Dane makroekonomiczne z Polski Produkt Krajowy Brutto rewizja danych GUS Zmiana realnego PKB i nakładów inwestycyjnych, r/r 8,0% 6,0% 5,4% 4,0% 3,6% 2,0% 3,1% 3,4% 2,7% 2,7% 4,4% 1,4% 4,0% 1,3% 5,2% 4,9% 0,0% -2,0% -4,0% -6,0% -4,7% -8,0% -6,9% -10,0% -12,0% -9,7% I kw. 2016 II kw. 2016 III kw. 2016-10,2% IV kw. 2016 I kw. 2017 II kw. 2017 III kw. 2017 IV kw. 2017 Zmiana realnego PKB niewyrównanego sezonowo, zmiana r/r Nakłady brutto na środki trwałe, zmiana r/r GUS opublikował zweryfikowany szacunek PKB (roczny i kwartalny) za lata 2016-2017. W porównaniu z wcześniejszymi szacunkami, w największym stopniu skorygowano dane dotyczące zmian PKB w poszczególnych kwartałach 2017 r. Dane po korekcie wskazują, iż okresem najlepszej koniunktury w minionym roku był trzeci kwartał, kiedy gospodarka wzrosła o 5,2 % r/r (o 0,3 pp. więcej niż we wcześniejszych szacunkach), zaś w IV kw. tempo wzrostu spowolniło do 4,9 % r/r (wobec 5,1 % wzrostu w poprzednich szacunkach). W opublikowanych danych zwraca uwagę wyraźne skorygowanie w dół dynamiki inwestycji w IV kw. 2017 r. (do 5,4 % r/r, wobec 11,3 % wzrostu inwestycji we wcześniejszych szacunkach). Słabszy przyrost inwestycji w IV kw. 2017 r. zrekompensowała poprawa danych w zakresie salda obrotów z zagranicą (o 0,8 pp.) oraz przyrost zapasów (o 0,5 pp. wobec wcześniejszych szacunków), co pozwoliło na utrzymanie raportowanego wcześniej tempa wzrostu gospodarki w ubiegłym roku (4,6 %). Niższy (po rewizji) punkt odniesienia nakładów inwestycyjnych w 2017 r. powinien sprzyjać wypracowanej dynamice wzrostu w tym roku, co prawdopodobnie będzie widoczne już w danych za pierwszy kwartał 2018 r., które zostaną opublikowane w połowie maja br. 1
Wykonanie budżetu państwa dane Ministerstwa Finansów Dochody z VAT w latach 2012-2018, mld zł 50,0 40,0 30,0 20,0 42,4 42,6 31,7 26,6 30,9 28,5 30,1 10,0 0,0 Dochody z VAT Według szacunkowych danych opublikowanych przez Ministerstwo Finansów, dochody budżetu państwa po marcu 2018 r. wyniosły 88,5 mld zł, wobec 85,2 mld zł przed rokiem. Analizując dostępne dane warto odnotować, iż wzrost dochodów ogółem (o 3,2 mld zł w porównaniu ze stanem sprzed roku) wynika głównie ze wzrostu dochodów podatkowych (o 2,6 mld zł r/r). Należy przy tym podkreślić, iż wzrost dochodów podatkowych dotyczył przede wszystkim wpływów z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych (o 1,8 mld zł r/r) oraz podatku akcyzowego (o 0,9 mld zł r/r), które zrekompensowały spadek wpływów z podatku dochodowego od osób prawnych (o 0,4 mld zł r/r). W tym samym okresie wpływy z podatku VAT były na zbliżonym poziomie r/r (wykres obok). Równocześnie, wydatki po marcu 2018 r. były niższe niż przed rokiem o 2,2 mld zł, co pozwoliło na osiągnięcie nadwyżki budżetowej (3,1 mld zł, wobec 2,3 mld zł deficytu przed rokiem). Niski poziom wydatków po marcu to głównie zasługa wyraźnie niższych niż przed rokiem (o 5,2 mld zł) dotacji z budżetu państwa do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Raportowane przez resort finansów mniejsze niż przed rokiem dotacje do FUS oraz wyższe niż przed rokiem wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych korespondują z danymi GUS o systematycznej poprawie sytuacji na rynku pracy (wzrost zatrudnienia i wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw), która wspiera wpływy ze składek na ubezpieczenia społeczne. W tych warunkach, dopóki koniunktura na rynku pracy pozostaje korzystna, wykonanie tegorocznego budżetu nie wydaje się zagrożone. 2
