I.WSTĘP...3 II. SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH...4 Wyszczególnienie...9 Powiat Pyrzycki...9 III. REALIZACJA SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH... 10 IV STAN SANITARNY PODMIOTÓW DZIAŁALNOSCI LECZNICZEJ... 12 V. CHARAKTERYSTYKA STANU SANITARNEGO ZAKŁADÓW PRODUKCJI I OBROTU ŻYWNOŚCIĄ ORAZ NADZORU NAD TRANSPORTEM ŻYWNOŚCI I PRZEDMIOTAMI UŻYTKU... 19 5.1 Ogólna charakterystyka... 19 5.2. Zakłady produkujące żywność... 20 5.3. Zakłady żywienia zbiorowego... 46 5.3.1. Zakłady żywienia zbiorowego otwarte... 46 5.3.2. Zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego.... 50 5.4. Miejsca obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością 55 5.5. Nadzór nad kosmetykami... 55 5.6. Nadzór nad obrotem grzybami... 56 5.7. Ocena sanitarna obiektów żywności i żywienia usytuowanych na trasach turystycznych... 57 5.8. Jakość zdrowotna środków spożywczych i przedmiotów użytku oraz badania sanitarne wykonane w 2013 r.... 57 5.9. Nadzór nad suplementami diety, środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz środkami spożywczymi wzbogaconymi witaminami lub składnikami mineralnymi.... 60 5.10.System wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach RASFF... 61 VI. URZĄDZENIA DO ZAOPATRYWANIA W WODĘ I MONITORING JAKOŚCI WODY.... 61 Wstęp... 61 6.1. Jakość wody przeznaczonej do spożycia... 62 6.1.1. Ocena jakości wody dostarczanej odbiorcom z poszczególnych wodociągów wg produkcji dobowej wody.... 62 6.1.2. Prowadzone postępowania administracyjne na jakość wody... 70 6.2.Jakość wody w studniach publicznych... 71 6.3. Braki i niedobory wody, zaopatrzenie w wodę w czasie awarii... 71 6.4. Działania naprawcze prowadzone przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, w celu doprowadzenia wody do wymagań rozporządzenia Ministra Zdrowia.... 71 6.5. Inne podmioty zaopatrujące w wodę... 72 VII. KĄPIELISKA I BASENY KĄPIELOWE... 73 7.1 Kąpieliska śródlądowe i miejsca wykorzystywane do kąpieli... 73 7.2. Baseny... 73 VIII. STAN SANITARNY OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ... 73 8.1. Ustępy publiczne i ogólnodostępne... 73 8.2. Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu, odnowy biologicznej i solaria... 74 1
Zakłady fryzjerskie... 74 Zakłady kosmetyczne... 75 Zakłady tatuażu... 75 Zakłady odnowy biologicznej... 75 Inne zakłady, w których świadczone są łącznie więcej niż jedna z usług fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej.... 75 8.3. Obiekty komunikacji publicznej... 76 8.3.1. Dworce i stacje kolejowe... 76 8.3.2. Dworce i przystanki PKS... 76 8.4. Parkingi... 76 8.5. Środki transportu... 76 8.6. Tereny rekreacyjne... 77 8.7. Inne obiekty użyteczności publicznej... 78 X. PRZEBIEG SZEZONU TURYSTYCZNEGO I STAN SANITARNY BAZY NOCLEGOWEJ... 81 10.1. Wypoczynek dzieci i młodzieży... 81 10.2 Baza noclegowa... 83 XI. SZKOŁY I INNE PLACÓWKI OSWIATOWO WYCHOWAWCZE ORZA WYPOCZYNEJ DZIECI I MŁODZIEŻY... 85 11.1.Funkcjonalność budynków... 85 11.2. Warunki sanitarno-techniczne... 85 11.3. Warunki do utrzymania higieny osobistej... 88 11.4. Warunki zdrowotne:... 89 11.4.1. Ergonomia mebli szkolnych i przedszkolnych... 89 11.4.2 Ocena tygodniowych rozkładów zajęć... 90 11.2.3.Oświetlenie i mikroklimat... 91 11.2.4.Infrastruktura do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego i wyposażenie w sprzęt... 91 11.2.5.Profilaktyczna opieka zdrowotna... 92 11.2.7. Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi... 93 XII. WARUNKI SANITARNO-HIGIENICZNE W ZAKADACH PRACY... 94 Wstęp... 94 12.1. Nadzór bieżący nad zakładami pracy... 94 12.3. Ocena narażenia na czynniki rakotwórcze lub mutagenne w środowisku pracy... 97 12.4. Ocena narażenia na szkodliwe czynniki biologiczne w środowisku pracy... 98 12.6. Produkty biobójcze w powiecie pyrzyckim... 99 12.7. Choroby Zawodowe... 100 XIII. DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE ZAPOBIEGAWCZEGO NADZORU SANITARNEGO... 100 XIV. REALIZACJA PROMOCJI ZDROWIA I OSWIATY ZDROWOTNEJ NA TERENIE POWIATU... 102 XVI. PODSUMOWANIE STANU BEZPIECZENSTWA ZDROWOTNEGO POWIATU 117 2
I.WSTĘP Głównym celem działania w roku 2013 było promowanie zdrowego stylu życia, czuwanie nad bezpieczeństwem żywności i żywienia oraz zdrowotnym wody, zapobieganie powstawaniu chorób w tym chorób zakaźnych i zawodowych poprzez sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz prowadzenie działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej. Na powyższy cel składały się następujące kierunki działań: 1. Inicjowanie, organizowanie, koordynowanie i nadzorowanie działalności w zakresie promocji zdrowego stylu życia i profilaktyki chorób. 2. Kontynuowanie bieżącej działalności przeciwepidemicznej oraz nadzoru w zakresie zakażeń i chorób zakaźnych wymienionych w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. 3. Kontynuowanie nadzoru nad przestrzeganiem realizacji Programu Szczepień Ochronnych na 2013 r. 4. Sprawowanie nadzoru nad bezpieczeństwem żywności i żywienia zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa żywnościowego. 5. Sprawne funkcjonowanie systemu RASFF w ramach obowiązujących procedur przy ścisłej współpracy z Krajowym Punktem Kontaktowym. 6. Sprawowanie nadzoru nad bezpieczeństwem kosmetyków 7. Monitoring suplementów diety, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz środków spożywczych wzbogaconych wprowadzanych po raz pierwszy do obrotu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. 8. Szczególny nadzór nad produktami wprowadzanymi do obrotu, mogącymi stanowić zagrożenia dla zdrowia ludzi 9. Prowadzenie nadzoru nad warunkami zdrowotnymi środowiska pracy celem wzmocnienia ochrony zdrowia pracowników przed negatywnym oddziaływaniem szkodliwych i uciążliwych czynników występujących w miejscu pracy. 10. Sprawowanie nadzoru nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami, produktami biobójczymi, detergentami i prekursorami narkotyków kat. 2 i 3 w oparciu o obowiązujące przepisy. 11. Udział w przygotowaniach imprez masowych i zabezpieczeniu sanitarnym ich 3
