Powiatowy Urząd Pracy w Iławie RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE IŁAWSKIM W I PÓŁROCZU 2014 ROKU Iława 2014
Spis treści: 1. Wstęp 2. Analiza bezrobotnych według zawodów / grup zawodów 2.1 Bezrobotni według zawodów w powiecie iławskim / na podstawie T-I/P-1/ 2.2 Analiza bezrobocia według grup zawodów / na podstawie T-I/P-1a/ 3. Napływ bezrobotnych 3.1 Napływ bezrobotnych według zawodów w powiecie iławskim / na podstawie T-I/P-2/ 3.2 Struktura napływu bezrobotnych według grup zawodów / na podstawie T-I/P-2a/ 4. Ofert pracy zgłoszone w I półroczu 2014r. / na podstawie T-I/P-3/ 5. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie iławskim / na podstawie T-I/P-4/ 5.1 Zawody deficytowe i nadwyżkowe w powiecie iławskim / na podstawie T-I/P-4/ 5.2 Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie iławskim wg kodu dwucyfrowego/ na podstawie T-I/P-5/ 5.3 Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie iławskim wg kodu czterocyfrowego / na podstawie T-I/P-6/ 6. Analiza zawodów generujących długotrwałe bezrobocie 6.1 Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie grupy zawodów wg kodu dwucyfrowego / na podstawie T-I/P-7/ 6.2 Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie grupy zawodów wg kodu czterocyfrowego / na podstawie T-I/P-8/ 7. Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy w powiecie iławskim / na podstawie T-I/P-9/ 7.1 Struktura bezrobotnych i ofert pracy według PKD w powiecie iławskim / na podstawie T-I/P-9a/ 8. Ranking zawodów zgłoszonych w ofertach pracy w powiecie iławskim ze względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty / na podstawie T-I/P-11.
1. Wstęp Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych to proces systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno zawodowym. Daje podstawę do formułowania ocen, wniosków, a także prognoz niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemów kształcenia zawodowego. Opracowanie analiz rynku pracy, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na poziomie powiatu, jest istotne szczególnie dla lokalnych instytucji edukacyjnych oraz potrzeb szkoleniowych osób bezrobotnych. Źródłem informacji niezbędnych do prowadzenia monitoringu jest zbiór zawodów i specjalności osób zarejestrowanych oraz ofert pracy. Klasyfikacja zawodów jest hierarchicznie usystematyzowanym zbiorem zawodów i specjalności występujących na rynku pracy. Grupuje poszczególne zawody w coraz bardziej zagregowane grupy oraz ustala ich symbole i nazwy. Wykorzystując dane statystyczne o osobach zarejestrowanych oraz zgłaszanych ofertach pracy prowadzony jest monitoring, w sposób usystematyzowany, we wszystkich urzędach pracy. Metodologia zawarta w Zaleceniach metodycznych do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych określa jednoznacznie pojęcia zawodów: deficytowych, nadwyżkowych i zrównoważonych, poprzez wielkość wskaźnika intensywności nadwyżki ( deficytu ). Prze zawód deficytowy należy rozumieć zawód, na który występuje na danym rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Przez zawód nadwyżkowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób, które poszukują pracy w tym zawodzie. Prowadzona analiza relacji liczby osób bezrobotnych według zawodów w różnym układzie klasyfikacji zawodów oraz ofert pracy daje pełny obraz sytuacji na rynku pracy w powiecie iławskim.