Wydarzenia W serwisie UKNF opublikowano opracowanie dotyczące planów finansowych banków komercyjnych na 2018 r. (https://www.knf.gov.pl/aktualnosci?articleid=61546&p_id=18). Raport został przygotowany na podstawie badania ankietowego przeprowadzonego wśród wszystkich banków komercyjnych działających w Polsce. W opracowaniu wskazuje się m.in., iż banki komercyjne planują stabilny rozwój akcji kredytowej w 2018 r., czego przejawem jest oczekiwany wzrost sumy bilansowej o 3,8 %. Jednym z istotnych czynników wzrostu sumy bilansowej banków mają być kredyty sektora niefinansowego, które w ciągu roku mają zwiększyć się o 6,8 %. Portfel kredytów dużych przedsiębiorstw wg planów przedstawionych przez banki komercyjne, ma wzrosnąć w skali sektora o 7,8 %. Kredyty dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) mają wzrosnąć o 10,7 %. Z kolei zaplanowany przez banki wzrost portfela kredytów konsumpcyjnych ma wynieść 9,1 %, co według autorów opracowania jest związane z poszukiwaniem rentownych produktów w otoczeniu niskich stóp procentowych. Według danych GUS, stopa bezrobocia rejestrowanego na koniec marca br. ukształtowała się na poziomie 6,6 % (tj. o 1,4 pp. mniej niż na koniec marca 2017 r.). Liczba zarejestrowanych bezrobotnych wyniosła 1,09 mln osób (tj. spadła o 34,5 tys. m/m). W ujęciu rocznym, liczba zarejestrowanych bezrobotnych obniżyła się o 232,0 tys. osób. Dane za marzec 2018 r. są potwierdzeniem bardzo dobrej sytuacji na rynku pracy (bezrobocie rejestrowane o tej porze roku jest najniższe od 1991 r.), która powinna wspierać w najbliższych miesiącach wzrost konsumpcji. Odnotowując niski poziom bezrobocia na koniec marca br., należy równocześnie zwrócić uwagę, iż tempo poprawy sytuacji na rynku pracy wyhamowuje. Jest to widoczne zarówno w liczbach bezwzględnych, jak i w dynamice (miesięczny spadek liczby bezrobotnych w marcu br. o 34,5 tys. osób był najsłabszym wynikiem dla tego okresu porównawczego od pięciu lat). Według danych opublikowanych przez NBP, podaż pieniądza (M3) w marcu 2018 r. zwiększyła się o 5,8 % r/r, wobec 4,9 % r/r w lutym br. Z danych wynika, iż w marcu zadłużenie gospodarstw domowych wyniosło 686,2 mld zł (wzrost o 3,3 % r/r), podczas gdy zadłużenie przedsiębiorstw w tym samym okresie ukształtowało się na poziomie 368,5 mld zł, tj. wzrosło o 6,6 % r/r. Umiarkowane tempo wzrostu podaży pieniądza jest jednym z argumentów przemawiających za pozostawieniem stóp NBP bez zmian. Według danych opublikowanych przez GUS sprzedaż detaliczna w cenach stałych wzrosła w marcu br. do 8,8 % r/r, wobec 7,7 % r/r w lutym br. Dane o sprzedaży należy ocenić pozytywnie. Warto zwrócić uwagę, iż w marcu osiągnięto relatywnie wysoką dynamikę sprzedaży, pomimo wprowadzenia w minionym miesiącu ograniczeń dotyczących handlu w niedziele. Tym niemniej, był to także okres przedświąteczny (przed Wielkanocą), co mogło sprzyjać zwiększonym zakupom, szczególnie w kategorii żywność, napoje i wyroby tytoniowe (wzrost w marcu br. o 13,8 % r/r, wobec 2,6 % r/r w lutym br.). Dane o sprzedaży w marcu br. nie powinny wpłynąć na zmianę oczekiwań rynkowych odnośnie prawdopodobnego utrzymania przez Radę Polityki Pieniężnej stóp procentowych NBP na dotychczasowym poziomie w najbliższych miesiącach. Instytut badawczy Ifo opublikował wyniki najnowszego badania nastrojów podmiotów