KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 28.3.2012 r. COM(2012) 140 final KOMUNIKAT KOMISJI DO RADY I PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO Zwalczanie przestępczości w erze cyfrowej: ustanowienie Europejskiego Centrum ds. Walki z Cyberprzestępczością
KOMUNIKAT KOMISJI DO RADY I PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO Zwalczanie przestępczości w erze cyfrowej: ustanowienie Europejskiego Centrum ds. Walki z Cyberprzestępczością 1. WPROWADZENIE: REAKCJA EUROPY NA PRZESTĘPCZOŚĆ W PRZESTRZENI BEZ GRANIC Internet stał się integralną i niezbędną częścią naszego społeczeństwa i gospodarki. 80 % młodych Europejczyków kontaktuje się ze swoimi rówieśnikami i ze światem za pośrednictwem internetowych sieci społecznościowych 1, a dzięki handlowi elektronicznemu co roku na całym świecie realizowane są transakcje o wartości 8 bln USD 2. Ponieważ coraz większa część naszego życia i transakcji handlowych przebiega w internecie, działalność przestępcza również się tam przeniosła codziennie ponad milion osób na całym świecie pada ofiarą cyberprzestępczości 3. Działalność przestępcza w internecie przyjmuje różne formy: od sprzedaży skradzionych kart kredytowych nawet za jeden euro, poprzez kradzież tożsamości i niegodziwe traktowanie dzieci w celach seksualnych, po poważne ataki cybernetyczne na instytucje i infrastrukturę. Dla społeczeństwa całkowite koszty cyberprzestępczości są znaczne. Z niedawno przestawionego sprawozdania wynika, że na całym świecie ofiary tego zjawiska mogą tracić około 388 mld USD rocznie, co oznacza, że cyberprzestępczość przynosi większe dochody niż światowy handel marihuaną, kokainą i heroiną łącznie 4. Takie informacje należy oczywiście traktować ostrożnie, ponieważ stosowanie różnych definicji zjawiska cyberprzestępczości może prowadzić do różnic w szacunkach związanych z nim kosztów. Nie ma jednak wątpliwości, że cyberprzestępczość to bardzo dochodowa i obciążona niskim ryzykiem forma działalności przestępczej, która staje się coraz bardziej powszechna i szkodliwa. W czasach, gdy wspieranie wzrostu gospodarczego ma nadrzędne znaczenie, zaostrzenie walki z cyberprzestępczością będzie zasadniczym elementem utrzymania zaufania obywateli i przedsiębiorstw co do bezpieczeństwa komunikacji i handlu w sieci. Pozwoli również wspierać określone w strategii Europa 2020 5 cele dotyczące wzrostu gospodarczego oraz cele Europejskiej agendy cyfrowej 6. Wolność w internecie to kluczowy czynnik pozwalający wyjaśnić rewolucję cyfrową, jaka dokonała się w ostatnich latach. Otwarty internet nie zna granic państwowych. Nie jest też ograniczony jedną globalną strukturą zarządzania. Wspierając i chroniąc wolność w internecie zgodnie z Kartą praw podstawowych UE, musimy również dążyć do ochrony obywateli przed 1 2 3 4 5 6 Eurostat, Internet Access and Use (Dostęp do internetu i korzystanie z tego medium), z 14 grudnia 2010 r. McKinsey Global Institute, Internet Matters: the Net's sweeping impact on growth, jobs and prosperity (Internet: wpływ sieci na wzrost gospodarczy, zatrudnienie i dobrobyt), sprawozdanie z maja 2011 r., dostęp 8 lutego 2012 r. Norton Cybercrime Report 2011, Symantec, sprawozdanie z 7 września 2011 r., dane konsultowane 6 stycznia 2012 r. Tamże. Europa 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu, COM(2010) 2020, z 3 marca 2010 r. Europejska agenda cyfrowa, COM(2010) 245 wersja ostateczna, z 26 sierpnia 2010 r. PL 2 PL
