W tym odcinku cyklu "poniedziałek z prawnikiem" Jarek Góra odpowiada na wasze pytania zadane pod zeszłotygodniowym artykułem dotyczącym tego co i kiedy można ściągać z internetu oraz do jakiego stopnia tymi danymi można się dzielić z innymi. Na pytania odpowiada Jarosław Góra - prawnik, szef departamentu Nowych Technologii i IP w kancelarii Ślązak, Zapiór i Wspólnicy, autor ipbloga. Andrew: co jeśli pobieramy muzykę a potem umieszczamy jej w swojej własnej chmurze? np w Google Music? pliki wtedy nie są już fizycznie tylko na moim dysku ale niejako udostępnione dalej z tym, że teoretycznie tylko ja mam do nich dostęp z różnych urządzeń. Jarosław Góra: Jeśli inne osoby nie mają dostępu do tych treści, to o rozpowszechnianiu, publicznym udostępnianiu itp. nie może być mowy. Kacper: Czyli jeśli ja posiadam grę legalnie zakupioną w pudełku a następnie stracę i nośnik gry i całą dokumentacje z nią związaną (np pożyczyłem koledze a on zgubił, nie oddał) a nie posiadam paragonu to gdy pobiorę tą samą grę i scrackuje to grozi mi odpowiedzialność karna? Grozi. Czasem licencje uprawniają do zrobienia kopii zapasowej, właśnie na wypadek zniszczenia oryginalnego nośnika itp. Ściągnąć gry chronionej prawem autorskim i używać jej bez licencji (za pomocą cracka) nie można. Wojcieszek: A co z tzw. "crackami", czyli ominięcie potwierdzenia oryginalności jakiegoś oprogramowania? Już samo posiadanie pliku?crack?, który służy do obejścia zabezpieczeń danego oprogramowania jest niezgodne z prawem. Lukasz: A co jeśli korzystam z torrenta na autoryzowanym trackerze do którego dostęp ma określona grupa na podstawie zaproszeń. Utrzymujemy stosunki towarzyskie i jesteśmy siecią znajomych? Teoretycznie wszystko może być w porządku i nie będziemy mieli do czynienia z przekroczeniem granic dozwolonego użytku. Jednak mam pewne wątpliwości, czy udałoby się przekonać sąd, co do spełnienia przesłanki?stosunku towarzyskiego? między takimi osobami. Robert: Nie piracę, wszystko mam za free bo korzystam z otwartej kultury :D 1 / 7
Good for you! X: Co z serwisami typu Chomikuj.pl lub Dropbox? Teoretycznie chomikuj to internetowy dysk, jednak można też z niego pobierać pliki od innych użytkowników. Jak to wygląda od strony prawnej? Jeśli w ten sposób udostępniamy treści chronione prawem autorskim innym osobom, łamiemy prawa autorskie podmiotów uprawnionych i grozi nam z tego tytułu odpowiedzialność. Cito: A propos torrentów. Nie wolno udostępniać całego utworu? to wiadomo. Ale podczas pobierania automatycznie udostępnia się jego fragment? czy to też jest zabronione? Przecież taki fragment jest bezużyteczny. Bezużyteczny? To, czy dany utwór, albo jego fragment, jest użyteczny, czy nie, nie ma znaczenia z punktu widzenia prawa autorskiego. Ciekawszy problem, jaki pojawia się przy okazji tego pytania to, czy w przypadku rozpowszechniania fragmentów utworów, w szczególności tych nietwórczych, łamiemy prawa autorskie? Prawo autorskie chroni, co do zasady, twórcze fragmenty utworów, a skoro tak, to tylko rozpowszechnianie tylko właśnie takich fragmentów stanowiłoby naruszenie prawa autorskiego. Możemy zatem próbować bronić się w ten sposób, że co prawda do rozpowszechniania fragmentów utworu doszło, ale niech teraz ktoś udowodni, że doszło akurat do rozpowszechniania tych twórczych fragmentów. Znając jednak realia wymiaru sprawiedliwości, taka linia obrony może okazać się nieskuteczna. quelo: Czy fakt uiszczenia opłaty (np. wykupienie konta premium w serwisie) zmienia cokolwiek w kwestii legalności ściągania bez