TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM)

TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM)

Wydawca MAN Nutzfahrzeuge AG Oddział ESC Engineering Services Consultation (dawniej TDB) Dachauer Str. 667 D - 80995 München E-Mail: esc@man.eu Fax: + 49 (0) 89 1580 4264 Ze względu na ciągły rozwój zastrzega się prawo do wprowadzania zmian technicznych. 2008 MAN Nutzfahrzeuge S.A. Dodrukowywanie, powielanie lub tłumaczenie, również fragmentów, bez pisemnej zgody MAN Nutzfahrzeuge AG jest zabronione. MAN zastrzega sobie wszelkie prawa, w szczegolności prawa autorskie. Trucknology i MANTED są zarejestrowanymi markami MAN Nutzfahrzeuge AG. Jeśli oznaczenia określają markę, są uznawane za chronione także bez specjalnych oznakowań ( ).

TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) 1. Ważność i postanowienia prawne 1.1 Ważność 1.2 Odpowiedzialność i przebieg autoryzacji 1.2.1 Wymagania 1.2.2 Odpowiedzialność 1.2.3 Gwarancja jakości 1.2.4 Zezwolenie 1.2.5 Przedłożenie dokumentacji 1.2.6 Rękojmia 1.2.7 Odpowiedzialność za produkt 1.2.8 Bezpieczeństwo 1.2.9 Instrukcje fi rm nadbudowujących i przebudowujących 1.2.10 Ograniczenie odpowiedzialności w zakresie wyposażenia / części zamiennych 2. Oznaczanie produktów 2.1 Oznaczanie pojazdu, formuła kół 2.1.1 Oznaczenie na drzwiach 2.1.2 Opis wariantu 2.1.3 Formuła kół 2.1.4 Suffi x 2.2 Numer typu, numer identyfikacyjny pojazdu, numer pojazdu, numer pojazdu podstawowego 2.3 Znaki fi rmowe 2.4 Kabiny kierowcy 2.5 Warianty silników 3. Ogólne podstawy techniczne 3.1 Obciążenie osi, załadunek jednostronny 3.2 Minimalne obciążenie przedniej osi 3.3 Koła, obwód toczny 3.4 Dopuszczalna długość zwisu tylnego 3.5 Teoretyczny rozstaw osi kół, zwis tylny, teoretyczny środek osi 3.6 Obliczenie obciążenia osi i przebieg ważenia 3.7 Czynności kontrolne i regulacyjne po montażu nadwozia 1 1 1 1 2 2 3 3 4 5 5 6 7 7 7 7 7 8 9 10 12 12 14 15 16 19 18 18 19 21 21 TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) I

4. Modernizacja podwozi 4.1 Materiał ramy 4.1.1 Materiał ramy pomocniczej 4.2 Ochrona antykorozyjna 4.3 Wiercenie, połączenia nitowe i połączenia śrubowe ramy 4.4 Modernizacja ramy 4.4.1 Czynności spawalnicze dotyczące ramy 4.4.2 Zmiana zwisu ramy 4.4.3 Zmiany rozstawu osi kół 4.5 Późniejszy montaż dodatkowych agregatów i części oraz wyposażenia 4.6 Wały przegubowe 4.6.1 Przegub pojedynczy 4.6.2 Wał z dwoma przegubami 4.6.3 Przestrzenna konfi guracja wału przegubowego 4.6.3.1 Zespół wału przegubowego 4.6.3.2 Siły w systemie wałów przegubowych 4.6.4 Zmiana konfi guracji wałów przegubowych w zespole napędowym podwozia MAN 4.7 Zmiana formuły kół 4.8 Mechanizmy sprzęgowe 4.8.1 Podstawy 4.8.2 Zaczep, wielkość D 4.9 Ciągniki siodłowe i zmiana rodzaju pojazdu sam. ciężarowy/ciągnik siodłowy 4.10 Modernizacja kabiny kierowcy 4.10.1 Ogólne 4.10.2 Spojler, nadbudowy dachu, pomost dachowy 4.10.3 Kabiny dachowe 4.11 Elementy mocowane do ramy 4.11.1 Tylne zabezpieczenie przed wjechaniem pod pojazd 4.11.2 Przednie zabezpieczenie przed wjechaniem pod pojazd FUP 4.11.3 Boczne osłony zabezpieczające 4.12 Zmiany w okolicy silnika 4.12.1 Zmiany systemu zasysania powietrza i przy odprowadzaniu spalin, silniki do EURO 4 włącznie i z diagnozą On-Board 4.12.2 Dodatkowe zalecenie w przypadku zmian w systemie AdBlue / układzie wydechowym przy pojazdach Euro5 4.12.3 Chłodzenie silnika 4.12.4 Kapsuła silnika, izolacja dźwiękowa 4.13 Montaż innej manualnej skrzyni biegów, automatycznej skrzyni biegów, skrzynki rozdzielczej 22 22 24 24 24 27 27 29 30 34 34 34 35 36 37 37 38 38 39 39 41 41 41 41 41 44 44 44 45 45 47 47 47 48 48 49 49 49 TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) II

5. Nadwozie 5.1 Wiadomości ogólne 5.2 Ochrona antykorozyjna 5.3 Rama pomocnicza 5.3.1 Ogólne 5.3.2 Dopuszczalne materiały, granica plastyczności 5.3.3 Formowanie ramy pomocniczej 5.3.4 Mocowanie ramy pomocniczej i nadwozia 5.3.5 Połączenia nitowe i śrubowe 5.3.6 Połączenie podatne na przesuwanie 5.3.7 Połączenie sztywne 5.4 Nadwozia 5.4.1 Kontrola nadwozia 5.4.2 Skrzynie i kontenery 5.4.3 Platforma załadowcza 5.4.4 Nadwozia wymienne 5.4.5 Samonośne nadwozia bez ram pomocniczych 5.4.6 Montaż wózka skrętnego 5.4.7 Cysterny i zbiorniki 5.4.8 Wywrotki 5.4.9 Hakowe i bramowe nadwozia wymienne 5.4.10 Podparcie pojazdów z zawieszeniem pneumatycznym 5.4.11 Żuraw samochodowy 5.4.12 Kołowrót linowy 5.4.13 Betoniarka samochodowa 6. Elektryka, elektronika, instalacje 6.1 Wiadomości ogólne 6.2 Prowadzenie instalacji, instalacja masy 6.3 Obsługa akumulatorów 6.4 Dodatkowe schematy połączeń i rysunki wiązek przewodów 6.5 Zabezpieczenie dodatkowych odbiorników 6.6 Instalacja oświetleniowa 6.7 Zgodność elektromagnetyczna 6.8 Urządzenia radiowe i anteny 6.9 Przyłącza przy pojeździe, przygotowanie dla nadwozia 6.9.1 Elektryczne przyłącze platformy załadowczej 6.9.2 Urządzenie start-stop na końcu ramy 6.10 Elektronika 6.10.1 Rozwiązanie wyświetlacza i oprzyrządowania 6.10.2 Koncepcja diagnozy i parametryzacji za pomocą MAN-cats 6.10.3 Parametryzacja elektroniki pojazdu 49 49 50 51 51 52 52 54 54 55 58 60 60 60 61 75 75 76 76 77 79 80 81 88 88 89 89 89 90 90 90 91 91 92 94 94 94 94 95 95 95 TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) III

7. Napędy dodatkowe (patrz oddzielna broszura) 8. Hamulce, instalacje 8.1 Hamulce ALB, EBS 8.2 Przewody hamulcowe i sprężonego powietrza 8.2.1 Zasady 8.2.2 Łączniki systemu Voss 232 8.2.3 Układanie i mocowanie przewodów 8.2.4 Straty ciśnienia 8.3 Podłączanie odbiorników dodatkowych 8.4 Doposażenie przez MAN w obce hamulce ciągłego działania (zwalniacze) 9. Obliczenia 9.1 Prędkość 9.2 Współczynnik sprawności 9.3 Siła pociągowa 9.4 Zdolność pokonywania wzniesień 9.4.1 Droga przy wzniesieniu lub spadku 9.4.2 Kąt wzniesienia lub spadku 9.4.3 Obliczanie zdolności pokonywania wzniesień 9.5 Moment obrotowy 9.6 Moc 9.7 Prędkości napędu dodatkowego przy skrzynce rozdzielczej 9.8 Opory jazdy 9.9 Średnica zataczania 9.10 Obliczanie obciążenia osi 9.10.1 Przeprowadzenie obliczeń obciążenia osi 9.10.2 Obliczanie wagi uniesiona oś wleczona 9.11 Długość łoża w przypadku nadwozi bez ramy pomocniczej 9.12 Mechanizmy sprzęgowe 9.12.1 Zaczep 9.12.2 Przyczepy z dyszlem sztywnym/ centralnoosiowe 9.12.3 Sprzęg siodłowy 96 97 97 97 97 98 99 101 101 102 102 102 103 104 105 105 105 106 110 111 113 114 117 119 119 122 124 125 125 125 127 TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) IV

