Symb. akt 5301 Gdynia, dnia 31.08.2009 r.... (pieczęć nagłówkowa inspektora pracy) Nr rej. 03235-K031-Ws02/2009 Pracodawca Telewizja Polska S.A. ul. Jana Pawła Woronicza 17 00-999 Warszawa WYSTĄPIENIE Na podstawie art. 33 ust. 1 pkt 2, w związku z art. 11 pkt 8, ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz.U. Nr 89, poz. 589 z późn. zmianami) po przeprowadzeniu kontroli w dniu(ach): 2, 3, 7, 8, 9, 10, 15, 16, 17, 21 i 22 lipca 2009 r. oraz 6 sierpnia 2009 r. wnoszę o: #-L0301-T20A-T20B- 33- - 1. Niezawieranie umów cywilnoprawnych w warunkach, w których zgodnie z art. 22 1 kodeksu pracy powinny być zawarte umowy o pracę. #-L0101-T20A-T20B- 33- - 2. Niezwłoczne potwierdzenie na piśmie rodzaju i warunków umów o pracę, a nie umów cywilnoprawnych, zawartych w latach 2006-2009 z -------------------, ---------------, ----------------, ---- -------------, -----------------, -----------------, -----------------, -----------------, ----------------, ---------------, --- --------------, ----------------, ----------------, ----------------, --------------------, -----------------, ----------------, ---------------, -----------------, -----------------, -------------------, ----------------, ----------------, ----------------, -----------------, ----------------, --------------, ----------------, ---------------, ---------------, ---------------, ------- -------- oraz ---------------. #-M0702-T20B-T- 1- - 3. Uwzględnienie w ewidencji czasu pracy pracownika --------------- godzin nadliczbowych (w tym np. wynikających z przekroczeń przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym miesięcznym okresie rozliczeniowym) przepracowanych przez ww. pracownika w czerwcu 2009 r. oraz godzin przepracowanych w ramach dodatkowo zawieranych umów zlecenia. Podstawa prawna: - art. 94 pkt 9 a, art. 149 1 w zw. z art. 128 1 i 3 pkt 1 i 2 oraz art. 129 1 i art. 151 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), - 8 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (Dz. U. Nr 62, poz. 286 z późn. zm.). #-P0500-T20B-T- 1- - 4. Naliczenie i wypłacenie pracownikowi --------------- wynagrodzenia wraz z dodatkiem za pracę w godzinach nadliczbowych wynikających z przekroczeń przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym w zakładzie jednomiesięcznym okresie rozliczeniowym
2 obejmującym np. czerwiec 2009 r., które nie zostały uwzględnione w karcie ewidencji czasu pracy ww. pracownika. Podstawa prawna: - art. 94 pkt 5, art. 151 1 2 w zw. z art. 128 3 pkt 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zmianami oraz z 2008 r. Nr 116, poz. 740). #-P0100-T-T- 1- - 5. Naliczenie i wypłacenie pracownikowi --------------- wynagrodzenia za pracę za czerwiec 2009 r. z tytułu wykonywania obowiązków kierownika Zespołu Emisji Programowej w ww. miesiącu. Podstawa prawna: - art. 13, art. 22 1, art. 78 1, art. 80 oraz art. 94 pkt 5 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zmianami oraz z 2009 r. Nr 6, poz. 33). #-L9900-T-T- 1- - 6. Przestrzeganie zasady, zgodnie z którą pracownicy mają prawo do jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości. Podstawa prawna: - art. 18 3c 1-3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn zm.). UZASADNIENIE W wyniku przeprowadzonych przez inspektorów pracy czynności kontrolnych ustalono, co następuje: Ad. 1, ad. 2. Kontrolowany pracodawca przedłożył inspektorom pracy umowy cywilnoprawne (umowy o współpracy, umowy o dzieło, umowy zlecenie) zawarte w latach 2006-2009 z 33 osobami wykonującymi na rzecz