1. Plan wynikowy 1 Proponowana siatka godzin Elektrodynamika 50 godz. 1. Elektrostatyka 7 godz. 2. Pràd elektryczny 7 godz. 3. Pole magnetyczne 8 godz. 4. Pràd zmienny 5 godz. 5. Rzut oka na mikroelektronik 4 godz. Razem: 31 godz. Do dyspozycji nauczyciela pozostaje: 19 godz. Optyka 20 godz. 6. Optyka geometryczna 11 godz. 7. Optyka falowa 4 godz. Razem: 15 godz. Do dyspozycji nauczyciela pozostaje: 5 godz. Elementy mechaniki kwantowej 10 godz. 8. Fale materii 8 godz. Razem: 8 godz. Do dyspozycji nauczyciela pozostajà: 2 godz. Termodynamika 20 godz. 9. Podstawy termodynamiki 8 godz. 10. Struktura materii 5 godz. Razem: 13 godz. Do dyspozycji nauczyciela pozostaje: 7 godz. Razem: 100 godz. Przyj te za o enia: 1. Nauczamy fizyki w wymiarze 9 godzin w cyklu nauczania; 2. Na realizacj tej cz Êci podr cznika mamy 3 godziny w planie tygodniowym; 3. W roku szkolnym sà 33 tygodnie nauki; 4. W proponowanej siatce godzin nie uwzgl dniono lekcji powtórzeniowych oraz sprawdzajàcych wiedz i umiej tnoêci uczniów. Godziny do dyspozycji nauczyciela nale y przeznaczyç na lekcje powtórzeniowe oraz sprawdziany, a tak e (w zale noêci od wyposa enia pracowni) na doêwiadczenia przeprowadzane przez uczniów oraz rozwiàzywanie zadaƒ. 1 Autorem proponowanego planu wynikowego jest Grzegorz F. Wojewoda. 7
dzia u tematu 1. 2. Temat Prawo Coulomba Prawo Gaussa Zakres treêci zagadnienia programowe Obserwacje, doêwiadczenia i zadania dla uczniów ELEKTRODYNAMIKA 1. Przewodniki i izolatory 2. Elektryzowanie cia 3. Prawo Coulomba 4. Prawo zachowania adunku elektrycznego 1. DoÊwiadczenia z elektryzowaniem cia 2. Obserwacja oddzia ywania cia naelektryzowanych 1. Pole elektryczne, linie pola 2. Nat enie pola elektrycznego 3. Zasada superpozycji 4. Prawo Gaussa 1. Pokaz linii pola elektrycznego 2. Zastosowanie prawa Gaussa do wyznaczania nat enia pola elektrycznego Planowane osiàgni cia uczniów Uczeƒ: 1. podaje i omawia sposoby elektryzowania cia 2. przeprowadza proste doêwiadczenia z elektryzowaniem cia 3. formu uje prawo Coulomba 4. formu uje zasad zachowania adunku elektrycznego 5. stosuje poznane prawa do rozwiàzywania typowych zadaƒ 1. wyjaênia na podstawie zasady zachowania adunku elektryzowanie cia 2. stosuje zasad zachowania adunku do wyja- Êniania zjawisk wyst pujàcych w przyrodzie i technice 1. charakteryzuje pole elektryczne centralne i jednorodne 2. jakoêciowo omawia superpozycj pól 3. formu uje prawo Gaussa 4. omawia doêwiadczalny sposób przedstawienia linii pola elektrycznego 5. stosuje poznane prawa do rozwiàzywania typowych zadaƒ 1. omawia pole elektryczne dipola elektrycznego 2. stosuje zasad superpozycji pól 3. na podstawie prawa Gaussa analiza pól pochodzàcych od wybranych uk adów adunków 1. Elektrostatyka 8
3. 4. 5. Potencja pola elektrostatycznego adunki na przewodniku PojemnoÊç elektryczna 1. Ruch adunku w polu elektrostatycznym 2. Praca wykonana podczas przeniesienia adunku w polu elektrostatycznym 3. Energia potencjalna adunku elektrycznego w polu elektrostatycznym 4. Potencja pola elektrostatycznego, napi cie 1. Zjawisko indukcji elektrostatycznej 2. Rozk ad adunku na powierzchni przewodnika 3. Maszyna elektrostatyczna, generator Van de Graaffa 1. PojemnoÊç elektryczna przewodnika i uk adu przewodników 2. PojemnoÊç kondensatora p askiego 3. Energia na adowanego kondensatora 1. Analiza pracy wykonanej przez zewn trzne si y podczas przemieszczania adunku w polu elektrostatycznym 2. WykreÊlanie powierzchni ekwipotencjalnych 1. Analiza zasady dzia ania elektroskopu 2. Analiza zasady dzia ania generatora Van de Graaffa 1. DoÊwiadczenia z modelem kondensatora 2. Zadania rachunkowe i problemowe 1. definiuje prac przeniesienia adunku w polu jednorodnym 2. definiuje energi potencjalnà adunku elektrostatycznego w polu elektrostatycznym 3. definiuje potencja w polu elektrostatycznym 4. definiuje