1. Ważność i postanowienia prawne 1.1 Ważność Treść niniejszych dyrektyw jest wiążąca, wyjątki możliwe z technicznego punktu widzenia mogą być dopuszczone tylko po pisemnym zapytaniu skierowanym do fi rmy MAN, dział ESC (adres patrz wyżej pod Wydawca ). 1.2 Odpowiedzialność i przebieg autoryzacji 1.2.1 Wymagania Przedsiębiorstwo wykonawcze musi się stosować nie tylko do niniejszych wytycznych konstrukcyjnych, ale także do wszystkich innych przepisów prawa i rozporządzeń zarządzeń dotyczących zapobiegania wypadkom dokumentacji techniczno ruchowych Normy stanowią standardy techniczne i należy je traktować jako wymagania minimalne. Kto nie dba o spełnienie tych minimalnych wymagań, ten postępuje nieodpowiedzialnie. Normy są wiążące, gdy są częścią składową przepisów. Telefoniczne informacje fi rmy MAN, które nie zostaną potwierdzone pisemnie nie są wiążące. Zapytania należy kierować do działu MAN właściwego dla danego przypadku. Informacje odnoszą się do warunków eksploatacyjnych typowych dla Europy. Różnice w wymiarach, wadze i innych podstawowych wartościach muszą być uwzględnione podczas rozmieszczania i mocowania nadwozia oraz formowania ramy pomocniczej. Przedsiębiorstwo wykonawcze musi zadbać, aby pojazd jako całość spełniał oczekiwania eksploatacyjne. Dla niektórych agregatów, jak np. żurawie samochodowe, platformy załadowcze, kołowroty linowe itd., ich producenci wypracowali własne przepisy konstrukcyjne. Jeżeli w jakimś zakresie różnią się one od norm konstrukcyjnych MAN i wymagają dodatkowych nakładów, to należy tego przestrzegać. Wskazówki do postanowień prawnych zarządzeń dotyczących zapobiegania wypadkom rozporządzeń stowarzyszeń zawodowych prawa pracy pozostałych dyrektyw i materiałów źródłowych nie są wyczerpujące i stanowią jedynie bodziec informacyjny. Nie zwalniają one przedsiębiorców z samodzielnego śledzenia przepisów. Zmiany wprowadzane w pojeździe, nadwozie i jego forma, a także praca agregatów zasilanych z silnika pojazdu mają znaczny wpływ na zużycie paliwa. W związku z tym oczekuje się, że fi rma wykonawcza nada swojej konstrukcji taką formę, która przyczyni się do możliwie małego zużycia paliwa. TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) 1

1.2.2 Odpowiedzialność Odpowiedzialność za fachowość konstrukcji produkcji montażu elementów nadwozia zmian w konstrukcji podwozia ponosi zawsze i w pełnym zakresie przedsiębiorstwo, które produkuje i montuje nadwozie lub podejmuje się dokonania zmian (odpowiedzialność producencka). Powyższe obowiązuje również wtedy, gdy fi rma MAN w sposób oczywisty zezwoliła na wprowadzenie zmian lub montaż danego nadwozia. Pisemne zezwolenia MAN na nadbudowę/przebudowę nie zwalniają producenta nadwozi z odpowiedzialności za jego produkty. Jeżeli przedsiębiorstwo wykonawcze zauważy błąd już na etapie planowania bądź w założeniach klienta użytkownika własnego personelu producenta pojazdu ma obowiązek poinformować o nim stronę, której on dotyczy. Przedsiębiorstwo jest odpowiedzialne, aby w zakresie bezpieczeństwa eksploatacji bezpieczeństwa w ruchu drogowym możliwości konserwacji właściwości jezdnych pojazdu, nie występowały żadne wady. W odniesieniu do bezpieczeństwa w ruchu drogowym w zakresie konstrukcji produkcji elementów nadwozia montażu elementów nadwozia zmian w konstrukcji podwozia instrukcji instrukcji użytkowania przedsiębiorstwo musi się kierować najnowszym stanem techniki i uznanymi regułami fachu. Ponadto należy mieć na uwadze utrudnione warunki eksploatacji. 1.2.3 Gwarancja jakości W celu spełnienia oczekiwań naszych klientów co do wysokiej jakości oraz ze względu na międzynarodową odpowiedzialność producencką wymagane jest prowadzenie stałej kontroli jakości także w zakresie wykonywania przeróbek i produkcji/montażu nadwozi. Dzięki temu może istnieć funkcjonujący system gwarancji jakości. Producentom nadwozi zaleca się zorganizowanie systemu zarządzania jakością, odpowiadającego ogólnym wymaganiom i uznanym regułom (np. wg DIN EN ISO 9000 ff lub VDA 8), a także wykazanie, że taki istnieje. TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) 2

Jeżeli zleceniodawcą budowy nadwozia lub przeprowadzenia zmian jest fi rma MAN, udowodnienie kwalifi kacji jest nieodzowne. W kwestiach dotyczących kooperantów MAN Nutzfahrzeuge AG zastrzega sobie prawo do własnego systemu audytowego wg VDA 8 lub przeprowadzenia właściwej kontroli przebiegu procesu. VDA-Band 8 jest uzgodniony ze stowarzyszeniami producentów nadwozi ZKF (Centralne Stowarzyszenie do Spraw Techniki Pojazdowej i Karoserii) i BVM (Federalny Związek Rzemieślniczych Zakładów Metalurgicznych Niemiec), jak również z ZDH (Centralne Izba Rzemiosła Niemieckiego). Piśmiennictwo: VDA Band 8 Minimalne wymagania w stosunku do systemu zarządzania u producentów przyczep i nadwozi są dostępne w Zjednoczeniu Przemysłu Samochodowego (VDA), http://www.vda-qmc.de. 1.2.4 Zezwolenie Zezwolenie MAN na budowę nadwozi lub dokonywanie przeróbek podwozia nie jest wymagane jeśli elementy nadwozia lub przeprowadzane zmiany są wykonywane zgodnie z niniejszymi dyrektywami konstrukcyjnymi. Jeżeli fi rma MAN wydaje zezwolenie na nadbudowę lub przeróbkę podwozia, wówczas takie zezwolenie odnosi się do w przypadku nadwozi tylko do podstawowej zgodności z danym podwoziem i przyłączami dla nadwozia (np. wymiarowanie i mocowanie ramy pomocniczej) w przypadku przeróbek podwozia tylko do podstawowej dopuszczalności konstrukcyjnej dotyczącej danego podwozia. Adnotacje, które MAN nanosi w przedstawionej dokumentacji technicznej nie obejmują kontroli funkcji konstrukcji wyposażenia nadwozia lub elementów ulegających zmianom. Stosowanie się do niniejszych dyrektyw nie zwalnia ich użytkownika od odpowiedzialności za technicznie niezawodne wykonanie nadwozia lub przeróbki. Zezwolenie dotyczy tylko takich zabiegów lub części, które wynikają z przedstawionej dokumentacji technicznej. MAN zastrzega sobie prawo do odmowy wydania zezwolenia na elementy nadwozia albo przeróbkę również w przypadku, gdy podobne zezwolenie zostało wcześniej wydane. Postęp techniczny wyklucza możliwość równego traktowania rzeczy. MAN zastrzega sobie również prawo do wprowadzania w każdej chwili zmian w niniejszych dyrektywach lub wydawania odbiegających od tych dyrektyw instrukcji, dotyczących pojedynczych podwozi. Jeśli jednakowe nadwozia lub przeróbki dotyczą kilku jednakowych podwozi, fi rma MAN, dla uproszczenia, może wydać zezwolenie zbiorcze. 1.2.5 Przedłożenie dokumentacji Dokumentację należy przesyłać do fi rmy MAN tylko wtedy, gdy nadwozie odbiega od niniejszych dyrektyw. Przed rozpoczęciem prac przy pojeździe, wymagającą sprawdzenia i zgody dokumentację, należy przesłać do fi rmy MAN, do działu ESC (adres: patrz wyżej pod Wydawca ). W celu otrzymania trwałego zezwolenia wymaga się: sporządzenia dokumentacji w dwóch egzemplarzach możliwego zredukowania ilości pism kompletnych danych i dokumentacji technicznych. TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) 3