działalnością zorganizowanych grup przestępczych, które wykorzystują otwarty charakter tego medium. W porównaniu z innymi formami działalności przestępczej cyberprzestępczość nie napotyka żadnych granic, co zmusza organy ścigania z różnych państw do koordynacji działań i współpracy transgranicznej, również współpracy z podmiotami publicznymi i prywatnymi. To właśnie w tym zakresie działania na szczeblu UE mogą zapewnić i zapewniają znaczną wartość dodaną. Unia Europejska opracowała różne inicjatywy mające na celu walkę z cyberprzestępczością. Należą do nich dyrektywa z 2011 r. w sprawie zwalczania wykorzystywania seksualnego dzieci oraz pornografii dziecięcej w internecie oraz dyrektywa dotycząca ataków na systemy informatyczne, koncentrująca się na penalizacji korzystania z narzędzi cyberprzestępczych, takich jak botnety 7. Ta ostatnia powinna zostać przyjęta w 2012 r. Europol nasilił działania przeciwko cyberprzestępczości i odegrał kluczową rolę w niedawnej operacji Ratunek, w ramach której po przeprowadzeniu jednego z największych tego rodzaju dochodzeń z udziałem organów ścigania z całego świata policja aresztowała 184 osób podejrzanych o przestępstwa seksualne wobec dzieci i zidentyfikowała ponad 200 nieletnich ofiar niegodziwego traktowania w celach seksualnych. Dzięki pracy analityków Europolu, którzy złamali zabezpieczenia kluczowego serwera w centrum sieci, odkryto tożsamość i działalność podejrzanych o popełnienie przestępstwa. Walka z cyberprzestępczością, w odniesieniu do której głównym instrumentem prawnym jest odnośna konwencja Rady Europy 8, ma nadal charakter priorytetowy. Została uwzględniona w cyklu polityki unijnej dotyczącej przestępczości zorganizowanej i poważnej przestępczości międzynarodowej 9, stanowi także integralną część wysiłków zmierzających do rozwijania kompleksowej strategii UE na rzecz wzmocnienia bezpieczeństwa cybernetycznego. UE podjęła także współpracę z partnerami międzynarodowymi, na przykład za pośrednictwem grup roboczych UE-USA ds. bezpieczeństwa cybernetycznego i cyberprzestępczości. Pomimo postępów nadal istnieją rozmaite przeszkody w prowadzeniu skutecznych dochodzeń w sprawach dotyczących cyberprzestępczości i w ściganiu sprawców na poziomie europejskim. Obejmują one: granice jurysdykcji, niewystarczającą zdolność wymiany informacji wywiadowczych, trudności techniczne w śledzeniu pochodzenia cyberprzestępców, odmienne możliwości w zakresie dochodzeń i ekspertyzy sądowej, niedobór wyszkolonych pracowników oraz brak spójnej współpracy z innymi zainteresowanymi stronami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo cybernetyczne. Dzięki Instrumentowi na rzecz Stabilności UE zajmuje się również kwestią szybko rozwijających się transnarodowych zagrożeń związanych z cyberprzestępczością w krajach rozwijających się oraz w krajach w okresie transformacji, gdzie często brakuje zdolności wymaganych do walki z tego rodzaju przestępczością zorganizowaną. 7 8 9 Wniosek w sprawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącej ataków na systemy informatyczne, COM (2010) 517 wersja ostateczna, z 30 września 2010 r. Botnety to sieci komputerów zainfekowanych złośliwym oprogramowaniem, które mogą być zdalnie aktywowane do wykonywania szczególnych zadań, m.in. do przeprowadzenia ataków cybernetycznych. Konwencja Rady Europy o cyberprzestępczości, Budapeszt, z 23 listopada 2001 r., znana również jako konwencja budapeszteńska. Do konwencji dołączono protokół dodatkowy dotyczący karania czynów o charakterze rasistowskim i ksenofobicznym, popełnianych przy użyciu systemów komputerowych. W ramach cyklu polityki unijnej dotyczącej przestępczości zorganizowanej i poważnej przestępczości międzynarodowej na lata 2011 2013 określono osiem priorytetów. Jednym z nich jest nasilenie zwalczania cyberprzestępczości i wykorzystania internetu do celów przestępczych przez zorganizowane grupy przestępcze. PL 3 PL