gospodarczych w Niemczech. W cyklicznym badaniu bierze udział ok. 7 000 niemieckich firm z różnych branż (przetwórstwo przemysłowe, budownictwo, handel hurtowy i detaliczny). Wartość indeksu Ifo w kwietniu br. wyniosła 102,1 pkt, co jest najniższym poziomem od lutego 2017 r. Ubiegłotygodniowe dane korespondują ze wskazaniami innych badań nastrojów gospodarczych w strefie euro (ZEW, PMI), które sugerują, iż koniunktura w tym roku może być słabsza niż w 2017 r. Ze względu na silne relacje handlowe łączące państwa strefy z Polską, słabsze nastroje w gospodarce strefy euro zwiększają ryzyko, iż w najbliższych miesiącach polska gospodarka może spowolnić. 3
Dane makroekonomiczne ze świata Strefa euro Decyzja w sprawie stóp procentowych 2,50% Główna stopa procentowa i inflacja konsumentów w strefie euro 2,00% 1,50% 1,3% 1,00% 0,50% 0,00% 0,00% -0,50% Główna stopa procentowa EBC Inflacja konsumentów, r/r Rada Prezesów Europejskiego Banku Centralnego na posiedzeniu decyzyjnym w minionym tygodniu utrzymał stopy procentowe na dotychczasowym poziomie (główna stopa procentowa wynosi 0,00 %) oraz dotychczasowe parametry programu skupu aktywów (30 mld euro miesięcznie). W komunikacie po posiedzeniu potwierdzono, iż Rada EBC oczekuje pozostania stóp procentowych na obecnym poziomie przez dłuższy okres, zdecydowanie przekraczający horyzont czasowy zakupów aktywów netto. Tak wyraźne deklaracje ze strony Rady EBC pozwalają oczekiwać, iż przynajmniej do końca 2018 r. stopy procentowe w strefie euro nie zmienią się (program zakupu aktywów ma być realizowany co najmniej do końca września 2018 r.). Wprawdzie Rada Polityki Pieniężnej prowadzi niezależną politykę, to jednak wydaje się, iż w warunkach stabilizacji stóp w strefie euro, także w Polsce, co najmniej do końca 2018 r. stopy procentowe banku centralnego nie zmienią się. 4
Rynki finansowe Rynek stóp procentowych 1,90% 1,82% 1,80% 1,78% 1,79% 1,82% 1,78% 1,79% 1,70% 1,64% 1,70% 1,70% 1,60% 1,64% 1M 3M 6M 9M 1Y 20.04.2018 27.04.2018 W minionym tygodniu rynkowe stawki WIBOR/WIBID w głównych tenorach nie zmieniły się. Brak sygnałów ze strony większości przedstawicieli Rady Polityki Pieniężnej o możliwych zmianach w poziomie stóp NBP w perspektywie najbliższych miesięcy powinien sprzyjać stabilizacji rynkowych stawek także w kolejnych tygodniach. Najbliższe posiedzenie decyzyjne RPP odbędzie się w dn. 15-16 maja 2018 r. Oczekuje się, iż stopy NBP pozostaną w maju bez zmian. Średnie rynkowe stopy procentowe w okresie 23 27.04.2018 r. OKRES WIBOR EURIBOR LIBOR-USD LIBOR-CHF LIBOR-GBP 1M 1,64% -0,37% 1,90% -0,79% 0,53% 3M 1,70% -0,33% 2,36% -0,73% 0,75% 6M 1,78% -0,27% 2,52% -0,65% 0,85% 1Y 1,82% -0,19% 2,77% -0,52% 1,02% 5
Rynek walutowy 4,4 4,172 4,180 4,198 4,216 4,239 4,226 4,1 3,8 3,5 3,2 3,483 3,495 3,516 3,519 3,540 3,531 3,388 3,416 3,440 3,455 3,483 3,500 20.04 23.04 24.04 25.04 26.04 27.04 EUR/PLN USD/PLN CHF/PLN W najbliższych dniach najważniejszymi wydarzeniami, które mogą wpłynąć na kurs złotego wobec głównych walut jest środowy (2 maja br.) komunikat Fed po posiedzeniu decyzyjnym w sprawie stóp procentowych oraz piątkowe (4 maja br.) dane z rynku pracy w USA. Miesięczne dane, wskazujące na solidny wzrost zatrudnienia (odczyt bliski 200 tys. m/m) mogą zwiększyć oczekiwania odnośnie tempa i łącznej skali podwyżek stóp procentowych przez Fed w 2018 r. (możliwość wzrostu głównej stopy procentowej w USA do poziomu 2,25-2,50 % na koniec 2018 r.). Taki scenariusz mógłby mieć potencjalny, negatywny wpływ na notowania walut z rynków wschodzących, w tym na kurs złotego. WYSZCZEGÓLNIENIE 20.04.2018 27.04.2018 ZMIANA USD/PLN 3,3881 3,5003 3,3% EUR/PLN 4,1724 4,2259 1,3% CHF/PLN 3,4827 3,5306 1,4% 6
