dr inż. Jan Bobrowicz mgr inż. Jadwiga Tworek mgr inż. Marek Kaproń Propozycje dotyczące zakresu i statusu przepisów technicznych w budownictwie Posiedzenie Komisji Kodyfikacyjnej Budownictwa Warszawa, 6 lutego 2013
ITB - a nowelizacje prawa Misją Instytutu Techniki Budowlanej jest prowadzenie prac służących zapewnieniu jakości techniczno-użytkowej obiektów budowlanych i ochronie interesów ich użytkowników oraz rozwojowi nauki w specjalności budownictwo. W latach 2008 2009 z inicjatywy ITB i przy wsparciu Ministra Olgierda Dziekońskiego na zlecenie Ministerstwa Infrastruktury powstała nowa koncepcja Przepisów techniczno-budowlanych dla budynków. Opracowanie to udostępnione na stronach Ministerstwa, poddano społecznej dyskusji w wyniku której było ono korygowane jeszcze w roku 2009.
ITB - a nowelizacje prawa Struktura nowych przepisów techniczno-budowlanych wynikająca z opracowania z lat 2008-2009: Wymagania podstawowe, wymagane właściwości funkcjonalne oraz wymagane właściwości użytkowe (obligatoryjna), Wytyczne Techniczne dla spełnienia wymagań (dokumenty związane np. odrębne przepisy, PN, wytyczne, instrukcje poradniki). Nowa wersja propozycji struktury przepisów techniczno-budowlanych wynikająca z nowej redakcji wymagań podstawowych dla obiektów budowlanych zawartą w Rozporządzeniu PE i Rady (UE) Nr 305/2011 praca dla MTBiGM w 2012 r.
Jakość obiektów budowlanych a ochrona interesu publicznego Zapewnienie jakości obiektów budowlanych Ochrona interesów użytkowników Działania na rzecz interesu publicznego przez zapewnienie: bezpieczeństwa życia, zdrowia i mienia uzasadnionego poziomu cech funkcjonalno-użytkowych użytkowych budynku Uwzględnienie kosztów w całym cyklu życia budynku: LCC - Life Cycle Cost bezpieczeństwo, trwałość, optymalizacja funkcji, ograniczenie niekorzystnego oddziaływania na środowisko, efektywność ekonomiczna
Wymagania podstawowe cele interesu publicznego Przepisy, w tym wymagania Państw Członkowskich UE odnoszą się nie tylko do bezpieczeństwa budynków i innych obiektów budowlanych, lecz także do zdrowia, trwałości, oszczędności energii, ochrony środowiska, aspektów ekonomicznych i innych aspektów istotnych z punktu widzenia interesu publicznego (Rozporządzenia PE i Rady Nr 305/2011 - CPR) Zakres tych przepisów określają podstawowe wymagania dotyczące obiektów budowlanych w całym cyklu życia (Załącznik I CPR): WP 1 Nośność i stateczność System klas i WP 2 Bezpieczeństwo pożarowe poziomów WP 3 Higiena, zdrowie, środowisko (+) wymagań WP 4 Bezpieczeństwo użytkowania i dostępność obiektów przedmiot WP 5 Ochrona przed hałasem harmonizacji europejskiej WP 6 Oszczędność energii i izolacyjność cieplna (+) WP 7 Zrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych Stanowienie przepisów dot. obiektów budowlanych należy do wyłącznych kompetencji Państw Członkowskich. Zróżnicowanie ich wymagań uznaje się za uzasadnione specyfiką klimatu, tradycji budowania i przyjętego poziomu ochrony.
