Parlament Europejski 2014-2019 Dokument z posiedzenia B8-0998/2015 5.10.2015 PROJEKT REZOLUCJI złoŝony w następstwie pytania wymagającego odpowiedzi ustnej B8-0761/2015 zgodnie z art. 128 ust. 5 Regulaminu w sprawie kary śmierci (2015/2879(RSP)) Barbara Lochbihler, Igor Šoltes, Heidi Hautala, Molly Scott Cato, Davor Škrlec, Ulrike Lunacek, Jean Lambert, Ernest Urtasun, Michèle Rivasi, Bodil Valero w imieniu grupy Verts/ALE RE\1074937.doc PE568.485v01-00 Zjednoczona w róŝnorodności
B8-0998/2015 Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie kary śmierci (2015/2879(RSP)) Parlament Europejski, uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie zniesienia kary śmierci, w szczególności rezolucję z dnia 7 października 2010 r. w sprawie Światowego Dnia przeciwko Karze Śmierci 1, uwzględniając protokoły 6 i 13 do europejskiej konwencji praw człowieka, uwzględniając art. 2 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, uwzględniając wytyczne UE w sprawie kary śmierci, uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych (MPPOiP) oraz Drugi protokół fakultatywny do niego, uwzględniając analizę dotyczącą wpływu problemu narkotyków na świecie na korzystanie z praw człowieka, wydaną przez Wysokiego Komisarza NZ ds. Praw Człowieka we wrześniu 2015 r., uwzględniając rezolucje Zgromadzenia Ogólnego ONZ, w szczególności rezolucję z dnia 18 grudnia 2014 r. w sprawie moratorium na wykonywanie kary śmierci (A/RES/69/186), uwzględniając Światowy i Europejski Dzień przeciwko Karze Śmierci obchodzony co roku dnia 10 października, uwzględniając pytanie skierowane do Rady w sprawie kary śmierci (O-000103/2015 B8 0761/2015), uwzględniając art. 128 ust. 5 i art. 123 ust. 2 Regulaminu, A. mając na uwadze, Ŝe Unia Europejska zdecydowanie i zasadniczo sprzeciwia się karze śmierci, a zniesienie tej kary na świecie jest głównym celem jej polityki w zakresie praw człowieka; B. mając na uwadze, Ŝe tegoroczny Światowy Dzień przeciwko Karze Śmierci obchodzony dnia 10 października skoncentruje się na podnoszeniu świadomości w zakresie stosowania kary śmierci za przestępstwa związane z narkotykami ; C. mając na uwadze, Ŝe 101 państw zniosło karę śmierci za wszystkie przestępstwa; mając na uwadze, Ŝe w 2014 r. co najmniej 22 państwa przeprowadziły egzekucje, a co najmniej 2466 osób skazano na śmierć; 1 Dz.U. C 371 E z 20.12.2011, s. 5. PE568.485v01-00 2/6 RE\1074937.doc
D. mając na uwadze, Ŝe 33 państwa stosują karę śmierci za przestępstwa związane z narkotykami, co prowadzi do około 1000 egzekucji rocznie; mając na uwadze, Ŝe powszechnie wiadomo, iŝ w 2015 r. wykonywano karę śmierci za tego typu przestępstwa w Chinach, Iranie, Indonezji i Arabii Saudyjskiej; mając na uwadze, Ŝe karę śmierci orzekano w 2015 r. w przypadku przestępstw związanych z narkotykami w Chinach, Indonezji, Iranie, Kuwejcie, Malezji, Arabii Saudyjskiej, na Sri Lance, w Zjednoczonych Emiratach Arabskich i w Wietnamie; mając na uwadze, Ŝe te przestępstwa mogą obejmować róŝne zarzuty związane z handlem narkotykami czy posiadaniem narkotyków; E. mając na uwadze, Ŝe w ostatnich 12 miesiącach na całym świecie doszło do ponownego zwiększenia stosowania kary śmierci za przestępstwa związane z narkotykami, a w niektórych państwach (jak Iran i Arabia Saudyjska) kara śmierci za przestępstwa związane z narkotykami wykonywana jest w znacznie przyśpieszonym tempie, natomiast w innych dąŝy się do przywrócenia kary śmierci za przestępstwa związane z narkotykami (jak w przypadku Omanu) lub znosi się wieloletnie moratoria na wykonywanie kary