Załącznik nr 4 do uchwały nr Rady Miejskiej w Bielsku-Białej z dnia STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO BIELSKA-BIAŁEJ UZASADNIENIE ZAWIERAJĄCE OBJAŚNIENIA PRZYJĘTYCH ROZWIĄZAŃ ORAZ SYNTEZĘ USTALEŃ STUDIUM Prezydent Miasta Bielsko-Biała
2 Z e s p ó ł a u t o r s k i Główni projektanci mgr inż. arch. Grzegorz Gleindek mgr inż. arch. Małgorzata Tyrlik mgr inż. arch. Elżbieta Węgrzyn Projektanci Ochrona środowiska, przyrody, krajobrazu Ochrona dziedzictwa kulturowego i zabytków mgr inż. arch. Tomasz Brzozowski mgr inż. arch. Dominik Gawlas mgr inż. architekt krajobrazu Beata Jaromin-Kapusta mgr inż. arch. Anna Kliś mgr Magdalena Marek mgr inż. arch. Andrzej Ptaszkiewicz mgr inż. arch. Magdalena Wiencek mgr inż. arch. Maria Witosławska mgr inż. arch. Jacek Zawiła mgr inż. Grażyna Skoczylas mgr inż. architekt krajobrazu Beata Jaromin-Kapusta dr Ewa Janoszek Komunikacja mgr inż. Janusz Książek Infrastruktura techniczna mgr inż. Stefan Cebo mgr inż. arch. Dominik Gawlas Konsultacja prawna mgr Paweł Böttcher Konsultacja w zakresie skutków ekonomicznych inż. Wiesław Niebudek Współpraca geodezyjna Marek Twardzik Współpraca techniczna Maria Kufel Anna Libionka Andrzej Michalak
3 Spis treści 1. Podstawa opracowania 2. Objaśnienia przyjętych rozwiązań wpływ uwarunkowań rozwoju miasta na ustalenie kierunków i zasad zagospodarowania przestrzennego 3. Synteza ustaleń studium Załącznik graficzny nr 4/1 Strefy funkcjonalno-przestrzenne miasta skala 1:55000
4 1. PODSTAWA OPRACOWANIA Zgodnie z ustawą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (jednolity tekst Dz. U. z 2017 r., poz. 1073 z późniejszymi zmianami) zadaniem własnym gminy jest kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy. W celu określenia polityki przestrzennej i lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego Rada Miejska w Bielsku-Białej w dniu 25 sierpnia 2015 r. podjęła Uchwałę nr X/165/2015 w sprawie przystąpienia do sporządzenia Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Bielska-Białej.
5 2. OBJAŚNIENIA PRZYJĘTYCH ROZWIĄZAŃ WPŁYW UWARUNKOWAŃ ROZWOJU MIASTA NA USTALENIE KIERUNKÓW I ZASAD ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY Zakres i treść ustaleń Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Bielska- Białej został dostosowany do aktualnie obowiązującego stanu formalno-prawnego, a przede wszystkim do przepisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Studium zapewnia też spójność polityki przestrzennej z aktualną Strategią Rozwoju Bielska-Białej do 2020 r., a także uwzględnia cele wpisane do Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego 2020+ oraz kierunki ustalone w Koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju 2030. Studium uchwalone w 2012 roku, (zmienione w 2015 i 2016 roku) odpowiadało w wielu obszarach aktualnym zamierzeniom, wynikającym ze społecznych potrzeb i priorytetów. Podstawowe zasady, na których oparte było studium oraz wyznaczone cele gospodarki przestrzennej nie utraciły aktualności, są nadal ważne i mogą stanowić merytoryczną podstawę obecnego opracowania. Opracowując nowe studium utrzymano wprowadzony w 2012 roku podział na 4 strefy funkcjonalnoprzestrzenne: 1) strefę śródmiejską; 2) strefę mieszkalnictwa; 3) strefę usługowo-wytwórczą; 4) strefę środowiska przyrodniczego. Zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym na etapie prac projektowych nad studium sporządzone zostało opracowanie Analizy ekonomiczne, środowiskowe i społeczne, prognozy demograficzne, możliwości finansowe gminy oraz bilans terenów przeznaczonych pod zabudowę na potrzeby studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Bielska-Białej. Opracowanie miało m. in. odpowiedzieć na pytanie, czy Bielsko-Biała posiada obecnie wystarczającą wielkość rezerw terenów przeznaczonych dla zabudowy w podziale na funkcje (mieszkaniową, usługową oraz produkcyjną). Przeanalizowano, czy wyznaczone rezerwy przekraczają zapotrzebowanie na takie