1 MINISTER ZDROWIA Warszawa,?M..".]P.:..?J MZ-ZP-D-073-8795-3/JC/07 Pan Janusz Kochanowski Rzecznik Praw Obywatelskich A C si^<<?frti C-l^f Ą dż^u^^e W związku z Pana prośbą o zajęcie stanowiska co do wniosków wynikających z dokonanej przez Pana Rzecznika analizy sytuacji w zakresie postrzegania wagi problemu wad postawy u dzieci i jego uwarunkowań, uprzejmie informuję, że opieka zdrowotna nad dziećmi i młodzieżą traktowana jest przez Ministerstwo Zdrowia jako działanie priorytetowe. Dowodem tego jest prawne uregulowanie systemu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad wymienioną grupą. Szczegółowy zakres profilaktycznych świadczeń opieki zdrowotnej oraz terminy ich przeprowadzania u dzieci i młodzieży określone są w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2004 r. w sprawie zakresu świadczeń opieki zdrowotnej, w tym badań przesiewowych, oraz okresów, w których te badania są przeprowadzane (Dz. U. Nr 276, poz. 2740) oraz rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie zakresu i organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą (Dz. U. Nr 282, poz. 2814). Świadczenia określone w wymienionych rozporządzeniach finansowane są ze środków publicznych. Realizacja tych świadczeń jest dokumentowana w indywidualnej dokumentacji ucznia, ponadto objęta jest statystyką resortową. W rocznym sprawozdaniu z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami w szkołach (druk MZ-06) wykazywane są dane na temat sposobu zapewnienia uczniom opieki, jak również zakresu tej opieki, wykonania testów przesiewowych oraz profilaktycznych badań lekarskich. W rocznym sprawozdaniu o działalności i zatrudnieniu w podstawowej ambulatoryjnej opiece
2 zdrowotnej (druk MZ-11) wykazywane są dane na temat przewlekłych stwierdzonych u dzieci i młodzieży. schorzeń Przewlekłym schorzeniem najczęściej występującym u dzieci i młodzieży są zniekształcenia kręgosłupa. Zgodnie z danymi pochodzącymi z rocznych sprawozdań o działalności i zatrudnieniu w podstawowej opiece zdrowotnej, zniekształcenia kręgosłupa stanowią około 24% schorzeń o charakterze przewlekłym, stwierdzonych u dzieci i młodzieży w wieku 0-18 lat. W 2005 roku zniekształcenia kręgosłupa stwierdzono łącznie u 421.042 osób z tej grupy (4,5% populacji w wieku 0-18 lat), w 2006 roku u 420.989 osób (4,8% populacji w wieku 0-18 lat). W roku 2006 zniekształcenia kręgosłupa stwierdzono po raz pierwszy u 64.858 badanych dzieci - stanowi to 15,4% grupy dzieci, u których w wymienionym roku występowało takie zniekształcenie. Największa liczba wymienionych schorzeń występuje w grupie dzieci w wieku 10-14 lat - w grupie tej stwierdzono w 2006 r. łącznie 182.843 przypadki zniekształcenia kręgosłupa. Wady postawy, w tym zniekształcenia kręgosłupa, powstają najczęściej w dwóch okresach. Są to wiek 6-7 lat, związany ze zmianą trybu życia dziecka (podjęcie obowiązków szkolnych) oraz okres skoku pokwitaniowego, w którym następuje zmiana proporcji ciała i dotychczasowych środków ciężkości. Skrzywienie boczne kręgosłupa, które jest wygięciem patologicznym, może powstawać bez żadnej uprzedniej przyczyny lub wskutek nawykowej złej postawy. Na skoliozę najbardziej podatne są dzieci w wieku szkolnym. Stałe, długotrwałe oddziaływanie tych samych czynników na nieskostniały szkielet dziecka sprzyja powstawaniu jego skrzywień i deformacji. W warunkach szkolnych czynników takich jest wiele: wielogodzinne siedzenie w ławce, często niedostosowanej do wzrostu i budowy dziecka, siedzenie przy pracy szkolnej bokiem (gdy dziecko zajmuje miejsce w zewnętrznym prawym lub lewym rzędzie ławek), noszenie tornistra na jednym ramieniu lub długotrwałe pochylanie się nad książką. Poszukując sposobów ograniczenia ciężaru tornistrów, można rozważać wprowadzenie regulacji prawnych zawierających dopuszczalne, uwzględniające wiek i płeć uczniów, normy obciążenia ciężarem noszonych tornistrów lub plecaków. Regulacja taka wydaje się być możliwa poprzez wprowadzenie stosownych zapisów do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny
3 w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003r. Nr 6, poz. 69). Jednakże nie jestem przekonany do słuszności prawnego uregulowania omawianego problemu. Podstawowym aspektem takiego uregulowania byłaby konieczność określenia adresata rozważanej normy. Ze względu na uwarunkowania problemu, adresatem normy mogą być zarówno dzieci, rodzice jak i nauczyciele. W związku z tym przewidujemy trudności w zakresie praktycznego egzekwowania stosowania normy określającej dopuszczalny ciężar tornistra lub plecaka. Natomiast wprowadzenie uregulowań, które nie byłyby respektowane, jest, w mojej opinii, zaprzeczeniem działań wychowawczych. Podzielam pogląd, że problem występowania wad postawy jest problemem społecznocywilizacyjnym. W opinii Ministerstwa Zdrowia, najważniejszym aspektem działań pozwalających na zmniejszenie częstotliwości występowania wad postawy jest promocja zdrowia i edukacja zdrowotna. W tym względzie warto zaznaczyć, że zachowanie zdrowia determinowane jest w najwyższym stopniu przez styl życia człowieka. Zgodnie z powszechnie znaną i uznaną koncepcją obszarów zdrowia Lalonde'a, wyróżnia się cztery główne grupy czynników warunkujących zdrowie. Są to: styl życia (ok. 50% "udziału"), środowisko fizyczne (naturalne i stworzone przez człowieka) i społeczne życia, pracy, nauki (ok. 20%), czynniki genetyczne (ok. 20%), działania służby zdrowia (ok. 10%). Wymienione uwarunkowania wskazują że bardzo ważnym elementem działań umożliwiających zachowanie prawidłowej postawy dzieci jest zapewnienie im właściwych warunków nauki. Warunków, w których zapewnione zostaną ławki i krzesła umożliwiające zachowanie fizjologicznej postawy, a także kształtowane będą nawyki przyjmowania prawidłowej postawy. Bardzo ważnym elementem przeciwdziałania powstawaniu wad postawy, jak również korygowania już istniejących, jest też uprawianie gimnastyki oraz wszelkie inne formy aktywności ruchowej, z uwzględnieniem okresów odpoczynku umożliwiającego rozluźnienie mięśni. W Polsce dotychczas nie przeprowadzono badań dotyczących dopuszczalnych norm obciążenia tornistrami lub plecakami dzieci w wieku szkolnym. Zatem istnieje potrzeba wypracowania wspólnego stanowiska specjalistów (pediatrów, ortopedów i antropologów) w sprawie obciążenia narządu ruchu i wpływu noszonego przez uczniów ciężaru na funkcjonowanie i rozwój ich organizmu. Na podstawie takiego stanowiska możliwe byłoby opracowanie zaleceń dla uczniów, rodziców i nauczycieli. Podobne zalecenia
4 określiło Stowarzyszenie Pediatrów Amerykańskich. Zgodnie z tymi zaleceniami, waga tornistra nie powinna przekraczać 10-15% masy ciała ucznia, tornister powinien mieć równe, szerokie szelki, usztywnioną ściankę przylegającą do pleców, a jego ciężar powinien być rozłożony symetrycznie. Podobne zalecenia przyjęte w naszym kraju, adresowane do uczniów, rodziców i nauczycieli, miałyby walor informacyjno - edukacyjny. Przedstawiając stanowisko w sprawie wykrywania, diagnostyki i korekcji wad postawy wśród uczniów, pragnę stwierdzić, że problem ten jest złożony. Przykładem tego jest różnica zdań co do etiologii wad, jak również przedstawiona w Pana apelu ocena skali częstości występowania wad postawy (35-95%). Decyzje Ministerstwa Zdrowia odnośnie działań powszechnie obowiązujących muszą być oparte na obiektywnych przesłankach oraz rozwiązaniach uzasadnionych merytorycznie. Działania ukierunkowane na poprawę zdrowia dzieci i młodzieży nie powinny budzić żadnych kontrowersji. Przykładem kontrowersyjnych działań jest inicjatywa Ministerstwa Edukacji Narodowej podjęta w zakresie