przebiegu 12. Czuwanie nad bezpieczeństwem sanitarnym wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi i w kąpieliskach. 13. Rozwijanie efektywności poboru i transportu próbek do laboratoriów. 14.. Nadzór nad warunkami nauczania i wychowania, opieki oraz wypoczynku i rekreacji dzieci i młodzieży. 15. Realizacja niezbędnych czynności zapobiegawczych lub kontrolnych w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa sanitarnego i niezwłoczne informowanie w tym zakresie Zachodniopomorskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Szczecinie. II. SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH Pracownicy Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Pyrzycach sprawują zapobiegawczy i bieżący nadzór sanitarny nad placówkami wykonującymi działalność leczniczą (przychodnie, gabinety lekarskie), prowadzą działalność oświatowo-zdrowotną w zakresie promocji zdrowia w podległych placówkach, jak również zajmują się kolportażem preparatów szczepionkowych przeznaczonych na szczepienia obowiązkowe dzieci, młodzieży, a także osób dorosłych z tzw. grup ryzyka i sprawują nadzór nad szczepieniami ochronnymi prowadzonymi w poszczególnych punktach szczepień. Jednym z głównych celów działalności jest również działalność przeciwepidemiczna w zakresie chorób zakaźnych, co umożliwia monitorowanie sytuacji epidemiologicznej i sanitarnej na podległym obszarze. Źródłem informacji w zakresie występowania chorób zakaźnych na terenie powiatu pyrzyckiego są formularze zgłoszeń zachorowań/podejrzeń zachorowań na choroby zakaźne otrzymywane z placówek prowadzących działalność leczniczą, które są głównym źródłem informacji o stanie zdrowotnym ludności powiatu. Analiza informacji zawartych w formularzach zgłoszeń zachorowań oraz przeprowadzanie wywiadów epidemiologicznych pozwalają na podjęcie właściwych działań mających na celu m.in. określenie źródła czynnika chorobotwórczego oraz zapobieżenie jego rozprzestrzenianiu się. Ponadto na podstawie prowadzonych rejestrów chorób zakaźnych przygotowywane są sprawozdania i analizy wymagane przez jednostki nadrzędne 4
(Zachodniopomorski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Szczecinie, Główny Inspektorat Sanitarny, Ministerstwo Zdrowia). W ciągu ostatnich dwóch lat na terenie powiatu pyrzyckiego odnotowano większą liczbę zachorowań na choroby zakaźne niż w latach poprzednich. Sytuacja taka może wynikać z faktu, iż dzięki współpracy z NFZ oraz lekarzami z poszczególnych placówek opieki zdrowotnej poprawie uległa zgłaszalność zachorowań na poszczególne jednostki chorobowe. Dzięki większej liczbie zgłoszeń możliwa jest dokładniejsza analiza sytuacji epidemiologicznej powiatu. 2.1. SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA WYBRANYCH CHORÓB ZAKAŹNYCH 2.1.1 Zatrucia i zakażenia pokarmowe W 2013r. na terenie powiatu nie wykazano zachorowań na choroby przenoszone drogą pokarmową wywołane przez bakterie z grupy Salmonella, Shigella. Wykazano 1 przypadek nosicielstwa Salmonella infantis, wykryty w trakcie wykonywania badań do pracowniczej książeczki zdrowia. Zarówno nosiciel, jak i osoby z najbliższego otoczenia zostały poddane nadzorowi epidemiologicznemu i kontrolnym badaniom kału (pobrano łącznie 8 próbek). U żadnej z osób z otoczenia oraz w powtórnych badaniach u nosiciela nie wykazano zakażenia. Dla porównania w 2012r. zgłoszono 3 zachorowania wywołane bakteriami Salmonella. Wszystkie 3 zachorowania dotyczyły dzieci w wieku do 14 r.ż., w tym dwoje wymagało hospitalizacji. Ponadto odnotowano 2 przypadki nosicielstwa w/w patogenu. W ramach nadzoru epidemiologicznego od w/w osób oraz osób z ich środowiska domowego pobrano łącznie 56 próbek kału do badań laboratoryjnych. U żadnej z osób z otoczenia nie wykazano zakażenia. Nie zaistniała również konieczność odsuwania zakażonych od pracy lub od zajęć przedszkolnych. W ciągu 2013r. nie zgłoszono zachorowań wywołanych pałeczkami Escherichia coli. Natomiast w 2012r. odnotowano 1 przypadek u 2-letniego dziecka, które wymagało hospitalizacji. W 2013r. wzrosła liczba zakażeń jelitowych. W ciągu roku do PSSE w Pyrzycach wpłynęło 12 formularzy zakażeń rotawirusowych (wszystkie przypadki wymagały hospitalizacji) oraz 48 zakażeń wywołanych nieokreślonymi rodzajami wirusów, w tym 8 hospitalizowanych. Wzrosła także liczba biegunek o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu (94 przypadki, z czego 50 dotyczyło dzieci w wieku do 2 lat). Natomiast w 2012r. zgłoszono 4 przypadki zakażeń rotawirusowych, 5 przypadków zakażeń wywołanych przez inne określone zakażenia jelitowe oraz 44 zakażenia wywołane 5
nieokreślonymi rodzajami wirusów. Zgłoszono także 73 przypadki biegunek o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu, z czego 33 dotyczyły dzieci poniżej 2 roku życia. Ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową. W 2013r., podobnie jak w 2012r. na terenie powiatu pyrzyckiego nie zgłoszono ognisk chorób przenoszonych drogą pokarmową. Ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową, które wystąpiły w sezonie od 01.06.2013r. do 31.08.2013r. W okresie wakacyjnym na terenie nadzorowanym przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Pyrzycach nie zgłoszono ognisk chorób przenoszonych drogą pokarmową. 2.2 Decyzje administracyjne wydane w 2013r. na podstawie art. 5 ust.1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi W 2013r. podobnie, jak w 2012r. nie wydano decyzji przymuszających osoby podejrzane o zakażenie lub zachorowanie na chorobę zakaźną do poddania się badaniom sanitarno-epidemiologicznym, szczepieniom ochronnym, leczeniu, hospitalizacji, kwarantannie, ani odsuwających czasowo od pracy. 2.3 Wirusowe zapalenia wątroby Wirusowe zapalenia wątroby typu A W ciągu 2013r. odnotowano 1 przypadek zachorowania na WZW typu A dotyczący 19-letniej kobiety, u której objawy chorobowe pojawiły się po powrocie z Bułgarii. W 2012r.nie zgłoszono zachorowań na WZW typu A. Wirusowe zapalenia wątroby typu B W ciągu 2013r. odnotowano 1 zachorowanie na przewlekłe WZW typu B u 38- letniego mężczyzny. W trakcie przeprowadzonego wywiadu epidemiologicznego ustalono dane osób z otoczenia domowego, u których wdrożono profilaktyczne szczepienia ochronne p/wzw B. Natomiast w 2012r. nie odnotowano zachorowań na WZW typu B. W 2013r. podobnie, jak w 2012r. do rejestru nosicieli wpisano 4 osoby z dodatnim wynikiem HBsAg. Osoby z otoczenia nosicieli zostały objęte nadzorem lekarskim, a w przypadku braku szczepień p/wzw typu B zostały zaszczepione szczepionką refundowaną przez Ministerstwo Zdrowia. 6
