Bogdan Filip Zerek Strategia kontroli klimatu w Pałacu Krasińskich.

Bogdan Filip Zerek Strategia kontroli klimatu w Pałacu Krasińskich. 20171017 B.F. Zerek: Strategia kontroli klimatu w Pałacu Krasińskich, Biblioteka Narodowa, projekt Heriverde s. 1 z 21

Pałac Krasińskich (Rzeczypospolitej) 1688-1699 - budowa Pałacu na zamówienie wojewody płockiego Jana Dobrogosta Krasińskiego; architekt: Tylman z Gameren, dekoracja rzeźbiarska: Andreas Schlütter, dekoracja malarska: Michelangelo Palloni 1765 - zakupienie pałacu przez Rzeczpospolitą na siedzibę Komisji Skarbu Koronnego 1766 - udostępnienie Ogrodu Krasińskich dla publiczności 1766-1776 - przebudowa Pałacu według projektu Jakuba Fontany 1783 - pożar i obudowa pałacu według projektu Dominika Merliniego 1918-1939 - siedziba Sądu Najwyższego 1944 - pożar pałacu w trakcie Powstania Warszawskiego 1952-1961 - odbudowa i przekazanie Pałacu Bibliotece Narodowej 1965 - wpisanie Pałacu do rejestru zabytków 1994 - uznanie za Pomnik Historii Warszawy historycznego zespołu miasta z traktem królewskim obejmującego także Pałac Rzeczypospolitej 2014 - rozpoczęcie rewitalizacji Pałacu http://bn.org.pl/palac/historia-palacu 20171017 B.F. Zerek: Strategia kontroli klimatu w Pałacu Krasińskich, Biblioteka Narodowa, projekt Heriverde s. 2 z 21

Pałac Krasińskich 20171017 B.F. Zerek: Strategia kontroli klimatu w Pałacu Krasińskich, Biblioteka Narodowa, projekt Heriverde s. 3 z 21

Pałac Krasińskich Zakład Starych Druków: inkunabuły: ok. 1200 dzieł w ok. 1000 wol. Najliczniej reprezentowane są druki weneckie (ok. 250), ale prawie 65% całego zasobu należy typograficznie do niemieckiego obszaru językowego, a wśród nich najwięcej powstało w oficynach Strasburga, Norymbergi, Lipska, Bazylei, Kolonii i Augsburga. druki XVI w. (9% zbiorów) ok. 13.000 poz. w ok. 10 tysiącach woluminów; prawie jedna trzecia z nich to polonika. druki XVII w. (32% zbiorów) - ok. 50 000 poz. w ok. 34 000 wol., ponad jedna trzecia z nich to polonika. druki XVIII w. (57% zbiorów) - ok. 90 000 poz., w ok. 100 000 wol., więcej niż połowa z nich to druki obce. periodyki XVII-XVIII w. - ok. 7.000 wol. Łączna liczba starodruków w zbiorach BN: 162 230 woluminów (stan na 31 grudnia 2016 r.). http://www.bn.org.pl/zbiory/stare-druki 20171017 B.F. Zerek: Strategia kontroli klimatu w Pałacu Krasińskich, Biblioteka Narodowa, projekt Heriverde s. 4 z 21

Pałac Krasińskich Zakład Rękopisów: Zbiory rękopisów Biblioteki Narodowej liczą 36 021 wol./26 004 j. (stan na 31 grudnia 2016 r.), w tym średniowiecznych ok. 420, z XVI-XVIII w. - ok. 4000, z XIX- XX w. - ok. 15300 j. (z wyjątkiem rękopisów znajdujących się w zbiorach muzycznych, kartograficznych i ikonograficznych, a także rękopisów współoprawnych ze starymi drukami). http://www.bn.org.pl/zbiory/rekopisy 20171017 B.F. Zerek: Strategia kontroli klimatu w Pałacu Krasińskich, Biblioteka Narodowa, projekt Heriverde s. 5 z 21