śmierci (jak w przypadku Indonezji i Pakistanu); F. mając na uwadze, Ŝe w pierwszej połowie 2015 r. Iran według doniesień wykonał egzekucję na 394 winnych przestępstw związanych z narkotykami, przy czym w całym roku 2014 wykonano 367 egzekucji; mając na uwadze, Ŝe połowa wszystkich egzekucji wykonanych w Arabii Saudyjskiej w tym roku dotyczyła przestępstw związanych z narkotykami, podczas gdy w 2010 r. odsetek ten wynosił jedynie 4%; mając na uwadze, Ŝe w Pakistanie co najmniej 112 osób oczekuje na wykonanie kary śmierci za przestępstwa związane z narkotykami; G. mając na uwadze, Ŝe na wykonanie kary śmierci w krajach trzecich oczekują dziesiątki europejskich obywateli, a na wielu z nich wyrok ten wydano w związku z przestępstwami związanymi z narkotykami; H. mając na uwadze, Ŝe art. 6 ust. 2 Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych stanowi, Ŝe kara śmierci moŝe być stosowana jedynie w przypadku najcięŝszych zbrodni; mając na uwadze, Ŝe Komitet Praw Człowieka ONZ oraz specjalni sprawozdawcy ONZ ds. pozasądowych, doraźnych i arbitralnych egzekucji i ds. tortur oświadczyli, iŝ nie naleŝy skazywać na karę śmierci za przestępstwa związane z narkotykami; I. mając na uwadze, Ŝe Międzynarodowy Organ Kontroli Środków Odurzających nawołuje państwa stosujące karę śmierci do zniesienia jej w przypadku przestępstw związanych z narkotykami; J. mając na uwadze, Ŝe orzekanie kary śmierci w przypadku przestępstw związanych z narkotykami wiąŝe się z naruszaniem szeregu innych praw człowieka, takich jak prawo do rzetelnego procesu sądowego i prawa do niebycia poddawanym torturom i innym formom brutalnego traktowania; mając na uwadze, Ŝe obowiązkowa kara śmierci i jej stosowanie w przypadku przestępstw związanych z narkotykami jest niezgodne z międzynarodowym prawem i standardami; K. mając na uwadze, Ŝe Komisja i państwa członkowskie przekazały co najmniej 60 mln EUR na realizowane przez Biuro NZ ds. Narkotyków i Przestępczości RE\1074937.doc 3/6 PE568.485v01-00
(UNODC) programy antynarkotykowe skupiające się na zwalczaniu narkotyków w krajach, które aktywnie stosują karę śmierci za przestępstwa związane z narkotykami; L. mając na uwadze, Ŝe w niezaleŝnych audytach z operacji UNODC w Pakistanie i Iranie oraz w niedawnych raportach organizacji pozarządowych wyraŝono obawy dotyczące wdraŝania wytycznych dotyczących praw człowieka przez krajowe biura tej agencji ONZ oraz bezpośredniego związku między finansowaniem zwalczania narkotyków a wyrokami śmierci wydanymi w tych krajach za przestępstwa związane z narkotykami; M. mając na uwadze, Ŝe w ramach unijnego Instrumentu na rzecz przyczyniania się do Stabilności i Pokoju i jego poprzednika, Instrumentu na rzecz Stabilności, Komisja zainicjowała dwa regionalne działania na szeroką skalę mające na celu zwalczanie narkotyków programy dotyczące szlaku kokainowego i szlaku heroinowego, które obejmują swoim zasięgiem kraje stosujące karę śmierci za przestępstwa związane z narkotykami; mając na uwadze, Ŝe na mocy art. 10 rozporządzenia w sprawie IcSP Komisja jest zobowiązana do stosowania wytycznych operacyjnych dotyczących przestrzegania praw człowieka i prawa humanitarnego w działaniach mających na celu zwalczanie przestępczości zorganizowanej; 1. ponownie zaznacza, Ŝe od dawna sprzeciwia się karze śmierci we wszystkich przypadkach i okolicznościach, oraz ponownie podkreśla, Ŝe zniesienie kary śmierci przyczynia się do umacniania godności ludzkiej; 2. potępia wszelkie egzekucje niezaleŝnie od tego, gdzie mają miejsce; jest nadal powaŝnie zaniepokojony