udostępniania? Okoliczność wykupienia płatnego dostępu do serwisów udostępniających pliki nie wpływa na kwestie związane z prawem autorskim. j_kubik: Co ze sporzadzaniem lub sciaganiem napisow do filmow? Czy udostepnienie polskiego tlumaczenia ktore sam sporzadzilem (bez samego filmu, tylko napisy) tez jest nielegalne? Czy sciaganie napisow tak jak w przypadku samych filmow tez jest legalne? Dialogi filmu najczęściej będą chronione prawem autorskim, jako element utworu audiowizualnego lub jako odrębny utwór. Zatem dokonanie tłumaczenia tej warstwy filmu stanowić może stworzenie utworu zależnego. Samo sporządzanie takiego opracowania jest dopuszczalne, natomiast korzystanie z niego, np. w postaci jego rozpowszechniania w Internecie, wymaga już zgody podmiotu uprawnionego do utworu pierwotnego (oryginalnych dialogów np. w języku angielskim). Robert: Jeśli zrobiłeś tłumaczenie ze słuchu to jest to legalne, a Ty jesteś autorem i możesz robić co chcesz z tym. 2 / 7
Nie do końca. Stworzyć takie tłumaczenie można, natomiast robić z nim nie wszystko można, jeśli nie uzyskamy zgody twórcy utworu pierwotnego (czy też podmiotu uprawnionego z tytułu praw autorskich).? Robert: A co jeśli udostępnię publicznie link do strony (nie mojej) zawierającej treści nielegalnie udostępnione? Ryzykujesz, bowiem pojawiły się już orzeczenia sądów, gdzie linkowanie uznano za rodzaj rozpowszechniania. Kwestia ta jednak pozostaje problematyczna. troll: Panie prawniku, szkoda że nie odniósł się pan do art. 35 ustawy, który mówi, że dozwolony użytek nie może?godzić w słuszne interesy twórcy?, bo to dość szerokie sformułowanie (podobnie jak stosunek towarzyski). I żeby było pytanie: czy słyszał pan, aby komukolwiek, kto pobierał już rozpowszechnione utwory z sieci, zarzucono godzenie w słuszne interesy twórcy? Zaznaczam, że chodzi wyłącznie o pobieranie, bez rozpowszechniania, bez P2P. Panie trollu, ma Pan racje. Art. 35 zawiera przesłanki, które również muszą zostać spełnione, aby uznać dane działanie za dozwolone w ramach dozwolonego użytku. Dozwolony użytek rzeczywiście nie może naruszać normalnego korzystania z utworu lub godzić w słuszne interesy twórcy. Naruszenie normalnego korzystania polega na podjęciu działań, które powodują uniemożliwienie korzystania z utworu przez twórcę lub w znacznym stopniu pomniejszą tą możliwość (np. poprzez powstanie konkurencji dla twórcy). Jeśli natomiast chodzi o drugą przesłankę należy pamiętać, że każda forma dozwolonego użytku w jakimś stopniu godzi w interesy twórcy (uprawnionego), zatem chodzi o przypadku nieuzasadnionego doprowadzenia do powstania uszczerbku twórcy). Krzaq: Dla upewnienia: taką legalnie ściągniętą muzyką, dzięki zasadzie dozwolonego użytku, mogę dzielić się ze znajomymi? Jeśli tak, to jak zdefiniowana, jeśli w ogóle, jest znajomość? Są np. osoby, które znam?przez internet? od ~10 lat, nie widziałem ich na oczy, a są mi bliższe niż koledzy z liceum. W mojej ocenie możliwe jest wykazanie stosunku towarzyskiego z ludźmi, których znamy tylko?przez Internet?, jednak ze względu na specyfikę Internetu, przy braku kontaktu bezpośredniego, utrzymanie relacji towarzyskich jest utrudnione? przede wszystkim należy być pewnym z kim mamy daną relację (sam nick na formu może nie wystarczyć, bo nie mamy pewności kto się za nim kryje). Morfik: Ja też za bardzo nie rozumiem pojęcia?przy jednoczesnym rozpowszechnianiu?. Przecie można na torrentach pobierać pliki i nie wysłać przy tym ani jednego bita. Co w takim przypadku? Zawsze wydawało mi się, że cala technologia torrentów polega właśnie na konieczności równoczesnego rozpowszechniania treści, które już pobraliśmy i bez tego to po prostu nie zadziała. Jednak skoro piszesz, że to możliwe to będziemy mieli wtedy po prostu ściąganie i problemy z związane z rozpowszechnianiem nam odpadają. 3 / 7
