien znać: a) zasady i konsekwencje wydawania i wykonywania rozkazów; b) zasady: wzajemnego zwracania się żołnierzy; wyróżniania i karania żołnierzy; przedstawienia się i składania meldunków; przestrzegania drogi służbowej; pełnienia służby wartowniczej. 2. Uczeń powinien umieć: przyjmować postawę zasadniczą i swobodną; maszerować, wykonywać zwroty i zatrzymywać się; oddawać honory w różnych sytuacjach. SZKOLENIE BOJOWE TAKTYKA Ogólne zasady prowadzenia działań taktycznych przez pododdziały Alarm w pododdziale Działanie żołnierza na taktycznym torze przeszkód Działanie żołnierza na polu walki w dzień i w nocy Wymagany zakres wiedzy i umiejętności z taktyki 1. Uczeń powinien znać ogólne zasady prowadzenia działań taktycznych przez drużynę. 2. Uczeń powinien umieć: a) wykonać czynności wynikające z jego zadań alarmowych; b) pokonać:

3 teren różnymi sposobami (w zależności od jego pokrycia i ukształtowania oraz od sposobu ogniowego oddziaływania przeciwnika); zapory inżynieryjne oraz naturalne przeszkody terenowe; c) prowadzić obserwację przedpola, wykrywać cele i meldować o nich dowódcy; d) celnie strzelać do tarczy sportowej z różnych odległości oraz rzucać granatami ręcznymi; e) podjąć działanie na sygnał alarmu lotniczego i o skażeniach. OGNIOWE Budowa, przeznaczenie i właściwości bojowe broni strzeleckiej, amunicji i granatów ręcznych Rozkładanie, składanie czyszczenie i konserwacja broni strzeleckiej Zasady strzelania z broni strzeleckiej Ćwiczenia przygotowawcze i strzelanie na celność do tarczy sportowej z broni strzeleckiej (sportowej) Ćwiczenia w obserwacji i wskazywaniu celów Ćwiczenia w wykonywaniu łącznych czynności do strzelania z broni strzeleckiej Ćwiczenia przygotowawcze i strzelanie na celność do tarczy sportowej z broni strzeleckiej Uzbrajanie i użycie granatów ręcznych na polu walki Wymagany zakres wiedzy ze szkolenia ogniowego 1. Uczeń powinien znać: a) ogólną budowę, przeznaczenie oraz podstawowe parametry taktyczno - techniczne broni strzeleckiej i granatów ręcznych; b) zasady: - bezpieczeństwa podczas obchodzenia się z bronią, amunicją i granatami; - strzelania z broni strzeleckiej. 2. Uczeń powinien umieć: a) utrzymywać w czystości i sprawności posiadaną broń strzelecką; b) częściowo rozkładać i składać broń strzelecką; c) uzbrajać i rzucać ćwiczebnymi granatami ręcznymi; d) zgrywać przyrządy celownicze broni strzeleckiej i celować; e) wykonywać czynności do strzelania z broni strzeleckiej i prowadzić ogień z różnych postaw; f) strzelać na celność z broni strzeleckiej do tarczy sportowej. INŻYNIERYJNO-SAPERSKIE Rodzaje, przeznaczenie i zasady użycia środków minowania. Materiały wybuchowe i środki zapalające