2. Analiza bezrobotnych według zawodów / grup zawodów / 2.1 Bezrobotni według zawodów w powiecie iławskim / na podstawie T-I/P-1/ W pierwszym półroczu 2014r. w powiecie iławskim figurowało w ewidencji 3040 osób, z czego 1877 stanowiły kobiety, 95 absolwenci, a 580 osoby zarejestrowane powyżej 12 miesięcy. Analizując bezrobotnych mieszkańców Iławy i powiatu iławskiego według zawodów zauważa się, że 559 to osoby bez kwalifikacji zawodowych, w tym 388 stanowią kobiety, 47 absolwenci i 48 osoby długotrwale bezrobotne. Wśród osób, które posiadają zawód wyuczony, najwięcej osób zarejestrowanych jako bezrobotne odnotowaliśmy w zawodach: 338 sprzedawca, w tym: 308 kobiet, 84 osoby zarejestrowane powyżej 12 m-cy 90 technik ekonomista, w tym: 79 kobiet, 14 osoby zarejestrowane powyżej 12 m-cy 72 kucharz małej gastronomii, w tym: 54 kobiety, 10 osoby zarejestrowane powyżej 12 m-cy, 62 robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym, w tym: 33 kobiety, 12 osoby zarejestrowane powyżej 12 m-cy, 60 krawiec, w tym: 58 kobiet, 11 osoby zarejestrowane powyżej 12 m-cy 52 robotnik gospodarczy, w tym: 17 kobiet, 8 osoby zarejestrowane powyżej 12 m-cy 52 ślusarz, w tym: 2 kobiety, 8 osoby zarejestrowanych powyżej 12 m-cy, 48 murarz, w tym: 6 osób zarejestrowanych powyżej 12 m-cy 48 stolarz, w tym: 4 kobiety, 1 osoba zarejestrowane powyżej 12 m-cy, 48 szwaczka, w tym: 48 kobiet, 6 osób zarejestrowanych powyżej 12 m-cy 45 rolnik, w tym: 41 kobiet, 17- osoby zarejestrowane powyżej 12 m-cy, 41 technik rolnik, w tym:35 kobiet, 13 osoby zarejestrowane powyżej 12 m-cy 41 sprzątaczka biurowa, w tym: 41 kobiet, 14 osoby zarejestrowane powyżej 12 m-cy, 39 kucharz, w tym: 36 kobiet, 13 osoby zarejestrowane powyżej 12 m-cy, 34 cukiernik, w tym: 29 kobiet, 7 osoby zarejestrowane powyżej 12 m-cy,
33 pozostali rolnicy upraw polowych, w tym: 22 kobiety, 14 osoby zarejestrowane powyżej 12 m-cy 32 technik handlowiec, w tym: 30 kobiet, 9 osoby zarejestrowane powyżej 12 m-cy, 32 operator urządzeń przetwórstwa drobiu, w tym: 26 kobiet, 8 osoby zarejestrowane powyżej 12 m-cy 2.2 Analiza bezrobocia według grup zawodów / na podstawie T-I/P-1a/ Najwyższym odsetkiem bezrobocia wyróżniają się następujące grupy zawodów: 15,6001 sprzedawcy i pokrewni 15,1568 sprzedawcy sklepowi / ekspedienci /, 12,0514 robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni, 8,8271 pracownicy usług osobistych, 7,0133 - robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 6,57 średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych 6,1667, robotnicy budowlani i pokrewni / z wyłączeniem elektryków / 6,0056 średni personel do spraw biznesu i administracji 5,9654 robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie Taka sytuacja wynika z nasycenia rynku pracownikami z takim przygotowaniem zawodowym i o takich kwalifikacjach. Ich liczba kilkakrotnie przewyższa liczbę ofert pracy napływających do PUP w Iławie. Warto również zwrócić uwagę na fakt, że znaczna część osób bezrobotnych, zaliczanych do wymienianych grup, to osoby z niewielkim doświadczeniem zawodowym lub z nieaktualnymi kwalifikacjami zawodowymi. Stąd mimo posiadania zawodu, nie są w stanie spełnić oczekiwań pracodawców.
