Zoogeografia wysp
Co to jest wyspa? W sensie geograficznym: część lądu otoczona ze wszystkich stron wodą
Co to jest wyspa? W sensie biogeograficznym:
Co to jest wyspa? W sensie biogeograficznym: ekosystem otoczony innymi, stanowiącymi wyraźne bariery dla fauny i flory
Od czego zależy? Liczba gatunków
Liczba gatunków Od czego zależy? - odległość od źródła imigrujących organizmów - bogactwo tego źródła
Biogeografia wysp McArthur i Wilson, 1967
Biogeografia wysp McArthur i Wilson, 1967 Bioróżnorodność wysp w większym stopniu zależy od wielkości wyspy niż od jej odległości od lądu 2 gatunki myszy Liczba ssaków niewiele mniejsza niż na kontynencie
Biogeografia wysp McArthur i Wilson, 1967 Bioróżnorodność wysp w większym stopniu zależy od wielkości wyspy niż od jej odległości od lądu Liczba gatunków na wyspie jest wartością stałą pojemność biotyczna
Biogeografia wysp McArthur i Wilson, 1967 Tempo wymiany gatunków: wyspy śródoceaniczne (np. Tristan da Cunha) 0,3-0,8% / 100 lat
Biogeografia wysp McArthur i Wilson, 1967 Tempo wymiany gatunków: wyspy blisko lądu do 60% / 100 lat
Kształtowanie się fauny Z reguły brak drapieżnych ssaków 3 tony drapieżników - 100 ton roślinożerców
Rozmiary zwierząt Duże karły Małe olbrzymy
mamut włochaty Mammuthus primigenius do 3,5 m w kłębie, 6 ton mamut z Wyspy Wrangla Mammuthus wranglensis do 1,8 m w kłębie, max 2 tony
mamut cesarski Mammuthus columbi imperator 9100 kg mamut karłowaty Mammuthus columbi exilis 760 kg
karłowate słonie i hipopotamy 10 000 lat temu Wyspy M. Śródziemnego: Sardynia, Sycylia, Kreta, Cypr Najmniejsze - rozmiaru owcy Największe - krowy
małe słonie na Borneo Elephas maximus borneensis dziś XVIII w. Sułtan Sulu wypuścił słonie pochodzące z wysp Indonezji na Borneo??? Kolonizacja postglacjalna? http://upload.wikimedia.org
Jelenie na Wyspie Jersey Wyspa zasiedlona przez jelenia europejskiego (byk - 200 kg) Po 6 000 lat byk 36 kg
dinozaury na Wyspie Haţeg Dzisiejsza Transylwania, Rumunia Benton et al. 2010
Olbrzymie myszy 10 000 lat temu Wyspy M. Śródziemnego (Sardynia, Sycylia, Kreta, Cypr) Czaszka 10 cm długości Wielkość kota, waga ponad 1,5 kg (mysz leśna 30 g)
Olbrzymie ptaki ostatni osobnik: 1662 r Dront dodo (wysokość 1 m, waga: 10,6 17,5 kg) żyjący krewny: nikobarczyk zwyczajny (wysokość 40 cm)
Olbrzymie myszy teraz Tristan da Cunha, Gough Island kontynentalna mysz domowa 10g mysz z Gough Island 35 g
Olbrzymie myszy teraz Introdukcja myszy domowej ok. 100 lat temu Potrojenie rozmiarów ciała w ciągu ostatnich 40 lat Zmiana diety na mięsożerność
Kształtowanie się fauny Wiek wyspy ile było czasu na ewolucję? Izolacja czy ewolucja przebiegała niezależnie od innych podobnych środowisk?
