Inteligentne sieci energetyczne



Podobne dokumenty
Rola technologii smart w działaniach na rzecz poprawy efektywności energetycznej

Smart city nowy element lokalnej polityki energetycznej

maj-czerwiec 2013 Piotr Stawski

Korzyści z wdrożenia sieci inteligentnej

KONWERGENCJA ELEKTROENERGETYKI I GAZOWNICTWA vs INTELIGENTNE SIECI ENERGETYCZNE WALDEMAR KAMRAT POLITECHNIKA GDAŃSKA

Smart Grid w Polsce. Inteligenta sieć jako narzędzie poprawy efektywności energetycznej

Polityka zrównoważonego rozwoju energetycznego w gminach. Edmund Wach Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A.

Droga do inteligentnej infrastruktury elektroenergetycznej. Ewolucja krajobrazu rynku energii elektrycznej

Współpraca energetyki konwencjonalnej z energetyką obywatelską. Perspektywa Operatora Systemu Dystrybucyjnego

INTELIGENTNE SIECI ENERGETYCZNE - wybrane zagadnienia techniczne. Prof.dr hab.inż.tadeusz Skoczkowski i zespół ZPNiS

Jak wykorzystać Fundusz Modernizacji do budowy polskiej gospodarki niskoemisyjnej?

Nowe liczniki energii w Kaliszu Nowe możliwości dla mieszkańców. Adam Olszewski

Zadania oraz rola OIP w nowym modelu funkcjonowania elektroenergetyki dr inż. Tomasz Kowalak, Dyrektor Departamentu Taryf

Realizacja koncepcji Smart Grid w PSE Operator S.A.

Wybrane aspekty rozwoju współczesnego rynku ciepła

Innowacyjność w strategii przedsiębiorstw energetycznych - wprowadzenie do panelu dyskusyjnego

Projekt ElGrid a CO2. Krzysztof Kołodziejczyk Doradca Zarządu ds. sektora Utility

Zdalne odczyty urządzeń pomiarowych

Tendencje związane z rozwojem sektora energetyki w Polsce wspieranego z funduszy UE rok 2015 i co dalej?

Realizacja idei OpenADR dwukierunkowa komunikacja dostawcy energii-odbiorcy rozwój i implementacja niezbędnej infrastruktury systemowej i programowej

III Forum Gospodarki Niskoemisyjnej pt.: Innowacyjność a gospodarka niskoemisyjna

8 sposobów integracji OZE Joanna Maćkowiak Pandera Lewiatan,

Polityka energetyczna Polski do 2050 roku rola sektora ciepłownictwa i kogeneracji

Warszawa, 27 listopada 2012 r. Narodowy Program Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej (NPRGN) dr inŝ. Alicja Wołukanis

Wzrost efektywności energetycznej: uwarunkowania prawno-regulacyjne oraz mechanizmy wsparcia inwestycji.

Kierunki działań zwiększające elastyczność KSE

Odnawialne źródła energii a bezpieczeństwo Europy - Polski - Regionu - Gminy

RYNEK NEGAWATÓW. Perspektywy wdrożenia instrumentów zarządzania popytem w polskim systemie elektroenergetycznym

Innowacje w Grupie Kapitałowej ENERGA. Gdańsk

Gospodarka niskoemisyjna a gaz

GWARANCJA OBNIŻENIA KOSZTÓW

Restytucja źródeł a bezpieczeństwo energetyczne Finansowanie inwestycji energetycznych

Wybór specjalności na studiach: stacjonarnych 1 stopnia. Elektroenergetyka prowadzi: Instytut Elektroenergetyki

Zadania Komisji Europejskiej w kontekście realizacji założeń pakietu klimatycznoenergetycznego

Mechanizmy rynkowe Rynek Mocy Rozwiązanie dla Polski Polski Komitet Światowej Rady Energetycznej Warszawa, r

Bilansowanie mocy w systemie dystrybucyjnym czynnikiem wspierającym rozwój usług systemowych

Integracja energetyki rozproszonej w europejskim rynku energii - udział w wypełnieniu unijnego celu 20% udziału energii OZE

16 listopada 2016 r. 1

Konieczne inwestycje z obszaru IT w sektorze elektroenergetycznym Integracja Paweł Basaj Architekt systemów informatycznych

SAMOCHÓD ELEKTRYCZNY EFEKT EWOLUCJI I REWOLUCJI ODPOWIEDŹ NA POTRZEBY - REALIZACJA MOŻLIWOŚCI

INTEGRATOR MIKROINSTALACJI ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII ZYGMUNT MACIEJEWSKI. Wiejskie sieci energetyczne i mikrosieci. Warszawa, Olsztyn 2014

Smart community. - wykorzystanie przez gminę potencjału Smart Grids. dr inż. Tomasz Kowalak, Dyrektor Departamentu Taryf

Prognoza kosztów energii elektrycznej w perspektywie 2030 i opłacalność inwestycji w paliwa kopalne i w OZE

B+R w przemyśle a budowanie marki w kraju i zagranicą. Paweł PONETA

Program priorytetowy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Inteligentne Sieci Energetyczne. (Smart Grid)

Pompy ciepła a rozwój systemów elektroenergetycznych

Smart Metering Smart Grid Ready charakterystyka oczekiwań Regulatora w formie pakietu stanowisk

Klastry energii Warszawa r.

