BAROMETR BEZPIECZEŃSTWA W OBROCIE GOSPODARCZYM - raport
Spis treści Barometr Bezpieczeństwa Badanie 3 Barometr Bezpieczeństwa 4 BOG w grupach 5 Nieuregulowane należności 6 Nierzetelność płatnicza jako przeszkoda w prowadzeniu działalności gospodarczej 7 Przedsiębiorcy jako płatnicy 8 Odzyskiwanie podatku od złych długów 9 Podsumowanie 10 Szczegółowe wyniki badania 11 InfoMonitor budujemy bezpieczeństwo w obrocie gospodarczym 2
Badanie Zatory płatnicze oraz zaległe i stracone zobowiązania stanowią ważne zagadnienie w życiu gospodarczym. Biorąc pod uwagę konsekwencje zaległości płatniczych InfoMonitor Biuro Informacji Gospodarczej S.A. (InfoMonitor), Biuro Informacji Kredytowej S.A. (BIK), Związek Banków Polskich (ZBP) i Pentor Research International (Pentor) dostrzegły potrzebę monitorowania rozmiarów tego zjawiska w obrocie gospodarczym i jego zmian w czasie. Odpowiedzią jest zapoczątkowane w listopadzie 2007 r. regularnie przeprowadzane badanie wśród przedsiębiorców mierzące poziom bezpieczeństwa w obrocie gospodarczym. Podstawowym wskaźnikiem prezentującym poziom oraz zmiany badanego zjawiska jest BOG wskaźnik bezpieczeństwa w obrocie gospodarczym. Badanie przeprowadzono z pracownikami trzech segmentów firm. Respondentami były osoby odpowiedzialne za finanse firmy. Zrealizowano 200 efektywnych wywiadów w grupach: dostawców usług finansowych, którzy stanowili 35% próby (banki, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, ubezpieczyciele, firmy wydające karty kredytowe, firmy leasingowe, firmy zajmujące się wykupywaniem długów i faktoringiem, spółki udzielające pożyczek), dostawców usług masowych 35% próby (spółdzielnie lub wspólnoty mieszkaniowe, dostawcy energii elektrycznej, wodociągi, dostawcy innych usług komunalnych, dostawcy gazu, dostawcy telewizji satelitarnej lub kablowej, przedsiębiorstwa komunikacji miejskiej, operatorzy telekomunikacyjni) i w grupie przedsiębiorców 30%. Badanie przeprowadzono w dniach od 5 do 14 stycznia. Posłużono się metodą wywiadów telefonicznych wspomaganych komputerowo CATI. Najnowsza edycja Barometru uzupełniona została wynikami badania przeprowadzonego na zlecenie Centrum Informacji Gospodarczej przez Agencję Badań Rynku OPINIA wśród przedsiębiorców. InfoMonitor budujemy bezpieczeństwo w obrocie gospodarczym 3
Barometr Bezpieczeństwa W odczuciu przedsiębiorców w ciągu ostatnich 4 miesięcy znacząco spadło bezpieczeństwo w obrocie gospodarczym. Wskaźnik bezpieczeństwa spadł o ponad połowę przyjmując wartość 10,34. Od początku prowadzenia badania wskaźnik spadł o ponad 15 punktów. 25,71 22,19 20,7 21,06 10,34 11'2007 02'2008 05'2008 09'2008 01'2009 Ogółem Wskaźnik może przyjmować wartości z zakresu od -100 do 100. Wzrost jego wartości oznacza poprawę oceny bezpieczeństwa w obrocie gospodarczym. Wartość wskaźnika w styczniu jest dodatnia, wynosi 10,34 i jest o 10,72 punkty niższa od odnotowanej w pomiarze wrześniowym. InfoMonitor budujemy bezpieczeństwo w obrocie gospodarczym 4