Młode wyspy koloniści brak gatunków innych niż na kontynencie, z którego przybyły brak endemitów
Kolonizacja Wysp Brytyjskich
Wyspy Indonezji
Wyspy Indonezji Koniec epoki lodowcowej - Indochiny Po epoce lodowcowej - podniesienie stanu wód oceanu i powstanie wysp
Pantera tigris tigris tygrys bengalski P. t. amoyensis t. chiński P. t. corbetti t. indochiński P. t. jacksoni t. malajski P. t. sumatrae t. sumatrzański P. t. balica t. balijski P. t. sondaica t. jawajski Podgatunki tygrysa
Wyspa Krakatau budowanie ekosystemu Wybuch wulkanu 27 VIII1883
Wyspa Krakatau
Wyspa Krakatau 1883
Wyspa Krakatau E + 3 kolonizacja Żródło: głównie Sumatra plaże - 9 gatunków roślin kwiatowych w tym 4 gatunki drzew wnętrze wyspy sinice, cyjanobakterie plus 10 gatunków paproci i 2 gatunki mchów, 4 gatunki roślin wyższych
Wyspa Krakatau E + 14 kolonizacja plaże - 23 gatunki roślin kwiatowych w tym 10 gatunków drzew przybywają ptaki i nietoperze wnętrze wyspy paprocie już nie dominują, pojawiło się wiele roślin kwiatowych, stepy, ciągle obecne 14 gat. paproci
Wyspa Krakatau E + 25 kolonizacja plaże 66 gatunków roślin, rozpoczyna się wymiana flory wnętrze wyspy pojawiają się figi i inne drzewa stepy porasta las
Wyspa Krakatau E + 45 kolonizacja ponad 300 gatunków traw i krzewów 30 gatunków ptaków lądowych 11 gatunków ssaków (9 gat. nietoperzy) 9 gatunków gadów ponad 600 gatunków bezkręgowców E + 102 Bioróżnorodność osiągnęła poziom wyjściowy
Stare wyspy Specjacja - powstanie odrębnych gatunków, ale prowadzących podobny tryb życia - powstanie odrębnych gatunków, ale zajmujących inne nisze ekologiczne radiacja adaptacyjna
Archipelag wysp Galapagos olbrzymie żółwie lądowe: żółw słoniowy Chelonoidis nigra 10 żyjących (pod)gatunków
Caccone i in. 1999
Archipelag wysp Galapagos zięby Darwina 14 gatunków inny tryb życia
Hawaje Odległe o 4000 km od kontynentu Długość archipelagu: 2650 km
Hawaje Pochodzenie wulkaniczne
Hawaje Mało gatunków kolonizujących, głównie o pochodzeniu indo-malezyjskim Fauna efekt radiacji głównie ptaków
Hawaje Duże roślinożerne: nielotne kaczki (4 gat.) Duże drapieżne: bielik Małe drapieżne: sowy Duże owadożerne nielotne ibisy moa-nalo
Hawajki (drepanidy, drepanisy, sierpodzioby) 30 gatunków wyginęło znanych 71 taksonów
Hawaje Ponad 800 gatunków muszki owocowej
Jeziora Młode Decydują warunki środowiska Brak gatunków endemicznych
Jeziora Stare i głębokie Jeziora tektoniczne
Bajkał Najstarsze jezioro świata (25-75 mln lat) Najgłębsze (1632 m)
Bajkał 80% fauny endemity Słodkowodna fauna głębinowa!!!
Bajkał - gąbki Endemiczna rodzina Lubomirskiidae 3 rodzaje Lubomirskia baikalensis
Bajkał - ślimaki 148 gatunków 2 endemiczne rodziny Baicalia dybowskiana Teratobaicalia macrostoma
Bajkał - kiełże Benedykt Dybowski (1833-1930) zesłany na Syberię (udział w Powstaniu Styczniowym) Znane 349 gatunków, 348 endemitów
Bajkał - ryby Słodkowodne ryby głębinowe np. gołomianka (pelagial głębokowodny) Rodzina: Comephoridae
Cottocomephorus grewingki Rodzina głowaczowate (Cottidae) Abyssocottus gibbosus Procottus jeittelesii Asprocottus abyssalis Procottus major
Bajkał - nerpa słodkowodna foka Pusa sibirica
Radiacja pielęgnic Salzburger i Meyer, 2004
Wielkie Jeziora Afryki Tanganika, Malawi, Wiktoria Tanganika gł. 1470 m, 9-12 mln lat Malawi gł. 785 m, 2-5 mln lat Wiktorii gł. 70 m, 0,75 mln lat
Radiacja pielęgnic ponad połowa gatunków Tanganika: 250 spp Malawi: 500-700 spp Wiktorii: < 1000 spp
Talasinizacja Martens, 1997