Król jest nagi czy Rosja jest agresorem? Wprowadzenie Film Interaktywne ćwiczenia mul medialne Podsumowanie Słowniczek Dla nauczyciela Wprowadzenie Region Kaukazu od wieków był miejscem, przez który przechodziły najważniejsze trasy komunikacyjne pomiędzy Europą i Azją, ze wschodu na zachód, z północy na południe. Mimo że transportowane towary zmieniały się na przestrzeni stuleci, rola tego obszaru jest nadal bardzo ważna. Kolejnym czynnikiem charakteryzującym ten region jest jego położenie na styku cywilizacji, kultur, tradycji. Zróżnicowanie etniczne obszaru Kaukazu jest nieporównywalne z żadnym innym. Jest to teren, na którym od wieków wielkie imperia ścierały się, uważając go za swoją strefę wpływów. Duże nagromadzenie różnorodnych etnicznie ludów oraz rozbieżnych interesów wielu państw powoduje liczne napięcia i konflikty, czego przykładem jest wojna w Osetii Południowej w 2008 roku. W czasie gdy Armenia, Azerbejdżan i Gruzja należały do Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich, zachowały się w tych republikach tradycje niepodległościowe. Scenariusz dochodzenia Ormian, Azerów i Gruzinów do pełnej niepodległości był podobny. Najpierw w 1990 r. ogłosiły suwerenność w ramach ZSRS, a w 1991r. zaczęły tworzyć struktury państw w pełni niepodległych. Stopniowo najbardziej prozachodnia stała się Gruzja. Nie chciała uznać dominacji Rosji, która w odwecie podsycała aspiracje niepodległościowe małych narodów zamieszkujących Gruzję: Abchazów i południowych Osetyjczyków. Gdy w 2008 r. Gruzini wkroczyli na teren zbuntowanych republik autonomicznych Abchazji i południowej Osetii, wojska rosyjskie po wygranej bitwie granicznej przekroczyły granice Gruzji. Już wiesz Przed zapoznaniem się z e materiałem należy wiedzieć: gdzie leży Kaukaz i jakie państwa się tam znajdują; kiedy Kosowo ogłosiło niepodległość i znać jego położenie; kiedy rozpoczął się konflikt na wschodniej Ukrainie; jakie były główne przyczyny konfliktów na Ukrainie na początku XXI w. Nauczysz się
omawiać przyczyny wybuchu wojny w Osetii Południowej w 2008 roku; charakteryzować relacje gruzińsko rosyjskie; dostrzegać podobieństwa polityki Rosji wobec Gruzji i Ukrainy; omawiać kolejne etapy wojny w Donbasie. Film Interaktywne ćwiczenia mul medialne Podsumowanie Podsumowanie Pięciodniowy konflikt na Kaukazie uwidocznił różnicę w strategicznych celach Rosji i krajów zachodnich. Władze rosyjskie traktują aktywność państw Zachodu na terenie Gruzji i Azerbejdżanu jako ingerencję w swoją strefę wpływów. Również społeczeństwo rosyjskie nie rozumie zaangażowania USA i krajów europejskich w konflikt w Gruzji, traktując interwencję wojsk rosyjskich w tym państwie jako działanie właściwe. Gruzini od lat 90. XX wieku odmawiali zgody na odłączenie Osetii Południowej i objęcie jej autonomią pod protektoratem Rosji, dla której najważniejszy problem w tym rejonie stanowi utrzymanie kontroli nad szlakami transportu surowców energetycznych. Zyskanie przez te tereny znaczenia tranzytowego jest również efektem polityki Stanów Zjednoczonych oraz Unii Europejskiej, które są zainteresowane dostępem do surowców kaspijskich poprzez kanały omijające zarówno Rosję, jak i Iran. Jednym z najważniejszych skutków tej wojny było oderwanie Osetii Południowej i Abchazji od Gruzji oraz ukazanie siły Rosji. Konflikt wpłynął również na umocnienie się Federacji Rosyjskiej na Zakaukaziu, co mogło mieć wpływ na późniejszy kryzys na Ukrainie. Ćwiczenie 1 Słowniczek autonomia polityczna oznacza samozarządzanie terytorium; jest to zasada ograniczania zakresu ingerencji władz państwa; autonomiczne parlamenty i rządy prowadzą działalność pod nadzorem organów centralnych
