SPIS TREŚCI. Wprowadzenie... 9



Podobne dokumenty
POLITYKA GOSPODARCZA POLSKI PO AKCESJI DO UNII EUROPEJSKIEJ

Programowanie funduszy UE w latach schemat

KONFERENCJA Infrastruktura wiejska drogą do sukcesu gospodarczego regionów

Dostęp p do informacji naukowej i jej rozpowszechnianie w kontekście konkurencyjności ci oraz innowacyjności

Instrumenty wsparcia przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego

Jerzy Majchrzak Dyrektor Departamentu Innowacji i Przemysłu

Wsparcie przedsiębiorców w latach możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej

Wprowadzenie ROZDZIAŁ I Konkurencyjne uwarunkowania wzrostu gospodarczego Unii Europejskiej

SPIS TREŚCI WSTĘP ROZDZIAŁ I

DR GRAŻYNA KUŚ. specjalność: Gospodarowanie zasobami ludzkimi

Strategia Rozwoju Miasta - Piotrków Trybunalski 2020

Strategiczne planowanie na Mazowszu jako Regionie Wiedzy

Wsparcie małej i średniej przedsiębiorczości w ramach WRPO założenia programowe

Projekt Europejski Wymiar Łodzi Wsparcie przedsiębiorców z Łodzi środkami Unii Europejskiej

Program Operacyjny Kapitał Ludzki w Narodowej Strategii Spójności (NSRO)

PB II Dyfuzja innowacji w sieciach przedsiębiorstw, procesy, struktury, formalizacja, uwarunkowania poprawiające zdolność do wprowadzania innowacji

Nowa perspektywa finansowa założenia do nowego okresu programowania.

WIELKOPOLSKI REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY NA LATA Oś Priorytetowa I Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka

WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia niestacjonarne I stopnia Kierunek ekonomia Promotorzy prac dyplomowych

8944/17 dj/mi/gt 1 DG G 3 C

Czynniki wzrostu innowacyjności regionu i przedsiębiorstw

PRZECIWDZIAŁANIE I ADAPTACJA DO ZMIAN KLIMATU

Łukasz Urbanek. Departament RPO. Kierownik Działu Programowania i Ewaluacji. Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego

Programowanie perspektywy finansowej w Wielkopolsce. Oś Priorytetowa I- Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka

Załącznik nr 2 do Programu Rozwoju Innowacji Województwa Lubuskiego (Załącznik do uzupełnienia)

WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia niestacjonarne II stopnia Kierunek Ekonomia Promotorzy prac magisterskich

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka

WSPARCIE WIELKOPOLSKIEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W RAMACH WRPO Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu

ZAŁOŻENIA POLITYKI PAŃSTWA W OBSZARZE NAUKI DO 2020 ROKU

WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia niestacjonarne I stopnia Kierunek ekonomia Promotorzy prac dyplomowych

Rysunek 1. Miejsce SRT w systemie zintegrowanych strategii rozwoju kraju

Anna Ober Aleksandra Szcześniak

INTERREG IVC CELE I PRIORYTETY

STRATEGIA LIZBOŃSKA A POLITYKA ZATRUDNIENIA W POLSCE

FUNDUSZE UNII EUROPEJSKIEJ W POLSCE

Środki UE na innowacyjność Program Operacyjny Inteligentny Rozwój

STRATEGIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO MIAST W POLSCE

Aktualizacja Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego. Konferencja inauguracyjna Nowa Sól, 21 stycznia 2019 r.

