Opracowanie: wydział statystyk i analiz. Warszawa, 27 marzec 2014 r.

ANALIZA PRZEWOZÓW PASAŻERSKICH W POLSKICH PORTACH LOTNICZYCH W 2013 ROKU Opracowanie: wydział statystyk i analiz Warszawa, 27 marzec 2014 r. 1

Slajd 3-4 Podsumowanie Slajd 5 Przewozy pasażerskie łącznie Slajd 6 Operacje lotnicze łącznie Slajd 7 Sezonowe zmiany przewozów Slajd 8 Wyniki portów porównanie ACI Slajd 9 Wyniki portów indywidualne Slajd 10 Przewozy krajowe i międzynarodowe porównanie ACI Slajd 11 Przewozy regularne Slajd 12 Przewozy czarterowe Slajd 13 RPKM, ASKM, LF narastająco - porównanie z danymi IATA Slajd 14 RPKM, ASKM, LF kwartalnie Slajd 15 Przewoźnicy modele biznesowe Slajd 16 Przewoźnicy LCC - porównanie z danymi europejskimi Slajd 17 Przewoźnicy sieciowi - porównanie z przewoźnikami AEA 2

PODSUMOWANIE Polskie porty lotnicze obsłużyły w 2013 roku blisko 25 mln pasażerów, o 2,2% więcej niż rok wcześniej. Łączny wynik wszystkich polskich portów był nieznacznie gorszy w porównaniu do europejskich portów zrzeszonych w ACI, które w roku 2013 zanotowały wzrost na poziomie 2,8%. Mimo to, należy to uznać za bardzo dobry wynik, biorąc pod uwagę, że w 2013 ruch był wyższy aż o ponad 15% w porównaniu do roku 2011. Do wzrostu w całym 2013 roku, w znaczącym stopniu przyczynił się 4 kwartał, kiedy rynek wzrósł o niemal 8% w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego. Mimo wzrostu przewozów pasażerskich polski rynek w 2013 roku odnotował spadek liczby operacji lotniczych o blisko 5%. Taki wynik był możliwy dzięki znaczącemu zwiększeniu średniej liczby pasażerów przypadających na rejs, co jak należy domniemywać na podstawie wyników 4-tego kwartału, było efektem zwiększenia średniej wielkości samolotów obsługujących polski rynek oraz zwiększenia współczynnika wypełnienia miejsc. Liderem wzrostów przewozów pasażerskich był Port im. Chopina w Warszawie, który w 2013 roku zanotował niemal 6-krotnie wyższy wzrost liczby obsłużonych pasażerów w odniesieniu do porównywalnych portów ACI. W przeciwieństwie do portów ACI porty regionalne w Polsce łącznie zanotowały spadek ruchu o blisko 4%. Zdecydowanym liderem był port w Krakowie, który zwiększył ruch o 7%. Dodatnią dynamikę ruchu zanotowały ponadto lotniska w Rzeszowie i Bydgoszczy. Dynamiczniej niż w Europie rozwijały się w Polsce przewozy międzynarodowe, głównie za sprawą rozwoju przewozów niskokosztowych. Polskie lotniska zanotowały natomiast bezprecedensowy (przeszło 31%) spadek przewozów krajowych, co wynika z braku alternatywy dla oferty OLT roku 2012 oraz spadków przewozów PLL LOT i Eurolot SA, podczas gdy na lotniskach ACI tego typu ruch nie uległ zmianie. 3

PODSUMOWANIE Dynamiczny wzrost ruchu odnotowano również w przypadku przewozów rozkładowych, głównie dzięki ofercie przewoźników niskokosztowych. 2013 rok był natomiast 2-gim z kolei rokiem spadków w przewozach czarterowych, co jak należy domniemywać nie było wynikiem strukturalnych spadków, jak miało to miejsce w 2012 roku. Można zakładać, że zmiana w 2013 roku wynikała bezpośrednio z niestabilnej sytuacji politycznej w rejonie Północnej Afryki. Wśród przewoźników zdecydowanym liderem wzrostów był Ryanair. W dalszej kolejności największe wzrosty zanotowali Air Berlin, Bingo Airways, Emirates, Small Planet i Travel Service. W największym stopniu rynek odczuł brak alternatywy dla przewozów OLT. Z przewoźników istniejących na rynku największe spadki przewozów odnotowali PLL LOT, Wizzair i Enter Air. Z punktu widzenia modeli biznesowych tylko przewoźnicy niskokosztowi odnotowali wzrost (o 19%) w porównaniu do 2012 roku, co było znacząco lepszym wynikiem w stosunku do wybranych przewozów europejskich. Przewoźnicy sieciowi zanotowali natomiast spadek na poziomie 10%, z zatem znacznie wyższy w porównaniu do przewoźników AEA. Fakt, że liderami wzrostu w 2013 roku byli przewoźnicy niskokosztowi spowodował znaczący wzrost udziału w rynku przewoźników reprezentujących ten model biznesowy z blisko 41,6% w 2012 roku do 48,3% w 2013 roku. Udział przewoźników sieciowych zmalał natomiast z 46,1% do 40,7%. 4