Należy zamieścić następujące dane: Typ pojazdu (klucz typu, patrz rozdział 2.2) z - Wersję kabiny kierowcy - Rozstaw osi kół - Zwis tylny ramy Numer identyfi kacyjny pojazdu lub numer pojazdu (jeśli jest już znany, patrz: rozdział 2.2). Zaznaczenie odstępstw od niniejszych dyrektyw we wszystkich dokumentach! Obciążenia i punkty przyłożenia obciążeń: - siły pochodzące z nadwozia Obliczenia obciążeń osi Szczególne warunki eksploatacji: Rama pomocnicza: - materiał i przekroje - wymiary - rodzaj profi lu - rozmieszczenie belek poprzecznych w ramie pomocniczej - właściwości formy ramy pomocniczej - zmiany przekrojów - dodatkowe wzmocnienia - załamania itd. Sposób łączenia: - lokalizacja ( w odniesieniu do podwozia) - rodzaj - wielkość - ilość Kontroli i wydaniu zezwolenia nie podlegają: Wykazy Prospekty Zdjęcia Pozostałe niezobowiązujące informacje Rysunki mają moc opiniotwórczą tylko pod warunkiem przyporządkowania im numerów. Z tego powodu nie dopuszcza się wrysowywania nadwozi i zmian na rysunkach podwozi udostępnionych przez fi rmę MAN. 1.2.6 Rękojmia Roszczenia z tytułu rękojmi powstają w ramach umowy handlowej zawartej pomiędzy kupującym i sprzedającym. Do wykonania obowiązków wynikających z rękojmi jest zobligowany dany sprzedawca przedmiotu. Roszczenia wobec fi rmy MAN nie mają mocy, gdy powstała usterka wynika z tego, że odstąpiono od niniejszych dyrektyw w odniesieniu do przeznaczenia pojazdu wybrano niewłaściwy rodzaj podwozia uszkodzenie podwozia zostało spowodowane przez - nadwozie - sposób/wykonanie montażu nadwozia - zmiany wprowadzone w podwoziu - niewłaściwe użytkowanie TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) 4

1.2.7 Odpowiedzialność za produkt Błędy stwierdzone przez fi rmę MAN powinny zostać usunięte. W zakresie dopuszczonym przez prawo, a w szczególności w sprawach związanych z następstwami, wszelka odpowiedzialność fi rmy MAN jest wykluczona. Odpowiedzialność za produkt reguluje: odpowiedzialność producenta za swój produkt lub półprodukt roszczenia odszkodowawcze producenta, któremu przedstawiono pretensje, wobec producenta integralnego półproduktu, gdy spowodowana szkoda wynikła z wady tego półproduktu. Przedsiębiorstwo, które wykonuje nadwozie lub dokonuje zmian jest zobowiązane do zwolnienia fi rmy MAN z odpowiedzialności wobec swoich klientów i innych osób trzecich, gdy powstała szkoda wynikła z tego, że przedsiębiorstwo odstąpiło od niniejszych dyrektyw, uszkodzenia nadwozia lub podwozia zostały spowodowane przez wady - konstrukcji - produkcji - montażu - instrukcji w inny sposób odstąpiono od zapisanych zasad. 1.2.8 Bezpieczeństwo Przedsiębiorstwa ingerujące w podwozie/pojazd odpowiadają za szkody, których powstanie wynika z wadliwego funkcjonowania i niedostatecznego bezpieczeństwa pracy lub wadliwych instrukcji użytkowania. W związku z powyższym fi rma MAN wymaga od producentów nadwozi: zapewnienia możliwie wysokiego bezpieczeństwa właściwego dla stanu techniki zrozumiałych i wystarczających instrukcji użytkowania dobrze widocznych i trwale zamontowanych tabliczek informujących o zagrożeniach dla użytkownika i osób trzecich. zachowania wymaganych środków ochronnych (np. ochrony ppoż. i przeciwwybuchowej) pełnych danych toksykologicznych pełnych danych ekologicznych. Bezpieczeństwo jest priorytetem! W celu eliminacji zagrożeń należy wykorzystać wszelkie możliwości techniczne. Ma to równorzędne znaczenie w przypadku bezpieczeństwa czynnego = zmniejszanie ryzyka wypadku. Tu należą: - bezpieczeństwo jazdy jako całościowa koncepcja pojazdu z nadwoziem - zapewnienie dobrej kondycji kierowcy jako wynik minimalizacji obciążeń fi zycznych powstających w wyniku drgań, hałasu, warunków klimatycznych itd. - cechy związane z widocznością, przede wszystkim wyposażenie w elementy oświetlające, sygnalizację ostrzegawczą, odpowiednia widoczność bezpośrednia i pośrednia z pojazdu - bezpieczeństwo obsługi, do czego zalicza się optymalną łatwość obsługi wszelkich urządzeń, także nadwozia bezpieczeństwo bierne = zapobieganie następstwom wypadków i ich minimalizacja Tu należą: - zabezpieczenia zewnętrzne, jak np. konstrukcja zewnętrznego obszaru pojazdu i nadwozia w odniesieniu do zachowań stref zgniotu, montowanie elementów podnoszących bezpieczeństwo - zabezpieczenia wewnętrzne obejmujące ochronę nie tylko osób, ale także kabin montowanych przez fi rmy specjalizujące się w nadwoziach. TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) 5

Klimat i warunki środowiskowe mają wpływ na: bezpieczeństwo eksploatacji gotowość do eksploatacji charakterystykę roboczą żywotność rentowność. Do warunków klimatycznych i środowiskowych należą np.: temperatura wilgotność materiały agresywne piasek i kurz promieniowanie. Należy zapewnić wystarczającą przestrzeń dla wszystkich ruchomych elementów, do których należą również instalacje. Instrukcje użytkowania MAN-LKW podają informacje dotyczące miejsc konserwacji pojazdu. Niezależnie od rodzaju nadwozia, we wszystkich przypadkach należy zadbać o dobry dostęp do punktów podlegających konserwacji. Przeprowadzenie konserwacji powinno się odbywać bez demontażu jakichkolwiek części. Należy również zadbać o właściwą wentylację i/lub chłodzenie agregatów. 1.2.9 Instrukcje firm nadbudowujących i przebudowujących Użytkownik pojazdu powinien otrzymać od fi rmy zajmującej się nadwoziami lub przeróbkami insteukcje użytkowania. Wszelkie zalety produktu będą bezużyteczne jeżeli nie umożliwi się klientowi pewnego i funkcjonalnego obchodzenia się z produktem racjonalnego i swobodnego korzystania z niego fachowego utrzymywania sprawności produktu samodzielnego opanowania wszystkich funkcji. W związku z powyższym każdy wykonawca ma obowiązek sprawdzenia swoich instrukcji technicznych pod względem: zrozumiałości kompletności prawidłowości spójności specyfi cznych wskazówek dotyczących bezpieczeństwa Wadliwa lub niekompletna instrukcja uzytkowania przyczynia się do powstania istotnych czynników ryzyka. Możliwe konsekwencje to: ograniczone wykorzystanie, ponieważ zalety produktu pozostają nieznane reklamacje i kłopoty awarie i szkody, które przypisuje się najczęściej podwoziu nieoczekiwane i niepotrzebne dodatkowe koszty wynikające z napraw i strat czasu negatywny wizerunek, a w związku a tym znikomy wzrost sprzedaży. W zależności od rodzaju nadwozia lub przeprowadzonych zmian, personel obsługujący powinien być odpowiednio przeszkolony w zakresie obsługi i konserwacji. Szkolenie musi obejmować również statyczny i dynamiczny wpływ zachowań pojazdu. TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) 6

