KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 9.1.2018 r. C(2017) 9017 final ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) / z dnia 9.1.2018 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/90/UE odnośnie do wskazania określonych elementów wyposażenia morskiego, w przypadku których można korzystać z oznakowania elektronicznego (Tekst mający znaczenie dla EOG) PL PL
UZASADNIENIE 1. KONTEKST AKTU DELEGOWANEGO Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/90/UE z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie wyposażenia morskiego i uchylająca dyrektywę Rady 96/98/WE (zwana dalej dyrektywą w sprawie wyposażenia morskiego ) stanowi, iż Komisja przeprowadza analizę kosztów i korzyści dotyczącą wykorzystania oznakowania elektronicznego w celu uzupełnienia lub zastąpienia znaku koła sterowego. Wspomniana analiza była przedmiotem badania, którego treść została udostępniona na stronie internetowej Komisji 1. Okazało się, że przedział czasowy przewidziany na uzgodnienie powszechnie akceptowanej i uznawanej normy dotyczącej oznakowania elektronicznego uzupełniającego lub zastępującego znak koła sterowego jest stosunkowo krótki, gdyż sektor rozpoczął już stosowanie takiej technologii. W badaniu stwierdzono, że choć sektor morski działa w złożonym środowisku, co sprawia, że trudno jest przewidzieć wszystkie możliwe zastosowania oznakowania elektronicznego w przyszłości, to w następstwie terminowego wprowadzenia (dobrowolnie stosowanych) unijnych ram prawnych należy oczekiwać następujących pozytywnych skutków: producenci powinni odnieść korzyści z lepszego zapobiegania podróbkom; identyfikowalność wyposażenia i kontrola zapasów powinny stać się łatwiejsze do przeprowadzenia przez właścicieli/operatorów statków; organy nadzoru rynku powinny odnieść korzyści z bezpośredniego i łatwego dostępu do odpowiednich baz danych, co usprawni kontrole walidacyjne certyfikatów. Zachodzące procesy zostały przeanalizowane pod kątem poszczególnych etapów cyklu życia wyposażenia morskiego (zatwierdzanie, dostęp do rynku i nadzór) oraz cyklu życia statków (budowa, eksploatacja i recykling) w celu określenia możliwych wyzwań. W ramach scenariuszy rozważano rozwój sytuacji w ciągu 10 lat od ewentualnego wdrożenia oznakowania elektronicznego. W części badania poświęconej aspektom technologicznym dokonano wszechstronnego przeglądu istniejących nośników danych oraz struktur wymiany danych, a jego rezultatem jest zalecenie dotyczące wykorzystania identyfikacji radiowej (RFID) oraz etykietowania za pomocą matrycowego kodu kreskowego jako preferowanych technologii do celów oznakowania elektronicznego. Jeśli chodzi o ocenę ilościową, to oprócz scenariusza odniesienia określono i poddano ocenie trzy różne scenariusze wdrożenia, co doprowadziło do stwierdzenia, że najkosztowniejszy scenariusz przynosi również największe potencjalne korzyści. Scenariusze wdrożenia zostały ocenione pod kątem czterech głównych kategorii kosztów: inwestycje, wdrożenie, koszty operacyjne (w tym szkolenia) oraz koszty utrzymania. Po stronie korzyści oceniano kwestie szybszego uzyskiwania danych, zmniejszenia szkód rynkowych, bardziej ukierunkowanego odzyskiwania produktów oraz skuteczniejszej identyfikacji podrabianych produktów. Podczas gdy scenariusz odniesienia zakłada utrzymanie status quo bez wprowadzania oznakowania elektronicznego, scenariusz 1 oparty jest na wykorzystaniu numeru certyfikatu wyposażenia morskiego jedynie do celów identyfikacji. Scenariusz 2 zakłada umieszczenie na 1 https://ec.europa.eu/transport/sites/transport/files/2017-04-electronic-tag-marine-equipment.pdf PL 2 PL
produkcie, oprócz numeru certyfikatu wyposażenia morskiego, dodatkowo kodu przedsiębiorstwa i kodu elementu, natomiast scenariusz 3 sięga jeszcze dalej, przewidując dodanie informacji umożliwiających indywidualną identyfikację każdego pojedynczego produktu producenta. Ocenę kosztów sporządzono poprzez oszacowanie kosztów przypadających na zainteresowaną stronę (tj. producenta i nadzór rynku) oraz kosztów jednostkowych niezbędnych do wdrożenia; uwzględniono elementy takie jak: drukarki oznakowania, czytniki, interfejsy oprogramowania i szkolenia. Koszty i korzyści zostały ocenione dla okresu pięciu lat na potrzeby amortyzacji, jaki uznaje się za wystarczający dla dobrowolnego upowszechnienia przedmiotowego środka. Choć w scenariuszu podstawowym nie występują dodatkowe koszty, to nie przynosi on również żadnych dodatkowych korzyści. Koszty