PRZEWOZY PASAŻERSKIE ŁĄCZNIE Polskie porty lotnicze obsłużyły w 2013 roku blisko 25 mln pasażerów, co stanowi 2,2% wzrost w stosunku do poprzedniego roku i ponad 15% w porównaniu do roku 2011. Do wzrostu w całym 2013 roku, w znaczącym stopniu przyczynił się 4-ty kwartał, w którym rynek wzrósł o niemal 8% w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego i nieco ponad 15% w stosunku do roku 2011. Mimo wzrostu przewozów pasażerskich polski rynek w 2013 roku odnotował spadek liczby operacji lotniczych o blisko 5%. W stosunku do 2011 roku rynek zanotował jednak wzrost na poziomie 6,6%. W 4-tym kwartale liczba operacji zmalała o 1,9% w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego. Liczba ta uległa natomiast nieznacznemu zwiększeniu (0,6%) w porównaniu do analogicznego okresu 2011 roku. Taki wynik był możliwy dzięki znaczącemu zwiększeniu średniej liczby pasażerów przypadających na rejs. Wzrost ten rynek zawdzięcza kilku nakładającym się procesom. Liczba pasażerów (mln) - kwartał* Liczba pasażerów (mln) narastająco* 6 6 5 5 5 5 5 4 Źródło: ULC 5,567 5,163 4,837 2013 2012 2011 26 25 24 23 22 21 20 24,983 *Prosimy zwrócić uwagę na różnicę w skali na osi pionowej pomiędzy wykresami 24,436 21,711 2013 2012 2011 5

OPERACJE LOTNICZE ŁĄCZNIE Po pierwsze znacząco wzrósł udział w rynku przewoźników niskokosztowych, którzy realizują operacje z największą średnią liczbą pasażerów. Ponadto należy domniemywać, że wzrost średniej liczby pasażerów w rejsie wynika również ze wzrostu średniej wielkości samolotów, obsługujących polski rynek oraz wzrostu ich wypełnienia. Takie wnioski mogą sugerować wyniki rynku w 4-tym kwartale 2013 roku. Z uwagi na fakt, że Urząd zbiera dane statystyczne w sposób, który umożliwia obliczanie oferowania, RPKM, ASKM oraz LF, od 4 kwartału 2012 roku, nie jest możliwe obliczenie zmian tych wskaźników dla całego 2013 roku. Dane za 4-ty kwartał wskazują, że w ostatnich miesiącach roku doszło do wzrostu oferowania o 2,6%, mimo spadku liczby operacji o 2,1% (operacje, w których realizowane były przewozy pasażerskie). Było to możliwe dzięki powiększeniu średniej liczby miejsc pasażerskich na rejs o ok. 5. Ponadto przewoźnicy zdołali zwiększyć współczynnik LF o ok. 3 punkty procentowe. Liczba operacji (tys.) - kwartał* Liczba operacji (tys.) narastająco* 62 62 61 61 60 60,210 61,401 59,841 280 270 260 250 263,073 276,696 246,679 60 240 59 230 2013 2012 2011 2013 2012 2011 Źródło: ULC *Prosimy zwrócić uwagę na różnicę w skali na osi pionowej pomiędzy wykresami 6