Metody ewaluacji projektów unijnych

Agencja Rozwoju Innowacji SA

Sytuacja społeczno-ekonomiczna Unii Europejskiej i Strategia Lizbońska

Załącznik nr 2 do Programu Rozwoju Innowacji Województwa Lubuskiego

Dokumenty strategiczne w pozyskiwaniu środków. z UE. Barbara Pędzich-Ciach. ekspertka: prowadząca: Dorota Kostowska

Warszawa, 28 marca 2011r. Strategia innowacyjności i efektywności gospodarki

Ocena realizacji celu strategicznego RIS: Integracja środowisk społecznogospodarczych. Wanda M. Gaczek Józef Komorowski Rober Romanowski

Strategiczne kierunki działań Województwa Opolskiego dla obszarów wiejskichna lata

WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia niestacjonarne I stopnia Kierunek Ekonomia Promotorzy prac dyplomowych

I oś priorytetowa Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego Szczecinek, 24 września 2015r.

Konkurencyjność Polski w procesie pogłębiania integracji europejskiej i budowy gospodarki opartej na wiedzy

WSPARCIE KLASTRÓW W PROGRAMIE OPERACYJNYM INTELIGENTNY ROZWÓJ

1. Kilka dat 2. Cele i założenia 3. Priorytety 4. Harmonogram prac 5. Źródła wiedzy PLAN SPOTKANIA

POLITYKA EKOINNOWACYJNA UNII EUROPEJSKIEJ

Rozwój konkurencyjności polskiej gospodarki poprzez cyfryzację Program Operacyjny Inteligentny Rozwój

MAŁOPOLSKO PODKARPACKIEGO KLASTRA CZYSTEJ ENERGII. 03 czerwca 2008 r

Spis treści. Rozdział I ELEMENTARNE POJĘCIA I PRZEDMIOT EKONOMII

Aktywne formy kreowania współpracy

Rozwój inteligentny Rozwój zrównoważony Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu

Integracja europejska

WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia niestacjonarne II stopnia Kierunek ekonomia Promotorzy prac magisterskich

KATEDRA EKONOMII I PRAWA GOSPODARCZEGO

TURYSTYKI DO 2020 ROKU. Warszawa, 17 września 2015 r.

Podstawy procesu programowania perspektywy finansowej Konsultacje społeczne Gliwice, 24 maja 2013 r.

Środki unijne - Jak najlepiej wykorzystać ostatnią szansę?

Wsparcie działalności MŚP ze środków UE. Listopad 2014 r. KPMG Tax M.Michna sp. k.

Region i jego rozwój w warunkach globalizacji

INFORMACJE O PROJEKTACH, O KTÓRYCH MOWA W ART. 2 UST

Program HORYZONT 2020 w dziedzinie transportu

Nowa perspektywa finansowa UE nowe uwarunkowania

FUNDUSZE EUROPEJSKIE PERSPEKTYWA FINANSOWA

Polityki horyzontalne Program Operacyjny

Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego Projekt Założeń aktualizacji Strategii rozwoju województwa mazowieckiego do 2030 r. Innowacyjne Mazowsze

Fundusze strukturalne i przedakcesyjne dla MŚP

15122/07 ppa/dj/dz 1

WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia II stopnia (magisterskie) stacjonarne rok akademicki 2015/2016 Kierunek Ekonomia Promotorzy prac magisterskich

Efektywność wykorzystania środków UE w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju - rola organizacji pozarządowych

WSTĘP 11 GLOBALIZACJA GOSPODARKI ŚWIATOWEJ I NOWY REGIONALIZM 19

Perspektywa finansowa

WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia I stopnia (licencjackie) niestacjonarne rok akademicki 2015/2016 Kierunek Ekonomia Promotorzy prac dyplomowych

Geneza Projektu Projekt Podlaski Fundusz Przedsiębiorczości realizowany jest w ramach Umowy z dnia r. podpisanej przez Fundację Rozwoju Prz

PROW na rzecz celów Strategii Zrównoważonego Rozwoju Wsi Rolnictwa i Rybactwa na lata

Tytuł projektu: Politechnika Białostocka. Nazwa beneficjenta:

Kapitał zagraniczny w Polsce w dobie globalizacji

Środki na projekty B+R i transfer technologii w RPO WM

Instrumenty finansowania w okresie programowania Przemysław Jura Prezes Zarządu Instytut Nauk Ekonomicznych i Społecznych

SPIS TREŚCI. Wprowadzenie... 9

PIĘCIOLECIE CZŁONKOSTWA POLSKI W UNII EUROPEJSKIEJ

Prezentacja Modułu Międzynarodowego

PYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: EKONOMIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA. CZĘŚĆ I dotyczy wszystkich studentów kierunku Ekonomia pytania podstawowe

Dr Grzegorz Baran Dr Andrzej Kurkiewicz Społeczna odpowiedzialność biznesu w Unii Europejskiej

Polska Cyfrowa impulsem do e-rozwoju Marta Grabowska, Uniwersytet Warszawski. Warszawa, 26 maja 2015 r.

Rozdział I Wprowadzenie

PROJEKT OPINII. PL Zjednoczona w różnorodności PL 2015/2011(BUD) Komisji Transportu i Turystyki. dla Komisji Budżetowej

PROGRAM OPERACYJNY INTELIGENTNY ROZWÓJ

Uw a r u n k o w a n i a r o z w o j u Do l n e g o Śl ą s k a. Redaktor naukowy Teresa Kupczyk

Nowe wytyczne dla beneficjentów środków unijnych

Tworzenie programów w Unii Europejskiej

Konsument czy w centrum uwagi? Konsument w zintegrowanych strategiach rządowych

1.4. Podmioty wspierające przedsiębiorczość w regionie i źródła jej finansowania 22

Nauka, Biznes, Innowacje Klaster Interdyscyplinarne Partnerstwo na rzecz Innowacyjnego Rozwoju Transportu i Infrastruktury

Anna Zachorowska-Mazurkiewicz Kobiety i instytucje. Kobiety na rynku pracy w Stanach Zjednoczonych, Unii Europejskiej i w Polsce

Transkrypt:

SPIS TREŚCI Wprowadzenie... 9 ROZDZIAŁ I Teoretyczne ujęcie innowacji... 11 1. Innowacje-proces innowacyjny-konkurencyjność... 11 2. System innowacyjny na poziomie regionu... 15 3. System innowacyjny a proces innowacyjny... 17 4. Alianse technologiczne, komplementarne i addytywne oraz konsorcja badawczo-rozwojowe... 20 5. Consulting, wiedzochłonne usługi biznesowe (KIBS) i powiązania między nauką a przemysłem... 22 6. Poziom innowacyjności przedsiębiorstw... 29 7. Wpływ procesu innowacyjnego na konkurencyjność ekonomiczną... 32 8. Instytucje wspierające wprowadzanie innowacji... 39 9. Potencjał naukowo-badawczy... 41 ROZDZIAŁ II Innowacje we wzroście konkurencyjności Unii Europejskiej... 46 1. Potencjał innowacyjny Unii Europejskiej na tle innych państw świata... 46 2. Strategia Lizbońska z 2000 roku cele, założenia, realizacja... 50 3. Odnowiona Strategia Lizbońska z 2005 roku nowe impulsy rozwojowe... 61 4. Europejska Przestrzeń Badawcza... 65 5. Nowoczesna gospodarka europejska w XXI wieku główne kierunki rozwoju... 71 6. Program Europa 2020... 84 ROZDZIAŁ III Małe i średnie przedsiębiorstwa w warunkach wzrostu konkurencyjności Unii Europejskiej... 92 1. Programy oraz fundusze strukturalne UE dla małych i średnich przedsiębiorstw... 92 5