Magazyny Zakładu Starych Druków 20171017 B.F. Zerek: Strategia kontroli klimatu w Pałacu Krasińskich, Biblioteka Narodowa, projekt Heriverde s. 6 z 21

Kontrola klimatu w Pałacu Krasińskich Przed projektem Heriverde: - kostki pomiarowe Testo i termohigrometry - ogrzewanie centralne - wentylacja Norma PN-ISO 11799:2006 wersja polska Informacja i dokumentacja -- Wymagania dotyczące warunków przechowywania materiałów archiwalnych i bibliotecznych 20171017 B.F. Zerek: Strategia kontroli klimatu w Pałacu Krasińskich, Biblioteka Narodowa, projekt Heriverde s. 9 z 21

PN-ISO 11799:2006 zalecane warunki przechowywania materiałów bibliotecznych Rodzaj materiału temperatura [ C] wilgotność względna min. maks. tdz 1 min. maks. tdz 1 Papier, optymalne przechowywanie 2 18 ± 1 30 45 ± 3 Papier, obiekty regularnie używane 14 18 ± 1 35 50 ± 3 Pergamin, skóra 2 18 ± 1 50 60 ± 3 tdz 1 tolerowana dzienna zmiana w rekomendowanym zakresie 20171017 B.F. Zerek: Strategia kontroli klimatu w Pałacu Krasińskich, Biblioteka Narodowa, projekt Heriverde s. 10 z 21

Klimat w magazynach ZSD na przykładzie magazynu 119 Lata 2008-2010 - przed wymianą okien - średnia miesięczna temperatura powietrza wahała się od 17,5 C do 25,2 C - największe odczyty chwilowe odnotowano w lipcu i sierpniu 25,4 C - 26,5 C, najniższe natomiast w grudniu 2008 roku 16,5 C oraz marcu 2008 roku 17,5 C - największe wahania temperatury powietrza odnotowano we wrześniu od 4,6-5,8 C; w pozostałych miesiącach wahania wynosiły od 0,8-4,5 C - średnia miesięczna wilgotność względna powietrza wahała się od 29,6% do 52,2% - największe odczyty chwilowe odnotowano w lipcu, sierpniu i wrześniu 58,2% - 62,9%, oraz w październiku i grudniu 2009 roku 55,6 % - 56,9 %; natomiast najniższe to 25,8-27,2 % (miesiące zimowe - grudzień, styczeń, luty) - największe wahania wilgotności względnej powietrza odnotowano w : 2008 roku od maja do września (12,7-17,9%) 2009 w grudniu ( 28,7%) i maju (20,2%) 2010 we wrześniu (18,2%) i listopadzie (14,1%) - najwięcej pary wodnej w powietrzu w analizowanym okresie (2008-2010) było w miesiącach: lipiec, sierpień, wrzesień (9,0-10,5 g/kg suchego powietrza), najmniej zaś w miesiącach: styczeń, luty, marzec (3,8-4,5 g/kg suchego powietrza). Opracowała Olga Dudek. 20171017 B.F. Zerek: Strategia kontroli klimatu w Pałacu Krasińskich, Biblioteka Narodowa, projekt Heriverde s. 11 z 21

Klimat w magazynach ZSD na przykładzie magazynu 119 Lata 2015-2016 - po wymianie okien - średnia miesięczna temperatura powietrza wahała się od 20,1 C do 25 C - największe odczyty chwilowe wynosiły ok. 26,1-26,5 C (czerwiec, wrzesień 2016), najniższe zaś 19,2 C (październik 2015), 19,3-19,9 C (styczeń i luty 2016) - największe wahania temperatury powietrza odnotowano we wrześniu 2015 roku 5,4 C, w pozostałych miesiącach wahania wynosiły od 1,4-3,9 C - średnia miesięczna wilgotność powietrza wynosiła od 32,2% do 47,1% - największe odczyty chwilowe wynosiły 57,9-59,1% (lipiec, sierpień 2015), oraz ok. 50,5 % (sierpień, wrzesień 2016) - najniższe odczyty chwilowe odnotowano w maju 2015 roku (27,6 %), oraz w okresie od stycznia do kwietnia 2016 roku (31,5-33,1 %) - największe wahania wilgotności względnej powietrza odnotowano lipcu i sierpniu 2015 roku 19,5-24% oraz w 2016 we wrześniu 10,7% - najwięcej pary wodnej w powietrzu w latach 2015-2016 było w miesiącach: sierpień i wrzesień 2016 (8,9-9,3 g/kg suchego powietrza), najmniej zaś w maju 2015 i marcu 2016 (5,3-5,8 g/kg suchego powietrza). Opracowała Olga Dudek. 20171017 B.F. Zerek: Strategia kontroli klimatu w Pałacu Krasińskich, Biblioteka Narodowa, projekt Heriverde s. 12 z 21

