S P R A W O Z D A N I E Z A R Z Ą D U Banku Spółdzielczego w Gnieźnie z działalności za 2013 r. na Zebranie Grupy Członkowskiej I. Wprowadzenie Na podstawie 20 pkt 3) Statutu Banku Spółdzielczego w Gnieźnie, którego tekst jednolity stanowi załącznik do uchwały Nr 63/2012 Zarządu Banku Spółdzielczego w Gnieźnie z dnia 16 sierpnia 2012 r., Zarząd banku przedkłada coroczne sprawozdanie z ubiegłorocznej działalności, które w sposób syntetyczny określa podstawowe działania podjęte w minionym roku oraz ilustruje podstawowe wyniki finansowe osiągnięte w okresie sprawozdawczym. Miniony rok, najprościej można określić jako kolejny etap trwającego już od kilku lat procesu poszukiwania optymalnych rozwiązań w obliczu niesprzyjającego otoczenia makroekonomicznego oraz implementowania do regulacyjnej praktyki banku mechanizmów prawnych stabilizujących rynek finansowy. Sektor bankowości spółdzielczej, mimo specyficznej formy prawnej i rodzimych tradycji, nie został wyłączony spod wymogów wynikających z Dyrektywy CRD IV oraz wymogów rekomendowanych przez europejski nadzór bankowy, co rysuje przed bankiem nowe perspektywy i zarazem rodzi konieczność, proporcjonalnego do skali jego działalności, współudziału we wdrażaniu tych skomplikowanych rozwiązań. W części wprowadzającej do sprawozdania zwyczajowo już przypomnienia wymaga, że Zarząd Banku pracował w minionym roku w dotychczasowym trzyosobowym składzie, który tworzyli: Wiesław Zyk Prezes Zarządu, Barbara Borowska Zastępca Prezesa i Tomasz Wiśniewski Członek Zarządu. W okresie sprawozdawczym Zarząd odbył 48 protokołowanych posiedzeń, podejmując w ich trakcie 94 uchwały, normujące zagadnienia z różnych obszarów jego działalności, a w szczególności z zakresu polityki handlowej banku, zarządzania ryzykiem i adekwatnością kapitałową, wyniku finansowego, spraw statutowych, organizacji i zarządzania zasobami ludzkimi. Ponadto w zakresie zarządzania bankiem w przypisanych obszarach merytorycznych, członkowie Zarządu podejmowali liczne decyzje dotyczące realizacji zadań podlegających ich nadzorowi. II. Zakres ubiegłorocznej działalności W okresie sprawozdawczym, oprócz codziennych czynności związanych z kierowaniem i reprezentacją banku oraz bieżącą organizacją pracy, Zarząd zmuszony był skorygować, a następnie konsekwentnie realizować przyjętą strategię działalności 1
handlowej, w której umocnienie pozycji rynkowej i konkurencyjności banku okazało się celem niewystarczającym. Pilniejsza stała się bowiem potrzeba pobudzenia działalności w zakresie sprzedaży produktów kredytowych, w celu eliminowania ujemnych skutków niesprzyjającej koniunktury gospodarczej, a konkretnie równoważenia powstałych dysproporcji w cenie pieniądza w obszarze działalności depozytowej i kredytowej. Podjęte działania wpłynęły na wzrost efektywności działania banku, znajdując już delikatne odzwierciedlenie w wynikach finansowych osiągniętych w drugiej połowie minionego roku. W okresie sprawozdawczym, Zarząd korygował również funkcjonujące mechanizmy zarządzania ryzykiem w oparciu o systematyczne analizy stopnia narażenia banku na występujące w jego działalności rodzaje ryzyka oraz wyniki przeglądu wymogów kapitałowych. Ponadto Zarząd analizował protokoły z kontroli wewnętrznej i audytu, wydając w tym zakresie konieczne rekomendacje w celu podniesienia jakości i efektywności działania banku. Skalę trudności w minionym roku podniosły jednak liczne zmiany w rekomendowanych przez organ nadzoru standardach zarządzania oraz przygotowania do zmian wynikających z wdrażania zapisów pakietu rozporządzenia CRR i dyrektywy CRD IV. Nowe zadania nie zwolniły jednak Zarządu z troski o wizualny wizerunek banku i poprawę infrastruktury bankowej. Wśród bardziej szczegółowych działań podjętych w tym obszarze w okresie sprawozdawczym wymienić można: 1) kontynuowanie prac związanych z remontem w centrali banku oraz oddaniem do użytku nowej sali konferencyjnej i dodatkowych pomieszczeń biurowych, 2) wykonanie niezbędnych prac remontowych w oddziale banku w Czerniejewie, Kłecku i Mogilnie, 3) współudział w samorządowym przedsięwzięciu budowy parkingu przy oddziale banku w Czerniejewie, 4) uruchomienie nowego punktu kasowego przy ul. Smoluchowskiego w Poznaniu. W obszarze działań organizacyjno-prawnych, Zarząd w minionym roku, zajmował się wdrażaniem licznych zmian dokonanych w przepisach prawa i rekomendowanych rozwiązań Komisji Nadzoru Finansowego zawartych w: 1) nowej Rekomendacji M w zakresie zarządzania ryzykiem operacyjnym w bankach, 2) nowej Rekomendacji D dotyczącej zarządzania obszarami technologii informacyjnej i bezpieczeństwa środowiska teleinformatycznego w bankach, 3) zapisach nowej rekomendacji T dotyczącej dobrych praktyk w zakresie zarządzania ryzykiem detalicznych ekspozycji kredytowych, 2