BOG w grupach Za tak wyraźny spadek wartości wskaźnika w niemal równej mierze odpowiadają wszystkie trzy grupy badanych firm. Najniższy poziom poczucia bezpieczeństwa w obrocie gospodarczym zanotowano w grupie dostawców usług finansowych. 11'2007; 27 02'2008; 19,02 05'2008; 21,9 09'2008; 16,05 W styczniu 2009 r. wskaźnik bezpieczeństwa w obrocie gospodarczym (BOG) przyjął wartość 6,1 punktów w przypadku dostawców usług finansowych, co stanowi spadek w stosunku do września 2008 o 9,95 punktu. 01'2009; 6,1 finansowych 11'2007; 26,59 02'2008; 19,95 09'2008; 24,32 W przypadku dostawców usług masowych wskaźnik wyniósł 13,58 punktów. 05'2008; 14,2 01'2009; 13,58 masowych 11'2007; 29,2 02'2008; 29,82 05'2008; 27,9 09'2008; 24,67 Dla wskaźnika w grupie przedsiębiorców odnotowano spadek o 11,85 do poziomu 12 punktów. 01'2009; 12 Przedsiębiorcy InfoMonitor budujemy bezpieczeństwo w obrocie gospodarczym 5
Nieuregulowane należności Zaledwie 23% przedsiębiorców nie spotkało się z sytuacją, by kontrahent nie uregulował zobowiązania wobec jego firmy. Pozostałe 77% przedsiębiorców miało do czynienia z tym problemem. Czy kiedykolwiek zdarzyło się żeby kontrahent współpracujący z Pana(i) firmą nie zapłacił należności? Ogółem (N=501) 77% 23% Mikro (N=290) 70% 29% 1% MSP (N=211) 85% 15% Tak Nie Nie wiem, trudno powiedzieć InfoMonitor budujemy bezpieczeństwo w obrocie gospodarczym 6
Nierzetelność płatnicza jako przeszkoda w prowadzeniu działalności gospodarczej Ponad połowa (57%) ankietowanych przedsiębiorców uważa problemy związane z nieterminowym regulowaniem zobowiązań za uciążliwe albo bardzo uciążliwe w prowadzeniu firmy. Proszę powiedzieć na ile kwestia nierzetelnych płatników jest/ byłaby uciążliwa dla bieżącej działalności Pana(i) firmy? Ogółem (N=501) 24% 33% 31% 12% Mikro (N=290) 27% 34% 29% 10% MSP (N=211) 19% 31% 34% 15% 1% Jest/ byłoby to bardzo uciążliwe Jest/ byłoby to uciążliwe Niekiedy stanowi/ może stanowić to problem Nie widzę problemów jakie mogą wywoływać takie sytuacje Nie wiem, trudno powiedzieć InfoMonitor budujemy bezpieczeństwo w obrocie gospodarczym 7
Przedsiębiorcy jako płatnicy Przedsiębiorcy zapytani, jakie zobowiązania swojej firmy uważają za najważniejsze, zadeklarowali, że w pierwszej kolejności wypłacają pensje pracowników 28% ankietowanych. Faktury dostawców i podwykonawców znajdują się na dalszych pozycjach za zobowiązaniami podatkowymi, ZUS i kosztami stałymi. Jakie zobowiązania Pana/i firma reguluje w pierwszej kolejności? Przedsiębiorcy 30% 23% 17% 8% 5% 2% 15% masowych 34% 14% 11% 9% 1% 24% finansowych 19% 10% 17% 4% 3% 3% 44% 2% Ogółem 28% 1 15% 29% Pensje pracowników ZUS Faktury dostawców i za materiały Podatkowe Koszty stałe Faktury podwykonawców Inne InfoMonitor budujemy bezpieczeństwo w obrocie gospodarczym 8
Odzyskiwanie podatku od złych długów Nawet w przypadku, gdy dostawcy towarów lub usług nie otrzymują zapłaty za sprzedane towary czy wyświadczone usługi, powinni zapłacić podatek VAT. Dzięki obowiązującym od 1 grudnia 2008 r. zmianom w ustawie o podatku od towarów i usług sytuacja ta może jednak ulec poprawie. Na określonych zasadach można bowiem odzyskiwać podatek od niezapłaconych faktur (tzw. złe długi). Zgodnie z ustawą podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, która nie została uregulowana w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze. O dokonaniu korekty podatku należnego wierzyciel powinien w ciągu 7 dni od jej dokonania zawiadomić dłużnika oraz właściwy urząd skarbowy. Większość ankietowanych przedsiębiorców (67%) zna nowe uregulowania umożliwiające odzyskanie podatku od faktur, za które płatności nie spłynęły. 