3. Napływ bezrobotnych 3.1 Napływ bezrobotnych według zawodów w powiecie iławskim w 2014r. / na podstawie T-I/ P-2/ W pierwszej połowie 2014r. odnotowano napływ 3390 osób bezrobotnych, w tym 1534 osób stanowiły kobiety, a 284 absolwenci. Analizując napływ bezrobotnych pod kątem ich zawodów, znaczną grupę stanowiły osoby: Bez zawodu 586 osób, Sprzedawca 348 osób, Stolarz 105 osób, Murarz 90 osób Technik ekonomista 84 osoby, Kucharz małej gastronomii - 84 osoby Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 83 osoby, Ślusarz 68 osób Krawiec 59 osób Robotnik budowlany 58 osób, Robotnik gospodarczy 52 osoby Mechanik pojazdów samochodowych 50 osób Szwaczka 49 osób Technik mechanik 37 osób Technik handlowiec 37 osób
3.2 Struktura napływu bezrobotnych według grup zawodów w powiecie iławskim w I półroczu 2014r. / na podstawie T-I/P-2a/ Analizując napływ bezrobotnych w pierwszej połowie 2014r. pod kątem grup zawodowych, można zauważyć, że najwięcej osób bezrobotnych przybyło w następujących grupach zawodowych: 14,3706 sprzedawcy i pokrewni. 13,8713 sprzedawcy sklepowi / ekspedienci / 13,6949 - robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji tekstylnych i pokrewni 9,3081 - robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 8,1311 - robotnicy budowlani i pokrewni / z wyłączeniem elektryków / 8,0242 - pracownicy usług osobistych 7,3111 - robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 6,8474 - średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych 5,3138 - stolarze meblowi i pokrewni 4,7077 - średni personel do spraw biznesu i administracji 4,0656 - kucharze Pozostałe zawody nie generują znaczącego napływu bezrobocia.
4. Oferty pracy zgłoszone w I półroczu 2014r. / na podstawie T-I/P-3 / Ogółem w I półroczu 2014r. zgłoszonych zostało do PUP w Iławie 2587 ofert pracy, w tym najwięcej w zawodach / wg kodu sześciocyfrowego /: Stolarz- 179 ofert Operator urządzeń przetwórstwa drobiu 177 ofert Sprzedawca 157 ofert Robotnik gospodarczy - 114 ofert Robotnik budowlany 79 ofert Operator przetwórstwa owocowo-warzywnego -75 ofert Murarz 68 ofert Tynkarz 68 ofert Sprzątaczka biurowa 64 oferty Pozostali stolarze meblowi i pokrewni 61 ofert Technik prac biurowych 50 ofert Kierowca samochodu ciężarowego 46 ofert Technik administracji 45 ofert Kucharz 45 ofert Przedstawiciel handlowy 37 ofert Pomoc kuchenna 35 ofert Pakowacz 33 oferty Kierowca samochodu dostawczego 32 oferty Kelner 28 ofert Szwaczka 27 ofert Monter mebli 27 ofert Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 27 ofert
5 Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych 5.1 Zawody deficytowe i nadwyżkowe w powiecie iławskim w I półroczu 2014r. / na podstawie T-I/P-4/ Analizę zawodów deficytowych i nadwyżkowych wykonano na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki ( deficytu ) zawodów k ( W k n,i ). Wskaźnik ten oblicza się w następujący sposób: W k nl = O ki / B ki W opracowanym zestawieniu ( T I / P 4 ) dla kilku zawodów wskaźnik intensywności nadwyżki ( deficytu ) osiągnął wartość maksymalną ( MAX ). Maksymalny wskaźnik został osiągnięty, ponieważ w ewidencji osób bezrobotnych Powiatowego Urzędu Pracy w Iławie, nie było w tym okresie zarejestrowanych osób posiadających zawód, na który było zapotrzebowanie zgłoszone przez pracodawcę. W takim przypadku wpłynięcie nawet pojedynczej oferty pracy dla tych osób, spowodowało ustawienie maksymalnej wartości wskaźnika. Świadczy to o braku takich osób, czyli albo są to zawody, w których bardzo łatwo znaleźć zatrudnienie i jest ono stabilne, lub są to zawody niepopularne w związku z tym brak osób zainteresowanych podjęciem nauki w tym kierunku i podjęciem zatrudnienia w zawodzie. Bardziej miarodajne są wskaźniki dla grup zawodów wśród, których są osoby zarejestrowane w Powiatowym Urzędzie Pracy jako bezrobotne.