Wirusowe zapalenia wątroby typu C W 2013r., podobnie, jak w 2012r. do PSSE w Pyrzycach nie wpłynęły zgłoszenia zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby. Odnotowano natomiast mniejszą liczbę nosicieli HCV (4 osoby). Dla porównania w 2012r. zarejestrowano 9 przypadków nosicielstwa. 2.4 Grypa sezonowa, grypa wywołana nowym wirusem A/H1N1 Liczba podejrzeń zachorowań na grypę różniła się znacząco w porównaniu z rokiem poprzednim w 2013r. zgłoszono 290 przypadków grypy, w tym 1 osoba została poddana hospitalizacji z powodu objawów ze strony układu oddechowego. W ciągu 2012 roku zgłoszono wyłącznie jedno podejrzenie zachorowania na grypę. 2.5 Choroby wieku dziecięcego Spośród chorób wieku dziecięcego w 2013 roku odnotowano 7 zachorowań na szkarlatynę. Liczba ta była nieco większa od wykazanej w 2012r. (4 zachorowania). Liczba zgłoszeń różyczki różniła się znacznie w porównaniu do roku poprzedniego (w 2013r. odnotowano 37 zachorowań, natomiast w 2012r.-9).. Liczba zachorowań na świnkę utrzymywała się na podobnym poziomie (6 przypadków w 2013r. oraz 5 w 2012r.) Największa liczba zgłoszeń podobnie, jak w roku ubiegłym dotyczyła ospy wietrznej zgłoszono 271 przypadków (w roku 2012 zgłoszono 274 przypadki). Ponadto w ciągu roku (tak, jak w 2012r.) wykazano 1 zachorowanie na krztusiec u osoby dorosłej, jednak nie wymagającej hospitalizacji. W 2013r. na terenie powiatu wykryto rodzinne ognisko zachorowań na odrę. Objawy chorobowe pojawiły się łącznie u 4 osób ze społeczności romskiej (2 dzieci oraz 2 dorosłych), Z uwagi na fakt, iż pierwsza z osób, u której pojawiły się objawy przebywała na terenie innego województwa, rejestracji w rejestrze zachorowań PPIS w Pyrzycach podlegała 3 pozostałych osób. Wszyscy zostali poddani kilkudniowej hospitalizacji i diagnostyce - w 2 przypadkach (2 nieletnich) potwierdzono zakażenie wirusem odry, natomiast 3 przypadek określono jako prawdopodobny. W 2012r. nie odnotowano zachorowań na odrę na terenie powiatu pyrzyckiego. 7
2.6. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i/lub mózgu Bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i/lub mózgu W 2013r. nie odnotowano zachorowań na bakteryjne zapalenie opon mózgowordzeniowych i/lub mózgu u osób zamieszkujących na terenie powiatu pyrzyckiego. Natomiast w 2012r. zgłoszono 1 przypadek bakteryjnego zapalenia opon mózgowordzeniowych wywołanego przez Haemophilus influenzae. U dziecka wystąpiły następujące objawy chorobowe: katar, ból ucha, gorączka, biegunka. Po 10 dniach hospitalizacji dziewczynka została wypisana do domu. Wirusowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i/lub mózgu W 2013r. na terenie powiatu pyrzyckiego nie odnotowano zachorowań na wirusowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu. Natomiast w 2012r. zgłoszono 1 przypadek limfocytarnego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Wirusowe zapalenie mózgu W 2013r., podobnie jak w 2012r. nie odnotowano zachorowań na wirusowe zapalenie mózgu. 2.7 Inwazyjna choroba meningokokowa W ciągu ostatnich 2 lat na terenie powiatu pyrzyckiego nie zgłoszono przypadków zachorowań na inwazyjną chorobę meningokokową. 2.8 Borelioza z Lome Liczba zachorowań na boreliozę była podobna do liczby wykazanej w roku poprzednim w 2013r. wykazano 4 przypadki. Żadna z osób chorych nie wymagała hospitalizacji. Natomiast w 2012r. zgłoszono 3 przypadki, z których 1 osoba (8-letni chłopiec) była hospitalizowana. 2.9 Styczność, narażenie na wściekliznę-potrzeba szczepień W 2013r. odnotowano mniej przypadków pokąsań ludzi przez zwierzęta podejrzane o zakażenie wścieklizną. Ze względu na pokąsania przeprowadzono 26 wywiadów, w tym 4 dotyczyły dzieci do 14 r.ż.. W związku z potencjalnym narażeniem na zakażenie wirusem wścieklizny u 2 osób wdrożono profilaktyczne szczepienia ( 1 osoba pokąsana przez lisa oraz 1 przez kota). Żadna z pokąsanych osób nie wymagała hospitalizacji ze względu na doznane obrażenia. 8
Dla porównania w 2012r. przeprowadzono 31 wywiadów z osobami pokąsanymi, w tym 7 u dzieci do 14 roku życia, a u 6 osób zaistniała konieczność wdrożenia szczepień. Żadna z nich nie wymagała hospitalizacji. Spośród osób szczepionych pokąsanych przez zwierzęta domowe zostało 5 osób oraz 1 przez zwierzę dzikie (sarnę). 2.10. Gruźlica liczba zarejestrowanych zachorowań na ternie powiatu Od stycznia 2012r. PSSE w Pyrzycach powadzi nadzór nad zachorowaniami na gruźlicę. W ciągu 2013r. wpłynęło łącznie 5 formularzy zgłoszeń z rozpoznaniem gruźlicy płuc, z czego 2 podlegały rejestracji w PSSE w Pyrzycach ze względu na kontynuację leczenia w Poradni Pulmonologicznej w Szpitalu Powiatowym w Pyrzycach. W 1 przypadku zgłoszonym w grudniu 2013r. nie ustalono miejsca rejestracji pacjenta, gdyż jest on w trakcie hospitalizacji. Osoby z najbliższego otoczenia objęte zostały nadzorem lekarskim i poddane kontrolnym badaniom- u żadnej z w/w osób nie stwierdzono objawów chorobowych. W ciągu 2012 roku zgłoszono 7 przypadków zachorowań, z których 6 ze względu na datę rozpoznania oraz miejsce leczenia (poza terenem powiatu) nie podlegało sprawozdawczości kwartalnej PSSE w Pyrzycach. Osoby z otoczenia chorych zamieszkujące na terenie powiatu pyrzyckiego również zostały objęte nadzorem lekarskim. Łącznie w ciągu roku na terenie powiatu wykazano 4 nowe zachorowania na gruźlicę, z czego 1 podlegał rejestracji w PSSE w Szczecinie. NOWE ZACHOROWANIA NA GRUŹLICĘ w 2013 ROKU Wyszczególnienie wszystkie postacie razem Gruźlica płucna zakaźna ( prątkująca) w tym niezakaźna innych narządów Powiat Pyrzycki 5 5-5 - w tym: Miasto 2 2-2 - Wieś 3 3-3 - Mężczyźni 5 5-5 - Kobiety - - - - - 9
Wg grup wiekowych: 0-14 - - - - - 15-19 - - - - - 20-29 - - - - - 30-44 1 1-1 - 45-64 4 4-4 - 65 i więcej - - - - - Liczba osób objętych nadzorem: ogółem 15 2.11. Choroby przenoszone drogą płciową W 2013r. do PSSE w Pyrzycach nie wpłynęły zgłoszenia zachorowań na choroby przenoszone drogą płciową. Zgłoszono wyłącznie 1 przypadek dodatniego wyniku badań laboratoryjnych. Dla porównania okresie od stycznia do grudnia 2012r. zgłoszono 3 zachorowania na choroby przenoszone drogą płciową oraz 2 zgłoszenia dodatnich wyników badań laboratoryjnych w kierunku kiły, jednak w większości stanowiły kontynuację rozpoczętego wcześniej leczenia. Zgodnie z wytycznymi dotyczącymi nadzoru nad chorobami przenoszonymi drogą płciową w woj. zachodniopomorskim rejestracji w powiatowym rejestrze zachorowań podlegał 1 przypadek. Dotyczył on 43-letniego mężczyzny ze wsi i został określony jako kiła wczesna nieokreślona (ICD-10: A51.9). W żadnym z przypadków nie podejmowano działań nadzorowych. III. REALIZACJA SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH Szczepienia ochronne są jednym z głównych działań profilaktycznych przeciwko chorobom zakaźnym. PSSE w Pyrzycach odpowiada za dystrybucję preparatów szczepionkowych przeznaczonych na obowiązkowe szczepienia dzieci i młodzieży oraz osób dorosłych z tzw. grup ryzyka, zgodnie z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych. Preparaty odbierane są przez 6 świadczeniodawców na podstawie aktualnych na dany rok upoważnień. Transport preparatów odbywa się w warunkach umożliwiających zachowanie zasad tzw. zimnego łańcucha. Każdy z punktów szczepień wyposażony jest w termotorby 10