2. Cechy sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MSP)... 94 3. Czynniki określające poziom konkurencyjności sektora MSP... 95 4. Koszty i korzyści integracji dla sektora MSP w działach... 98 5. Regionalne konsekwencje integracji z UE dla sektora MSP... 104 6. Funkcjonowanie małych i średnich przedsiębiorstw w ramach UE... 108 7. Programy oraz fundusze strukturalne UE dla małych i średnich przedsiębiorstw... 111 8. Małe i średnie przedsiębiorstwa wobec recesji gospodarki niemieckiej... 120 9. Sytuacja w wybranych branżach gospodarki niemieckiej... 126 ROZDZIAŁ IV Nowe miejsca pracy w ramach polityki wzrostu konkurencyjności Unii Europejskiej... 134 1. Ogólna charakterystyka rynku pracy... 134 2. Doświadczenia państw wstępujących do Unii Europejskiej... 136 3. Rynek pracy w Hiszpanii... 137 4. Fundusze strukturalne a rynek pracy w Finlandii... 138 5. Tworzenie nowych miejsc pracy ze środków unijnych... 139 6. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) a rynek pracy... 140 7. Saldo wymiany handlowej a rynek pracy... 143 8. Swobodny przepływ siły roboczej... 145 9. Wspólnotowe uregulowania w sferze ochrony środowiska naturalnego a rynek pracy... 148 ROZDZIAŁ V Polityka spójności we wzroście konkurencyjności Unii Europejskiej... 150 1. Fundusze Strukturalne UE główne zadania... 150 2. Polityka spójności w procesie zmian. Okres programowania 2000 2006... 156 3. Założenia polityki spójności na lata 2007-2013. Wzrost roli i znaczenia w efektywnym rozwoju gospodarczym UE... 159 4. Perspektywiczne wyzwania dla spójności ekonomicznej, społecznej i terytorialnej UE... 166 Rozdział VI Konkurencyjność Unii Europejskiej w warunkach światowego kryzysu gospodarczego lat 2007 2009... 172 1. Unia Europejska w obliczu recesji gospodarczej: skutki i prognozy wzrostu gospodarczego... 172 6

2. Stany Zjednoczone i Japonia w obliczu recesji gospodarczej: skutki i prognozy wzrostu gospodarczego... 182 3. Globalne skutki kryzysu gospodarczego. Prognozy rozwoju sytuacji gospodarczej w świecie... 187 4. Groźba protekcjonizmu czy dalsza liberalizacja? Dylematy rozwojowe Unii Europejskiej w dekadzie 2010 2020... 196 Zakończenie... 208 Spis literatury... 211 7

W WPROWADZENIE XXI wieku Unia Europejska stanęła przed nowymi wyzwaniami wynikającymi ze wzrostu znaczenia nowych technologii, szybkich zmian ekonomicznych i napływających z zewnątrz imigrantów co związane było z rozszerzeniami w 2004 r. i w 2007 r. oraz pogłębiającymi się procesami globalizacji gospodarki światowej. Unia Europejska musiała zatem podjąć te wyzwania i na nie odpowiedzieć. W takich okolicznościach wzrost gospodarczy oraz spójność ekonomiczna i społeczna stają się dwoma stronami tego samego medalu. We wzroście konkurencyjności Unii Europejskiej niezwykle istotne są innowacje techniczne i technologiczne oraz efektywna polityka zatrudnienia realizowana przy pomocy funduszy strukturalnych. Równocześnie należy zwracać większą uwagę na szersze powiązanie ośrodków naukowych z praktyką gospodarczą czyli na rozwój gospodarki opartej na wiedzy (knowledge driven economy). W integrującej się w ramach Unii Europejskiej i równocześnie globalizującej się gospodarce głębokie oraz coraz szybsze zmiany technologiczne wywierają istotny wpływ na wzrost efektywności gospodarowania. Szacunki dokonywane w krajach wysoko rozwiniętych wskazują, że innowacje przyczyniają się w 80% do wzrostu efektywności i produktywności, a z kolei zwiększenie efektywności stanowi 80% wzrostu ogólnego poziomu produktu krajowego brutto. W prognozach podkreśla się, że Europie nie uda się utrzymać tempa wzrostu gospodarczego powyżej 1,25% w 2050 r. W tym samym czasie w USA tempo rozwoju gospodarczego nie spadnie poniżej 2%. Tak więc jeżeli w ciągu następnych 10 20 lat Unia Europejska będzie odznaczać się słabszym tempem wzrostu gospodarczego niż USA to koncepcje znanego filozofa francuskiego, przedstawiciela postmodernizmu Jacques a Derridy zmarłego w 2004 r. i filozofa niemieckiego Juergena Habermasa, stworzenia w Europie przeciwwagi dla hegemonistycznej pozycji USA, w świecie nie spełnią się. Z punktu widzenia rynku pracy szczególnie istotne są programy przyczyniające się do tworzenia nowych miejsc pracy. Służyć ma temu, wspierana ze środków przeznaczanych na rozwój zasobów ludzkich, aktywna polityka rynku 9