4 Wybór miejsca i wykonanie okopu do prowadzenia ognia z postawy leżącej Wymagany zakres wiedzy i umiejętności ze szkolenia inżynieryjno saperskiego Uczeń powinien umieć: a) wykorzystać ukształtowanie i pokrycie terenu przy wykonywaniu stanowiska strzeleckiego; b) wykonać okop do strzelania z broni strzeleckiej w postawie leżącej. RATOWNICTWO Podstawowe rodzaje nadzwyczajnych zagrożeń środowiska Zagrożenia regionu klęskami żywiołowymi i nadzwyczajnymi zagrożeniami Rozpoznanie stanów zagrożenia środowiska i zdrowia Udzielanie pierwszej pomocy poszkodowanym i opieka nad chorymi i poszkodowanymi Wymagany zakres wiedzy i umiejętności z ratownictwa Uczeń powinien umieć: a) postępować w przypadkach zagrożenia środowiska i klęsk żywiołowych; b) składać meldunek sytuacyjny dotyczący rejonu zagrożenia i klęski żywiołowej; c) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w różnych sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia; d) posługiwać się apteczką pierwszej pomocy i środkami podręcznymi. OBRONA CYWILNA KSZTAŁCENIE OBYWATELSKIE Prawa i obowiązki żołnierza i obywatela Siły Zbrojne RP, ich struktura i zadania Jednostka wojskowa sprawująca opiekę nad klasą Symbole narodowe i wojskowe Alkoholizm, narkomania i inne patologie społeczne Przezwyciężanie stresu w życiu codziennym i działaniach taktycznych Wymagany zakres wiedzy z kształcenia obywatelskiego Uczeń powinien znać: a) podstawowe prawa i obowiązki żołnierza; b) znaczenie symboli narodowych i wojskowych; c) podstawowe wiadomości o Siłach Zbrojnych RP i służbie wojskowej żołnierzy; d) historię i tradycje bojowe jednostki wojskowej sprawującej opiekę oraz pomoc dydaktyczną i logistyczną nad daną klasą.

5 OBRONA PRZECIWCHEMICZNA Charakterystyka broni masowego rażenia i zasady ochrony przed jej działaniem. Toksyczne środki przemysłowe Posługiwanie się indywidualnymi środkami ochrony przed skażeniami Sprawdzanie szczelności masek filtracyjnych w atmosferze skażonej Wymagany zakres wiedzy i umiejętności z obrony przeciwchemicznej Uczeń powinien umieć: a) posługiwać się indywidualnymi środkami ochrony przed skażeniami; b) działać na sygnał alarmu o skażeniach w MSD i w działaniach taktycznych. TERENOZNAWSTWO Charakterystyka poszczególnych rodzajów terenu Najprostsze pomiary w terenie Mapy topograficzne i ich przeznaczenie Marsz według azymutu Orientowanie się w terenie według mapy Marsz według mapy Orientowanie się w terenie bez mapy oraz ocena odległości Wymagany zakres wiedzy i umiejętności z terenoznawstwa Uczeń powinien umieć określać: a) strony świata według cech charakterystycznych przedmiotów terenowych, kompasu i zegarka; b) odległość za pomocą lornetki, podręcznych przedmiotów oraz szczególnych cech przedmiotów terenowych. Teoria wychowania fizycznego Atletyka terenowa Gimnastyka i ćwiczenia siłowe Pływanie WYCHOWANIE FIZYCZNE Wymagany zakres wiedzy i umiejętności z wychowania fizycznego 1. Uczeń powinien nabyć nawyk codziennych ćwiczeń fizycznych. 2. Uczeń powinien posiąść:

6 a) ogólną sprawność fizyczną umożliwiającą prawidłowe wykonywanie zadań związanych ze specyfiką służby wojskowej; b) umiejętność podejmowania wzmożonego wysiłku fizycznego związanego z trudami służby. Ogólne wiadomości o urazach Zranienia i krwotoki Złamania i zwichnięcia SANITARNE Sztuczne oddychanie i pośredni masaż serca Wychowanie zdrowotne Udzielanie pierwszej pomocy poszkodowanym na polu walki Wykorzystanie indywidualnego wyposażenia sanitarnego żołnierzy na polu walki Wymagany zakres wiedzy i umiejętności ze szkolenia sanitarnego Uczeń powinien umieć: a) posługiwać się indywidualnym wyposażeniem sanitarnym; b) wyciągać i wynosić rannych z pola walki; c) wykonać sztuczne oddychanie i pośredni masaż serca; d) udzielić pierwszej pomocy w nagłych wypadkach (utonięcie, uduszenie, porażenie prądem i piorunem, omdlenie, utrata przytomności, udar cieplny, zatrucie tlenkiem węgla, zamarznięcie, oparzenie, odmrożenie, zatrucie alkoholem); e) opatrywać rany; f) tamować krwotoki; g) unieruchamiać złamania i zwichnięcia. BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY Ogólne zasady bezpieczeństwa obowiązujące w szkole i na poligonie Wymagany zakres wiedzy z BHP Uczeń powinien znać zasady bezpiecznego zachowania się w czasie nauki i szkolenia oraz w życiu codziennym. PROFILAKTYKA POŻAROWA Posługiwanie się sprzętem gaśniczym będącym na wyposażeniu szkoły (jednostki wojskowej) Wymagany zakres wiedzy i umiejętności z profilaktyki pożarowej Uczeń powinien znać:

7 a) sygnały alarmu pożarowego i ich odwołanie; b) zasady prowadzenia profilaktyki pożarowej w szkole; c) rodzaje i przeznaczenie środków gaśniczych oraz zasady posługiwania się nimi. Uczeń powinien umieć: a) działać na wypadek zauważenia pożaru lub po ogłoszeniu alarmu pożarowego; b) posługiwać się podręcznym sprzętem gaśniczym będącym na wyposażeniu szkoły (jednostki wojskowej). CELE SZKOLENIOWE W KLASIE II Wszystkich uczniów nauczyć: 1. Czynności wykonywanych przez poszczególnych żołnierzy drużyny przed walką, w czasie jej prowadzenia oraz po jej zakończeniu. 2. Zasad bojowego zachowania się na polu walki. 3. Prowadzenia celnego ognia z broni strzeleckiej. 4. Zasad pełnienia służby wartowniczej na posterunku. 5. Ochrony i obrony obiektów. 6. Dowodzenia drużyną w podstawowych działaniach taktycznych; 7. Występowania w roli instruktora. Wszyscy uczniowie powinni posiadać: 1. Sprawność fizyczną zapewniającą swobodne władanie ciałem i bronią na polu walki. 2. Wysoką odporność psychofizyczną. STRUKTURA PRZEDMIOTOWA KSZTAŁCENIA W KLASIE II Ogólny PODSTAWY WYCHOWANIA OBYWATELSKIEGO I WOJSKOWEGO Dział szkolenia Szczegółowy Regulaminy SZ RP Taktyka Ogniowe Rozpoznanie SZKOLENIE BOJOWE METODYKA SZKOLENIA SZKOLENIE UZUPEŁNIAJĄCE Łączność Powszechna obrona przeciwlotnicza Inżynieryjno-saperskie Ratownictwo Ochrona i obrona obiektów Kształcenie obywatelskie Obrona przeciwchemiczna Terenoznawstwo

8 (obrona cywilna) OBOZY - ZAJĘCIA POLIGONOWE Wychowanie fizyczne Sanitarne Ochrona środowiska Bezpieczeństwo i higiena pracy Profilaktyka pożarowa Obóz letni 7 dniowy (7 dni szkolenia) TEMATYKA SZKOLENIA W II KLASIE PODSTAWY WYCHOWANIA OBYWATELSKIEGO I WOJSKOWEGO REGULAMINY SZ RP Postępowanie służbowe Służba wewnętrzna w jednostce wojskowej Prawa i obowiązki osób pełniących służbę wartowniczą Musztra indywidualna Musztra zespołowa Wymagany zakres wiedzy i umiejętności z regulaminów 1. Uczeń powinien znać: a) organizację służby wewnętrznej w jednostce wojskowej; b) prawa i obowiązki wartownika. 2. Uczeń powinien umieć: a) wykonywać: - chwyty bronią etatową; - czynności w szyku; b) pełnić służbę wartowniczą na posterunku. SZKOLENIE BOJOWE TAKTYKA Podstawowe rodzaje i zasady prowadzenia działań taktycznych Organizacja, uzbrojenie i wyposażenie oraz zasady działania drużyny armii państw sąsiednich Działanie żołnierza w obronie w dzień i w nocy Działanie żołnierza w natarciu Działanie żołnierza na czujce i podsłuchu Zachowanie się żołnierza w działaniach ochronno-obronnych Działanie żołnierza w działaniach przeciwdywersyjnych