Abchazja republika autonomiczna położona nad Morzem Czarnym w środkowo zachodniej części Kaukazu; zgodnie z prawem międzynarodowym jest to republika autonomiczna wchodząca w skład Gruzji, w praktyce jest to państwo niepodległe uznane przez kilka państw, w tym Rosję Kaukaz region geograficzno historyczny na pograniczu Europy i Azji pomiędzy Morzami Czarnym a Kaspijskim; Kaukaz zamieszkuje około 70 grup etnicznych o różnym stopniu rozwoju świadomości narodowej, o różnym pochodzeniu i kulturze Ose a Południowa terytorium sporne na terytorium Gruzji, graniczące bezpośrednio z Federacją Rosyjską; republika Osetii Południowej jest de facto niepodległa, stanowi państwo nieuznawane, pozostające w silnej zależności od Rosji Republika Kosowa państwo częściowo uznawane na arenie międzynarodowej (obecnie przez większość państw świata), które ogłosiło niepodległość 17 lutego 2008 roku; władze Serbii, uważają Kosowo za autonomiczną część swojego terytorium samostanowienie narodów prawo do tworzenia własnego państwa w oparciu o uprawnienia do określania statusu politycznego, społecznego, kulturowego, gospodarczego Dla nauczyciela Scenariusz Autor Learnetic Temat zajęć Król jest nagi czy Rosja jest agresorem? Grupa docelowa szkoła podstawowa klasa 8, szkoła ponadgimnazjalna klasa 1 Ogólny cel kształcenia: Uczeń wyjaśnia na przykładach przyczyny i następstwa konfliktów zbrojnych na świecie. Kształtowane kompetencje ogólne:
porozumiewanie się w języku ojczystym, kompetencje społeczne i obywatelskie, umiejętność uczenia się, świadomość i ekspresja kulturalna. Cele (szczegółowe) operacyjne Uczeń: omawia przyczyny wybuchu wojny w Osetii Południowej w 2008 roku, charakteryzuje relacje gruzińsko rosyjskie, dostrzega podobieństwa polityki Rosji w stosunku do Gruzji i Ukrainy, omawia kolejne etapy wojny w Donbasie. Metody/techniki kształcenia: metody programowane: z wykorzystaniem e podręcznika, z użyciem multimediów; metody problemowe: aktywizujące: dyskusja, praca pod kierunkiem; metody praktyczne: ćwiczenia przedmiotowe, praca z materiałem źródłowym, praca z mapą; metody podające: pogadanka. Formy organizacji pracy indywidualna zbiorowa grupowa Przebieg lekcji Faza wprowadzająca: Czynności organizacyjne. Nauczyciel podaje temat i cele zajęć. Nauczyciel przypomina uczniom, że ich zadaniem domowym było zebranie jak największej ilości informacji na temat aneksji Krymu przez Rosję oraz wojny w Donbasie. Jednak przed rozpoczęciem rozmowy na ten temat, prosi uczniów o wymienienie konfliktów z udziałem Rosji w ostatnich latach. Nauczyciel wspomaga uczniów w wymienianiu najważniejszych konfliktów Rosji. Faza realizacyjna: Nauczyciel informuje, że na lekcji obejrzą film pt: Król jest nagi czy Rosja jest agresorem?, który przedstawi konflikt w Gruzji w 2008 roku. Przed projekcją filmu nauczyciel poleca uczniom wyszukanie informacji na temat samostanowienia narodów (lub w toku dyskusji z uczniami ustala znaczenie tego pojęcia). Następnie zapisuje najważniejsze informacje na tablicy. Wspomina również, że Karta Narodów Zjednoczonych nakazuje szanować integralność terytorialną państw i zakazuje ingerencji z zewnątrz w wewnętrzne sprawy państw i narodów. Dlatego też prawo międzynarodowe przyjmuje, że prawo do secesji części terytorium i utworzenia własnego państwa na terytorium już istniejącego, może nastąpić wyłącznie za zgodą rządu centralnego. Zaleca, aby mieli na uwadze powyższe informacje podczas projekcji filmu o wojnie w Gruzji. Uczniowie oglądają fragment filmu do końca drugiej wypowiedzi eksperta (sceny 1 8). Następnie rozwiązują ćwiczenia interaktywne oznaczone numerami 1 3. Po ich wykonaniu podają odpowiedzi i wspólnie z nauczycielem omawiają rozwiązanie zadań.
