Postawa zasadnicza i swobodna. Zwroty w miejscu. Marsz. Oddawanie honorów. Musztra w szyku sekcji.

Postawa zasadnicza i swobodna. Zwroty w miejscu. Marsz. Oddawanie honorów. Musztra w szyku sekcji. Postawa zasadnicza, Postawa swobodna Postawa zasadnicza jest podstawą do wykonania regulaminowych czynności i wystąpień służbowych. W podstawie zasadniczej strażak stoi nieruchomo. Ciężar ciała spoczywa równomiernie na obu stopach. Pięty złączone, stopy rozwarte na szerokość środkowej części podeszwy buta. Kolana podane do siebie, nogi w kolanach wyprostowane, mięśnie nóg lekko naprężone. Tułów wyprostowany. Brzuch lekko wciągnięty, pierś wysunięta przez cofnięcie ramion do tyłu. Ramiona na równej wysokości, równolegle do linii frontu. Ręce, wyciągnięte swobodnie, nasadą dłoni dotykają uda. Palce zwarte. Palec środkowy ułożony wzdłuż szwu spodni. Szyja swobodnie wyciągnięta. Głowa podniesiona, broda cofnięta nieco do szyi, wzrok skierowany na wprost, usta zamknięte. Strażak przyjmuje postawę zasadniczą na komendę BACZNOŚĆ na zapowiedź komendy nie poprzedzonej komendą BACZNOŚĆ, w czasie wydawania lub otrzymywania rozkazów, w czasie rozmowy z przełożonymi lub starszymi, w czasie składania meldunku i przedstawiania się, w czasie oddawania honorów w miejscu, przy podawaniu komend w miejscu, po wykonaniu komendy ZBIÓRKA. Postawa swobodna jest formą częściowego odpoczynku strażaka podczas wykonywania regulaminowych czynności i wystąpień służbowych. Przyjmuje się ją na komendę SPOCZNIJ i samodzielnie w przypadkach określonych w regulaminach, np. po odliczeniu. Na komendę SPOCZNIJ strażak wysuwa energicznie lewą nogę w lewo w skos na połowę długości stopy (w kierunku, który wskazują palce tej nogi). Ciężar ciała spoczywa na prawej nodze. Ręce opuszczone swobodnie, palce ułożone dowolnie. Strażak ma swobodę ruchów, lecz nie wolno mu rozmawiać. W razie potrzeby poprawia umundurowanie i oporządzenie, a także równanie i krycie. Jeżeli strażak pozostaje przez dłuższy czas w podstawie swobodnej, np. w czasie parad i innych uroczystości, może zmienić podłożenie nóg w ten sposób, że dostawia lewą do prawej, a następnie wysuwa prawą i odwrotnie. Na dodatkowe zezwolenie dowódcy może np. chwilowo opuścić szyk. Zwroty Zwroty w miejscu wykonuje się na komendy: W lewo ZWROT, W prawo ZWROT, W tył ZWROT. Zwroty w lewo i w tył wykonuje się w kierunku lewej ręki na lewym obcasie i na czubku prawego buta. Zwrot w prawo w kierunku prawej ręki na prawym obcasie i na czubku lewego buta. Komendę do wykonania zwrotu podaje się, gdy strażacy stoją w postawie zasadniczej. Zwrot w miejscu wykonuje się na dwa tempa: tempo pierwsze - wykonanie zwrotu, tempo drugie - energiczne dostawienie najkrótszą drogą nogi pozostawionej w tyle. W czasie wykonywania zwrotu górna część ciała pozostaje w postawie zasadniczej, a nóg w kolanach nie zgina się. Zwroty w marszu - kierunek marszu zmienia się na komendę: Kierunek - w lewo (w prawo, w tył na prawo, w tył na lewo, w lewo w skos, w prawo w skos) lub według wskazanego przedmiotu terenowego. Na hasło komendy strażak robi trzy kroki na wprost, a następnie zmienia kierunek marszu na wskazany i maszeruje dalej. Marsz Marsz rozpoczyna się z