SEZONOWE ZMIANY PRZEWOZÓW Tysiące 3 000 2 500 Dynamika ruchu lotniczego kształtowała się nierównomiernie na przestrzeni całego roku. Od maja do lipca rynek notował spadki w porównaniu do analogicznych miesięcy poprzedniego roku. Taka sytuacja była wynikiem dynamicznego wzrostu oferty przewozów krajowych realizowanych przez przewoźnika OLT w 2012 roku. Jeśli pominąć w analizie przewozy tego przewoźnika, wzrost ruchu dotyczy wszystkich miesięcy 2013 roku. Dynamiczny wzrost ruchu na przełomie wiosny i lata 2012 roku wpłynął na wyniki sezonowości ruchu. Podczas, gdy w 2012 roku, w miesiącach sezonu letniego (od kwietnia do października) ruch był 2,25 razy większy w porównaniu do miesięcy zimowych, w 2013 stosunek ten wyniósł 2,13. Wynik 2013 roku był jednak niemal identyczny w porównaniu do 2011 roku. Dynamika ruchu* Miesięczne przewozy pasażerskie IV-kwartał 2013 vs 2012 7,8% 2 000 Narastająco 2,2% 1 500 IV-kwartał 2013 vs 2011 15,1% 1 000 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 2013 2012 2011 Źródło: ULC *Prosimy zwrócić uwagę na różnicę w skali na osi poziomej pomiędzy wykresami Narastająco 15,1% 7

WYNIKI PORTÓW-PORÓWNANIE PORÓWNANIE ACI Łączny wynik wszystkich polskich portów był nieznacznie gorszy w porównaniu do europejskich portów zrzeszonych w ACI, które w roku 2013 zanotowały wzrost na poziomie 2,8%. Liderem rynku w 2013 roku był Port im. Chopina w Warszawie, który zanotował niemal 6-krotnie wyższy wzrost w odniesieniu do porównywalnych portów ACI. W efekcie lotnisko obsłużyło o ponad 1,1 mln pasażerów więcej, niż miało to miejsce w 2012 roku, choć należy odnotować, że na wynik portu w znacznym stopniu wpłynęły decyzje o przeniesieniu operacji Ryanair i Wizzair, którzy do wyniku portu w 2013 roku dodali blisko 1,4 mln pasażerów w porównaniu do 2012 roku. Przewozy niskokosztowe łącznie wzrosły 2,5 krotnie. Czynniki, które negatywnie wpływały na wyniki portu, to przede wszystkim spadek przewozów krajowych o 25% oraz przewozów czarterowych o 5%. Warto odnotować, że siła tych zjawisk była niższa niż w przypadku lotnisk regionalnych. Wyniki portów regionalnych w Polsce kształtowały się na zauważalnie gorszym poziomie (-3,74%) w stosunku do portów zrzeszonych w ACI, obsługujących rocznie mniej niż 5 mln pasażerów. Dynamika całego rynku* Dynamika portów regionalnych* Dynamika WAW* 3,00% 2,50% 2,24% 2,00% 1,50% 1,00% 0,50% 0,00% Polska Źródło: ULC i ACI 2,80% 4,00% 2,90% 15,00% 2,00% 0,00% 10,00% -2,00% 5,00% -4,00% -3,74% -6,00% 0,00% Porty ACI Polska Porty ACI *Prosimy zwrócić uwagę na różnicę w skali na osi pionowej pomiędzy wykresami 11,53% Polska 2,18% Porty ACI 8

WYNIKI PORTÓW- INDYWIDUALNE W największym stopniu na wyniki portów regionalnych wpływ miał spadek przewozów krajowych (-36%), głównie za sprawą braku alternatywy dla oferty OLT, choć warto zaznaczyć, że również LOT i Eurolot SA odnotowali istotne spadki w tym segmencie przewozów. W ruchu międzynarodowym na wyniki portów istotny wpływ miały działania PLL LOT, który zmniejszył swoje przewozy o 24%. Kolejnym istotnym elementem był spadek przewozów czarterowych (-8,3%), w szczególności do Egiptu i w dalszej kolejności do Tunezji. Czynnikiem do pewnego stopnia bilansującym spadki w portach regionalnych był natomiast wzrost przewozów Ryanair (14,7% z wyłączeniem portu w Modlinie). Wśród portów regionalnych zdecydowanym liderem był port w Krakowie, który zanotował wzrost przewozów o ponad 230 tys. pasażerów. Podobnie jak w przypadku portu w Warszawie, wynik ten został osiągnięty dzięki ofercie przewoźników niskokosztowych (+18%), wśród których największy wynik zanotował Ryanair. Pozostałe porty regionalne, z wyjątkiem portów w Rzeszowie i Bydgoszczy, zanotowały spadki. Zmiana przewozów pasażerskich kwartał* Zmiana przewozów pasażerskich narastająco* 300 000 20% 1 200 000 17% 250 000 13% 13% 1 000 000 12% 11% 10% 7% 4% 200 000 7% 6% 800 000 3% 5% -1% 0% 1% -4% -7% 150 000-1% 0% 600 000-4% -15% 100 000 400 000-10% -24% 50 000 200 000 0-20% -20% 0-50 000-28% -200 000-30% -100 000-400 000-60% -150 000-40% -600 000 Wartościowo Procentowo Źródło: ULC Wartościowo Procentowo *Prosimy zwrócić uwagę na różnicę w skali na osi pionowej pomiędzy wykresami 9 20% 10% -1% 0% -10% -20% -30% -40% -50% -60% -70%

