PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BROŃSKO NA LATA 2010 2017 Brońsko 2010
Projekt Planu Odnowy Miejscowości Brońsko na lata 2010 2017 został opracowany przez pracowników Urzędu Miejskiego Śmigla przy ścisłej współpracy radnego, sołtysa, rady sołeckiej oraz przedstawicieli organizacji działających na wsi. Następnie został przedstawiony mieszkańcom Brońska na zwołanym zebraniu wiejskim. Po konsultacjach społecznych Plan Odnowy Miejscowości Brońsko otrzymał treść jak podano poniżej.
1. Charakterystyka miejscowości Położenie miejscowości Brońsko jest to wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kościańskim, w gminie Śmigiel. Położona na wysokości około 90 m n.p.m., na południowym brzegu Południowego Kanału Obry. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa leszczyńskiego. Brońsko jest wsią sołecka, liczącą 119 mieszkańców. Powierzchnia sołectwa wynosi 278,26 ha. Historia miejscowości Pierwsza wzmianka o Brońsku pochodzi z 1393 roku. Pierwszy zapis nazwy miejscowości Bronsco (1425 r.), później Bronsko (1427 r. i 1580 r.). Nazwa dzierżawcza od imienia Bronik, Bronko, Bronisław. Przestrzenna struktura miejscowości W Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Śmigiel tereny Brońska są oznaczone w części, jako tereny przeznaczone pod strukturę przekształceń i intensyfikacji rozwoju systemu osadniczego. Ponadto wyznaczone są strefy predysponowane do lokalizacji obiektów i urządzeń związanych z rolniczą przestrzenią produkcyjną z możliwością wykorzystania dla rozwoju funkcji pozarolniczych. W roku 2002 Uchwałą Nr III/17/2002 z dnia 16.12.2002 r. Rada Miejska Śmigla uchwaliła miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla obszaru i terenu górniczego BROŃSKO. Plan ten wyznacza obszar i teren górniczy pod nazwą BROŃSKO, położony w granicach administracyjnych gminy Śmigiel, w części obrębów wsi: Brońsko, Stary Białcz, Nowy Białcz, Karśnice i Czacz. Obszar i teren Górniczy BROŃSKO położony jest w obrębie czterech gmin: Śmigiel, Kamieniec, Kościan i Wielichowo. Jago powierzchnia ogółem wynosi 26199960 m², z czego 17296622 m² położona jest w obrębie gminy Śmigiel, a więc przeważająca część. Plan został opracowany dla 11 odwiertów oraz dla śluzy zdawczo
odbiorczej tłoków czyszczących. We wsi przy drodze powiatowej nr 3584P Czacz - Kotusz znajduje się krzyż przydrożny wzniesiony przed 1939 r. Drewniany, wysoki około 4 m, z ludową rzeźbą Chrystusa Ukrzyżowanego. Krzyż Chrystusa Ukrzyżowanego w Brońsku Na skraju wsi, przy szosie do Nowego Białcza stoi wiatrak-koźlak, zbudowany w XVIII w. Czynny był do roku 1964. Remont ścian i pokrycia dachu został przeprowadzony w 1985 roku. Po tym czasie używany był jako śrutownik elektryczny. W chwili obecnej wiatrak ulega dewastacji. Wiatrak w Brońsku Zabudowę Brońska tworzą budynki mieszkalne murowane, usytuowane wzdłuż głównej drogi biegnącej przez wioskę a także wzdłuż jednej drogi gminnej. Na terenie sołectwa znajduje się: świetlica wiejska, obiekt handlowy (zlokalizowany w budynku świetlicy) oraz cztery działające podmioty gospodarcze.