promocji nowej metody profilaktyki i leczenia rehabilitacyjnego skolioz, opracowanej przez Pana Profesora Tomasza Karskiego, Kierownika Katedry i Kliniki Ortopedii i Rehabilitacji Dziecięcej Akademii Medycznej w Lublinie. Inicjatywa ta została podjęta bez uzgodnienia z Ministerstwem Zdrowia i wzbudziła sprzeciw środowiska ortopedów oraz fizjoterapeutów. Do Ministerstwa Zdrowia wpłynęły protesty przeciwko upowszechnianiu metody profilaktyki i leczenia opracowanej przez pana profesora Tomasza Karskiego. Przydatność tej metody nie została zweryfikowana przez specjalistów w dziedzinie rehabilitacji medycznej oraz ortopedów. Ponadto ze względu na trudne do zaakceptowania, opracowane przez Pana Profesora Tomasza Karskiego, przesłanki etiopatogenetyczne, metoda ta jest negowana przez wielu specjalistów w Polsce. Dodatkowo podnoszonym przez specjalistów argumentem dyskredytującym wymienioną metodę, jest brak zgody jej autora na udostępnienie danych badawczych i naukową weryfikację tej metody. Zgodnie z dostępną nam wiedzą, możemy stwierdzić, że nie istnieje żadna publikacja profesora Tomasza Karskiego, spełniająca kryteria Evidence Based Medicine, dowodząca słuszności jego teorii powstawania skolioz lub skuteczności jego metody postępowania. Żadene z międzynarodowych towarzystw naukowych zajmujących się profilaktyką
5 i leczeniem skolioz nie uznało argumentacji Profesora Tomasza Karskiego i nie rekomenduje jego metody (SRS - Scoliosis Research Society www.srs.org; SOSORT - Society on Scoliosis Orthopedic and Rehabilitation Treatment www.sosort.org; IRSSD - International Research Society on Spinał Deformities www.irssd.org). Ministerstwo Zdrowia wystąpiło do Departamentu Kształcenia Ogólnego i Specjalnego Ministerstwa Edukacji Narodowej z wnioskiem o sprostowanie pisma w sprawie systemu ćwiczeń proponowanego przez Profesora Tomasza Karskiego - przytoczonego w piśmie Pana Rzecznika. Równocześnie, na wniosek Ministerstwa Edukacji Narodowej, utworzony zostanie zespół ekspertów, których zadaniem będzie opracowanie zaleceń dla nauczycieli wychowania fizycznego, uwzględniających promowanie w szkołach ćwiczeń profilaktycznych wad postawy i skolioz. Aktualnie trwa uzgadnianie z towarzystwami naukowymi składu wymienionego zespołu. Do czasu przyjęcia innych rozstrzygnięć, realizowany będzie system profilaktycznych badań dzieci i młodzieży zgodny z postanowieniami wymienionych na wstępie rozporządzeń Ministra Zdrowia. W rozporządzeniach tych określony jest zakres opieki profilaktycznej oraz terminy poszczególnych badań. Terminy badań, w tym terminy testów przesiewowych w kierunku wykrywania zaburzeń układu ruchu, określone zostały z uwzględnieniem dostępnej wiedzy oraz opinii lekarzy pediatrów i fizjologów. Terminy te są adekwatne do poszczególnych etapów rozwoju dziecka. Badania przesiewowe w kierunku wykrywania zaburzeń rozwoju dzieci i młodzieży wykonywane są zgodnie ze standardami opracowanymi przez Instytut Matki i Dziecka. Wynik tych badań jest dokumentowany w Karcie profilaktycznego badania lekarskiego dziecka". Zgodnie z postanowieniami wcześniej przytoczonego rozporządzenia w sprawie zakresu i organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą, w każdej szkole zatrudniona jest pielęgniarka albo higienistka szkolna, która sprawuje profilaktyczną opiekę zdrowotną w gabinecie profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej, zlokalizowanym na terenie szkoły. Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej oraz lekarz dentysta sprawują profilaktyczną opiekę zdrowotną w miejscu określonym w umowie o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Zarówno lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, jak pielęgniarka szkolna, zobowiązani są do współpracy z rodzicami dzieci, jak też z dyrekcją szkoły.