W reakcji na opisane wyzwania Komisja przedstawiła zamiar ustanowienia Europejskiego Centrum ds. Walki z Cyberprzestępczością jako priorytet w ramach strategii bezpieczeństwa wewnętrznego 10. Po przeprowadzeniu studium wykonalności dotyczącego stworzenia takiego centrum 11, na wniosek Rady 12, Komisja proponuje ustanowienie Europejskiego Centrum ds. Walki z Cyberprzestępczością (dalej EC3 lub centrum), które będzie częścią struktur Europolu i będzie działać jako punkt koordynujący działania w zakresie walki z cyberprzestępczością w UE. W niniejszym komunikacie, opartym się na wspomnianym studium wykonalności, przedstawiono podstawowe funkcje Europejskiego Centrum ds. Walki z Cyberprzestępczością oraz wyjaśniono, dlaczego powinno być ono częścią struktur Europolu oraz w jaki sposób można je ustanowić. Zanim jednak EC3 stanie się w pełni operacyjne, konieczna będzie dalsza ocena konsekwencji finansowych i ich zabezpieczenie. Ustanowienie centrum zostanie odpowiednio uwzględnione w zapowiadanych zmianach podstawy prawnej Europolu. 2. WNIOSEK DOTYCZĄCY USTANOWIENIA EUROPEJSKIEGO CENTRUM DS. WALKI Z CYBERPRZESTĘPCZOŚCIĄ Aby Europejskie Centrum ds. Walki z Cyberprzestępczością (EC3) stanowiło wartość dodaną, realizowane przez nie działania przy poszanowaniu zasady pomocniczości powinny koncentrować się na następujących głównych formach cyberprzestępczości: (i) (ii) (iii) cyberprzestępstwach popełnianych przez zorganizowane grupy przestępcze, w szczególności przestępstwach przynoszących duże zyski, takich jak oszustwa internetowe; cyberprzestępstwach wyrządzających poważne szkody ofiarom, takich jak przemoc seksualna wobec dzieci w internecie; oraz cyberprzestępstwach (m.in. ataki cybernetyczne) w odniesieniu do infrastruktury kluczowej i najważniejszych systemów informacyjnych na terenie Unii 13. Biorąc pod uwagę dynamiczny charakter tego zjawiska, należy przewidzieć możliwość podejmowania działań zarówno w reakcji na potrzeby poszczególnych państw członkowskich, jak i w celu zwalczania nowych zagrożeń związanych z cyberprzestępczością w całej Unii. 10 11 12 13 Do 2013 r. UE ustanowi ( ) centrum ds. walki z cyberprzestępczością, które umożliwi państwom członkowskim i instytucjom UE budowanie zdolności operacyjnych i analitycznych do prowadzenia dochodzeń oraz pogłębienie współpracy z partnerami międzynarodowymi : zob. Strategia bezpieczeństwa wewnętrznego UE w działaniu: pięć kroków w kierunku bezpieczniejszej Europy, COM(2010) 673 wersja ostateczna, 22 listopada 2010 r. Feasibility study for a European Cybercrime Centre, Final Report, February 2012 (Studium wykonalności projektu Europejskiego Centrum ds. Walki z Cyberprzestępczością, sprawozdanie końcowe z lutego 2012 r.). Konkluzje Rady na temat planu wdrażania zorganizowanej strategii walki z cyberprzestępczością, 3010. posiedzenie Rady do Spraw Ogólnych, Luksemburg, 26 kwietnia 2010 r. Zgodnie z definicją zawartą w dyrektywie Rady 2008/114/WE z dnia 8 grudnia 2008 r. Wspomniana dyrektywa jest obecnie przedmiotem rewizji. Ewentualne zmiany w tym akcie zostaną uwzględnione w pracach nad ustanowieniem EC3. PL 4 PL