Wzajemne relacje inicjatyw UE EUROPA 2020 ENERGIA 2020 Wkład polityki regionalnej w zrównoważony wzrost Europa efektywnie korzystająca z zasobów Poprawa instrumentów ochrony środowiska Energia odnawialna cele na rok 2020 6
Nowe strategie UE - priorytety EUROPA 2020 Zatrudnienie Badania i innowacje Zmiany klimatu i energia Promocja gałęzi przemysłu o największym potencjale ograniczenia oddziaływania na środowisko zrównoważone budownictwo Edukacja ENERGIA 2020 Wykorzystanie OŹE Rola zamówień publicznych Obszary o największym potencjale uzyskania poprawy efektywności energetycznej: budynki i transport Inteligentne miasta Polityka regionalna UE Gospodarka niskoemisyjna: inwestycje w efektywność energetyczną, budynki, OŹE, ekologiczny transport, zrównoważony rozwój miast Funkcje ekosystemu Eko-innowacje Efektywność energetyczna : - poprawa bezpieczeństwa energetycznego, - zwiększenie konkurencyjności gospodarki UE - wymierne korzyści dla obywateli - zmniejszenie emisji 7
Strategie PL i UE rola budownictwa Dynamiczna Polska 2020 Wspieranie rozwoju zrównoważonego budownictwa: Poprawa efektywności energetycznej i materiałowej nowych przedsięwzięć oraz istniejących zasobów: budownictwo energooszczędne materiały odnawialne i recykling poprawa stanu technicznego istniejących zasobów Stosowanie zasad zrównoważonej architektury Odnowa etosu rzemiosł budowlanych Europa 2020 zrównoważony i konkurencyjny sektor budownictwa europejskiego, który do roku 2020 powinien: stosować na etapie koncepcji, projektowania, wznoszenia, eksploatacji budynków i ich przebudowy kryteria oceny w cyklu życia uwzględniające wysokie cele jakościowe; zapewniać dobre warunki pracy oraz możliwości rozwoju zawodowego i kwalifikacji pracowników; dostarczać innowacyjnych rozwiązań pozwalających na sprostanie globalnym wyzwaniom w zakresie zmian klimatu, bezpieczeństwa, jakości powietrza wnętrz, recyklingu
Szanse upatrywane w pracach nad Kodeksem integracja rozproszonych zagadnień związanych z procesem inwestycyjno-budowlanym; uzupełnienie regulacji o oddziaływania obiektów budowlanych na środowisko i uwzględnienie ich pełnych kosztów cyklu życia, niezbędne do osiągnięcia celów dotyczących zrównoważonego budownictwa, inspirowanych przez legislację UE; nowa struktura przepisów techniczno-budowlanych, których wymagania powinny mieć charakter funkcjonalnych celów interesu publicznego i zapewniać niezbędny poziom ochrony użytkowników obiektów budowlanych, bez nadawania statusu obligatoryjności szczegółowym rozwiązaniom technicznym.
Potrzeba zwiększenia elastyczności przepisów technicznych wymagania podstawowe o charakterze funkcjonalnym cele do spełnienia wytyczne techniczne spełnienia tych wymagań jako zestaw znanych, sprawdzonych w wieloletniej praktyce rozwiązań, których zastosowanie umożliwia wykazanie spełnienia wymagań podstawowych, nie wykluczając możliwości wykazania tej zgodności w inny sposób, przy zastosowaniu rozwiązań innowacyjnych bez uciekania się do administracyjnych decyzji w sprawie odstępstw potrzeba nowego poziomu dobrowolnych regulacji o charakterze dokumentującym stan wiedzy technicznej, które jako wynik konsensusu środowiska budowlanego zapewnić powinny: przejrzysty system informacji umożliwiających zapewnienie równych warunków konkurencyjności dla wszystkich uczestników rynku budowlanego, ze szczególnym uwzględnieniem małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP); uwzględnienie potrzeb końcowego użytkownika obiektów budowlanych umożliwiając mu dokonywanie racjonalnych wyborów; osiąganie pożądanej jakości funkcjonalnej obiektów budowlanych.