postawy zasadniczej lewą nogą, wykonuje się go krokiem defiladowym lub zwykłym, natomiast marsz w miejscu krokiem zwykłym. Marsz wykonuje się na komendę, np. Strażak Kowalski, kierunek na wprost (w lewo, w prawo, w tył na lewo, w tył na prawo w skos, w prawo w skos) MARSZ. Po każdej komendzie pierwsze trzy kroki robi się na wprost (z wyjątkiem marszu w miejscu). Krok defiladowy stosuje się rozpoczynając marsz (pierwsze trzy kroki), w marszu po komendzie BACZNOŚĆ, w marszu po zapowiedzi komendy do zatrzymania się, a także w czasie występowania z szyku czy wstępowania do niego. Strażak rozpoczynając marsz krokiem defiladowym, podnosi stopę na wysokość 10 cm i stawia ją sprężyście z lekkim przybiciem. Tułów ma wyprostowany, pierś poddaną do przodu, wzrok skierowany na wprost. Ruchy ramion wykonuje się na przemian w następujący sposób: w czasie wymachu ręki do przodu strażak zgina ją w łokciu, płynnie przenosi do przodu na

taką wysokość, aby mały palec dłoni znalazł się naprzeciw górnej krawędzi pasa (przedostatniego guzika munduru). Dłoń ułożona ukośnie, palce złączone i wyprostowane, kciuk skierowany do tułowia - w odległości 4-5 cm od piersi. Do tyłu przenosi się rękę (nie skręcając dłoni) najkrótszą drogą, do oporu w stawie łokciowym i barkowym. Kierunek marszu - prostopadły do linii ramion. Tempo marszu 112-116 kroków na minutę. Długość kroku - 60-80 centymetrów. W uzbrojeniu osobistym strażak maszeruje przytrzymując toporek lewą ręką. Dłoń obejmuje toporzysko od strony zewnętrznej, palce zwarte, palec wskazujący wyprostowany na toporzysku skierowany w dół. W czasie marszu prawa ręka porusza się tak jak bez uzbrojenia. Krok zwykły wykonuje się jak defiladowy, z tą różnicą, że strażak skraca krok do 60-70 centymetrów. Strażak przyjmuje swobodniejszą postawę ciała przez zwolnienie mięśni napiętych w czasie marszu krokiem defiladowym, wymach rąk swobodny w takt marszu. Przejście z kroku defiladowego do kroku równego odbywa się na komendę SPOCZNIJ. Strażak przyjmuje równy krok także bez komendy, po pierwszych trzech krokach rozpoczynając marsz. Komendę SPOCZNIJ podaje się na prawa nogę. Tempo 112-116 kroków na minutę. W czasie marszu w uzbrojeniu osobistym w dalszym ciągu toporek jest podtrzymywany jak przy marszu krokiem defiladowym. W marszu krokiem swobodnym strażacy przyjmują postawę swobodną, mogą cicho rozmawiać, poprawiać oporządzenie itp. Maszerująca kolumna zachowuje jednak równanie i krycie. Tempo marszu dowolne (jednakowe dla całej kolumny). Przejście do marszu krokiem swobodnym odbywa się na komendę Swobodny KROK. Powrót do marszu krokiem równym - na komendę Równy KROK. Odmianą kroku swobodnego jest krok dowolny, który przyjmuje się na komendę Dowolny KROK. Maszerując krokiem dowolnym strażacy nie utrzymują jednakowego tempa marszu i nie idą w nogę. Bieg z miejsca i w marszu wykonuje się na komendę Biegiem MARSZ. Na zapowiedź komendy do biegu z miejsca należy tułów podać lekko do przodu, ręce ugiąć, cofając łokcie nieco w tył, na hasło komendy -rozpocząć bieg lewą nogą i poruszać rękoma takt biegu. Długość kroku 80-100 centymetrów; tempo biegu 160-180 kroków na minutę. Przed rozpoczęciem biegu w uzbrojeniu osobistym na zapowiedź