PRIORYTETY ENERGETYCZNE W PROGRAMIE OPERACYJNYM INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO

UMOWA o ustanowieniu naukowo-technologicznej platformy współpracy pod nazwą

WPŁYW OTOCZENIA REGULACYJNEGO NA DYNAMIKĘ INWESTYCJI W ENERGETYKĘ ROZPROSZONĄ

zarządzająca popytem i podażą energii w obszarze odbiorców końcowych

Skrócenie SAIDI i SAIFI i Samoczynna Reaktywacja Sieci

Polityka energetyczna Polski do 2030 roku. Henryk Majchrzak Dyrektor Departamentu Energetyki Ministerstwo Gospodarki

POLITYKA ENERGETYCZNA PRIORYTETY

Inteligentna Energetyka na podstawie strategii GK PGE

System monitorowania jakości energii elektrycznej w TAURON Dystrybucja S.A.

efficiency be promoted in the Polish economy workshop Warszawa

Perspektywa rynków energii a unia energetyczna. DEBATA r.

MAGAZYNY ENERGII AKTUALNE POLSKIE REGULACJE PRAWNE NA TLE REGULACJI PRAWNYCH INNYCH KRAJÓW I UNII EUROPEJSKIEJ PRZEMYSŁAW KAŁEK

Polska energetyka po CEP i ETS rola sieci i połączeń transgranicznych

Cele, możliwości i korzyści powstania klastrów energii. Zbigniew Szpak. Katowice, 7 listopada 2017 r.

STRUKTURA ORAZ ZASADY STEROWANIA POZIOMAMI NAPIĘĆ I ROZPŁYWEM MOCY BIERNEJ

Gospodarka niskoemisyjna

Lokalne systemy energetyczne

Rola gazu w gospodarce niskoemisyjnej

Energia odnawialna a budownictwo wymagania prawne w Polsce i UE

Wojciech Grządzielski, Adam Jaśkowski, Grzegorz Wielgus

Europejski rynek energii elektrycznej europejskie spojrzenie na sieci energetyczne

Monitorowanie i kontrola w stacjach SN/nn doświadczenia projektu UPGRID

Zgorzelecki Klaster Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii i Efektywności Energetycznej

Bezpieczeństwo dostaw gazu

19 listopada 2015 Warszawa

Lokalne obszary bilansowania

Zadania regulatora w obszarze utrzymania bezpieczeństwa dostaw energii

ergo energy to:

Bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej w horyzoncie długoterminowym

Tematy prac dyplomowych dla studentów studiów I. stopnia stacjonarnych kierunku. Elektrotechnika. Dr inż. Marek Wancerz elektrycznej

Systemowe rozwiązania Smart Grid ofertą do nowoczesnego zarządzania przedsiębiorstwami sieciowymi

Redukcja zapotrzebowania mocy na polecenie OSP Mechanizmy funkcjonowania procesu DSR r.

Infrastruktura ładowania pojazdów elektrycznych element sieci Smart Grid

Nowa dyrektywa o efektywności energetycznej: szansa czy zagrożenie dla firm?

Siły sprawcze poprawy efektywności Wykorzystania energii w budynkach

VIII FORUM ENERGETYCZNE

Fortum koncern wspierający realizację lokalnej, zrównowaŝonej polityki energetycznej.

Ekonomiczne i środowiskowe skutki PEP2040

ENERGETYKA W FUNDUSZACH STRUKTURALNYCH. Mieczysław Ciurla Dyrektor Wydziału Rozwoju Gospodarczego Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego

Energetyka komunalna teraźniejszość i wyzwania przyszłości Jak obniżyć koszty energii w przedsiębiorstwie i energetyce komunalnej

Działania Prezesa URE dla zapewnienia bezpieczeństwa sieci energetycznych

Nowy Sącz. Mirosław Semczuk Ekspert Agencja Rozwoju Przemysłu S.A.

