POJAZD NAPÊDZANY POWIETRZEM, NOWY INSTRUMENT STRUNOWY I PAKOWANIE NA POMIDORA

6. POJAZD NAPÊDZANY POWIETRZEM, NOWY INSTRUMENT STRUNOWY I PAKOWANIE NA POMIDORA. Wariant wykonania prototypu Czêœæ : Pojazd napêdzany powietrzem Wykonaj pojazd, który pokona odleg³oœæ 0,5 m w czasie nie d³u szym ni 30 sekund. Czas pracy 0 min. Za³o enia do wykonania prototypu:. Pojazd musi byæ napêdzany powietrzem nie wolno go dotykaæ w czasie, gdy pokonuje trasê. 2. Do zrobienia pojazdu mo ecie wykorzystaæ wszystkie dostêpne materia³y, ale nie wolno wam u yæ niczego dodatkowego. 3. Jako narzêdzi mo ecie u yæ tylko tych, wymienionych na liœcie (przedmioty te nie mog¹ zostaæ u yte jako element konstrukcji). 4. Aby zadanie zosta³o zaliczone, pojazd musi pokonaæ 0,5 m w czasie nie d³u szym ni 30 sekund. 5. Po up³ywie 0 minut musicie zakoñczyæ pracê, bez wzglêdu na stan wykonania zadania. Lista dostêpnych materia³ów do wykonania prototypu: Lp. Pomoce i narzêdzia Iloœæ sztuk stare p³yty CD 2 szt. 2 rurki (s³omki) do napojów 3 szt. 3 tekturowa rolka po papierze toaletowym 3 szt. 4 plastelina wa³eczek 5 spinacze biurowe 4 szt. 6 gumki recepturki 2 szt. 7 baloniki 2 szt. strona 82 8 koñcówki od p³ynu do mycia naczyñ/wody mineralnej tzw. dzióbki 2 szt. 9 klej na gor¹co sztyft

Lista dozwolonych narzêdzi do wykonania prototypu :. zegarek/stoper, 2. pistolet do kleju na gor¹co, 3. 2 kartki A4 i o³ówek do ew. wykonania planu. Czêœæ 2: Nowy instrument strunowy Wykonaj instrument strunowy, który posiada co najmniej 3 struny o ró nej wysokoœci dÿwiêku i ma mo liwoœæ zmiany wysokoœci dÿwiêków (strojenie). Czas pracy 30 min. Za³o enia do wykonania prototypu:. Do zrobienia instrumentu mo ecie wykorzystaæ wszystkie dostêpne materia³y, ale nie wolno wam u yæ niczego dodatkowego. 2. Jako narzêdzi mo ecie u yæ tylko tych, wymienionych na liœcie (narzêdzia te nie mog¹ zostaæ u yte jako element konstrukcji). 3. Aby zadanie zosta³o zaliczone, instrument musi posiadaæ co najmniej 3 struny. Instrument musi mieæ mo liwoœæ strojenia tj. zmiany wysokoœci dÿwiêku ka dej ze strun. 4. Po up³ywie 30 minut musicie zakoñczyæ pracê, bez wzglêdu na stan wykonania zadania. Lista dostêpnych materia³ów do wykonania prototypu: Lp. Pomoce i narzêdzia Iloœæ sztuk gumki recepturki 0 szt. 2 y³ka m 3 sznurek/dratwa m 4 gwoÿdzie tapicerskie 0 szt. 5 klamerki do bielizny 5 szt. 6 taœma klej¹ca szeroka szt. 7 pinezki 0 szt. 8 spinacze biurowe 5 szt. 9 du a butelka (np. po p³ynie do prania/ do p³ukania) szt. 0 pude³ko szt. rolka po papierowym rêczniku szt. 2 rurki /s³omki do picia 0 szt. 3 zakrêtki plastikowe od butelek 6 szt. strona 83