9 Wymagany zakres wiedzy i umiejętności ze szkolenia taktycznego 1. Wszyscy uczniowie powinni znać: a) ogólną organizację, zasadnicze uzbrojenie i możliwości bojowe pododdziałów (do szczebla plutonu); b) ogólne zasady prowadzenia działań taktycznych przez pododdziały. 2. Wszyscy uczniowie powinni umieć: a) podejmować decyzje do działania w określonych sytuacjach taktycznych; b) wykonać szkic działania drużyny; c) przygotować dane do strzelania w warunkach ograniczonej widoczności; d) postawić zadania bojowe funkcyjnym w drużynie do wykonania określonych działań taktycznych; e) przekazywać i odczytywać sygnały dowodzenia; f) rysować i odczytywać podstawowe znaki taktyczne; g) pokonywać teren różnymi sposobami z etatową bronią ręczną. Budowa broni ręcznej i amunicji OGNIOWE Podstawowe wiadomości z teorii strzału Zasady strzelania z broni ręcznej Ćwiczenia przygotowawcze i strzelanie na celność do tarczy sportowej z broni strzeleckiej (sportowej) Ćwiczenia przygotowawcze do strzelania Strzelania szkolne z broni ręcznej Wymagany zakres wiedzy i umiejętności ze szkolenia ogniowego 1. Wszyscy uczniowie powinni znać: a) ogólną budowę, przeznaczenie oraz podstawowe parametry taktyczno - techniczne broni strzeleckiej; b) zasady bezpieczeństwa obchodzenia się z bronią i amunicją; c) zasady strzelania z broni strzeleckiej. 2. Wszyscy uczniowie powinni umieć: a) utrzymać w czystości i sprawności posiadaną broń; b) częściowo rozkładać i składać broń strzelecką; c) wykonywać czynności do strzelania z broni strzeleckiej; d) strzelać na celność z broni strzeleckiej do tarczy sportowej; e) przygotować etatową broń do strzelania; f) korygować ogień w kierunku i donośności; g) prowadzić obserwację pola walki i wydawać komendy do strzelania. ROZPOZNANIE I ARMIE OBCE Zasady prowadzenia rozpoznania przeciwnika Sposoby prowadzenia rozpoznania obiektu

10 Wymagany zakres wiedzy z rozpoznania i armii obcych Wszyscy uczniowie powinni znać zasady prowadzenia rozpoznania. Wszyscy uczniowie powinni umieć prowadzić rozpoznanie obiektu. ŁĄCZNOŚĆ Budowa i przeznaczenie polowego aparatu telefonicznego Budowa polowej linii telefonicznej Prowadzenie rozmów telefonicznych, przekazywanie meldunków, sygnałów i komend przez telefon Wymagany zakres wiedzy i umiejętności z łączności 1. Każdy uczeń powinien znać zasady prowadzenia rozmów telefonicznych. 2. Każdy uczeń powinien umieć: a) prowadzić rozmowy telefoniczne; b) przekazywać meldunki, sygnały i komendy przez telefon; c) przestrzegać zasad korespondencji. POWSZECHNA OBRONA PRZECIWLOTNICZA Zasady urządzenia i działania posterunku obserwacji przestrzeni powietrznej Zasady prowadzenia rozpoznania przestrzeni powietrznej i alarmowania o zagrożeniu z powietrza Urządzenie i działanie posterunku obserwacji przestrzeni powietrznej w rejonie działań bojowych Prowadzenie rozpoznania przestrzeni powietrznej i alarmowanie o zagrożeniu z powietrza Wymagany zakres wiedzy i umiejętności z powszechnej obrony przeciwlotniczej 1. Każdy uczeń powinien znać sygnały o zagrożeniu napadem z powietrza. 2. Każdy uczeń powinien umieć: a) przekazać sygnał o alarmie lotniczym; b) działać na sygnał o zagrożeniu napadem z powietrza w działaniach taktycznych; c) odróżniać sylwetki i znaki rozpoznawcze podstawowych samolotów i śmigłowców państw sąsiednich. INŻYNIERYJNO-SAPERSKIE Ogólna budowa min własnych i państw sąsiednich Wykonanie pojedynczego okopu do prowadzenia ognia z postawy leżącej Budowa, rozpoznanie i pokonywanie zapór inżynieryjnych