poj cie napi cia elektrostatycznego 5. stosuje poznane prawa do rozwiàzywania typowych zadaƒ 1. wyznacza potencja pola wokó uk adu adunków 2. oblicza energi uk adu adunków 3. stosuje poznane prawa do rozwiàzywania zadaƒ 1. wyjaênia zasad dzia ania elektroskopu i maszyny elektrostatycznej 2. omawia jakoêciowo rozk ad adunku na powierzchni przewodnika 3. wyjaênia mechanizm powstawania wy adowaƒ elektrycznych w przyrodzie 1. wyjaênia zasad dzia ania generatora Van de Graaffa 1. definiuje pojemnoêç elektrycznà przewodnika i uk adu przewodników (wraz z jednostkà) 2. definiuje pojemnoêç kondensatora p askiego 3. stosuje poznane prawa do rozwiàzywania typowych zadaƒ 1. Elektrostatyka 9
dzia u tematu 6. 7. 8. Temat Dielektryki àczenie kondensatorów Nat enie pràdu Zakres treêci zagadnienia programowe 1. Dipol elektryczny w polu elektrycznym 2. Dielektryk w polu elektrycznym 1. Po àczenia kondensatorów 1. Pràd elektryczny, nat enie pràdu Obserwacje, doêwiadczenia i zadania dla uczniów 1. Analiza zachowania si dielektryka po umieszczeniu go w polu elektrycznym 2. Badanie wp ywu dielektryka na pojemnoêç kondensatora 1. Zadania rachunkowe i problemowe zwiàzane z àczeniem kondensatorów 1. Analiza przyczyn p yni cia pràdu w obwodzie Planowane osiàgni cia uczniów Uczeƒ: 1. omawia jakoêciowe doêwiadczenie ilustrujàce pojemnoêç kondensatora p askiego 2. zapisuje wyra enia na wartoêç energii na adowanego kondensatora 3. stosuje poznane prawa do rozwiàzywania zadaƒ 1. omawia jakoêciowo zachowanie si dipola w polu elektrycznym 2. omawia zachowanie si adunków po umieszczeniu dielektryka w polu elektrycznym 1. wyjaênia wp yw dielektryka na pojemnoêç kondensatora 1. zapisuje wyra enia na pojemnoêci uk adów kondensatorów po àczonych szeregowo i równolegle 2. stosuje poznane wyra enia do rozwiàzywania typowych zadaƒ 1. stosuje poznane prawa do rozwiàzywania zadaƒ 1. okreêla warunki przep ywu pràdu elektrycznego w obwodzie 2. Pràd... 1. Elektrostatyka 10
9. 10. Opór elektryczny àczenie oporów 2. èród o napi cia w obwodach elektrycznych 3. Mikroskopowy model przewodnictwa elektrycznego 1. Prawo Ohma 2. Oporniki 1. Po àczenia oporników 1. Badanie charakterystyki pràdowo-napi ciowej opornika 2. Zadania rachunkowe i problemowe dotyczàce poj cia oporu elektrycznego i nat enia pràdu 1. Zadania rachunkowe i problemowe zwiàzane z àczeniem oporników 2. charakteryzuje êród o napi cia w obwodach elektrycznych 3. zbuduje prosty obwód elektryczny, mierzy napi cie i nat enie 1. stosuje poznane prawa do rozwiàzywania zadaƒ 1. wyznacza wartoêç oporu na podstawie pomiarów napi cia i nat enia 2. formu uje treêç prawa Ohma i definicj oporu elektrycznego 3. oblicza opór przewodnika, znajàc jego opór w aêciwy i wymiary geometryczne 1. stosuje poznane prawa do rozwiàzywania zadaƒ 1. omawia szeregowe i równoleg e po àczenia oporników 2. wskazuje praktyczne zastosowania àczenia oporników 3. wyznacza wartoêç oporu zast pczego uk adu oporników po àczonych szeregowo i równolegle 1. wyjaênia, dlaczego przy àczenie szeregowe opornika powoduje zwi kszenie opornoêci uk adu, a przy àczenie równoleg e zmniejszenie opornoêci uk adu 2. Pràd elektryczny 11
dzia u tematu 11. 12. 13. Temat Pierwsze prawo Kirchhoffa Drugie prawo Kirchhoffa Energia wydzielana przy przep ywie pràdu Zakres treêci zagadnienia programowe 1. Si a elektromotoryczna i opór wewn trzny êród a 2. Pierwsze prawo Kirchhoffa 1. Spadki napi ç w obwodzie 2. Drugie prawo Kirchhoffa 1. Praca i moc pràdu 2. Prawo Joule a Lenza Obserwacje, doêwiadczenia i zadania dla uczniów 1. Wyznaczanie wartoêci si y elektromotorycznej êród a 2. DoÊwiadczalne potwierdzenie pierwszego prawa Kirchhoffa 1. Analiza obwodów pràdu sta ego 2. Zadania rachunkowe i problemowe zwiàzane z drugim prawem Kirchhoffa 1. Zadania rachunkowe i problemowe zwiàzane energià wydzielanà przy przep ywie