transportowe zabezpieczone wkładami chłodzącymi. W trakcie prowadzonych kontroli sprawdzano m.in. warunki przechowywania preparatów szczepionkowych, rodzaj sprzętu wykorzystywanego do przeprowadzania szczepień oraz terminowość i sposób prowadzenia dokumentacji. Wszystkie punkty szczepień prowadzą rejestry pomiaru temperatury w urządzeniach chłodniczych przeznaczonych do przechowywania preparatów szczepionkowych ( w formie papierowej lub elektronicznej), posiadają opracowane procedury postępowania w przypadku awarii urządzenia lub braku energii elektrycznej. Część zakładów opieki zdrowotnej zakupiła dodatkowe urządzenia zasilające na wypadek braku energii elektrycznej oraz elektroniczne rejestratory temperatury, umożliwiające odczyt temperatury w ciągu doby, co jest niezbędne przy wystąpieniu awarii urządzenia lub braku zasilania. Ponadto w miarę możliwości finansowych zakupywane są również specjalistyczne urządzenia chłodnicze do przechowywania preparatów szczepionkowych, które umożliwiają utrzymanie wskazanego przez producentów szczepionek zakresu temperatur ich przechowywania. Realizacja szczepień ochronnych prowadzona jest przez 6 świadczeniodawców. Pięciu z nich realizuje zarówno szczepienia obowiązkowe, jak i zalecane dla dzieci i osób dorosłych w 6 gabinetach szczepień (5 zlokalizowanych w przychodniach oraz 1 gabinet profilaktyczny w szkole). W związku z likwidacją oddziału noworodkowego w Szpitalu Powiatowym w Pyrzycach realizowane są wyłącznie szczepienia obowiązkowe p/tężcowi u osób w szczególny sposób narażonych na zakażenie (głównie po urazach, skaleczeniach, pokąsaniach przez zwierzęta). Świadczeniodawcy mają obowiązek prowadzenia sprawozdawczości z wykonanych szczepień ochronnych. Na podstawie analizy danych zawartych w sprawozdaniach oraz na podstawie przeprowadzonych kontroli możliwa jest ocena stanu uodpornienia mieszkańców powiatu. Niepożądane odczyny poszczepienne Zgodnie z obowiązującymi przepisami świadczeniodawcy wykonujący szczepienia ochronne obowiązani są ustawowo do zgłaszania niepożądanych odczynów poszczepiennych państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu właściwemu dla miejsca podejrzenia jego wystąpienia. W 2013r. nie odnotowano wystąpienia odczynów poszczepiennych u osób zaszczepionych na terenie powiatu. Natomiast w 2012r. zgłoszono 1 przypadek odczynu poszczepiennego u dziecka w 6 roku życia. Ze względu na objawy (chwilowa utrata przytomności z pełnym powrotem świadomości oraz brak innych objawów) odczyn określono jako łagodny. 11
Podsumowanie i wnioski Choroby zakaźne, pomimo dobrze poznanych zasad profilaktyki, nadal stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia. Ważną rolę w ich zapobieganiu odgrywa podnoszenie świadomości ludzi o niebezpieczeństwie, jakie niosą ze sobą m.in. kontakty z osobami podejrzanymi o zakażenie, a także informowanie o drogach szerzenia się poszczególnych jednostek chorobowych. W związku z powyższym w ramach działalności Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Pyrzycach, poza nadzorem nad placówkami wykonującymi działalność medyczną, chorobami zakaźnymi oraz szczepieniami ochronnymi, prowadzona jest również działalność oświatowa i informacyjna. Dzięki współpracy z lokalnymi mediami ułatwiony jest dostęp do szerokiej grupy odbiorców. W trakcie kontroli sanitarnych prowadzonych w podległych placówkach zwraca się szczególną uwagę na sposób prowadzenia procesów dezynfekcji i sterylizacji oraz na postępowanie z odpadami medycznymi zakaźnymi, co ma istotne znaczenie w zapobieganiu rozprzestrzeniania się drobnoustrojów chorobotwórczych. W ciągu ostatnich 2 lat. dzięki współpracy z NFZ oraz lekarzami z poszczególnych placówek opieki zdrowotnej poprawie uległa zgłaszalność zachorowań na choroby zakaźne, co ma wpływ na ocenę sytuacji epidemiologicznej na terenie powiatu i województwa. Ponadto sprawowanie czynnego nadzoru epidemiologicznego nad wybranymi jednostkami chorobowymi pomaga ograniczyć ich rozprzestrzenianie się, głównie wśród osób z najbliższego otoczenia chorego/nosiciela. IV STAN SANITARNY PODMIOTÓW DZIAŁALNOSCI LECZNICZEJ 4.1. DECYZJE ADMINISTRACYJNE WYDANE NA PODMIOTY DZIAŁALNOŚCI LECZNICZEJ, Z WYODRĘBNIENIEM DECYZJI DOTYCZĄCYCH OPINIOWANIA POMIESZCZEŃ W 2013 roku w placówkach prowadzących działalność leczniczą (zarówno w zakładach opieki zdrowotnej, jak i w gabinetach prowadzonych w ramach praktyk lekarskich) na terenie podległym PSSE w Pyrzycach przeprowadzono 67 kontroli sanitarnych zakończonych protokołem. W związku z przeprowadzonymi czynnościami kontrolnymi: 12
- wydano 1 decyzję związaną z naruszeniem wymagań oraz 5 decyzji umarzających postępowanie administracyjne. Ponadto w ciągu roku wydano 8 decyzji dotyczących opiniowania pomieszczeń, w których prowadzona jest działalność lecznicza; - nie nałożono grzywien w drodze postępowania egzekucyjnego, - wydano 14 decyzji płatniczych, - nałożono 1 mandat karny. Stan techniczny kontrolowanych obiektów oraz ich funkcjonalność ulegają poprawie dzięki prowadzonym na bieżąco pracom remontowym i modernizacyjnym. Ponadto nieprawidłowości stwierdzane w trakcie kontroli oraz nakładane decyzjami administracyjnymi są na bieżąco wykonywane. W 2013r. nie wydano decyzji przedłużających termin usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości. 4.2. Zakłady opieki zdrowotnej 4.2.1 Szpital W 2013r. pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Pyrzycach nie znajdowały się zakłady opieki zdrowotnej typu zamkniętego. Od 2010r. dwa stacjonarne zakłady działające na terenie powiatu pyrzyckiego: Szpital Powiatowy w Pyrzycach oraz Zakład Opiekuńczo-Leczniczy w Pyrzycach pozostają pod nadzorem Zachodniopomorskiego Państwowego Inspektora Sanitarnego w Szczecinie. 4.2.3. Przychodnie, ośrodki zdrowia, poradnie, ambulatoria Obiekty prowadzące działalność leczniczą na terenie powiatu pyrzyckiego Rodzaj placówki Podmioty wykonujące stacjonarne, całodobowe i ambulatoryjne świadczenia zdrowotne Liczba obiektów wg ewidencji (stan na dzień 31.12.2013r.) Liczba skontrolowanych obiektów % obiektów skontrolowanych 23 23 100% Działalność lecznicza wykonywana przez praktykę zawodową 29 29 100% Stan techniczny i funkcjonalność 13