komendy należy lewą ręką chwycić toporzysko, obejmując od wewnętrznej palcami, a od zewnętrznej kciukiem i unieść go na wysokość łokcia, cofając nieco do tyłu. Do przejścia z kroku zwykłego (swobodnego) do biegu hasło komendy podaje się jednocześnie z postawieniem prawej nogi na ziemi. Strażak rozpoczyna bieg lewą nogą. W celu przejścia do zwykłego (swobodnego) kroku na hasło komendy Zwykły KROK ( Swobodny KROK ) podane jednocześnie z postawieniem prawej nogi na ziemi, strażak robi jeszcze dwa kroki biegiem i z lewej nogi rozpoczyna marsz krokiem zwykłym (swobodnym). Zatrzymanie odbywa się na komendę np. Strażak Kowalski STÓJ. Na zapowiedź komendy strażak zaczyna maszerować krokiem defiladowym, a na hasło podane w chwili stawiania prawej nogi robi jeszcze krok lewą nogą i przystawiając energicznie prawą nogę, przyjmuje postawę zasadniczą. W celu zatrzymania biegnącego strażaka najpierw podaje się komendę Zwykły KROK, a następnie Strażak Kowalski STÓJ. W celu zmiany szybkości marszu podaje się komendę Szybszy KROK, Wolniejszy KROK ; do kroku równego powraca się na komendę Zwykły KROK. Oddawanie honorów Wszyscy strażacy we wzajemnych stosunkach są obowiązani przestrzegać zasad uprzejmości i opanowania, ściśle przestrzegając zasad etyczno moralnych oraz zachowywać się z godnością w miejscach publicznych, szanować język ojczysty. W ochotniczych strażach pożarnych przy zwracaniu się do osób pełniących funkcje w jednostkach czy Związku używa się zwrotu druh. Członkowie ochotniczych straży pożarnych oraz funkcyjni Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej występujący w umundurowaniu oddają honory zgodnie z regulaminem musztry, zgodnie z zasadami zwierzchnictwa, starszeństwa, koleżeństwa i kultury. Oddawanie honorów jest zewnętrzną oznaką dyscypliny i jedności strażaków oraz wyrazem szacunku dla przełożonych i starszych. Wszystkich strażaków obowiązuje oddawanie honorów i odpowiadanie na oddane honory podwładni i młodsi obowiązani są oddawać honory pierwsi, a strażacy równi stopniem jednocześnie. Strażacy są obowiązani oddawać honory: Prezydentowi RP; Prezesowi Rady Ministrów; Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji; fladze państwa w czasie jej podnoszenia i opuszczania; sztandarom strażackim; przed Grobem Nieznanego Żołnierza; miejscom upamiętnionym bohaterską walką i męczeństwem; pogrzebom ze strażacką asystą honorową. Fladze państwowej, sztandarom strażackim oraz pogrzebom z asystą honorową strażacy oddają honory przez salutowanie po zatrzymaniu i zwróceniu się frontem. Przed Grobem Nieznanego

Żołnierza oraz w miejscach upamiętniających bohaterską walkę i męczeństwo, honory oddaje się na ogólnych zasadach. Przy oddawaniu honorów salutuje się prawą ręką, a gdy prawa ręka jest zajęta należy wcześniej ją zwolnić i być gotowym do oddania honorów z przepisowej odległości. Osobę potrzebującą podpory strażak podtrzymuje lewą ręką pod ramię, a w razie oddawania honorów nie obowiązuje zwolnienie tej ręki. Jeżeli strażak biegnie, to w celu oddania honorów powinien przejść do kroku równego. W miejscach, w których tę samą osobę spotyka się kilkakrotnie w krótkich odstępach czasu honory oddaje się tylko przy pierwszym