Instrumenty wsparcia badań B+R w dziedzinie gospodarki niskoemisyjnej Oferta programowa NCBR

Idea generacji rozproszonej. Nowe spojrzenie na środowisko

NFOŚiGW na rzecz efektywności energetycznej przegląd programów priorytetowych. IV Konferencja Inteligentna Energia w Polsce

Przyszłość energetyki słonecznej na tle wyzwań energetycznych Polski. Prof. dr hab. inż. Maciej Nowicki

Projekt MGrid - od prosumentów do spółdzielni energetycznych

Transformacja Energetyczna

Rozwój kogeneracji wyzwania dla inwestora

Dr Agnieszka Nitszke IE ćw. 2016/17 (12) POLITYKA ENERGETYCZNA UE

Nowa perspektywa finansowa ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb sektora ciepłownictwa w obszarze B+R+I. Iwona Wendel, Podsekretarz Stanu w MIiR

Transkrypt:

Inteligentne sieci energetyczne Tadeusz Skoczkowski Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. Instytut Techniki Cieplnej, Politechnika Warszawska 14. Spotkanie Klubu Klub NFOŚiGW 11 marca 2010, Warszawa Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Zmiany na rynku energii w UE Cele polityki energetycznej Zmiany klimatyczne Konkurencyjność gospodarki Bezpieczeństwo dostaw 2010-03-25 Wybór zasad regulacji Unbundling rynku własnościowy Wzmocnienie regulacji Wybór źródeł energii Źródła zaopatrzenia Technologie wytwarzania Efektywność energetyczna Energetyka jądrowa Technologie niskoemisyjne Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. Czysta, konkurencyjna i bezpieczna energia OŹE+DG 2

Cechy konwencjonalnego i zrównowaŝonego systemu energetycznego Konwencjonalny system energetyczny nacisk na wzrost PKB przewaga paliw kopalnych polityka energetyczna skoncentrowana na wytwarzaniu scentralizowane usługi energetyczne scentralizowane wytwarzanie energii dominowanie celów ekonomicznych klasyczne rozwiązania technologiczne i organizacyjne zyski wynikające z działania na rynkach zmonopolizowanych całkowite pomijanie kosztów zewnętrznych działanie na rynku wewnętrznym chronionym przez państwo ZrównowaŜony system energetyczny nacisk na długoterminowe cele ekonomiczne i środowiskowe wzrost wykorzystania RES polityka energetyczna ukierunkowana na ochronę zasobów naturalnych generacja rozproszona rosnące zaufanie do systemów średniej skali wywaŝenie pomiędzy celami społecznymi, środowiskowymi i ekonomicznymi rosnąca penetracja nowych technologii w zakresie wytwarzania i zarządzania działanie na rynkach konkurencyjnych i regulowanych rosnący nacisk na uwzględnianie kosztów zewnętrznych działanie na rynkach międzynarodowych, o jednakowych regułach konkurencji Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Generacja niescentralizowana (wg IEA) generacja rozproszona (distrubuted generation) oznacza źródła wytwórcze pracujące na potrzeby własne klienta lub dostarczające energię do sieci dystrybucyjnej (nie obejmuje zazwyczaj energetyki wiatrowej, utoŝsamianej raczej z duŝymi fermami wiatrowymi niŝ z pojedynczymi elektrowniami wiatrowymi), generacja rozsiana (dispersed generation) obejmuje oprócz generacji rozproszonej równieŝ energetykę wiatrową, jednostki są przyłączone do sieci dystrybucyjnej lub nie współpracują z siecią, moce rozproszone (distributed power) obejmują oprócz generacji rozproszonej równieŝ technologie magazynowania energii, np. koła zamachowe, spręŝone powietrze, cewki magnetyczne, duŝe ogniwa paliwowe, zasoby energetyczne rozproszone (distributed energy resources) obejmują generację rozproszoną działania po stronie popytu (DSM), moce zdecentralizowane (decentralised power) oznaczają system zasobów energetycznych rozproszonych przyłączony do sieci dystrybucyjnej. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Fazy rozwoju systemów elektroenergetycznych w Europie i najwaŝniejsze dyrektywy mające wpływ na sektor Fazy rozwoju na poziomie narodowym Wprowadzanie elektryczności Wzrost skali i ekspansja Systemy hybrydowewe Nowa era? LCP 2001/80/WE Sieci europejskie Tax 2003/96/WE Współpraca przypadkowa z instytucjonalnymi granicami ETS narodowymi 2003/87WE 2003/53/WE IPPC 96/61/WE 2003/54/WE Fazy rozwoju na poziomie europejskim 96/92/EC 98/30/EC 2009/72/WE 2009/73/WE 2001/77/WE 2009/28/WE Łamanie granic instytucjonalnych EPB 2002/91/WE CHP 2004/8/WE EuP 2005/32/WE ESD 2006/32/WE 1880 1890 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 2030 Zielona Księga EE 2005 EEAC 2006 Pakiet klimatycznoenergetyczny 2007

Nowy model zarządzania siecią? 1. Krajowy system elektroenergetyczny Moc zainstalowana na koniec roku ogółem (MW) z tego: elektrownie zawodowe* 2000 2006 2007 34 595 31 948 35 715 33 180 35 850 33 423 elektrownie przemysłowe 2 647 2 535 2 427 Nowe moce z inwestycji (MW) 382 174 197 2010-03-25 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 7

ObciąŜenie systemu elektroenergetycznego. Przykład

ObciąŜenie systemu przesyłowego tradycyjne ObciąŜenie sieci, % obecne 100 peak 100 50 średnie 50 0 6 12 18 24 Czas, h Więcej i mniej przesyłu! 0 6 12 18 24 Czas,h