25% z nich uważa zmiany za korzystne, większość jednak (71%) jest zdania, że nie wpłyną one na kondycję finansową firmy. Czy słyszał Pan/i o zmianach w ustawie o VAT umożliwiających odzyskanie podatku za faktury, za które płatność nie spłynęła? Czy powiedział(a)by Pan(i), że zmiana w ustawie o VAT umożliwiająca odzyskanie podatku za faktury, za które płatność nie spłynęła, wpłynie na kondycję finansową Pana(i) firmy...? Ogółem 67% 33% Ogółem 4% 21% 71% 4% finansowych 6 34% finansowych 7% 15% 72% 7% masowych 67% 33% masowych 2 72% 2% Przedsiębiorcy 68% 32% Przedsiębiorcy 5% 22% 68% 5% Tak Nie [3] Zdecydowanie korzystnie [2] Raczej korzystnie [1] Nie będzie miała wpływu Nie wiem InfoMonitor budujemy bezpieczeństwo w obrocie gospodarczym 9
Podsumowanie 10 punktów tyle wyniósł wskaźnik bezpieczeństwa w obrocie gospodarczym w styczniu 2009, o tyle samo wskaźnik spadł w porównaniu z wrześniem zeszłego roku 77% firm zdarzyło się nie otrzymać należności od kontrahenta 67% przedstawicieli firm słyszało o zmianach w ustawie o VAT umożliwiających odzyskanie podatku od niezapłaconych faktur InfoMonitor budujemy bezpieczeństwo w obrocie gospodarczym 10
Szczegółowe wyniki badania InfoMonitor budujemy bezpieczeństwo w obrocie gospodarczym 11
W jakim stopniu, w Pana(i) opinii, nieterminowe regulowanie płatności stanowi przeszkodę w prowadzeniu działalności gospodarczej w Polsce? 01.2009 08.2008 05.2008 02.2008 2,0 2,0 2,0 11.2007 2,1 1,9 2,1 1,9 [1] Poważna przeszkoda [4] Niewielka przeszkoda 2,1 2,1 Czy problem nieterminowego regulowania należności, wśród firm z Pana(i) branży, występuje często czy rzadko? 01.2009 08.2008 05.2008 02.2008 2,3 2,4 2,5 2,3 11.2007 2,5 [1] Często [4] Rzadko MASOWE 2,1 Jak ogólnie ocenia Pan(i) zdolność kontrahentów Pana(i) firmy/banku do regulowania bieżących zobowiązań? 01.2009 08.2008 05.2008 02.2008 11.2007 2,5 2,4 2,6 Jaki procent należności, wobec Pana(i) firmy /banku płacony jest zgodnie z terminem? [1] Zdecydowanie niska [4] Zdecydowanie wysoka 2,0 1,9 1,9 MASOWE MASOWE PRZEDSIĘBIORCY (N=60) 2,0 1,9 1,9 2,1 PRZEDSIĘBIORCY (N=60) 2,3 2,5 2,6 2,5 2,5 PRZEDSIĘBIORCY (N=60) NIETERMINOWE REGULOWANIE PŁATNOŚCI Nieterminowość niezmiennie postrzegana jako problem. Podobnie jak w poprzednich kwartałach, tak i obecnie, badani uznają nieterminowe regulowanie płatności przez kontrahentów za znaczne utrudnienie w ich bieżącej działalności. Dokonując oceny powagi tego problemu na 4 stopniowej skali, gdzie 1 oznacza poważne, a 4 niewielkie utrudnienie, aspekt ten w czasie trzech ostatnich pomiarów oceniany jest niezmiennie na 2,0 (średni dla wszystkich badanych). Rangę problemu w największym stopniu dostrzegają przedstawiciele branży finansowej 1,9 (w stosunku do sierpnia 2008 spadek o 0,2). W