1.2.10 Ograniczenie odpowiedzialności w zakresie wyposażenia / części zamiennych Elementy wyposażenia i części zamienne, które nie są produkowane przez fi rmę MAN bądź nie uzyskały dopuszczenia do stosowania w produktach fi rmy, mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo eksploatacji lub ruchu drogowego i przyczyniać się do powstawania zagrożeń. MAN Nutzfahrzeuge A.G. (lub sprzedawca) nie bierze na siebie odpowiedzialności za szkody, bez względu na rodzaj, wynikłe z zastosowania w pojeździe elementów innego producenta, chyba, że MAN Nutzfahrzeuge A.G. (lub sprzedawca) sam te elementy rozprowadza lub montuje w pojeździe (ew. przedmiocie umowy). 2. Oznaczanie produktów 2.1 Oznaczanie pojazdu, formuła kół W celu jednoznacznego i łatwego do rozpoznania oznakowania wariantów, systematycznie wprowadzano nowe cechy pojazdów. Oznaczenie pojazdu jest stosowane w trzech poziomach jako: - oznaczenie na drzwiach - opis wariantu (w dokumentach sprzedaży i dokumentacjach technicznych (przykładowo arkusze danych, rysunek podwozia)) - klucz typu. 2.1.1 Oznaczenie na drzwiach Oznaczenie na drzwiach składa się z: Serii + dopuszczalnego ciężaru + mocy TGL 8.180 TGM 18.330 Seria produkcyjna + dopuszczalny ciężar + moc TGL 8.180 TGM 18.330 seria w formie skrótu TGL = Trucknology Generation L, TGM = Trucknology Generation M technicznie dopuszczalny ciężar w [t] moc silnika [DIN-PS], przy czym stosuje się zaokrąglenie do 10 KM. 2.1.2 Opis wariantu Opis wariantu = oznaczenie pojazdu składa się z oznaczenia na drzwiach + formuły kół + Suffi x. Pojęcia formuła kół i Suffi x są zdefi niowane na końcu. Seria + dopuszczalny ciężar + moc - formuła kół + Suffi x TGL 12.210 4x2 BL TGM 18.330 4x2 BB TGM 26.330 6x4 BB Seria produkcyjna + dopuszczalny ciężar + moc TGL 12.210 4x2 BL Formuła kół Suffix TGM 18.330 4x2 BB Formuła kół Suffix TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) 7

Seria produkcyjna + dopuszczalny ciężar + moc TGM 26.330 6x4 BB Formuła kół Suffix 2.1.3 Formuła kół Formuła kół określa ilość osi i służy dodatkowo do oznaczenia osi napędowych/skrętnych/wleczonych/pchanych. Formuła kół jest wprawdzie pojęciem znanym ale nie normowanym. Liczone są pozycje kół, a nie pojedyncze koła, więc koła bliźniacze są traktowane jako koło pojedyncze. Poniższy przykład powinien wyjaśnić pojęcie formuły kół: Tabela 1: Przykład formuły kół 6 x 2-4 6 = łączna liczba pozycji kół, a więc 3 osie x = brak znaczenia 2 = ilość napędzanych kół - = oś wleczona za osią napędową 4 = ilość kół skrętnych Obecnie występują następujące oznaczenia fabryczne: Tabela 2: Formuły kół TGL/TGM 4x2 2-osiowy z jedną osią napędową 4x4 2-osiowy z dwiema osiami napędowymi napęd na wszystkie koła 6x2-4 3-osiowy ze skrętną osią wleczoną 6x4 3-osiowy z dwiema osiami napędowymi, oś tylna nie jest skrętna TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) 8

2.1.4 Suffix Suffi x opisu pojazdu defi niuje rodzaj resorowania, odróżnia ciągniki siodłowe od pojazdów ramowych i określa specjalne właściwości produktu. TGL 8.210 4x2 BL Suffi x Tabela 3: Rodzaje resorowania TGL/TGM BB BL LL Resorowanie piórowe przedniej osi, resorowanie piórowe osi tylnej Resorowanie piórowe przedniej osi, resorowanie pneumatyczne osi tylnej(ych) Resorowanie pneumatyczne przedniej osi, resorowanie pneumatyczne osi tylnej(ych) Ciągniki siodłowe (w przypadku TGL i TGM, przebudowa pojazdu ramowego na ciągnik siodłowy przez MAN lub kooperanta na zamówienie) wyróżnia dodatkowe S. Rodzaj samochodu ciężarowego nie jest szczególnie oznaczany. Specjalne (konstrukcyjne) właściwości produktu są oddzielone myślnikiem ( - ) od pierwszej części suffi x u. Przykład dla specjalnych właściwości produktu: TGM 18.xxx 4x4 BL-FW - FW - FW = podwozie pojazdu pożarniczego z napędem na wszystkie koła i obniżoną konstrukcją oraz dopuszczeniem wyłącznie dla nadwozi pożarniczych TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) 9

Tabela 4: Do określania dotychczas stosowanych wykonań (będą uzupełnianie) - FW podwozie pojazdu pożarniczego z napędem na wszystkie koła i obniżoną konstrukcją dozwolone wyłącznie dla nadwozi pożarniczych - TIB Truck in a box rozmontowane podwozie przeznaczone do złożenia w zakładzie MAN w kraju odbiorcy, Przykład: TGM 18.xxx 4x2 BB-TIB 2.2 Numer typu, numer identyfikacyjny pojazdu, numer pojazdu, numer pojazdu podstawowego Techniczną identyfi kację podwozi MAN i przyporządkowanie do serii produkcyjnej umożliwia trójpozycyjny numer typu nazywany także kluczem typu. Klucz jest częścią składową 17-pozycyjnego numeru identyfi kacyjnego pojazdu (także, Vehicle Identifi er Number VIN) i jest zawarty między 4 i 6 pozycją. W celach dystrybucyjnych określa się numer pojazdu podstawowego (Nr-GFZ), który od 2 do 4 pozycji zawiera numer typu. Numer pojazdu ma 7 pozycji i opisuje wykonanie techniczne pojazdu, zawiera numer typu w pozycjach 1-3, a na końcu 4-cyfrowy numer. Znajduje się on w dokumentach pojazdu oraz na tabliczce fabrycznej i może być podawany przy wszystkich zapytaniach dotyczących przebudowy oraz budowy nadwozi zamiast 17-pozycyjnego numeru identyfi kacyjnego pojazdu. Tabela 5 pokazuje kilka przykładów odnoszących się do pojęć: numer typu, numer identyfi kacyjny pojazdu, numer pojazdu podstawowego i numer pojazdu. Tabela 5: Przykłady oznaczania pojazdów; numer typu, numer identyfi kacyjny pojazdu, numer pojazdu podstawowego i numer pojazdu Oznaczenie pojazdu TGL 7.150 4x2 BB TGL 8.210 4x2 BL TGL 12.240 4x2 BL TGM 15.240 4x2 BL TGM 18.330 4x2 BB TGM 26.280 6x2 BB Numer typu klucz typu N01 N13 N14 N16 N08 N48 Numer identyfi kacyjny pojazdu WMAN01ZZ45Y144143 WMAN13ZZ95Y145541 WMAN14ZZ75Y152042 WMAN16ZZ75Y350354 WMAN08ZZ55Y148016 WMAN48ZZ27Y174581 Nr-GFZ numer pojazdu podstawowego LN01AA03 LN13AE07 LN14DA03 LN16CA01 LN08AB11 LN48CF01 Numer pojazdu N010010 N131258 N140167 N160001 N080003 N080012 W chwili zakończenia redakcji (03/ 2007) seria produkcyjna TGL składa się z następujących numerów typu. TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) 10