spółki Telewizja Polska S.A. czynności operatora dźwięku, realizatora dźwięku, operatora kamery, operatora obrazu, organizatora/kierownika produkcji, dziennikarza, wydawcy programu, realizatora technicznego, realizatora światła, realizatora wizji, asystenta realizatora wizji asystenta technicznego, w ramach Agencji Informacji oraz Agencji Produkcji Telewizyjnej: 1. ----------------: umowa o dzieło z przeniesieniem praw autorskich od 01.01.08 do 31.12.08 i umowa o dzieło od 01.01.09 do 31.12.09; umowa o dzieło od 01.01.06 do 31.12.07. 2. ----------------; umowa zlecenie z 31.12.07 od 01.01.08 do 31.12.08 i umowa zlecenie z 14.07.08 od 21.07.08 do 31.12.08 oraz umowa zlecenie od 01.01.09 do 31.12.2009; umowa zlecenie od 01.01.07 do 31.12.07. 3. ----------------: umowa zlecenie z 31.12.07 od 01.01.08 do 31.12.08 i umowa zlecenie z 26.09.08 od 21.10.08 do 31.12.08 oraz umowa zlecenie od 01.01.09 do 31.12.2009; umowa zlecenie od 01.01.07 do 31.12.07. 4. ----------------: umowa o dzieło od 01.01.08 do 31.12.08 i umowa o dzieło od 01.01.09 do 31.12.09; umowa o dzieło od 01.11.06 do 31.12.07. 5. ----------------: umowa zlecenie z 31.12.07 od 01.01.08 do 31.12.08 i umowa zlecenie z 29.08.08 od 01.09.08 do 31.12.08 oraz umowa zlecenie od 01.01.09 do 31.12.2009; umowa zlecenie od 01.01.07 do 31.12.07. 6. ----------------: umowa zlecenie z 31.12.07 od 01.01.08 do 31.12.08 i umowa o dzieło z 30.06.08 od 01.07.08 do 31.12.08 oraz umowa o dzieło od 01.01.09 do 31.12.2009; umowa zlecenie od 01.01.07 do 31.12.07. 7. ----------------: umowa zlecenie od 01.01.08 do 31.12.08 i umowa zlecenie od 01.01.09 do 31.12.2009; umowa zlecenie od 01.01.07 do 31.12.07. 8. ----------------umowa zlecenie od 01.01.08 do 31.12.08 i umowa zlecenie od 01.01.09 do 31.12.2009; umowa zlecenie od 10.10.07 do 31.12.07.
3 9. ----------------: umowa o dzieło od 01.11.07 do 31.12.08 i umowa o dzieło od 01.01.09 do 31.12.09; umowa o dzieło od 01.01.06 do 31.12.07. 10. ----------------: umowa o dzieło od 15.10.07 do 31.12.08 i umowa o dzieło od 01.01.09 do 31.12.09; umowa o dzieło od 15.10.07 do 31.12.07. 11. ----------------: umowa o dzieło od 01.01.08 do 31.12.08 i umowa o dzieło od 01.01.09 do 31.12.09; umowa o dzieło od 01.01.07 do 31.12.07. 12. ----------------: umowa o dzieło od 01.01.08 do 31.12.08 i umowa o dzieło od 01.01.09 do 31.12.09; umowa o dzieło od 01.01.07 do 31.12.07. 13. ----------------: umowa o dzieło od 01.01.08 do 31.12.08 i umowa o dzieło od 01.01.09 do 31.12.09; umowa o dzieło od 01.11.07 do 31.12.07. 14. ----------------: umowa o dzieło od 01.01.08 do 31.12.08 i umowa o dzieło od 01.01.09 do 31.12.09; umowa o dzieło od 01.01.06 do 31.12.07. 15. -----------------: umowa o dzieło od 01.01.08 do 31.12.08 i umowa o dzieło od 01.01.09 do 31.12.09; umowa o dzieło od 01.11.06 do 31.12.07. 16. -----------------: umowa o współpracy od 01.02.08 do 31.12.08 i umowa o współpracy od 01.02.09 do 31.12.09; umowa o dzieło z dnia 18.12.07 do 19.12.07. 17.-----------------: umowa o współpracy od 01.02.08 do 31.12.08 i umowa o współpracy od 01.02.09 do 31.12.09; umowa o dzieło z 06.12.07 do 08.12.07. 18. ----------------: umowa o współpracy od 01.02.08 do 31.12.08 i umowa o współpracy od 01.02.09 do 31.12.09; umowa o dzieło z 31.12.07 do 02.01.08. 19. ----------------: umowa o współpracy od 01.01.08 do 31.12.08 i umowa o współpracy od 01.01.09 do 31.12.09. 20. ----------------: umowa o współpracy od 01.02.08 do 31.12.08 i umowa o współpracy od 01.03.09 do 31.12.09. 21.