nieznacznie mniejszym stopniu problem zauważalny jest przez przedstawicieli usług masowych oraz przedsiębiorców wzrost ocen o 0,1 w stosunku do poprzedniego pomiaru (aktualne oceny wynoszą odpowiednio (2,1 i 2,0). Dalszy spadek rzetelności partnerów biznesowych. Kolejny spadek oceny poziomu rzetelności wierzycieli oznacza powrót do poziomu z początku 2008 roku tj. średniej oceny 2,3. Największy spadek odnotowano w opiniach przedsiębiorców z 2,5 w sierpniu 2008, do 2,3 w styczniu 2009. Nieznaczne nasilenie się zjawiska nieterminowego regulowania należności sygnalizują dostarczyciele usług finansowych (2,5, spadek z 2,6). Średni poziom ocen na poziomie w dalszym ciągu utrzymuje się dla przedstawicieli usług masowych. ZDOLNOŚĆ DO REGULOWANIA BIEŻĄCYCH ZOBOWIĄZAŃ Nieznaczny spadek oceny zdolności kontrahentów do regulowania należności. W stosunku do sierpniowego pomiaru respondenci nieznacznie gorzej ocenili zdolność swoich kontrahentów do regulowania bieżących zobowiązań spadek o 0,1 (z do ). Za spadek ogólnego wskaźnika odpowiadają przedsiębiorcy w wypadku których odnotowano spadek (z do ). W wypadku dwóch pozostałych grup objętych badaniem dostarczycieli usług finansowych oraz masowych średnie oceny utrzymały się na poziomie wyników z poprzedniego pomiaru i wynoszą odpowiednio oraz. Ogółem 01.09 1% 1% 5% 18% 29% Ogółem 08.08 4% 5% 13% 37% Ogółem 05.08 7% 8% 14% 29% Ogółem 02.08 1% 4% 3% 15% 33% Ogółem 11.07 1% 5% 7% Finanse 1% 4% 4% 14% 1 31% 21% Usługi masowe 1% 1 1% 34% Przedsiębiorcy (N=60) 8% 12% 22% 24% 32% 25% 30% 27% 29% 24% 30% 1 20% 11% 7% 10% 14% 10% 12% 13% 10% 7% 0% Od 1% do 10% Od 11%do 25% Od 2 do 50% Od 51% do 75% Od 7 do 90% Powyżej 90% Nie wiem, trudno powiedzieć Barometr Bezpieczeństwa Obrotu Gospodarczego InfoMonitor/BIK/Pentor RI 01 2009 8% 7% NALEŻNOŚCI PŁACONE W TERMINIE VS. NALEŻNOŚCI PRZETERMINOWANE Wzrost odsetka nieterminowych płatności. W stosunku do poprzedniego kwartału nie uległy znacznej zmianie deklaracje badanych odnośnie odsetka należności płaconego terminowo przez ich partnerów biznesowych. Blisko co trzeci pytany (30%) deklaruje, że terminowe wpłaty nie przekraczają połowy należności (w poprzedniej fali było to 23%). 29% badanych wskazuje sytuacje, w których terminowe wpłaty plasują się pomiędzy 51%, a 75% wszystkich należności (w sierpniu było to 37%), zaś 25% pytanych otrzymuje w terminie pomiędzy 7 a 90% zobowiązań finansowych. W wypadku 11% respondentów terminowe wpływy należności przekraczają 90%. InfoMonitor budujemy bezpieczeństwo w obrocie gospodarczym 12
Czy w Pana(i) firmie/banku poziom wierzytelności, których termin płatności minął przynajmniej 60 dni temu, jest? KLIENCI INDYWIDUALNI 01.2009 (N=171) 08.2008 (N=170) 05.2008 (N=173) 02.2008 (N=170) KLIENCI KORPORACYJNI 01.2009 (N=156) Czy, Pana(i) zdaniem, poziom wierzytelności, których termin płatności minął przynajmniej 60 dni temu w ciągu ostatnich 3 miesięcy...? KLIENCI INDYWIDUALNI MASOWE PRZEDSIĘBIORCY 01.2009 (N=171) KLIENCI KORPORACYJNI 11.2007 (N=166) 5 11.2007 (N=166) 5 Czy przewiduje Pan(i), że poziom wierzytelności, których termin płatności mija w okresie 60 dni w ciągu następnych 3 miesięcy..? 