4) niektórych zapisach nowej Rekomendacji S dotyczącej dobrych praktyk w zakresie zarządzania ekspozycjami kredytowymi zabezpieczonymi hipotecznie. W obszarze handlowym w minionym roku zapoczątkowano proces wdrażania pakietu regulacji dotyczących prowadzenia rachunków bankowych, kart płatniczych oraz usług bankowości elektronicznej, tzw. multiregulacji oraz podjęto przygotowania do wdrożenia usługi bankowości mobilnej. Ofertę produktową banku wzbogacono natomiast o kredyt dla rolników na warunkach preferencyjnych, stanowiący korzystną alternatywę w sytuacji braku dopłat do oprocentowania kredytów rolniczych, a także usługi w zakresie wydawania kluczy certyfikacyjnych. Rok sprawozdawczy był także kontynuacją idei popularyzowania oszczędności wśród dzieci i młodzieży szkolnej z terenu działania banku oraz akcji charytatywnej pod hasłem Mecz Mikołajkowy, wspierającej instytucje działające na rzecz osób potrzebujących. Ubiegłoroczny mecz został rozegrany pomiędzy pracownikami banku a parlamentarzystami oraz przedstawicielami samorządów i spółdzielni. W minionym roku bank uczestniczył również w przedsięwzięciach promocyjnych oraz w postępowaniach przetargowych, spośród których na uwagę zasługuje wybór oferty banku na obsługę bankową budżetu miasta i gminy Skoki. W okresie sprawozdawczym Zarząd podejmował również szereg działań w zakresie doskonalenia oraz systematycznej oceny procesu zarządzania ryzykiem i oceny adekwatności kapitałowej, a także w obszarze bezpieczeństwa i doskonalenia systemów informatycznych banku. III. Informacja finansowa o Banku W okresie sprawozdawczym Bank rozpatrzył 1756 wniosków kredytowych i udzielił kredytów na łączną kwotę 65.345,1 tys. zł, z wyłączeniem kredytów udzielonych w konsorcjum. Ponadto udzielono 13 gwarancji bankowych na kwotę 720,9 tys. zł. Stan zadłużenia z tytułu udzielonych kredytów na 31 grudnia 2013 roku wynosił 169.503,6 tys. zł, w tym kredyty zagrożone stanowiły 2,7% obliga kredytowego osiągając wartość 4.587,5 tys. zł. Obligo kredytowe w stosunku do roku 2012 wzrosło o 3.721,2 tys. zł. W strukturze produktowej dominowały kredyty rolnicze, stanowiące 50,9% obliga kredytowego, z czego kredyty preferencyjne stanowiły 79%. Źródło pokrycia działalności kredytowej stanowiły głównie depozyty i w ograniczonym rozmiarze fundusze własne banku, między innymi fundusz udziałowy, który wyniósł 621,4 tys. zł i wykazał spadek w stosunku do 2012 roku o 11,2 tys. zł. Pozostałe kapitały Banku stanowiły kwotę 32.907,1 tys. zł, natomiast fundusze ogółem wyniosły 33.528,5 tys. zł. W porównaniu z rokiem minionym fundusze własne wzrosły o 15,3%. Na koniec 2013 roku Bank zrzeszał 2.857 członków. 3
W 2013 roku Bank osiągnął przychody w kwocie 23.655,5 tys. zł, z których najwyższą pozycję stanowiły przychody z tytułu odsetek wynoszące 17.057,7 tys. zł. Natomiast koszty w minionym roku zamknęły się kwotą 20.207,9 tys. zł, w tym koszty działania Banku wyniosły 9.828,1 tys. zł. W wyniku tej działalności Bank na dzień 31 grudnia 2013 roku osiągnął zysk brutto w kwocie 3.447,6 tys. zł, który po umniejszeniu o obciążenia podatkowe, pozwolił na uzyskanie wyniku netto w kwocie 2.691,0 tys. zł. Suma bilansowa netto aktywów i pasywów wyniosła 383.974,7 tys. zł. i w stosunku do 2012 roku wzrosła o 9,3%. Współczynnik wypłacalności na dzień 31 grudnia 2013 r. wyniósł 14,00%. IV. Informacje końcowe Zarząd informuje ponadto, że podczas ubiegłorocznego Zebrania Przedstawicieli nie zgłoszono żadnych wniosków, a wszystkie podjęte uchwały zostały wykonane. Wniosków nie odnotowano również w ramach kampanii Zebrań Grup Członkowskich, podczas