Miejscowość charakteryzuje się zwartą zabudową zagrodową. Budynek świetlicy w Brońsku 2. Inwentaryzacja zasobów służących odnowie miejscowości Zasoby przyrodnicze Wieś Brońsko położona jest na skraju Wielkiego Łęgu Obrzańskiego, obszaru chronionego krajobrazu ostoja, która została włączona do rządowego projektu sieci Natura 2000 jako obszar specjalnej ochrony ptaków Kod Obszaru PLB300004, Kod ostoi: PL072. Wielki Łęg Obrzań ski Wi elki Łę g Ob rza ńsk i jest obszarem specjalnej ochrony ptaków obejmującym 232 km2. Położony jest na terenie gmin: Kamieniec, Rakoniewice, Wielichowo, Kościan, Śmigiel, Przemęt, Wolsztyn w
województwie wielkopolskim Ostoja obejmuje część Doliny Środkowej Obry od miasta Kościan do miejscowości Mochy. Dolina stanowi fragment Pradoliny Warciańsko-Odrzańskiej, która powstała wskutek działalności wód rzecznolodowcowych, które płynęły tędy w poznańskiej fazie zlodowacenia Wisły. Od północy i południa ostoja sąsiaduje z wyniesionymi o 7-10 metrów Równiną Opalenicką i Pojezierzem Sławskim. Dolina pierwotnie stanowiła wododział Warty i Odry. Dawniej, w czasie okresowych wezbrań wód Obry, teren był regularnie zalewany. Doprowadziło to do jego zabagnienia i powstania torfów o znacznej miąższości. W wyniku prac melioracyjnych rozpoczętych na przełomie XVIII i XIX w. koryta naturalnych cieków zastąpiono skomplikowanym systemem melioracyjnym. Jego osią są trzy równoległe Kanały Obrzańskie. Kanały Północny i Środkowy prowadzą wody Obry i Mogilnicy do rynny zbąszyńskiej (i dalej na północ do Warty), natomiast Kanał Południowy rozprowadza wody zarówno na zachód poprzez Obrzycę do Odry, jak i na wschód Kanałem Kościańskim do Warty. Południowy Kanał Obry Obecność grubych pokładów torfu uwarunkowała użytkowanie terenu. Po odlesieniu doliny rozwijało się tu łąkarstwo i pasterstwo oraz na masową skalę pozyskiwano torf. Częste wylewy rzeki, stałe podmakanie terenu i niekorzystne warunki klimatyczne uniemożliwiły powstanie większych miejscowości. Aż do wojny sprawny system melioracyjny był podstawą istnienia wydajnego rolnictwa. Późniejsze zaniedbania sieci uniemożliwiły prowadzenie skutecznych, przyjaznych dla środowiska prac nawodnieniowo-odwodnieniowych, odbywa się jedynie jednostronne osuszanie. Współcześnie połowę obszaru pokrywają coraz bardziej przesuszane użytki zielone, a kolejną 1/5 przekształcono w grunty orne. Mimo że w ostoi jest duża mozaika środowisk, nadal dominującym elementem krajobrazu są intensywnie użytkowane łąki i pastwiska. Główne zbiorowiska roślinne to łąki:
trzęślicowe, turzycowe oraz śmiałkowe. Sąsiadują z nimi obszary silnie wilgotne, z żywym procesem zabagniania. Znaczną powierzchnię zajmują również grunty orne. Miejscami zachowały się niewielkie połacie lasów głównie mieszanych, pozostałości łęgów oraz grądów typu środkowoeuropejskiego. Najtrudniej dostępne fragmenty łąk zarastają krzewami. W miejscach wyżej położonych i bardziej suchych występuje las iglasty. Ostoja charakteryzuje się niewielkim zaludnieniem. Osadnictwo jest silnie rozproszone, nie ma rozwiniętej sieci dróg. W ostoi