5 [1] Zdecydowanie wzrósł [5] Zdecydowanie zmalał KLIENCI INDYWIDUALNI 01.2009 (N=171) 2,6 11.2007 (N=166) 5 KLIENCI KORPORACYJNI 01.2009 (N=156) 2,5 5 5 2,3 [1] Zdecydowanie wzrośnie [5] Zdecydowanie zmaleje 11.2007 (N=166) 11.2007 (N=166) 5 5 Barometr Bezpieczeństwa Obrotu Gospodarczego InfoMonitor/BIK/Pentor RI 01 2009 [1] Zdecydowanie wysoki [4] Zdecydowanie niski 11.2007 (N=166) 08.2008 (N=163) 05.2008 (N=151) 02.2008 (N=154) 08.2008 (N=170) 05.2008 (N=173) 02.2008 (N=170) 01.2009 (N=156) 08.2008 (N=163) 05.2008 (N=151) 02.2008 (N=154) 08.2008 (N=170) 05.2008 (N=173) 02.2008 (N=170) 08.2008 (N=163) 05.2008 (N=151) 02.2008 (N=154) MASOWE MASOWE PRZEDSIĘBIORCY 2,6 3,4 3,4 5 MASOWE 5 MASOWE 5 MASOWE 2,6 2,4 2,6 2,6 5 PRZEDSIĘBIORCY 3,4 5 PRZEDSIĘBIORCY 5 PRZEDSIĘBIORCY 3,4 5 PRZEDSIĘBIORCY 2,6 5 WIERZYTELNOŚCI PRZETERMINOWANE Poziom nieterminowych wierzytelności spadek dla klientów detalicznych i wzrost dla korporacyjnych. Obecnie poziom nieterminowych wierzytelności wśród klientów indywidualnych został uznany przez badanych za nieco niższy niż w poprzednim kwartale i oceniony na (na 4 stopniowej skali gdzie 1 oznacza zdecydowanie wysoki, a 4 zdecydowanie niski poziom przeterminowanych należności). Poprawę ocen odnotowano w grupie dostarczycieli usług finansowych (z do ) oraz usług masowych (z 2,4 do 2,6). Na niezmienionym poziomie pozostała średnia ocena wśród przedsiębiorców. W przypadku kontrahentów biznesowych sytuacja dla ogółu badanych uległa nieznacznemu pogorszeniu spadek ocen o 0,2 punktu (z do ). Nieznacznie większe spadki odnotowano wśród przedsiębiorców oraz dostarczycieli usług finansowych (o 0,3 pkt odpowiednio z do 2,6 oraz do ). Spadek o 0,2 pkt. zaobserwowano w grupie dostarczycieli usług masowych (z do ). Kolejny spadek oceny minionego kwartału. Ocena zmian jakie w tej sferze nastąpiły w ostatnich 4 miesiącach ponownie się pogorszyła. Na 5 stopniowej skali, gdzie 1 oznacza zdecydowany wzrost wierzytelności, których termin spłaty minął przynajmniej 60 dni temu, a 5 ich zdecydowany spadek, w odniesieniu do klientów indywidualnych odnotowano tym razem 0,2 punktowy spadek, z do (spadek zanotowany w czasie sierpniowego pomiaru wynosił 0,1). 0,2 punktowe spadki odnotowano w grupie dostarczycieli usług finansowych (z do ) oraz masowych (z do ). W wypadku przedsiębiorców spadek wyniósł tylko 0,1 punktu, a aktualnie notowany wynik, punktu, jest najwyższy wśród trzech badanych grup. W wypadku klientów biznesowych również zaobserwowano spadki dla ogółu respondentów wyraźny, bo o 0,3 punktu, do poziomu. W największym stopniu odpowiadają za niego oceny uzyskane od dostarczycieli usług masowych, według których możliwości płatnicze kontrahentów pogorszyły się o 0,4 punktu (z do ). Wśród dostarczycieli usług finansowych oraz przedsiębiorców spadki są niższe i wynoszą odpowiednio 0,2 i 0,3 punktu i. Wyraźnie złe nastroje w ocenach najbliższego kwartału. O ile w ocenach minionych 4 miesięcy spadki można uznać za niewielkie, o tyle w warstwie prognostycznej sytuacja jest już niepokojąca. Respondenci zarówno w stosunku do swoich