Tabela 6: Numery typu, klasa tonażu, oznaczenie pojazdu i resorowanie przy TGL Numer typu Tonaż Oznaczenie, xxx dla określenia Silnik Resorowanie różnych mocy silników N01 7,5t TGL 7.xxx 4x2 BB D08 R4 Common Rail BB N02 8t TGL 8.xxx 4x2 BB D08 R6 Common Rail BB N03 8t TGL 8.xxx 4x2 BB D08 R4 Common Rail BB N04 10-12t TGL 10.xxx 4x2 BB D08 R6 Common Rail BB TGL 12.xxx 4x2 BB N05 10-12t TGL 10.xxx 4x2 BB D08 R4 Common Rail BB TGL 12.xxx 4x2 BB N11 7,5t TGL 7.xxx 4x2 BL D08 R4 Common Rail BL N12 8t TGL 8.xxx 4x2 BL D08 R6 Common Rail BL N13 8t TGL 8.xxx 4x2 BL D08 R4 Common Rail BL N14 10-12t TGL 10.xxx 4x2 BL D08 R6 Common Rail BL TGL 12.xxx 4x2 BL N15 10-12t TGL 10.xxx 4x2 BL D08 R4 Common Rail BL TGL 12.xxx 4x2 BL N60 8t TGL 8.xxx 4x2 BB-TIB D08 R4 Common Rail BB N61 10-12t TGL 12.xxx 4x2 BB-TIB D08 R4 Common Rail BB W chwili zakończenia redakcji (03/ 2007) seria produkcyjna TGM składa się z następujących numerów typu. Tabela 7: Numery typu, klasa tonażu, oznaczenie pojazdu i resorowanie przy TGM Numer typu Tonaż Oznaczenie, xxx dla określenia Silnik Resorowanie różnych mocy silników N08 18t TGM 18.xxx 4x2 BB D08 R6 Common Rail BB N18 18t TGM 18.xxx 4x2 BL D08 R6 Common Rail BL N28 18t TGM 18.xxx 4x2 LL D08 R6 Common Rail LL N16 15t TGM 15.xxx 4x2 BL D08 R6 Common Rail BL N26 15t TGM 15.xxx 4x2 LL D08 R6 Common Rail LL N34 13t TGM 13.xxx 4x4 BL-FW D08 R6 Common Rail BL N36 13t TGM 13.xxx 4x4 BL D08 R6 Common Rail BL N38 18t TGM 18.xxx 4x4 BB D08 R6 Common Rail BB N42 22t TGM 22.xxx 6x2-4 LL D08 R6 Common Rail LLL N44 26t TGM 26.xxx 6x2-4 LL D08 R6 Common Rail LLL N46 26t TGM 26.xxx 6x2-4 BL D08 R6 Common Rail BLL N48 26t TGM 26.xxx 6x4 BB D08 R6 Common Rail BBB N62 18t TGM 18.xxx 4x2 BB-TIB D08 R6 Common Rail BB N63 15t TGM 15.xxx 4x2 BL-TIB D08 R6 Common Rail BL N64 18t TGM 18.xxx 4x4 BB-TIB D08 R6 Common Rail BB N65 18t TGM 18.xxx 4x2 BL-TIB D08 R6 Common Rail BL TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) 11

2.3 Znaki firmowe Znajdujące się na podwoziu znaki fi rmowe MAN nie mogą być usuwane ani modyfi kowane bez uprzedniego zezwolenia. Modernizacje lub nadbudowy wykonywane niezgodne z niniejszymi dyrektywami i bez zezwolenia właściwego działu ESC fi rmy MAN (adres patrz wyżej pod Wydawca ) muszą mieć nadany przez odpowiedzialnego wykonawcę (z reguły modernizującego) nowy numer identyfi kacyjny pojazdu. W takich przypadkach, w których podwozie/pojazd otrzymuje nowy numer identyfi kacyjny należy usunąć znaki fi rmowe (ciąg liter MAN, Löwe) z atrapy chłodnicy i z drzwi (oznaczenia na drzwiach patrz 2.1.1). 2.4 Kabiny kierowcy Podwozia TGL/ TGM Otrzymują następujące warianty i oznaczenia kabin kierowcy: Tabela 8: Kabiny TGL/TGM Oznaczenie Wymiary* Widok Nazwa ozn. Dług. Szer. Wys. Bok Przód techniczne (od kabiny -0) C Z silnikiem D0836 (6-cyl.) kierownica po lewej F99L10S kierownica po prawej F99R10S 1.620 2.240 1.640 L Z silnikiem D0834 (4-cyl.) kierownica po lewej F99L12S kierownica po prawej F99R12S kierownica po lewej F99L32S kierownica po prawej F99R32S 2.280 1.737 TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) 12

Oznaczenie Wymiary* Widok Nazwa ozn. Dług. Szer. Wys. Bok Przód techniczne (od kabiny -0) LX kierownica po lewej F99L37S kierownica po prawej F99R37S 2.035 dach podw. DOKA Z silnikiem D0834 (4-cyl.) kierownica po lewej F99L58S kierownica po prawej F99R58S Z silnikiem D0836 (6-cyl.) kierownica po lewej F99L57S kierownica po prawej F99R57S 2.785 2.240 1.740 *) Wymiary odnoszą się do kabiny bez elementów obudowy takich, jak błotniki, fartuchy, lusterka, spojlery itd. TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) 13

2.5 Warianty silników Przy TGL/ TGM stosowane są nowe 4-zaworowe silniki Diesla z wtryskiem Common Rail z rodziny silników D08 (= 1. - 3. pozycja oznaczenia silnika). W zależności od mocy znamionowej i znamionowego momentu obrotowego mamy do czynienia z czterocylindrowymi (R4) lub sześciocylindrowymi (R6) rzędowymi silnikami. Diesla z systemem wtryskowym Common Rail. Silniki te są dostępne w wykonaniu odpowiadającym wymaganiom Euro-3 (z recyrkulacją spalin AGR przy 151kW i 240kW) i w Euro-4 z AGR, diagnozą On Board (OBD) i fi ltrem cząstek stałych/ katalizatorem (PM-KAT ). Tabela 9: Silniki TGL/ TGM oznaczenia silników D08 Common Rail, Euro 3, AGR przy 151kw i 240kw Oznaczenie pojazdu Klasa szkodliwości emisji spalin Moc [kw] / przy [1/min] Maks. moment obrotowy [Nm] / przy [1/min] Forma konstrukcji silnika Oznaczenie silnika xx.150 Euro 3 110kW 570 przy 1.400 1/min R4 D0834LFL40 xx.180 Euro 3 132kW 700 przy 1.400 1/min R4 D0834LFL41 xx.210* Euro 3 151kW 830 przy 1.400 1/min R4 D0834LFL42 xx.240 Euro 3 176kW 925 przy 1.200-1.800 1/min R6 D0836LFL40 xx.280 Euro 3 206kW 1100 przy 1.200 1.800 1/min R6 D0836LFL41 xx.330 Euro 3 240kW 1250 przy 1.200 1.800 1/min R6 D0836LFL44 * 2-stopniowe doładowanie przy 132kW W przypadku Euro-4 na stronach europejskich przepisów dotyczących emisji spalin rozróżnia się: 1) Euro-4 z diagnozą On-Board OBD (od 01.10 2006 prawny wymóg przy pierwszej rejestracji). W tabeli z oznaczeniem OBD. 2) Euro-4 z diagnozą On-Board OBD i kontrolą emisji NO x włącznie z ograniczeniem momentu obrotowego (od 01.10 2007 prawny wymóg przy pierwszej rejestracji). W przypadku poważnych błędów NO x następuje redukcja momentu obrotowego do 60% przy ciężarze całkowitym > 16t i do 75% przy ciężarze całkowitym 16t. W tabeli z oznaczeniem OBD NO x ograniczenie momentu obr.. 3) Euro-4 z diagnozą On-Board OBD i kontrolą emisji NO x bez redukcji momentu obrotowego. Ten przypadek jest od 01.10.2007 zarezerwowany wyłącznie dla pojazdów służb ratowniczych (np. straż pożarna) i sił zbrojnych. W tabeli z oznaczeniem OBD NO x służby ratownicze..od 01.10.2007 samochód ciężarowy z takim silnikiem nie zostanie zarejestrowany jeśli nie stanowi to wyjątku dla służb ratowniczych/ sił zbrojnych! TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) 14