----------------: umowa o współpracy od 01.02.08 do 31.12.08 i umowa o współpracy od 01.02.09 do 31.12.09; umowa o dzieło z 18.12.07 do 19.12.07. 22. ----------------: umowa o współpracy od 01.02.08 do 31.12.08 i umowa o współpracy od 01.01.09 do 31.12.09; umowa o dzieło z 15.12.07 do 20.12.07. 23. ----------------: umowa o współpracy od 01.02.09 do 31.12.09; umowa o dzieło z 16.12.07 do 16.12.07. 24. ----------------: umowa o współpracy od 01.02.08 do 31.12.08 i umowa o współpracy od 01.01.09 do 31.12.09; umowa o dzieło z 21.12.07 do 30.12.07. 25. ----------------: umowa o współpracy od 01.02.08 do 31.12.08 i umowa o współpracy od 01.01.09 do 31.12.09; umowa o dzieło z 16.12.07 do 17.12.07. 26. ----------------: umowa o współpracy od 01.02.08 do 31.12.08 i umowa o współpracy od 01.01.09 do 31.12.09; umowa o dzieło z 05.12.07 do 08.12.07. 27. ----------------: umowa o współpracy od 01.02.08 do 31.12.08 i umowa o współpracy od 01.01.09 do 31.12.09; umowa o dzieło z 28.12.07 do 28.12.07. 28. ----------------: umowa o współpracy od 01.02.08 do 31.12.08 i umowa o współpracy od 01.01.09 do 31.12.09 realizacja wizji; umowa o współpracy od 01.02.08 do 31.12.08 i umowa o współpracy od 01.02.09 do 31.12.09 opracowania listy montażowej; umowa o dzieło z 31.12.07 do 31.12.07. 29. ----------------: umowa o współpracy od 01.02.08 do 31.12.08 i umowa o współpracy od 01.01.09 do 31.12.09; umowa o dzieło z 22.12.07 do 22.12.07. 30. ----------------: umowa o współpracy od 01.08.08 do 31.12.08 i umowa o współpracy od 01.01.09 do 31.12.09; umowa o dzieło z 15.10.07 do 17.10.07 i umowa o dzieło z 26.11.07 do 20.12.07. 31. ----------------: umowa o współpracy od 01.02.08 do 31.12.08 i umowa o współpracy od 01.01.09 do 31.12.09. 32. ----------------: umowa o współpracy od 01.02.08 do 31.12.08 i umowa o współpracy od 01.01.09 do 31.12.09; umowa o dzieło z 29.12.07 do 29.12.07. 33. ----------------: dziennikarz; przykładowa umowa o dzieło z 24.12.07 do 27.12.07 wraz z wykazem zawartych w okresie kwiecień-czerwiec 2009 r. Wyżej wymienione umowy cywilnoprawne (umowy o współpracy, umowy o dzieło, umowy zlecenie).stanowią załączniki do protokołu z kontroli (nr rej. 03235-K031-Pt/2009, nr rej. 03097- Pt/2009) od nr 2 do nr 34, zaś okazane w trakcie kontroli wnioski o zatrudnienie w ramach stosunku pracy i odpowiedzi na nie pracodawcy, stanowią załączniki do niniejszego protokołu z kontroli
4 (nr rej. 03235-K031-Pt/2009, nr rej. 03097-Pt/2009) od nr 35 do nr 48. Inspektorzy pracy przesłuchali 33 ww. pracowników w charakterze świadków. Inspektor pracy przesłuchał w charakterze świadka także Dyrektora Agencji Produkcji Telewizyjnej p. ----------- -----. Protokoły z przesłuchań 34 ww. świadków stanowią załączniki do protokołu z kontroli (nr rej. 03235-K031-Pt/2009, nr rej. 03097-Pt/2009) od nr 49 do nr 82. Na podstawie zeznań złożonych przez 34 ww. świadków oraz opisanej w poprzednim akapicie dokumentacji (umowy cywilnoprawne, wnioski o zatrudnienie i ewentualne stanowiska pracodawcy) inspektorzy pracy ustalili następujący stan faktyczny. Umowy nazwane przez strony umowami o współpracy, umowami o dzieło, bądź umowami zlecenie, były zawierane z 33 ww. osobami przez dyrektorów jednostek organizacyjnych, w tym Zastępcę Dyrektora Agencji Informacji ds. Ekonomicznych p. ----------------, Zastępcę Dyrektora Agencji Informacji ds. Produkcyjnych p. ----------------, Dyrektora Agencji Produkcji Telewizyjnej p. ---- ------------ oraz Zastępcę Dyrektora Agencji Produkcji Telewizyjnej ds. Producenckich p. --------------- -. Badane