której prowadzona dyskusja miała zasadniczo charakter merytoryczny i z reguły toczyła się w duchu zrozumienia i troski o interesy banku. Uprzedzając ewentualne wnioski podczas tegorocznej kampanii, Zarząd czuje się jednak zobowiązany zasygnalizować pewne kwestie związane z wdrażaniem Dyrektywy CRD IV oraz wytycznych europejskiego nadzoru bankowego, które między innymi wymuszają określony kierunek polityki kapitałowej i dywidendowej banku. Zarząd pragnie bowiem podkreślić, że już pod koniec grudnia minionego roku, Komisja Nadzoru Finansowego przyjęła dość jednoznaczne stanowisko w sprawie wypłaty dywidendy, ograniczając w istotny sposób swobodę banków w tym obszarze. Komisja uwarunkowała ewentualną wypłatę dywidendy osiągnięciem współczynnika wypłacalności i posiadaniem kapitałów na wymaganym poziomie oraz wysoką oceną nadzorczą. Oznacza to, że organ nadzoru jako priorytet wskazuje bezpieczeństwo kapitałowe banku. Nie ma na to wpływu prowadzona na ten temat ożywiona dyskusja w sektorze bankowym oraz brak koniecznych zmian w regulacjach ustawowych, gdyż stanowisko organu nadzoru w obliczu konieczności dostosowania się do wymogów dyrektywy CRD IV, wydaje się dość stanowcze i konsekwentne od kilku lat. Przed bankami spółdzielczymi stoją także inne ważne wyzwania, będące następstwem dostosowywania polskich rozwiązań do standardów określonych przez europejski nadzór bankowy. Wprawdzie sektor bankowości spółdzielczej podejmuje starania w kierunku wypracowania zdrowych reguł rozumienia zasady proporcjonalności w zakresie wdrażania nowych rozwiązań, ale już dziś wydaje się przesądzone, że jednym z nieuniknionych elementów funkcjonowania banków spółdzielczych będzie system ochrony 4
instytucjonalnej, mający gwarantować bezpieczeństwo płynnościowe tego sektora. Z uwagi na toczący się proces konsultacyjny i legislacyjny nad projektami stosownych regulacji prawnych i brak konkretnych rozstrzygnięć co do kształtu i formy systemu ochrony instytucjonalnej, Zarząd nie zdecydował się na włączenie w projektowany porządek obrad Zebrania Przedstawicieli uchwał w tym przedmiocie. Z uwagi na doniosłość tych kwestii, nie można wykluczyć, że konieczność podjęcia stosownych uchwał i zmian w zapisach statutowych będzie przedmiotem zwołania nadzwyczajnego Zebrania Przedstawicieli. Zarząd pragnie natomiast poinformować, że w tegoroczną kampanię grup członkowskich zostaną włączone pewne elementy Wytycznych Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego z dnia 22 listopada 2012 r. (EBA/GL/2012/06 z 22 listopada 2012 r.) w sprawie oceny kwalifikacji członków organu zarządzającego i osób pełniących najważniejsze funkcje w banku. Zgodnie z tymi wytycznymi banki zobowiązane są dokonywać oceny członków Rady Nadzorczej i Zarządu oraz kandydatów do pełnienia funkcji w tych organach pod kątem wymogów kwalifikacyjnych i reputacji. Z uwagi na to, że rok 2014 jest rokiem wyborczym w banku, Zarząd musi pewne mechanizmy ocen wprowadzić już wobec kandydatów na członków Rady Nadzorczej zgłaszanych w tegorocznych wyborach. Szersze omówienie tej kwestii nastąpi poza sprawozdaniem. Niewykluczone, że przyjęty proces oceny kandydatów do pełnienia funkcji w organach banku, będzie podlegał w przyszłości weryfikacjom pod kątem nowych rekomendacji organu nadzoru, ale Zarząd nie może od tego wymogu uchylić się. Założeniem niniejszego sprawozdania było zaprezentowanie w sposób ogólny, ale i zarazem możliwie czytelny zadań i celów Zarządu realizowanych w minionym roku wraz z krótką charakterystyką wyników finansowych Banku. Zarząd liczy, że jak co roku efekt ten został osiągnięty. Na koniec niniejszego sprawozdania Zarząd informuje, że najbliższe Zebranie Przedstawicieli ma charakter sprawozdawczy i wyborczy, a to oznacza, że oprócz podjęcia planowanych uchwał statutowych dotyczących: zatwierdzenia sprawozdania Rady Nadzorczej i Zarządu, zatwierdzenia sprawozdania finansowego Banku za 2013 r., udzielenia poszczególnym członkom Zarządu absolutorium, dokonania podziału nadwyżki bilansowej za rok 2013 oraz uchwalenia kierunków działania Banku na rok 2014, nastąpi także wybór członków Rady Nadzorczej na kolejną kadencję. Gniezno, dnia 25 kwietnia 2014 r. 5