Dudek Par agliders, ul. Cent ralna 2U, 86-031 Osielsko, tel. 052 324 17 40, info@dudek.eu www.dudek.eu
SPIS TREŚCI Str. 1. Wprowadzenie...3 2. O skrzydle Manta...4 DLA KOGO MANTA TKANINA OLINOWANIE TAŚMY NOŚNE 3. Speed system...8 JAK DOPASOWAĆ JAK UŻYWAĆ 4. Uprząż...11 5. Lot...11 KONTROLA PRZED STARTEM START ZAKRĘTY LOTY TERMICZNE I ŻAGLOWE LATANIE ZE SPEED SYSTEMEM LĄDOWANIE HOLOWANIE ZA WYCIĄGARKĄ I MOTOPARALOTNIARSTOWO AKROBACJE 6. Szybkie wytracanie wysokości...16 KLAPY SPIRALA B-SZTAL 7. Sytuacje niebezpieczne...17 PODWINIĘCIE BOCZNE (KLAPA) PRZECIĄGNIĘCIE i SPIRALA NEGATYWNA, KORKOCIĄG) WING OVER PODWINIĘCIE CZOŁOWE (FRONTSZTAL) PRZERZUCENIE LINKI - LINE OVER (KRAWAT) SPADOCHRONOWANIE STEROWANIE W SYTUACJACH AWARYJNYCH 8. Jak dbać o paralotnię...20 PRZECHOWYWANIE CZYSZCZENIE NAPRAWY JAK OGRANICZYĆ STARZENIE SIĘ SKRZYDŁA 9. Dane techniczne...22 10. Gwarancja, AeroCasco...23 11. Co kupiłeś...25 12. Tabele długości linek...26
UWAGA! Przed pierwszym użyciem skrzydła zapoznaj się z tym podręcznikiem
PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA 1. W p r o w a d z e n i e G R AT U L A C J E! J e s t n a m b a r d z o m ib o p o w i t a c i w[ r ó d s t a l e r o s n c e g o g s k r z y d eb p r o d u k c j i A DR UA DG EL IK D PE R S. S t ab e[ s i wb a[ c i c i e l e m M a n t a, s k o n s t r u o w a n e j z g o d n i e z n a j n o w s z y m i [ w i a t o w y m d z i e d z i n i e. I n t e n s y w n e p r a c e p r o j e k t o w e, n o w o c z e s n y p r o c e s p r o d u k t e s t o w a n i e p o z w o l ib o u z y s k a p a r a l o t n i p r z y j a z n w p i l o t c h a r a k t e r y z u j c s i d o b r y m i o s i g a m i i s p r a w i a j c w i e l e r l a t a n i a. { y c z y m y C i w i e l u g o d z i n p r z y j e m n i e i b e z p i e c z n i e s p d w p o w i e t r z u. Z A S T R Z E{ E N I E P r o s i m y o b a r d z o u w a n e p r z e s t u d i o w a n i e t e g o p o d r c z n i o d n o t o w a n i e n a s t p u j c y c h i n f o r m a c j i : Te n p o d r c z n i k m a sb u y w yb c z n i e j a k o p o m o c w p o s p a r a l o t n i M a n t a. N i e sb u y o n w a d n y m w y p a d k u d o t e j l u b j a k i e j k o l w i e k i n n e j p a r a l o t n i, Loty na paralotni mogą być wykonywane przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia (Świadectwo Kwalifikacji) lub podczas nauki pod nadzorem instruktora, Pilot jest osobiście odpowiedzialny za swoje b e z p i e c z ed s t w o i u t r z y m a n i e p a r a l o t n i w s t a n i e p eb n e j s p r a w n o[ c i, U y t k o w a n i e p a r a l o t n i o d b y w a s i w yb c z n i e n a r y z y k o P r o d u c e n t a n i s p r z e d a w c a n i e p o n o s i z t e g o t y t ub u a o d p o w i e d z i a l n o[ c i, W d n i u o d b i o r u p a r a l o t n i o d p r o d u c e n t a s p eb n i a o n a C E N / A F N O R. W p r o w a d z e n i e j a k i c h k o l w i e k z m i a n d o p p o w o d u j e u t r a t w a n o[ c i t e g o c e r t y f i k a t u. Uwaga Ze względu na nieustający proces doskonalenia konstrukcji Producent zastrzega, że zakupiona paralotnia może nieznacznie różnić się od tej, opisanej w podręczniku. 3
2. O skrzydle Manta Dla kogo Manta? MANTĘ dedykujemy następującym grupom pilotów: Pilotom, którzy po zdobyciu doświadczenia na sprzęcie rekreacyjnym chcieliby spróbować swoich sił na sprzęcie dającym o wiele lepsze możliwości podczas wykonywania przelotów, nie tracąc przy tym radości z latania, średnio zaawansowanym sportowcom, którzy chcą rozpocząć latanie wyczynowe, ale zależy im na zachowaniu maksymalnego marginesu bezpieczeństwa, motoparalotniarzom, czyli do latania z napędem plecakowym, paralotniarzom, którzy holując się za wyciągarką, potrzebują stabilnego i szybkiego skrzydła, wydajnie nabierającego wysokości po starcie. Manta jest perfekcyjną kombinacją dobrych osiągów i bezpieczeństwa. Manta ma wąski, eliptyczny obrys o lekko cofniętych końcówkach. Konstrukcja potrójnych komór podpartych wsparciami zapewnia gładkość górnej powierzchni, wierne odtworzenie profilu aerodynamicznego na całej rozpiętości, i co najważniejsze - małą liczbę punktów nośnych. Łączna długość linek w Mancie została znacznie zredukowana, a wraz z nią szkodliwe działanie oporów powietrza. Owocuje to wyjątkowo korzystnym współczynnikiem oporu - zwłaszcza przy dużych prędkościach. Każda z końcówek skrzydła jest skonstruowana z trzech dodatkowych cel, tworzących stabilizatory. Zapewniają one utrzymywanie kierunku przy locie na wprost oraz efektywne i równomierne wykonywanie zakrętów. Profil aerodynamiczny Manty został opracowany na bazie doświadczeń z poprzednimi naszymi konstrukcjami i przetestowany metodą numeryczną w programie komputerowym. Profil ten, dzięki specyficznemu ukształtowaniu, zapewnia wysoki współczynnik bezpieczeństwa przy dużej nośności i doskonałości. Precyzyjny kształt krawędzi natarcia utrzymywany jest przez wzmocnienia z laminowanej tkaniny, która wykorzystana jest również do obszywania płatów przy krawędzi wlotów oraz krawędzi spływu. Wloty napełniające znajdują się na dolnej powierzchni skrzydła w pobliżu krawędzi natarcia. Równomierny rozkład obciążenia punktów nośnych na czaszy uzyskany jest dzięki zastosowaniu wzmocnień z tkaniny laminowanej i wzmocnień międzylinkowych. 4
PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA Odpowiednio ukształtowane i rozmieszczone otwory międzykomorowe gwarantują bardzo sprawną dystrybucję ciśnienia wewnątrz czaszy oraz jej szybkie wypełnianie. Liczba otworów została znacznie zredukowana co powoduje, że nie zniekształca się profil aerodynamiczny. Nasze paralotnie zbudowane są z najlepszych materiałów, które wcześniej uważnie przetestowaliśmy. Sprawia to, że nieznacznie większa jest ich cena, lecz jesteśmy przekonani, że komfort użytkowania, trwałość i bezpieczeństwo są najważniejsze. Takie podejście do naszych wyrobów pozwoliło nam także zapewnić DŁUŻSZY OKRES GWARANCJI - do TRZECH LAT. Szczegóły znajdziesz na stronie 23. TKANINA Każdy rodzaj tkaniny ma niepowtarzalne właściwości. Dobraliśmy je tak, by tworzyły znakomitą całość. Na górnej powierzchni Manty zastosowaliśmy tkaninę firmy Porcher 9092 o 2 nazwie SkyTex Aquatic (ciężar 44g/m ). Jest to tkanina nylonowa, pokryta rewelacyjnym impregnatem E85A, która po intensywnych testach w laboratoriach i w powietrzu została wprowadzona w styczniu 2002 roku do seryjnej produkcji. Tkanina z tym impregnatem cechuje się mniejszą sztywnością, i co najważniejsze - większą wytrzymałością na rozciąganie, rozdarcie i promienie UV. Nie jest ona silikonowana, co pozwala na dokonywanie drobnych napraw przez naklejanie samoprzylepnych łatek. Poszycie dolne wykonane jest ze SkyTex-u 9017 z impregnatem E38A 2 (39g/m ). Tkanina ta cechuje się doskonałym stosunkiem wagi do wytrzymałości. Jest ona także jednym z największych osiągnięć firmy Porcher, specjalizującej się w poszukiwaniu najlepszych rozwiązań materiałowych dla paralotniarstwa. Przegrody wewnętrzne muszą być stosunkowo sztywne i odporne na naprężenia. Wszystkie te cechy posiada SkyTex 9017 z impregnatem E29A. OLINOWANIE Do olinowania MANTY zastosowaliśmy najnowszy produkt firmy Cousin Trestec tj. Dyneema Ultimate Prestretched, która to linka wykazuje tak pożądane cechy jak, wysoka odporność na zmęczenie i duża wytrzymałość przy relatywnie niewielkiej grubości.dyneema Ultimate w procesie produkcyjnym jest poddawana dodatkowemu procesowi stabilizacji - każde z włókien jest wstępnie naciągane z siłą starannie dobraną do zastosowanego splotu a następnie stabilizowane termicznie w ściśle określonej temperaturze. W rezultacie powstaje linka o dużo mniejszej elastyczności, 5
mniej podatna na kurczenie się w wilgotnym środowisku i z wysoką stabilnością naprężenia na całej długości. Wszystkie linki MANTY posiadają kolorowy oplot poliestrowy, okrywający znajdujący się wewnątrz rdzeń. System olinowania składa się z pojedynczych linek zakończonych zaszytymi pętelkami. Duże zróżnicowanie linek we wszystkich warstwach jest spowodowane optymalizacją stosunku oporu do grubości w zależności od obciążeń występujących w danej grupie linek (zobacz tabele długości linek na str. 28-30). Linki warstwy górnej przymocowane są do punktów nośnych skrzydła. Linki tej warstwy w części środkowej grupowane są po 3 i łączone z jedną linką główną. Linki z grup zewnętrznych łączone są po 2 i 3 za pomocą linek warstwy środkowej. Te z kolei grupowane po dwie łączą się kaskadowo z jedną linką główną. Linki główne przymocowywane są do deltek (oczek metalowych typu delta, łączących linki z taśmami nośnymi). Linki stabilizatora łączą zewnętrzne punkty nośne z deltkami, również na zasadzie kaskady. Nie inaczej jest z linkami sterowniczymi. Linki przymocowane do krawędzi spływu łączą się kaskadowo przez kolejne warstwy z głównymi linkami sterowniczymi, które dalej przechodzą przez bloczki przyszyte do tylnej części taśm nośnych i zakończone są uchwytami sterowniczymi. Zewnętrzne linki górnej grupy dodatkowo przechodzą przez metalowe oczka dając poprawę efektywności sterowania. Linki sterownicze nie pełnią funkcji nośnej. Uchwyty sterownicze przymocowane są do głównych linek sterowniczych w optymalnym punkcie, gwarantującym maksimum bezpieczeństwa i efektywne działanie. Punkt ten zaznaczony jest na lince czarną linią. To ustawienie nie powinno być zmieniane. Przymocowanie sterówek powyżej oznaczeń fabrycznych, spowoduje stałe przyhamowanie paralotni, mogące być przyczyną wypadku. Nadmierne luzowanie linki sterowniczej również nie jest wskazane ze względu na znaczne zmniejszenie naprężenia podtrzymującego krawędź spływu co może być w pewnych sytuacjach niebezpieczne. Linki mają zróżnicowaną kolorystykę w zależności od ich wytrzymałości i grubości (kolorystyka może ulegać nieznacznym zmianom) : grubość: 1,9 mm; wytrzymałość: 328 dan; kolor: niebieski, grubość: 1,5 mm; wytrzymałość: 216 dan; kolor: czerwony, grubość: 1,3 mm; wytrzymałość: 146 dan; kolor: żółty, grubość: 1,1 mm; wytrzymałość: 128 dan; kolor: zielony, Linki główne przymocowane są do oczek metalowych typu delta (zwanych deltkami), wykonanych ze stali nierdzewnej. Na deltki założone są dodatkowo gumowe oringi zapobiegające przesuwaniu się linek. Deltki przymocowane są do taśm nośnych. 6
PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA TAŚMY NOŚNE A A B C D BLOCZEK STERÓWKI BLOCZEK UCHWYT STEROWNICZY DO BELKI SPEED KARABINEK 7