klientów detalicznych jak i biznesowych przewidują znaczący, bo 0,6 punktowy spadek zdolności terminowego regulowania należności spadek do poziomu odpowiednio 2,6 oraz 2,5 punktu (oceny na 5 punktowej skali, gdzie 1 oznacza zdecydowane wzrost, a 5 zdecydowany spadek poziomu przeterminowanych wierzytelności). W wypadku klientów detalicznych za spadek ocen przede wszystkim odpowiadają dostarczyciele usług finansowych, którzy poziom przeterminowanych wierzytelności w perspektywie najbliższego kwartału oceniają o 0,8 punktu gorzej niż w pomiarze sierpniowym (). W wypadku dostarczycieli usług masowych oraz przedsiębiorców spadki wynoszą odpowiednio 0,5 (do ) oraz 0,4 (do ). Spadki dotyczące kontrahentów biznesowych w największym stopniu związane są z dostarczycielami usług masowych (spadek o 0,7 do poziomu 2,6). W wypadku pozostałych grup spadki wyniosły 0,6 punktu. 3 InfoMonitor budujemy bezpieczeństwo w obrocie gospodarczym 13
Czy zdarzyło się, iż w okresie ostatnich trzech miesięcy, w celu odzyskania wierzytelności, Pana(i) firma /bank podejmował(a) działania takie jak:...? Ogółem 01.09 (N=171) Ogółem 08. 08 (N=170) Ogółem 05. 08 (N=173) Ogółem 02. 08 (N=170) Ogółem 11.07(N=166) Finanse (N=61) Usługi masowe (N=65) Przedsiębiorcy (N=45) Ogółe 01.09 (N=16) Ogółe 08.08 (N=163) Ogółe 05.08 (N=151) Ogółe 02.08 (N=154) Ogółem 11.07 (N=146) Finanse (N=55) Usługi masowe (N=47) Przedsiębiorcy (N=54) dane w % 11.07 02.08 05.08 08.08 01.09 Wezwania listowne do zapłaty wierzytelności Kontakt bezpośredni z dłużnikiem Wezwania telefoniczne do zapłaty wierzytelności Skorzystanie z usług komornika Podjęcie innych działań prawnych Wymówienie umowy z powodu zaległości w płatnościach Skorzystanie z usług firmy windykacyjnej Podanie dłużnika do Biura Informacji Gospodarczej Sprzedaż należności Ogółem finansowych Poziom wierzytelności, których termin płatności minął przynajmniej 60 dni temu w stosunku do ogółu wierzytelności, wynosi 0% Od 1 do 2% Od 3% do 4% Od 5% do Od 7% do 8% Od 9% do 10% Powyżej 10% Nie wiem/ trudno powiedzieć Odmowa KLIENCI INDYWIDUALNI 4% 4% 5% 2% 4% 20% 25% 3% 24% 5% 22% 18% 1 10% 7% 12% 19% 10% 2% 3% 18% 1 11% 5% 8% 23% 13% 2% 2% 17% 8% 12% 5% 17% 28% 11% 9% 29% 1 11% 4% 9% 1 7% KLIENCI KORPORACYJNI 4% 28% 13% 10% 5% 8% 19% 12% 2% 10% 29% 15% 10% 5% 9% 17% 9% 29% 15% 11% 3% 10% 13% 9% 2% 29% 21% 25% 32% 28% 93 93 94 93 96 93 91 90 90 96 96 96 94 96 99 90 92 97 93 93 85 88 92 85 91 87 83 87 84 94 80 90 96 81 91 88 90 92 90 85 83 84 85 82 89 89 84 84 81 91 67 74 83 73 79 95 95 88 92 97 51 44 53 58 55 69 59 63 61 63 59 41 53 64 66 22 28 42 45 33 59 55 48 54 51 71 64 59 57 61 57 51 46 60 47 45 48 37 43 42 61 43 45 48 50 69 44 60 59 70 61 49 43 51 54 52 33 28 30 22 39 36 39 33 33 51 54 54 46 53 29 19 26 23 14 37 35 35 28 30 20 20 23 15 21 29 39 29 20 36 13 11 26 14 11 18 7 13 10 13 15 13 10 12 11 23 20 14 19 20 11 6 3 10 4 10 13 13 7 8 13% 12% 5% 12% 23% 13% 12% 7% 15% 18% 14% 14% 13% masowych (N=60) Przedsiębiorcy (N=60) 11% 3% 1 11% 8% 15% 14% 9% 5% 11% 15% 7% 4% 12% 12% 5% 11% 18% 13% 3% 15% 5% 9% 5% 22% 13% 4% 11% 15% 2% 4% 15% 15% 2% 9% 4% 13% 17% 14% 19% 11% 9% 