Według wskaźnika intensywności nadwyżki ( deficytu ) zawodów wyróżniamy następujące zawody deficytowe: Operator maszyn do produkcji opakowań z papieru i tektury Wychowawca w placówkach oświatowych, wychowawczych i opiekuńczych Monter mebli Operator urządzeń przetwórstwa owocowo-warzywnego Kierowca ciągnika siodłowego Pokojowa Pomocniczy robotnik polowy Barman Opiekun osoby starszej* Formierz wyrobów z kompozytów polimerowych Palacz kotłów centralnego ogrzewania gazowych Operator urządzeń przetwórstwa drobiu Sekretarka Pozostałe pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i podobne Kierowca samochodu dostawczego Przedstawiciel handlowy Specjalista do spraw badań społeczno-ekonomicznych Specjalista do spraw marketingu i handlu Pracownik socjalny Operator centrali telefonicznej Kierowca operator wózków jezdniowych Recepcjonista Bibliotekarz* Blacharz budowlany Elektryk* Brukarz Doradca klienta Pozostali stolarze meblowi i pokrewni
Listonosz Cieśla* Sprzedawca w stacji paliw Kasjer handlowy Pomoc kuchenna Fizjoterapeuta Technik mechanik maszyn i urządzeń Natomiast do zawodów nadwyżkowych według wskaźnika intensywności nadwyżki /deficytu/ należą: Stolarz meblowy Kucharz małej gastronomii* Technik elektryk* Technik budownictwa* Opiekunka domowa Elektromonter (elektryk) zakładowy Cukiernik* Blacharz samochodowy* Tokarz w metalu Mechanik maszyn rolniczych Technik technologii drewna* Technolog robót wykończeniowych w budownictwie* Kamieniarz* Hydraulik Elektromonter instalacji elektrycznych Piekarz* Ślusarz* Zaopatrzeniowiec Spawacz ręczny gazowy Kierowca autobusu
Palacz pieców zwykłych Technik handlowiec* Mechanik pojazdów samochodowych* Robotnik magazynowy Meliorant Monter instalacji i urządzeń sanitarnych* Malarz budowlany Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym Inżynier technologii żywności Klasyfikator jaj, drobiu i pierza Technik informatyk* Operator urządzeń przetwórstwa mięsa 5.2 Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie iławskim w I półroczu 2014r. / grupy zawodów wg kodu dwucyfrowego / na podstawie T-I/P-5 / Najwyższy wskaźnik intensywności nadwyżki zawodów dotyczy następującej grupy zawodów uszeregowanej według kody dwucyfrowego: Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie Pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewny Pozostali pracownicy obsługi biura Kierownicy do spraw zarządzania i handlu Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni Pracownicy do spraw finansowo-statystycznych i ewidencji materiałowej Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania Specjaliści do spraw zdrowia Pomoce domowe i sprzątaczki
Pracownicy usług ochrony Pracownicy obsługi klienta Kierowcy i operatorzy pojazdów Jest to grupa zawodów deficytowych, pozostałe należą do nadwyżkowych. 5.3 Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie iławskim w I półroczu 2014r. / grupy zawodów według kodu czterocyfrowego / na postawie T-I/P-6 / Zawody wykazujące równowagę: Lakiernicy Technicy farmaceutyczni Technicy fizjoterapii i masażyści Diagności laboratoryjni bez specjalizacji lub w trakcie specjalizacji Filolodzy i tłumacze Kierownicy do spraw zarządzania zasobami ludzkimi Mistrzowie produkcji w przemyśle przetwórczym Inżynierowie budownictwa Instruktorzy nauki jazdy Hodowcy drobiu Pośrednicy usług biznesowych gdzie indziej niesklasyfikowani Operatorzy sieci i systemów komputerowych Specjaliści do spraw społecznych Specjaliści do spraw ochrony środowiska Specjaliści do spraw rynku nieruchomości Trenerzy, instruktorzy i działacze sportowi Asystenci dentystyczni