TAŚMY NOŚNE W Mancie zostały zastosowane poczwórne taśmy nośne (przy czym taśma A jest rozdzielona na A i A') i są one przystosowane do zainstalowania speed systemu. Zewnętrzna linka główna rzędu A przymocowana jest do taśmy A' (z niebieską obszywką), pozostałe linki z tego rzędu do taśmy A (ze złotą obszywką), linki rzędu B i linki stabilizatorów do taśmy B (z czerwoną obszywką), linki rzędu C do taśmy C (z czarną obszywką), a do taśmy D (z szarą obszywką) przymocowane są linki z rzędu D oraz linki sterownicze (poprzez odpowiednie bloczki). W celu łatwego rozróżniania każda z taśm nośnych obszyta jest tkaniną innego koloru: A - złotą (używana podczas startu) A' - niebieską (używana do zakładania dużych uszu) B - czerwoną (używana przy B-sztalu) D - szarą (używana do gaszenia paralotni w warunkach silnego wiatru - rezygnacja ze startu). 3. Speed system System regulacji prędkości składa się z linki przyszytej do rzędu A, przebiegającej przez dwa bloczki i zakończonej pętelką z haczykiem. Do tej pętelki przymocowuje się linkę biegnącą do belki przyspieszacza. W czasie lotu nie przyspieszonego wszystkie taśmy mają długość 50 cm. Speed system oddziałuje na taśmy A (razem z A'), B i C. Wciśnięcie belki przyspieszacza powoduje skracanie się taśm A i stopniowo taśmy B, aż do uzyskania różnicy 1 cm pomiędzy nimi. Minimalna długość wynosi dla tych taśm odpowiednio 39 i 40 cm. Taśma C jest skracana proporcjonalnie a jej minimalna długość wynosi 45 cm. Taśma D zachowuje swoją oryginalną długość. Uwaga! Nieprawidłowo wyregulowany speed system powoduje utratę certyfikatu! JAK DOPASOWAĆ? W większości współczesnych rozwiązań uprząż posiada bloczki i zintegrowaną belkę przyspieszacza. Jeżeli tak nie jest, należy takie bloczki przyszyć do uprzęży za pośrednictwem mocnej tasiemki. Miejsce przyłączenia bloczka powinno być dobrane w taki sposób, aby 8
PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA TAŚMY NOŚNE - PEŁNY SPEED SKRACANIE 5 cm SKRACANIE 10 cm B C D SKRACANIE 11 cm A A 9
zmaksymalizować oddziaływanie nóg i uniknąć efektu odpychania się z uprzężą do tyłu. Linka wychodząca od belki przyspieszacza, powinna być trwale z nią złączona (za pomocą przeplecionych pętelek bądź innego, nierozwiązującego się węzła). Drugi koniec tej linki biegnie w górę poprzez bloczki i jest połączony z małymi karabinkami o silnie sprężynującym zamku lub haczykami. Długość linki speed systemu powinna być tak dobrana, żeby łatwo było postawić nogę na belce przyspieszacza, a zarazem na tyle krótka, by pilot był w stanie regulować prędkość w pełnym zakresie działania speed systemu. W Mancie do uzyskania maksymalnej prędkości potrzebny jest dwustopniowy system belek. Upewnij się, czy obie linki speed systemu są równej długości. W przeciwnym wypadku wciskając belkę przyspieszacza będziesz wprowadzał skrzydło w nieplanowany zakręt. Koniecznie sprawdź długości linek zanim wystartujesz! Maksymalne przyspieszenie jest osiągane, gdy oba bloczki regulacji speed systemu zetkną się ze sobą. JAK UŻYWAĆ? Przed startem połącz taśmy nośne paralotni z uprzężą za pośrednictwem głównych karabinków. Następnie, za pomocą małych karabinków lub zakręcanych oczek, połącz ze sobą pętelki na końcu linek biegnących od belki przyspieszacza z pętelkami znajdującymi się na końcu regulacji speed systemu przy taśmach A (połączenie to może też być zrealizowane za pomocą haczyków). Zanim wystartujesz upewnij się, że linki nie są poplątane i speed system działa płynnie. Aby przyspieszyć lot, wystarczy położyć stopy na belce przyspieszacza i wypchnąć ją do przodu w płaszczyźnie poziomej. Jeżeli, naciskając na belkę, odczujesz spadek oporu pod nogami - może to być początek podwinięcia. W takiej sytuacji natychmiast zwolnij nacisk na belkę. Bądź wyczulony na tego rodzaju zaniki oporu na belce - dzięki szybkiej reakcji unikniesz większości czołowych podwinięć, mogących wystąpić w czasie używania speed systemu. Użycie speed systemu powoduje zmniejszenie kąta natarcia, dzięki czemu wzrasta prędkość postępowa paralotni, ale jednocześnie jej podatność na deformację. Zwiększa się też dynamika zmian ruchów powietrza wokół skrzydła. Z tego powodu nie używaj speed systemu w warunkach turbulentnych, nisko nad ziemią lub w bliskim sąsiedztwie innych użytkowników przestrzeni powietrznej! Nie używaj speed systemu w trakcie wykonywania niebezpiecznych 10
PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA m a n e w r. ó wg d y w t r a k c i e w c i s k a n i a b e l k i p r z y s p i e s z a c z a p o d w i n i c i e, o d p u[ j n a t y c h m i a s t i w y p r o w a dz p a r a l o t s y t u a c j i t a k j a k z w y k l e! 4. U p r z D o l a t a n i a n a p a r a l o t n i M a n t a, m o n a u y d o w o l, n w e j a t e s t k t ó r e j p u n k t p o d w i e s z e n i a z n a j d u j e s i w o d l e gb o[ c i o d 3 s i e d z i s k a. J e d n a k e n a j b e z p i e c z n i e j s z o d l e gb o[ c i j e s t 4 O d l e gb o[ p o z i o m a p o m i d z y k a r a b i n k a m i p o w i n n a m i e[ c i o d 3 7 c m d o 4 5 c m - w t y m p r z y p a d k u t a k e n a j b e z p i e c z n o d l e gb o[ 4 0 c m. P r o s z z w r ó c i u w a g, e o d l e gb o[ s i e d z i s k a o d p u n k t u p w pb y w n a p ob o e n i e s t e r ó w e k w s t o s u n k u d o c i ab a p i l o t a r u c h ó w p i l o t a p o d c z a s s t e r o w a n i a p a r a l o t n i w r ó n y c h u p b y r ó. n y U w a g a Z! b y t c i a s n e z a c i g