Wielki Łęg Obrzański stwierdzono występowanie co najmniej 17 gatunków ptaków wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej. Liczebność 1 gatunku (błotniaka zbożowego) spełnia kryteria wyznaczania ostoi ptaków wprowadzone przez BirdLife International, dla którego jest to jedna z 10 najważniejszych ostoi w Polsce. Ponadto 7 gatunków zostało zamieszczonych na liście zagrożonych ptaków w Polskiej czerwonej księdze zwierząt. Gatunki ptaków, których liczebność kwalifikuje Wielki Łęg Obrzański do międzynarodowych ostoi ptaków (tzw. gatunki kwalifikujące). o Błotniak zbożowy Inne gatunki ptaków wymienione w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej, stwierdzone w ostoi Wielki Łęg Obrzański w latach 1995-2003. o Bąk o Bocian czarny o Bocian biały o Trzmielojad o Kania czarna o Kania ruda o Błotniak stawowy o Orlik krzykliwy o Kropiatka o Zielonka o Derkacz o Żuraw o Dzięcioł czarny o Świergotek polny o Podróżniczek o Jarzębatka
Na terenie Brońska znajduje się Ośrodek Centralny Kopalni Gazu Ziemnego PGNiG Kościan- Brońsko. Obiekt jest największą i najnowocześniejszą kopalnią gazu ziemnego w kraju. Do ośrodka centralnego poprzez rurociągi trafia gaz z 36 odwiertów. Komisja Zasobów Kopalin, działająca przy Ministerstwie Środowiska, rozpatrzyła w 2002 roku dokumentację geologiczną złoża gazu ziemnego Brońsko, piątego co do wielkości zasobów złoża w Polsce. Odkrycie i udokumentowanie tego złoża było kolejnym krokiem w celu zwiększenia krajowego wydobycia gazu. Kopalnia gazu ziemnego w Brońsku rozpoczęła wydobycie w 2002 roku. Jego zasoby geologiczne oszacowano na 17,5 mld m sześc., zaś zasoby wydobywalne sięgają 14,9 mld m sześc. Złoże zalega na głębokości ok. 2200 metrów w rafie węglanowej wapienia cechsztyńskiego. Gaz ziemny z tego złoża - charakteryzujący się korzystnym składem chemicznym (ok. 76% węglowodorów) i nie zawierający szkodliwych domieszek (np. siarkowodoru) - zasila krajowy system gazowniczy. Infrastruktura techniczna KGZ Kościan-Brońsko Brońsko posiada podstawową infrastrukturę techniczną sieć wodociągową i doziemną telefoniczną. Na terenie wsi znajduje się stacja uzdatniania wody pitnej, która czerpie wodę trzech studni głębinowych. Trzy lata temu została ona zmodernizowana i doposażona. Stacja działa w systemie automatycznym i zasila 10 miejscowości: Brońsko, Księginki, Stary Białcz, Nowy Białcz, Czaczyk, Nadolnik, Karśnice, Żegrowo, Żegrówko, Bielawy. Woda pitna ze stacji charakteryzuje się dobrą jakością. Stacja uzdatniania wody pitnej w Brońsku Wioska w dobrym stopniu zabezpieczona jest w energię elektryczną. Zapewnia ona między innymi