10,00% 8,00% 6,00% 4,00% 2,00% 0,00% PRZEWOZY KRAJOWE I MIĘDZYNARODOWE- PORÓWNANIE ACI Ruch międzynarodowy w Polsce zanotował ok. 2-krotnie wyższą dynamikę w porównaniu do przewozów międzynarodowych zrealizowanych przez porty ACI. Wynik ten jest w dużej mierze następstwem silnego wzrostu przewozów niskokosztowych, który w ruchu międzynarodowym wyniósł 18%. Dla porównania międzynarodowy ruch sieciowy w analizowanym okresie zmalał o 2%. Pozytywny wynik przewozów niskokosztowych był również negatywnie korygowany przez spadek przewozów czarterowych, który wyniósł -6%. Dynamika przewozów krajowych w polskich portach lotniczych (-31,5%) była zdecydowanie niższa w porównaniu do portów ACI, które w tym segmencie przewozów nie zanotowały zmian w wielkościach ruchu pomiędzy rokiem 2012 a 2013. W sumie polski rynek przewozów krajowych zmalał pomiędzy 2013 a 2012 rokiem o ponad 1,1 miliona pasażerów. Jak wspomniano wcześniej był to głównie efekt braku alternatywy dla przewozów OLT, realizowanych w 2012 roku i spadku oferowania ze strony PLL LOT i Eurolot SA. Spadek przewozów obu przewoźników stanowił w 2013 roku ok. 20% łącznego spadku ruchu krajowego. Na skutek zmian na rynku doszło również do zmian w strukturze siatki połączeń krajowych i większej koncentracji tego typu przewozów w porcie warszawskim. Podczas, gdy w 2012 roku port im. Chopina obsługiwał 43% ruchu krajowego, w 2013 udział ten wyniósł 47%. Źródło: ULC i ACI Przewozy międzynarodowe* 7,95% Polska 0,00% -5,00% -10,00% -15,00% 3,80% -20,00% -25,00% -30,00% -35,00% -31,51% Porty ACI Polska *Prosimy zwrócić uwagę na różnicę w skali na osi pionowej pomiędzy wykresami Przewozy krajowe* 0,00% Porty ACI 10

PRZEWOZY REGULARNE Podobnie jak w przypadku całego rynku motorem wzrostu przewozów regularnych są przewoźnicy niskokosztowi (+18%). Dla porównania przewoźnicy sieciowi zmniejszyli ruch regularny o 8%. 6 5 5 4 Z racji wiodącej roli przewoźników niskokosztowych w rozwoju przewozów regularnych największe wzrosty ruchu polski rynek zanotował w przypadku przewozów do Wielkiej Brytanii, Norwegii i Niemiec. Warto również odnotować, że z racji rozwoju oferty przewoźników z Zatoki Perskiej wśród kierunków z największym przyrostem pasażerów w 2013 roku znalazły się Emiraty Arabskie i Katar. Największe spadki odnotowano natomiast w przypadku typowych kierunków sieciowych, w szczególności na dalekim dystansie (Stany Zjednoczone i Wietnam). W przypadku krótkiego dystansu w największym stopniu przewozy zmalały w przypadku połączeń do Finlandii i Czech. 5,229 Liczba pasażerów (mln)- kwartał* 4,821 4,424 2013 2012 2011 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% Dynamika ruchu kwartał* 8,5% 18,2% 2013 vs 2012 2013 vs 2011 24 22 20 18 16 Liczba pasażerów (mln) narastająco* Dynamika ruchu narastająco* 21,984 25,0% 21,221 20,0% 19,3% 15,0% 18,432 10,0% 5,0% 3,6% 0,0% 2013 2012 2011 2013 vs 2012 2013 vs 2011 Źródło: ULC *Prosimy zwrócić uwagę na różnicę w skali na osi pionowej pomiędzy wykresami 11