n i c i e t a[ m k r z y a k o w y c h m a d u n a s p o s ó b s t e r o w a n i a p a r a l o t n i i w c a l e n i e m u s i p r o w z w i k s z e n i a b e z p i e c z ed s t w a. Z a w s z e z a c i g a j t a[ m y k r z ( j e e l i w y s t p u j ) d o i c h o p t y m a l n e g o p ob o e n i a. 5. L o t K O N T R O LP AR Z E D AS R T E M D o kb a d n a k o n t r o l a s p r z t u p r z e d s t a r t e m j e s t n i e z b d n a p k a d e g o u r z d z e n i a l a t a j c e g o, a M a n t a n i e j e s t t u a d n y m P o w y p a k o w a n i u s k r z y db a z p l e c a k a i r o zb o e n i u n a z i e m p o d k o, w sy y m e t r y c z n i e d o k i e r u n k u w i a t r u, n a l e y s p r a w d z i r z e c z y : p r z e d k a d y m s t a r t e m s p r a w dz, c z y n i e m, a l i un se zk ki o d z ed t a[ m n o[ n y c h. N i e s t a r t u j g d y w y p a t r z y s z c h o b y n a j m u s z k o d z e n i e, p a r a l o t n i a p o w i n n a b y t a k r o zba o p r on wa a, daz b cy e l idn o k i c z[ c i c e n t r a l n e j s k r z y db a ( t o t e w ya czh e o dzb zoc te y m z t a[ m y o b s z y c i e m ), n a p r ab y s i p r z e d l i n k a m i p r o w a d z c y m i s k r z y db a ( t o t e w y c h o d z A ' c z e nz i et a[ b ime sy k i m o b Ta s zky ice i e m ). ub o e n i e g w a r a n t u j e B a t w y i s y m e t r y c z n y s t a r t c ab e g 11
środkowe komory muszą być ułożone szczególnie starannie. Krawędź natarcia powinna być wyrównana i naprężona, wszystkie linki i taśmy powinny być rozplątane i ułożone w taki sposób, aby o nic się nie zahaczały. Szczególną uwagę należy zwrócić na linki rzędu A biegnące od taśm A (złota obszywka) i taśm A' (niebieska obszywka) do samej czaszy, nie mniej istotne jest rozłożenie linek sterowniczych, tak aby nie były splątane i nie zahaczały się w czasie startu. Powinny być pewnie przymocowane do uchwytów sterowniczych i swobodnie przechodząc przez bloczki, łączyć się poprzez rozgałęzienia z krawędzią spływu, upewnij się że taśmy nośne nie są przekręcone, niezmiernie ważne jest, by żadna linka nie była przerzucona ponad czaszą. Tego rodzaju "krawat" może doprowadzić do katastrofy w trakcie startu. Zawsze załóż i zapnij kask, zanim wepniesz się do uprzęży. Sprawdź dokręcenie wszystkich metalowych oczek łączących linki główne z taśmami nośnymi (mogą niekiedy odkręcić się samoczynnie). Sprawdź główne karabinki. Powinny być prawidłowo zamocowane, a ich zatrzaski mocno zamknięte i zabezpieczone. START Start klasyczny stosuje się przy słabym wietrze lub w warunkach bezwietrznych. Stojąc twarzą do wiatru, przełóż płasko złożone taśmy nad ramionami (taśmy A są na wierzchu) i wepnij w karabinki połączone z punktami podczepienia uprzęży. Zabezpiecz blokady karabinków. Weź w dłonie uchwyty sterownicze, chwytając jednocześnie taśmy A (ze złotą obszywką) na wysokości zszyć końców taśm - pod deltkami. Lekko ugięte ręce rozłóż na boki, lekko w dół i do tyłu. Reszta taśm spoczywa w pobliżu zgięć w łokciach. Delikatnym naprężeniem linek sprawdź, czy taśmy A są na wierzchu, a linki nie są splątane. Cofnij się pod środek skrzydła i lekko pochylony pobiegnij energicznie i płynnie do przodu. Gdy skrzydło napełniło się powietrzem i lekko uniosło przenieś płynnie ręce z taśmami A nad głowę do momentu, aż skrzydło znajdzie się prosto nad tobą. Wtedy puść taśmy A i skontroluj skrzydło. Wypompuj ewentualne zdeformowania i utrzymuj skrzydło prosto nad głową. 12
PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA Boczne wychylenia skrzydła najlepiej korygować przemieszczając się pod środek czaszy (o ile miejsce na to pozwala). Przez cały czas linki muszą być naprężone, aby paralotnia nie opadała na ziemię przy słabym wietrze będziesz więc musiał biec (prosto pod wiatr). Jeśli wiatr jest odpowiednio silny, będziesz mógł kontrolować skrzydło, stojąc w miejscu. W momencie oderwania od ziemi przyciągnij lekko w dół obydwie linki sterownicze. Gdy jesteś już parę metrów nad ziemią, płynnie odpuść linki sterownicze. Ręce trzymaj lekko ugięte w łokciach, rozluźnione. Start alpejski (odwrócony) stosuje się przy wietrze o prędkości nie mniejszej niż około 3 m/s. Gdy jesteś wpięty w uprząż, tak jak do startu klasycznego, odwróć się twarzą do skrzydła, przenosząc równocześnie jedną grupę taśm nad głową. W ten sposób taśmy skrzyżują się przed tobą. Odepnij uchwyty sterownicze od tylnych taśm i uchwyć je na zewnątrz, nie krzyżując linek ani ramion. W ten sposób lewą ręką sterujesz lewą stronę skrzydła, a prawą prawą stronę. Trzymając uchwyty w dłoniach, chwyć równocześnie odpowiadającą im taśmę A z każdej strony. Sprawdź równomierność napełniania się skrzydła, i czy linki nie są splątane. Naprężając mocniej taśmy (wykonując jeden lub kilka kroków do tyłu) i jednocześnie łagodnie podnosząc w górę taśmy A (bez przyciągania ich do siebie), spowodujesz uniesienie się skrzydła. Gdy skrzydło jest już ustabilizowane nad głową, skontroluj jeszcze raz, czy wszystkie linki są rozplątane i komory wypełnione. Odwracając się twarzą do wiatru, pamiętaj o prawidłowym kierunku obrotu i o stałym naprężeniu linek. Obrót powinien być szybki i płynny. Podczas obrotu musisz odpowiednio przełożyć uchwyty sterownicze z ręki do ręki, tak aby po obrocie znów trzymać lewy uchwyt w lewej ręce, a prawy w prawej. Sprawdź czy skrzydło jest prawidłowo wypełnione, linki nie są splątane, czy masz wolną drogę, i pobiegnij do przodu pod wiatr, lekko się pochylając i przyhamowując delikatnie przy odrywaniu się od ziemi. UWAGA! Do gaszenia skrzydła używaj taśm D a nie sterówek. Zaciągnięcie sterówek przy silnym wietrze spowoduje zwiększenie nośności skrzydła. Często kończy się to podniesieniem w górę i przeciągnięciem pilota do tyłu. ZAKRĘTY: Manta jest bardzo sterownym skrzydłem, płynnie reagującym na każde działanie pilota. Sterowanie jest lekkie i przyjemne a siła na sterówkach rośnie proporcjonalnie do zaciągnięcia. Przenoszenie ciężaru ciała na stronę zaciągniętej sterówki przyspiesza zakręty i powoduje, że stają się one bardziej ciasne. 13