pràdu Planowane osiàgni cia uczniów Uczeƒ: 1. zapisuje wyra enie, z którego mo na obliczyç wartoêç si y elektromotorycznej êród a 2. montuje uk ad s u àcy do doêwiadczalnego potwierdzenia s usznoêci pierwszego prawa Kirchhoffa 3. formu uje pierwsze prawo Kirchhoffa 1. wyjaênia poj cia si y elektromotorycznej oraz pochodzenie oporu wewn trznego êród a 1. formu uje drugie prawo Kirchhoffa 2. stosuje drugie prawo Kirchhoffa do prostych obliczeƒ parametrów obwodów 1. stosuje prawo Ohma oraz pierwsze i drugie prawo Kirchhoffa do obliczeƒ i analizy obwodów elektrycznych z uwzgl dnieniem SEM i oporu wewn trznego ogniwa 1. jakoêciowo omawia przemiany energii w prostych obwodach pràdu sta ego 2. podaje wzory na prac i moc pràdu sta ego 3. formu uje treêç prawa Joule a Lenza 4. stosuje poznane prawa do rozwiàzywania typowych zadaƒ 1. omawia sprawnoêç przetwarzania energii w obwodach pràdu sta ego 2. Pràd elektryczny 12
14. 15. 16. Elektrodynamika i chemia Pole magnetyczne wokó przewodnika z pràdem Si a Lorentza 1. Elektroliza 2. Chemiczne êród a napi cia 1. Pole magnetyczne wokó przewodnika z pràdem 2. Wektor indukcji magnetycznej 1. Si a Lorentza 2. Si a elektrodynamiczna 3. Oddzia ywanie wzajemne przewodników z pràdem, definicja ampera 1. Analiza praw elektrolizy 2. Analiza mechanizmu dzia- ania ogniw i akumulatorów 1. DoÊwiadczalne badanie pola magnetycznego wokó przewodnika z pràdem 1. Badanie wp ywu pola magnetycznego na poruszajàcy si adunek elektryczny 2. Badanie wp ywu pola magnetycznego na przewodnik z pràdem 1. formu uje pierwsze i drugie prawo Faradaya 2. omawia zasad dzia ania akumulatora 3. stosuje poznane prawa do rozwiàzywania typowych zadaƒ 1. omawia zjawiska elektrochemiczne ogniw i akumulatorów 1. definiuje poj cie indukcji magnetycznej 2. oblicza wartoêç wektora indukcji pola wytworzonego przez przewodnik prostoliniowy i zwojnic 1. oblicza wartoêç wektora indukcji pola wytworzonego przez przewodnik ko owy 1. omawia dzia anie pola magnetycznego na poruszajàcy si adunek elektryczny (na podstawie doêwiadczenia) 2. zapisuje wzór na wartoêç si y Lorentza 3. przeprowadza doêwiadczalne badanie oddzia- ywania pola magnetycznego na przewodnik z pràdem 4. omawia dzia anie pola magnetycznego na przewodnik z pràdem (na podstawie doêwiadczenia) 5. definiuje si elektrodynamicznà (kierunek, zwrot i wartoêç) 1. demonstruje dzia anie pola magnetycznego na poruszajàcy si adunek elektryczny 2. ustala, od czego i w jaki sposób zale y si a Lorentza 3. Pole magnetyczne 2. Pràd elektryczny 13
dzia u tematu 17. 18. 19. Temat Silnik elektryczny Indukcja elektromagnetyczna Pràdnica pràdu przemiennego Zakres treêci zagadnienia programowe 1. Moment magnetyczny 1. Strumieƒ indukcji magnetycznej 2. Zjawisko indukcji elektromagnetycznej 3. Prawa Maxwella 1. Pràd przemienny Obserwacje, doêwiadczenia i zadania dla uczniów 1. Budowa modelu silnika elektrycznego na pràd sta- y 2. Analiza dzia ania mierników pràdu 1. Badanie doêwiadczalnych warunków wzbudzania pràdów indukcyjnych 1. Analiza fizycznych podstaw dzia ania pràdnicy pràdu przemiennego Planowane osiàgni cia uczniów Uczeƒ: 3. omawia zasad dzia ania cyklotronu 4. omawia zwiàzek si y elektrodynamicznej z si à Lorentza 1. podaje definicj momentu magnetycznego 2. omawia zasad dzia ania silnika elektrycznego na pràd sta y 1. omawia zasad dzia ania amperomierza i woltomierza 2. buduje model silnika elektrycznego na pràd sta y 1. definiuje strumieƒ wektora indukcji magnetycznej i jego jednostk 2. omawia (przeprowadza) jedno z doêwiadczeƒ wzbudzania pràdu indukcyjnego 3. okreêla kierunek pràdu indukcyjnego dla ruchu magnesu i cewki 4. formu uje prawo indukcji Faradaya 1. okreêla kierunki pràdów indukcyjnych powstajàcych przy zamykaniu i przerywaniu obwodu 1. omawia fizyczne podstawy dzia ania pràdnicy pràdu przemiennego 2. zapisuje zale noêç si y elektromotorycznej od czasu dla pràdnicy wirujàcej ze sta à pr dko- Êcià kàtowà 3. Pole magnetyczne 14