1% 10% 2% 9% SPOSOBY RADZENIA SOBIE Z PRZETERMINOWANYMI WIERZYTELNOŚCIAMI Respondenci zapytani jak radzą sobie z nierzetelnymi kontrahentami niezmiennie najczęściej wskazują na listowne wezwania do zapłaty wierzytelności. W okresie czterech ostatnich miesięcy taką metodą odzyskiwania zaległych wierzytelności posłużyło się 9 badanych (o 3 pkt. proc. więcej niż w ubiegłej fali badania). Po metodę tą najchętniej sięgają dostawcy usług masowych (99%). Nieco rzadziej pytani decydują się na bezpośredni kontakt z dłużnikiem 91% i na telefoniczne wezwania do zapłaty 89% (obydwa sposoby zyskały na popularności od czasu poprzedniego pomiaru). Metody te najchętniej wykorzystują dostarczyciele usług finansowych (w obydwu wypadkach wzrost o 10 pkt. proc. w stosunku do sierpnia. Na szczególną uwagę zasługuje wzrost zainteresowania skorzystaniem z pomocy Biura Informacji Gospodarczej (z 15% do 21%). Metoda ta szczególnie zyskała na popularności dostarczycieli usług finansowych w sierpniu skorzystanie z niej deklarowało 20% pytanych, w styczniu 3. POZIOM ZADŁUŻENIA Poziom przeterminowanych wierzytelności nadal stabilny. Poziom wierzytelności klientów indywidualnych, których termin płatności minął przynajmniej 60 dni temu nie zmienił się znacząco od czasu ostatniego pomiaru. Przeterminowane wierzytelności stanowią pomiędzy 1 a 2% wszystkich wierzytelności w wypadku blisko co 5 respondenta (20%). Co 4 pytany deklaruje, że nieterminowe regulowanie należności stanowi pomiędzy 3% a wszystkich wpłat (25%). 17% pytanych deklaruje, iż długi, których termin spłaty minął przynajmniej 60 dni temu stanowią pomiędzy 7 a 10% wszystkich długów. W stosunku do poprzedniej fali badania można zaobserwować wzrost liczby respondentów (o 5 pkt. proc.) wskazujących na zaległości przekraczające 10% wszystkich należności aktualnie jest to aż 23% pytanych (w sierpniu 18%). Klienci korporacyjni niezmiennie stanowią grupę, która w nieco mniejszym stopniu zalega z płatnościami. W ich wypadku tylko 19% przeterminowanych zaległości przekracza 10% wszystkich należności. 32% respondentów deklaruje, że przeterminowane płatności wśród kontrahentów biznesowych nie przekraczają 2% wszystkich należności (w sierpniu było to 39%). Co 4 badany (23%) w dalszym ciągu deklaruje, że zaległości takie utrzymują się na poziomie 3- wszystkich należności, zaś 13% pytanych szacuje poziom płatności, których termin minął przynajmniej 60 dni temu, na 7 10% wszystkich należności. Zmiany w tym obszarze może jednak sugerować rosnący odsetek respondentów nie potrafiących lub odmawiających odpowiedzi na to pytanie wśród klientów indywidualnych z 6 do 11%, w wśród korporacyjnych z 6 do 14%. Barometr Bezpieczeństwa Obrotu Gospodarczego InfoMonitor/BIK/Pentor RI 01 2009 InfoMonitor budujemy bezpieczeństwo w obrocie gospodarczym 14