Technika łączona (przenoszenie ciężaru ciała i pociągnięcie odpowiedniej sterówki) jest najbardziej efektywną metodą wykonywania zakrętów. Promień skrętu regulowany jest wtedy wielkością zaciągnięcia sterówki i stopniem przesunięcia ciężaru ciała. Jednoczesne, lekkie przyhamowanie zewnętrzną sterówką po zainicjowaniu zakrętu z maksymalnym wychyleniem ciała do wewnątrz zwiększa efektywność zakrętu i pozwala uniknąć podwinięć zewnętrznej części skrzydła (szczególnie w turbulentnym powietrzu, np. na obrzeżach noszeń termicznych). W przypadku, gdy konieczne jest wykonanie zakrętu w ograniczonej przestrzeni i przy niewielkiej prędkości (np. loty żaglowe), zaleca się sterowanie spowolnionego skrzydła poprzez odpuszczanie zewnętrznej sterówki i jednoczesne lekkie przyciągnięcie sterówki wewnętrznej. Uwaga: jeśli wlecisz w strefę turbulencji, przyciągnij lekko sterówki. Pozwoli ci to zareagować błyskawicznie gdy wystąpią problemy. OSTRZEŻENIE: Zbyt mocne lub zbyt szybkie zaciągnięcie jednej sterówki może spowodować wejście skrzydła w spiralę negatywną. LOTY TERMICZNE I ŻAGLOWE Lecąc na Mancie, minimalne opadanie uzyskuje się przez lekkie zaciągnięcie sterówek (od 10 cm do 15 cm w zależności od wagi pilota). Latając w warunkach turbulentnych sterówki powinny być lekko przyciągnięte. Takie działanie poprawia stabilność skrzydła ponieważ zwiększa się jego kąt natarcia. Powinno unikać się zarówno przepadania skrzydła do tyłu, jak i wyskakiwania do przodu - czasza powinna zawsze znajdować się nad głową pilota. Aby to osiągnąć, pilot powinien mieć możliwość przyspieszenia skrzydła przez odpuszczenie sterówek w momencie gdy wlatuje w noszenie termiczne (adekwatnie do jego siły), oraz przyhamowania gdy opuszcza to noszenie. Jest to podstawowa technika aktywnego latania, która może uchronić cię przed podwinięciami twojego skrzydła. Dla zachowania bezpieczeństwa zaleca się w trakcie lotu utrzymywanie minimalnej wysokości 50 m ponad powierzchnią ziemi. Niezbędne jest stosowanie się do przepisów antykolizyjnych obowiązujących w powietrzu, zwłaszcza wtedy, gdy wielu pilotów dzieli przestrzeń powietrzną blisko zbocza. W takich warunkach często nie ma możliwości wykonania w ostatniej chwili manewru pozwalającego uniknąć zderzenia. LATANIE ZE SPEED SYSTEMEM Lecąc pod wiatr lub przelatując przez duszenie, zaleca się zwiększenie prędkości poprzez wciśnięcie belki speed systemu (o ile warunki nie są zbyt turbulentne). 14
PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA Wraz ze wzrostem prędkości maleje kąt natarcia i skrzydło może łatwiej wchodzić w czołowe podwinięcia, niż w trakcie normalnego lotu. Im szybciej leci paralotnia tym bardziej dynamicznie przebiegają podwinięcia i przeciągnięcia. Patrz rozdział "Speed system". LĄDOWANIE Lądowanie Mantą nie sprawia trudności. Ostatni zakręt przy podchodzeniu do lądowania, musi być wykonany pod wiatr. Na wysokości około 1 metra nad ziemią pilot powinien wyhamować skrzydło, zaciągając równomiernie obie linki sterownicze. Skrzydło może ponownie wznieść się w powietrze jeżeli sterówki zostały zaciągnięte zbyt mocno. W trakcie lądowania przy silnym wietrze sterówki nie powinny być używane niemal wcale! Do gaszenia paralotni po wylądowaniu użyj taśm D (z szarym obszyciem). Zastosowanie w tym momencie sterówek może spowodować, że czasza ponownie podniesie pilota i pociągnie go do tyłu. Ostatnie metry podczas podchodzenia do lądowania powinny odbywać się po prostej. Pogłębiające się lub naprzemienne skręty mogą prowadzić do efektu wahadła - bardzo niebezpiecznego w pobliżu ziemi. HOLOWANIE ZA WYCIĄGARKĄ I MOTOPARALOTNIARSTOWO W trakcie testów wykonano wiele lotów z wykorzystaniem holu i napędu. Na płaskim terenie jest to jedyny sposób uzyskania wysokości po starcie. Nie ma żadnych przeciwwskazań, aby stosować Mantę do holowania za wyciągarką, bądź do latania z napędem. WAŻNE! Zawsze w trakcie startu, szczególnie z wykorzystaniem holu lub napędu, w odpowiednim stopniu wynoś skrzydło nad głowę. Profil Manty i jego kąt natarcia zostały tak dobrane aby uzyskać maksymalną nośność przy stosunkowo dużym bezpieczeństwie. W związku z tym Manta może pozostawać z tyłu za pilotem, jeżeli ten element startu zostanie niewłaściwie wykonany. Problemy mogą pojawić się zwłaszcza przy dynamicznym holu - niedociągnięcie skrzydła nad głowę w tej sytuacji może skutkować przeciągnięciem. Wszystkim pilotom, którzy mają tego rodzaju problemy, lub nie są pewni, czy potrafią prawidłowo wystartować, zalecamy użycie wyczepu z mechanizmem zmniejszającym kąt natarcia podczas startu. AKROBATYKA Manta nie została zaprojektowana do wykonywania figur akrobacyjnych. 15