20. 21. 22. Indukcja wzajemna i w asna Pole magnetyczne w materii Pole magnetyczne Ziemi 1. Samoindukcja 2. Energia przechowywana przez obwód 1. Ferro-, para- i diamagnetyki 1. Pole magnetyczne Ziemi 1. DoÊwiadczalne badanie zjawisk indukcji wzajemnej i samoindukcji 1. Badanie magnetycznych w asnoêci materii 1. Analiza mechanizmu powstawania pola magnetycznego wokó Ziemi, innych planet oraz gwiazd 2. Analiza mechanizmu dzia- ania induktora 1. omawia mechanizm dzia ania pràdnicy pràdu przemiennego na podstawie zasady zachowania energii 2. buduje model pràdnicy pràdu przemiennego 1. omawia (jakoêciowo) zjawisko samoindukcji i indukcji wzajemnej 2. definiuje indukcyjnoêç cewki oraz jej jednostk 3. okreêla wartoêç si y elektromotorycznej z wykresu zale noêci strumienia indukcji magnetycznej od czasu 4. przeprowadza doêwiadczenie wzbudzania si y elektromotorycznej samoindukcji 1. omawia (jakoêciowo) powstawanie pràdów wirowych 2. opisuje zasad dzia ania cewki indukcyjnej 3. omawia mechanizm gromadzenia energii przez obwód z pràdem 4. stosuje poznanà wiedz do rozwiàzywania zadaƒ 1. charakteryzuje w asnoêci ferro-, para- i diamagnetyków 2. opisuje pole magnetyczne magnesu trwa ego 1. charakteryzuje pole magnetyczne Ziemi 1. charakteryzuje pole magnetyczne innych planet oraz gwiazd 2. omawia zasad dzia ania induktora 3. Pole magnetyczne 15
dzia u tematu 23. 24. 25. Temat Zasilanie elektryczne w naszych domach Obwody RLC Fale elektromagnetyczne Zakres treêci zagadnienia programowe 1. Pràd przemienny 2. Moc pràdu przemiennego 3. Nat enie skuteczne i napi cie skuteczne 1. Obwody pràdu przemiennego z pojemnoêcià i indukcyjnoêcià 1. Fale elektromagnetyczne Obserwacje, doêwiadczenia i zadania dla uczniów 1. Badanie w asnoêci pràdu przemiennego 1. Analiza obwodów pràdu przemiennego z pojemno- Êcià i indukcyjnoêcià 2. Zadania rachunkowe i problemowe dotyczàce obwodów RLC 1. Analiza mechanizmu powstawania i podstawowych Planowane osiàgni cia uczniów Uczeƒ: 1. omawia wielkoêci charakteryzujàce pràd przemienny 2. definiuje poj cia wartoêci skutecznych, napi cia i nat enia pràdu przemiennego 3. definiuje poj cie mocy pràdu przemiennego 4. stosuje poznane definicje do rozwiàzywania typowych zadaƒ 1. wyprowadza wzór na wartoêç skutecznà nat - enia pràdu przemiennego 2. oblicza wartoêç skutecznà pràdu dla pràdów zmiennych prostokàtnych i innych 3. stosuje poznanà wiedz do rozwiàzywania zadaƒ 1. opisuje, z jakich elementów sk ada si obwód RLC 2. definiuje zawad obwodów RL, RC, RLC 3. stosuje poznane prawa do rozwiàzywania typowych zadaƒ 1. przeprowadza obserwacj zjawisk w odwodach RLC (oscyloskop) 2. omawia przesuni cie fazowe mi dzy pràdem i napi ciem w obwodach RL i RC 3. rozwiàzuje zadania i problemy dotyczàce obwodów RLC 1. omawia podstawowe w asnoêci fal elektromagnetycznych 4. Pràd zmienny 16
26. 27. 28. 29. Uk ad drgajàcy Transformator Analogowy i cyfrowy system zapisu informacji Pó przewodniki 2. Widmo i podstawowe w asnoêci fale elektromagnetycznych 1. Elektryczny obwód drgajàcy 1. Transformator 2. Przesy anie energii elektrycznej na du e odleg o- Êci 1. Analogowy i cyfrowy zapis sygna ów 1. Modele przewodnictwa 2. Pó przewodniki samoistne i domieszowe w asnoêci fal elektromagnetycznych 1. Analiza powstawania drgaƒ elektrycznych w odwodzie LC 2. Mechanizm emisji fal elektromagnetycznych przez obwód LC 1. Badanie parametrów transformatora 2. Zadania rachunkowe i problemowe dotyczàce transformatora 1. Analiza ró nic w systemach analogowym i cyfrowym zapisywania sygna ów 2. Pó przewodniki samoistne i domieszkowane 1. Analiza modeli przewodnictwa w pó przewodnikach 2. charakteryzuje widmo fal elektromagnetycznych 1. omawia jakoêciowo mechanizm powstawania drgaƒ elektrycznych w