6 Jednym z podstawowych zadań pielęgniarki/higienistki szkolnej jest wykonywanie u uczniów (w określonych przedziałach wiekowych) testów przesiewowych, mających na celu wykrywanie u uczniów problemów zdrowotnych, to jest zaburzeń w rozwoju, nieprawidłowości, czy występowania chorób. Konsekwencją takiego działania jest przede wszystkim obowiązek przekazania informacji o wykrytych nieprawidłowościach, czy zaburzeniach, właściwemu dla ucznia lekarzowi podstawowej opieki zdrowotnej. Także jednym z podstawowych zadań lekarza podstawowej opieki zdrowotnej jest wykonywanie bilansów zdrowia dziecka w określonych przepisami rozporządzenia przedziałach wiekowych. Tak więc, właściwy dla ucznia lekarz podstawowej opieki zdrowotnej integruje, koordynuje lub kontynuuje działania profilaktyczno-leczniczo-rehabilitacyjne w odniesieniu do swoich podopiecznych. Zakres tych działań zależy od stanu zdrowia dziecka i decyzji właściwego dla ucznia lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, a więc dotyczy: leczenia specjalistycznego bądź rehabilitacji. Decyzje w tym względzie mają zawsze charakter indywidualny. Uprzejmie informuję, że Narodowy Program Zdrowia jest realizowany w Polsce od 1990 r. Pierwsza wersja tego programu, opracowana na podstawie strategii Światowej Organizacji Zdrowia,^Zdrowie dla wszystkich w roku 2000", stanowiła pierwszą próbę włączenia do działań na rzecz ochrony zdrowia wszystkich resortów, instytucji centralnych i całego społeczeństwa. Narodowy Program Zdrowia ma charakter strategiczny. Daje on Ministrowi Zdrowia możliwość wpływu na działanie innych sektorów poprzez sformułowanie celów oraz wyznaczenie zadań zgodnych z polityką w zakresie zdrowia publicznego. Wybór sposobu realizacji zadań, ujętych w wymienionym programie, pozostawiony jest jego realizatorom. Cytowane w wystąpieniu Pana Rzecznika cele i zadania Narodowego Programu Zdrowia ujęte zostały w edycji tego programu przewidzianej do realizacji na lata 2007-2015. narodowy Program Zdrowia na lata 2007-2015" został przyjęty Uchwałą Nr 90/2007 Rady Ministrów z dnia 15 maja 2007r. Tak jak w przypadku poprzednich edycji, również obecna będzie monitorowana w ramach systemu monitorującego. Pierwsza ocena stopnia realizacji narodowego Programu Zdrowia na lata 2007-2015" zostanie dokonana nie wcześniej niż po pełnym roku jego realizacji.