umowy były zawierane na czas określony na dany rok kalendarzowy, np. od 1 stycznia (lub od 1 lipca) do 31 grudnia 2008 r. i od 1 stycznia (lub 1 lutego) 2009 r. do 31 grudnia 2009 r. lub okresy krótsze. W okazanych umowach cywilnoprawnych przedmiot umów określano ogólnikowo, jako realizacja zdjęć reporterskich do audycji telewizyjnych produkowanych przez Agencję Informacji dla TVP S.A., pomoc na planie zdjęciowym w ekipie realizującej audycje informacyjne produkowane przez Agencję Informacji, czynności polegające na obsłudze urządzeń służących do przekazu audycji informacyjnych produkowanych przez Agencję Informacji TVP S.A., wykonanie warstwy dźwiękowej zadania zdjęciowego do audycji telewizyjnych produkowanych przez Agencję Informacji TVP S.A., realizacja obrazu telewizyjnego do audycji informacyjnych i publicystycznych produkowanych przez Agencję Informacji TVP S.A., zrealizowanie obrazu w charakterze operatora kamery do audycji telewizyjnych, realizacja światła oraz dostarczenie dokumentacji technicznej (specyfikacji i planu rozmieszczenia urządzeń oświetleniowych) do audycji telewizyjnych, zgodnie z zamówieniami otrzymanymi od Zamawiającego, realizacja światła do audycji telewizyjnych, realizacja audycji telewizyjnych. Prace, które 33 ww. osoby miały wykonywać wskazano więc przez określenie ich rodzaju, rodzaju czynności, zaś konkretyzacja następowała w trakcie realizacji umów. Badane przez inspektora pracy umowy cywilnoprawne zostały wprawdzie zawarte dobrowolnie, jednakże zdaniem inspektorów pracy, dobrowolność ta dotyczyła jedynie samego faktu zawarcia umów i w części ich warunków, a nie dotyczyła możliwości wyboru rodzaju umowy (umowa cywilnoprawna, umowa o pracę). Ograniczone możliwości zatrudnienia skutkowały i skutkują przewagą ekonomiczno-organizacyjną spółki TVP S.A. nad zatrudnianymi osobami, prowadzącą de facto do ograniczenia zasady swobody zawierania umów. Przykładowo, jedna z przesłuchiwanych osób (----------------) zeznała, że nie miała wyboru, co do rodzaju zawieranej umowy, bo innych umów nie było. Mimo wyżej wskazanego ograniczenia, inspektor pracy uznał, że treść stosunków prawnych z 33 ww. osobami była kształtowana wolą stron i państwa. Odnośnie realizacji zawartych z 33 ww. osobami umów nazwanych umowami o współpracę, umowami o dzieło, czy też umowami zlecenia, można przyjąć założenie równości stron, przez co inspektor pracy rozumie, że po nawiązaniu stosunku prawnego (umowy), żadna ze stron nie mogła dokonywać istotnych zmian w treści tego stosunku, bez zgody drugiej strony. Bezsporny jest zarobkowy charakter stosunków prawnych łączących Telewizję Polską S.A. z 33 ww. osobami, zatrudnionymi m.in. w latach 2006-2009 (odpłatność pracy), co wynika wprost z treści okazanych umów. Podkreślić należy przy tym, że wynagrodzenia płatne były i są miesięcznie. Cechy te zdaniem inspektora pracy przemawiają za istnieniem w badanym okresie stosunków pracy, a nie stosunków cywilnoprawnych. Za powyższym twierdzeniem przemawia także fakt, że wbrew zapisom okazanych inspektorom umów cywilnoprawnych, wypłata wynagrodzenia nie następowała po odebraniu wykonanej pracy, w rozumieniu jej oceny, w momencie ustania umów. Oceny takie miały miejsce na bieżąco. Bezspornym jest także fakt, że praca na rzecz Telewizji Polskiej S.A. wykonywana miała być i faktycznie była, osobiście, przez wszystkie 33 ww. osoby, co również jest charakterystyczne dla stosunku pracy. Inspektor pracy przyjął także, że stosunki prawne łączące Telewizję Polska S.A. z 33 ww.