obwodach LC 2. zapisuje wzór na okres drgaƒ elektrycznych 1. definiuje zjawisko rezonansu elektrycznego w obwodach RLC 2. omawia mechanizm emisji fal elektromagnetycznych przez otwarty obwód drgajàcy 1. omawia budow i fizyczne podstawy dzia ania transformatora 2. doêwiadczalnie wyznaczy wzór na przek adni transformatora 3. stosuje poznane prawa do rozwiàzywania typowych zadaƒ 1. wyjaênia znaczenie transformatora w przesy aniu energii elektrycznej na znaczne odleg oêci 2. stosuje poznanà wiedz do rozwiàzywania zadaƒ 1. omawia fizyczne podstawy dzia ania analogowych systemów zapisu informacji 2. omawia fizyczne podstawy dzia ania cyfrowych systemów zapisu informacji 1. charakteryzuje g ówne cechy pó przewodników samoistnych 5. Rzut oka na... 4. Pràd zmienny 17
dzia u tematu 30. 31. 1. 2. Temat Dioda Tranzystor Falowa natura Êwiat a a optyka geometryczna Za amanie Êwiat a Zakres treêci zagadnienia programowe 1. Z àcze p-n, czyli dioda 1. Z àcze n-p-n, czyli tranzystor 1. Fale Êwietlne jako fragment widma fal elektromagnetycznych 2. Makroskopowe uj cie zjawisk Êwietlnych jako podstawa optyki klasycznej 1. Za amanie Êwiat a monochromatycznego na granicy oêrodków przezroczystych 2. Ca kowite wewn trzne odbicie Obserwacje, doêwiadczenia i zadania dla uczniów 1. Analiza fizycznych podstaw dzia ania diody 1. Analiza fizycznych podstaw dzia ania tranzystora OPTYKA 1. Wyznaczanie wartoêci wspó czynnika za amania materia u przezroczystego 2. Analiza fizycznych podstaw dzia ania Êwiat owodu Planowane osiàgni cia uczniów Uczeƒ: 2. omawia jakoêciowo przewodnictwo elektryczne w pó przewodnikach typu p i typu n 1. omawia z àcze p-n 2. omawia fizyczne podstawy dzia ania diody pó przewodnikowej 1. omawia zastosowanie diody pó przewodnikowej w uk adach prostowniczych pràdu 1. omawia fizyczne podstawy dzia ania tranzystorów p-n-p i n-p-n 1. omawia zastosowanie tranzystora w uk adzie wzmacniacza 1. przedstawia fale Êwietlne jako fragment widma fal elektromagnetycznych 2. omawia rozchodzenie si Êwiat a w pró ni i przezroczystych oêrodkach materialnych 1. formu uje prawa za amania Êwiat a 2. omawia zjawisko ca kowitego wewn trznego odbicia 3. omawia fizyczne podstawy dzia ania Êwiat owodu 6. Optyka geometryczna 5. Rzut oka na mikroelektronik 18
3. 4. 5. 6. Pryzmat i rozszczepienie Êwiat a Barwy Odbicie Êwiat a. Zwierciad o p askie Zwierciad a sferyczne 1. Rozszczepienie Êwiat a bia ego podczas za amania pryzmat 1. Widzenie barwne podstawy fizyczne 1. Zjawisko i prawo odbicia 2. Zwierciad a p askie (w a- ÊciwoÊci obrazów) 1. Obrazy otrzymane za pomocà zwierciade sferycznych wkl s ych i wypuk ych 2. Równanie zwierciad a 1. Badanie przebiegu Êwiat a przez pryzmat 2. Analiza zjawisk optycznych wyst pujàcych w przyrodzie 1. Analiza systemów kompozycji kolorów RGB i CMYK 1. DoÊwiadczalne potwierdzenie prawa odbicia Êwiat a 2. Mechanizm powstawania obrazu w zwierciadle p askim 1. DoÊwiadczalne badanie powstawania obrazów w zwierciad ach sferycznych 2. Zadania rachunkowe i problemowe dotyczàce zwierciade 1. okreêla wzgl dny i bezwzgl dny wspó czynnik za amania 2. stosuje poznanà wiedz do rozwiàzywania zadaƒ 1. przedstawia bieg Êwiat a monochromatycznego oraz bia ego przez pryzmat 1. stosuje poznane prawa do wyjaêniania zjawisk optycznych i rozwiàzywania zadaƒ 1. omawia systemy kompozycji kolorów RGB i CMYK 1. formu uje prawa odbicia Êwiat a 2. wykreêla bieg promieni podczas odbicia od zwierciad a p askiego 3. stosuje poznane prawa do rozwiàzywania prostych problemów 1. doêwiadczalnie sprawdza prawa odbicia 1. wykreêla bieg promieni podczas odbicia od zwierciad a sferycznego 2. podaje równanie zwierciad a sferycznego 3. stosuje poznane prawa do rozwiàzywania prostych problemów 1. stosuje poznane prawa do rozwiàzywania zadaƒ 6. Optyka geometryczna 19