11 Wymagany zakres wiedzy i umiejętności ze szkolenia inżynieryjno saperskiego 1. Każdy uczeń powinien znać; a) ogólną budowę min własnych i państw sąsiednich; b) zasady pokonywania pól minowych; 2. Każdy uczeń powinien umieć: a) wykorzystać ukształtowanie i pokrycie terenu przy wyborze stanowiska ogniowego; b) wykonać okop do strzelania z broni osobistej w postawie leżącej. RATOWNICTWO Charakterystyka możliwych do wystąpienia zagrożeń, katastrof i klęsk żywiołowych na terytorium RP w czasie zagrożenia i wojny Ogólne zasady organizacji i prowadzenia akcji ratunkowych Struktura organizacyjna, zadania i sposoby działania sił obrony cywilnej Alarmowanie i wzywanie pomocy w różnych stanach zagrożeniach życia i zdrowia, w czasie pokoju i wojny Sposoby ewakuacji poszkodowanych Ratownictwo w wypadkach komunikacyjnych Wymagany zakres wiedzy z ratownictwa Każdy uczeń powinien znać: a) ogólną charakterystykę zagrożeń, katastrof i klęsk żywiołowych w czasie wojny; b) zasady działania w składzie grupy ratunkowej; c) zasady udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej porażonym w strefie zniszczeń. OCHRONA I OBRONA OBIEKTÓW Ogólne zasady ochrony i obrony obiektów Organizacja i prowadzenie ochrony i obrony obiektów Wymagany zakres wiedzy i umiejętności z ochrony i obrony obiektów 1. Każdy uczeń powinien znać procedury użycia broni w służbie wartowniczej. 2. Każdy uczeń powinien umieć: a) prowadzić obserwację i patrolowanie podejść do obiektu (posterunku); b) zatrzymywać i kontrolować osoby wchodzące, pojazdy wjeżdżające oraz opuszczające obiekt; c) postępować z osobami zatrzymanymi. d) METODYKA SZKOLENIA Ogólne zasady metodyki szkolenia

12 Zakres odpowiedzialności szkoleniowej i wychowawczej dowódcy Rola i znaczenie dowódcy drużyny w organizacji życia programowego pododdziału Sposoby i metody przygotowania się do prowadzenia zajęć Podstawowe zasady i formy pracy z trudnymi żołnierzami. Sposoby kształtowania dyscypliny Formy i metody szkolenia Organizacja zajęć i sposoby ich prowadzenia Zasady szkolenia indywidualnego i grupowego Przygotowanie, organizacja i zabezpieczenie szkolenia na punkcie nauczania Podstawowe przedsięwzięcia dowódcy drużyny w walce Organizacja pracy i dowodzenia drużyną podczas przygotowywania obrony Organizacja pracy i dowodzenia drużyną w natarciu Wymagany zakres wiedzy i umiejętności z metodyki szkolenia 1. Każdy uczeń powinien znać: a) zasady dowodzenia drużyną; b) zasady metodyki szkolenia; c) zadania dowódcy drużyny w zakresie szkolenia i wychowania podwładnych. 2. Każdy uczeń powinien umieć: a) określić potrzeby pomocy (naukowych) szkoleniowych do zajęć; b) przygotować kartę pracy do prowadzenia zajęć; c) umiejętnie stosować formy szkolenia; d) zgrywać żołnierzy do działania w składzie drużyny; e) wykonywać zadania z drużyną w składzie plutonu; f) dowodzić drużyną. SZKOLENIE UZUPEŁNIAJĄCE (Obrona cywilna) KSZTAŁCENIE OBYWATELSKIE Wojska Lądowe tradycja i współczesność Bezpieczeństwo narodowe Polski i jej potencjalne zagrożenia Sojusz Północnoatlantycki rola i zadania Podstawowe źródła, zasady i normy prawa wojennego Cele wojskowe według zasad prawa wojennego Podstawowe kategorie osób podlegających ochronie zgodnie z międzynarodowym prawem humanitarnym konfliktów zbrojnych ka dotycząca bieżących wydarzeń w kraju i za granicą Wymagany zakres wiedzy z kształcenia obywatelskiego