Dziennikarze Szefowie kuchni i organizatorzy usług gastronomicznych Introligatorzy i pokrewni Konstruktorzy i krojczowie odzieży Drukarze Pracownicy przy pracach prostych gdzie indziej niesklasyfikowani Kelnerzy Specjaliści do spraw administracji i rozwoju Zawody najbardziej deficytowe / MAX wskaźnika intensywności deficytów zawodów/: Sekretarze medyczni i pokrewni Technicy fizjoterapii i masażyści Kierownicy w górnictwie Kierownicy do spraw budownictwa Kierownicy sprzedaży w marketach Kierownicy do spraw badań i rozwoju Kierownicy do spraw logistyki i pokrewni Kierownicy do spraw produkcji przemysłowej Kierownicy w handlu detalicznym i hurtowym Kierownicy do spraw innych typów usług gdzie indziej niesklasyfikowani Kierownicy do spraw obsługi biznesu i zarządzania gdzie indziej niesklasyfikowani Windykatorzy i pokrewni Planiści produkcyjni Analitycy finansowi Doradcy finansowi i inwestycyjni Formierze odlewniczy i pokrewni Hodowcy drobiu Operatorzy aparatury medycznej Operatorzy urządzeń do spalania odpadów, uzdatniania wody i pokrewni
Prezenterzy radiowi, telewizyjni i pokrewni Pracownicy lombardów i instytucji pożyczkowych Pracownicy centrów obsługi telefonicznej (pracownicy call center) Urzędnicy do spraw podatków Średni personel w zakresie działalności artystycznej i kulturalnej gdzie indziej niesklasyfikowany Asystenci dentystyczni Szlifierze narzędzi i polerowacze metali Gońcy, bagażowi i pokrewni Robotnicy pomocniczy przy uprawie roślin i hodowli zwierząt Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów gumowych 6. Analiza zawodów generujących długotrwałe bezrobocie 6.1 Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie iławskim w I półroczu 2014r. / grupy zawodów według kodu dwucyfrowego / na podstawie T-I/P-7. Wśród grup zawodów generujących długotrwałe bezrobocie / wartości powyżej 0,5000/ w powiecie iławskim w I półroczu 2014r. znalazła się jedna grupa zawodów: Specjaliści do spraw technologii informacyjno-komunikacyjnych 6.2 Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie iławskim w I półroczu 2014r. / grupy zawodów według kodu czterocyfrowego / na podstawie T-I/P-8 / Dealerzy i maklerzy aktywów finansowych Kierownicy do spraw innych typów usług gdzie indziej niesklasyfikowani Analitycy systemowi i specjaliści do spraw rozwoju aplikacji komputerowych gdzie indziej niesklasyfikowani
Kompozytorzy, artyści muzycy i śpiewacy Monterzy konstrukcji budowlanych i konserwatorzy budynków Specjaliści do spraw zarządzania i organizacji Specjaliści do spraw zarządzania zasobami ludzkimi Pracownicy służb technicznych żeglugi Pracownicy do spraw statystyki, finansów i ubezpieczeń Urzędnicy państwowi do spraw nadzoru gdzie indziej niesklasyfikowani Kaletnicy, rymarze i pokrewni Rękodzielnicy wyrobów z drewna i pokrewnych materiałów Ekonomiści Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych Fotografowie Opiekunowie dziecięcy Barmani Hodowcy zwierząt gdzie indziej niesklasyfikowani Robotnicy pomocniczy w budownictwie drogowym, wodnym i pokrewni Recepcjoniści (z wyłączeniem hotelowych) Fizjoterapeuci Plastycy, dekoratorzy wnętrz i pokrewni Analitycy finansowi Inżynierowie elektrycy Pomocniczy personel medyczny Specjaliści do spraw sieci komputerowych Specjaliści do spraw reklamy i marketingu Obuwnicy i pokrewni Robotnicy pomocniczy przy hodowli zwierząt 7. Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy w powiecie iławskim w I półroczu 2014r. na podstawie T-I/P-9 Biorąc pod uwagę sekcję PKD, najwięcej osób bezrobotnych w I w działalności niezidentyfikowanej 816 osób półroczu 2014r. było