pracy. Jej celem jest zwiększenie szans na uzyskanie i utrzymanie zatrudnienia, zmniejszenie liczby bezrobotnych i poziomu długotrwałego bezrobocia oraz ograniczenie skutków długotrwałego bezrobocia. W dziedzinie zasobów ludzkich największe znaczenie mają działania zmierzające do wzrostu konkurencyjności sektora małych i średnich przedsiębiorstw, tworzenie warunków sprzyjających działalności innowacyjnej i wdrażaniu nowych technologii, budowanie stabilnej i równomiernej sieci małych i średnich podmiotów gospodarczych, tworzenie nowych miejsc pracy oraz poprawa konkurencyjności i jakości oferowanych na rynku produktów, a także usług regionalnych. Realizacja tych celów przyczynia się, obok poprawy poziomu konkurencyjności przedsiębiorstw, do tworzenia nowych miejsc pracy oraz do wykorzystania wewnętrznych czynników wzrostu m.in. poprzez wsparcie rozwoju turystyki. W ramach tego priorytetu podejmowane są także działania na rzecz rozwoju zasobów ludzkich dostosowanych do potrzeb regionalnego rynku pracy oraz reorientacji zawodowej. Należy podkreślić, że proces adaptacji UE do wyzwań demograficznych i globalizacyjnych musi być głęboki. Warto przy tym podkreślić, że dla Europy Zachodniej nie ma innej drogi niż poprawa wydajności pracy. Konieczna jest też przemiana kulturowo-mentalna i instytucjonalna a w tym redefinicja roli państwa i systemu korporacyjnego, obejmująca zwłaszcza związki zawodowe. W rezultacie społeczeństwa UE zostają zmuszone do określenia nowego punktu równowagi pomiędzy wzrostem gospodarczym, a bezpieczeństwem socjalnym i zróżnicowaniami społecznymi. Niezbędne jest również oderwanie się od myślenia kategoriami partykularyzmów narodowych i otwarcie się na sytuację win-win, kiedy liberalizacja i integracja rynków przynosi wszystkim korzyści, chociaż mogą one być nierówne. Warunkiem sukcesu jest także zrealizowanie podejścia obejmującego całą zintegrowaną Unię Europejską. W prezentowanej pracy skoncentrowano się na analizie dwóch kluczowych, dla poprawy konkurencyjności ekonomicznej Unii Europejskiej aspektach, to jest na innowacjach i zatrudnieniu. Za cel pracy Autorzy stawiają sobie nie tylko diagnozę aktualnej sytuacji rozwojowej w Europie pod omawianym kątem na tle innych globalnych potęg gospodarczych, szczególnie Stanów Zjednoczonych i Japonii, ale też poszukiwanie rozwiązań służących poprawie nowoczesności produkcji i wskaźników zatrudnienia, dających w efekcie poprawę standardów życia i pracy mieszkańców państw członkowskich Unii Europejskiej. Oddzielne, ale jednocześnie integralne z całością wywodu, fragmenty analizy poświęcone zostały Polsce. 10