BOLESŁAW P1ECHA «*3f~\f n^y encji Szanowny Panie Przewodniczący, W imieniu Zarządu izby Gospodarczej FARMACJA POLSKA" pozwalam sobie przekazać przygotowaną przea: Izbę informacją na temat problemów na rynku szpitalnym powstałych po wejściu w życia ustawy refundacyjnej i uprzejmą prośbą o zapoznanie się z załączonym materiałem i wspomożenie naszych działań zmierzających do noweli2acji wadliwych przepisów. i; i IRE BANK ul KfitewsKa 14, ^tem^awa, Nr 12114010100000504054081001
INFORMACJA IZBY GOSPODARCZEJ FARMACJA POLSKA" l MARCA 2012 r. PROBLEMY Z ZAOPATRZENIERM SZPITALI W LEKI W ZWIĄZKU Z NOWYMI ZASADAMI WPRWADZONYMI USTAWĄ Z DNIA 12 MAJA 2011 r. O REFUNDACJI LEKÓW, ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH SPECJALNEGO PRZEZNACZENIA ŻYWIENIOWEGO ORAZ WYROBÓW MEDYCZNYCH Szanowni Państwo, W związku z licznymi zgłoszeniami napływającymi do naszej organizacji od producentów i dystrybutorów leków oraz świadczeniodawców o narastających problemach z zaopatrzeniem szpitali w leki objęte refundacją, przygotowaliśmy krótką informację, w której staraliśmy się wyeksponować najistotniejsze kwestie i pokazać skutki, wprowadzonych przez ustawę refundacyjną, nowych przepisów regulujących ww. obszar. *** Zasady zaopatrzenia szpitali w leki zostały określone w art. 9 ust l i 2 ustawy zmieniając zasadniczo dotychczasowe uregulowania. Wskazane powyżej przepisy już na etapie prac legislacyjnych wzbudziły szereg kontrowersji, a ich praktyczne zastosowanie stało się prawie niemożliwe po wejściu w życie ustawy tj. po l stycznia 2011 r. W związku z ryzykiem załamania się rynku szpitalnego i poważnymi problemami z zaopatrzeniem szpitali w leki do Ministerstwa Zdrowia skierowano szereg postulatów o jednoznaczną i pilną interpretację ww. przepisów Wobec alarmujących i uzasadnionych merytorycznie wystąpień, Minister Zdrowia wydał dwa komunikaty ( z dnia 9 stycznia i 24 lutego br. }, w których podjął próbę interpretacji przepisów regulujących zasady nabywania leków przez świadczeniodawców. LIMITY CENOWE NA LEKI DO SZPITALI Komunikat z dnia 9 stycznia 2012 r. skierowany do świadczeniodawców informował o nowych zasadach nabywania leków przez szpitale wynikających z art. 9 ust 2. W załączeniu Minister Zdrowia opublikował listę 340 produktów stanowiących podstawę limitu. Tym samym przypomniał, iż szpitale w nowym otoczeniu prawnym są zobowiązane kupować leki ( dotyczy leków posiadających decyzję refundacyjną) po cenie nie wyższej niż urzędowa cena leku wyznaczającego limit. Wstępne szacunki dokonane przez szpitale pokazały, że niektórych zakupów nie da się w ogóle zrealizować.
W zgodnej opinii farmaceutów szpitalnych cena wyliczona według nowych zasad, jest zazwyczaj niższa od ceny, która wynika z wcześniej zawartych umów z dostawcami - świadczeniodawcę obowiązuje obecnie wyłącznie cena leku stanowiącego podstawę limitu. Jeżeli różnica jest niewielka daje możliwość zawierania porozumień, aczkolwiek w każdym przypadku, gdzie cena kontraktowa jest wyższa od ceny, którą może, zgodnie z przepisami, zapłacić szpital powstaje okoliczność naruszenia ustawy o zamówieniach publicznych z ewentualnym ryzykiem nieważności transakcji. Największy problem pojawia się gdy różnica ceny jest znaczna, dane wskazują iż może sięgać nawet 80 %, wtedy żaden z dostawców nie może narażać się na takie straty i dochodzi do odstąpienia od zawartych umów. W konsekwencji, jeśli lek nie ma swojego odpowiednika szpital traci możliwość stosowania leczenia tym produktem. Problem z zaopatrzeniem szpitali w leki może ewaluować, wprowadzony limit cenowy wbrew założeniom nie generuje aż takich oszczędności, żeby uzasadniać ryzyko pozbawienia pacjentów i lekarzy możliwości korzystania z dotychczas dostępnych terapii. Trudno tez się dziwić, że producenci i dystrybutorzy leków nie chcą ponosić tak dużego ryzyka finansowego nawet w imię utrzymania dotychczasowych kontraktów ze szpitalami. Podsumowanie Na rynku leków refundowanych obowiązuje regulowany system cen na wszystkich etapach dystrybucji. Producent sprzedaje dystrybutorowi lek po urzędowej cenie zbytu, która wynegocjowana została z Ministerstwem Zdrowia. Hurtownie i apteki doliczają urzędową marżę. Państwo natomiast współpłaci z pacjentem poprzez system refundacji. Wprowadzając zapis art. 9 ust 2 w ustawie refundacyjnej Państwo autorytatywnie określiło ceny leków w lecznictwie szpitalnym nie wprowadzając żadnych mechanizmów pokrycia wcześniej wynegocjowanych cen z producentami, jak to ma miejsce w analogicznych sytuacjach w aptekach otwartych. Przykład: Ministerstwo wynegocjowało cenę z producentem na lek x na poziomie 100 zł. Jednocześnie ustaliło maksymalną cenę za jaką szpital może zakupić ten lek na poziomie 30 zł. Powstaje pytanie: kto pokrywa różnicę wynoszącą 70 zł? Ministerstwo wprowadzając ww. zapis pominęło całkowicie element współpłacenia obowiązujący w aptekach otwartych. W istniejącym od lat systemie refundacji płatnik jakim jest Narodowy Fundusz Zdrowia pokrywa koszty refundacji do wysokości limitu ustalonego na dany lek, różnicę między limitem, a ceną detaliczną ( obecnie sztywną) pokrywa pacjent.