W 2013r.liczba obiektów znajdujących się pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Pyrzycach uległa zmianie w stosunku do roku 2012. W ciągu roku likwidacji uległ 1 obiekt ( prywatny gabinet fizjoterapii), natomiast do ewidencji włączono 4 nowe: 2 gabinety stomatologiczne, 1 obiekt prowadzący działalność leczniczą z zakresu rehabilitacji stacjonarnej i ambulatoryjnej, 1 obiekt świadczący usługi z zakresu pielęgniarskiej i lekarskiej opieki w domu pacjenta w ramach hospicjum domowego oraz długoterminowej opieki domowej. Kierownicy placówek wykonujących działalność medyczną podejmują działania mające na celu poprawę stanu technicznego prowadzonych placówek oraz poprawę ich funkcjonalności. W trakcie przeprowadzonych kontroli sanitarnych zwracano uwagę m.in. na stan techniczny obiektów oraz na prowadzenie procesów dezynfekcji i sterylizacji. W ciągu roku w 3 obiektach stwierdzono uchybienia techniczne. W jednej z przychodni stwierdzono brak bieżącej ciepłej wody przy punkcie wodnym w gabinecie szczepień. W pozostałych 2 obiektach nieprawidłowości dotyczyły odprysków farby na ścianach, śladów wilgoci oraz ubytków farby i tynku na suficie. Jednak w większości obiektów stan techniczny i sanitarno-porządkowy nie budzi zastrzeżeń, a w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości uchybienia są usuwane w możliwie najkrótszym czasie. Osoby kierujące kontrolowanymi podmiotami starają się na bieżąco poprawiać stan sanitarny i techniczny obiektów i dostosować je do obowiązujących przepisów, w związku z czym nie wydano decyzji przedłużających terminy wykonania obowiązków. Utrzymanie bieżącej czystości i porządku Za utrzymanie czystości i porządku w obiektach służby zdrowia działających na terenie powiatu odpowiada personel - żaden z nich nie korzysta z usług firmy sprzątającej z zewnątrz. Sprzęt porządkowy jest odpowiednio oznakowany i przechowywany w wydzielonych pomieszczeniach porządkowych lub w przeznaczonych do tego celu miejscach. Zaopatrzenie w środki myjące i dezynfekujące dostosowane do potrzeb poszczególnych obiektów. Punkty wodne w gabinetach lekarskich i zabiegowych odpowiednio wyposażone w: umywalki z 14
bieżącą ciepłą i zimną wodą, dozowniki z mydłem płynnym oraz środkiem antyseptycznym do rąk. W trakcie kontroli w jednym z obiektów stwierdzono czasowy brak bieżącej ciepłej wody przy zlewie, jednak usterka została usunięta. W placówkach opracowane i stosowane są procedury: higienicznego mycia rąk, dezynfekcji, mycia narzędzi i sprzętu medycznego, sprzątania i dezynfekcji pomieszczeń, postępowania z odpadami medycznymi, postępowania z brudna bielizną, postępowania po ekspozycji. Dezynfekcja Procesy dezynfekcji w kontrolowanych palcówkach dotyczą dezynfekcji powierzchni, narzędzi wielokrotnego użycia oraz dezynfekcji skóry. Stosowane środki dezynfekcyjne dobierane są przez osoby prowadzące działalność medyczną wg indywidualnych potrzeb (zakres wykonywanych procedur medycznych, spektrum działania, wydajność). Dezynfekcja prowadzona jest przy użyciu preparatów bezpośrednio gotowych do użycia lub wymagających rozcieńczania. Roztwory użytkowe preparatów dezynfekcyjnych są przygotowywane i przechowywane wg zaleceń producenta. Pojemniki przeznaczone do dezynfekcji narzędzi stabilne, z przykrywką, są właściwie oznaczane nazwą preparatu, datą sporządzenia roztworu oraz jego stężeniem. Sterylizacja W przychodniach funkcjonujących na terenie powiatu wykorzystuje się głównie sprzęt jednorazowego użytku, który nie wymaga sterylizacji. Sterylizacja drobnego sprzętu medycznego wielokrotnego użycia (wykorzystywanego sporadycznie) wykonywana jest zgodnie z umowami zawartymi z innymi podmiotami świadczącymi tego typu usługi najczęściej ze Szpitalem Powiatowym w Pyrzycach. Wśród nadzorowanych zakładów cztery wykorzystują narzędzia wielokrotnego użycia na bieżąco (w ramach wykonywanych procedur medycznych) i wyposażone są w autoklawy: Centrum Medyczne For-Dent, SN ZOZ Gabinety Stomatologiczne R.R. Peter, Poradnia Chirurgiczna Multimed, NZOZ Twój Dentysta. Badania skuteczności sterylizacji (kontrola biologiczna) prowadzone raz na kwartał nie wykazały nieprawidłowości. Wyniki sterylizacji w pozostałych obiektach wyposażonych we własne sterylizatory (gabinety prowadzone w ramach praktyk stomatologicznych) również były prawidłowe. Narzędzia i sprzęt sterylny przechowywane są zazwyczaj w wydzielonych miejscach (szafkach, szufladach) z zachowanymi terminami przydatności. 15
Gospodarka odpadami niebezpiecznymi pochodzenia medycznego Gospodarka odpadami medycznymi w kontrolowanych palcówkach prowadzona jest prawidłowo. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa każda z przychodni posiada stosowną umowę na odbiór i utylizację odpadów medycznych oraz procedury postępowania z tego rodzaju odpadami. W trakcie przeprowadzonych w 2013r. kontroli sanitarnych nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki odpadami. Kontrolowane placówki wytwarzają głównie odpady medyczne zakaźne o kodzie 18 01 03 (zawierające żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny), sporadycznie wytwarzane są odpady pozostałe. W kontrolowanych obiektach odpady medyczne zbierane są selektywnie w miejscu ich powstawania z podziałem na zakaźne, specjalne i pozostałe, stosuje są również odpowiednia kolorystykę worków. Odpady medyczne o niebezpiecznych końcach gromadzi się w sztywnych pojemnikach jednorazowego użycia. Pojemniki oraz worki są oznakowywane specjalną etykietą zawierającą rodzaj wytwarzanych odpadów, miejsce pochodzenia, datę zamknięcia oraz identyfikację osoby zamykającej. Większość placówek wytwarzających odpady magazynuje je w miejscu wytwarzania, część zakładów posiada przeznaczone do tego celu specjalne pomieszczenie z urządzeniem chłodniczym, w którym odpady przechowywane są do czasu ich odbioru, jednak nie dłużej niż 30 dni. Żadna z jednostek nie unieszkodliwia odpadów we własnym zakresie. Postępowanie z bielizną Procedury postępowania z brudną bielizną stosowane w kontrolowanych zakładach dotyczą głownie odzieży ochronnej personelu i uwzględniają miejsce oraz częstotliwość przekazywania odzieży do prania. Część kontrolowanych zakładów przekazuje brudną odzież do prania firmom zewnętrznym świadczącym tego typu usługi. Jednak większość placówek nadal przekazuje odzież do prania indywidualnego. 4.2.4.Indywidualne, indywidualne specjalistyczne i grupowe praktyki lekarskie, lekarzy dentystów 16