5 osobami charakteryzowały się ciągłością, w tym znaczeniu, że były realizowane w czasie określonym w umowach, nie zaś w wyniku jednorazowego wykonania pracy. Zdaniem inspektora pracy, wszystkie 33 ww. osoby były i są podporządkowane kontrolowanemu pracodawcy. Osoby te bezpośrednio podlegały dyspozycjom osób występujących w imieniu Telewizji Polskiej S.A. Ich obowiązki zostały jak to opisano wyżej w protokole ujęte w zawartych umowach, w sposób ogólny, a ich konkretyzacja następowała (w formie poleceń) wydawanych na bieżąco przez osoby reprezentujące pracodawcę. Czas i miejsce pracy 33 ww. osób był wskazany i kontrolowany przez osoby reprezentujące Telewizję Polską S.A. Wszystkie 33 ww. osoby, zatrudnione w telewizji Polskiej S.A., w ramach umów nazwanych umowami o współpracę, o dzieło, zlecenie, było jak wynika m.in. z treści zawartych z tymi osobami umów zobowiązanych do starannego i dokładnego działania. Rezultaty ich pracy były określone jedynie, co do rodzaju wykonywanych prac, i nie były z góry przewidziane. Konkretyzacja następowała na bieżąco. Należy podkreślić, że praca wykonywana przez 33 ww. współpracowników była tożsama z pracą osób wykonujących takie same lub podobne czynności (operatora obrazu, operatora kamery, operatora dźwięku, itp.) w ramach stosunku pracy. Art. 22 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zmianami oraz z 2008 r. Nr 116, poz. 740) wskazuje niektóre cechy pojęciowe i zasadniczą treść stosunku pracy, a także określa podmioty oraz sposób wykonywania zobowiązań głównych. Do obowiązków pracownika należy wykonywanie pracy uzgodnionego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, zaś do pracodawcy, zatrudnianie pracownika za wynagrodzeniem. Swoistość stosunku pracy wyraża się w jego cechach które odróżniają go od stosunków cywilnoprawnych w ramach których świadczona jest praca. Są to takie właściwości, jak: dobrowolność zobowiązania, zarobkowy charakter stosunku pracy, osobisty charakter świadczenia pracy, podporządkowanie pracownika-wyrażające się przede wszystkim w możliwości wydawania pracownikowi poleceń dotyczących pracy, ciągłość świadczenia pracy, łącząca się zwłaszcza z tym, że pracownik nie zobowiązuje się do wykonywania określonych zadań, lecz do starannego działania w procesie pracy. Reasumując, zatrudnienie w warunkach wyżej opisanych, polegające na zobowiązaniu i wykonywaniu, przez 33 ww. osoby, pracy określonego rodzaju, na rzecz kontrolowanego pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, za wynagrodzeniem miesięcznym, było i jest zdaniem inspektorów pracy - zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwy zawartych przez 33 ww. osoby oraz Telewizję Polską S.A. umów. Podstawę prawną dla powyższych twierdzeń inspektora pracy stanowi art. 22 1 i 1 1 Kodeksu pracy. Praca wykonywana w warunkach określonych w art. 22 1 k.p. jest pracą świadczoną w ramach stosunku pracy, niezależnie od tego jaką nazwę nadano umowie. Jak trafnie przyjął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 