Nauczyciel prosi uczniów, aby otworzyli stronę nr 4 interaktywnych ćwiczeń multimedialnych i przeczytali znajdujące się tam fragmenty różnych artykułów o wojnie w Gruzji (źródła A i B). Przed przystąpieniem do rozwiązania kolejnych ćwiczeń nauczyciel poleca uczniom, aby powiedzieli, który tekst bardziej do nich przemawia, który jest bardziej emocjonalny? Po przeczytaniu, którego z tekstów uczniowie są w stanie przyznać mu rację? Nauczyciel pyta, dlaczego i wskazuje na metody i styl języka obu tekstów. (źródło A posługiwanie się danymi, język bez emocji, źródło B przytaczanie ogólnych informacji, posługiwanie się językiem emocji, identyfikowanie się z uczestnikami wydarzeń). Następnie uczniowie rozwiązują ćwiczenia interaktywne oznaczone numerami 4 5. Po ich wykonaniu podają odpowiedzi i wspólnie z nauczycielem omawiają rozwiązanie zadań. Uczniowie oglądają drugi fragment filmu. Prosi aby uczniowie zwrócili uwagę na podobieństwo wydarzeń na Ukrainie do wojny w Osetii Południowej. Po projekcji nauczyciel inicjuje pogadankę dotyczącą podobieństw wojen w Gruzji i na Ukrainie. Przypomina również uczniom układ monachijski dotyczący przyłączenia części Czechosłowacji do III Rzeszy. Prosi uczniów o wskazanie podobieństw (aneksja Sudetów/Krymu, prowadzanie polityki ekspansji terytorialnej) oraz różnic (układ kilku państw europejskich/ niezależna decyzja Rosji, reakcja ludności, której zmiany dotyczyły). Uczniowie rozwiązują ćwiczenia interaktywne oznaczone numerami 6 7. Po ich wykonaniu podają odpowiedzi i wspólnie z nauczycielem omawiają rozwiązanie zadań. Faza podsumowująca: W ramach podsumowania uczniowie rozwiązują ćwiczenia interaktywne oznaczone numerami 8 10. Po ich wykonaniu omawiają wspólnie z nauczycielem odpowiedzi. Nauczyciel wyjaśnia ewentualne wątpliwości. Następnie poleca uczniom przeczytać tekst na stronie Podsumowanie, kolejno inicjuje pogadankę dotyczącą wydarzeń w Gruzji i na Ukrainie, w kontekście samostanowienia narodów oraz Rosji jako agresora. Uczniowie formułują własne wnioski z lekcji. Praca domowa Znajdź informacje o tym, jakie rejony w Europie dążą do oderwania się od państw, których część stanowią i jakie są tego przyczyny. Zastanów się, jakie skutki dla Europy spowodowałoby oderwanie się tych rejonów. Metryczka Tytuł Król jest nagi- czy Rosja jest agresorem? Temat lekcji z e podręcznika, do którego w materiał się odnosi Współpraca i konflikt, jak przeżyć wśród ludzi? Wojna i pokój Przedmiot
historia Etap edukacyjny szkoła podstawowa, szkoła ponadgimnazjalna Podstawa programowa 7. Problemy ludzkości. Uczeń: 5) wyjaśnia na przykładach przyczyny i następstwa konfliktów zbrojnych na świecie. Nowa podstawa programowa XLII. Miejsc epolski w świecie współczesnym. Uczeń: 2) wyjaśnia przyczyny i znaczenie przystąpienia Polski do NATO w 1999r.; Kompetencje kluczowe: Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 18.12.2006 w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie: 1) porozumiewanie się w języku ojczystym; 5) umiejętność uczenia się; 6) kompetencje społeczne i obywatelskie; 8) świadomość i ekspresja kulturalna. Cele edukacyjne zgodne z etapem kształcenia Uczeń: pozyskuje informacje z różnych źródeł oraz selekcjonuje je i porządkuje; - stawia pytania dotyczące przyczyn i skutków analizowanych wydarzeń historycznych i współczesnych. Powiązanie z e podręcznikiem https://www.epodreczniki.pl/reader/c/223790/v/latest/t/studentcanon/m/j0000008o1b6v32#j0000008o1b6v32_0000001t https://www.epodreczniki.pl/reader/c/223790/v/latest/t/studentcanon/m/j0000008o1b6v32#j0000008o1b6v32_0000005b