dzia u tematu 7. 8. 9. 10. 11. Temat Teleskop zwierciadlany Soczewki Dlaczego widzimy trójwymiarowo? Lupa i mikroskop Luneta i spektroskop Zakres treêci zagadnienia programowe 1. Budowa teleskopu zwierciadlanego 1. Równanie soczewki 2. Obrazy otrzymywane za pomocà soczewek 1. Budowa i funkcje oczu kr gowców 2. Cechy obrazów otrzymanych na siatkówce oka 3. Mechanizm widzenia trójwymiarowego 1. Budowa, zasada dzia ania i obrazy otrzymywane za pomocà lupy i mikroskopu 1. Budowa, zasada dzia ania i obrazy otrzymywane za pomocà lunety 2. Spektroskop optyczny Obserwacje, doêwiadczenia i zadania dla uczniów 1. Budowa i zastosowanie teleskopów zwierciadlanych 1. DoÊwiadczalne badanie powstawania obrazów w soczewkach 2. Zadania rachunkowe i problemowe dotyczàce soczewek 1. Analiza mechanizmu widzenia trójwymiarowego 1. Analiza budowy oraz zasady dzia ania lupy i mikroskopu 1. Analiza budowy oraz zasady dzia ania lunety i spektroskopu optycznego Planowane osiàgni cia uczniów Uczeƒ: 1. wykreêla bieg promieni przez teleskop zwierciadlany 1. wykreêla bieg promieni podczas przejêcia przez soczewk 2. podaje równanie soczewki 3. stosuje poznane prawa do rozwiàzywania prostych problemów 1. doêwiadczalnie wyznacza ogniskowà soczewki 1. wykreêla bieg promieni Êwietlnych przez uk ad optyczny oka 2. omawia wady wzroku 1. charakteryzuje sposoby korekcji wad wzroku 1. wykreêla bieg promieni przez lup i mikroskop 1. wyjaênia poj cie zdolnoêci rozdzielczej mikroskopu 1. wykreêla bieg promieni przez lup i mikroskop 1. omawia fizyczne podstawy dzia ania spektroskopu optycznego 6. Optyka geometryczna 20
12. Interferencja z dwóch szczelin 1. Zjawisko dyfrakcji i interferencji Êwiat a 1. DoÊwiadczenia pokazowe ilustrujàce zjawiska dyfrakcji i interferencji 13. Siatka dyfrakcyjna 1. Zastosowanie zjawiska interferencji 1. Wyznaczanie d ugoêci fali Êwiat a za pomocà siatki dyfrakcyjnej 14. Interferencja w cienkich warstwach 1. Zjawiska optyczne zachodzàce w przyrodzie i technice 1. WyjaÊnienie zjawiska interferencji zachodzàcego w cienkich warstwach 15. Âwiat o spolaryzowane 1. Zjawisko polaryzacji Êwiat a 1. DoÊwiadczenia pokazowe ilustrujàce zjawisko polaryzacji ELEMENTY MECHANIKI KWANTOWEJ 1. Wszystko jest falà 1. Kwanty promieniowania 2. Lampa rentgenowska 3. Fale materii 1. Analiza mechanizmu emisji promieniowania przez lamp rentgenowskà 1. jakoêciowo omawia zjawiska dyfrakcji i interferencji Êwiat a 2. podaje przyk ady wyst powania tych zjawisk w przyrodzie i technice 1. podaje wzory na po o enie jasnych prà ków interferencyjnych na ekranie 1. omawia sposób wyznaczenia d ugoêci Êwiat a za pomocà siatki dyfrakcyjnej 1. omawia mechanizm interferencji w cienkich warstwach 1. jakoêciowo omawia zjawisko polaryzacji Êwiat a 2. podaje warunek dla kàta Brewstera 3. podaje przyk ady wyst powania zjawiska polaryzacji w przyrodzie i technice 1. opisuje zastosowania zjawiska polaryzacji w technice 1. omawia doêwiadczalne dowody Êwiadczàce o falowych w asnoêciach elektronów 2. zapisuje równanie wià àce parametry mechaniczne czàstki z jej parametrami falowymi 8. Fale materii 7. Optyka falowa 21
dzia u tematu 2. 3. 4. 5. Temat Czàstka swobodna Czàstka w Êwiecie jednowymiarowym Stany stacjonarne Model atomu Zakres treêci zagadnienia programowe 1. Funkcja falowa 2. Zasada nieoznaczonoêci 1. Studnia potencja u 2. Efekt tunelowy 1. Kwantowe widmo energii 1. Modele Bohra i Schrödingera budowy atomu wodoru Obserwacje, doêwiadczenia i zadania dla uczniów 1. Interpretacja jakoêciowa funkcji falowej 1. Analiza elementarnych efektów kwantowych w jednowymiarowym Êwiecie 1. Kwantowanie energii 1. Analiza prostych modeli budowy atomu wodoru Planowane osiàgni cia uczniów Uczeƒ: 1. omawia mechanizm emisji promieniowania przez lamp rentgenowskà 1. okreêla wp yw pomiarów mikro- i makroskopowych na stan fizyczny uk adu 2. formu uje zasad nieoznaczonoêci 1. omawia jakoêciowà interpretacj funkcji falowej 1. opisuje jakoêciowo falowe w asnoêci czàstki umieszczonej w jednowymiarowej studni potencjalnej 1. omawia jakoêciowo jednowymiarowy efekt tunelowy 1. charakteryzuje kwantowe stany energetyczne czàstki w studni potencjalnej 1. omawia jakoêciowo podstawowe za o enia modelu Bohra atomu wodoru 2. omawia jakoêciowo podstawowe za o enia modelu Schrödingera atomu wodoru 1. zapisuje wzór na energie poziomów energetycznych w atomie wodoru 2. charakteryzuje liczby kwantowe opisujàce stan energetyczny elektronu w atomie wodoru 8. Fale materii 22