Powyższe rozwiązania doprowadziły do sytuacji, w której szpitale nie mają możliwości dokonania zakupu części leków, unieważniają przetargi, co w konsekwencji odbija się na pacjentach, którzy nie mają dostępu do pewnych kuracji lękowych, na które często nie ma zamienników. Wprowadzony system cen maksymalnych dla szpitali zawiera pewna niekonsekwencje, której skutki przedstawiliśmy powyżej. Świadczeniodawca może kupić każdy lek objęty refundacją, ale wyłącznie po cenie produktu wyznaczającego limit w grupie. Jeśli szpital korzystał z leków, których cena była wyższa chcąc dokonać zakupu, nie może pokryć powstałej różnicy. Leki takie staja się niedostępne dla pacjentów. CENY MAKSYMALNE NA LEKI DO SZPITALI Art. 9 ust l ustawy refundacyjnej konstytuuje maksymalny charakter cen urzędowych na leki refundowane nabywane przez szpitale. Przepis ten nie jest jednak spójny z innymi przepisami ustawy, z których wynika obowiązek stosowania sztywnych urzędowych marz i cen na leki objęte refundacją. Literalna interpretacja prowadzi do stwierdzenia, że ustawa nakłada na świadczeniodawców obowiązek nabywania leków refundowanych po cenie nie wyżej niż urzędowa cena leku(...) wyznaczającego limit, ale nie zdejmuje z podmiotów obowiązku stosowania cen sztywnych, zwłaszcza w sytuacji, gdy producent ma ustaloną, w drodze decyzji administracyjnej, urzędową cenę zbytu. Problem był zgłaszany wielokrotnie Ministrowi Zdrowia, producenci leków na kilka miesięcy zostali pozostawieni z dylematem jak dostarczać leki do szpitali po l stycznia 2012r., skoro Świadczeniodawca musi kupić leki po cenie nie wyższej niż limit - tym samym cena dla niego ma charakter ceny maksymalnej -, a producent jest zobligowany prawem do stosowania ceny sztywnej. Dodatkowo naruszenie przez producenta przepisu, zgodnie z którym urzędowe ceny zbytu mają charakter cen sztywnych, obwarowane jest sankcjami administracyjnymi: za stosowanie innych niż urzędowe ceny zbytu Kara pieniężna w wysokości wartości sprzedanych z naruszeniem przepisów ustawy leków powiększonej o wartość do 5% obrotu produktami, w stosunku do których wydana została decyzja administracyjna o objęciu refundacją, osiągniętego w poprzednim roku kalendarzowym za stosowanie niejednolitych istotnych warunków umów wobec hurtowni, polegające na obniżaniu ceny zbytu leku w zależności od docelowego źródła transakcji (szpital) Kara pieniężna w kwocie stanowiącej równowartość 3% wartości netto obrotu produktami, w stosunku do których wydana została decyzja administracyjna o objęciu refundacją, osiągniętego w poprzednim roku kalendarzowym.
W wyniku licznych interwencji dopiero w dniu 24 lutego Minister Zdrowia wydał komunikat, w którym dookreślit poprzez zastosowanie interpretacji celowościowej zasady umożliwiające bezpieczną sprzedaż leków do szpitali. Fragment komunikatu: W związku w powyższym w zakresie stosowania art. 9 następuje wyłączenie reżimu określonego w art. 8 ustawy refundacyjnej, a tym samym urzędowa cena zbytu i urzędowa marża hurtowa mają w tym przypadku charakter cen i marż maksymalnych. W konsekwencji art. 9 nie wyłącza możliwości zakupu leku przeznaczonego do świadczeniodawcy przez podmiot prowadzący obrót hurtowy od przedsiębiorców zajmujących się wytwarzaniem produktów leczniczych lub podmiotów odpowiedzialnych po cenie niższej niż urzędowa cena zbytu" Opisane powyżej problemy, stanowią ułamek błędnie, niejednoznacznie i nielogicznie skonstruowanych przepisów, których konsekwencje mogą być poważne i w rezultacie najboleśniej dotknąć pacjenta. W obecnej sytuacji mamy do czynienia z prawem, którego źródłem są komunikaty Ministra Zdrowia, ponieważ ustawa w tym zakresie wprowadza szereg niekonsekwencji uniemożliwiających prawidłowe funkcjonowanie zarówno podmiotom gospodarczym działającym w sektorze farmaceutycznym jak i świadczeniodawcom. Jedynym postulatem jaki można podnieść, jest szybka nowelizacja ustawy i usuniecie wszystkich niejednoznacznych przepisów.