07.04.1999 r., I PKN 642/98 (OSNAPiUS 2000, Nr 11, poz. 417), nazwa umowy nie ma znaczenia, jeżeli nawiązany stosunek prawny ma cechy wskazane w art. 22 1 kodeksu pracy. Analiza umów zawartych z 33 ww. osobami powinna obejmować nie tylko ocenę treści oświadczeń woli ale również sposób realizacji zamiaru stron i celu umowy. Kontrolowany pracodawca, co najmniej do dnia 22 lipca 2009 r., nie potwierdził na piśmie, 33 ww. osobom, ustaleń co do rodzaju zawartych z nimi zdaniem inspektorów pracy umów o pracę, a nie umów cywilnoprawnych, a także w części nieuregulowanej ich warunków. Zgodnie z art. 29 2 Kodeksu pracy, umowa o pracę powinna być zawarta na piśmie, zaś gdy nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej, jak to miało miejsce w przypadku 33 ww. osób, pracodawca powinien niezwłocznie potwierdzić tym osobom, na piśmie ustalenia, co do rodzaju zawartych faktycznie umów o pracę oraz ich warunków (art. 29 1 pkt 1-5 kodeksu pracy). Przy potwierdzaniu na piśmie 33 ww. osobom rodzaju zawartych faktycznie z tymi osobami umów o pracę, a nie umów cywilnoprawnych, należy uwzględnić art. 25 1 1 kodeksu pracy, z którego wynika, że zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony jest równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony, jeżeli poprzednio strony
6 dwukrotnie zawarły umowę o pracę na czas określony na następujące po sobie okresy, o ile przerwa między rozwiązaniem poprzedniej, a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę nie przekroczyła jednego miesiąca. Powyższa uwaga dotyczy także wcześniejszego wniosku (nr 4) inspektora pracy zawartego w wystąpieniu z dnia 13 lutego 2009 r. (nr rej. 03207-K001-Pt/2009) dotyczącego Przekształcenia umów cywilnoprawnych zawartych z (----------------,-----------------,---------------- oraz ---------------- w umowy o pracę. Dodać także należy, że zawieranie umów cywilnoprawnych w warunkach, w których zgodnie z art. 22 1 kodeksu pracy, powinny być zawarte umowy o pracę, może zgodnie z art. 281 pkt 1 kodeksu pracy stanowić wykroczenie przeciwko prawom pracownika lub przestępstwo z art. 218 1 Kodeksu karnego. Ad. 3, ad. 4. Na podstawie okazanych kart ewidencji czasu pracy inspektor pracy nie stwierdził nieprawidłowości w zakresie czasu pracy pracowników zatrudnionych w Zespole Emisji Programowej, za wyjątkiem pracownika ----------------, zatrudnionego w równoważnym systemie czasu pracy, którego przesłuchano w charakterze świadka. Inspektor pracy stwierdził nieprawidłowości w okazanej dokumentacji czasu pracy ww. pracownika, który świadczył pracę od godziny 19 00 do godziny 7 00 z 14 na 15 czerwca 2009 r. w dniu dla pracownika wolnym od pracy. O zmianie w grafiku (rozkładzie czasu pracy) ww. pracownik został poinformowany w dniu 9 czerwca 2009 r., czyli na mniej niż siedem dni przed datą dyżuru, czym naruszono 23 ust. 4 regulaminu pracy w brzmieniu obowiązującym w czerwcu 2009 r. Jednocześnie pracodawca nie zapewnił ww. pracownikowi