tereny, czy też rezerw takich jest za mało w stosunku do potrzeb, w szczególności w kontekście możliwości finansowych miasta. Zgodnie z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wielkość rezerw terenów dla poszczególnych funkcji obliczona została dla obszaru o w pełni wykształconej strukturze funkcjonalno-przestrzennej (na potrzeby bilansu nazwanego zwartym obszarem zabudowy w skrócie ZOZ) oraz dla obszarów objętych planami miejscowymi (w tym planem ogólnym, który utracił ważność z mocy ustawy). Zgodnie ze stanowiskiem Ministra Infrastruktury w sprawie interpretacji przepisów dotyczących sporządzania bilansu (pismo z dnia 29 kwietnia 2016 r.) zwarty obszar zabudowy obejmuje ( ) obszary zurbanizowane, w których struktura przestrzenna, ciągi komunikacyjne i wyposażenie w sieci infrastruktury technicznej oraz infrastrukturę społeczną zostały zrealizowane w takim zakresie, że zlokalizowanie na tych obszarach nowej zabudowy nie wymaga istotnych nowych inwestycji infrastrukturalnych ( ) ; w piśmie stwierdzono, że ( ) przepisy nie blokują ( ) przeznaczania pod zabudowę (nawet gdy przekracza to potrzeby wynikające z bilansowania) kolejnych terenów na obszarach o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej( ) tak przedstawiona interpretacja przepisów umożliwiła m. in. uzupełnienie w nowym studium zasięgu stref funkcjonalno-przestrzennych wyznaczonych w studium z 2012 roku, położonych w granicach ZOZ i w planach miejscowych, o tereny przeznaczone do zainwestowania w planie ogólnym, który utracił ważność z mocy ustawy; Przeznaczenie w planach miejscowych terenów dla zabudowy o funkcji mieszkaniowej, usługowej i produkcyjnej zgodnie z zawartymi w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym zasadami sporządzania bilansu terenów przeznaczonych pod zabudowę zostało uwzględnione w części II studium kierunki zagospodarowania przestrzennego miasta oraz na rysunku studium;
6 utrzymano również w niezbędnym zakresie przeznaczenie terenów określone w planie ogólnym na ww. funkcje. Tak więc zgodnie ze sporządzonym bilansem terenów przeznaczonych pod zabudowę oraz uwzględniając stanowisko Ministra Infrastruktury i Budownictwa wyrażone w piśmie z dnia 29 kwietnia 2016 r., opracowując kierunki zagospodarowania przestrzennego, w obszarach położonych poza terenami objętymi bilansem (czyli poza ZOZ oraz poza obszarami objętymi miejscowymi planami), utrzymano zasięg stref funkcjonalno-przestrzennych wyznaczonych w studium z 2012 roku dotyczących funkcji mieszkaniowej i usługowej, natomiast nieznacznie poszerzono obszary dotyczące funkcji produkcyjnej. Zmiany w strukturze przestrzenno-funkcjonalnej powodują konieczność aktualizowania w niezbędnym zakresie modelu sieci drogowej zapewniającej obsługę komunikacyjną miasta. Najistotniejsze zmiany uzasadnione są koniecznością zapewnienia prawidłowej obsługi wszystkich terenów zabudowanych oraz przeznaczonych pod zainwestowanie. Ważniejsze z nich to: 1) w obszarze centrum miasta założono uspokojenie ruchu kołowego, a dla prawidłowej obsługi komunikacyjnej wprowadza się węzeł przesiadkowy po wschodniej stronie obecnego dworca kolejowego; ruch kołowy w rejonie centrum miasta powinien być obsłużony głównie przez przebudowaną i przedłużoną do ul. Warszawskiej ul. Piekarską ulica ta będzie również stanowić podstawową obsługę ruchu kołowego dla projektowanego węzła przesiadkowego; 2) w śródmieściu wprowadzono odcinek ulicy łączący ul. Wyzwolenia z ul. Legionów oraz ul. Komorowicką z ul. Michała Grażyńskiego (wraz z mostem nad Białą). 