Rynek towarowy 102,0 101,0 100,0 99,0 98,0 97,0 Ceny surowców - dane indeksowe, 20.04=100 100,8 100,0 99,0 96,4 96,0 95,0 20.04 23.04 24.04 25.04 26.04 27.04 Ropa Złoto Srebro W minionym tygodniu cena ropy (Brent) wzrosła o 0,8 %, osiągając najwyższy poziom od listopada 2014 r. Pomimo odnotowanego w minionym tygodniu wzrostu, wydaje się, iż potencjał do utrzymania obecnych cen ropy lub ich dalszego wzrostu jest ograniczony. Przemawiają za tym uwarunkowania rynkowe. Poziom zapasów surowca w USA jest niższy niż przed rokiem o 18,7 %, zaś poziom cen ropy jest wyższy r/r o 45,1 % (Brent), co powinno skłaniać producentów, których nie obowiązują porozumienia OPEC o ograniczeniu produkcji, do znaczącego wzrostu wydobycia. W szczególności dotyczyć to będzie Stanów Zjednoczonych, gdzie widoczny jest systematyczny wzrost produkcji (według danych amerykańskiej agencji ds. energii w tygodniu zakończonym 20 kwietnia br. wydobycie osiągnęło rekordowo wysoki poziom 10,59 mln baryłek dziennie). Data Cena ropy (USD/bbl) Cena złota (USD/oz.) Cena srebra (USD/oz.) 20.04 74,06 1334,72 17,11 23.04 74,71 1324,00 16,53 24.04 73,86 1330,28 16,70 25.04 74,00 1322,94 16,52 26.04 74,74 1316,88 16,48 27.04 74,64 1321,89 16,50 7
Rynek kapitałowy 26 800 3 050 25 600 2 850 24 400 2 650 23 200 2 450 WIG30 (prawa oś) Dow Jones (lewa oś) W ujęciu tygodniowym WIG30 stracił 1,2 %. Należy mieć na uwadze, iż w warunkach utrzymującego się ryzyka dalszego zacieśniania polityki pieniężnej przez Fed, a także ryzyka wystąpienia zaburzeń w handlu międzynarodowym na skutek działań protekcjonistycznych w USA oraz innych gospodarkach perspektywa wzrostów cen akcji jest ograniczona. Na głównych rynkach czynnikiem, który mógłby doprowadzić do większych zmian indeksów akcji w najbliższych dniach jest komunikat po posiedzeniu decyzyjnym władz monetarnych w USA (środa, 2 maja br.). Kalendarium Kalendarium na najbliższy tydzień (30.04-04.05.2018 r.) Data Kraj Wskaźnik makro Okres Wartość poprzednia 2 maja Polska Indeks PMI dla przemysłu IV 53,7 pkt 2 maja Polska 2 maja USA Inflacja konsumentów (wstępne dane), r/r Decyzja w sprawie stóp procentowych IV 1,3% V 1,50-1,75% 4 maja USA Stopa bezrobocia IV 4,1% DEPARTAMENT PLANOWANIA I ANALIZ Daniel Piekarek Analityk Makroekonomiczny, tel.: 22 539-54-97 Niniejsze opracowanie zostało sporządzone wyłącznie w celu informacyjnym i nie może być traktowane jako doradztwo ani porada inwestycyjna. W szczególności nie może być traktowane jako oferta ani propozycja zawarcia jakiejkolwiek transakcji, jak również nie jest formą reklamy ani ofertą sprzedaży jakiejkolwiek usługi świadczonej przez Bank BPS S.A. Przedstawione opinie i komentarze są niezależnymi opiniami Banku BPS S.A. i pozostają aktualne wyłącznie w momencie ich wydania. Przy ich opracowaniu wykorzystano źródła informacji, które są uważane za wiarygodne i dokładne, jednak zastrzegamy, iż mimo to mogą być one niekompletne lub skrócone. Niniejszy dokument stanowi własność Banku. Kopiowanie i rozpowszechnianie niniejszego dokumentu w całości lub w części możliwe jest wyłącznie po uprzednim uzyskaniu pisemnej zgody Banku. 8