dodatkowe ogółem dla scenariusza 1 (w okresie pięciu lat) szacuje się na 710 000 EUR, a korzyści na 28,7 mln EUR, natomiast w przypadku scenariusza 3 dodatkowe koszty w wysokości 89 mln EUR (w okresie pięciu lat) miałyby prowadzić do zwiększonych korzyści o wartości prawie 150 mln EUR. Scenariusz 2 (pośredni) przewiduje koszty na poziomie 5,5 mln EUR oraz korzyści o wartości 32,7 mln EUR. Należy również zauważyć, że prawodawca nie przewiduje obowiązkowego wprowadzenia oznakowania elektronicznego, pozostawiając podmiotom gospodarczym decyzję odnośnie do ewentualnego skorzystania z zalet tego rozwiązania. Ponieważ podmioty gospodarcze będą wprowadzać oznakowanie elektroniczne na zasadzie dobrowolności, będą miały one również możliwość określenia, czy chcą dokonać większych inwestycji w technologię, aby osiągnąć większe korzyści. 2. KONSULTACJE PRZEPROWADZONE PRZED PRZYJĘCIEM AKTU Konsultacje z zainteresowanymi stronami odbyły się w ramach oceny skutków dotyczącej przeglądu dyrektywy w sprawie wyposażenia morskiego w 2012 r. oraz analizy kosztów i korzyści dotyczącej wariantów oznakowania elektronicznego, którą przeprowadzono w roku 2017. Przy ocenie skutków dyrektywy w sprawie wyposażenia morskiego z 2012 r. 2 wzięto pod uwagę wprowadzenie oznakowania elektronicznego na zasadzie dobrowolności w ocenianych pakietach strategicznych. Niniejsza inicjatywa wynika zatem ze strategicznego wyboru podjętego w momencie przyjmowania dyrektywy. Z tego względu art. 11 dyrektywy w sprawie wyposażenia morskiego zobowiązuje Komisję do przeprowadzenia analizy kosztów i korzyści. Analiza obejmowała zbadanie różnych wariantów wdrożenia oznakowania elektronicznego. Dostępna jest ona na stronie internetowej Komisji. Uczestnikami konsultacji dotyczących analizy kosztów i korzyści były wszystkie zainteresowane strony w związku z dyrektywą w sprawie wyposażenia morskiego, a mianowicie państwa członkowskie (tj. grupa ekspertów ds. wyposażenia morskiego [E02653], inne odpowiednie zainteresowane strony, podgrupa ds. nadzoru rynku, ADCO MED, jak również Komitet ds. Bezpiecznych Mórz (COSS, C09400]), jednostki notyfikowane, producenci wyposażenia morskiego, oficerzy kontroli państwa bandery i państwa portu, organy nadzoru rynku i operatorzy statków. Zainteresowane strony poinformowano o konsultacjach za pośrednictwem strony internetowej MarED, na której 2 http://eur-lex.europa.eu/legal-content/en/txt/pdf/?uri=celex:52012sc0438&from=en PL 3 PL
zarejestrowanych jest ponad 10 000 zainteresowanych osób. Konsultacji dopełniły trzy warsztaty z udziałem zainteresowanych stron oraz dwa pokazy praktyczne, jeden na dużych targach sektorowych i jeden na promie na Morzu Bałtyckim. Konsultacje z ogółem społeczeństwa odbędą się niedługo w postaci czterotygodniowych standardowych konsultacji publicznych dotyczących aktów delegowanych/wykonawczych. 3. ASPEKTY PRAWNE AKTU DELEGOWANEGO Akt delegowany zawiera wykaz wyposażenia morskiego objętego zakresem stosowania dyrektywy 2014/90/UE, w przypadku którego będzie można korzystać z oznakowania elektronicznego. Ponieważ konsultacje z zainteresowanymi stronami wykazały, że dzięki zastosowaniu różnych sposobów oznakowania technicznie możliwe byłoby oznakowanie wszystkich odmian wyposażenia morskiego, w odniesieniu do wszystkich rodzajów wyposażenia, które zostało lub ma zostać umieszczone na statkach UE i które podlega zatwierdzeniu ze strony administracji państwa bandery na mocy instrumentów międzynarodowych określonych w art. 2 dyrektywy 2014/90/UE, istnieją techniczne możliwości stosowania oznakowania elektronicznego. Na przykład, oprócz oznakowania opakowań, powinna istnieć możliwość przymocowania oznakowania do ściany na statku, który został pomalowany farbą zatwierdzoną zgodnie z dyrektywą w sprawie wyposażenia morskiego, pokazującego, że farba jest zgodna z wymogami dyrektywy w sprawie wyposażenia morskiego. W związku z tym niniejszy akt nie powinien wykluczać konkretnych elementów wyposażenia morskiego z zakresu swojego stosowania. Dzięki przyjęciu rozporządzenia cele dyrektywy w sprawie wyposażenia morskiego, które polegają na zapobieganiu podróbkom i skutecznym nadzorze rynku, zostaną osiągnięte w sposób jednolity we wszystkich państwach członkowskich, dając pewność prawa wszystkim zainteresowanym stronom, w tym producentom wyposażenia morskiego, właściwym organom oraz stoczniom i operatorom statków. Forma rozporządzenia zapewnia spójne ramy dla wszystkich podmiotów rynkowych i stanowi najlepszą możliwą gwarancję równych szans i jednolitych warunków konkurowania. Ponadto rozporządzenie zapewnia bezpośrednie stosowanie wykazu określonych elementów wyposażenia morskiego, w przypadku których można korzystać z oznakowania elektronicznego. Zastosowanie formy rozporządzenia pozwala ponadto uniknąć obciążeń administracyjnych w stosunku do administracji państw członkowskich, ponieważ nie wymaga ono dalszej transpozycji na poziomie krajowym. PL 4 PL
ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) / z dnia 9.1.2018 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/90/UE odnośnie do wskazania określonych elementów wyposażenia morskiego, w przypadku których można korzystać z oznakowania elektronicznego (Tekst mający znaczenie dla EOG) KOMISJA EUROPEJSKA, uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/90/UE z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie wyposażenia morskiego i uchylającą dyrektywę Rady 96/98/WE 3, w szczególności jej art. 11 ust. 3, a także mając na uwadze, co następuje: (1) Aby umożliwić dobrowolne stosowanie oznakowania elektronicznego przez podmioty gospodarcze, a także ułatwić nadzór rynku i zapobiec podrabianiu określonych elementów wyposażenia morskiego, w dyrektywie 2014/90/UE przyznano Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych w celu wskazania określonych elementów wyposażenia morskiego, w przypadku których oznakowanie elektroniczne może być przydatne. (2) Ważne jest zapewnienie, aby cele dyrektywy 2014/90/UE zostały osiągnięte w sposób jednolity we wszystkich państwach członkowskich. Zostanie to osiągnięte przez przyjęcie rozporządzenia oferującego pewność prawa dla wszystkich zainteresowanych stron, w tym producentów wyposażenia morskiego, właściwych organów oraz stoczni i operatorów statków. Forma rozporządzenia zapewnia spójne ramy dla wszystkich podmiotów rynkowych i stanowi najlepszą możliwą gwarancję równych szans i jednolitych warunków konkurowania. Ponadto rozporządzenie zapewnia bezpośrednie stosowanie wykazu określonych elementów wyposażenia morskiego, w przypadku których można korzystać z oznakowania elektronicznego. Zastosowanie formy rozporządzenia pozwala ponadto uniknąć obciążeń administracyjnych w stosunku do administracji państw członkowskich, ponieważ nie wymaga ono dalszej transpozycji na poziomie krajowym. (3) Zgodnie z dyrektywą 2014/90/UE Komisja powinna przeprowadzić analizę kosztów i korzyści dotyczącą wykorzystania oznakowania elektronicznego w celu uzupełnienia lub zastąpienia znaku koła sterowego. (4) Analiza kosztów i korzyści wykazała, że dzięki oznakowaniu elektronicznemu wyposażenia morskiego producenci powinni odnieść korzyści z lepszego zapobiegania podróbkom, identyfikowalność wyposażenia i kontrola zapasów powinny stać się łatwiejsze do przeprowadzenia przez właścicieli/operatorów statków, natomiast organy nadzoru rynku powinny odnieść korzyści z bezpośredniego i łatwego dostępu do odpowiednich baz danych, co poprawi kontrole walidacyjne certyfikatów. 3 Dz.U. L 257 z 28.8.2014, s. 146. PL 5 PL
(5) W wyniku analizy kosztów i korzyści stwierdzono, że łączne inwestycje będą niewielkie w stosunku do oczekiwanych korzyści oraz że koszty dla organów i sektora są przystępne ze względu na możliwy scenariusz stopniowego wdrażania na zasadzie dobrowolności. Poprzez dalsze inwestycje sektora prywatnego i publicznego można osiągnąć dodatkowe korzyści. (6) W ramach analizy kosztów i korzyści Komisja przeprowadziła szereg konsultacji, warsztatów i projektów demonstracyjnych z udziałem ekspertów z państw członkowskich i zainteresowanych stron. (7) W trakcie tych konsultacji uzgodniono, iż dzięki zastosowaniu różnych metod oznakowania technicznie możliwe byłoby oznakowanie wyposażenia, które zostało lub ma zostać umieszczone na statku unijnym i które podlega zatwierdzeniu ze strony administracji państwa bandery na mocy instrumentów międzynarodowych określonych w art. 2 dyrektywy 2014/90/UE. Z tego względu w przypadku tego rodzaju wyposażenia możliwe powinno być korzystanie z oznakowania elektronicznego, PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE: Artykuł 1 Oznakowanie elektroniczne można wykorzystywać w przypadku określonych elementów wyposażenia morskiego, wymienionych w załączniku do niniejszego rozporządzenia. Artykuł 2 Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich. Sporządzono w Brukseli dnia 9.1.2018 r. W imieniu Komisji Przewodniczący Jean-Claude JUNCKER PL 6 PL