PRZEWOZY CZARTEROWE Rok 2013 był drugim z kolei rokiem spadków na rynku przewozów czarterowych. Spadek ten nie wydaje się jednak mieć charakteru strukturalnego. Najprawdopodobniej jest on wynikiem przede wszystkim wyraźnego spadku podróży w rejon Afryki Północnej (-35%), w szczególności do Egiptu, związanego z niepokojami w tym rejonie świata oraz braku alternatywnej, taniej oferty. 1 0 0 0 Z racji tego, że kierunki północno-afrykańskie tradycyjnie stanowiły główną ofertę zimowych lotów urlopowych, głębszy spadek ruchu rynek czarterowy odczuł w miesiącach listopad-kwiecień (-10%). Od maja do października ruch zmalał natomiast o 6%. W okresie zimowym coraz większym zainteresowaniem cieszą się kierunki dalekodystansowe w rejon Azji, Afryki (Kenia i Republika Zielonego Przylądka), oraz Meksyku i Karaibów. W okresie letnim widać natomiast wzrost przewozów do Europy (w szczególności Grecji, Portugalii i Bułgarii) oraz w rejon Środkowego Wschodu. Liczba pasażerów (mln) kwartał* Dynamika ruchu kwartał* 0,338 0,342 0,413 2013 2012 2011 0,0% -5,0% -10,0% -15,0% -20,0% -1,1% -18,2% 2013 vs 2012 2013 vs 2011 3 3 3 Liczba pasażerów (mln) narastająco* 3,214 2,999 3,279 0,0% -5,0% Dynamika ruchu narastająco* 3-6,7% 2013 2012 2011-10,0% -8,6% Źródło: ULC 2013 vs 2012 2013 vs 2011 *Prosimy zwrócić uwagę na różnicę w skali na osi pionowej pomiędzy wykresami 12

RPKM, ASKM, LF NARASTAJĄCO - PORÓWNANIE Z DANYMI IATA Ze względu na fakt, że Urząd zbiera dane w formie pozwalającej na wyliczenia RPKM, ASKM oraz LF począwszy od 4-go kwartału 2012 nie jest możliwe wyliczenie tych wartości dla całego 2012 roku, a w konsekwencji również obliczenie dynamik tych wskaźników i porównanie ich do danych benchmarkowych IATA. Obliczenia te będą prowadzone począwszy od pierwszego kwartału 2014. RPKM (mln) narastająco* ASKM (mln) narastająco* LF- narastająco* 40000 30000 20000 10000 0 34 101 #N/D! 2013 2012 50000 41 014 100,0% 83,1% 40000 80,0% 30000 20000 10000 0 #N/D! 2013 2012 60,0% 40,0% 20,0% 0,0% #N/D! 2013 2012 RPKM narastająco* ASKM narastająco* LF narastająco* 6,0% 5,0% 5,0% 4,3% 1,0% 4,0% 0,8% 4,0% 3,5% 3,0% 2,1% 0,6% 2,0% 0,4% 2,0% 1,0% 0,2% #N/D! #N/D! 0,0% 0,0% 0,0% Polska Europa Świat Polska Europa Świat Źródło: ULC i IATA *Prosimy zwrócić uwagę na różnicę w skali na osi pionowej pomiędzy wykresami 0,9% 0,6% #N/D! Polska Europa Świat 13

RPKM, ASKM, LF KWARTALNIE W czwartym kwartale silniej wzrosła liczba zrealizowanych RPKM (+11,5%) w porównaniu do dynamiki pasażerów (+7,8%) co należy tłumaczyć przede wszystkim wzrostem średniej długości odcinka o ok. 50 km. Zmiana długości odcinka wpłynęła również na zmianę ASKM, które wzrosły o 7,5%. Warto odnotować, że na wzrost tego wskaźnika wpływ miał również wzrost ogólnego oferowania o 2,5%, pomimo spadku liczby operacji. Było to możliwe dzięki temu, że przewoźnicy operowali na polskim rynku w 2013 roku większymi samolotami średnio o ok. 5 miejsc w porównaniu do roku 2012. Bardziej dynamiczny wzrost RPKM w porównaniu do ASKM zaowocował też wzrostem współczynnika LF o blisko 3 punkty procentowe. RPKM (mln) kwartał* ASKM (mln) kwartał* LF kwartał* 7400 7200 7000 6800 6600 6400 6200 7 301 6 547 9200 9000 8800 8600 8400 8200 8 985 8 355 82,0% 81,0% 80,0% 79,0% 78,0% 77,0% 81,3% 78,4% 6000 2013 2012 8000 2013 2012 76,0% 2013 2012 Źródło: ULC 14 *Prosimy zwrócić uwagę na wartości osi pionowej pomiędzy wykresami