2.1. Podstawowe zadania Europejskiego Centrum ds. Walki z Cyberprzestępczością i oczekiwane rezultaty działań Centrum powinno pełnić cztery podstawowe funkcje: (a) służyć jako europejski punkt kontaktowy w zakresie informacji dotyczących cyberprzestępczości Powierzenie planowanemu centrum zadań związanych z syntezą danych pozwoli gromadzić informacje o cyberprzestępczości z najróżniejszych źródeł publicznych, prywatnych i ogólnie dostępnych stanowiących uzupełnienie danych policyjnych. Pozwoli stopniowo usunąć istniejące luki w informacjach zapewnianych przez organizacje odpowiedzialne za bezpieczeństwo cybernetyczne i walkę z cyberprzestępczością. Centrum zbierałoby informacje na temat działań cyberprzestępców, stosowanych przez nich metod, jak również na temat osób podejrzanych o cyberprzestępczość. Służyłoby to zarówno poprawie stanu wiedzy o cyberprzestępczości i możliwościach zapobiegania temu zjawisku oraz wykrywania i ścigania przestępstw w tym zakresie, jak również ułatwiłoby nawiązywanie kontaktów między organami ścigania, zespołem reagowania na incydenty komputerowe (CERT) oraz specjalistami ds. bezpieczeństwa z sektora prywatnego w dziedzinie technologii informacyjnych i komunikacyjnych (TIK). Wymiana informacji powinna być realizowana z poszanowaniem umów dotyczących poufności zawartych pomiędzy różnymi stronami oraz odnośnych zasad. Funkcja ta miałaby również korzystny wpływ na sprawozdawczość o cyberprzestępczości i wymianę informacji na ten temat. Komisja pragnie, by państwa członkowskie wprowadziły wymóg informowania krajowych organów ścigania o poważnych cyberprzestępstwach 14. Umożliwiłoby to krajowym służbom policyjnym przekazywanie do centrum bardziej spójnych informacji o poważnych cyberprzestępstwach. Samo zaś centrum przekazywałoby dalej te informacje, dzięki czemu służby policyjne w innym państwie członkowskim zyskiwałyby wiedzę na temat tego, czy dążą do tego samego celu, i mogły korzystać w trakcie dochodzeń z wzajemnie udostępnianych informacji. Celem jest poszerzenie z czasem zakresu informacji na temat cyberprzestępczości w Europie umożliwiających przygotowywanie wysokiej jakości sprawozdań strategicznych na temat obserwowanych trendów i zagrożeń, zyskanie wiedzy opartej na kompleksowych danych liczbowych w zakresie przestępczości oraz udoskonalenie bazy informacyjnej wywiadu operacyjnego dzięki różnorodności źródeł. (b) gromadzić dostępną w Europie wiedzę specjalistyczną na temat cyberprzestępczości potrzebną do budowania potencjału państw członkowskich w zakresie walki z tym zjawiskiem Centrum powinno służyć państwom członkowskim wiedzą fachową i oferować szkolenia w zakresie walki z cyberprzestępczością. Główny nacisk położony będzie na organy ścigania, szkolenia powinny być jednak także oferowane organom sądownictwa. Inicjatywy realizowane przez Europol, CEPOL i państwa członkowskie zostałyby usprawnione dzięki przeprowadzeniu dokładnej analizy potrzeb pod kątem zapewnienia lepszej koordynacji i komplementarności działań. Szkolenia te powinny obejmować zarówno specjalistyczne 14 Takich jak te, o których mowa w art. 3 7 przedstawionego projektu dyrektywy dotyczącej ataków na systemy informatyczne, COM (2010) 517 wersja ostateczna, z 30 września 2010 r. PL 5 PL