6. 7. 8. Widma atomów Efekt fotoelektryczny Laser 1. Serie widmowe atomu wodoru 2. Serie widmowe innych atomów 1. JakoÊciowe omówienie zjawiska fotoelektrycznego 2. Fotony czàstki Êwiat a 3. Równanie Einsteina Millikana 1. Mechanizm emisji Êwiat a przez lasery 2. Podstawowe w aêciwoêci Êwiat a laserowego 3. Zastosowanie Êwiat a laserowego 1. Analiza fotografii widm atomowych 2. WyjaÊnienie mechanizmu emisji Êwiat a przez atomy 1. Pokazowe doêwiadczenie ilustrujàce zjawisko fotoelektryczne 2. WyjaÊnienie mechanizmu zjawiska fotoelektrycznego 1. Analiza schematu budowy lasera 2. Badanie w aêciwoêci Êwiat a laserowego 1. opisuje sposób otrzymywania widm atomowych 2. omawia serie widmowe atomu wodoru 3. jakoêciowo wyjaênia mechanizm emisji i absorpcji promieniowania przez atomy 1. podaje wzory na obliczenie d ugoêci fal w seriach widmowych atomu wodoru 2. jakoêciowo omawia serie widmowe innych atomów 1. jakoêciowo opisuje zjawisko fotoelektryczne 2. podaje definicj fotonu 3. formu uje prawo Einsteina Millikana 4. stosuje poznane prawa do rozwiàzywania prostych problemów 1. wyjaênia zjawisko fotoelektryczne na podstawie fotonowej teorii Êwiat a 1. jakoêciowo analizuje budow i mechanizm emisji promieniowania przez laser 2. charakteryzuje podstawowe w asnoêci Êwiat a laserowego 1. charakteryzuje poszczególne typy laserów 8. Fale materii 23
dzia u tematu 1. 2. 3. 4. Temat Gaz doskona y Równanie Clapeyrona Energia wewn trzna gazu doskona ego Przemiany gazowe Zakres treêci zagadnienia programowe Obserwacje, doêwiadczenia i zadania dla uczniów TERMODYNAMIKA 1. Za o enia modelu gazu doskona ego 1. Pokaz modelu (jeêli dysponujemy stolikiem z poduszkà powietrznà) 1. Podstawowy wzór teorii kinetyczno-molekularnej gazu 2. Zwiàzek mi dzy energià kinetycznà czàsteczek gazu a jego temperaturà 3. Równanie Clapeyrona 1. Przyk ady ilustrujàce zwiàzki mi dzy parametrami stanu gazu 1. Temperatura gazu 2. Energia wewn trzna gazu doskona ego 1. Skale temperatur 2. Zadania i problemy ilustrujàce energi wewn trznà gazu doskona ego 1. Przemiana izotermiczna 2. Przemiana izobaryczna 3. Przemiana izochoryczna 4. Przemiana adiabatyczna 1. DoÊwiadczalne badanie przemian gazu doskona ego 2. Bilans energetyczny przemian (jakoêciowo) 3. Wykresy przemian Planowane osiàgni cia uczniów Uczeƒ: 1. formu uje podstawowe za o enia modelu gazu doskona ego 1. przedstawia zwiàzek mi dzy energià kinetycznà czàsteczek gazu a jego temperaturà 2. zapisuje równanie Clapeyrona 3. pos uguje si równaniem stanu gazu do prostych obliczeƒ parametrów gazu 1. wyprowadza podstawowy wzór teorii kinetyczno- -molekularnej gazu 1. podaje definicj temperatury, energii wewn trznej i ciep a 2. podaje temperatury w skalach Celsjusza i Kelvina 1. stosuje poznane prawa do rozwiàzywania zadaƒ 1. omawia jednà z przemian gazu doskona ego 2. doêwiadczalnie bada jednà z przemian gazowych 3. przedstawia graficznie przemiany gazowe w uk adzie wspó rz dnych ( p, V ) 4. omawia jakoêciowo prac wykonanà przez gaz podczas rozpr ania 9. Podstawy termodynamiki 24