Wykorzystanie w przepisach osiągnięć harmonizacji europejskiej WP 1 Eurokody (+ załączniki krajowe: NDP) WP 2 Eurokody i system Euroklas w zakresie reakcji na ogień i odporności ogniowej (wskazanie klas) WP 3 WP 4 WP 5 WP 6 Wskazanie klas i poziomów progowych jednolite europejskie metody obliczeń i badań, klasy i poziomy wymagań, wartości progowe WP 7 europejska Deklaracja Środowiskowa Wyrobu (EPD), europejska harmonizacja istniejących ocen zrównoważoności budynków Wybór zakresu oddziaływań
PIERWSZY POZIOM WYMAGANIA USTAWOWE DOT. OBIEKTÓW BUDOWLANYCH Jednolite uwzględnienie celów wymagań podstawowych w delegacjach do przepisów technicznobudowlanych Jednolite zasady przywoływania norm kategorii A Delegacja do ustalania poziomu przepisów dobrowolnych określających stan wiedzy technicznej Delegacja do opracowywania wykazów minimalnego zakresu i poziomu wymagań użytkowych deklarowanych na podstawie zharmonizowanych norm wyrobów DRUGI POZIOM ROZPORZĄDZENIA: WYMAGANIA I WYTYCZNE TECHNICZNE DOTYCZĄCE OBIEKTÓW BUDOWLANYCH Zakres regulacji WT 1 WT - n WT - 17 Uwagi Część I WYMAGANIA PRZEPISY FUNKCJONALNE PRZYPORZĄDKOWANE WYMAGANIOM PODSTAWOWYM CPR WP1 Zasady przywołania norm WP2 kategorii A opracowanych na podstawie mandatów WP3 Uwzględnienie narzędzi WP4 regulacyjnych z Dokumentów WP5 interpretacyjnych WP6 WP7 obligatoryjne CZĘŚĆ II WYTYCZNE TECHNICZNE PRZEPISY O CHARAKTERZE OPISOWYM SZCZEGÓŁY ROZWIĄZAŃ Można wybrać inną drogę spełnienia wymagań bez ubiegania się o odstępstwo do dobrowolnego stosowania WYMAGANIA ODRĘBNYCH USTAW Wynikają ze specyfiki przedmiotu regulacji TRZECI POZIOM do dobrowolnego stosowania WYKAZY DOKUMENTÓW REFERENCYJNYCH OKREŚLAJĄCYCH STAN WIEDZY TECHNICZNEJ STOSOWANIE DAJE DOMNIEMANIE NALEŻYTEJ STARANNOŚCI WYKAZY OKREŚLAJĄCE NIEZBĘDNY ZAKRES I POZIOM DEKLAROWANYCH WŁAŚCIWOŚCI UŻYTKOWYCH WYROBÓW BUDOWLANYCH Normy kategorii B
Krajowy Stały Komitet Budownictwa Regularny przegląd aktualności przepisów, wnioski dotyczące kierunków zmian, interpretacja wątpliwych kwestii, stały monitoring przepisów i dokumentów, eliminację zbędnych uregulowań, cykliczną ich nowelizację Opracowywanie krótko i długoterminowych programów związanych z wdrażaniem nowych aspektów polityk i strategii dotyczących budownictwa, szczególnie w kontekście krajowych celów zrównoważonego budownictwa. Zapewnienie reprezentatywnego głosu różnych środowisk w wypracowywaniu konsensusu Krajowy Stały Komitet ds. Budownictwa powinien zapewniać reprezentatywność środowisk budowlanych: Izb Inżynierów Budownictwa i Architektury, SARP, PZITB oraz innych branżowych organizacji inżynierskich, organizacji reprezentujących jednostki projektowania i wykonawstwa budowlanego oraz producentów wyrobów budowlanych, deweloperów, wyższych uczelni i jednostek naukowo badawczych, organizacji właścicieli i zarządców nieruchomości, towarzystw ubezpieczeniowych.
Dziękuję za uwagę 14