7 Przedstawiając powyższe informacje o charakterze ogólnym, chciałbym zwrócić uwagę Pana Rzecznika na inne niż w poprzednich edycjach Narodowego Programu Zdrowia podejście do problemów zdrowotnych i czynników ryzyka, przyjęte w wersji aktualnie realizowanej. Cele operacyjne ujęte w narodowym Programie Zdrowia na lata 2007-2015" zostały podzielone na cele operacyjne dotyczące czynników ryzyka i działań w zakresie promocji zdrowia oraz cele dotyczące wybranych populacji. Cytowane w Pana wystąpieniu: cel nr 7 i cel nr 8 dotyczą dwóch różnych grup. Cel operacyjny nr 7 dotyczy działań związanych z Poprawą opieki zdrowotnej nad matką, noworodkiem i małym dzieckiem". Uzasadnieniem wyboru tego celu jest utrzymujący się wysoki poziom wcześniactwa i hipotrofii wewnątrzmacicznej, wpływający na wysoki poziom umieralności niemowląt. Świadczenia profilaktyczne, które wynikają z zadania nr 5 oraz wynikające z zadania nr 6 działania w zakresie zaspokojenia potrzeb leczniczych i rehabilitacyjnych dotyczą małych dzieci. Są to dzieci, które nie uczęszczają jeszcze do szkoły. Choroby i niepełnosprawność tych dzieci jest najczęściej wynikiem stanów chorobowych okresu okołoporodowego oraz wad wrodzonych, tak więc świadczenia profilaktyczne realizowane w tej grupie mają specyficzny charakter oraz odrębną regulację prawną. Wspieranie rozwoju i zdrowia fizycznego i psychospołecznego oraz zapobieganie najczęstszym problemom zdrowotnym i społecznym dzieci i młodzieży" jest zawarte w celu operacyjnym nr 8. Uzasadnieniem wyboru tego celu jest dążenie do zmniejszenia nierówności w zdrowiu, rozwijanie zasobów dla zdrowia, eliminowanie czynników ryzyka dla zdrowia. Jednym z zadań w, przewidzianym do realizacji przez resort zdrowia, jest zapewnienie uczniom wszystkich szkół profilaktycznej opieki zdrowotnej, zgodnie z obowiązującymi w tym względzie standardami". Zacytowane zadanie jest realizowane w sposób systemowy, wynikający z postanowień rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie zakresu i organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą (Dz. U. Nr 282, poz. 2814). Ponadto w listopadzie 2004 r. został wdrożony Rządowy Program Profilaktyczna Opieka Zdrowotna nad Dziećmi i Młodzieżą w Środowisku Nauczania i Wychowania". Głównym jego celem jest poprawa jakości i dostępności profilaktycznej opieki dla wszystkich uczniów w kraju. Zgodnie z programem, we wszystkich szkołach powinny być uruchomione gabinety profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej, w których profilaktyczną opiekę zdrowotną nad uczniami będą sprawowały pielęgniarki lub higienistki szkolne. Program ten, wspomniany w piśmie Pana
X Rzecznika, został zaprojektowany i wdrożony jako docelowy model profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami. Jego podstawowym założeniem jest zapewnienie wszystkim uczniom dostępności do tej opieki i poprawę jej jakości. Program ten jest wieloletni, zaś okres jego wdrożenia określono na lata 2004-2006. Realizacja wspomnianego programu jest monitorowana. W związku z prośbą Pan Rzecznika o przekazanie informacji na temat stanu realizacji wymienionego Programu, pozwalam sobie przesłać w załączeniu dokument pt.: Ocena stanu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami w szkole po dwóch latach funkcjonowania programu rządowego 2004-2006". Wymieniona ocena została dokonana przez zespół specjalistek z Zakładu Medycyny Szkolnej Instytutu Matki i Dziecka. Na zlecenie Ministerstwa Zdrowia, kolejna ocena zostanie dokonana przez Instytut Matki i Dziecka w bieżącym roku. Odnosząc się do wspomnianych w Pana piśmie programów polityki zdrowotnej państwa, uprzejmie informuję, że aktualnie nie jest realizowany program polityki zdrowotnej państwa bezpośrednio ukierunkowany na zapobieganie lub leczenie wad postawy. Jednakże rolę podobną do programu polityki zdrowotnej spełnia realizowany Rządowy Program Profilaktyczna Opieka Zdrowotna nad Dziećmi i Młodzieżą w Środowisku Nauczania i Wychowania. Świadczenia profilaktyczne, uwzględnione