oświetlenie nocne całej wioski. Pomimo znajdujących się na terenie Brońska pokładów gazu ziemnego we wsi brak jest sieci gazowej. Przez wieś przebiega linia komunikacyjna PKS. Potrzeby w tym zakresie nie są spełnione na wystarczającym poziomie. Duża liczba mieszkańców przemieszcza się korzystając z własnych pojazdów (samochody, rowery). Mieszkańcy wsi od kilku lat mają stworzone warunki do segregacji odpadów. Gmina zabezpiecza odbiór odpadów nadających się do recyklingu, natomiast każde gospodarstwo domowe ma podpisaną umowę z profesjonalnym zakładem na odbiór nieczystości komunalnych. Mieszkańcy Brońska posiadają możliwość stałego i nieograniczonego czasowo dostępu do Internetu, dzięki wykorzystaniu sieci telefonicznej i urządzeń radiowych. Gospodarka i rolnictwo Brońsko zajmuje powierzchnię 278,26 ha, z czego przeważającą część zajmują grunty orne 185,72 ha, użytki rolne 5,05 ha, użytki zielone 84,96 ha, rowy i nieużytki 1,17 ha, a także sady, łąki i pastwiska. Na terenie Brońska swoją siedzibę posiadają cztery podmioty gospodarcze zarejestrowany w Urzędzie Miejskim Śmigla. Zajmują się one działalnością handlową, usługami transportowymi oraz usługami instalacyjnymi (wod.-kan.). Na obszarze sołectwa Brońsko znajduje się 37 gospodarstw rolnych. Grupy obszarowe użytków Ogólna liczba gospodarstw Powierzchnia użytków rolnych (w ha) rolnych rolnych (w ha) do 2 12 16,15 2-5 7 17,89 5-7 1 6,38 7-10 1 7,65 10-15 12 145,88 powyżej 15 4 84,31 Razem 37 278,26 Źródło: Urząd Miejski Śmigla, 2009 r. Struktura obszarowa gospodarstw rolnych na terenie sołectwa wskazuje duże zróżnicowanie dominują gospodarstwa małe o powierzchni do 10 ha. Stanowią one ponad 56% ogółu. Zasadniczymi uprawami, na przeważających glebach klasy III A, III B, IV A, IV B, V i VI są żyto, kukurydza oraz rzepak. Rolnicy nastawieni są na hodowlę bydła mlecznego oraz trzody chlewnej. Należy też wspomnieć o istotnym znaczeniu działów specjalnych w rolnictwie, a w szczególności produkcji pieczarek oraz warzyw pod osłonami.
Kapitał społeczny i ludzki W Brońsku działają następujące organizacje społeczne: Koło Gospodyń Wiejskich, Rada Sołecka wsi Brońsko, Związek Młodzieży Wiejskiej. Koło Gospodyń Wiejskich w Brońsku zostało założone 53 lata temu. Do założenia Koła przyczynił się nie żyjący już pełnomocnik wsi śp. Jan Stępczak i pani Rulewska z Kościana. Do Koła zapisało się 40 członkiń z Brońska i Białcza Nowego. Pierwszą przewodniczącą została pani Stanisława Kaczmarek, zastępcą śp. Aniela Wojciechowska, sekretarzem Marta Nędza, a skarbnikiem Eleonora Konieczna. Po 4 latach zarząd zmienił się, gdyż pani Kaczmarek wyjechała. Na przewodniczącą wybrano śp. Anielę Wojciechowską, na zastępcę panią Kamińską, na sekretarza Martę Nędzę, a na skarbnika Grażynę Kmiecik. Przez 27 lat pod przewodnictwem śp. Anieli członkinie brały udział w budowie świetlicy. W czasie otwarcia świetlicy nastąpiło uroczyste włączenie prądu. Z okazji utwardzenia drogi, przez wieś przeszedł pochód. W sali został zorganizowany poczęstunek i zabawę taneczną. Koło organizowało dużo kursów gotowania, pieczenia. W klubie organizowane były zimowiska dla dzieci i obchody Dnia Dziecka. Nieżyjąca już pani Szabłowska uczyła haftować piękne obrusy, serwetki, poduszki. nasze dzieci na zimowiskach uczyła wyszywać i robić różne sałatki. Zorganizowano także jubileusz 50-lecia koła. Zaproszeni byli goście z urzędu Miasta i Gminy w Śmiglu i z Kółek Rolniczych, był poczęstunek i zabawa. Z różnych uroczystości jest dużo zdjęć. Po śmierci niektórych członkiń Koła wybrano