Koszty braków zasilania w energię elektryczną. Przykład USA. Uśrednione koszty 1 godziny braku zasilania Sektor Koszty $ Telefonia komórkowa 47 000 Telefoniczna sprzedaŝ biletów 72 000 System rezerwacji biletów lotniczych 90 000 Produkcja półprzewodników 2 000 000 Operacje kart kredytowych 2 580 000 Operacje brokerskie 6 480 000 Niezawodność systemu elektroenergetycznego w USA wynosi 99.97%. Koszty braków zasilania wynoszą rocznie 150 mld $ (ok. 500$ na kaŝdego Amerykanina)

Źródło: Massoud Amin: Challenges in Reliability, Security, Efficiency, and Resilience of Energy Infrastructure: Toward Smart Self-healing Electric Power Grid

Inteligentne sieci energetyczne Technologie sieci inteligentnych technologie informatyczne które mogą być uŝywane w sieciach elektroenergetycznych oraz urządzenia do sterowania, regulacji i zabezpieczenia sieci w celu zwiększenia niezawodność i jakości dostaw oraz zmniejszenia wpływu procesów energetycznych na środowisko. Pojęcie ISE obejmuje znacznie szerszy obszar niŝ sieci elektroenergetyczne, a tym bardziej inteligentne opomiarowania Powszechnie akceptuje się następującą definicję inteligentnej sieci energetycznej: sieć elektroenergetyczna, która potrafi harmonijnie integrować zachowania i działania wszystkich przyłączonych do niej uŝytkowników wytwórców, odbiorców i tych, którzy pełnią obydwie te role celem zapewnienia zrównowaŝonego, ekonomicznego i niezawodnego zasilania Prosument jest to odbiorca, który dysponuje własnym źródłem energii, przeznaczonym w pierwszej kolejności na zaspokajanie własnych potrzeb energetycznych (ograniczenie zapotrzebowania z sieci), ale w przypadku dysponowania nadwyŝkami, moŝe takŝe energię dostarczać i sprzedawać do sieci, z własnej inicjatywy lub na Ŝądanie operatora

150 150 GW GW Farm Farm wiatrowych na na Północy Północy i i Zachodzie? Bernd Buchholz Siemens Przyszłe wyzwania FACTS 100 GW ogniw fotowoltaicznych na Południu? ICT Miliony akumulatorów w pojazdach elektrycznych? HVDC WEB dla Energii Mała generacja w milionach domów? Aktywni odbiorcy Przesył energii kablami podziemnymi?

Sieć elektroenergetyczna jak sieć Informacja ze wszystkich poziomów dla wszystkich zainteresowanych Generacja centralna i generacja rozproszona Scentralizowana i rozproszona inteligencja Bezproblemowa integracja nowych odbiorców Dwukierunkowy przepływ mocy Informacja dla odbiorców i aktywna reakcja na zapotrzebowanie Bernd Buchholz Siemens

Czynniki umoŝliwiające rozwój sieci inteligentnych 1. Nowe technologie wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej, w tym OŹE ( np. małe turbiny gazowe, małe instalacje CHP, ogniwa paliwowe, energetyka wiatrowa, pompy ciepła). 2. Wykorzystanie zasobów generacji rozproszonej (źródła rozproszone, magazynowanie energii). 3. Technologie ICT, pozwalające na opracowanie nowych metod i systemów sterowania, monitorowania i zabezpieczenia sieci. 4. Produkcja końcowych odbiorników energii umoŝliwiających integrację z inteligentnymi sieciami zasilającymi (smart end-use devices). 5. Nowe pro-aktywne sposoby regulacji rynku energii wymuszających zmianę obecnie niekorzystnych zasad regulacji dla źródeł rozproszonych. 6. Zmiana sposobów wykorzystania energii przez odbiorców końcowych w wyniku wzrostu świadomości (np. polityka klimatyczna, bezpieczeństwo energetyczne, rosnące koszty energii, oszczędność energii).

Czego potrzebujemy do rozwoju sieci inteligentnych 1. Stworzenie rynku e-energii. 2. Odpowiednia polityka regulacyjna stwarzająca zachęty do inwestowania w sieci inteligentne i umoŝliwiająca odbiorcom końcowym wykorzystanie uzyskanych informacji o zuŝyciu w celu skorzystania z pro-oszczędnościowych taryf na energię. 3. Stworzenie warunków prawnych i regulacyjnych umoŝliwiających wejście na rynek prosumentom. 4. Pojawienie się promotora czy organizatora (facilitator-a) procesu rozwoju sieci inteligentnych. 5. Właściwa alokacja korzyści i kosztów budowy sieci inteligentnych pomiędzy sektor energetyczny i odbiorców końcowych. 6. Umiejętność wykorzystania dotychczasowych doświadczeń innych krajów i umiejętna ich adaptacja do warunków polskich.

