Nieprawidłowości i uchybienia pojawiające się najczęściej w projektach współfinansowanych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007 2013
Liczba kontroli, w których zastosowano korektę finansową 1 47% 1. Kontrole, w których 53% zastosowano korektę finansową (77 projektów) 2. Kontrole, w których nie zastosowano korekty finansowej (69 projektów) 1 Na podstawie danych za 2011 r.
Całkowita wartość skontrolowanych projektów 1 848 865 118,45 zł Suma kwot zwróconych przez Beneficjentów po nałożeniu korekty finansowej 7 399 716,80 zł co stanowi 0,87% wartości projektów 1 1 Na podstawie danych za 2011 r.
Zasady wymierzania korekt finansowych za naruszenia prawa zamówień publicznych związane z realizacją projektów współfinansowanych ze środków funduszy Unii Europejskiej
Zgodnie z art. 99 rozporządzenia rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11.07.2006 r. na państwach członkowskich Unii Europejskiej leży obowiązek nakładania korekt finansowych w przypadku wykrycia nieprawidłowości w wykorzystywaniu środków pochodzących z funduszy Unii Europejskiej w odniesieniu do perspektywy finansowej 2007 2013. Za nieprawidłowość uznaje się jakiekolwiek naruszenie przepisu prawa wspólnotowego wynikające z działania lub zaniechania podmiotu gospodarczego, które powoduje lub mogłoby spowodować szkodę w budżecie ogólnym Unii Europejskiej w drodze finansowania nieuzasadnionego wydatku z budżetu ogólnego.
Mając na uwadze powyższe Komisja Europejska opracowała dokument pn. Wytyczne do określania korekt finansowych nakładanych na wydatki ponoszone z funduszy strukturalnych lub Funduszu Spójności w przypadku naruszenia przepisów prawa zamówień publicznych. Ww. Wytyczne zawierają wyrażone procentowo wielkości korekt finansowych przypisanych konkretnym rodzajom naruszeń prawa zamówień publicznych. Przedmiotowy dokument zawiera również zalecenie skierowane do państw członkowskich do stosowania określonych w Wytycznych korekt lub wprowadzenia analogicznych systemów na poziomie krajowym. Działania Komisji Europejskiej były przyczynkiem do stworzenia przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego tzw. taryfikatora.
Taryfikator to dokument, który zawiera wyrażone procentowo wielkości korekt finansowych przypisane konkretnym rodzajom naruszeń Prawa zamówień publicznych przez co ustala jednolite zasady wymierzania korekt finansowych za naruszenia przy udzielaniu zamówień publicznych.
Metody ustalania wysokości korekty 1. Metoda dyferencyjna 2. Metoda wskaźnikowa
1. Metoda dyferencyjna Polega na porównaniu wysokości rzeczywiście wydatkowanych (lub zakontraktowanych) środków na sfinansowanie zamówienia po zaistnieniu naruszenia ze stanem hipotetycznym, jaki by istniał, gdyby nie nastąpiło rozpatrywane naruszenie.
2. Metoda wskaźnikowa W sytuacji, gdy stwierdzone naruszenie jest pośrednie lub rozporoszone, a co za tym idzie trudne do oszacowania do wyliczenia kwoty korekty stosuje się metodę wskaźnikową. Ww. metoda oparta jest na iloczynie: Wk wysokość korekty finansowej, Wk= W% x Wkw. x Wś gdzie: W% wskaźnik procentowy nałożonej korekty zgodnie z taryfikatorem, Wkw. wysokość wydatków kwalifikowalnych dla danego zamówienia, Wś procentowa wysokość współfinansowania ze środków funduszy UE.
Uwaga! W przypadku wykrycia w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego dwóch lub większej ilości przypadków niezastosowania zasad zamówień publicznych, stosuje się korektę finansową o największej wartości procentowej. Ponadto metoda wskaźnikowa ma charakter pomocniczy i jej użycie jest uzasadnione tylko w sytuacji, gdy zastosowanie metody dyferencyjnej jest niemożliwe.
Wskaźniki procentowe do obliczenia wartości korekty finansowej za naruszenia przy udzielaniu zamówień publicznych współfinansowanych ze środków funduszy UE Tabela 1 Wskaźniki stosowane do zamówień objętych dyrektywą 2004/18/WE Tabela 2 Tabela 3 Tabela 4 Wskaźniki stosowane do zamówień objętych dyrektywą 2004/17/WE Wskaźniki stosowane do zamówień częściowo objętych dyrektywą 2004/18/WE i 2004/17/WE Wskaźniki stosowane do zamówień, które nie są objęte dyrektywą 2004/18/WE
Uwaga! Przedmiotowe tabele, w których wskazano wartości procentowe korekt finansowych są, na tyle ile to możliwe, wyczerpujące. W przypadku, gdy Instytucja Zarządzająca nie ma możliwości określenia korekty finansowej za pomocą metody dyferencyjnej, a nieprawidłowość nie została uwzględniona w tabelach, za wskaźnik korekty przyjmuje się wskaźnik procentowy odpowiadający najbliższej rodzajowo kategorii naruszenia.
