Szpital Specjalistyczny w Pile SzS-MED 204 1 Oddział chirurgii klatki piersiowej INFORMACJE DLA PACJENTA Piła, dn.... Dane pacjenta Zabieg wytworzenia otworu w ścianie klatki piersiowej - fenestracja Operacja zaplanowana została na dzień:... Wykonane u Pani/Pana badania wykazały schorzenie, które powinno być leczone operacyjnie. Przed zabiegiem lekarz będzie rozmawiał z Panią/Panem o konieczności i możliwościach leczenia, jego wynikach i rokowaniu. Musicie Państwo poznać związane z tym postępowaniem typowe powikłania i skutki planowanego leczenia, abyście Państwo mogli podjąć decyzję. Niniejsze informacje mają pomóc przygotować się do tej rozmowy. Budowa klatki piersiowej Płuca położone są w obu jamach opłucnej po stronie prawej i lewej klatki piersiowej. Płuca są zbudowane z płatów, prawe z trzech, a lewe z dwóch. Powietrze wprowadzane jest do płuc tchawicą, która dzieli się na dwa główne oskrzela dalej rozgałęziające się na oskrzela segmentarne. Cienka błona zwana opłucną pokrywa płuco i wewnętrzną powierzchnię ściany klatki piersiowej. Pomiędzy płucami znajduje się śródpiersie, które zawiera serce, duże naczynia krwionośne (tętnice główną zwaną aortą, tętnice płucne, żyłę główną górną i dolną oraz żyły płucne) główny przewód limfatyczny i ważne nerwy (nerw przeponowy i błędny). W tylnej części śródpiersia położony jest przełyk. Jamy opłucnej oddzielone są od jamy brzusznej przeponą tj. mięśniem w kształcie dwóch kopuł z otworami na przełyk, naczynia krwionośne i limfatyczne raz nerwy. Przepona oraz mięśnie ściany klatki piersiowej odgrywają decydującą rolę przy oddychaniu. Po usunięciu części płuca (płata, segmentu) pozostawiona część płuca ulega rozprężeniu i wypełnia całą jamę opłucnej. Po usunięciu całego płuca jama opłucnej jest początkowo pusta, a następnie stopniowo wypełnia się płynem i zarasta. Niekiedy może dojść do zakażenia i wówczas dochodzi do powstania ropniaka opłucnej. Schorzenie to wymaga leczenia chirurgicznego: drenażu jamy opłucnej lub wykonania otworu w ścianie klatki piersiowej (fenestracji). Cel operacji mechaniczne oczyszczenie z tkanek ropnych jamy opłucnej i narządów w niej zawartych. umożliwienie codziennej wymiany opatrunków w głębi rany, co doprowadzić ma do miejscowego zlikwidowania obecności bakterii. umożliwienie chirurgicznego zamknięcia przetoki oskrzelowej (o ile taka istnieje)
Rozpoznanie stanowiące wskazanie do leczenia operacyjnego 2 Przebieg operacji Przewidziany zabieg operacyjny odbywa się w znieczuleniu ogólnym (narkozie) O szczegółach i ryzyku postępowania znieczulającego powie Państwu lekarz anestezjolog. Zabieg polega na wycięciu kilkucentymetrowych fragmentów od 2 do 4 żeber. Skóra zostaje wszyta w głąb rany. Zazwyczaj wielkość otworu wynosi około 10 x 10 cm. Operację tę wykonuje się przy ropnych zakażeniach opłucnej ropniaku opłucnej. Postępowanie pooperacyjne W okresie pooperacyjnym należy liczyć się z niedogodnościami wynikającymi z: - konieczności codziennej dwukrotnej wymiany opatrunków w głębi rany, - możliwym dolegliwościom bólowym z tym związanym, - złego samopoczucia związanego z obecnością dużej ilości gazy wewnątrz klatki piersiowej. U Pani/Pana planowany jest zabieg wytworzenia otworu w ścianie klatki piersiowej fenestracja Aby odpowiednio wcześnie rozpoznać zaburzenia mogące wystąpić po operacji i natychmiast i prawidłowo leczyć będziecie Państwo obserwowani w Sali intensywnego nadzoru. Niekiedy na kilka godzin lub dni potrzebna może być sztuczna wentylacja przy pomocy respiratora (aparat do prowadzenia sztucznej wentylacji oddychania). Stosowane