Lista dozwolonych narzêdzi do wykonania prototypu:. zegarek/stoper, 2. no yk do ciêcia tektury, 3. 2 kartki A4 i o³ówek do ew. wykonania planu. Czêœæ 3: Opakowanie na pomidora Wykonaj opakowanie, które zapewni, e po zrzuceniu z ³awki, pomidor umieszczony w tym opakowaniu, nie pêknie. Czas pracy 7 min. Za³o enia do wykonania prototypu:. Do zrobienia opakowania mo ecie wykorzystaæ wszystkie dostêpne materia³y, ale nie wolno wam u yæ niczego dodatkowego. 2. Jako narzêdzi mo ecie u yæ tylko tych, wymienionych na liœcie (narzêdzia te nie mog¹ zostaæ u yte jako element konstrukcji). 3. Aby zadanie zosta³o zaliczone, skórka pomidora po zrzuceniu* nie mo e byæ pêkniêta. 4. Po up³ywie 7 minut musicie zakoñczyæ pracê, bez wzglêdu na stan wykonania zadania. * ustaw opakowanie z pomidorem na brzegu ³awki i popchnij je poza krawêdÿ Lista dostêpnych materia³ów do wykonania prototypu: Lp. Pomoce i narzêdzia Iloœæ sztuk kartka papieru A4 (zwyk³a gruboœæ) 2 szt. 2 rurki (s³omki) do napojów 0 szt. 3 tekturowa rolka po papierze toaletowym 2 szt. 4 spinacze biurowe 4 szt. 5 gumki recepturki 2 szt. 6 wyka³aczki 0 szt. 7 naklejki cenowe 4 szt. 8 p³atek do demakija u szt. 9 œredniej wielkoœci dojrza³y pomidor szt. strona 84 Lista dozwolonych narzêdzi do wykonania prototypu:. zegarek/stoper 2. no yczki

2. Iloœæ bloków potrzebna do realizacji 3 prototypów blok, w czasie którego uczniowie wykonaj¹ 3 prototypy elementarne 3. Realizowane treœci podstawy programowej Przedmiot Matematyka Fizyka Realizowana treœæ podstawy programowej. 7) stosuje obliczenia na liczbach wymiernych do rozwi¹zywania problemów w kontekœcie praktycznym, w tym do zamiany jednostek (jednostek prêdkoœci, gêstoœci itp.).9) pos³uguje siê pojêciem si³y ciê koœci 6.5) opisuje mechanizm wytwarzania dÿwiêku w instrumentach muzycznych 6.6) wymienia, od jakich wielkoœci fizycznych zale y wysokoœæ i g³oœnoœæ dÿwiêku 9.3) wytwarza dÿwiêk o wiêkszej i mniejszej czêstotliwoœci od danego dÿwiêku za pomoc¹ drgaj¹cego przedmiotu lub instrumentu muzycznego 4. Kszta³cone kompetencje podstawowe kompetencje naukowo-techniczne, kompetencje spo³eczne. 5. Cele zajêæ blokowych pobudzenie twórczego myœlenia, zwrócenie uwagi na mo liwoœæ wykorzystania ogólnodostêpnych materia³ów niekoniecznie zgodnie z przeznaczeniem. 6. Oczekiwane osi¹gniêcia ucznia Uczeñ: pracuje w zespole, organizuje swój czas pracy i czas pracy grupy oraz maksymalnie wykorzystuje dostêpn¹ jego iloœæ, wyznacza sobie cel dzia³ania, rozwi¹zuje problemy w oparciu o minimalne, ogólnodostêpne, niespecjalistyczne materia³y. strona 85

7. Przyk³adowe rozwi¹zanie wariantu opis dzia³añ uczniów Przyk³adowe rozwi¹zanie czêœæ. WERSJA A. Uczniowie ³¹cz¹ 2 p³yty i rolkê po papierze toaletowym za pomoc¹ kleju na gor¹co. 2. Za pomoc¹ kleju na gor¹co doklejaj¹ tekturowe skrzyde³ka do rolki. 3. Dmuchaj¹c w skrzyde³ka pojazdu powoduj¹ jego przemieszczanie siê. Ten pojazd zosta³ wykonany na zajêciach przez uczniów szko³y podstawowej (fot. autor) WERSJA B. Uczniowie przyklejaj¹ dzióbek od p³ynu naczyñ do p³yty CD. 2. Naci¹gaj¹ nadmuchany balonik na szyjkê dzióbka. 3. Lekkie pchniêcie przed lini¹ startu nadaje kierunek ruchu poduszkowca ; zwolnienie wylotu powietrza napêdza pojazd. Poduszkowiec wykonany przez autora umiejêtnie skierowany pokona trasê 0,5 m kierunek ruchu mo na udoskonalaæ (fot. autor). strona 86