spotkaniu; strażacy siedzący w miejscach odpoczynku mogą zdejmować nakrycie głowy honory oddają siedząc przez wyprostowanie tułowia i skłon głowy, a będący w nakryciu głowy przez salutowanie; w stołówkach znajdujących się w rejonie zakwaterowania strażacy po wejściu do lokalu oddają honory przez przyjęcie postawy zasadniczej i skłon głowy. W czasie oficjalnego grania hymnu państwowego, hymnów innych państw, hasła Wojska Polskiego oraz sygnału Służba wartownicza strażacy występujący indywidualnie przyjmują postawę zasadniczą, a jeśli są w nakryciu głowy salutują. Pojedynczy strażacy nie mają obowiązku oddawania honorów m.in. w czasie: bezpośredniego udziału w akcji ratowniczej; uczestniczenia w kondukcie pogrzebowym; prowadzenia pojazdów lub obsługiwania maszyn i urządzeń, jeżeli czynności te wymagają koncentracji uwagi podczas pracy. Jeżeli strażak zna przełożonego (starszego) występującego w ubiorze cywilnym, oddaje mu honory zgodnie z regulaminem. Podwładny (młodszy) będący w ubiorze cywilnym pozdrawia przełożonych (starszych) w sposób przyjęty w środowisku cywilnym. Musztra w szyku sekcji. W ugrupowaniu rozwiniętym sekcja występuje w szeregu i dwuszeregu. W ugrupowaniu marszowym sekcja występuje w rzędzie i kolumnie dwójkowej. W celu ustawienia strażaków w żądanym szyku dowódca zarządza zbiórkę. Na zapowiedź komendy np. Pierwsza sekcja lub na komendę BACZNOŚĆ, strażacy zwracają się frontem do dowódcy i przyjmują postawę zasadniczą. Następnie dowódca podaje: np. W dwuszeregu i staje w postawie zasadniczej w miejscu, gdzie chce uszykować pododdział. Na hasło ZBIÓRKA strażacy biegną do swego dowódcy, stają w nakazanym szyku w postawie zasadniczej, w tym samym kierunku co dowódca (jeżeli dowódca nie nakazał inaczej). Prawoskrzydłowy strażak staje z lewej strony dowódcy, a na zbiórce w kolumnie (w rzędzie) - za nim. Z chwilą rozpoczęcia formowania szyku dowódca wychodzi przed front pododdziału na taką odległość, żeby mógł go objąć wzrokiem lub wykonuje wykrok prawą nogą z jednoczesnym zwrotem w lewo. Aby wyrównać i pokryć w szyku podaje komendę SPOCZNIJ. Dowódca może nakazać zbiórkę nie przy sobie, lecz w innym miejscu lub kierunku. Podaje wtedy komendę, na przykład: Pierwsza sekcja - w dwuszeregu (kolumnie dwójkowej itp.) - na drodze, prawe skrzydło (czoło) na wysokości drzewa frontem do lasu ZBIÓRKA. Jeżeli zbiórkę nakazuje się ponownie, można podać komendę, np. Pierwsza sekcja, w dwuszeregu, na poprzednim miejscu - ZBIÓRKA. Strażacy postępują jak podczas zbiórki przy dowódcy. W celu sformowania kolumny w marszu, np. na komendę Pierwsza sekcja - w kolumnie dwójkowej, za mną, w marszu ZBIÓRKA dwójka czołowa maszeruje za dowódcą sekcji, pozostali strażacy dołączają do niej. Dowódca może również nakazać zbiórkę w wyznaczonym miejscu i kierunku marszu. Na przykład na komendę Pierwsza sekcja - w kolumnie dwójkowej, na drodze w kierunku wsi, w marszu - ZBIÓRKA, strażacy postępują tak jak podczas zbiórki za dowódcą. ROZEJŚĆ SIĘ. Na tę komendę strażacy natychmiast rozchodzą się w dowolnych kierunkach. Dowódca może w zapowiedzi określić kierunek i miejsce, gdzie po rozejściu się strażacy mają przebywać, np. Do namiotów (biegiem) - ROZEJŚĆ SIĘ, Od czoła, w prawo - ROZEJŚĆ SIĘ. Komendę ROZEJŚĆ SIĘ można podać w każdym szyku w miejscu lub w marszu. Równanie i krycie strażacy stojący w szyku wykonują samorzutnie po komendzie SPOCZNIJ albo na komendę dowódcy Równaj - W PRAWO (w lewo) wydaną po komendzie BACZNOŚĆ. Na tę komendę wszyscy strażacy zwracają jednocześnie i