mogą być również inne leki czy też czynności medyczne w celu prawidłowego leczenia. (np. antybiotyki, leki rozrzedzające śluz, inhalacje, gimnastyka oddechowa i rehabilitacyjna). Z jakimi komplikacjami należy się liczyć? Pomimo dużej staranności w czasie operacji i po operacji może dojść do powikłań, które przeważnie są natychmiast rozpoznawane i leczone. O ryzyku i powikłaniach mogących wystąpić przy proponowanej operacji Wasz lekarz będzie rozmawiał z Panią/Panem w czasie rozmowy wyjaśniającej. Możliwe powikłania podczas operacji Ryzyko skaleczenia naczyń krwionośnych i limfatycznych, nerwów, i innych narządów w klatce piersiowej (np. przełyku, części płuca) jest podwyższone po przebytych już operacjach leczniczych czy też diagnostycznych, przy utrudnionych warunkach anatomicznych. Przy rozległych stanach zapalnych i masywnych zrostach. Duże krwawienia mogą spowodować konieczność przetoczenia krwi lub elementów krwi. Podczas przetaczania krwi, w bardzo rzadkich przypadkach może dojść do zakażenia np. wirusem zapalenia wątroby czy też HIV. Bardzo rzadko wskutek koniecznego ułożenia mogą powstać uszkodzenia spowodowane uciskiem nerwów lub części miękkich. Przeważnie cofają się ciągu kilku dni. Może dojść do uszkodzenia skóry środkiem dezynfekcyjnym i/lub innymi czynnikami fizycznymi. Możliwe powikłania po operacji Obrzęk i trzeszczenie skóry na twarzy, szyi, klatki piersiowej i powłok jamy brzusznej występujące szczególnie po zabiegach torakoskopowych, czy też innych diagnostycznych. Cofają się one w ciągu kilku dni. W rzadkich przypadkach może zaistnieć konieczność dodatkowego drenażu opłucnej. Krwawienie pooperacyjne. Podawanie leków we wstrzyknięciach domięśniowych mogą powodować miejscowe stany zapalne skóry i tkanek miękkich (ropień, zanik tkanki, podrażnienie nerwów i żył) czasami blizny. Zaburzenia gojenia się rany np. w skutek infekcji może dojść do zropienia rany i do
powstania blizny przeszkadzającej ze względów kosmetycznych. Resztki nici pozostające w ciele mogą powodować uporczywe, lecz niegroźne dolegliwości (sączenie z rany, przetoki) Po usunięciu przyczyny objawy te najczęściej ustępują. 3 Stany zapalne mogą wystąpić w jamie opłucnej lub śródpiersiu. Może dojść do zaburzenie w gojeniu zeszytego kikuta oskrzela, co może doprowadzić do przetoki oskrzelowej i powstania ropniaka opłucnej. Mogą powstać nieduże krwiaki w okolicy rany. Zator powietrzny - jeżeli do naczyń krwionośnych dostanie się powietrze może dojść do zaburzeń w krążeniu wymagających leczenia w sali intensywnego nadzoru. Przy uszkodzeniu przewodu limfatycznego może dojść do wycieku chłonki i przedłużonego drenażu opłucnej i odżywiana dożylnego z zastosowaniem ścisłej diety. Leczenie może trwać kilka tygodni. Bardzo sporadycznie należy wykonać ponowną operację. Zniekształcenie klatki piersiowej tworzy się po dużych operacjach w szczególności przy usunięciu części żeber wraz z pozostałymi elementami ściany klatki piersiowej. Powyżej opisane komplikacje mogą prowadzić do ponownych operacji. Kolejne etapy leczenia Może zaistnieć konieczność kolejnego zabiegu mającego na celu zmniejszenie pustej przestrzeni wewnątrz klatki piersiowej lub(i) pokrycia kikuta oskrzela z przetoką (o ile zachodzi taka konieczność) Zabieg ten określamy, jako mioplastyka. Polega on na przemieszczeniu fragmentów mięśni pokrywających klatkę piersiową do jej wnętrza. O ile nie zachodzi konieczność przemieszczania mięśni - otwór w ścianie klatki piersiowej zamyka się chirurgicznie wypełniając uprzednio pustą przestrzeń jamy opłucnej jałowym płynem z roztworem