Protokół posiedzenia plenarnego Komitetu Badań Czwartorzędu PAN, które odbyło się w dniu 10 kwietnia 2014r. W posiedzeniu udział wzięli członkowie Komitetu: Prof. dr hab. W.P. Alexandrowicz, Prof. dr hab. L. Andrzejewski, Dr. Hab. M. Błaszkiewicz, prof. nadzw. IGiPZ PAN, Prof. dr hab. R.K. Borówka, Dr hab. R. Dobrowolski, prof. nadzw. UMCS, Dr hab. W. Florek, prof. nadzw. AP, Prof. dr hab. S. Fedorowicz, Prof. dr hab. K. Klimek, Prof. dr hab. L. Lindner, Prof. dr hab. M. Łanczont, Prof. dr hab. T. Madeyska, Dr Hab. inż. W. Margielewski, prof. nadzw. UAM, Prof. dr hab. L. Marks, Prof. dr hab. A. Nadachowski, Dr hab. D. Nalepka, prof. PAN, Dr hab. I.A. Pidek, Dr hab. M. Roman, prof. nadzw. UŁ, Dr hab. E. Smolska, prof. nadzw. UW, Prof. dr hab. L. Starkel, czł. Rzeczywisty PAN, Prof. dr hab. K. Szeroczyńska, Prof. dr hab. P. Valde-Nowak Nieobecność usprawiedliwili: Prof. dr hab. A. Ber, Dr hab. P. Gębica, prof. nadzw. WSIiZ, Dr hab. Z. Jary, prof. nadzw. UWr, Prof. dr hab. M. Krąpiec, Dr hab. M. Kupryjanowicz, prof. nadzw. UB, Dr hab. M. Lamentowicz, prof. nadzw. UAM, Dr hab. M. Nita, Prof. dr hab. A. Pazdur, Prof. dr hab. A. Witkowski, Prof. dr hab. T. Zieliński Porządek obrad 1. Otwarcie posiedzenia, przyjęcie porządku obrad i protokołu poprzedniego posiedzenia. 2. Rola rocznie laminowanych osadów jeziornych w rekonstrukcjach paleogeograficznych-stan badań osadów jeziora Czechowskiego M. Błaszkiewicz i zespół referuje Dr hab. Mirosław Błaszkiewicz, prof. nadzw. PAN 3. Sprawozdanie z posiedzenia Wydziału III referuje Dr hab. Ewa Smolska, prof. nadzw. UW 4. Realizacja planu działalności sekcji i zespołów w 2014 roku (komunikaty dotyczące konferencji organizowanych w bieżącym roku, tylko pod patronatem KBCz) referują Przewodniczący sekcji i zespołu. 5. Informacja o działalności Redakcji Studia Quaternaria, sprawy bieżące referuje Prof. dr hab. L. Marks 6. Komunikaty i wolne wnioski
Ad.1. Przewodnicząca KBCz PAN, Prof. Krystyna Szeroczyńska, otworzyła posiedzenie plenarne oraz zapytała zebranych czy akceptują protokół poprzedniego posiedzenia. Protokół został przyjęty. Ad.2. Po referacie, w dyskusji udział wzięli Profesorowie L. Marks, L. Lindner, L. Starkel, K. Szeroczyńska, K. Klimek, S. Fedorowicz oraz D. Nalepka. Profesor Marks zapytał się czy, któryś z analizowanych rdzeni z Jeziora Czechowskiego posiada zapis od starszego dryasu do czasów współczesnych? Referent odpowiedział, iż do tej pory policzono 4 tysiące lat (czyli 4 tysiące warw osadów jeziornych, skorelowane z wybuchami wulkanów Askja 1872r). Profesor Marks zasugerował także wykonanie badań paleomagnetycznych analizowanych osadów oraz zapytał czy widoczne na przedstawionych zdjęciach rdzeni różnice w kolorystyce warw wykazują jakąś prawidłowość? Profesor Błaszkiewicz potwierdził, że da się zaobserwować zmiany w cechach warw, mają one prawdopodobnie związek z 11 letnim cyklem słonecznym i zwiększeniem aktywności słonecznej. Profesor Lindner zwrócił uwagę, iż niefortunne jest stosowanie nazwy warwity w odniesieniu do laminowanych osadów jeziornych i ta druga forma wydaje się bardziej prawidłowa. Profesor także podał przykład interesującego profilu w rejonie Bielsko Białej, o nazwie Ossówka. Wiercenia tych laminowanych osadów jeziornych o miąższości 36 metrów dokonał dr Krupiński. Osady w większości zostały policzone, dając w przybliżeniu ok. 30 tysięcy lamin. Profesor zasugerował aby ponownie pobrać rdzeń ze stanowiska Ossówka za pomocą Sondy Więckowskiego, aby na nowo porównać z poprzednimi wynikami. Praca ze stanowiska Ossówka nie została do tej pory opracowana i opublikowana. Profesor Starkel na wstępnie, przypomniał