PRZEWOŹNICY-MODELE BIZNESOWE 1,8% 3,5% 3,5% 6,1% W 2013 można zaobserwować istotną zmianę struktury przewoźników w zależności od modelu biznesowego. Wynika to ze znaczących różnic w dynamice ruchu. Podczas, gdy przewoźnicy niskokosztowi zanotowali wysoki wzrost ruchu (+19%), przewoźnicy czarterowi i sieciowi zanotowali spadki, odpowiednio o 8% i 10%. Wśród przewoźników największe wzrosty ruchu zanotowali przewoźnicy niskokosztowi, wśród których zdecydowanym liderem był Ryanair (wzrost o 35%, ponad 1,7 mln pasażerów więcej niż w 2012 roku). W drugiej kolejności największy wzrost był zrealizowany przez Air Berlin, który zgodnie z systematyką ULC również jest zaliczany do linii LCC. W dalszej kolejności największe wzrosty przewozów zanotowali przewoźnicy czarterowi (Bingo Airways, Travel Service i Small Planet) oraz sieciowy przewoźnik Emirates. Łącznie przewoźnicy ci byli odpowiedzialni za przeszło 80% nowych pasażerów na rynku. Największe spadki zanotowali natomiast PLL LOT, Wizzair i Enter Air. Źródło: ULC 18,8% 26,4% Ryanair LOT Polish Airlines + Eurolot SA 16,3% Udział w rynku wg. wielkości przewozów 23,6% Wizz Air Lufthansa Travel Service Enter Air EasyJet Pozostali 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% Udział w rynku wg. modelu biznesowego 0% 11,0% 12,2% 13,4% 48,3% 41,6% 40,7% 40,7% 46,1% 45,9% 2013 2012 2011 15 Sieciowi Niskokosztowi Czarterowi

PRZEWOŹNICY LCC - PORÓWNANIE Z DANYMI EUROPEJSKIMI Pozycja lidera na całym rynku przekłada się również na wiodącą pozycję Ryanair na rynku niskokosztowym. Dzięki dynamicznemu wzrostowi w 2013 roku przewoźnik zwiększył swój udział w przewozach niskokosztowych z 48% w 2012 do 55% w 2013 roku. Warto odnotować, że w dużej mierze nowa oferta przewoźnika była skierowana do aglomeracji warszawskiej. Przeszło 60% nowych pasażerów Ryanair było obsłużone w Porcie im. Chopina i w Modlinie. Istotne wzrosty wśród przewoźników niskokosztowych zanotowali ponadto Air Berlin, Easy Jet i Norwegian. Łącznie przewoźnicy ci obsłużyli ponad 260 tys. pasażerów więcej, w porównaniu do 2012 roku. Istotny spadek przewozów (-3%, ok. 125 tys. pasażerów mniej w porównaniu do 2012 roku) zanotował Wizzair. Przewoźnik zmniejszył swój udział w przewozach niskokosztowych z 41% w 2012 roku do 34% w 2013 roku. Należy jednak odnotować, że wciąż Ryanair i Wizzair odpowiadają za blisko 90% przewozów niskokosztowych w Polsce. Porównanie dynamiki ruchu* Porównanie zmian punktów procentowych LF* 20,00% 15,00% 18,59% 0,40% 0,30% 0,32% 10,00% 5,00% 0,00% Polska 4,41% Europa 0,20% 0,10% 0,00% #N/D! Polska Europa Źródło: ULC i Ryanair, EasyJet oraz Norwegian *Prosimy zwrócić uwagę na różnicę w skali na osi pionowej pomiędzy wykresami 16