w tym programie finansowane są ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia. Tym niemniej rozważamy możliwość wdrożenia programu specyficznie ukierunkowanego na profilaktykę wad postawy. Decyzje w tym względzie zostaną podjęte po uzyskaniu opinii zespołu ekspertów, o którego powołaniu poinformowałem powyżej. Informuję ponadto, że zgodnie z postanowieniami art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135, z późn. zm.) programy zdrowotne mogą opracowywać, wdrażać, realizować i finansować ministrowie, jednostki samorządu terytorialnego lub Narodowy Fundusz Zdrowia. Zgodnie z postanowieniami art. 10 wymienionej ustawy, obowiązkiem wojewody jest przekazywanie ministrowi właściwemu do spraw zdrowia kwartalnych informacji o programach zdrowotnych. Analiza przekazywanych informacji wskazuje, że w większości województw realizowane są programy zdrowotne, finansowane przez samorządy lokalne, obejmujące zapobieganie występowaniu wad postawy i ich następstw. Na przykład:
9 - w województwie śląskim realizowane są programy: Badanie wad postawy", obejmujący profilaktykę wad postawy u dzieci; Wady postawy ciała", w ramach którego prowadzona jest gimnastyka korekcyjna dla dzieci szkół podstawowych; Program profilaktykę wad postawy Trzymaj się prosto" - Rehabilitacja dzieci", obejmujący profilaktykę wad postawy u dzieci, w ramach którego prowadzana jest rehabilitacja i instruktaż dla rodziców; Rehabilitacja dzieci i młodzieży", w ramach którego prowadzona jest gimnastyka korekcyjna u dzieci; - w województwie kujawsko-pomorskim realizowane są programy: Zwiększenie aktywności fizycznej", obejmujący profilaktykę wad postawy u uczniów I klasy szkoły podstawowej; Wady postawy u dzieci i młodzieży środowiska wiejskiego Gminy Śliwice", obejmujący badania profilaktyczne, specjalistyczne oraz korekcję wad postawy; Zwiększenie aktywności fizycznej", wiążący się z obniżeniem skali występowania wad postawy u dzieci i młodzieży szkolnej; - w województwie świętokrzyskim realizowane są programy: Zwiększenie aktywności fizycznej dzieci i młodzieży", obejmujący organizację spotkań z dziećmi i młodzieżą leczonymi na oddziałach rehabilitacyjnych oraz ich rodzinami; celem tych spotkań jest wyrobienie nawyku dbałości o prawidłową postawę i umiejętność jej korygowania poprzez indywidualne instruktaże ćwiczeń dla każdego pacjenta, przygotowujące go do ćwiczeń w domu; - w województwie dolnośląskim realizowane są programy: Program zapobiegania i eliminowania wad postawy i skrzywień bocznych kręgosłupa u dzieci", obejmujący zapobieganie i eliminowanie wad postawy i skrzywień bocznych kręgosłupa u dzieci - w ramach tego programu prowadzone są zajęcia praktyczne z zakresu gimnastyki korekcyjno-kompensacyjnej dla dzieci i młodzieży, z jednoczesnym organizowaniem prelekcji dla rodziców, opiekunów; Profilaktyka wad postawy", obejmujący badań bilansowych u dzieci w wieku 0-8 r. ż. - w ramach tego programu rozdawane są ulotki, zestawy ćwiczeń; w ramach programu Wszystko dla pacjentów z zakresu chirurgii, ortopedii, poz" udzielane są świadczenia mające na celu m. in. wczesne wykrywanie wad postawy; Profilaktyka wad postawy, płaskostopia, skoliozy, gimnastyki korekcyjnej", obejmujący zwiększenie wczesnego wykrywania chorób cywilizacyjnych, wzrost świadomości zdrowotnej mieszkańców gminy, kształtowanie nawyków prozdrowotnych - w ramach tego programu wykonywane są badania i porady lekarskie, rehabilitacyjne; Profilaktyka wad postawy", obejmujący profilaktykę wad postawy u dzieci 7-10 lat;