energicznie głowy w prawo (w lewo) - z wyjątkiem strażaka prawoskrzydłowego (lewoskrzydłowego) - i stają tak, żeby prawym (lewym) okiem widzieć tylko swego sąsiada, a lewym (prawym) - piersi czwartego od siebie. Po wyrównaniu na komendę BACZNOŚĆ strażacy jednocześnie zwracają głowy na wprost. Równanie można wykonać również według wyrównanego pododdziału sąsiedniego, np. na komendę BACZNOŚĆ strażacy jednocześnie zwracają głowy na wprost. Równanie można wykonać również według wyrównanego pododdziału sąsiedniego, np. na komendę Na pierwszą sekcję, równaj - W PRAWO. Odliczanie ma na celu stwierdzenie stanu liczbowego strażaków lub sformowanie nowego szyku. Wykonuje się je na komendę Kolejno - ODLICZ, Do dwóch - ODLICZ. Można też nakazać odliczanie do jakiejkolwiek liczby, np. Do siedmiu (dziesięciu, dwunastu itp.) - ODLICZ. Na Kolejno wszyscy strażacy przyjmują postawę zasadniczą, na ODLICZ strażacy pierwszego szeregu zwracają jednocześnie głowy w prawo, a strażak prawoskrzydłowy w lewo i podają kolejne liczby, zwracając głowy z prawa w lewo, po czym szybko zwracają głowy na wprost i przyjmują postawę swobodną; lewoskrzydłowy nie zwraca głowy po odliczeniu. Strażacy z drugiego szeregu zwracają uwagę na liczbę wypowiedzianą przez swoich poprzedników, gdyż odnosi się ona również do nich. Po wymówieniu przypadającej na danego strażaka liczby zarówno on jak i strażak z drugiego szeregu przyjmują postawę swobodną. W dwuszeregu lewoskrzydłowy drugiego szeregu - przy odliczaniu kolejnym - zwraca głowę w kierunku dowódcy i melduje głośno Pełny lub Niepełny. Odstępowanie nakazuje się w celu łatwiejszego dokonania przeglądu strażaków lub zapewnienia im większej swobody ruchów w czasie ćwiczeń. Polega ono na zwiększeniu odstępów między strażakami o ilości kroków podaną w komendzie, np. W lewo (w prawo) na pięć (siedem, dziesięć itp.) kroków - ODSTĄP (biegiem - ODSTĄP). Na tę komendę strażak, z wyjątkiem skrzydłowego, od którego zaczyna się odstępowanie, robią w lewo (w prawo) zwrot, maszerują (biegną) w nakazanym kierunku, oglądając się przez lewe ramię na znajdującego się za nim, a po jego zatrzymaniu się strażak wykonuje tyle kroków, ile podano w komendzie, następnie zatrzymuje się, robi w prawo (w lewo) zwrot i samodzielnie przyjmuje postawę swobodną. Przy odstępowaniu od środka wskazuje się strażaka, od którego ma się rozpocząć odstępowanie. Na komendę np. Od strażaka Kowalskiego na krok - ODSTĄP wyznaczony strażak mówi Jestem i na sekundę podnosi lewą rękę do poziomu z dłonią ułożoną w płaszczyźnie pionowej. Łączenie odbywa się w odwrotnym kierunku niż odstępowanie, na komendę Do prawego (lewego, środka) - ŁĄCZ (biegiem - ŁĄCZ). Przesunięcie szyku o jeden krok w przód lub w tył odbywa się na komendę Krok w przód (w tył) - MARSZ. Na tę komendę wszyscy strażacy robią krok w nakazanym kierunku bez uprzedniej zmiany frontu. W celu przesunięcia