PRZEWOŹNICY SIECIOWI - PORÓWNANIE Z PRZEWOŹNIKAMI AEA Przewoźnicy sieciowi w Polsce podobnie jak w całej Europie zmniejszyli przewozy w 2013 roku, przy czym spadek w przypadku Polski jest znacząco większy. W dużej mierze wynika to z faktu braku alternatywy dla przewozów OLT w 2012 roku (przewoźnik OLT Express Regional, z uwagi na regionalny charakter przewozów i hybrydowy model biznesowy został zaklasyfikowany do przewoźników sieciowych). Jeśli pominąć grupę OLT w analizach to spadek przewozów sieciowych wyniósł -4%. W rozkładowym ruchu sieciowym istotny spadek przewozów odnotował również inni polscy przewoźnicy: PLL LOT, a w dalszej kolejności Eurolot SA. W efekcie udział polskich przewoźników w przewozach sieciowych spadł z 65% w 2012 roku do 60% w 2013. Wśród przewoźników zagranicznych największe spadki odnotował Aer Lingus (z uwagi na wycofanie się przewoźnika z połączeń do Krakowa i zmniejszenie oferowanie do Warszawy) oraz Brussels Airlines, który wycofał się z przewozów do Polski. Największe przyrosty w 2013 roku zanotowali natomiast nowi na rynku przewoźnicy z Zatoki Perskiej: Emirates i Qatar Airways. Porównanie dynamiki ruchu Porównanie zmian punktów procentowych LF 0,00% -2,00% -4,00% -6,00% -8,00% -10,00% -12,00% -9,70% Polska -0,65% Europa 2,00% 1,50% 1,00% 0,50% 0,00% #N/D! Polska 1,57% Europa Źródło: ULC i AEA 17

Slajd 5 Liczba pasażerów (mln)- kwartał - wykres przedstawia łączną liczbę przewiezionych pasażerów w danym kwartale z uwzględnieniem 2 poprzednich lat Liczba pasażerów (mln) narastająco - wykres przedstawia łączną liczbę przewiezionych pasażerów w minionych kwartałach wraz z uwzględnieniem analogicznych okresów z poprzednich 2 lat Slajd 6 Liczba operacji (tys.) kwartał - wykres przedstawia łączną liczbę wykonanych operacji w danym kwartale z uwzględnieniem poprzednich 2 lat Liczba operacji (tys.) narastająco - wykres przedstawia łączną liczbę wykonanych operacji w minionych kwartałach z uwzględnieniem analogicznych okresów z poprzednich 2 lat Slajd 7 Miesięczne przewozy pasażerskie - wykres porównuje miesięczne rozłożenie ruchu pasażerskiego w poszczególnych latach w polskich portach lotniczych Dynamika ruchu - wykres przedstawia zmiany zachodzące w danym kwartale oraz w minionych kwartałach w porównaniu z rokiem poprzednim, a także w porównaniu do wyników dwa lata wstecz Slajd 8 Dynamika całego rynku - wykres porównuje łączną dynamikę ruchu we wszystkich polskich portach lotniczych z europejskimi portami zrzeszonymi w ACI Dynamika portów regionalnych - wykres porównuje łączną dynamikę ruchu w portach regionalnych Polski i portów regionalnych zrzeszonych w ACI ( obsługujących rocznie poniżej 5 mln pasażerów) Dynamika WAW - wykres porównuje dynamikę ruchu w Warszawie z porównywalnymi portami zrzeszonymi w ACI (porty wybrane dla celów porównań z Portem im. Chopina w Warszawie: Ateny, Belgrad, Bratysława, Bukareszt, Helsinki, Lizbona, Podgorica, Praga, Ryga, Sarajewo, Skopje, Sofia, Tallinn, Tirana, Tuluza, Wilno, Zagrzeb) Slajd 9 Zmiana przewozów pasażerskich kwartał - wykres przedstawia liczbową różnicę w przewozach pasażerskich oraz ich dynamikę w polskich portach lotniczych w ruchu krajowym i międzynarodowym w danym kwartale Zmiana przewozów pasażerskich narastająco - wykres przedstawia liczbową różnicę w przewozach pasażerskich oraz ich dynamikę w polskich portach lotniczych w ruchu krajowym i międzynarodowym w minionych kwartałach w danym roku 18