Przyk³adowe rozwi¹zanie czêœæ 2.. Uczeñ wycina w butelce, która stanowiæ bêdzie pud³o rezonansowe, otwór; przed³u- eniem pud³a mo e byæ rurka po papierowym rêczniku zamocowana za pomoc¹ taœmy klej¹cej. 2. Za pomoc¹ spinaczy lub pinezek/ gwoÿdzi tapicerskich rozpina gumki recepturki nad otworem. 3. Odpowiednio napinaj¹c gumki i zawijaj¹c na spinaczach, stroi instrument. Jedno z najprostszych sposobów wykonania instrumentu Gitara 8. strunowa (fot. autor) Sposób strojenia gitary: na dole () i na górze (2) poprzez nawiniêcie gumki recepturki na spinacz. Przyk³adowe rozwi¹zanie czêœæ 3.. Uczeñ zawija rurkê do picia w kartkê. 2. Za pomoc¹ naklejek zabezpiecza rulony przed rozwiniêciem. 3. Ca³oœæ umacnia gumk¹ recepturk¹ i zabezpiecza p³atkiem do demakija u punkty wra liwe. strona 87

Opakowanie na pomidora wykonane z 2 rurek, 2 kartek A4, p³atka do demakija u, gumki recepturki, 4 naklejek spe³ni³o za³o enia zadania! (fot. autor). 8. Materia³y pomocnicze dla nauczyciela Wskazówki dla nauczyciela: Zajêcia wykonywania prototypów elementarnych nale y przeprowadzaæ z podzia³em na grupy 5 6 osobowe. Grupy pracuj¹ w swoich miejscach (mog¹ to byæ zsuniête 2 ³awki). Ka da z grup otrzymuje instrukcjê do wykonania zadania i odpowiedni zestaw materia³ów i narzêdzi. Nauczyciel decyduje o kolejnoœci wykonywania prototypów. W opisie kolejnych dzia³añ dla 3 czêœci uwzglêdniono czas na porz¹dkowanie miejsc pracy. Proponowany przebieg zajêæ z rozliczeniem czasowym: Lp. Opis kolejnych dzia³añ nauczyciela czêœæ Uwagi do realizacji dla nauczyciela (rysunki i fotografie) Czas trwania w min strona 88 Rozdaj grupom instrukcje i materia³y. Bardzo wygodnie mieæ przygotowane materia³y np. w wieczku od pude³ka po papierze ksero z po³o on¹ na wierzchu instrukcj¹. 2 Przeczytaj uczniom g³oœno instrukcjê do wykonania prototypu. 3 Zapytaj, czy coœ trzeba dodatkowo wyjaœniæ, czy grupy maj¹ wszystkie materia³y. Nie musisz czytaæ listy materia³ów i narzêdzi instrukcja w za³¹czniku nr. Nie mów, jak mo na rozwi¹zaæ zadanie, nie sugeruj; w razie k³opotów objaœnij na czy polega zadanie, zadaj kilka pytañ: Jak mo na podnosiæ przedmioty? Ile to jest 30 cm? poka cie. 2 2