pracy w dniach 24 i 28 czerwca 2009 r., którą to pracę przewidziano w grafiku (rozkładzie) czasu pracy na czerwiec 2009 r. i którą odnotowano, jako dni pracy w karcie ewidencji czasu pracy z czerwca 2009 r. Było to wynikiem ustnej decyzji Dyrektora Biura Programowego. Inspektor pracy nie ustalił, czy i kiedy taką decyzję przekazano pracownikowi -------- ------ oraz innym pracownikom. W miesięcznym okresie rozliczeniowym w czerwcu 2009 r. pracownik ---------------- miał do przepracowania zgodnie z okazanymi grafikami 16 dni i 168 godzin (przy zachowaniu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy w miesięcznym okresie rozliczeniowym). Faktycznie pan ----------------, uwzględniając błędy w karcie ewidencji czasu pracy ww. pracownika dotyczące pracy z 14 na 15 czerwca 2009 r. oraz niezapełnienie pracy w dniach 24 i 28 czerwca 2009 r., oraz usprawiedliwioną nieobecność w dniu 7 czerwca 2009 r. (w okazanych grafikach przewidziano różną liczbę godzin pracy 12 i 8 godzin) przepracował w czerwcu 2009 r. 149 godzin, przy 156 (lub 160) godzinach do przepracowania. Ponadto inspektor pracy ustalił, że w dobie pracowniczej z 14 na 15 czerwca 2009 r. pracownik ---------------- przepracował 8 godzin w porze nocnej (od 22 00 do 6 00 ) za które to godziny pracy ww. pracownik nie otrzymał dodatku. Umowa o pracę wraz z zakresem obowiązków dotycząca pracownika ----------------, dwa protokoły przesłuchania w charakterze świadków pracowników ---------------- i ----------------, dwa grafiki dotyczące pracownika ---------------- za czerwiec 2009 r., karta ewidencji czasu pracy pracownika ---------------- za czerwiec 2009 r. oraz lista obecności z czerwiec 2009 r., stanowią załączniki do protokołu z kontroli (nr rej. 03235-K031-Pt/2009, nr rej. 03097-K051-Pt/2009) od nr 109 do nr 116. Inspektor pracy ustalił także, że kontrolowany pracodawca zawierał w 2009 r. m.in. z pracownikiem ---------------- dodatkowe (poza umowami o pracę) umowy cywilnoprawne (zlecenie) obejmujące czynności leżące w zakresie obowiązków ww. pracownika, jako starszego specjalisty emisji programu, takie jak sprawdzanie play-listy danego programu, potwierdzanie wejść poszczególnych pozycji w systemie Szarp, przygotowywanie raportów z ewentualnych usterek technicznych lub organizacyjnych, zapewnienie prawidłowej emisji reklam (w tym obowiązujących limitów reklam). Powyższa praktyka mogła skutkować niezaliczaniem pracy wykonanej w ramach umów nazwanych umowami zlecenia do czasu pracy ww. pracownika w ramach stosunku pracy. Inspektor pracy nie dokonał szczegółowych ustaleń w tym zakresie ze względu na brak ewidencji wyodrębnionych godzin pracy obejmujących czynności wykonane w ramach umów cywilnoprawnych. Trzy umowy zlecenia zawarte w 2009 r. z pracownikiem ---------------- oraz grafik na kwiecień 2009 r., lista obecności z kwietnia 2009 r. i karta ewidencji czasu pracy ww. pracownika za kwiecień 2009 r., stanowią załączniki do protokołu z kontroli (nr rej. 03235-K031-Pt/2009, nr rej.