nowy zarząd. Obecny zarząd jest także aktywny: organizuje wieczorki taneczne, z których zysk przeznacza na wyposażenie świetlicy. Dokupuje naczynia, które członkinie wypożyczają na różne uroczystości. Organizuje dzień Kobiet, w czasie którego członkinie spotykają się przy kawie, Dzień Seniora, Dzień Dziecka przy ognisku dzieci pieką kiełbaski i piją oranżadę. Wyjeżdżają na różne wycieczki. Członkinie Koła Gospodyń Wiejskich były w: Poznaniu w palmiarni i w operetce, na Św. Górze w Gostyniu, w zamku w Kórniku i Rogalinie, w Gnieźnie, w Biskupinie, w Kruszwicy i na wystawie mebli w Swarzędzu, kilka razy były w Licheniu i w Częstochowie. Pani Bulińska z Powiatowego Zespołu Doradczego w Kościanie Oddział w Śmiglu przyjeżdża do Brońska i organizuje degustacje, różne pokazy, zaprasza na Forum Kobiet do Leszna. Uczy jak przyrządzać zdrowe posiłki dla rodziny. Dwa lata temu było otwarcie wodociągu. Członkinie pomogły zorganizować poczęstunek. Koło powiększa się. Obecnie liczy 47 członkiń. Starsze odeszły, ale należą ich córki i synowe z trzech wsi: Brońska, Białcza Nowego, Księginek i 1 pani z Karśnic. Koło jest zgodne i dobrze się w nim pracuje. Członkinie są chętne do współpracy. Koło Związku Młodzieży Wiejskiej istnieje od 22 listopada 2005 r. Koło postanowiła założyć młodzież z kilku przyległych wsi do Brońska. Swój akces do nowej organizacji zgłosiło dwudziestu czterech
młodych ludzi z Brońska, Nowego i Starego Białcza, Skoraczewa oraz Księginek. Zebrania Koła odbywają się w świetlicy wiejskiej w Brońsku. O tym, że inicjatywa trafiła w dziesiątkę, świadczy rozrost szeregów organizacji. Dziś do Koła należy 21 osób. Koło prowadzi bogatą działalność sportową i rekreacyjną. Organizuje różne imprezy między innymi walentynki, wigilie, dyskoteki, bale, kursy, majówki itp. Związek Młodzieży Wiejskiej w Brońsku urozmaica życie młodzieży na wsi. Członkowie koła ZMW w trakcie zebrania Na terenie wioski Brońsko zlokalizowana jest świetlica wiejska. Świetlica ta stanowi ośrodek życia społeczno - kulturalnego dla miejscowej społeczności. Mieszkańcy spotykają się w świetlicy wiejskiej przy okazji imprez organizowanych przez sołtysa, radę sołecką, koło gospodyń wiejskich, kółko rolnicze, Związek Młodzieży Wiejskiej, organy gminy czy inne organizacje zewnętrzne. Odbywają się tam zebrania, pokazy, konferencje, imprezy okazjonalne (Dzień matki, babci, dziadka, kobiet, dziecka itp.). Działające aktywnie na wsi organizacje społeczne organizują dla mieszkańców m.in. zabawy taneczne, wieczorki, spotkania towarzyskie, wigilijne oraz wielkanocne dla wszystkich chętnych ze szczególnym uwzględnieniem osób samotnych i biednych. Dla dzieci wielką atrakcją są organizowane baliki karnawałowe. Z pomieszczeń świetlicy korzystają mieszkańcy organizując przyjęcia weselne, stypy, komunie, osiemnastki itp. imprezy. Na sali w Brońsku w 2007 roku organizowane były dożynki wiejskie. Organizatorami tej imprezy byly: Rada Sołecka wsi Nowy Białcz oraz Związek Młodzieży Wiejskiej. Licznie przybyli mieszkańcy bawili się do białego rana i byli bardzo zadowoleni.