W ciągu 2013r. skontrolowano łącznie 29 obiektów prowadzonych w ramach praktyk lekarskich oraz innych podmiotów prowadzących działalność leczniczą. Z ewidencji usunięto 1 gabinet fizjoterapii, który zakończył działalność, a włączono 2 nowe gabinety stomatologiczne. Stan sanitarny i techniczny gabinetów prowadzonych w ramach praktyk lekarskich w większości obiektów nie budził zastrzeżeń, jednak w 5 obiektach stwierdzono nieprawidłowości. W jednym z gabinetów profilaktycznych prowadzonym w ramach Medycyny Szkolnej stwierdzono zły stan sanitarno-techniczny ścian i sufitu, w związku z czym wszczęto postępowanie administracyjne. W innym obiekcie stwierdzono zły stan techniczny wyposażenia gabinetu (stolika podręcznego na narzędzia stomatologiczne). Ponadto w 3 innych gabinetach stomatologicznych stwierdzono nieprawidłowości dot. stanu sanitarnego (brud i kurz na powierzchniach sprzętów znajdujących się na wyposażeniu gabinetu (za co nałożono mandat karny), obecność narzędzi po sterylizacji po terminie przydatności do użycia, niestosowanie środków ochrony indywidualnej (rękawiczek ochronnych) przez stomatologa). W trakcie przeprowadzonych kontroli sprawdzających stwierdzono, iż nieprawidłowości zostały usunięte, a stan sanitarny gabinetów uległ poprawie. Zgodnie z ustawą z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi osoby udzielające świadczeń medycznych obowiązane są do opracowania, wdrożenia i nadzoru nad procedurami zapobiegającymi zakażeniom i chorobom zakaźnym. W związku z powyższym w obiektach opracowano procedury: higienicznego mycia i dezynfekcji rąk, dezynfekcji, mycia narzędzi i sprzętu medycznego, sprzątania i dezynfekcji pomieszczeń, postępowania z odpadami medycznymi, postępowania z brudną bielizną, postępowania po ekspozycji. W przypadku braku opracowanych procedur lub konieczności ich uzupełnienia nieprawidłowości usuwane są na bieżąco. Osoby prowadzące prywatne gabinety lekarskie starają się utrzymać je w bieżącej czystości i porządku. Sprzęt porządkowy wydzielony do sprzątania gabinetów przechowywany jest w przeznaczonych do tego celu miejscach (najczęściej w wydzielonych szafach w gabinetach lub w pomieszczeniach porządkowych). Sprzątaniem zajmują się wyznaczone osoby z personelu. W przypadku części gabinetów zlokalizowanych w przychodniach za sprzątanie odpowiada personel ośrodków - w ramach umowy najmu. W prywatnych gabinetach lekarskich wykorzystuje się zarówno sprzęt jednorazowego użycia, jak i narzędzia wymagające dezynfekcji i sterylizacji. Personel stosuje środki ochrony indywidualnej (fartuchy, rękawiczki ochronne) oraz zapewnia środki dezynfekcyjne do rąk, narzędzi oraz do powierzchni. Sprzęt wielokrotnego użycia wykorzystywany jest głównie w 17
gabinetach stomatologicznych. Każdy z kontrolowanych gabinetów stomatologicznych we własnym zakresie zapewnia narzędzia sterylne. Za dezynfekcję i sterylizację w większości obiektów odpowiada pomoc stomatologiczna. Dezynfekcja narzędzi prowadzona jest w przeznaczonych do tego celu, odpowiednio oznakowanych pojemnikach. Narzędzia po dezynfekcji są pakietowane i poddawane sterylizacji. Biologiczna kontrola skuteczności sterylizacji prowadzona jest raz na kwartał, a wyniki przesyłane do PPIS w Pyrzycach. W 2013r. w 12 prywatnych gabinetach wyposażonych w sterylizatory przeprowadzono łącznie 44 badania skuteczności sterylizacji (sporal A), żadnej z prób nie zakwestionowano. Odpady medyczne wytwarzane w ramach świadczonych usług są segregowane na zakaźne, specjalne i pozostałe. Stosuje się odpowiednią kolorystykę worków na odpady. Odpady zakaźne o ostrych końcach gromadzone są w pojemnikach odpornych na przekłucie. Pojemniki oraz worki są oznakowywane etykietą informującą m.in. o rodzaju odpadów i terminie rozpoczęcia ich gromadzenia, dzięki czemu można określić czas ich przechowywania. W 2013r. w kontrolowanych gabinetach nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie postępowania z odpadami medycznymi. Podsumowanie i wnioski W trakcie przeprowadzonych w 2013r. kontroli sanitarnych w palcówkach wykonujących działalność leczniczą stwierdzono poprawę warunków technicznych. Kierownicy placówek podejmują działania mające na celu utrzymanie obiektów w jak najlepszym stanie sanitarno-technicznym i dostosowanie ich do obowiązujących wymogów. W przypadku stwierdzenia uchybień są one usuwane w możliwie najkrótszym czasie. Wprowadzenie odpowiednich procedur dotyczących mycia, dezynfekcji i sterylizacji w placówkach wykonujących działalność leczniczą umożliwia ograniczenie rozprzestrzeniania się czynników chorobotwórczych, a stosowanie środków ochrony indywidualnej (zarówno przez personel, jak i pacjentów) narażenie na te czynniki. W trakcie kontroli poza sprawdzaniem warunków sanitarno-technicznych zwracano również uwagę na przestrzeganie zakazu palenia tytoniu na terenie obiektów. Zgodnie z ustawą z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. Nr 10 poz. 55 z poźn. zm.) w obiektach zastosowano oznakowania słowno-graficzne o zakazie palenia, nie wystawiono mandatów karnych za nieprzestrzeganie w/w zakazu. W ramach współpracy z pionem Higieny Żywienia, Żywności i Przedmiotów Użytku sprawowano nadzór nad preparatami do wybielania zębów zawierającymi w swoim składzie 18