Lp. Opis kolejnych dzia³añ nauczyciela czêœæ Uwagi do realizacji dla nauczyciela (rysunki i fotografie) Czas trwania w min 4 Zacznij oficjalnie odmierzaæ czas. Rób zdjêcia, wêdruj pomiêdzy grupami, ogl¹daj pracê grup. W tym czasie przygotuj trasê: kolorow¹ taœm¹ klej¹c¹ zaznacz start i w linii prostej w odleg³oœci 0,5 m liniê mety. 5 Zapowiedz, e zosta³y 2 minuty do koñca czasu na wykonanie zadania. Uwaga na pracê z klejem na gor¹co! Jeœli nic nie zagra a bezpieczeñstwu, nie ingeruj w przebieg pracy nad konstrukcj¹. Podkreœl, e praca koniecznie musi byæ zakoñczona po up³ywie wyznaczonego czasu. 6 Og³oœ koniec czasu. Dopilnuj, aby uczniowie rzeczywiœcie zakoñczyli dzia³anie np. odeszli krok do ty³u od stolików. 7 Poproœ grupy po kolei o zademonstrowanie dzia³ania prototypu. Odmierzajcie czas 30 sekund utrzymania przedmiotu, nagradzajcie brawami rozwi¹zanie ka dej grupy. Przyznaj punkty. 9 ok. min na grupê 8 Zapytaj, czy któraœ grupa chcia³aby coœ dodaæ, czymœ siê pochwaliæ. Krótko podsumujcie problemy jakie napotka³y grupy podczas pracy. ZnajdŸ w ka dej grupie coœ godnego zainteresowania i podkreœl to (praca w zespole, kreatywnoœæ rozwi¹zania, nietypowe podejœcie do zadania, wytrzyma³oœæ konstrukcji itp.). 2 9 Przeczytaj punktacjê. Ewentualnie uzasadnij. 0 Nie zapomnij zrobiæ zdjêæ, jako dokumentacji waszych zmagañ. Porz¹dkowanie miejsc pracy. 3 Ca³kowity czas trwania tej czêœci bloku (dla 5 grup) 20 +5 =25 Uwagi: Pistolet z klejem na gor¹co mo e byæ jeden na klasê nauczyciel szczególnie zwraca uwagê na bezpieczeñstwo pracy z klejem. Gdy brak kleju na gor¹co, mo na go zast¹piæ innym klejem lub dodatkow¹ porcj¹ plasteliny. Jako podsumowanie mo na pokazaæ wspó³czeœnie produkowane poduszkowce w pojazdy napêdzane wiatrem (patrz: literatura uzupe³niaj¹ca). strona 89

Lp. Opis kolejnych dzia³añ nauczyciela czêœæ 2 Uwagi do realizacji dla nauczyciela (rysunki i fotografie) Czas trwania w min Rozdaj grupom instrukcje i materia³y. Bardzo wygodnie mieæ przygotowane materia³y np. w wieczku od pude³ka po papierze ksero z po³o on¹ na wierzchu instrukcj¹. 2 Przeczytaj uczniom g³oœno instrukcjê do wykonania prototypu. 3 Zapytaj, czy coœ trzeba dodatkowo wyjaœniæ, czy grupy maj¹ wszystkie materia³y. Nie musisz czytaæ listy materia³ów i narzêdzi instrukcja w za³¹czniku nr. Nie mów, jak mo na rozwi¹zaæ zadanie, nie sugeruj; w razie k³opotów objaœnij na czy polega zadanie, zadaj kilka pytañ: Co to jest instrument strunowy? Jakie znaj¹ instrumenty strunowe? 2 3 4 Zacznij oficjalnie odmierzaæ czas. Rób zdjêcia, wêdruj pomiêdzy grupami, ogl¹daj pracê grup. Jeœli nic nie zagra a bezpieczeñstwu (uwaga na no yk!), nie ingeruj w przebieg pracy nad konstrukcj¹. 27 5 Zapowiedz, e zosta³y 2 minuty do koñca czasu na wykonanie zadania. Podkreœl, e praca koniecznie musi byæ zakoñczona po up³ywie wyznaczonego czasu. 6 Og³oœ koniec czasu. Dopilnuj, aby uczniowie rzeczywiœcie zakoñczyli dzia³anie np. odeszli krok do ty³u od stolików. 7 Poproœ grupy po kolei o zademonstrowanie dzia³ania prototypu. Demonstracja sposobu strojenia, zagranie ró nych dÿwiêków. Nagradzajcie brawami rozwi¹zanie ka dej grupy. Przyznaj punkty. ok. 2 min na grupê 8 Zapytaj, czy któraœ grupa chcia³aby coœ dodaæ, czymœ siê pochwaliæ. Krótko podsumujcie problemy jakie napotka³y grupy podczas pracy. ZnajdŸ w ka dej grupie coœ godnego zainteresowania i podkreœl to (praca w zespole, kreatywnoœæ rozwi¹zania, nietypowe podejœcie do zadania, odmiennoœæ od znanych instrumentów itp.). 3 9 Przeczytaj punktacjê. Ewentualnie uzasadnij. 0 Nie zapomnij zrobiæ zdjêæ, jako dokumentacji waszych zmagañ. Porz¹dkowanie miejsc pracy. 3 Ca³kowity czas trwania tej czêœci bloku (dla 5 grup) 37 +0 =47 strona 90