Tabela 10: Silniki TGL/ TGM oznaczenia silników D08 Common Rail, Euro 4 z AGR, OBD i PM-KAT Oznaczenie pojazdu Klasa szkodliwości emisji spalin Moc [kw]/ przy [1/min] Stopień OBD max. Drehmoment [Nm]/ przy [1/min] Forma silnika Oznaczenie silnika xx.150 Euro 4 110 kw/ 2.400 OBD 570/1.400 1/min R4 D0834LFL50 xx.180* Euro 4 132 kw*/ 2.400 OBD 700/1.400 1/min R4 D0834LFL51 xx.210* Euro 4 151 kw*/ 2.400 OBD 830/1.400 1/min R4 D0834LFL52 xx.240 Euro 4 176 kw/ 2.300 OBD 925/1.200-1.800 1/min R6 D0836LFL50 xx.280* Euro 4 206 kw*/ 2.300 OBD 1.100/1.200 1.800 1/min R6 D0836LFL51 xx.330* Euro 4 240 kw*/ 2.300 OBD 1.250/1.200 1.800 1/min R6 D0836LFL52 xx.150 Euro 4 110 kw/ 2.400 OBD NO x ograniczenie momentu obr. 570/1.400 1/min R4 D0834LFL53 xx.150 Euro 4 110 kw/ 2.400 OBD NO x Służby ratownicze 570/1.400 1/min R4 D0834LFL56 xx.180* Euro 4 132 kw*/ 2.400 OBD NO x ograniczenie momentu obr. 700/1.400 1/min R4 D0834LFL54 xx.180* Euro 4 132 kw*/ 2.400 OBD NO x Służby ratownicze 700/1.400 1/min R4 D0834LFL57 xx.210* Euro 4 151 kw*/ 2.400 OBD NO x ograniczenie momentu obr. 830/1.400 1/min R4 D0834LFL55 xx.210* Euro 4 151 kw*/ 2.400 OBD NO x Służby ratownicze 830/1.400 1/min R4 D0834LFL58 xx.240 Euro 4 176 kw/ 2.300 OBD NO x ograniczenie momentu obr. 925/1.200-1.800 1/min R6 D0836LFL53 xx.240 Euro 4 176 kw/ 2.300 OBD NO x Służby ratownicze 925/1.200-1.800 1/min R6 D0836LFL56 xx.280* Euro 4 206 kw*/ 2.300 OBD NO x ograniczenie momentu obr. 1.100/1.200 1.800 1/min R6 D0836LFL54 xx.280* Euro 4 206 kw*/ 2.300 OBD NO x Służby ratownicze 1.100/1.200 1.800 1/min R6 D0836LFL57 xx.330* Euro 4 240kW*/ 2.300 OBD NO x ograniczenie momentu obr. 1.250/1.200 1.800 1/min R6 D0836LFL55 xx.330* Euro 4 240 kw*/ 2.300 OBD NO x Służby ratownicze 1.250/1.200 1.800 1/min R6 D0836LFL58 * 2 stopniowe doładowanie przy 132 kw, 152 kw, 206 kw i 240 kw 3. Ogólne podstawy techniczne Narodowe i międzynarodowe przepisy mają pierwszeństwo przed wymiarami i ciężarami dopuszczalnymi z technicznego punktu widzenia, gdy ograniczają rzeczone dopuszczalne wymiary i ciężary. W ofertach i dokumentacjach MANTED na stronie www.manted.de znajdują się: wymiary ciężary środki ciężkości dla obciążenia użytkowego i nadwozia (minimalny i maksymalny poziom nadwozia) odpowiadające seryjnemu podwoziu seryjnego ciągnika siodłowego. Dane, które są tam zawarte mogą się zmieniać w zależności od zakresu technicznego pojazdu. Miarodajna jest rzeczywista budowa i stan zamówionego pojazdu. W celu uzyskania optymalnych proporcji obciążeń użytkowych zaleca się zważenie pojazdu przed przystąpieniem do budowy nadwozia. Korzystne położenie środka ciężkości obciążenia użytkowego i nadwozia oraz optymalna długość nadwozia muszą być obliczone. Zgodnie z normą DIN 70020 dopuszczalne są ±5% odchyłki ciężaru uwarunkowane tolerancją elementów konstrukcji. Odstępstwa od wyposażenia seryjnego są zauważalne pod względem rozmiaru i wagi. Odstępstwa od dopuszczalnych wymiarów i wagi są możliwe w przypadku zmiany wyposażenia, a szczególnie wtedy, gdy dokonana zostanie zmiana ogumienia, która przyczynia się do zmiany dopuszczalnych obciążeń. TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) 15

W przypadku każdego nadwozia należy zwracać uwagę, aby w żadnym wypadku nie zostały przekroczone dopuszczalne obciążenia osi zostało osiągnięte minimalne obciążenie przedniej osi nie nastąpiło przesunięcie środka ciężkości i obciążenia na jedną stronę dopuszczalna długość zwisu (zwis tylny pojazdu) nie została przekroczona. 3.1 Obciążenie osi, załadunek jednostronny Ilustracja 1: Przeciążenie przedniej osi ESC-652 Ilustracja 2: Różnica w obciążeniu kół ESC-126 G G Wzór 1: Różnica w rozstawie osi kół G 0,05 G tat W fazie projektowania nadwozia nie mogą występować jednostronne obciążenia kół. Podczas kontroli dopuszcza się maks. 5 % różnicę obciążenia osi. Przy czym 100% to rzeczywiste obciążenie osi, a nie obciążenie dopuszczalne. TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) 16

Przykład: Rzeczywiste obciążenie osi G tat = 4.000kg Co daje dopuszczalną różnicę: G = 0,05 G tat = 0,05 4.000kg G = 200kg Tak np.: 1.900kg na jednej stronie i 2.100kg na drugiej stronie. Obliczone maksymalne obciążenie osi nie informuje o dopuszczalnym obciążeniu pojedynczego koła przy danym ogumieniu. W tej dziedzinie odpowiednie informacje można znaleźć w podręcznikach technicznych producentów opon. 3.2 Minimalne obciążenie przedniej osi W celu zapewnienia sterowalności pojazdu, w przypadku każdego sposobu załadunku, przednia oś musi wykazywać właściwe obciążenie zgodnie z tabelą 11. Ilustracja 3: Minimalne obciążenie przedniej osi ESC-651 TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) 17

Tabela 11: Minimalne obciążenie przedniej osi dla każdego sposobu załadunku w % danego rzeczywistego ciężaru pojazdu Minimalne obciążenie przedniej osi dla każdego sposobu załadunku w % danego rzeczywistego ciężaru pojazdu GG = ciężar całkowity (pojazd / przyczepa), SDAH = przyczepa z dyszlem sztywnym, ZAA = przyczepa centralnoosiowa Seria produkcyjna Numery typu Formuła kół GG pojazdu bez SDAH /ZAA z SDAH /ZAA pozostałe obciążenia tyłu pojazdu, np. platforma załadowcza TGL N01-N05 N60 N61 4x2 7,5t - 12t 25% 30% 30% N11-N15 TGM N16 N26 4x2 15t - 18t 25% 25% 30% N08 N18 N28 N62-N65 N34 N36 N38 4x4 13t 18t 25% 25% 30% N42 N44 N46* 6x2* 22t 26t 20% 25% 25% N48 6x4 26t 20% 25% 25% *) = pojazdy 3-osiowe z osią unoszoną, przy podniesionej osi należy traktować jako pojazdy 2-osiowe. W takiej sytuacji dla pojazdów 4x2 obowiązuje wyższa wartość minimalnego obciążenia przedniej osi. Te wartości obowiązują również w przypadku dodatkowych obciążeń tyłu pojazdu takich, jak: siły nacisku wywoływane przez przyczepę centralnoosiową żuraw samochodowy na tyle pojazdu platformy załadowcze przewoźne wózki widłowe. 3.3 Koła, obwód toczny Różne wielkości opon pomiędzy przednią(nimi) i tylną(nymi) osią(ami) przy pojazdach z napędem na wszystkie koła są możliwe tylko wtedy, gdy różnica w obwodzie tocznym stosowanych opon nie przekracza 2%. Należy uwzględnić wskazówki znajdujące się w rozdziale 5 Nadwozie w odniesieniu do łańcuchów przeciwpoślizgowych i swobody ruchu. 3.4 Dopuszczalna długość zwisu tylnego Przez pojęcie dopuszczalnej długości zwisu tylnego należy rozumieć wymiar zawarty pomiędzy środkiem tylnej osi i końcem pojazdu łącznie z nadwoziem. W procentach teoretycznego rozstawu osi kół dopuszcza się następujące wartości maksymalne: - pojazdy 2-osiowe 65% - pozostałe pojazdy 70%. Założeniem podstawowym w każdym przypadku jest to, że wartości minimalnego obciążenia przednich osi podane w tabeli 11 są zachowane w każdym przypadku eksploatacyjnym. TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) 18