Wymiana okien w Pałacu kwiecień 2015 marzec 2016 20171017 B.F. Zerek: Strategia kontroli klimatu w Pałacu Krasińskich, Biblioteka Narodowa, projekt Heriverde s. 13 z 21

Projekt Heriverde Systemu kontroli klimatu wewnętrznego (Hanwell) w Bibliotece Narodowej w ramach projektu Efektywność energetyczna instytucji muzealnych i bibliotecznych - umowa nr PBS2/A9/24/2013 zawarta z Narodowym Centrum Badań I Rozwoju. m.in. : 15 zasilanych bateryjnie czujników temperatury i wilgotności względnej z wyświetlaczem ciekłokrystalicznym przesyłających zmierzone wartości drogą radiową na częstotliwości 433-435 MHz. Moc nadajników radiowych nie przekracza10mw. Zakres pomiarowy temperatury -20 do +60 C, a wilgotności względnej 0-100%. Dokładność pomiaru temperatury nie mniejsza niż 0,3 C, a wilgotności względnej nie mniejsza niż 3% w zakresie 10-90%. 20171017 B.F. Zerek: Strategia kontroli klimatu w Pałacu Krasińskich, Biblioteka Narodowa, projekt Heriverde s. 14 z 21

Projekt Heriverde 2015-04-03 2015-04-24 2015-05-06 TRH 1 18 18 18 TRH 2 19 19 19 TRH 3 20 20 20 TRH 4 22 22 22 TRH 5 23 23 23 TRH 6 katalog OUZS katalog OUZS manus 12 TRH 7 S.Wilanowska S.Wilanowska S.Wilanowska TRH 8 119 119 119 TRH 9 123 123 123 TRH 10 122 122 122 TRH 11 226 226 226 TRH 12 228 228 228 TRH 13 222 222 222 TRH 14 223 223 223 TRH 15 221 221 221 LUV 1 20 20 20 LUV 2 109 S. Kariatyd S. Kariatyd LUV 3 123 123 123 LUV 4 228 228 228 LUV 5 223 223 223 TRHCO2 109 katalog OUZS 233 ZEWN TRH taras od NE taras od NE taras od NE 20171017 B.F. Zerek: Strategia kontroli klimatu w Pałacu Krasińskich, Biblioteka Narodowa, projekt Heriverde s. 15 z 21

Projekt Heriverde Sala Wilanowska 20171017 B.F. Zerek: Strategia kontroli klimatu w Pałacu Krasińskich, Biblioteka Narodowa, projekt Heriverde s. 16 z 21

Projekt Heriverde klimat zewnętrzny 20171017 B.F. Zerek: Strategia kontroli klimatu w Pałacu Krasińskich, Biblioteka Narodowa, projekt Heriverde s. 17 z 21

Projekt Heriverde Sala Wilanowska 20171017 B.F. Zerek: Strategia kontroli klimatu w Pałacu Krasińskich, Biblioteka Narodowa, projekt Heriverde s. 18 z 21

Projekt Heriverde klimat zewnętrzny 20171017 B.F. Zerek: Strategia kontroli klimatu w Pałacu Krasińskich, Biblioteka Narodowa, projekt Heriverde s. 19 z 21

Projekt Heriverde światło Sala Kariatyd 20171017 B.F. Zerek: Strategia kontroli klimatu w Pałacu Krasińskich, Biblioteka Narodowa, projekt Heriverde s. 20 z 21