Morfik: Druga sprawa, jeśli wyślę komuś szereg bitów, to czemu ktoś trzeci rości sobie prawa do nich? Bity w plikach są jak słowa w tekście? jest pewne, że im mniejsza część pliku tym występuje gdzieś w innych materiałach, przykładowo, załóżmy że mamy 2 bity danych i ktoś rości sobie prawa do? ułożenia tych dwóch bitów w jakiejś kolejności, bo ma dzieło o długości dwóch bitów, do którego zastrzegł sobie prawa autorskie. Teraz ja przesyłam komuś większy plik, nawet mojego autorstwa i przecie on może, i jestem zdania że zawiera, ciągi 01, 10, 00, 11. Czy jeśli prześlę komuś plik zawierający, dajmy na to, ułożenie 00, do którego kolo sobie rości prawo, to zostanę oskarżony o nielegalne kopiowanie czyjegoś dzieła? Nie należy mylić kodu 010101 z treścią, którą ten kod tworzy. Ochronie nie będzie podlegał sam fragment kodu 01011101100, tylko treść jaką ze sobą niesie. Morfik: Co w przypadku usunięcia nagłówków danego pliku, co czyni dane nieczytelnymi? zwykły zlepek zer i jedynek, podobny do tego z /dev/urandom? Czy w przypadku udostępniania takiej zawartości podlega to czemuś? Nazwy pliku również nie należy mylić z treścią. Ciekawe jednak, że nazwę pliku można uznać za oznaczenie samego utworu i jego autorstwa, zatem jego zmiana może stanowić naruszenie autorskich praw osobistych. Na jakiej zasadzie się określa czy ktoś rozpowszechnia utwór chroniony prawem autorskim? Po sumach kontrolnych plików? Po zawartości dysku? Po nazwie pliku? Po sekwencji bitów przesłanych przez sieć? Po podłączeniu się do trackera na torrencie? Po pokazaniu listy plików, które mamy na dysku i jesteśmy w stanie przesłać, niekoniecznie to robiąc? Należy stwierdzić, ze doszło do rozpowszechniania utworu, zatem należy zapoznać się z treścią pliku (danych), które zostały rozpowszechnione. Te wszystkie pozostałe elementy mogą stanowić podstawę zainteresowania się daną aktywnością w sieci. Marek: W artykule czytamy:?samo ściąganie muzyki i filmów mieści się w dozwolonym użytku prywatnym, natomiast pobieranie oprogramowania już nie. Już bowiem samo uzyskanie programu komputerowego bez zgody osoby uprawnionej (bez odpowiedniej licencji) stanowi przestępstwo z art. 278 2 kodeksu karnego.? A tymczasem wspomniany 2 brzmi:?tej samej karze podlega, kto bez zgody osoby uprawnionej uzyskuje cudzy program komputerowy w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.? Więc może szanowny pan prawnik najpierw przeczyta akt prawny na który się powołuje, zamiast siać zamęt. Szanowny Panie Marku obiecuję, że następnym razem przeczytam akt prawny, zanim zacznę?siać zamęt?. Wydawało mi się, że komentując przepisu kodeksu karnego nie muszę znać jego treści. Uzyskanie programu komputerowego oznacza jakikolwiek sposób wejścia w jego posiadanie. Owszem, można się bronić, że posiada się program, który?sam z siebie? pojawił się na komputerze, ale nie wróżę powodzenia tej linii obrony. Jednak bardziej prawdopodobne będzie to, że ktoś uzyskał ten program. 4 / 7