7 03097-K051-Pt/2009) od nr 117 do nr 122. Obowiązek pracodawcy prowadzenia przez pracodawcę dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy, w tym ewidencji czasu pracy pracownika, wynika z art. 94 pkt 9a oraz art. 149 1 kodeksu pracy. Forma oraz zakres przedmiotowy przedmiotowej dokumentacji wynika z 8 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (Dz. U. Nr 62, poz. 286 ze zmianami oraz z 2006 r. Nr 125, poz. 869). To, że taka ewidencja powinna odzwierciedlać faktycznie przepracowany przez pracownika czas pracy jest oczywiste i nie wymaga zdaniem inspektora pracy dalszego szczegółowego uzasadnienia. W przypadku pracownika ---------------- inspektor pracy wykazał szereg sprzeczności w okazanej dokumentacji, polegających m.in. na nie uwzględnieniu części przepracowanych przez tego pracownika godzin. Dodatkowe zatrudnienie pracownika u tego samego pracodawcy mogłoby być uznane za prawidłowe, jeżeli przedmiotem umowy byłaby praca innego rodzaju. W przypadku pracownika ------ ---------- wykonywał on na podstawie dodatkowych umów zlecenia taką samą pracę lub pracę zbliżoną rodzajowo do zatrudnienia podstawowego, wykonywaną w ramach stosunku pracy. Wykonywanie takiej pracy w ramach dodatkowych umów zlecenia naruszało przepisy o czasie pracy. Pracę taką wykonywaną w ramach obu stosunków prawnych (o pracę, zlecenie art. 22 1 i 1 1 kodeksu pracy) należało odnotować w karcie ewidencji czasu pracy ww. pracownika (art. 94 pkt 9a i art. 149 1 kodeksu pracy oraz 8 pkt 1 wskazanego w poprzednim akapicie rozporządzenia), a następnie zsumować i zliczyć, zaś w przypadku przekroczeń normy dobowej lub tygodniowej, należało taką pracę traktować, jako pracę w godzinach nadliczbowych (art. 151 1 pkt 2 kodeksu pracy, art. 151 1 1-3 kodeksu pracy). Obowiązek wypłacenia przez pracodawcę wynagrodzenia z dodatkiem z tytułu przepracowanych przez pracownika godzin nadliczbowych wynikających np. z przekroczeń przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym w zakładzie jednomiesięcznym okresie rozliczeniowym, wynika z art. 151 1 2 kodeksu pracy. Ad. 5, ad. 6. W przypadku pracownika ---------------- zatrudnionego na stanowisku starszego specjalisty, z dniem 1 czerwca 2009 r. faktycznie na podstawie ustnego polecenia Dyrektora ---------------- powierzono mu obowiązki kierownika Zespołu Emisji Programowej, przy czym pracownik ten, co najmniej do dnia 17 lipca 2009 r. nie otrzymał na piśmie jakiejkolwiek decyzji pracodawcy w tym zakresie, ani nie otrzymał z tego tytułu wynagrodzenia. Zgodnie z art. 13 kodeksu pracy pracownik ma prawo do godziwego wynagrodzenia. Zgodnie z art. 22 1 kodeksu pracy przez nawiązanie stosunku pracy pracodawca zatrudnia pracownika za wynagrodzeniem. Zgodnie z art. 78 1 kodeksu pracy wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy. Zgodnie z art. 80 wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Zgodnie z art. 94 pkt 5 kodeksu pracy, pracodawca jest obowiązany prawidłowo wypłacać wynagrodzenie, a więc m.in. zgodnie z ww. przepisami prawa pracy. Bezspornym jest, że pracownik ----------------, co najmniej do 17 lipca 2009 r. wykonywał obowiązki kierownika Zespołu Emisji Programowej nie otrzymując z tego tytułu dodatkowego wynagrodzenia odpowiadającego wynagrodzeniu osób wcześniej zatrudnionych na takim stanowisku. Brak wypłaty przedmiotowego wynagrodzenia wskazuje na naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu, czyli naruszenie przepisów rozdziału IIa kodeksu pracy w szczególności art. 18 3c kodeksu pracy z którego wynika prawo pracownika do jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę. W ocenie inspektorów pracy, ustalony i opisany wyżej stan faktyczny uzasadnia skierowanie do pracodawcy ww. wniosków O terminie i sposobie wykonania ujętych w wystąpieniu wniosków należy zawiadomić inspektora pracy kierującego niniejsze wystąpienie w terminie 30 dni od dnia otrzymania wystąpienia.
8 Pouczenie: Zgodnie z art. 36 ust. 2 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy adresat, do którego skierowano wystąpienie, jest obowiązany w terminie określonym w wystąpieniu zawiadomić inspektora pracy o terminie i sposobie wykonania realizacji wniosków pokontrolnych. [KŻ] W oryginale wystąpienie podpisane zostało przez starszego inspektora pracy Karola Żbikowskiego i opatrzone zostało stosownymi pieczątkami.... (podpis i pieczęć inspektora pracy)