Sieci inteligentne pozwalają zmienić cechy tradycyjnego systemu elektroenergetycznego 1. zwiększyć bezpieczeństwo dostaw, zapewnić integrację i moŝliwość współpracy róŝnych sieci, 2. zmniejszyć uciąŝliwość dla środowiska, w tym przyczynić się do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, 3. zapewnić jakość i niezawodność działania niemoŝliwą do osiągnięcia w systemach tradycyjnych, 4. wzmocnić globalną konkurencyjność systemów energetycznych, 5. zwiększyć efektywność ekonomiczną działania systemów energetycznych, 6. umoŝliwić łatwiejszy dostęp do rynków zliberalizowanych oraz przyczynić się do wzrostu ich konkurencyjności, 7. wprowadzić czynnik innowacyjności jako zachętę ekonomiczną w procesie rewitalizacji systemów energetycznych, 8. ułatwić rozwój generacji rozproszonej, w tym rozwój OŹE,

Sieci inteligentne pozwalają zmienić cechy tradycyjnego systemu elektroenergetycznego 9. umoŝliwić pełną integrację konwencjonalnych i rozproszonych zasobów energetycznych, 10.rozwinąć nowe technologie sterowania, zabezpieczeń i monitorowania systemu, 11. zapewnić lepsze wykorzystanie zasobów generacji zcentralizowanej, 12.dostarczyć innowacyjnych produktów i usług związanych z inteligentnym sterowaniem, monitorowaniem, komunikowaniem i procedurami samo-naprawy systemu, 13.umoŜliwić pełniejszy udział technologii strony popytowej (DSR, DSM) w rynku energii, 14.umoŜliwić realizację celów społecznych wynikających z lokalnych i regionalnych strategii rozwoju w zakresie zagadnień energetycznych, 15.dostarczyć odbiorcom informacji i nowych usług umoŝliwiających pełniejszy udział w rynku energii i zabezpieczenie interesów małych odbiorców i wytwórców poprzez aktywny udział w optymalizacji warunków pracy sieci.

Pożądana cech systemu energetycznego Duża liczba źródeł energii Łatwość długoterminowego równoważenia systemu Łatwość bieżącego równoważenia systemu Dostarczanie usług systemowych System obecny Źródłem energii są JWCD przyłączone do sieci przesyłowej lub dystrybucyjnej(zamkniętej) Długoterminowe równoważenie systemu poprzez ekstensywne inwestowanie w generację i sieć, w odpowiedzi na spodziewany wzrost obciążenia, zgodnie z regułą: ΔE= α* Δ PKB Bieżące równoważenie systemu poprzez nadążanie generacji za stochastycznymi zmianami obciążenia (i wytwarzania) System elektroenergetyczny jest dostawcą mocy i energii, usługi systemowe generowane są centralnie jako produkt stowarzyszony, niezbędny dla zapewnienia jakości (niezawodności) zasilania System Inteligentny Źródłem energii są: JWCD przyłączone do sieci przesyłowej lub dystrybucyjnej (zamkniętej) źródła rozproszone, przyłączone do sieci promieniowej na wszystkich poziomach napięć Długoterminowe równoważenie systemu poprzez optymalne inwestowanie w generację i sieć w odpowiedzi na wzrost obciążenia, wynikający z efektywnego wykorzystania energii pierwotnej (opcja zeroenergetycznego wzrostu PKB) Bieżące równoważenie systemu poprzez równoległe oddziaływania na poziom generacji centralnej, rozproszonej oraz obciążenia (bez utraty komfortu odbiorców) Podstawowym produktem dostarczanym przez system elektroenergetyczny są usługi systemowe niezbędne dla zapewnienia jakości zasilania, pętla zaopatrzenia w moc i energię ulega radykalnemu skróceniu za sprawą generacji rozproszonej aktywnie współuczestniczącej na dużą skalę w zapewnieniu niezawodności dostaw