Wysoką liczbę bezrobotnych reprezentowały również: Przetwórstwo przemysłowe 689 osób, 775 ofert pracy Handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle 448 osób, 460 oferty pracy, Budownictwo 286 osób, 327 ofert pracy Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 164 osoby, 218 ofert pracy Opieka zdrowotna i pomoce społeczne - 77 osób, 189 oferty pracy Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 74 osoby, 75 ofert pracy Transport i gospodarka magazynowa 68 osób, 104 oferty pracy Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 80 osób, 150 ofert pracy Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi: 59 osób, 104 oferty pracy Administracja publiczna i obrona narodowa: obowiązkowe zabezpieczenia społeczne: 44 osoby, 93 oferty pracy Edukacja: 38 osób, 31 ofert pracy Działalność personalna, naukowa i techniczna: 31 osób, 51 ofert pracy. 7.1 Struktura bezrobotnych i ofert pracy według PKD w powiecie iławskim w I półroczu 2014r. na podstawie T-I/P-9a Uwzględniając sekcję Polskiej Klasyfikacji Działalności najwięcej ofert pracy zgłoszonych zostało w następujących grupach: Przetwórstwo przemysłowe Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle Budownictwo Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca Opieka zdrowotna i pomoc społeczna Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi Transport i gospodarka magazynowa
Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna Działalność finansowa i ubezpieczeniowa Edukacja 8. Ranking zawodów zgłoszonych w ofertach pracy w powiecie iławskim w I półroczu 2013r. ze względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty / grupy zawodów według kodu czterocyfrowego / na podstawie T-I/P-11. Najwięcej ofert pracy według wskaźnika szansy uzyskania oferty / wartość MAX / wpłynęło w badanym okresie w następujących grupach zawodów: Farmaceuci Lekarze dentyści specjaliści Lekarze weterynarii bez specjalizacji lub w trakcie specjalizacji Sekretarze medyczni i pokrewni Technicy nauk biologicznych (z wyłączeniem nauk medycznych) Agenci ubezpieczeniowi Kierownicy w górnictwie Kierownicy do spraw finansowych Kierownicy do spraw zarządzania zasobami ludzkimi Windykatorzy i pokrewni Ankieterzy Instruktorzy nauki jazdy Instruktorzy fitness i rekreacji ruchowej Doradcy finansowi i inwestycyjni Monterzy instalacji klimatyzacyjnych i chłodniczych Operatorzy urządzeń do rejestracji i transmisji obrazu i dźwięku Operatorzy urządzeń do spalania odpadów, uzdatniania wody i pokrewni Sprzedawcy na targowiskach i bazarach Specjaliści do spraw szkoleń zawodowych i rozwoju kadr
Sprzedawcy (konsultanci) w centrach sprzedaży telefonicznej / internetowej Specjaliści do spraw sprzedaży (z wyłączeniem technologii informacyjnokomunikacyjnych) Pracownicy centrów obsługi telefonicznej (pracownicy call center) Urzędnicy do spraw świadczeń społecznych Średni personel w zakresie działalności artystycznej i kulturalnej gdzie indziej niesklasyfikowany Asystenci nauczycieli Tynkarze i pokrewni Gońcy, bagażowi i pokrewni Robotnicy pomocniczy w ogrodnictwie i sadownictwie Robotnicy pomocniczy przy uprawie roślin i hodowli zwierząt Sortowacze odpadów Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów papierniczych Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów włókienniczych, futrzarskich i skórzanych gdzie indziej niesklasyfikowani Pracownicy przygotowujący posiłki typu fast food