Grześ: Kupując grę lub sam klucz przez internet muszę mięć dowód zakupu, co jesli nie mam rachunku? Gdzieś jakiś ślad się znajdzie, jeśli nie u kupującego, to u sprzedawcy. Ema: Uprzedzam że nie czytałem artykułu (z braku czasu, ochoty, problem ze wzrokiem etc) Mam jedno pytanie Skąd mam wiedzieć co ściągam? Czy w przypadku gdy ściągnę sobie archiwum zip opisane jako?zdjęcia cioci jadzi? a okaże się że w środku są Filmy mistrza Wajdy to to już będzie podlegać pod złamanie?praw autorskich? czy inne tego rodzaju bzdury. Ryzykujemy. Jeśli natomiast okaże się, że pod?niewinną? nazwą pliku znajdą się niepożądane treści, powinniśmy je usunąć. W mojej ocenie nie będzie można nam w takim przypadku przypisać odpowiedzialności. Michał: A ja mam następujące pytania: 1. Czy sprawa dozwolonego użytku prywatnego dotyczy również ebooków? O ile wiem, w Polsce ebook jest usługą, nie towarem. Czy to nie zmienia możliwości jego udostępniania, np. siostrze/bratu? Dostęp do ebooku traktowany jest jako usługa (w dużym skrócie? wynika to ze specyfiki umowy sprzedaży, która dotyczy rzeczy materialnych, zatem nie może dotyczyć plików), natomiast sam ebook będzie utworem. Jeśli natomiast chodzi o dozwolony użytek przyjmuje się, że obejmuje on wymianę plików zawierających utwory, zatem udostępnienie pliku z ebookiem bratu będzie podlegało pod dozwolony użytek. Inną sprawą jest zobowiązane wobec?sprzedawcy? ebooku, gdzie mogliśmy się zobowiązać, że nie udostępnimy takiego pliku komukolwiek? wtedy co prawda jesteśmy w granicach dozwolonego użytku, ale łamiemy swoje zobowiązania umowne. Michał, pyt. 2. Czy jeżeli mam prawo do nagrania mp3, w ramach dozwolonego użytku udostępniam go np. bratu, a on umieszcza go np. na Chomiku to sankcje karne grożą tylko jemu czy również i mnie? Bo w końcu to mój plik?wyciekł?. Odpowiedzialność grozi osobie, która faktycznie dokonała naruszenia prawa autorskiego, a więc w tym przypadku bratu. Michał pyt. 3. Czy jeżeli do ściągania z torrentów używam klienta p2p, który ma możliwość ustawienia limitu prędkości wysyłania na 0 b/sek to udostępniam ściągane treści czy nie? Niby udostępniam, bo teoretyczna możliwość jest, ale z drugiej strony nikt nie pobierze ode mnie ani bajta? Jeśli nikt nie pobierze, znaczy, że do rozpowszechniania nie doszło, przynajmniej taka jest moja ocena. Mistrz: Jak działa motyw gdy jadę samochodem i słucham muzyki, która leci w radiu, następnie materiał WIDEO udostępniam w serwisach typu YouTube? Czy?czepianie? się o prawa autorskie w tym momencie są słuszne? Pozdrawiam. 5 / 7
Teoretycznie dokonuje się wtedy rozpowszechniania utworu, który brzmi w tle.?czepianie? się o prawa autorskie w takiej sytuacji nie byłoby pozbawione sensu. Pozdrawiam. Melle: Strasznie podoba mi się Wasz pomysł na serię artykułów?poniedziałki z prawnikiem?. Myślę, że są przydatne, bo wiele osób nie ma pojęcia o wielu rzeczach co można, a czego nie. Cieszymy się bardzo Ja również mam wątpliwości i zaraz przedstawię swoje pytanie, na które mam nadzieję pojawi się odpowiedź, gdyż dotyczy to wielu osób. Otóż, głównie chodzi o konta fikcyjnych postaci na portalach społecznościowych, co jest obecnie w modzie. Ludzie tworząc takie konta podają się za postaci fikcyjne, umieszczają zdjęcia aktorów wcielających się w role danej postaci. Tak więc, czy wykorzystywanie udostępnionych zdjęć z planów filmowych przez inne osoby (powiedzmy na stronach fanowskich) bądź pobrane z oficjalnych stron produkcji jest legalne? Czy kara może zostać nałożona bez względu na to co się z tymi zdjęciami robi czy dopiero wówczas kiedy dojdzie do poważnego nadużycia, na przykład poprzez działanie takiego użytkownika wizerunek aktora zostanie naruszony? To ciekawy problem, z którym obiecujemy zmierzyć się w jednej z następnych części cyklu. 6 / 7
źródło: niebezpiecznik.pl 7 / 7