Obejmuje wszystkie technologie wytwarzania i magazynowania energii Umożliwiają rozwój nowych technologii, usług i rynków Dostarczają jakości energii dla e-ekonomii Optymalizują wykorzystanie zasobów i efektywność działania Odporność na atak lub katastrofę naturalną Wyprzedzanie i szybka odpowiedź na zakłócenia systemu (self-heals) Umożliwia aktywny udział odbiorcy Łatwość i niezawodność zabezpieczenia przed awariami Łatwość sterowania przepływem mocy Dominacja generacji scentralizowane istnieje wiele przeszkód przy przyłączaniu źródeł rozproszonych Ograniczona liczba rynków hurtowych, słabo zintegrowanych ograniczone możliwości uczestniczenia dla odbiorców Nacisk na uniknięcie dużych awarii systemu Wolna reakcja na wzrastające wymagania jakości energii Słaba integracja danych operacyjnych z posiadanymi zasobami słabo rozwinięte zarządzanie biznesowe Nieodporne na ataki terrorystyczne i katastrofy naturalne Reakcja ukierunkowana na dalsze zniszczenia nacisk na ochronę zasobów w wyniku awarii Odbiorcy są nieinformowani i nie uczestniczą aktywnie w pracy systemu Jednokierunkowy przepływ mocy Elektromechaniczne Analogowe Ograniczona (transformatory, wyłączniki, obciążenie linii) Duża liczba źródeł rozproszonych z cechą plug-and-play dla OŹE Dojrzałe, dobrze zintegrowane rynki, rozwój nowych rynków energii dostępnych dla odbiorców Jakość energii jest priorytetem szybka reakcja na potrzeby jakościowe rynku Silnie rozwinięta akwizycja danych nacisk na prewencję minimalizującą skutki dla odbiorców Odporne na ataki terrorystyczne i katastrofy naturalne przy wysokich zdolnościach do przywrócenia działania Automatyczne wykrywanie i reakcja na zakłócenie -nacisk na prewencję minimalizującą skutki dla odbiorców Świadomi odbiorcy, zaangażowania i aktywni odbiorcy odpowiedź na zapotrzebowanie i zasoby rozproszone Dwukierunkowy przepływ mocy Sygnały cenowe Odpowiedź na zapotrzebowanie mocy (ograniczenia) Cyfrowe Adaptacyjne, umożliwiające stochastyczne obciążanie sieci Sterowanie z wykorzystaniem urządzeń energoelektronicznych (FACTS)

SWOT dla sieci inteligentnych Strength Bezpośredni wpływ na realizację celów politycznych (3x20) Istniejące rozwiązania technologiczne Weak Wysokie koszty inwestycyjne Niski poziom uświadomienia odbiorców MoŜliwość integracji róŝnych obszarów biznesowych Rosnący nacisk odbiorców na moŝliwość wpływania na ponoszone koszty uŝytkowania energii Naciski ze strony producentów energii na lepsze wykorzystanie potencjału wytwórczego Rosnąca świadomość potrzeby uzyskiwania informacji z systemu dystrybucyjnego

Oportunities MoŜliwość lepszego wykorzystania istniejącego majątku sektora, ograniczenie inwestycji w nowe moce, uniknięcie awarii sieci, MoŜliwość realizacji polityki DSM. Wzrost efektywności energetycznej w sektorze i odbiorców końcowych Znaczne ograniczenie kosztów operacyjnych MoŜliwość świadczenia nowych usług energetycznych po stronie wytwarzania i odbiorców MoŜliwość wchodzenia nowych graczy na rynek energetyczny Włączenie celów środowiskowych do polityki spółek dystrybucyjnych Łatwiejsza budowa rynku energii poprzez stworzenie zachęt do powstawania nowych usług Usuwanie barier dla wprowadzania nowych technologii do sektora energetycznego MoŜliwość lepszego bilansowania systemu i lepszej integracji OZE Zwiększenie niezawodności i jakości zasilania MoŜliwość świadczenia usług przez prosumentów Threads Koszty osierocone nieudanej inwestycji (stranded costs) Niedopasowana polityka regulacyjna Brak spełnienia warunku komunikacji miedzy sieciami (interoperability) Niewłaściwa alokacja kosztów pomiędzy sektor energetyki i odbiorców końcowych Wpływ unbundlingu (konieczność synchronizacji decyzji inwestycyjnych z powstawaniem nowych usług energetycznych) Opóźnienie opracowywania standardów technicznych MoŜliwość rozwoju wytwarzania urządzeń wysokiej technologii Korzyści dla spółek energetycznych (jasny sygnał inwestycyjny, kompensacja kosztów

Korzyści i alokacja kosztów Korzyści netto (wraz z kosztami zewnętrznymi) Problem z identyfikacją i alokacją korzyści Inwestycje Korzyści dla systemu Korzyści dostawców urządzeń i odbiorców Korzyści środowiskowe Koszt głównie dla DSO

Interoperability sieci inteligentnych Czynnik rozwoju Warstwa Opis Organizacyjny Informacyjny 8. Polityka ekonomiczna/regulacyjna 7. Cele biznesowe 6. Procedury biznesowe 5. Otoczenie biznesowe 4. Zrozumienie (semantyczne) Cele polityczne i ekonomiczne zawarte w politykach i prawie Zgodność pomiędzy operacyjnymi procesami biznesowymi a procedurami Cele strategiczne i taktyczne dzielone pomiędzy róŝne businessy Świadomość wiedzy biznesowej Zrozumienie informacji zawartych w strukturze danych Techniczny 3. Interoperabilty (syntaktyczna) 2. Interoperability (pomiędzy systemami) 1. Polączenia podstawowe (fizyczne) Zrozumienie struktury danych informacji wymienianych pomiędzy systemami Mechanizmy umoŝliwiające wymianę informacji pomiędzy systemami za pomocą róŝnych sieci Mechanizmy umoŝliwiające fizyczne i logiczne połączenia pomiędzy systemami