3.5 Teoretyczny rozstaw osi kół, zwis tylny, teoretyczny środek osi Teoretyczny rozstaw osi kół jest wartością pomocniczą do obliczania środków ciężkości i obciążeń osi. Defi nicję obrazują kolejne ilustracje. Ilustracja 4: Teoretyczny rozstaw osi kół i zwis tylny pojazdu 2-osiowego ESC-746 teoretyczny srodek ciężkości przedniej osi l = l 12 t u t G zul1 G zul2 Wzór 2: Teoretyczny rozstaw osi kół pojazdu 2-osiowego l t = l 12 Wzór 3: Dopuszczalna długość zwisu tylnego przy pojeździe 2-osiowym U t 0,65 l t Ilustracja 5: Teoretyczny rozstaw osi i zwis tylny przy pojeździe 3-osiowym z dwiema osiami tylnymi przy jednakowym obciążeniu tylnych osi ESC-747 teoretyczny srodek ciężkości przedniej osi l 12 l 23 G zul1 G zul2 G = G zu l3 zul2 l t u t TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) 19

Wzór 4: Teoretyczny rozstaw osi kół przy pojeździe 3-osiowym z dwiema osiami tylnymi i przy jednakowym obciążeniu tylnych osi l t = l 12 + 0,5 l 23 Wzór 5: Dopuszczalna, teoretyczna długość zwisu tylnego przy pojeździe 3-osiowym z dwiema osiami tylnymi przy jednakowym obciążeniu tylnych osi U t 0,70 l t Ilustracja 6: Teoretyczny rozstaw osi i zwis tylny przy pojeździe 3-osiowym z dwiema osiami tylnymi przy różnym obciążeniu tylnych osi ESC-748 teoretyczny srodek ciężkości przedniej osi l 12 l 23 G zul1 l t G G zul2 zul3 u t Wzór 6: Teoretyczny rozstaw osi kół przy pojeździe 3-osiowym z dwiema osiami tylnymi i z różnymi obciążeniami tylnych osi l t = l 12 + G zul3 l 23 G zul2 + G zul3 Wzór 7: Dopuszczalna, teoretyczna długość zwisu tylnego przy pojeździe 3-osiowym z dwiema osiami tylnymi i z różnymi obciążeniami tylnych osi U t 0,70 l t TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) 20

3.6 Obliczenie obciążenia osi i przebieg ważenia W celu prawidłowego rozplanowania nadwozia nieodzowne jest przeprowadzenie obliczeń obciążenia osi. Optymalne dopasowanie nadwozia do samochodu ciężarowego jest możliwe tylko wtedy, gdy pojazd zostanie zważony przed rozpoczęciem prac nad nadwoziem, a wyniki ważenia zostaną uwzględnione przy obliczeniach obciążeń osi. Ciężary podane w dokumentach handlowych uwzględniają tylko seryjny stan pojazdu, mogą więc występować różnice. Pojazd powinien być ważony: bez kierowcy z pełnym zbiornikiem paliwa przy wyłączonym hamulcu postojowym, pojazd zabezpieczyć klinami przed odtoczeniem w przypadku resorowania pneumatycznego pojazd doprowadzić do normalnej pozycji jazdy oś przednią i tylną zważyć oddzielnie, a na koniec cały pojazd w celu kontroli. Podczas ważenia zachować następującą kolejność: 2-osiowy 1. oś 2. oś w celu kontroli cały pojazd 3-osiowy z dwiema osiami tylnymi 1. oś 2. i 3 oś w celu kontroli cały pojazd 3.7 Czynności kontrolne i regulacyjne po montażu nadwozia W przypadku TGL/TGM nie kontrolować/regulować: ustawienia ALB: nie są wymagane żadne czynności po montażu nadwozia tachografu MTCO, ponieważ skalibrowany fabrycznie cyfrowego tachografu DTCO, również skalibrowany fabrycznie. Zgodnie z normą EU uprawniona osoba powinna nanieść cechę urzędową (w czasie dostawy z fabryki MAN z reguły nie jest jeszcze znana). Przed montażem nadwozia na dachu pojazdu należy zamontować, dostarczony przez fi rmę MAN i przymocowany do podwozia, spojler dachowy. Prace kontrolne/regulacyjne, które muszą być przeprowadzone przez producenta nadwozia po jego zamontowaniu: W przypadku podwozi z resorowaniem pneumatycznym, resorowanie jest blokowane klockami drewnianymi w stanie uniesionym. Klocki te należy usunąć przed jazdą i przystąpieniem do regulacji świateł. Regulację poziomu tylnej osi można uruchamiać dopiero po obciążeniu jej (przez nadwozie) ciężarem 500kg. Regulacja świateł, patrz także punkt 6.6 w niniejszej broszurze. Skontrolować naładowanie akumulatorów zgodnie z kalendarzem ładowania, podsygnować kartę akumulatora, patrz też rozdział 6, Elektryka, elektronika, instalacje. TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) 21

4. Modernizacja podwozi Aby możliwe było uzyskanie produktu zgodnego z oczekiwaniem klienta, w niektórych przypadkach konieczne jest przeprowadzenie przebudowy lub montażu dodatkowych komponentów. Jeżeli oryginalne komponenty MAN odpowiadają założeniom konstrukcyjnym, zalecamy ich stosowanie w celu utrzymania jednolitości budowy i konserwacji. Aby możliwe było zminimalizowanie nakładów konserwacyjnych, zalecamy stosowanie takich komponentów, które wymagają takich samych przedziałów czasowych pomiędzy czynnościami konserwacyjnymi jak podwozie MAN. Wszelkie istotne, związane z bezpieczeństwem komponenty kół, prowadnic osi, układu kierowniczego i hamulcowego nie mogą być poddawane modernizacji. Nie należy usuwać ani modyfi kować istniejących stabilizatorów. Montaż lub przeróbka komponentów często wymaga ingerencji w instalację CAN urządzeń sterujących (np. rozszerzenie elektronicznego systemu hamulcowego EBS). Konieczne zmiany lub rozszerzenia oprogramowania pojazdu są podawane w niniejszych dyrektywach przy okazji poruszania kolejnych tematów. Zmiany te mogą być dokonywane tylko przy udziale specjalistów elektroników z punktów serwisowych MAN i po autoryzowaniu oprogramowania przez dział ESC (adres patrz wyżej pod Wydawca ). W niektórych przypadkach zmodernizowane systemy nie zostaną przyjęte do własnych systemów Trucknology pojazdu Systemu okresów konserwacji lub elastycznego systemu konserwacji. W związku z tym, w przypadku zmodernizowanych elementów oryginalnych należy się liczyć z utratą takiego komfortu konserwacji, jaki zapewnia wyposażenie pierwotne. 4.1 Materiał ramy W przypadku przeróbek podłużnic i belek poprzecznych dopuszcza się stosowanie wyłącznie oryginalnych materiałów ramy S420MC (= QStE420TM), przy typie N48 S500 MC (=QStE500TM, nr profi lu 40). Poniżej wymieniono profi le podłużnic ramy stosowane przy TGL/ TGM w odniesieniu do typu. Ilustracja 7: Dane profi lu podłużnicy ESC-128 B o t środek ciężkości przekroju S h H R e y e x B u Tabela 12: Dane profi li podłużnic ram TGL/TGM Nr. H mm h mm B o mm B u mm t mm R mm G kg/m σ 0,2 N/mm 2 σ B N/mm 2 A mm 2 e x mm 2 e y mm 2 l x cm 4 W x1 cm 3 W x2 cm 3 l y cm 4 W y1 cm 3 W y2 cm 3 5 220 208 70 70 6 10 16 420 480..620 2.021 16 110 1.332 121 121 85 53 16 35 220 212 70 70 4 10 11 420 480..620 1.367 16 110 921 84 84 59 37 11 36 220 211 70 70 4,5 10 12 420 480..620 1.532 16 110 1.026 93 93 65 41 12 37 220 206 70 70 7 10 18 420 480..620 2.341 17 110 1.526 139 139 97 57 18 38 220 204 70 70 8 10 21 420 480..620 2.656 17 110 1.712 156 156 108 64 20 39 270 256 70 70 7 10 21 420 480..620 2.691 15 135 2.528 187 187 102 68 19 40 270 256 70 70 7 10 21 500 550..700 2.691 15 135 2.528 187 187 102 68 19 41 270 254 70 70 8 10 24 420 480..620 3.056 15 135 2.842 211 211 114 76 21 TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) 22