szkolenia z wiedzy technicznej, jak i szerzej zakrojone szkolenia z myślą o budowania potencjału skierowane do funkcjonariuszy policji, prokuratorów i sędziów prowadzących sprawy dotyczące cyberprzestępstw. Należy stworzyć biuro ds. cyberprzestępczości w celu wymiany najlepszych praktyk i wiedzy, które zajmowałoby się zapytaniami państw członkowskich, międzynarodowych organów ścigania, przedstawicieli sądownictwa, sektora prywatnego i organizacji społeczeństwa obywatelskiego oraz udzielało na nie odpowiedzi, na przykład w przypadku ataków cybernetycznych lub nowych form oszustw internetowych. Biuro to powinno wspierać działania grup ekspertów ds. cyberprzestępczości, m.in. unijnej grupy zadaniowej ds. cyberprzestępczości i specjalistów zajmujących się zwalczaniem przemocy seksualnej wobec dzieci w internecie, oraz udzielać im porad. Powinno również nawiązać współpracę z rozwijającą się obecnie siecią centrów doskonałości zajmujących się cyberprzestępczością, takich jak 2Centre, oraz ze środowiskiem badawczym. Centrum powinno również wspierać wysiłki państw członkowskich na rzecz opracowania i uruchomienia internetowego narzędzia sprawozdawczego w zakresie cyberprzestępczości, opartego na przyjętych standardach, umożliwiającego przepływ sprawozdań przesyłanych przez różne podmioty (przedsiębiorstwa, krajowe/rządowe zespoły reagowania na incydenty komputerowe, obywateli itd.) do krajowych organów ścigania, a następnie do samego centrum. Centrum powinno zajmować się wymianą najlepszych praktyk na potrzeby wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych i organów ścigania, jak również ułatwiać tę wymianę. Skuteczne zaangażowanie wymiaru sprawiedliwości w walkę z cyberprzestępczością ma ogromne znaczenie dla poprawy ścigania groźnych cyberprzestępców we wszystkich państwach członkowskich. (c) wspierać krajowe dochodzenia dotyczące cyberprzestępstw Centrum powinno zapewniać wsparcie operacyjne na rzecz dochodzeń dotyczących cyberprzestępstw, na przykład zachęcając do tworzenia wspólnych zespołów dochodzeniowych oraz wymiany informacji operacyjnych w ramach prowadzonych dochodzeń. Powinno również zapewniać specjalistyczną pomoc kryminalistyczną (zaplecze, przechowywanie, narzędzia) i specjalistyczną wiedzę w zakresie kryptografii na potrzeby prowadzonych dochodzeń. (d) zapewniać wspólny głos służbom ścigania i służbom sądowniczym zaangażowanym w europejskie dochodzenia w zakresie cyberprzestępczości Z czasem centrum mogłoby stać się punktem zbornym osób zaangażowanych w europejskie dochodzenia w zakresie cyberprzestępczości, zapewniając im wspólny głos w debacie prowadzonej z branżą TIK, innymi prywatnym przedsiębiorstwami branżowymi, środowiskiem naukowym, stowarzyszeniami użytkowników sieci oraz organizacjami społeczeństwa obywatelskiego poświęconej optymalizacji sposobów zapobiegania cyberprzestępczości oraz koordynowania badań w tym zakresie. Centrum byłoby naturalnym punktem styku działań Interpolu w zakresie cyberprzestępczości oraz działań innych międzynarodowych jednostek policyjnych zajmujących się walką z tym PL 6 PL