skazywaniem na śmierć nieletnich i osób upośledzonych umysłowo lub intelektualnie oraz wzywa do natychmiastowego i ostatecznego zaprzestania takich praktyk, które łamią międzynarodowe standardy praw człowieka; 3. wzywa Europejską SłuŜbę Działań Zewnętrznych (ESDZ) i państwa członkowskie, by dalej zwalczały stosowanie kary śmierci oraz stanowczo wspierały moratorium stanowiące krok w kierunku jej zniesienia, by nalegały na zniesienie tej kary na całym świecie oraz by zdecydowanie wzywały kraje, które nadal stosują karę śmierci, do spełniania minimalnych międzynarodowych standardów, do ograniczenia zakresu i stosowania kary śmierci oraz do opublikowania przejrzystych i dokładnych danych na temat liczby wyroków i egzekucji; 4. przypomina, Ŝe kara śmierci jest niezgodna z takimi wartościami jak poszanowanie ludzkiej godności, wolność, demokracja, równość, praworządność i przestrzeganie praw człowieka, na których opiera się Unia, oraz Ŝe kaŝde państwo członkowskie przywracające karę śmierci działałoby sprzecznie z Traktatami i Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej; 5. pozostaje w pełni przekonany co do tego, Ŝe wyroki śmierci nie zniechęcają do procederu handlu narkotykami i nie chronią jednostek przed naduŝywaniem narkotyków; wzywa kraje, w których obowiązuje kara śmierci, do wprowadzenia alternatywnych kar w przypadku przestępstw związanych z narkotykami, które to kary skupiają się w szczególności na programach profilaktyki narkotykowej i programach zmniejszania szkód; 6. wyraŝa głębokie zaniepokojenie w związku z faktem, Ŝe finansowane z europejskich PE568.485v01-00 4/6 RE\1074937.doc
środków programy antynarkotykowe w państwach, w których obowiązuje kara śmierci, mogą zachęcać do wydawania wyroków kary śmierci i do ich wykonywania, zwłaszcza w związku z ustanowieniem celów i wskaźników dotyczących wzrostu przypadków zatrzymywania, aresztowania i skazywania, a takŝe z zaostrzeniem kar; 7. przypomina kierowane do Komisji i państw członkowskich zalecenie, by zniesienie kary śmierci za przestępstwa związane z narkotykami było warunkiem otrzymywania pomocy finansowej, pomocy technicznej, wsparcia w zakresie budowania zdolności oraz innego wsparcia na wdraŝanie polityki antynarkotykowej; 8. wzywa Komisję i państwa członkowskie do potwierdzenia niepodwaŝalnej zasady, iŝ europejska pomoc i wsparcie nie mogą ułatwiać działań w zakresie egzekwowania prawa prowadzących do wydawania i wykonywania wyroków śmierci na osobach zatrzymanych w wyniku tych działań; 9. ubolewa z powodu braku przejrzystości, jaki charakteryzuje pomoc i wsparcie w zakresie zwalczania narkotyków dostarczane przez Komisję i państwa członkowskie do celów operacji antynarkotykowych w krajach, które w agresywny sposób stosują karę śmierci za przestępstwa związane z narkotykami; 10. wnosi o to, by Komisja publikowała roczne rozliczenie środków finansowych udzielonych przez nią na programy antynarkotykowe w krajach, które utrzymują karę śmierci za przestępstwa związane z narkotykami, a takŝe, by publikowała jednocześnie informacyjne streszczenie obejmujące cele, na które finansowanie to zostało przeznaczone, gwarancje dotyczące praw człowieka, zastosowane w celu dopilnowania, by finansowanie to nie umoŝliwiało skazywania na karę śmierci, oraz zakres, w jakim państwa będące beneficjentami zastosowały się do europejskich warunków; 11. wzywa Komisję do bezzwłocznego wdroŝenia operacyjnych wytycznych określonych w art. 10 rozporządzenia w sprawie IcSP, do ścisłego ich stosowania do programów dotyczących szlaku kokainowego