Podstawowe obszary badań w obszarze sieci inteligentnych 1. Zarządzanie popytem i efektywność energetyczna po stronie konsumentów 2. Znajomość informacji o stanie systemów energetycznych na rozległym obszarze 3. Przechowywanie energii elektrycznej 4. Transport elektryczny (głównie PEV) 5. Zaawansowana infrastruktura pomiarowa (AMI) 6. Zarządzanie zasobami rozproszonymi 7. Bezpieczeństwo sieci (Cyber Security) 8. Komunikacja między systemami

Sieci inteligentne. ZłoŜoność zagadnień technicznych Elektrownia Transformator blokowy Stacja Rozdzielcza Turbina Gazowa Stacja Przesyłowa Stacja Rozdzielcza Urządzenia FACTS Mikrosieci stałoprądowe Mikro turbina FACTS ogniwa paliwowe Dekoder STB Odbiorniki z zasobnikami energii Domowe Generatory Inteligentne Domy Sterowniki Zarządzania Popytem Filtry Aktywne Diagnostyka Jakości Energii On-line Systemy Powiązane z Mechanizmami Rynkowymi Zaawansowane urządzenia energooszczędne Baterie stałoprądowe Baterie Rozszerzony EMC Wzmocnione odbiory Wielopozycyjne sterowanie sygnałami rynkowymi Turbina Gazowa M/G Zintegrowane Kontrolery e Prognozowanie Jakości Energii On- Line Electronic Mfg. Integrated Ogniwa Paliwowe Koło zamachowe SMES RTP Usługi Internetowe Połączone mierniki gazu elektryczności wody Ochrona Domu Pomiary przez Internet Interneto we zakupy energii Internetowy obrót energią Lokalna Centralnie Dysponowana Generacja e Biznes zintegrowany ze wszystkimi dostawcami Telewizja Kablowa Telefon Stacjonarny Telefon Komórkowy Sieć Bezprzewodowa PLC

ZłoŜoność techniczna sieci inteligentnych Źródło: A. Mohd: Supervisory Control and Energy Management of an Inverter-based Modular Smart Grid

Data management enterprise integration Business Operations Maintenance Geographical Information System Human Resources Strategic Marketing Crew Management Facilities Management Finance & Control Archive (Energy Data Management) Outage Management SCADA/ EMS/DMS Remote Terminal Unit Network Planning Network & asset Management Billing Energy Balance Management Customer Information Call Center Data Warehouse Scheduling Applications Plant Control Demand Side Management Meter Data Management Meter Energy Sales & Care Sales & Marketing Service & Customer Management Communication Contract & Risk Management Energy Trading Sales Forecast Sales & Trading Power Applications Plant Operations Generation Management Bernd Buchholz Siemens

Podstawowe mechanizmy ograniczenia zuŝycia energii i emisji CO 2 związane z sieciami inteligentnymi (przykład USA do roku 2030) Roczna redukcja zuŝycia energii elektrycznej Mechanizm Bezpośrednia (%) Pośrednia (%) Zmniejszenie zuŝycia przez wzrost świadomości odbiorców i ich działania dostosowawcze Połączone działania marketingowe wokół efektywności energetycznej i programów DSM 3 - - 0 Rozwój metod diagnostyki zuŝycia energii w budynkach 3 - mieszkalnych i usługowych Pomiary i weryfikacja w programach efektywności energetycznej 1 0.5 Przenoszenie obciąŝenia na bardziej efektywne źródła wytwarzania < 0.1 Wsparcie dodatkowe dla pojazdów elektrycznych (PHEV/EV) (load shifting) Metody regulacji i ograniczania napięć w sieciach elektroenergetycznych Wspomaganie dla technologii wiatrowych i fotowoltaicznych (do poziomu 20% mocy zainstalowanej) 3-2 - < 0.1 5 Całkowite zmniejszenie 12 5.5 Źródło: The smart grid: An estimation of the energy and CO2 benefits, Pacific Northwest National Lab.,2010

Obszary Sieci Inteligentnych W USA koszty inwestycyjne zainstalowania 100 mln nowych inteligentnych mierników ocenia się na 40 50 mld $ w ciągu następnych 5 lat NIST Draft Publication NIST Framework and Roadmap for Smart Grid Interoperability Standards Release 1.0 (Draft), Office of the National Coordinator for Smart Grid Interoperability

Sieci informatyczne na potrzeby inteligentnych sieci energetycznych

NIST Draft Publication NIST Framework and Roadmap for Smart Grid Interoperability Standards Release 1.0 (Draft), Office of the National Coordinator for Smart Grid Interoperability NIST Draft Publication NIST Framework and Roadmap for Smart Grid Interoperability Standards Release 1.0 (Draft), Office of the National Coordinator for Smart Grid Interoperability

NIST Draft Publication NIST Framework and Roadmap for Smart Grid Interoperability Standards Release 1.0 (Draft), Office of the National Coordinator for Smart Grid Interoperability