Slajd 10 Przewozy międzynarodowe - wykres porównuje dynamikę przewozów międzynarodowych zrealizowanych w Polsce i portach zrzeszonych w ACI w minionych kwartałach danego roku Przewozy krajowe - porównanie dynamiki w polskich portach lotniczych z portami ACI w minionych kwartałach danego roku Slajd 11 Liczba pasażerów (mln) kwartał - wykres przedstawia liczbę przewiezionych pasażerów w ruchu regularnym w danym kwartale z uwzględnieniem poprzednich 2 lat Liczba pasażerów (mln) narastająco - wykres przedstawia liczbę przewiezionych pasażerów w ruchu regularnym w minionych kwartałach z uwzględnieniem analogicznych okresów z poprzednich 2 lat Dynamika ruchu kwartał - wykres przedstawia zmiany zachodzące w danym kwartale w ruchu regularnym w porównaniu z rokiem poprzednim, a także z wynikiem sprzed w lat Dynamika ruchu narastająco - wykres przedstawia zmiany zachodzące w minionych kwartałach w ruchu regularnym w porównaniu do analogicznego okresu z poprzedniego roku, a także sprzed 2 lat Slajd 12 Liczba pasażerów (mln) kwartał - wykres przedstawia liczbę przewiezionych pasażerów w ruchu czarterowym w danym kwartale z uwzględnieniem poprzednich 2 lat Liczba pasażerów (mln) narastająco - wykres przedstawia liczbę przewiezionych pasażerów w ruchu czarterowym w minionych kwartałach z uwzględnieniem analogicznych okresów z poprzednich 2 lat Dynamika ruchu kwartał - wykres przedstawia zmiany zachodzące w danym kwartale w ruchu czarterowym w porównaniu z rokiem poprzednim, a także z wynikiem sprzed w lat Dynamika ruchu narastająco - wykres przedstawia zmiany zachodzące w minionych kwartałach w ruchu czarterowym w porównaniu do analogicznego okresu z poprzedniego roku, a także sprzed 2 lat Slajd 13 RPKM narastająco - wykres przedstawia wartości RPKM w minionych kwartałach bieżącego i poprzedniego roku ASKM narastająco - wykres przedstawia wartości ASKM w minionych kwartałach bieżącego i poprzedniego roku 19

LF wykres przedstawia wartości LF w minionych kwartałach bieżącego i poprzedniego roku RPKM narastająco wykres przedstawia porównanie dynamiki wskaźnika RPKM w Polsce, Europie i na Świecie według danych ULC i IATA w minionych kwartałach danego roku ASKM narastająco - wykres przedstawia porównanie dynamiki wskaźnika ASKM w Polsce, Europie i na Świecie według danych ULC i IATA w minionych kwartałach danego roku LF narastająco wykres przedstawia porównanie zmian punktów procentowych wskaźnika LF w Polsce, Europie i na Świecie według danych ULC i IATA w minionych kwartałach danego roku Slajd 14 RPKM- kwartał - wykres przedstawia wartości RPKM w danym kwartale bieżącego i poprzedniego roku ASKM kwartał - wykres przedstawia wartości ASKM w danym kwartale bieżącego i poprzedniego roku LF kwartał - wykres przedstawia wartości LF w danym kwartale bieżącego i poprzedniego roku Slajd 15 Udział w rynku wg wielkości przewozów - wykres przedstawia udział w rynku przewoźników realizujących największe przewozy w Polsce w minionych kwartałach danego roku Udział w rynku wg modelu biznesowego - wykres przedstawia udział przewozów w podziale na modele biznesowe tj. na przewoźników sieciowych, niskokosztowych i czarterowych w minionych kwartałach poszczególnych lat Slajd 16 Porównanie dynamiki ruchu wykres przedstawia porównanie dynamiki ruchu przewoźników LCC w minionych kwartałach danego roku w Polsce i Europie wg danych ULC i danych Ryanair, EasyJet i Norwegian, którzy odpowiadają za blisko 80% europejskich przewozów LCC. ULC zdecydował się wykorzystać dane tych przewoźników ze względu na fakt, że podmioty te na bieżąco aktualizują dane o przewozach miesięcznych Porównanie zmian punktów procentowych LF - wykres przedstawia porównanie zmian punktów procentowych LF przewoźników LCC w minionych kwartałach danego roku w Polsce i Europie na podstawie danych ULC i Ryanair, EasyJet oraz Norwegian. Slajd 17 Porównanie dynamiki ruchu - wykres przedstawia porównanie dynamiki ruchu przewoźników sieciowych w minionych kwartałach danego roku w Polsce i Europie (Europa oraz Bliski Wschód) wg danych ULC i AEA Porównanie zmian punktów procentowych LF - wykres przedstawia zmiany w punktach procentowych wskaźnika LF przewoźników sieciowych w minionych kwartałach danego roku w Polsce i Europie na podstawie danych ULC i AEA 20