nadtlenek wodoru. W trakcie kontroli w gabinetach stomatologicznych informowano personel, iż zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 22 października 2012r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie list substancji niedozwolonych lub dozwolonych z ograniczeniami do stosowania w kosmetykach oraz znaków graficznych umieszczanych na opakowaniach kosmetyków (Dz. U. z 2012r. poz. 1185) wyroby do wybielania zębów zawierające od 0,1 do 6 % nadtlenku wodoru mogą być sprzedawane wyłącznie lekarzom stomatologom, ich pierwsze zastosowanie musi odbyć się pod kontrola stomatologa, a dopiero następnie wyrób będzie mógł zostać przekazany do samodzielnego stosowania przez pacjenta. W żadnym ze skontrolowanych podmiotów nie stwierdzono nieprawidłowości w w/w zakresie. Ponadto w protokołach kontroli odnotowywano informacje dotyczące przestrzegania zakazu wytwarzania lub wprowadzania do obrotu środków zastępczych. V. CHARAKTERYSTYKA STANU SANITARNEGO ZAKŁADÓW PRODUKCJI I OBROTU ŻYWNOŚCIĄ ORAZ NADZORU NAD TRANSPORTEM ŻYWNOŚCI I PRZEDMIOTAMI UŻYTKU 5.1 Ogólna charakterystyka Nadzorem sanitarnym na terenie Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Pyrzycach w 2013r. objęto 326 zakładów żywnościowo-żywieniowych, obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością, kosmetykami oraz środki transportu żywności: łącznie skontrolowano 233 obiektów, ogółem przeprowadzono 348 kontroli sanitarnych, oceniono na podstawie arkuszy oceny stanu sanitarnego 113 zakładów, łącznie wydano 125 decyzji, w tym: przerwania działalności części zakładu 1, zakazu wprowadzania produktu - 11, zatwierdzono 62 zakłady decyzjami zatwierdzającymi, wykreślono z rejestru zakładów podlegających organom urzędowej kontroli PIS 18 zakładów, w 13 przypadkach ukarano osoby winne zaniedbań w zakresie braku przestrzegania podstawowych wymagań sanitarno-higienicznych mandatami karnymi na sumę 2170 zł. wystosowano decyzji płatniczych 61 19
W ramach nadzoru nad jakością zdrowotną produktów pobrano 97 próbek w ramach monitoringu i urzędowej kontroli żywności. 5.2. Zakłady produkujące żywność 5.2.1. Automaty do lodów Dane statystyczne dotyczące automatów do lodów: Obiekt Rok Liczba obiektów wg ewidencji Liczba skontrolowanych obiektów w % Liczba obiektów ocenionych jako zakład niezgodny z wymaganiami w % 2012 4 4 t.j 100 % 0 Automaty do lodów 2013 3 3 t.j 100 % 0 Wg ewidencji 3 obiekty Skontrolowano 3 obiekty Oceniono na podstawie arkuszy oceny stanu sanitarnego - 3 Liczba kontroli i rekontroli 4 Zakłady działają wyłącznie w sezonie letnim. Lody wytwarzane są z koncentratów lodów w proszku. Sprzedaż lodów odbywa się wyłącznie w naczyniach jednorazowego użytku bądź w waflach. Warunki techniczne pomieszczeń, w których prowadzona jest sprzedaż nie budzą 20
zastrzeżeń. Zapewniono dwukomorowe zlewozmywaki z doprowadzoną bieżącą ciepłą i zimną wodą oraz odpływem ścieków do kanalizacji. Punkty do mycia rąk wyposażone są prawidłowo. Stwierdzono odpowiednią ilość urządzeń chłodniczych i zamrażalniczych wyposażonych w termometry kontrolne - temperatura prawidłowa. Personel posiada prawidłową dokumentację dot. stanu zdrowia, wymaganą od osób wykonujących prace w procesie produkcji i w obrocie. Zakłady posiadają dokumentację Dobrej Praktyki Higienicznej oraz systemu HACCP w wymaganym zakresie. W roku 2013 r. w ramach urzędowej kontroli żywności pobrano do badań laboratoryjnych 10 próbek lodów z automatu. Próbki pobrano zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (WE) Nr 1441/2007 z dnia 05 grudnia 2007 r. zmieniającym rozporządzenie (WE) nr 2073/2007 w sprawie kryteriów mikrobiologicznych dotyczących środków spożywczych. Kierunek badań: określenie jakości mikrobiologicznej: Salmonella (w 25g. obecność) Enterobacteriaceae (liczba w 1g.) Listeria monocytogenes (liczba w 1g.) oraz ocena organoleptyczna wyniki niekwestionowane w ilości10 próbek. 5.2.2. Piekarnie Dane statystyczne dotyczące piekarni: Liczba skontrolowanych Liczba obiektów ocenionych jako zakład niezgodny z wymaganiami w % Liczba obiektów obiektów w % Obiekt Rok wg ewidencji Piekarnie 2012 4 4 t.j. 100 % 4 2013 4 t.j. 100 % 0 0 W ewidencji - 4 obiekty 21
Skontrolowano - 4 obiekty Oceniono na podstawie arkuszy oceny stanu sanitarnego - 4 Liczba z wdrożonym systemem HACCP - 4 Liczba kontroli i rekontroli 9 Liczba nałożonych mandatów karnych 0 Liczba pobranych próbek 4 (zmiotki, pobrane w ramach próbek rezerwowych w kierunku obecności szkodników zbożowo - mącznych, próbek nie dyskwalifikowano). Liczba decyzji 1 W jednej z piekarni w 2013 r. stwierdzono uchybienia sanitarne w związku z czym wystosowano decyzję administracyjną zobowiązująca do usunięcia uchybień w terminie do 31.03.2012r., poprzez: - doprowadzenie do właściwego stanu sanitarno - technicznego ścian i sufitu w pomieszczeniu garowni, tak aby ich powierzchnia była szczelna, równa, łatwa do utrzymania w czystości; - doprowadzenie do właściwego stanu sanitarno technicznego drzwi do pomieszczenia garowni, tak aby ich powierzchnia była czysta, równa, łatwa do utrzymania w czystości; - doprowadzenie do właściwego stanu sanitarno technicznego sufitu w pomieszczeniu hali produkcyjnej oraz w magazynie mąki, tak aby ich powierzchnie były czyste, równe, łatwa do utrzymania w czystości. Po przeprowadzonej kontroli sprawdzającej stwierdzono wykonanie wszystkich obowiązków nałożonych na przedsiębiorcę. a) Wielkość rodzaj produkcji oraz produkowany asortyment: Na terenie powiatu pyrzyckiego nadzorowane piekarnie prowadzą działalność produkcyjną w zakresie wypieku pieczywa - chleba, bułek. Wielkość produkcji około 600 szt. chleba dużego, 800 szt. bułek dużych, 1200 szt. bułek małych. W niewielkich ilościach, pieczywo półsłodkie tj.(drożdżówki, pączki). Dystrybucja pieczywa odbywa się na rynku lokalnym powiatu. 22
b) Charakter produkcji częściowo zmechanizowany z dużym udziałem pracy ręcznej. Charakter produkcji częściowo zmechanizowany z dużym udziałem pracy ręcznej. Piekarnie usytuowane są na terenie powiatu pyrzyckiego. Są to obiekty niewielkie, mieszczące się w starych budynkach. Większość piekarni przeprowadziła remonty pomieszczeń, wymianę lub naprawę uszkodzonych maszyn i sprzętu produkcyjnego pozwalającego na prawidłowe funkcjonowanie GHP oraz GMP. Wszystkie zakłady posiadają opracowaną i wdrożoną dokumentację dobrej praktyki higienicznej, produkcyjnej oraz systemu HACCP. Podczas kontroli sanitarnych oceniano dokumentację GMP i GHP pod względem opracowania i wdrożenia. Sprawdzono przestrzeganie i prowadzenie zapisów z przeprowadzanych czynności. Sprawdzono dokumentację pracowników potwierdzającą odpowiedni stan zdrowia. Dokumentacja wydawana była na podstawie przepisów ustawy o chorobach zakaźnych i zakażeniach. Osoby wykonujące prace w procesie produkcji żywności noszą właściwą, czystą odzież ochronną oraz (jeżeli to niezbędne) obuwie robocze, a także stosują wymagane środki ochrony indywidualnej zgodnie z instrukcjami dobrej praktyki higienicznej: - procesów mycia i dezynfekcji. Sprawdzono dokumentację z przeprowadzanych czynności mycia, sprzątania, dezynfekcji pomieszczeń urządzeń i sprzętu. - zaopatrzenia w wodę, Jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi potwierdzona jest wynikami badań laboratoryjnych. Woda w każdym wypadku odpowiadała wymaganiom wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. -usuwania odpadów i ścieków, Wszystkie obiekty są skanalizowane. Odpady odbierane są przez specjalistyczne zakłady komunalne. W zakładzie zapewnione właściwe warunki do usuwania i magazynowania odpadów żywności, niejadalnych produktów ubocznych oraz innych odpadów. Podpisane 23