zjawiskiem. Mogłoby również koordynować działania stanowiące wkład w bieżące inicjatywy w zakresie zarządzania internetem oraz w prace międzyrządowej grupy ekspertów ds. cyberprzestępczości powołanej na czas nieokreślony przy ONZ. Centrum powinno również współpracować z organizacjami takimi jak INSAFE 15 w zakresie kampanii podnoszących świadomość zachęcających do racjonalnego i bezpiecznego zachowania w środowisku online, dostarczając aktualnych informacji na temat zmieniającej się sytuacji w odniesieniu do cyberprzestępczości uzyskanych dzięki prowadzonym przez siebie analizom. 2.2. Lokalizacja Europejskie Centrum ds. Walki z Cyberprzestępczością powinno być częścią istniejących struktur Europolu, co zostało potwierdzone w studium wykonalności. Niesie to ze sobą różnorodne korzyści. Europol cieszy się uznaniem państw członkowskich i innych zainteresowanych stron, m.in. Interpolu i międzynarodowych organów ścigania. Posiada również uprawnienia w zakresie działań dotyczących przestępstw komputerowych 16. Podstawowym zadaniem Europolu jest pomoc w osiągnięciu celu, jakim jest bezpieczniejsza Europa, z korzyścią dla wszystkich obywateli, i wspieranie organów ścigania UE dzięki wymianie i analizie danych wywiadu kryminalnego. 2.3. Wpływ ustanowienia Europejskiego Centrum ds. Walki z Cyberprzestępczością na zasoby W studium wykonalności przebadano możliwy wpływ ustanowienia centrum na zasoby. Wymaga on dalszej analizy 17, w szczególności w świetle nowych zadań, które mogą zostać w przyszłości powierzone służbom Europolu, oraz w świetle ogólnej strategii zarządzania personelem agencji UE. Ocena ta będzie w szczególności uwzględniała przegląd podstawy prawnej Europolu oraz bieżące dyskusje na temat wniosku Komisji dotyczącego Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Już na obecnym etapie jest jednak jasne, że konieczne będzie oddelegowanie pracowników przez państwa członkowskie. Oceniając szacunkowe potrzeby w zakresie zasobów, Komisja będzie się kierować następującymi założeniami: po pierwsze, w przeciwieństwie do ogromnego wzrostu cyberprzestępczości wzrost całkowitej liczby spraw w tym zakresie będzie umiarkowany; po drugie, państwa członkowskie rozbudują własny potencjał w zakresie zwalczania cyberprzestępczości; a po trzecie, centrum będzie zajmować się jedynie określonymi rodzajami cyberprzestępstw. 2.4. Zarządzanie Umieszczenie centrum w strukturach Europolu wymaga udziału innych ważnych zainteresowanych stron w kierownictwie strategicznym EC3. W związku z tym Komisja 15 16 17 Europejska sieć ośrodków informacyjnych propagujących bezpieczne i odpowiedzialne korzystanie z internetu i urządzeń przenośnych wśród młodych ludzi. Decyzja Rady (2009/371/WSiSW) z dnia 6 kwietnia 2009 r. ustanawiająca Europejski Urząd Policji, art. 4 ust. 1 w związku z załącznikiem. Przeprowadzona ocena musi być spójna z ogólnymi wymogami kadrowymi i budżetowymi dotyczącymi unijnych agencji określonymi w budżecie na 2013 r. i w kolejnych wieloletnich ramach finansowych. PL 7 PL
proponuje, aby w ramach struktury zarządzania Europolu powołać radę programową EC3, której przewodniczyć będzie szef planowanego centrum. Powołanie takiej struktury nie wiązałoby się z żadnymi dodatkowymi zbędnymi obciążeniami administracyjnymi, dałoby natomiast zainteresowanym stronom, takim jak Eurojust, CEPOL, państwa członkowskie reprezentowane przez unijną grupę zadaniową ds. cyberprzestępczości, Europejska Agencja ds. Bezpieczeństwa Sieci i Informacji (ENISA) oraz Komisja, możliwość wniesienia odpowiedniej wiedzy eksperckiej. Rada przyczyniłaby się do większej rozliczalności centrum z realizacji działań w zakresie walki z cyberprzestępczością oraz zapewniłaby partnerski charakter tych działań w poszanowaniu dodatkowych korzyści związanych z wiedzą ekspercką oraz uprawnień wszystkich zainteresowanych stron. 