szyku do przodu na większą odległość niż jeden krok podaje się komendę, np. Sekcja, pięć kroków na wprost - MARSZ lub - w wypadku, gdy nie podaje się liczby kroków - Sekcja na wprost -MARSZ. W celu przesunięcia szyku w tył na większą odległość niż jeden krok najpierw podaje się komendę do wykonania zwrotu w tył, a następnie komendę do przesunięcia. Przesunięcie szyku w prawo (w lewo) wykonuje się po zmianie frontu szyku. Zmianę frontu ugrupowania rozwiniętego wykonuje się z postawy zasadniczej na komendę Sekcja w prawo (lewo) zachodź - MARSZ. Na komendę strażak skrzydłowy nieruchomego skrzydła zachodzi w miejscu w prawo (lewo) w takim tempie, żeby strażacy maszerujący po kręgu koła mogli utrzymać równanie. Po wyjściu sekcji na odpowiednią wysokość dowódca podaje komendę do zatrzymania się. Front można zmienić biegiem na komendę Sekcja w prawo (w lewo) zachodź, biegiem - MARSZ. Komendę do zmiany szyku w miejscu podaje się, gdy strażacy stoją w postawie zasadniczej. Z szeregu w rząd przechodzi się na komendę W prawo - ZWROT. Z rzędu do szeregu powraca się na komendę. W lewo - ZWROT. Z szeregu w kolumnę dwójkową przechodzi się na komendę - W dwójki, w prawo - ZWROT. Na tę komendę strażacy, na których przy odliczaniu wypadła liczba raz, robią na prawej pięcie część zwrotu w prawo, po czym lewą nogą zaskakują na lewo od swych sąsiadów, oznaczonych liczbą raz. Z kolumny dwójkowej do szeregu powraca się na komendę W szereg, w lewo - FRONT. Na tę komendę strażacy, którzy przy formowaniu dwójek robili zwrot w miejscu (oznaczeni liczbą raz), robią na lewej pięcie część zwrotu w lewo i zaskakują prawą nogą na prawo od swych sąsiadów a strażacy, którzy poprzednio zaskakiwali (oznaczeni liczbą dwa), robią zwrot w miejscu. Z kolumny dwójkowej do szeregu powraca się na

komendę W szereg, w lewo - FRONT. Na tę komendę strażacy, którzy przy formowaniu dwójek robili zwrot w miejscu (oznaczeni liczbą raz), robią na lewej pięcie część zwrotu w lewo i zaskakują prawą nogą na prawo od swych sąsiadów, a strażacy, którzy poprzednio zaskakiwali (oznaczeni liczbą dwa), robią zwrot w miejscu. Z dwuszeregu w kolumnę dwójkową przechodzi się na komendę W prawo - ZWROT. Z kolumny dwójkowej do dwuszeregu powraca się na komendę W lewo - ZWROT. Kolumnę dwójkową (rząd) z dwuszeregu (szeregu) formuje się zawsze w prawo; dwuszereg i szereg z kolumny dwójkowej - w lewo. W marszu z kolumny dwójkowej w rząd przechodzi się na komendę W rząd - W TYŁ. Na tę komendę strażak znajdujący się z lewej strony każdej dwójki przesuwa się w takt marszu za swego prawego sąsiada i przyjmuje regulaminową odległość. Z rzędu w kolumnę dwójkową przechodzi się na komendę W dwójki - W PRZÓD. Na tę komendę strażacy, na których przy odliczaniu wypadła liczba dwa, przesuwają się w przód na lewo od swych poprzedników; uszykowane w ten sposób dwójki dołączają i kryją dwójkę czołową. Czoło skraca krok bez komendy, krokiem równym maszeruje na komendę dowódcy Zwykły - KROK, podaną z chwilą osiągnięcia przez pododdział regulaminowych odległości. Z kolumny dwójkowej w rząd i na odwrót można przechodzić tylko w marszu. Do realizacji tego tematu można posłużyć się Ceremoniałem Ochotniczych Straży Pożarnych.