10 - w województwie lubelskim realizowane są programy: Program edukacyjno-zdrowotny - Przez pływanie do zdrowia", obejmujący przeciwdziałanie wadom postawy u uczniów z wadami postawy; Zajęcia grup korekcyjno-kompensacyjnych", dla dzieci, u których stwierdzono wady; - w województwie łódzkim realizowane są programy: Zajęcia gimnastyki korekcyjnej", obejmujący przeciwdziałanie wadom postawy, kształtowanie prawidłowej sylwetki - w tego programu prowadzone są zajęcia gimnastyki korekcyjnej; W zdrowym ciele zdrowy duch", obejmujący profilaktykę wad postawy dzieci i młodzieży, w ramach tego programu organizowane są wyjazdy na basen; - w województwie lubuskim realizowane są program: Profilaktyka, diagnostyka i terapia wad postawy dzieci" - ramach tego programu prowadzona jest edukacja w przedmiotowym zakresie rodziców, opiekunów, nauczycieli wf, pielęgniarek świadczących usługi w środowisku szkolnym, osób prowadzących zajęcia korekcyjne, wykonywana jest też diagnostyka czynnościowa oraz ćwiczenia indywidualne; - w województwie opolskim realizowane są programy: Badanie wad postawy u uczniów szkół podstawowych", obejmujący badania wad postawy; Profilaktyka wad postawy"; - w województwie wielkopolskim realizowane są programy: Program profilaktyki wad postawy i schorzeń kręgosłupa dla dzieci z terenu powiatu kościańskiego", obejmujący edukację zdrowotną w zakresie zdrowego stylu życia, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeby kształtowania i utrzymywania prawidłowej postawy ciała, upowszechniania masowej, przesiewowej diagnostyki w celu wczesnego wykrywania nieprawidłowości w kształtowaniu się postawy ciała, zwiększenie dostępności do działań leczniczych i rehabilitacyjnych dla dzieci i młodzieży wymagających specjalistycznej opieki medycznej, upowszechnianie uczestnictwa dzieci i młodzieży w zajęciach profilaktycznousprawniających; - w województwie małopolskim realizowane są programy: Podstawy profilaktyki wad postawy", obejmujący zapobieganie wadom postawy i nieprawidłowościom w rozwoju fizycznym; Korekta wad postawy dzieci i młodzieży", obejmujący zwalczanie wad postawy; Ocena wad postawy - bilans 8-latków", obejmujący ocenę postawy u dzieci; Pomóżmy dzieciom rosnąć prosto", obejmujący diagnozę, profilaktykę i korekcję wad postawy uczniów klas I szkół podstawowych - w ramach tego programu realizowana jest korekcja wad postawy, gimnastyka korekcyjna, wyjazdy na basen; Trzymaj pion",
II obejmujący ćwiczenia korekcyjneh dla dzieci z wadami postawy - w ramach tego programu prowadzone są ćwiczenia korekcyjne na basenie; - w województwie pomorskim realizowane są programy: Gimnastyka korekcyjna jako profilaktyka progresji wad postawy wykrytych w czasie badań bilansowych u dzieci 10 letnich", obejmujący zapobieganie wadom postawy - w ramach tego programu realizowana jest gimnastyka kompensacyjna na basenie; Badania profilaktyczne w szkole podstawowej i gimnazjum"; Badania dzieci w kierunku wad postawy i schorzeń ortopedycznych oraz prowadzenie zajęć korekcyjnych dzieci ze schorzeniami ortopedycznymi", obejmujący prowadzenie badań dzieci w przedszkolach i szkołach podstawowych, ćwiczenia korekcyjne dzieci z klas I-III na basenie. Chciałbym także poinformować, że względu na istotne zagrożenie występowaniem chorób cywilizacyjnych, związanych z niską aktywnością fizyczną i niewłaściwą dietą Ministerstwo Zdrowia wdrożyło w bieżącym roku narodowy program zapobiegania nadwadze i otyłości oraz przewlekłym chorobom niezakaźnym poprzez poprawą żywienia i aktywności fizycznej na lata 2007-2011". Program ten jest zgodny z Narodowym Programem Zdrowia na lata 2007-2015, którego cel operacyjny nr 4 zakłada zwiększenie aktywności fizycznej ludności". Mamy nadzieję, że realizacja tego programu wpłynie na kształtowanie pozytywnych postaw zdrowotnych dzieci i młodzieży. Jednakże należy podkreślić, że najważniejszą rolę w kształtowaniu stylu życia sprzyjającego zdrowiu dzieci i młodzieży spełniają wzorce dostępne w ich środowisku wychowania i nauczania. Bardzo istotnym czynnikiem, warunkującym dobry stan zdrowia dzieci i młodzieży przebywających w szkole są zajęcia wychowania fizycznego. Ważny jest także ruch na świeżym powietrzu oraz racjonalne uprawianie sportów. /7?y ycs2 <y ś'z C COĆ>C4> Z ujroważiyema MINISJRA 2DROWIA prjtjse*#et#rz STANU orz igołdfynia Załącznik: 1 - Ocena stanu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami w szkole po dwóch latach funkcjonowania programu rządowego 2004-2006"