2.5. Współpraca z najważniejszymi partnerami Centrum powinno zapewnić koordynację działań podejmowanych w reakcji na cyberprzestępczość, umożliwiając współpracę pomiędzy unijnymi agencjami i służąc jako pojedynczy europejski punkt kontaktowy w tej dziedzinie. (a) Państwa członkowskie Głównym celem jest zapewnienie pomocy państwom członkowskim w walce z cyberprzestępczością. Służby dochodzeniowe zajmujące się cyberprzestępstwami w całej Europie odniosą korzyści z utworzenia punktu pomocy w zakresie walki z cyberprzestępczością. Będą również mogły korzystać z wyników prac centrum, takich jak bardziej szczegółowa analiza zagrożeń i lepsze pod kątem informacyjnym wsparcie operacyjne. Udział unijnej grupy zadaniowej ds. cyberprzestępczości w radzie programowej EC3 pozwoli uwzględnić kwestie istotne dla państw członkowskich. Ponadto państwa członkowskie będą musiały w dalszym ciągu inwestować w krajowe zasoby zajmujące się zwalczaniem cyberprzestępczości, aby posiadać odpowiednie struktury łącznikowe umożliwiające współpracę z centrum. (b) Europejskie agencje i inne podmioty Właściwe agencje, w szczególności Eurojust, CEPOL i ENISA, jak również unijny CERT, zostałyby bezpośrednio zaangażowane w działania Europejskiego Centrum ds. Walki z Cyberprzestępczością nie tylko dzięki członkostwu w radzie programowej, lecz również dzięki współpracy operacyjnej, podejmowanej w stosownych przypadkach i w ramach odnośnych uprawnień. (c) Partnerzy międzynarodowi Dążąc do wypełnienia swej roli jako europejski punkt kontaktowy w zakresie informacji dotyczących cyberprzestępczości, centrum powinno stać się dla międzynarodowych partnerów wiarygodnym rozmówcą, z którym można się kontaktować w sprawach dotyczących cyberprzestępczości. We współpracy z Interpolem i innymi partnerami strategicznymi na całym świecie EC3 powinno dążyć do lepszej koordynacji działań dotyczących walki z cyberprzestępczością i dopilnować, by w dalszym rozwoju cyberprzestrzeni uwzględniano kwestie egzekwowania prawa. (d) Sektor prywatny, ośrodki badawcze i organizacje społeczeństwa obywatelskiego W walce z cyberprzestępczością bardzo ważną kwestią jest budowa zaufania między sektorem prywatnym i organami ścigania. Centrum powinno wzmacniać współpracę PL 8 PL
Europolu z istniejącymi i nowymi partnerami, tworząc sieci zaufanych partnerów oraz platformy wymiany informacji z podmiotami z branży i innymi podmiotami, takimi jak ośrodki badawcze oraz organizacje społeczeństwa obywatelskiego. Powinny one ułatwić wymianę informacji w całej Unii w zakresie szeregu kwestii, m.in. wczesnego ostrzegania o zagrożeniach cybernetycznych, oraz umożliwić wspólną reakcję na ataki cybernetyczne i inne rodzaje cyberprzestępstw, opartą na zaletach grupy zadaniowej. Centrum powinno również wspierać wysiłki przedsiębiorstw sektora prywatnego o dużych zasobach cyfrowych, takich jak banki i internetowi sprzedawcy detaliczni, na rzecz zwalczania cyberprzestępczości i lepszej ochrony przed tym zjawiskiem. Powinno również wspierać ich starania w zakresie usuwania słabych punktów rozwijanych technologii. Możliwość bardziej precyzyjnego pomiaru zjawiska cyberprzestępczości w czasie rzeczywistym leży we wspólnym interesie organów ścigania oraz sektora prywatnego. W ich wspólnym interesie leży również większa skuteczność rozbijania sieci cyberprzestępczych dzięki szybszemu wykrywaniu nowych form działania cyberprzestępców i sprawnemu ich zatrzymywaniu. 