6. Szybkie wytracanie wysokości DUŻE USZY Do obustronnego podwinięcia zewnętrznych komór paralotni można doprowadzić przez równoczesne zaciągnięcie linek z taśmy A' (niebieska obszywka) o około 50 cm. W trakcie zakładania uszów nie można wypuszczać z rąk sterówek. Paralotnia będzie utrzymywała lot na wprost, ale ze zwiększoną prędkością opadania (max do 5 m/s). Skrzydłem nadal można sterować, używając do tego balansu ciała. Po puszczeniu taśm A',w dynamicznym powietrzu skrzydło zwykle napełnia się samoczynnie, ewentualnie można mu pomóc przez długi ruch pompujący, aż do momentu, w którym końcówki się odwiną. UWAGA! Patrz SPADOCHRONOWANIE. SPIRALA Spirala charakteryzuje się dużą prędkością opadania, przy czym towarzyszące jej duże przeciążenia utrudniają utrzymanie jej przez dłuższy czas i powodują duże obciążenia zarówno dla pilota jak i dla skrzydła, mogąc spowodować utratę przytomności. Nigdy nie wykonuj tego manewru w warunkach turbulentnych ani nie doprowadzaj do nadmiernego wychylenia bocznego, to znaczy kontroluj spiralę tak aby nie doprowadzać do upadku spiralnego (opadanie powyzej 16 m/s). Zazwyczaj w Mancie przy nadmiernie rozpędzonej niekontrolowanej spirali, zewnętrzna końcówka skrzydła przechodzi we flater lub podwija się, powodując jej stopniowe wyhamowywanie. W przypadku, gdy pilot odpuścił sterówkę a skrzydło nie rozpoczęło stopniowego wytracania prędkości obrotowej, należy wspomóc ten proces zaciągając zewnętrzną linkę sterowniczą. NIGDY NIE ZAKŁADAJ KLAP W TRAKCIE SPIRALI! Testy wykazały że obciążenia w spirali mogą być nawet większe niż te, którym są poddawane paralotnie podczas certyfikacji (tj. 8G). Mogą one doprowadzić do uszkodzeń struktury paralotni, jako że mniej linek utrzymuje zwielokrotniony siłą odśrodkową ciężar. 16
PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA B-SZTAL Aby wprowadzić paralotnię w B-sztal pociągnij jednocześnie obie taśmy B (czerwona obszywka) o koło 10-20 cm w dół. Skrzydło zapadnie się na całej swojej długości na rzędzie B, opływ powietrza zostanie zakłócony i zmniejszy się powierzchnia skrzydła. Prędkość postępowa zostanie wyhamowana prawie całkowicie. Dalsze zaciąganie taśm B jest niewskazane, gdyż może spowodować większą niestabilność skrzydła. Taśmy B należy odpuszczać zdecydowanie i równomiernie. Po szybkim (symetrycznym) uwolnieniu linek rzędu B opływ powietrza zostanie przywrócony i czasza ruszy do przodu aby powrócić do normalnego lotu. W przypadku, gdyby czasza utworzyła podkowę skierowaną końcami do przodu, przyhamuj delikatnie obydwoma sterówkami, aby ją z tego stanu wyprowadzić. UWAGA! Patrz SPADOCHRONOWANIE. Wszystkie techniki szybkiego wytracania wysokości, powinny być trenowane wyłącznie w spokojnym powietrzu i z dużym zapasem wysokości! Należy unikać stosowania pełnego przeciągnięcia lub spirali negatywnej jako złych technik wyprowadzania paralotni z sytuacji niebezpiecznych. Niezależnie od rodzaju używanej paralotni może to doprowadzić do niebezpiecznych sytuacji! JAK DOTĄD NAJLEPSZĄ TECHNIKĄ PILOTAŻU JEST LATANIE POPRAWNIE I BEZPIECZNIE, TAK, ABY NIGDY NIE BYŁO KONIECZNOŚCI SZYBKIEGO WYTRACANIA WYSOKOŚCI! 7. Sytuacje niebezpieczne UWAGA! PROWOKOWANIE SYTUACJI NIEBEZPIECZNYCH POWINNO ODBYWAĆ SIĘ WYŁĄCZNIE PODCZAS TRENINGÓW BEZPIECZEŃSTWA (INSTABILITY TRAINING) POD ODPOWIEDNIĄ KONTROLĄ INSTRUKTORA! PODCZAS PROWOKOWANIA LUB WYCHODZENIA Z SYTUACJI NIEBEZPIECZNYCH ISTNIEJE NIEBEZPIECZEŃSTWO WYKONANIA ZBYT SILNYCH, BĄDŹ ZBYT RAPTOWNYCH DZIAŁAŃ. DLATEGO KAŻDA OPERACJA KORYGUJĄCA MUSI BYĆ WYKONANA DELIKATNIE, PEWNIE, MIAROWO I Z WYCZUCIEM! 17
W związku z tym, że wszystkie wyjścia i reakcje zapobiegające sytuacjom niebezpiecznym na Mancie są standardowe a piloci wykonujący loty na tej paralotni powinni posiadać odpowiednie kwalifikacje, opiszemy tu tylko cechy charakterystyczne dla Manty. Wyprowadzanie standardowe z sytuacji niebezpiecznych zostało dokładnie opisane w książce PARALOTNIARSTWO PODWINIĘCIE BOCZNE (KLAPA) Może wystąpić w silnej turbulencji. Zazwyczaj Manta wcale nie zmienia kierunku lotu. Przy podwinięciach wielkości 50% czas na reakcję pilota wynosi kilka sekund zanim skrzydło rozpocznie wchodzenie w rotację. Wystarczy niewielka kontra przeciwną sterówką aby utrzymać skrzydło na kierunku. W normalnych warunkach Manta błyskawicznie samoczynnie wypełnia się. PRZECIĄGNIĘCIE I SPIRALA NEGATYWNA (NEGATYWKA, KORKOCIĄG) Praktycznie się nie zdarza. Może wystąpić w skutek celowego działania lub dużych zaniedbań pilota. W normalnym locie przed przeciągnięciem występuje bardzo duża siła na linkach sterowniczych. W początkowej fazie skrzydło wychodzi samoczynnie. W przypadku pogłębienia należy stosować procedurę standardowego wyjścia z tej sytuacji. WING OVER Wing over uzyskuje się poprzez wykonywanie kolejnych, naprzemiennych zakrętów tak, aby stopniowo zwiększał się kąt wychylenia bocznego. Zbyt duże wychylenie boczne przy nieodpowiedniej kontroli skrzydła i nieodpowiednim wykonaniu, może doprowadzić do dość dynamicznego podwinięcia. Ostrzeżenie: Zakręt z bocznym wychyleniem od pionu większym niż 60 stopni jest zabronioną figurą akrobatyczną! 18
PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA P O D W I N I C I E C Z OA O W E ( FA RL O) N T S Z T M o e w y s t p i w s i l n e j ta ukr tb yuw l en ny cpj i. l o t a z w y k l e u n i e m o l i w i w y s t p i e n i e. W n o r m a l n y c h w a r u n k a c h M a n t a bb y s k a w i c z n i e s a m o c z y n D e l i k a t n e z a c i g n i c i e l i n e k s t e r o w n i c z y c h w o d p o w i e d n i m z n a c z n i e p r z y s p i e s z y w y j[ c i e z t e j s y t u a c j i. P R Z E R Z U C E N I E L I N K I - L I N E WAT O V) E R ( K R A B a r d z o m ab e p r a w d o p o d o b i ed s t w o w y s t p i e n i a w t r a k c i e P o s t p o w a n i e s t a n d a r d o w e. W p r z y p a d k u j a k i c h k o l w i e k w t p l i w o[ c i, p i l o t p o w i n i e n z d e r o z w a y u y c i e s y s t e m u h a m u j c e g o ( z a p a s u ). S PA D O C H R O NAO NW I E W n o r m a l n y c h s y t u a c j a c h z w y k l e n i e w y s t p u j e. C h c c z a p o b i e c w y s t p i e n i u t e g o z j a w i s k a p r z e s t r z e g a j p e o d p u s z c z a j c t a[ m y p o B - s z t a l u, z r ó b t o s z y b k o i r ó w n n i e w y s k a k u j e n a d m i e r n i e d o p r z o d u. p o z ab o e n i u d u y c h k l a p, w c i[ n i j b e l k s p e e d s y s t e m u z w i k s z e n i e o p a d a n i a i z w i k s z y m a r g i n e s b e z p i e c z ed k l a p y s d u y m h a m u l c e m a e r o d y n a m i c z n y m, c o p o w o d u t r a t p r d k o[ c i. W p r z y p a d k u w y s t p i e n i a s p a d o c h r o n o w a n i a n a j l e p i e j w c i s y s t e m u l u b w y p c h n A dto a[ pm r zy o d u. S T E R OAW N I E W S Y T U A CAWA J A CRY H J N Y C H W s y t u a c j i g d y s t e r o w a n i e M a n t z a p o m o c s t e r ó w e k s t ab p r z y c z y n y n i e m o l i w e, u y j t a[ m D ( s z a r a o b s z y w k a ) l u b l a b y s t e r o w a p a r a l o t n i i b e z p i e c z n i e w y l d o w a. 19
8. Jak dbać o paralotnię Dobre traktowanie skrzydła zwiększy żywotność twojej Manty. PRZECHOWYWANIE Przechowuj paralotnię w suchym miejscu z daleka od chemikaliów i promieniowania UV (ultrafioletowego). Nigdy nie pakuj paralotni do worka czy plecaka gdy jest wilgotna. To skraca żywotność tkaniny, z której jest wykonana. Skrzydło wilgotnieje również wtedy, gdy leży w pełnym słońcu na łące. Jest to spowodowane parowaniem trawy. Dobrym zabezpieczeniem po przygotowaniu sprzętu do startu, gdy musimy oczekiwać w kolejce na start jest szybkopak, który zabezpieczy skrzydło przed wilgocią i promieniowaniem UV w trakcie oczekiwania. 20 Zawsze wysusz paralotnię zanim ją zapakujesz lub zamkniesz w szafie. Pakuj paralotnię tak aby nie była nadmiernie zgnieciona. W trakcie suszenia nigdy nie wystawiaj paralotni na bezpośrednie działanie promieni słonecznych. Wielokrotne ćwiczenia z paralotnią na łące lub małej górce prowadzą do szybszego zużycia tkaniny ze względu na częste podnoszenie i opuszczanie skrzydła i ciąganie go po ziemi. CZYSZCZENIE Czyść paralotnię za pomocą wody i miękkiej gąbki. Nie używaj żadnych chemikaliów czy alkoholu, gdyż mogą trwale uszkodzić tkaninę. NAPRAWY Naprawy mogą być wykonane wyłącznie przez producenta, autoryzowanego dystrybutora, bądź autoryzowany warsztat. Dopuszczalne jest samodzielne naprawianie drobnych uszkodzeń tkaniny przez zaklejenie ich samoprzylepnymi łatkami, wchodzącymi w skład zestawu. JAK OGRANICZYĆ STARZENIE SIĘ SKRZYDŁA - KILKA WSKAZÓWEK! W zasadniczej swojej części Manta wykonana jest z Nylonu - tworzywa, które jak każdy inny syntetyk, niszczy się gdy jest wystawiane na silne działanie promieni ultrafioletowych (UV), emitowanych przez słońce. Z tego powodu zalecane jest, aby zredukować naświetlanie promieniowaniem UV do minimum, poprzez chowanie paralotni gdy nie jest
PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA ona używana. Nawet jeżeli paralotnia znajduje się w torbie, nie pozostawiaj jej na słońcu. Rdzeń linek stosowanych w Mancie wykonany jest z włókien o nazwie DYNEMA ULTIMATE, a oplot tych linek wykonany jest z poliestru. Powinno się unikać nadmiernego naciągania linek ponad ich normalne naprężenie w czasie lotu, gdyż wszelkiego rodzaju nadciągnięcia czy naderwania nieodwracalnie niszczą linki. Utrzymuj czaszę i linki w czystości, jako że kurz może przeniknąć do włókien i skrócić żywotność linek lub uszkodzić tkaninę. Zwróć uwagę i nie pozwól aby śnieg, piasek lub kamienie dostały się do wnętrza komór skrzydła: ich ciężar może wyhamować, a nawet przeciągnąć paralotnię. Dodatkowym niebezpieczeństwem jest możliwość zniszczenia tkaniny przez ostre krawędzie. Unikaj zahaczania linkami o cokolwiek, gdyż może to spowodować ich nadmierne naciągnięcie bądź naderwanie. Nie stawaj na linkach. Niekontrolowane starty bądź lądowania przy silnym wietrze mogą spowodować silne uderzanie krawędzią natarcia o powierzchnię, co może spowodować rozdarcia szwów i materiału oraz uszkodzenie tkaniny (łącznie z rozwarstwieniem impregnatu). Mocny węzeł na lince może doprowadzić do jej przetarcia. Skontroluj długości linek po lądowaniu w wodzie lub na drzewie. Mogą się rozciągnąć lub skurczyć. Schemat długości linek jest zamieszczony w tym podręczniku, można go także uzyskać od producenta lub dystrybutora. Po wodowaniu należy również skontrolować tkaninę skrzydła, gdyż fale powodują nierównomierne i czasem silne naprężenia i mogą spowodować zniekształcenia w niektórych miejscach. Skrzydło z wody wyciągaj zawsze za krawędź spływu. Po lądowaniu w słonej wodzie, koniecznie wypłucz paralotnię słodką wodą. Kryształki soli zawartej w słonej wodzie mogą osłabić wytrzymałość linek, nawet po wypłukaniu w słodkiej wodzie. Wymień linki bezpośrednio po kąpieli w słonej wodzie. Co dwa lata Manta powinna być poddana kontroli technicznej przez producenta lub autoryzowanego dystrybutora (uprawnionego do wykonywania przeglądów). 21