antybiotyków. Należy liczyć się z długotrwałością procesu leczenia - do kilku miesięcy!!! Innym rozwiązaniem jest konieczność stałego noszenia drenu wraz z workiem, do którego zbiera się wydzielina ropna. Należy jednak mieć świadomość, iż taka decyzja niesie za sobą możliwość wystąpienia wielu powikłań ogólnoustrojowych związanych z czynnym procesem ropnym. Pytania do rozmowy wyjaśniającej: Proszę omówić przed wypisaniem ze szpitala: Kiedy należy usunąć szwy? Czy możliwe jest korzystanie z prysznica lub kąpieli? Czy należy przyjmować leki? (jakie/w jakich dawkach/jak długo? Jak długo należy unikać ciężkich wysiłków fizycznych? Czy zalecana jest gimnastyka rehabilitacyjna i oddechowa? Czy należy zmienić tryb życia? Czy należy zmienić dietę i sposób odżywiania? Kiedy można podjąć pracę? Czy potrzebne są badania kontrolne? (terminy) O czym powinien wiedzieć lekarz
Na ryzyko operacji mają wpływ stan ogólny chorego oraz choroby współistniejące oraz choroby przebyte. Aby w porę można było rozpoznać zagrożenia prosimy odpowiedzieć na następujące pytania: Czy wiadomo, że istnieją u Pani/Pana zaburzenia przemiany materii (np. cukrzyca) lub inne choroby (np. choroby serca, naczyń, wątroby, tarczycy, układu nerwowego) Czy istnieje u Pani/Pana choroba zakaźna (np. zapalenie wątroby, AIDS, nosicielstwo bakteryjne: nos, gardło, przewód pokarmowy) Czy stwierdzono u Pani/Pana uczulenie lub nadwrażliwość na leki, plastry, latex, leki, rośliny, środki spożywcze, zwierzęta? Czy występowały kiedykolwiek napady drgawek? Czy przy wcześniejszych operacjach lub skaleczeniach (np. leczenie zęba) doszło u Pani/Pana do wzmożonego krwawienia? Czy wcześniej, w przypadku powstania ran, dochodziło do ropienia, opóźnionego gojenia, ropni, przetok, zgrubienia blizny po zagojeniu? Czy obserwowano u Pani/Pana zakrzepy żylne lub zatorowość płucną? Czy przyjmuje Pani/Pan regularnie leki (np. środki nasercowe, przeciwbólowe, hamujące krzepnięcie krwi tj., Sintrom, Syncumar, Aspiryna, Acard, hormony)? Kobiety w wieku, w którym mogłyby być w ciąży: czy istnieje możliwość, że jest pani w ciąży? Proszę spytać lekarza czy Pani/Pan szczególnym przypadku występuje ryzyko zakrzepicy lub zatoru i czy jest potrzebne postępowanie zapobiegawcze? 4 Uwagi lekarskie do rozmowy wyjaśniającej ( np. inne przyczyny ryzyka niż wymienione poprzednio, możliwość powikłań, sposoby zapobiegania, możliwe negatywne skutki w przypadku odmowy/przesunięcia terminu operacji, podstawa do odmowy, ograniczenie zgody np. na transfuzję krwi) Piła, dn...., godz.... podpis lekarza Wyrażenie zgody: O planowanej operacji jak również o ewentualnej możliwości rozszerzenia zabiegu Pani/Pan doktor... poinformował mnie wyczerpująco w rozmowie wyjaśniającej. Przy tym mogłem/mogłam zadać wszystkie pytania dotyczące rodzaju i wagi operacji, pytania o szczególne ryzyko i możliwe komplikacje jak również o zabiegi towarzyszące i rozszerzone oraz o ich ryzyko. Nie mam żadnych innych pytań, czuję się wyczerpująco poinformowany/a i po wystarczającym czasie namysłu wyrażam zgodę na planowaną operację. Zgadzam się także na ewentualne poszerzenie zabiegu w razie konieczności. Moja zgoda dotyczy także ewentualnego koniecznego przetoczenia krwi. Piła, dn.... godz.... Podpis pacjenta Pacjent nie wyraża zgody bądź cofa wyrażoną uprzednio zgodę na zabieg operacyjny Po wyczerpującym wyjaśnieniu, nie uzyskano zgody na proponowane leczenie operacyjne. O wynikających z tego możliwych skutkach ujemnych (np. postęp choroby) Pacjent został poinformowany. Podpis i pieczątka lekarza, Data i czytelny podpis pacjenta
5