3. HARMONOGRAM UTWORZENIA EUROPEJSKIEGO CENTRUM DS. WALKI Z CYBERPRZESTĘPCZOŚCIĄ 3.1. Działania do końca 2013 r. Z myślą o zapewnieniu początkowej zdolności operacyjnej nowego centrum Komisja przeanalizuje, w ścisłej współpracy z Europolem, jakie zasoby ludzkie i środki finansowe są konieczne, aby do końca okresu obowiązywania obecnych ram finansowych ustanowić zespół ds. wdrożenia EC3. Zadania zespołu wdrożeniowego obejmować będą m.in. opracowanie zakresu uprawnień i obowiązków planowanego centrum oraz jego struktury organizacyjnej, a także opracowanie wskaźników służących ocenie osiąganych wyników. Rola i zasady funkcjonowania rady programowej zostaną w dalszym stopniu określone i uzgodnione przez zainteresowane strony biorące udział w projekcie. Aby umożliwić centrum realizację zadań związanych ze scalaniem informacji, zespół ds. wdrożenia EC3 powinien nawiązać kontakty z zespołem ds. wstępnej konfiguracji CERT, jak również w odpowiednich przypadkach z agencją ENISA (uwzględniając ich ograniczone zasoby). Aby poprawić sprawozdawczość na temat cyberprzestępczości przeprowadzone zostanie badanie mające na celu stworzenie interoperacyjnej mapy istniejących internetowych narzędzi sprawozdawczych wykorzystywanych przez państwa członkowskie w przedmiotowej dziedzinie. Należy również utworzyć biuro ds. cyberprzestępczości. Biuro to powinno otrzymać wsparcie w postaci specjalnej bezpiecznej wspólnej platformy internetowej. Obecna działalność szkoleniowa Europolu, CEPOL-u i europejskiej grupy ds. szkoleń i edukacji w zakresie cyberprzestępczości ECTEG mogłaby zostać oceniona i udoskonalona dzięki działaniom koordynacyjnym centrum i jego rady programowej. Konieczna jest analiza potrzeb szkoleniowych, uwzględniająca również potrzeby sędziów i prokuratorów. Dzięki niej możliwe byłoby opracowanie podstawowego kursu szkoleniowego na temat cyberprzestępczości, oferowanego przedstawicielom wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych. PL 9 PL
Ponadto w ramach decyzji dotyczących kolejnych wieloletnich ram finansowych należy przeprowadzić i przewidzieć bardziej szczegółową ocenę potrzeb w zakresie niezbędnych zasobów ludzkich i środków finansowych. Ocena ta zostanie wykorzystana w dalszych pracach nad rozwojem EC3. 4. WNIOSKI Ponieważ przestępczość zorganizowana na świecie rozszerza swoją działalność na cyberprzestrzeń, służby ścigania muszą dotrzymywać kroku temu zjawisku. UE może zapewnić państwom członkowskim i branży narzędzia do walki z nowoczesnymi i ciągle zmieniającymi się zagrożeniami związanymi cyberprzestępczością, zjawiskiem, które z definicji nie zna granic. Mając zapewnione odpowiednie zasoby ludzkie i środki finansowe, Europejskie Centrum ds. Walki z Cyberprzestępczością będzie pełnić rolę punktu koordynującego działania w zakresie walki z cyberprzestępczością w Europie: pozwoli zgromadzić wiedzę specjalistyczną, będzie wspierać dochodzenia w sprawach karnych, promować stosowanie tych samych rozwiązań na całym obszarze UE i jednocześnie rozpowszechniać wiedzę na temat cyberprzestępczości w całej Unii. Centrum mogłoby przyczynić się do zagwarantowania otwartego internetu i legalnej gospodarki cyfrowej, a także ochrony obywateli i przedsiębiorców europejskich w internecie. Komisja zwraca się do Rady o zatwierdzenie niniejszego wniosku, a do Parlamentu Europejskiego, jak również innych zainteresowanych stron, o udział w pracach nad rozwojem planowanego centrum. PL 10 PL