Uwagi: Bezpieczeñstwo u ycia no yka! Proponowane jest w³¹czenie w tle zajêæ muzyki granej na instrumentach strunowych poni ej linki do ró nych utworów aby zainspirowaæ uczniów. Jeœli pozosta³by czas, mo na zaimprowizowaæ koncert na skonstruowanych instrumentach. Instrumenty strunowe (chordofony) to takie, w których Ÿród³em dÿwiêku jest drgaj¹ca struna. Instrumenty strunowe dziel¹ siê na: smyczkowe( skrzypce, altówka, wiolonczela i kontrabas); szarpane (harfa, gitara i klawesyn); uderzane (fortepian, pianino, cymba³y). Proponowany podk³ad muzyczny do tej czêœci zajêæ w spisie literatury uzupe³niaj¹cej Lp. Opis kolejnych dzia³añ nauczyciela czêœæ 3 Uwagi do realizacji dla nauczyciela (rysunki i fotografie) Czas trwania w min Rozdaj grupom instrukcje i materia³y. Bardzo wygodnie mieæ przygotowane materia³y np. w wieczku od pude³ka po papierze ksero z po³o on¹ na wierzchu instrukcj¹. 2 Przeczytaj uczniom g³oœno instrukcjê do wykonania prototypu. 3 Zapytaj, czy coœ trzeba dodatkowo wyjaœniæ, czy grupy maj¹ wszystkie materia³y. Nie musisz czytaæ listy materia³ów i narzêdzi instrukcja w za³¹czniku nr. Nie mów, jak mo na rozwi¹zaæ zadanie, nie sugeruj; w razie k³opotów objaœnij na czy polega zadanie, zadaj kilka pytañ: Jak transportuje siê warzywa? Jak dalek¹ trasê musz¹ pokonaæ? Jak sprawiæ, aby skórka nie uleg³a uszkodzeniu? Itp. 4 Zacznij oficjalnie odmierzaæ czas. Rób zdjêcia, wêdruj pomiêdzy grupami, ogl¹daj pracê grup. Jeœli nic nie zagra a bezpieczeñstwu, nie ingeruj w przebieg pracy nad konstrukcj¹. 7 5 Zapowiedz 2 minuty do koñca czasu na wykonanie zadania. Podkreœl, e praca koniecznie musi byæ zakoñczona po up³ywie wyznaczonego czasu. 6 Og³oœ koniec czasu. Dopilnuj, aby uczniowie rzeczywiœcie zakoñczyli dzia³anie np. odeszli krok do ty³u od stolików. - - 7 Poproœ grupy po kolei o zademonstrowanie dzia³ania prototypu. Demonstracja sposobu strojenia, zagranie ró nych dÿwiêków. Nagradzajcie brawami rozwi¹zanie ka dej grupy. Przyznaj punkty. ok. min na grupê strona 9