3) w Hałcnowie wprowadzono nowy odcinek ulicy zbiorczej, który omija centrum dzielnicy i jest prowadzony od ul. Wyzwolenia do Węzła Rosta równolegle do drogi ekspresowej S52 oraz ulicę lokalną do obsługi terenów położonych w sąsiedztwie dróg ekspresowych S1 i S52; 4) zrezygnowano z przedłużenia ul. Juliana Tuwima na odcinku od ul. Urodzajnej do ul. Łagodnej oraz z drogi zbiorczej na odcinku od ul. Górskiej do ul. Polnej w rejonie osiedla Złoty Potok; Zmiany dotyczą także oznaczenia dróg ekspresowych przebiegających przez obszar miasta; droga ekspresowa S1 przebiega na kierunku północ południe i obsługuje relacje Pyrzowice Zwardoń, droga ekspresowa S52 przebiega wzdłuż północnej części miasta i obsługuje relacje Głogoczów Cieszyn. Ponadto w północnej części Hałcnowa została przesunięta oś projektowanego odcinka drogi ekspresowej S1 zgodnie z aktualnymi materiałami z GDDKiA. Pozostałe zmiany wprowadzone w studium wynikają także m.in. z uwzględnienia: 1) map zagrożenia powodziowego i map ryzyka powodziowego opracowanych przez Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, przekazanych Prezydentowi Miasta przez Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gliwicach w maju 2015 r. zgodnie z art. 10 ust. 2 pkt 11 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w studium określa się obszary szczególnego zagrożenia powodzią, którymi są m. in. obszary, przedstawione na mapach zagrożenia powodziowego; 2) nowych stref ochronnych ujęć wody zgodnie ze zmianą ustawy Prawo wodne strefy ochronne ustanowione przed dniem 1 stycznia 2002 r. wygasły z dniem 31 grudnia 2012 r.; 3) zaktualizowanych (uszczegółowionych) granic obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy o ochronie przyrody, w tym granic obszarów Natura 2000 zgodnie z materiałami opublikowanymi na stronie internetowej przez Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska; 4) zmian dotyczących lokalizacji osuwisk, stopnia ich aktywności, a także lokalizacji terenów zagrożonych ruchami masowymi zgodnie z danymi zaktualizowanymi przez Państwowy Instytut Geologiczny; 5) aktualizowanego obecnie spisu obiektów zabytkowych (liczba obiektów oraz stan zachowania ich wartości kulturowych), co wiąże się z korektą granic stref ochrony konserwatorskiej; 6) zaktualizowanych granic terenów zamkniętych zgodnie z załącznikiem do decyzji nr 25 Ministra Infrastruktury z dnia 12 sierpnia 2011 roku; 7) pozytywnie rozpatrzonych wniosków dotyczących zmiany studium; 8) nowej cyfrowej mapy topograficznej w skali 1:10000, do której dostosowano rysunek studium; 9) faktycznego zainwestowania w tym np. wzniesionych budynków na podstawie decyzji wzizt;
7 10) aktualnej ewidencji gruntów, w tym aktualnych granic miasta oraz granic gruntów leśnych. 3. SYNTEZA USTALEŃ STUDIUM Ustalenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego stanowią kontynuację i rozwinięcie studium z 2012 r. Głównym celem kierunkowym studium jest kształtowanie Bielska- Białej stolicy Podbeskidzia, jako miasta wielofunkcyjnego o coraz lepszych warunkach życia mieszkańców oraz wysokiej dynamice rozwoju gospodarczego, chroniącego wartości historycznokulturowe i ekologiczne, otwartego na inwestorów, turystów i współpracę międzynarodową, a także miasta o wzrastającej randze w kraju i w Europie. Dla realizacji wybranych, ustalonych w strategii celów rozwoju miasta przyjmuje się następujące podstawowe kierunki zagospodarowania przestrzennego: 1) ukształtowanie sprawnego układu komunikacyjnego miasta dla obsługi ruchu zewnętrznego o charakterze międzynarodowym i krajowym oraz ruchu wewnętrznego; 2) przygotowanie terenów dla inwestycji z zakresu wytwórczości i usług komercyjnych, inwestycji publicznych oraz mieszkalnictwa; 3) wykreowanie systemu zieleni miasta; 4) sukcesywna rewaloryzacja i ochrona obiektów i obszarów o wartościach zabytkowych. Kierunki zagospodarowania odnoszą się do wyznaczonych na rysunku studium stref funkcjonalnoprzestrzennych: 1) strefy śródmiejskiej; 2) strefy mieszkalnictwa; 3) strefy usługowo-wytwórczej; 4) strefy środowiska przyrodniczego. Ukształtowanie stref i wytyczne do planów miejscowych zostały ustalone w oparciu o analizę uwarunkowań związanych z dotychczasowym przeznaczeniem terenów, stanem ładu przestrzennego i wymogami jego ochrony oraz stanem środowiska, z uwzględnieniem aktualnych potrzeb i możliwości rozwoju miasta oraz obowiązującego stanu formalno-prawnego.