5. 6. 7. 8. Ciep o w aêciwe gazu doskona ego Pierwsza zasada termodynamiki Statystyczny charakter praw termodynamiki Druga zasada termodynamiki 1. Przekazywanie energii do czàsteczek gazu doskona- ego 1. Pierwsza zasada termodynamiki 1. Mikro- i makrostany 2. Porzàdek i chaos 1. Przebieg zamkni tego cyklu przemian 2. Przemiany energetyczne podczas cyklu 1. Ogrzewanie gazu 2. Spr anie gazu 1. DoÊwiadczenia pokazowe ilustrujàce pierwszà zasad termodynamiki 2. Przyk ady zadaƒ 1. Przyk ady ilustrujàce statystyczny charakter praw termodynamiki 1. Diagram przep ywu energii przez silnik 5. stosuje poznane prawa do rozwiàzywania prostych przyk adów 1. oblicza zmian energii wewn trznej gazu na skutek ogrzania i wykonanej pracy 1. omawia dwa sposoby dostarczenie energii do gazu 2. zapisuje wzór na prac wykonanà podczas spr ania gazu 1. stosuje poznane prawa do rozwiàzywania zadaƒ 1. formu uje treêç pierwszej zasady termodynamiki 2. stosuje pierwszà zasad termodynamiki do rozwiàzywania prostych problemów 1. stosuje poznane prawa do rozwiàzywania zadaƒ 1. omawia procesu odwracalne i nieodwracalne 1. wskazuje na statystyczny charakter praw termodynamicznych 1. formu uje drugà zasad termodynamiki w powiàzaniu z silnikiem cieplnym 2. definiuje jakoêciowo poj cie entropii 9. Podstawy termodynamiki 25
dzia u tematu 9. 10. 11. Temat Wiàzania Stany skupienia Topnienie i krzepni cie Zakres treêci zagadnienia programowe 3. SprawnoÊç cyklu przemian 4. Druga zasada termodynamiki 5. Entropia 1. Podstawowe typy wiàzaƒ struktur krystalicznych i ich w asnoêci 2. Analiza energii potencjalnej wiàzaƒ atomów 1. Zmiana parametrów makroskopowych cia przy zmianach fazowych 1. Model mechanizmu zmian stanu skupienia 2. Temperatura topnienia Obserwacje, doêwiadczenia i zadania dla uczniów 2. Przyk ady ilustrujàce procesy odwracalne i nieodwracalne 1. Analiza ró nych kryszta ów 1. Wykres energii potencjalnej oddzia ywania atomów w zale noêci od ich odleg oêci 1. Badanie zjawiska topnienia lodu 2. Analiza modelu zmian skupienia Planowane osiàgni cia uczniów Uczeƒ: 3. przedstawia schemat przep ywu energii w silniku cieplnym 4. zapisuje wzory na sprawnoêç silnika Carnota 5. stosuje poznane prawa do prostych obliczeƒ 1. omawia przyk ady samoistnych procesów prowadzàcych do zwi kszanie entropii uk adu 2. podaje ogólne sformu owanie drugiej zasady termodynamiki 1. omawia podstawowe rodzaje wiàzaƒ wewnàtrz kryszta ów 2. omawia podstawowe w asnoêci cia krystalicznych 1. omawia model budowy wewn trznej cieczy 1. analizuje wykres energii potencjalnej oddzia ywania atomów w zale noêci od ich odleg oêci 1. omawia model przejêcia cia a ze stanu sta ego do ciek ego 2. podaje definicj ciep a topnienia 1. doêwiadczalnie bada proces przejêcia ze stanu sta ego do ciek ego 2. stosuje poznane modele do rozwiàzywania zadaƒ 10. Struktura materii 26
12. 13. Parowanie i skraplanie Zjawiska powierzchniowe 1. Przemiany fazowe i punkt potrójny [opis we wspó rz dnych ( p, V )] 2. Punkt krytyczny 3. WilgotnoÊç powietrza 1. Oddzia ywania mi dzyczàsteczkowe wewnàtrz cia i na ich powierzchni si y spójnoêci i przylegania 2. Napi cie powierzchniowe 3. Wp yw domieszkowania na zjawiska powierzchniowe 1. Para nasycona i nienasycona 2. Ciep o parowania 3. Zjawisko wrzenia 4. Zjawiska atmosferyczne 1. Analiza si spójnoêci 2. Menisk wkl s y i wypuk y 3. Zjawisko w oskowatoêci 1. omawia model przejêcia cia a ze stanu sta ego do ciek ego 2. podaje definicj ciep a parowania 3. podaje definicj wrzenia 4. omawia wilgotnoêç powietrza 1. stosuje poznane modele do rozwiàzywania zadaƒ 2. analizuje diagram zmian fazowych 3. wyjaênia zjawiska zachodzàce w atmosferze 1. na podstawie jakoêciowej analizy si spójnoêci i przylegania okreêla zachowanie si cieczy w zetkni ciu z cia em sta ym 2. opisuje jakoêciowo zjawiska kapilarne 1. definiuje napi cie powierzchniowe 2. bada doêwiadczalnie napi cie powierzchniowe 3. okreêla wp yw domieszkowania na zjawiska powierzchniowe (np. wp yw detergentów na wod ) 4. opisuje i wyjaênia przyk ady tych zjawisk w przyrodzie i technice 10. Struktura materii 27