8 Zapytaj, czy któraœ grupa chcia³aby coœ dodaæ, czymœ siê pochwaliæ. Krótko podsumujcie problemy, jakie grupy napotka³y podczas pracy. znajdÿ w ka dej grupie coœ godnego zainteresowania i podkreœl to (praca w zespole, kreatywnoœæ rozwi¹zania, nietypowe podejœcie do zadania, wytrzyma³oœæ konstrukcji itp.). 9 Przeczytaj punktacjê. Ewentualnie uzasadnij. 0 - Nie zapomnij zrobiæ zdjêæ, jako dokumentacji waszych zmagañ. - Porz¹dkowanie miejsc pracy. Ca³kowity czas trwania tej czêœci bloku (dla 5 grup) 3+5= 8 Jeœli czas pozwoli, mo na porozmawiaæ o problemie pakowania i transportu produktów spo ywczych i pomys³ach na kwadratowe pomidory, arbuzy i GMO (zobacz: linki) strona 92

9. Karta efektywnoœci ekonomicznej prototypu (relacja koszt efekt) Wype³niaj¹ uczniowie w grupach: Lp. Pomoc dydaktyczna Iloœæ sztuk Cena jednostkowa Cena ³¹czna 2 3 4 5 6 Suma kosztów Oszacowanie kosztów pracy: Lp. Zadanie Czas wykonania (h) Liczba osób ¹cznie osobogodzin pracy Cena osobogodziny pracy (z³) Koszt 2 3 4 Suma: strona 93

0. Ankieta ewaluacyjna zajêæ Lp. Pytanie do ucznia Tak Raczej tak Trudno powiedzieæ Nie Zdecydowanie nie Umiejêtnoœci, które æwiczy³em na zajêciach, mog¹ mi siê przydaæ w codziennym yciu. 2 Zajêcia uwa am za udane. 3 Dobrze bawi³am siê podczas zajêæ. 4 Zajêcia nie spe³ni³y moich oczekiwañ. Karta samooceny ucznia Zaznacz obszar wykresu, który najbardziej odpowiada twojemu wk³adowi pracy w wykonanie 3 prototypów. 5% 5% 50% 30% 2. Literatura uzupe³niaj¹ca strona 94 Czêœæ : http://www.poduszkowce.net strona polskiego klubu poduszkowców: budowa, historia i zastosowanie poduszkowców zdjêcia, schematy http://ekoblogia.pl/pojazd-na-wiatr http://ekoblogia.pl/auto-na-powietrze zastosowanie wiatru do napêdu pojazdów http://www.greenbird.co.uk w jêzyku angielskim strona poœwiêcona tematyce pojazdu napêdzanego wiatrem: ³¹czy w sobie cechy bolidu Formu³y, aglówki oraz samolotu, filmy, rekordy szybkoœci (202,9 km/h!)

Czêœæ 2: http://wiadomosci.onet.pl/raporty/kwadratowe-arbuzy-zlote-pomidory,,3355600,wiadomosc.html o pewnej firmie specjalizuj¹cej siê w GMO http://kuchnia.wp.pl/index.php/gallery/prop/id/58/page/0 zdjêcie kwadratowego arbuza http://www.aglinenews.com/news/09-06aglinenews.html _Carolina_man_grows po angielsku o metodzie hodowania kwadratowych pomidorów bez in ynierii genetycznej plus zdjêcie http://www.youtube.com/watch?v=uoxsufsok2o&feature=player_embedded at=3 po angielsku jak wyhodowaæ kwadratowego pomidora wideo Czêœæ 3: Proponowany podk³ad muzyczny do trzeciej czêœci zajêæ: http://www.youtube.com/watch?v=rbtozgoj9oq&feature=related 3:24 Metallica Nothing Else Matters grane przez Apocalyptica (zespó³ smyczkowy rocka gotyckiego) www.youtube.com/watch?v=rttm7atnl3o&nr= 3:25 ko³ysanka na harfy grana przez dzieci z Singapuru http://www.youtube.com/watch?v=jbhvx5hzyqw&feature=related 4:58 Harp Showspot grany przez Louise Thomson (harfa) www.youtube.com/watch?v=rr7eusfsn28&feature=related 9:8 Chopin grany przez Zimermana (fortepian) http://www.youtube.com/watch?v=chjs3ijur5e&feature=related 9:7 Al Di Meola Libertango (gitara) strona 95