Budynek świetlicy w Brońsku Obiekt użyteczności publicznej, jakim jest świetlica znajdująca się w Brońsku, jest intensywnie wykorzystywana i niewątpliwie w minimalnym stopniu zaspokaja podstawowe potrzeby społeczno kulturalne mieszkańców. 3. Ocena mocnych i słabych stron (Analiza SWOT) SILNE STRONY stały dostęp do Internetu dostęp do łączy telefonicznych zaangażowanie mieszkańców w sprawy życia społeczno kulturalnego dobra lokalizacja świetlicy na terenie miejscowości dobra sieć drogowa, SŁABE STRONY nie odpowiadający wymogom obiekt świetlicy oraz słabo wyposażona świetlica pogarszający się stan finansowy mieszkańców niskie klasy bonitacyjne gruntów rolnych postępujący proces starzenia się ludności wiejskiej brak placu zabaw dla dzieci SZANSE ZAGROŻENIA
wzrost świadomości społecznej i ekologicznej mieszkańców możliwość skorzystania ze środków zewnętrznych wzrost zainteresowania nauką wśród młodzieży wzrost zainteresowania społeczeństwa udziałem w imprezach i szukaniem sposobów uzyskiwania środków finansowych rozwój rolnictwa, rzemiosła i przedsiębiorczości narastające problemy społeczne emigracja młodzieży do miast zubożenie mieszkańców zajmujących się działami specjalnymi rolnictwa rosnące zanieczyszczenie środowiska naturalnego niedostateczna profilaktyka zdrowotna Wnioski Z przeprowadzonej analizy wynika, że poziom życia mieszkańców Brońska jest na średnim poziomie, jednakże pozytywny wpływ otoczenia stwarza szansę na jego poprawę. Duża aktywność mieszkańców, jak również duże zainteresowanie nauką wśród dzieci i młodzieży stanowi szansę na rozwój przedsiębiorczości, a tym samym wzrost zamożności mieszkańców. Wykorzystanie naturalnych atutów wsi może wpłynąć na rozwój życia kulturalnego i społecznego mieszkańców. Walka z marginalizacją to obszar pracy dla lokalnych liderów i aktywu społecznego wsi, poprzez organizację życia społecznego, kulturalnego i sportowego. 4. Opis planowanych zadań inwestycyjnych na lata 2010-2017 1. Remont świetlicy o wymiana pokrycia dachowego, o wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, o prace malarskie w obiekcie, o wykonanie nowej elewacji, o zakup krzeseł, o zakup patelni elektrycznej. Celem tej inwestycji jest poprawa jakości życia mieszkańców wsi Brońsko. Po części zostaną zaspokojone potrzeby kulturalne i społeczne mieszkańców, co wpłynie korzystnie na wzrost atrakcyjności terenu sołectwa. Zadanie to będzie realizowane w latach 2010-2011 Szacunkowy koszt przedsięwzięcia: 247 425,72 zł Źródło finansowania:
a) budżet gminy, b) środki Unii Europejskiej. 2. Zagospodarowanie terenu wokół świetlicy (wyprofilowanie terenu, zieleń, zakup ławek) oraz zakup placu zabaw (dostawa i montaż) Celem tej inwestycji jest zapewnienie rozwoju ruchowego dzieci oraz integracja rodziców a także stworzenie miejsca przyjaznego dla odpoczynku. Zadanie to będzie realizowane w latach 2011-2017 Szacunkowy koszt przedsięwzięcia: 30.000,00 zł Źródło finansowania: budżet gminy, środki zewnętrzne. 3. Remont drogi gminnej, ułożenie nowej nawierzchni z masy asfaltowej wraz z budową chodnika na długości 400 m Celem tej inwestycji jest poprawa komunikacji i bezpieczeństwa ruchu kołowego i pieszego mieszkańców wsi. Zadanie to będzie realizowane w latach 2014-2017 Szacunkowy koszt przedsięwzięcia: 204.000,00 zł Źródło finansowania: a) budżet gminy, b) środki samorządu marszałkowskiego (FOGR).