Brak jest obowiązku do nakładania korekt finansowych za te naruszenia, które mają charakter formalny i nie wywołują skutków finansowych: 1. Naruszenie art. 40 ust. 6 pkt 3 Prawa zamówień publicznych, poprzez nie zawarcie w ogłoszeniu o zamówieniu, odpowiednio zamieszczanym lub publikowanym w miejscu publicznie dostępnym w siedzibie zamawiającego, na stronie internetowej, w dzienniku lub czasopiśmie o zasięgu ogólnopolskim lub w inny sposób informacji o dniu jego przekazania do UOPWE, 2. Naruszenie art. 12 ust. 13 pkt 2) Prawa zamówień publicznych, poprzez nieudokumentowanie publikacji ogłoszenia w DUUE, w szczególności zaniechanie przechowywania dokumentu jego publikacji, 3. Naruszenie przepisów dot. szacowania wartości zamówienia, jeżeli nie powoduje ono zejścia poniżej progów wartości zamówień określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Prawa zamówień publicznych, 4. Błędne określenie kodu CPV.
Pełna treść taryfikatora została udostępniona na stronie internetowej RPO WŁ www.rpo.lodzkie.pl w zakładce Dokumenty IZ RPO WŁ Zamówienia publiczne
Naruszenia ustawy Prawo zamówień publicznych skutkujące nałożeniem korekty finansowej
Udzielenie zamówienia w trybie z wolnej ręki, w sytuacji gdy protokół konieczności oraz wniosek o zatwierdzenie trybu postępowania nie spełniał przesłanek, o których mowa w art. 67 ust 1 ustawy Pzp, Podzielenie zamówienia tego samego rodzaju: Beneficjent przeprowadził dwa odrębne postępowania na dostawy materiałów promocyjnych tego samego rodzaju w celu uniknięcia ustawy Pzp, Beneficjent przeprowadził odrębne postępowania o wartości poniżej 14 000,00 euro na wykonanie robót budowlanych, które były związane z budową jednego obiektu, w tym samym przedziale czasowym. Ponadto zamówienie udzielono temu samemu wykonawcy,
Określenie warunków udziału w postępowaniu w sposób utrudniający uczciwą konkurencję oraz równe traktowanie wykonawców: Beneficjent określając warunek dot. posiadania niezbędnej wiedzy i doświadczenia nie wskazał w treści warunku minimalnej wartości dostawy, którą uzna za spełniającą określony przez niego warunek, Beneficjent skrócił okres z 5 do 3 lat, w ramach którego wykonawca miał wykazać się posiadanym doświadczeniem przy realizacji innych zamówień o podobnym charakterze, Beneficjent wymagał od wykonawców by już na etapie postępowania przetargowego dysponowali sprzętem niezbędnym do wykonania przedmiotu zamówienia,
Beneficjent zastrzegł w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, iż wykonanie przedmiotu zamówienia nie może być powierzone podwykonawcom, Beneficjent zobowiązał wykonawców, którzy utworzyli konsorcjum do potwierdzenia spełnienia warunku posiadania doświadczenia przez każdego konsorcjanta samodzielnie, Brak określenia przez Beneficjenta katalogu dokumentów dot. podmiotów zagranicznych, Żądanie przez Beneficjenta polisy ubezpieczeniowej (OC) na wartość co najmniej 80% oferty,
Żądanie od wykonawców posiadania doświadczenia przy realizacji projektów współfinansowanych ze środków UE, w sytuacji, gdy ww. doświadczenie nie jest niezbędne do realizacji przedmiotu zamówienia, Żądanie w specyfikacji istotnych warunków zamówienia obowiązkowego uczestnictwa w polskiej izbie inżynierów budownictwa w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego wszczętych w okresie od 20.10.2007 r. do 13.12.2008 r. Dyskryminacyjny opis przedmiotu zamówienia: Wskazanie w opisie przedmiotu zamówienia znaków towarowych, patentów lub pochodzenia bez możliwości składania ofert równoważnych, Wskazanie w opisie przedmiotu zamówienia znaków towarowych, patentów lub pochodzenia z dopiskiem lub równoważne, ale bez określenia tzw. parametrów równoważności,
Pozostałe błędy w zakresie realizacji rzeczowej i finansowej projektu
Wykorzystanie zaliczki niezgodnie z przeznaczeniem np. wydatkowanie jej na zakup środków trwałych, które nie były przedmiotem projektu, Wybór wykonawców bez zachowania zasad jawności, konkurencyjności oraz przejrzystości określonych w umowie o dofinansowanie np. poprzez zastosowanie niekonkurencyjnych warunków udziału w postępowaniu; ocenę ofert złożonych w ramach postępowania ofert wg. warunków, które nie były określone w zapytaniu ofertowym (dotyczy podmiotów, które nie stosują ustawy Prawo zamówień publicznych), Przekroczenie terminu realizacji projektu, który został określony w umowie o dofinansowanie,
Nieosiągnięcie wskaźników produktu / rezultatu określonych we wniosku o dofinansowanie, Niepełna realizacja zakresu rzeczowego projektu, Brak stosownych oznaczeń na zakupionych środkach trwałych informujących o dofinansowaniu z UE, Niezachowanie obowiązku związanego z archiwizacją dokumentów związanych z realizacją projektu.