Proszę podać szacunkowy poziom wierzytelności, których termin płatności minął przynajmniej 60 dni temu. Czy jest to kwota...? Do 5 tys zł 5,1-10 tys zł 10,1-20 tys zł 20,1-50 tys zł 50,1-75 tys zł 75,1-100 tys zł 100,1-150 tys zł Powyżej 150 tys zł Miałem(am) takie wierzytelności, ale już ich nie mam Nie wiem Odmowa Ogółem 01.09 Ogółem 08.08 Ogółem 05.08 Ogółem 02.08 Ogółem 11.07 Finanse Usługi masowe Przedsiębiorcy (N=60) 4 9 9 9 10 8 9 13 4 7 8 13 11 11 7 3 7 10 10 11 11 8 11 11 9 6 20 13 15 Ogółem finansowych masowych (N=60) Przedsiębiorcy (N=60) 14 13 5 4 10 6 3 4 3 10 6 7 5 11 8 8 6 3 9 1 4 4 15 3 6 6 3 67% 6 67% 68% Tak 31 33 30 30 31 28 30 28 1 1 Nie 13 1 1 10 33% 34% 33% 32% 8 2 1 4 3 Czy słyszał Pan/i o zmianach w ustawie o VAT umożliwiających odzyskanie podatku za faktury, za które płatność nie spłynęła? Czy powiedział(a)by Pan(i), że zmiana w ustawie o VAT umożliwiająca odzyskanie podatku za faktury, za które płatność nie spłynęła, wpłynie na kondycję finansową Pana(i) firmy...? średnia Ogółem 4% 21% finansowych masowych 7% 15% 2 71% 72% 72% 7 9 8 7 7 6 3 4 7 4% 1.3 7% 1.3 2% 1.3 Wartość przeterminowanych wierzytelności na stałym poziomie. Blisko jedna trzecia badanych (30%) szacuje poziom wierzytelności, których termin płatności minął przynajmniej 60 dni temu na kwotę przekraczającą 150 tysięcy złotych. Taki poziom zadłużenia wskazywany jest przez większość respondentów we wszystkich badanych grupach. Zaległości pomiędzy 20 a 50 tysięcy PLN wskazuje 31% pytanych - w sierpniu było mniej, bo 2. W porównaniu z poprzednim pomiarem nieznacznie zmniejszyła się grupa respondentów, wskazujących na wierzytelności których łączna wartość nie przekracza 20 tysięcy PLN w sierpniu był to co 3 pytany (33%), obecnie jest to 29%. PYTANIA DODATKOWE 2/3 (67%) pytanych słyszało o zmianach w ustawie VAT w efekcie których możliwe będzie odzyskanie podatku z faktur, za które płatności nie spłynęły. Zmiana ta jest jednak dość chłodno przyjmowana blisko 3/4 pytanych (71%) uznaje, że taki zapis nie będzie miał wpływu na kondycję finansową ich firmy. Co 5 (20%) twierdzi, że patrząc z perspektywy płynności finansowej jest to zapis raczej korzystny, a w ocenie 4% bardzo korzystny. Pensje pracowników to zobowiązania finansowe, które firmy objęte badaniem najczęściej starają się regulować w pierwszej kolejności (wskazywane przez 28% firm). Nieco rzadziej jako zobowiązania opłacane w pierwszej kolejności respondenci wskazują na podatki oraz składki ZUS odpowiednio 1 i 15%. Koszty stałe oraz fakturowanie materiałów to priorytety dla respondentów. Jedynie 2% pytanych na pierwszym miejscu stawia opłacenie faktur przychodzących od podwykonawców. Jednocześnie 29% pytanych nie potrafi wskazać tych zobowiązań, które ich firma opłaca w pierwszej kolejności. Zjawisko to jest szczególnie widoczne wśród dostarczycieli usług masowych (44%). Przedsiębiorcy 5% 22% 68% 5% 1.3 [3] Zdecydowanie korzystnie [2] Raczej korzystnie [1] Nie będzie miała wpływu Nie wiem Jakie zobowiązania Pana/i firma reguluje w pierwszej kolejności? Ogółem 28% 1 15% 2% 29% finansowych 19% 10% 17% 4% 3% 3% 44% masowych (N=60) 34% 14% 11% 9% 1% 24% Przedsiębiorcy (N=60) 30% 23% 17% 8% 5%2% 15% Pensje pracowników ZUS Faktury dostawców i za materiały Inne Podatkowe Koszty stałe Faktury podwykonawców Barometr Bezpieczeństwa Obrotu Gospodarczego InfoMonitor/BIK/Pentor RI 01 2009 InfoMonitor budujemy bezpieczeństwo w obrocie gospodarczym 15