dokonania związane z osadami jeziora Gościąż i wielkie zasługi w tych badaniach Profesor J. Ralskiej-Jasiewiczowej. Zwrócił także uwagę, iż badając wtedy osady nie zwracano zbytniej uwagi na otoczenie jeziora. Skupiano się głównie na samych osadach, przeoczając w ten sposób istotne kwestie, które można było odczytać z bezpośredniego otoczenia jeziora. Profesor zapytał się prelegenta, czy poprowadzono badania jezior i torfowisk w celu sprawdzenia, czy i w jaki sposób, zbiorniki te były wcześniej połączone ze sobą ciekami (widoczna faza częstych wezbrań i spływów może świadczyć o zapisie w osadach cold event ). Profesor Błaszkiewicz przyznał, że badania geomorfologiczne mis jeziora są bardzo ciekawe i istotne. Wzdłuż mis poprowadzono transekty wierceń aby w możliwie jak najdokładniejszy sposób odtworzyć historię zmian zachodzących w misach jeziornych. W niektórych miejscach obserwuje się większą miąższość lamin, co może sugerować o spływie wody z jeziora położonego wyżej, do niższego. Prelegent
przyznał, że analizy multiproxy zaczynają być wiodące w przedstawianym projekcie, ale istotne jest aby istniała równowaga z innymi badaniami. Następnie Profesorowie Szeroczyńska, Fedorowicz i Nalepka wymienili poglądy na temat badań popiołów wulkanicznych (tefra) w osadach laminowanych. Szeroczyńska zaznaczyła, że badania tefry mają sens jedynie w przypadku wysokiej rozdzielczości badań. Błaszkiewicz wspomniał o Sabine Wulf, którą planuje zaprosić do współpracy jeśli będzie potrzeba rozpoznawania tefry w badanych osadach. Nalepka przyznała, że tefra jest wyjątkowo popularnym obiektem badań. Błaszkiewicz nadmienił, że są plany na reambulację Jeziora Gościąż, aby tym razem przyjrzeć się osadom pod kątem obecności tefry. Profesor Szeroczyńska zapytała także, czy wykonano już porównanie osadów Jezior Czechowskiego i Gościąż? Błaszkiewicz przyznał, że jeszcze nie, natomiast jest w planach aby poprowadzić transekt od Niemiec do Jeziora Gościąż. Wiąże się to z dużą ilością prac. Ad. 3. Dr Ewa Smolska poinformowała zebranych o wnioskach o finansowanie działalności upowszechniającej naukę (DUN). Wnioski o finansowanie DUN muszą być złożone w terminie do dnia 22 października roku poprzedzającego rok, którego dotyczy planowane do realizacji zadanie. Wnioski o dofinansowanie należy wysyłać do Sekretarz KBCz, w celu wprowadzenia ich do systemu PAN. Ad.4. Przewodnicząca KBCz nadmieniła, że łącznie na organizację konferencji uzyskano dofinansowanie w kwocie 80 400zł. Każdy z organizatorów otrzymał informację dotyczącą dofinansowania i wzór umowy. Wymagane jest także, aby każda konferencja była oznaczona logiem Komitetu Badań Czwartorzędu PAN, jeśli jest dofinansowana. Przypomniała także, o konieczności dostarczenia podpisanych zawartych umów w jak najbliższym czasie. Profesor Andrzejewski poinformował o zbliżającym się X Zjeździe Geomorfologów Polskich pt. Krajobrazy młodoglacjalne ich morfogeneza, teraźniejszość, przyszłość. Odbędzie się on w Toruniu, w dniach 16-19 września 2014. Zjazd dedykowany jest Prof. dr hab. Władysławowi Niewiarowskiemu w 90 rocznicę urodzin. Do chwili obecnej zgłosiło się około 200 uczestników, a planowanych jest ok 300. Planowane także jest wydanie tomu pokonferencyjnego. Członkowie Sekcji Stratygrafii angażują się w kolejną konferencję Stratygrafia Plejstocenu Polski Dynamika lądolodów plejstoceńskich na obszarze Sokólszczyzny i Równiny Augustowskiej w dniach 1-5 września 2014. W najbliższym terminie można się spodziewać drugiego komunikatu na temat konferencji, z dokładnym programem. Istnieje możliwość publikacji zgłoszonych referatów w czasopiśmie Studia Quaternaria.