Czynniki zainteresowania DSO sieciami inteligentnymi Czy rozwój technologii jest głównym czynnikiem rozwoju sieci inteligentnych? Czy usługi telekomunikacyjne, informatyczne, usługi obliczeniowe są nowym obszarem działalności biznesowej dla DSO? Mihai PAUN, Gunnar LORENZ: SMART GRIDS AND NETWORKS OF THE FUTURE - EURELECTRIC VIEWS, 20th International Conference on Electricity Distribution, Prague, 2009

Czynniki zainteresowania DSO sieciami inteligentnymi Spodziewany rozwój DG będzie miał znaczący wpływ na rozwój systemu elektroenergetycznego? Czy ryzyko związane z sieciami inteligentnymi jest uwzględnione w metodzie regulacji? Mihai PAUN, Gunnar LORENZ: SMART GRIDS AND NETWORKS OF THE FUTURE - EURELECTRIC VIEWS, 20th International Conference on Electricity Distribution, Prague, 2009

Doświadczenia włoskie (2009) Źródło: Federico Caleno: The Enel Smart Info. A first Smart Grids step to addressing in-home energy efficiency, Prague, 2009

Cel do osiągnięcia poprzez rozwój inteligentnych sieci energetycznych Realizacja celów polityki klimatycznoenergetycznej poprzez rozwój sieci inteligentnych w perspektywie średnioterminowej przy spełnieniu warunku społecznie akceptowalnych kosztów programu. ISE nie rozwiąŝą problemów polskiej energetyki, ale w znakomitym stopniu przyczynią się do jej rozwoju, wzrostu innowacyjności i zdolności komunikowania się sektora z odbiorcami. ISE uwzględnione PEP 2030 ISE mogą słuŝyć jako społecznie i biznesowo akceptowalny katalizator zmian w sektorze elektroenergetyki

Proponowane działania (doraźne) Identyfikacja korzyści, barier, głównych stakeholderów i zasobów związanych z ISE ( state of art ) Powołanie Krajowej Platformy Sieci Inteligentnych jako forum inicjującego i koordynującego rozwój ISE w Polsce Opracowanie realistycznej średnioterminowej strategii rozwoju ISE Wystąpienie do Narodowego Centrum Badań i Rozwoju z wnioskiem o ustanowienie programu badawczego na temat sieci inteligentnych (zagadnienia techniczne i socjoekonomiczne) Zorganizowanie krajowej kampanii informacyjnej o ISE Uwzględnienie ISE w ustawie o efektywności energetycznej Uruchomienie przez NFOŚiGW mechanizmu wspomagającego wybrane programy modelowe w róŝnych obszarach związanych ISE Kontynuacja współpracy z Parlamentem na temat ISE

Grupa inicjująca powołanie Krajowej Platformy Technologicznej Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. Polskie Sieci Elektroenergetyczne Operator S.A.... jest miejsce dla innych podmiotów.

www.smartgrids.eu Common vision April 2006 How to meet the challenges? Strategic research agenda February 2007 5 research areas European Technology Platform SmartGrids Strategic Deployment Document for Europe s Electricity Networks of the Future October 2008 Discussion during the GeneralAssembly Bernd Buchholz Siemens

Wnioski Rozwój sieci inteligentnych stwarza przesłanki techniczne, ekonomiczne i społeczne do rozwoju zrównowaŝonych systemów energetycznych. Kraje, które będą leaderami w technologiach sieci inteligentnych stworzą istotną przeciwwagę rynkową w stosunku do krajów producentów nośników energii. Rozwój sieci inteligentnych wymaga posiadania zawansowanych technologii z zakresu wytwarzania źródeł rozproszonych, technik ITC, energoelektroniki i systemów sterowania. W Polsce Ŝadna z tych technologii nie jest rozwinięta w stopniu umoŝliwiającym działanie podmiotów krajowych na rynkach światowych. Rozwojowi sieci inteligentnych muszą towarzyszyć prace regulacyjne na rynku energii, głównie stwarzające równe warunki funkcjonowania energetyki zcentralizowanej i rozproszonej oraz rozwoju inteligentnego opomiarowania. Horyzont czasowy takich zmian jest dłuŝszy niŝ rok 2020 2030. Inteligentne sieci energetyczne mogą przyczynić się pośrednio do realizacji celów 3x20 nie mniej stanowić będą tylko narzędzie do realizacji celów, którego skuteczność moŝe być wykazana jedynie w całkowicie nowym otoczeniu prawnym i regulacyjnym energetyki. Trzeba jednak zauwaŝyć, Ŝe tylko szybki rozwój sieci inteligentnych w Polsce umoŝliwi załoŝenie, Ŝe będą one znaczącym środkiem realizacji celów Pakietu klimatyczno-energetycznego. O tempie rozwoju sieci inteligentnych w Polsce decydować będzie w duŝej mierze alokacja korzyści i kosztów pomiędzy przedsiębiorstwa energetyczne i odbiorców końcowych. NaleŜy rozwaŝyć powołanie Krajowej Platformy Sieci Inteligentnych jako forum inicjującego i koordynującego rozwój sieci inteligentnych w Polsce.