stosowne umowy. Odpady żywności, niejadalne produkty uboczne oraz inne odpady są przechowywane w zamykanych pojemnikach. - kontroli zabezpieczenia przed szkodnikami, Zakłady prowadzą okresowo zabiegi deratyzacji, co dokumentują protokołami wystawianymi przez zakłady prowadzące usługi z zakresu dezynsekcji, dezynfekcji i deratyzacji. Podpisane są stosowne umowy. Zakłady posiadają procedury określające sposoby postępowania w celu zapewnienia skutecznej ochrony zakładu przed szkodnikami. -kwalifikacji i szkoleń pracowników, Potwierdzona dokumentacja z przeprowadzanych szkoleń pracowników w zakresie wdrażania dobrych praktyk higienicznych. -konserwacji maszyn i urządzeń, Konserwacje maszyn i urządzeń monitorowane są zapisami w razie zaistniałej potrzeby. c) Wdrożenie przez zakłady systemu HACCP. Na terenie powiatu pyrzyckiego wszystkie piekarnie posiadają opracowanie i wdrażane procedury systemu HACCP. d) W roku 2013 r. w zakładach piekarniczych zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektora Sanitarnego w ramach urzędowej kontroli żywności (próbki rezerwowe) pobrano do badań laboratoryjnych 4 próbki sanitarne - zmiotki. Próbki przebadano pod kątem obecności szkodników zbożowo-mącznych. Wyniki w 4 przypadkach prawidłowe. e) Oceniano jakość tłuszczów w zakładach, w których prowadzone są procesy smażenia w zakresie badania tłuszczów przeznaczonych do smażenia pod kątem zawartości związków polarnych, zgodnie z wymogami Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 25 września 2012r. w sprawie określenia maksymalnych poziomów substancji zanieczyszczających, które mogą się znajdować w tłuszczach stosowanych do smażenia, oraz kryteriów dla metod analitycznych stosowanych do smażenia, oraz kryteriów dla metod analitycznych stosowanych do ich oznaczania (Dz. U. z 2012r., poz. 1096). Stwierdzono w trakcie kontroli tłuszcz świeży, barwa prawidłowa. Prowadzone są zapisy dotyczące częstotliwości wymiany 24
tłuszczu smażalniczego. Wszystkie zakłady posiadają stosowne umowy na odbiór przepracowanych tłuszczy ze specjalistycznymi firmami. Stwierdzone w produkcji polepszacze są prawidłowo oznakowane, terminy przydatności do spożycia aktualne. 5.2.3. Ciastkarnie Dane statystyczne dotyczące ciastkarni: Liczba obiektów ocenionych jako zakład niezgodny z wymaganiami w % Obiekt Rok Liczba obiektów wg ewidencji Liczba skontrolowanych obiektów w % 2 - Ciastkarnie 2012 2 t.j 100% 2-2013 2 t.j 100% W ewidencji - 2 Skontrolowanych 2 Oceniono na podstawie arkuszy oceny stanu sanitarnego - 2 Liczba kontroli i rekontroli - 5 Liczba próbek 5 pobranych do badań laboratoryjnych celem określenia jakości. mikrobiologicznej. Próbek nie kwestionowano. Liczba mandatów karnych 0 Liczba decyzji 0. a) Wielkość rodzaj produkcji oraz produkowany asortyment 25
Ciastkarnie prowadzą działalność w zakresie produkcji ciasta drożdżowego, ciast z kremami, tortów, ciastek z nadzieniem, ciastek kruchych. Dystrybucja własnych wyrobów na terenie powiatu pyrzyckiego. b) Charakter produkcji: Produkcja odbywa się częściowo w sposób zmechanizowany, z dużym udziałem pracy ręcznej, przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje. c) Podczas kontroli sanitarnych analizowano i oceniano wdrożenie dobrej praktyki higienicznej, dobrej praktyki produkcyjnej. Sprawdzono higienę osobistą oraz stan zdrowia osób wykonujących prace w procesie produkcji i w obrocie żywnością. Zatrudniony personel posiada aktualną dokumentację dotyczącą stanu zdrowia, wymaganą od osób wykonujących prace w procesie produkcji i w obrocie. Pracownicy pracują w prawidłowej odzieży ochronnej. d) W obu zakładach i opracowywano i wdrożono system HACCP. e) W 2013 roku w ramach urzędowej kontroli żywności pobrano do badań laboratoryjnych w ciastkarni 5 próbek (wyrób ciastkarski z kremem poddanym obróbce termicznej) celem określenia jakości mikrobiologicznej w kierunku obecności Salmonelli, Przypuszczalne Bacillus cereus oraz oceny organoleptycznej. W zakresie wykonywanych badań mikrobiologicznych wyniki badań były zgodne z wymaganiami zdrowotnymi zawartymi w Ustawie z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U z 2010r. tj. Nr 136, poz. 914 z późn. zm.). f) Oceniono również jakość tłuszczów smażalniczych używanych do pieczenia pączków w zakresie badania tłuszczów przeznaczonych do smażenia pod kątem zawartości związków polarnych. Nie stwierdzono nieprawidłowości. W trakcie kontroli tłuszcz świeży, barwa prawidłowa. Prowadzone są zapisów dotyczących częstotliwości wymiany oleju. 5.2.4. Przetwórnie owocowo warzywne i grzybowe 26
Dane statystyczne dotyczące przetwórni owocowo-warzywnych i grzybowych. Obiekt Rok Liczba obiektów wg ewidencji Liczba skontrolowanych obiektów w % Liczba obiektów ocenionych jako zakład niezgodny z wymaganiami w % Przetwórnie owocowowarzywne i grzybowe 2012 1 1 tj. 100% 0 2013 1 1 tj. 100% 0 Liczba kontroli i rekontroli 1 Oceniono na podstawie arkuszy oceny stanu sanitarnego 1. Zakład będący pod nadzorem sanitarnym jest firmą rodzinną z kilkuletnim doświadczeniem. Produkty oferowane przez zakład w większości wytwarzane są w oparciu o surowiec pozyskiwany głównie we własnym gospodarstwie rolnym. Cały proces technologiczny podlega ścisłej kontroli. Stosowany jest system wewnętrznej kontroli jakości zdrowotnej żywności oraz zasady systemu HACCP, a także zasady dobrej praktyki higienicznej (GHP) i dobrej praktyki produkcyjnej (GMP). Oceniono dokumentację w zakresie funkcjonowania systemu HACCP oraz stosowania: identyfikacji, oceny zagrożeń jakości zdrowotnej oraz ryzyka ich wystąpienia, a także ustalenie środków kontroli i metod przeciwdziałania tym zagrożeniom; 27