i szlaku heroinowego oraz, w przypadku nieprzestrzegania i braku zgodności z wytycznymi, do natychmiastowego zawieszenia tych programów; 12. wzywa Komisję i państwa członkowskie do uzaleŝnienia dalszego finansowania antynarkotykowych programów UNODC od wykazania przez UNODC, w jaki sposób w administrowaniu tymi funduszami zastosowane zostaną podstawowe zasady wytycznych dotyczących praw człowieka, a dokładnie, jak finansowanie zostanie zamroŝone lub wstrzymane w przypadku dalszego wykonywania kary śmierci wobec oskarŝonych o przestępstwa związane z narkotykami przez państwo będące beneficjentem pomocy; 13. wzywa Komisję do zastosowania się do zalecenia zawartego w planie działania UE w zakresie walki z narkotykami (2013 2016), zgodnie z którym opracowanie i wdroŝenie wytycznych w zakresie praw człowieka i narzędzi oceny skutków ma na celu dopilnowanie, by prawa człowieka były skuteczne wbudowane w zewnętrzne działania UE związane z narkotykami ; 14. wzywa Europejską SłuŜbę Działań Zewnętrznych (ESDZ), Komisję i państwa członkowskie do określenia wytycznych dotyczących kompleksowej i skutecznej RE\1074937.doc 5/6 PE568.485v01-00
polityki europejskiej w zakresie kary śmierci w odniesieniu do dziesiątek europejskich obywateli oczekujących na wykonanie wyroku w krajach trzecich, która to polityka powinna obejmować solidne i wzmocnione mechanizmy z zakresu systemu identyfikacji, świadczenia pomocy prawnej i przedstawicielstwa dyplomatycznego; 15. wzywa UE i jej państwa członkowskie do dopilnowania, by sesja specjalna Zgromadzenia Ogólnego ONZ w sprawie ogólnoświatowego problemu narkotyków, która ma się odbyć w kwietniu 2016 r., podjęła problem stosowania kary śmierci za przestępstwa związane z narkotykami oraz potępiła stosowanie kary śmierci; 16. głęboko ubolewa z powodu faktu, Ŝe przepisy ośmiu państw (Mauretanii, Sudanu, Iranu, Arabii Saudyjskiej, Jemenu, Pakistanu, Afganistanu i Kataru) przewidują karę śmierci za homoseksualizm, a w prowincjach Nigerii i Somalii orzeka się karę śmierci za akty seksualne z osobami tej samej płci; wzywa te państwa do zaprzestania uznawania homoseksualizmu za przestępstwo i apeluje do Brunei Darussalam o odstąpienie od planowanego stosowania kary śmierci za homoseksualizm; wzywa ESDZ do utrzymania priorytetowego znaczenia walki z uznawaniem homoseksualizmu za przestępstwo, zgodnie z wytycznymi UE na rzecz promowania i ochrony wszystkich praw człowieka przysługujących lesbijkom, gejom, osobom biseksualnym, transpłciowym i interseksualnym (LGBTI); 17. pochwala i popiera dalsze działania na rzecz zniesienia kary śmierci na całym świecie prowadzone przez organizacje pozarządowe; wzywa Komisję do dalszego finansowania projektów w tej dziedzinie, jako priorytetu Europejskiego Instrumentu na rzecz Wspierania Demokracji i Praw Człowieka; 18. zwraca się do Podkomisji Praw Człowieka, działającej w ramach Komisji Spraw Zagranicznych PE (AFET), o przygotowanie sprawozdania w sprawie kary śmierci, oceniając w nim w szczególności wpływ, jaki na prawa człowieka ma unijne finansowanie działań antynarkotykowych oraz prowadzenie przez UE współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa i zwalczania terroryzmu, a takŝe formułując zalecenia, które mają na celu dopilnowanie, by finansowanie to nie przyczyniło się do zwiększenia stosowania kary śmierci w przyszłości; 19. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, sekretarzowi generalnemu ONZ, przewodniczącemu Zgromadzenia Ogólnego ONZ oraz rządom państw członkowskich ONZ. PE568.485v01-00 6/6 RE\1074937.doc