Dziękuję za uwagę! b.zerek@bn.org 20171017 B.F. Zerek: Strategia kontroli klimatu w Pałacu Krasińskich, Biblioteka Narodowa, projekt Heriverde s. 21 z 21

HERIVERDE Modelowanie mikroklimatu i zużycia energii w Pałacu Krasińskich Jan Radoń Agnieszka Sadłowska-Sałęga Krzysztof Wąs Aleksandra Gryc Warsztat kończący projekt badawczy HERIVERDE Warszawa, 17 października 2017 r.

HERIVERDE MODEL OBLICZENIOWY

PODZIAŁ NA STREFY OBLICZENIOWE I PRZYLEGAJĄCE HERIVERDE

KLIMAT ZEWNĘTRZNY Okres 01.05.2015 30.04.2016 HERIVERDE

POZOSTAŁE ZAŁOŻENIA Okres 01.05.2015 30.04.2016 Wewnętrze zyski ciepła i wilgoci (60 osób) Zużycie prądu miarą zysków ciepła od oświetlenia Wymiana powietrza, infiltracja 0.15 1/h, biura, pracownie 1.0 1/h HERIVERDE

MIKROKLIMAT, TEMPERATURA pomiar przyjęty do walidacji HERIVERDE

WALIDACJA ENERGETYCZNA I ŚRODOWISKOWA Okres grzewczy 13.10.2015 2.05.2016 Zużycie ciepła do ogrzewania (liczniki ciepła) 466111 kwh Obliczone zużycie ciepła 417952 (89.6 % zużycia rzeczywistego) Wirtualne nawilżanie i osuszanie powietrza, magazyny na parterze Zmiana wilgotności względnej przy ±1kg wilgoci, ±1.8% HERIVERDE

SCENARIUSZE I. Poddasze oraz podcienia pozostają nieogrzewane. W pomieszczeniach biurowych utrzymywana jest minimalna temperatura równa 20. W pozostałych pomieszczeniach (w tym w magazynach) minimalna temperatura wynosi 18. Wilgotność powietrza we wszystkich strefach kształtowana jest pasywnie, w zależności od chwilowego bilansu wilgoci powietrza wewnętrznego. II. Magazyny ogrzewane są jedynie do 7 (ochrona przed przemarzaniem). Pozostałe pomieszczenia wg scenariusza I. Wilgotność w pomieszczeniach kształtowana jest pasywnie. III. Ogrzewanie realizowane jest wg scenariusza II. W magazynach wilgotność względna utrzymywana jest poniżej 50 %RH, w pozostałych pomieszczeniach wilgotność kształtowana jest pasywnie. HERIVERDE

HERIVERDE WYNIKI, SCENARIUSZ I, magazyny

HERIVERDE WYNIKI, SCENARIUSZ II, magazyny

HERIVERDE WYNIKI, SCENARIUSZ III, magazyny

WYNIKI, ENERGIA 1. Dwukrotne pogrubienie izolacji cieplnej stropów do poddasza oraz poprawa sterowania ogrzewaniem może przynieść około 21 % oszczędności ciepła do ogrzewania. 2. Wyłączenie ogrzewania magazynów, z funkcją ochrony przed zamarzaniem, może przynieść ok. 31% oszczędności ciepła. 3. Z uwagi na masywną konstrukcję ścian i stropów budynku jak również dużą masę książek, wilgotność względna powietrza w magazynach przy kształtowaniu pasywnym, podlega znacznie mniejszym wahaniom niż wilgotność powietrza zewnętrznego. Optymalny zakres wilgotności dla zbiorów książkowych wynosi 30 50%RH. Dla utrzymania takiego zakresu konieczne jest osuszanie powietrza. Jest ono jednak niewielkie. Chwilowa wartość osuszania w pojedynczym pomieszczeniu nie przekracza 1.7 kg/h, zaś suma roczna dla wszystkich magazynów wynosi nieco ponad 1000 kg. HERIVERDE

HERIVERDE DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