Profesor Borówka w zastępstwie za Prof. Witkowskiego poinformował o konferencji Climate Change The environmental and socio-economic response in the southern Baltic region. Konferencja odbędzie się w Szczecinie, w dniach 12-15 maja 2014. Wszystkie informacje dostępne są na stronie konferencji: http://www.baltex-research.eu/szc2014/org.html. Profesor Łanczont zgłosiła, iż przed końcem kadencji w listopadzie przedstawi sprawozdanie zespołu Ekumeny. Ad. 5. Informację o działalności Redakcji Studia Quaternaria przedstawił Profesor L. Marks. Poinformował on, że do chwili obecnej udało się wydać dwa zeszyty numeru. Już na początku bieżącego roku ukończono redagowanie zeszytu pierwszego (numeru 31), który będzie udostępniony online. W drugiej połowie 2013 roku odbyła się w Warszawie konferencja archeologiczna, z której zostały przygotowane materiały do publikacji w SQ w I kwartale 2015r. Czasopismo Studia Quaternaria posiada obecnie 8 punktów na liście MNiSW. Profesor Marks przypomniał także o możliwości rozliczania się z projektów w formie artykułów publikowanych w czasopiśmie. Zaproponował aby wstępne wnioski i informacje zamieszczać w SQ. W ciągu pół roku artykuł ma szansę się ukazać na łamach SQ z nadanym numerem doi. Plan wydawniczy aby w każdym roku ukazywały się dwa zeszyty SQ jest do tej pory realizowany, jednak gdyby była taka potrzeba istnieje możliwość aby zwiększyć ilość zeszytów wydawanych w ciągu roku. Przewodnicząca KBCz ogłosiła także rezygnację Profesor Łanczont z redagowania Studia Quaternaria. Rezygnacja została przyjęta. Na to stanowisko zaproponowano Pana Fabiana Welca, który już zdążył się w ostatnim czasie bardzo zaangażować w rozwój SQ. W tajnym głosowaniu w sprawie kandydatury Fabiana Welca na stanowisko redaktora SQ udział wzięło 19 członków KBCz. - 17 członków było za zgłoszoną kandydaturą - 2 członków wstrzymało się od głosowania Ad. 6. Profesor Szeroczyńska przypomniała o upływie kadencji KBCz, która kończy się 17 listopada 2015 r. Ostatnie głosowanie musi odbyć się przed 17 listopada. Poprosiła także o wyznaczenie osób, które przygotują kolejne referaty na posiedzenie plenarne KBCz. Prof. Pazdur zgłosiła chęć referowania Dr Michczyńskiej na kolejnym posiedzeniu. D. Nalepka nadmieniła, iż warto by było zorganizować otwarte spotkanie dotyczące zmian klimatu, na które składało by się kilka referatów. Profesor Marks poinformował o Kongresie INQUA w 2015, który odbędzie się prawdopodobnie na przełomie lipca i sierpnia w Japonii. Do 20 grudnia 2014 należy zgłosić referaty, natomiast wstępna rejestracja trwa do 31 marca 2015 r.
Przewodnicząca KBCz kończąc posiedzenie zaprosiła wszystkich na kolejne spotkanie w listopadzie 2014 r. Protokółowała: Joanna Stańczak