Jaki profi l podłużnicy jest stosowany, opisuje aktualnie i wiążąco: rysunek podwozia arkusz danych technicznych danego pojazdu, patrz www.manted.de pod zakładką Podwozia. Tabela 13 podaje zasadnicze, odniesione do typu, zastosowanie podłużnic na przykładach zgodnych ze stanem na dzień publikacji (03/2007). Tabela 13: Profi le podłużnic ram stosowane przy TGL / TGM w odniesieniu do typu Tonaż Typ Pojazd Rozstaw osi kół Numer profi lu TGL 7,5t N01 TGL 7.xxx 4x2 BB 4.200 35 N11 TGL 7.xxx 4x2 BL > 4.200 36 TGL 8t N02 TGL 8.xxx 4x2 BB wszystkie 36 N03, N60 TGL 8.xxx 4x2 BB N12 TGL 8.xxx 4x2 BL N13 TGL 8.xxx 4x2 BL TGL 10t TGL 12t TGM 12t TGM 15t N04 TGL 10.xxx 4x2 BB TGL 12.xxx 4x2 BB N05, N61 TGL 10.xxx 4x2 BB TGL 12.xxx 4x2 BB N14 TGL 10.xxx 4x2 BL TGL 12.xxx 4x2 BL N15 TGL 10.xxx 4x2 BL TGL 12.xxx 4x2 BL N16, N63 TGM 12.xxx 4x2 BL TGM 15.xxx 4x2 BL N26 TGM 12.xxx 4x2 LL TGM 15.xxx 4x2 LL wszystkie 5 wszystkie 37 wszystkie 39 TGM 13t 4x4 N34, N36 TGM 13.xxx 4x4 BL wszystkie 37 TGM 18t N08, N62 TGM 18.xxx 4x2 BB wszystkie 39 N18, N65 TGM 18.xxx 4x2 BL N28 TGM 18.xxx 4x2 LL TGM 18t 4x4 N38, N64 TGM 18.xxx 4x2 BB wszystkie 38 TGM 22t N42 TGM 22.xxx 6x2-4 LL wszystkie 39 TGM 26t 6x4 N48 TGM 26.xxx 6x4 BB wszystkie 40 TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) 23

4.1.1 Materiał ramy pomocniczej Ze względu na wytrzymałość, materiały S235JR (St37-2) i S260NC (QStE260N) są dopuszczone tylko w ograniczonym zakresie. Są one dopuszczane tylko dla podłużnic i poprzecznic ram pomocniczych, które z nadwozia przenoszą jedynie obciążenia odcinkowe. Gdy występują obciążenia punktowe lub zamontowane są agregaty takie, jak platformy załadowcze, żurawie, kołowroty linowe, które wywołują lokalne działanie sił, wówczas wymagane jest zastosowanie materiałów stalowych o granicy plastyczności σ 0,2 > 350 N/mm². 4.2 Ochrona antykorozyjna Pielęgnacja powierzchni i ochrona antykorozyjna, mają wpływ na żywotność i wygląd produktu. W związku z tym jakość powłok na powierzchniach nadwozi powinna odpowiadać poziomowi powłok podwozia. W celu zapewnienia spełnienia tego wymogu w stosunku do nadwozi, których wykonanie zleca fi rma MAN, konieczne jest stosowanie się do normy zakładowej MAN M 3297 Ochrona antykorozyjna i systemy powłok dla cudzych nadwozi. Jeżeli nadbudowę zleca klient, to powyższe należy traktować jako zalecenie, przy czym nie zastosowanie się wykluczy odpowiedzialność gwarancyjną MAN. Dostęp do norm zakładowych MAN jest umożliwiony poprzez stronę www.normen.man-nutzfahrzeuge.de, wymagana jest rejestracja. Ochrona antykorozyjna nadwozia, patrz także rozdział 5.2. W produkcji seryjnej podwozia MAN są pokrywane przyjaznym dla środowiska 2-komponentowym lakierem na bazie wody w temperaturze wysychania ok. 80 C. Dla zapewnienia równowartościowego pokrycia, w przypadku wszystkich elementów metalowych nadwozia i ramy pomocniczej (pośredniej) zaleca się następującą strukturę powłok: metalicznie gładka lub piaskowana (SA 2,5) powierzchnia elementu gruntowanie: podkład 2K-EP wg normy zakładowej MAN M 3162-C lub, jeżeli to możliwe, KTL wg normy MAN M3078-2 z przygotowaniem cynkowo fosforanowym lakier nawierzchniowy: 2-komponentowy lakier nawierzchniowy zgodny z normą zakładową MAN M 3094 najlepiej na bazie wody, a jeśli brakuje wyposażenia w tym zakresie, także na bazie rozcieńczalników. Zakres czasu wysychania lub twardnienia oraz temperatur można znaleźć w arkuszach danych technicznych danego producenta. Należy pamiętać o różnym oddziaływaniu wzajemnym materiałów (np. stal i aluminium); np. elektrochemiczny szereg napięciowy (przyczyna korozji kontaktowej). Po zakończeniu prac przy podwoziu: usunąć wióry wiertnicze usunąć zadziory z krawędzi pustki powietrzne zakonserwować woskiem. Mechaniczne elementy połączeniowe (np. śruby, nakrętki, podkładki, trzpienie), które nie będą lakierowane należy optymalnie zabezpieczyć przed korozją. W celu zapobieżenia powstawaniu korozji w wyniku działania soli w okresie postoju podczas fazy wykonywania modernizacji, wszystkie elementy podwozia powinny być umyte wodą zaraz po przyjeździe pojazdu do producenta nadwozia. 4.3 Wiercenie, połączenia nitowe i połączenia śrubowe ramy W miarę możliwości należy wykorzystywać te otwory w ramie, które już istnieją. W kołnierzach podłużnic ramy, a więc w ich górnym i dolnym pasie (patrz il. 8), nie wolno wykonywać żadnych otworów. Wyjątek stanowi jedynie tylny koniec ramy, poza obszarem montażu wszystkich części ramy spełniających nośne funkcje wobec ostatniej osi (patrz il. 9). Ta zasada obowiązuje również w przypadku ram pomocniczych. TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) 24

Ilustracja 8: Wiercenie w górnym i dolnym pasie ramy ESC-155 Ilustracja 9: Wiercenie na końcu ramy ESC-032 Wiercenie jest możliwe na całej użytkowej długości ramy. Wymagane jest jednak zachowanie dopuszczalnych odległości pomiędzy otworami wg il.10. Po wywierceniu, otwór należy oczyścić z wiórów i oszlifować. Ilustracja 10: Odstępy pomiędzy otworami ESC-021 Ød a b b a b b b b c a 40 b 50 c 25 TGL: d 14 TGM: d 16 TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) 25

W produkcji seryjnej wiele połączeń elementów ramy i elementów nadwozia z ramą (np. wiązówek z belkami poprzecznymi, blaszek ustalających, kątowników wzmacniających) jest nitowanych. Jeżeli przy tych elementach zostaną uzupełniająco wprowadzone zmiany, to dopuszcza się połączenia śrubowe wykonane w klasie wytrzymałości 10.9 z mechanicznym zabezpieczeniem przed odkręceniem. MAN zaleca stosowanie śrub/nakrętek typu Ripp (z ożeberkowanym kołnierzem). Moment dokręcający należy ustawić zgodnie z zaleceniami producenta. W przypadku ponownego wykorzystywania śrub typu ripp, po stronie dociągania należy zastosować nowe śruby lub nakrętki. Strona dociągana jest rozpoznawalna dzięki delikatnym śladom na żebrach kołnierzy śrub bądź nakrętek (patrz il. 11). Ilustracja 11: Obraz śladów w ożebrowaniu po stronie dociąganej ESC-216 Alternatywnie dopuszcza się stosowanie nitów wysokoobciążalnych (np. Huck -BOM, z tuleją zamykającą) zgodnie z zaleceniami producenta. Połączenia nitowe ze względu na wykonanie i wytrzymałość muszą odpowiadać połączeniom śrubowym Zasadniczo ale nie sprawdzone przez fi rmę MAN dopuszczalne są także śruby kołnierzowe. Firma MAN podkreśla jednak, że śruby kołnierzowe, ze względu na brak rzeczywistego zabezpieczenia przed odkręceniem, wymagają znacznie większej staranności montażu. Dotyczy to w szczególności połączeń o małej długości śrub. TRUCKNOLOGY GENERATION L i M (TGL/TGM) 26