13 Uczeń powinien znać: a) położenie geopolityczne Polski i jej potencjalne zagrożenia; b) rolę i zadania Sojuszu Północnoatlantyckiego; c) zasady i normy zachowania się w walce zgodnie z prawem wojennym; d) specyfikę prowadzenia działań bojowych przez żołnierzy we współczesnych konfliktach zbrojnych; e) sposoby przezwyciężania stresu w życiu codziennym i w działaniach taktycznych. OBRONA PRZECIWCHEMICZNA Zasady ochrony przed środkami zapalającymi Przyrządy rozpoznania i wykrywania skażeń Posługiwanie się przyrządami rozpoznania i wykrywania skażeń Wymagany zakres wiedzy i umiejętności z obrony przeciwchemicznej Każdy uczeń powinien umieć: a) chronić się przed środkami zapalającymi; b) gasić napalm; c) posługiwać się przyrządami rozpoznania skażeń. TERENOZNAWSTWO Zasady posługiwania się mapą (w skali 1:50 000) Marsz według azymutu. Marsz według mapy. Orientowanie się w terenie bez mapy oraz ocena odległości Wymagany zakres wiedzy i umiejętności z terenoznawstwa Uczeń powinien umieć określać: c) strony świata według cech charakterystycznych przedmiotów terenowych, kompasu i zegarka; d) odległość za pomocą lornetki, podręcznych przedmiotów oraz szczególnych cech przedmiotów terenowych. Teoria wychowania fizycznego Atletyka terenowa Gimnastyka i ćwiczenia siłowe Pływanie WYCHOWANIE FIZYCZNE

14 Wymagany zakres wiedzy i umiejętności z wychowania fizycznego Każdy uczeń powinien umieć: a) pokonać różnego rodzaju przeszkody terenowe; b) wykonać: testy sprawnościowe i ćwiczenia fizyczne będące miernikiem wyszkolenia; długotrwały marsz z bronią i wyposażeniem w czasie ustalonym normami szkoleniowymi. SANITARNE Zasady udzielania pierwszej pomocy porażonym bronią masowego rażenia Zasady postępowania w stanach zagrożenia życia Wyszukiwanie, wydobywanie i wynoszenie rannych z pola walki Wymagany zakres wiedzy i umiejętności ze szkolenia sanitarnego Każdy uczeń powinien umieć: a) udzielać pomocy rannym i porażonym bronią masowego rażenia; b) ewakuować rannych; c) wykonywać częściowe zabiegi sanitarne i specjalne. OCHRONA ŚRODOWISKA Ochrona środowiska naturalnego podczas nauki oraz szkolenia na poligonach, placach ćwiczeń i w koszarach Wymagany zakres wiedzy z ochrony środowiska Każdy uczeń powinien znać: a) zasady ochrony środowiska naturalnego; b) zasady postępowania z odpadami materiałów pędnych i smarów oraz zużytymi częściami sprzętu i uzbrojenia. BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY Ogólne zasady bezpieczeństwa obowiązujące na placach ćwiczeń taktycznych, w parku sprzętu technicznego oraz w obiektach koszarowych Wymagany zakres wiedzy z BHP Uczeń powinien znać zasady bezpiecznego zachowania się w czasie nauki i szkolenia oraz w życiu codziennym.

15 PROFILAKTYKA POŻAROWA Działanie w wypadku alarmu pożarowego w szkole i pododdziale Wymagany zakres wiedzy i umiejętności z profilaktyki pożarowej Uczeń powinien znać: a) sygnały ogłaszania alarmu pożarowego i sygnały jego odwoływania; b) rodzaje i przeznaczenie środków gaśniczych oraz zasady posługiwania się nimi. Uczeń powinien umieć: a) działać na wypadek zauważenia pożaru lub po ogłoszeniu alarmu pożarowego; b) posługiwać się podręcznym sprzętem gaśniczym będącym na wyposażeniu szkoły (jednostki wojskowej). ZAKRES UMIEJĘTNOŚCI PO OKRESIE SZKOLENIA W II KLASIE Na zakończenie okresu szkolenia każdy uczeń powinien opanować: 1. Wiedzę metodyczną, merytoryczną i umiejętności praktyczne, niezbędne dowódcy drużyny do dowodzenia i prowadzenia szkolenia na punkcie nauczania. 2. Posługiwanie się etatowym uzbrojeniem i sprzętem wojskowym drużyny oraz zasadnicze elementy jego technicznej eksploatacji. 3. Obsługiwanie etatowych środków łączności i prowadzenie przez nie wymiany informacji. 4. Posługiwanie się etatowymi przyrządami rozpoznania skażeń chemicznych i promieniotwórczych, prowadzenie zabiegów sanitarnych, dezaktywacji i odkażania. 5. Strzelanie z broni strzeleckiej drużyny. 6. Wysoką sprawność fizyczną i odporność psychofizyczną.