9. Dane Techniczne Manta-25 Manta-27 Manta-29 Certyfikat CEN / AFNOR Standard Standard Standard Liczba cel 57 57 57 Powierzchnia w roz³o eniu [m 2 ] 25,41 27,23 29,17 Powierzchnia w rzucie [m 2 ] 22,36 23,96 25,67 Rozpiêtoœæw roz³o eniu [m] 11,70 12,11 12,53 Rozpiêtoœæw rzucie [m] 9,62 9,96 10,31 Wyd³u enie w roz³o eniu 5,39 Wyd³u enie w rzucie 4,14 Prêdkoœæopadania [m/s] min = 1,0 ; trym = 1,1 ; max = 2,0 Prêdkoœæpostêpowa [km/h] min = 23 ; trym = 37 ; max = 48 Najd³u sza ciêciwa [cm] 265,94 275,30 284,94 Najkrótsza ciêciwa [cm] 41,06 42,50 43,99 D³ugoœælinek z taœmami noœnymi [cm] 757,34 784,00 811,44 ¹ czna d³ugoœælinek [m] 340,03 352,00 364,32 Masa startowa [kg] 65-90 85-110 105-130 Waga [kg] 6,2 6,5 6,8 Linki Dyneema Ultimate: 1,1 & 1,3 & 1,5 & 1,9 Tkanina Taœmy noœne p³aty górne: SkyTex Aquatic 44 g/m 2 (E85A) p³aty dolne: SkyTex New 39 g/m 2 soft (E38A) przegrody: SkyTex New 39 g/m 2 hard (E29A) wzmocnienia: Mylar Polyester Scrim 180 g/m 2 PASAMON - Bydgoszcz, Polska Szczegółowe informacje dotyczące paralotni są zamieszczone na końcówce skrzydła 22
PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA 6. GWARANCJA I AEROCASCO Zakup paralotni to poważny wydatek dla każdej kieszeni. Dlatego zapewniamy gwarancję jakości naszych skrzydeł, a także opcjonalnie oferujemy możliwość zabezpieczenia się przed ewentualnymi wydatkami związanymi z naprawami uszkodzonego skrzydła w ramach AeroCasco. GWARANCJA Dudek Paragliders udziela gwarancji bezp³atnych napraw uszkodzeń wynikających z wad materiału lub błędów produkcyjnych: Dla skrzyde³ do latania swobodnego gwarancja wynosi 36 miesiźcy (3 lata) lub 300 godzin lotu (w zaleænoúci od tego, co nast¹pi wczeúniej). Jeúli skrzyd³o do latania swobodnego uæywane jest do latania z napźdem, kaæda godzina nalotu liczona jest podwójnie (nie dotyczy skrzyde³ PPG). Dla skrzyde³ do latania z napędem (PPG) gwarancja wynosi 24 miesi¹ce (2 lata) / 200 godzin lotu, (w zaleænoúci od tego, co nast¹pi wczeúniej). Dla skrzyde³ górskich (MPG), do speedflyingu, dla szkó³ latania i pilotów uæywaj¹cych skrzyde³ do celów zarobkowych gwarancja wynosi 18 miesiźcy (1,5 roku) lub 150 godzin lotu (w zaleænoúci od tego, co nast¹pi wczeúniej). GWARANCJA NIE OBEJMUJE: zmian koloru tkaniny uszkodzeń spowodowanych przez chemikalia i słoną wodę uszkodzeń spowodowanych nieprawidłowym użytkowaniem uszkodzeń spowodowanych sytuacjami niebezpiecznymi uszkodzeń spowodowanych wypadkami (w locie i poza nim) WARUNKIEM GWARANCJI JEST: możliwość identyfikacji godzin lotu na podstawie prawidłowo wypełnianej książki lotów właściciela i jego ewentualnych poprzedników (z zaznaczeniem lotów PPG), użytkowanie skrzydła zgodne z instrukcją i przeznaczeniem, nie dokonywanie samodzielnych napraw (za wyjątkiem drobnych napraw za pomocą samoprzylepnych łatek), nie dokonywanie przeróbek, możliwość identyfikacji skrzydła na podstawie danych z tabliczki znamionowej, terminowe wykonywanie przeglądu technicznego paralotni. 23
Jeúli nie jesteú pierwszym wůaúcicielemskrzydła, poproś poprzedniego właściciela o kserokopię jego książki lotów (ważny jest cały okres użytkowania skrzydła od dnia pierwszego zakupu). AEROCASCO Zwykůa gwarancja nie obejmuje kosztów napraw uszkodzeń zawinionych przez uýytkownika lub osoby trzecie. Poniewaý koszty takie mogŕ byă znaczne, proponujemy wykupienie AeroCasco. Gwarantuje ono jednokrotnŕ naprawć wszelkich uszkodzeń mechanicznych niezaleýnie od tego jakie sŕ duýe i przez kogo spowodowane. Jedynym kosztem, jaki poniesiesz to koszt transportu skrzydůa do naprawy oraz koszt wynikajŕcy ze zniesienia tzw. udziaůu wůasnego. AeroCasco moýna wykupiă tylko dla fabrycznie nowych skrzydeů (przy zakupie skrzydůa). Koszt AeroCasco wynosi 50 Euro (równowartoúă w zůotówkach) UWAGA: Nie dla wszystkich skrzydeł AeroCasco jest dostćpne (sprawdę przed zakupem). Moýna je wykupiă tylko dla skrzydeů wykorzystywanych do uýytku prywatnego. AeroCasco dotyczy wyůŕcznie uszkodzeń powstaůych w trakcie startu, lotu lub lŕdowania. Oczywiście wady materiału i wady wynikające z procesu produkcyjnego są objęte zwykłą gwarancją. Dostarczajŕc skrzydůo do bezpůatnej naprawy doůŕcz kartć potwierdzenia objćcia skrzydůa systemem AeroCasco. Po dokonaniu naprawy dokonasz jedynie opůaty z tytuůu zniesienia udziaůu wůasnego (koszt 50 Euro). Z AeroCasco moýna skorzystaă tylko raz w okresie jego obowiŕzywania. Istnieje moýliwoúă jednokrotnego przedůuýeniaaerocasco na kolejny rok. Warunkiem przedůuýenia jest przesůanie skrzydůa do producenta w celu wykonania dodatkowego przeglŕdu skrzydůa przed upůywem rokuod daty zakupu. Opůata za przedůuýenie AeroCasco wynosi 75 Euro (wraz z przeglŕdem). Pamićtaj, aby do przeglŕdu wraz ze skrzydůem dostarczyă kartć potwierdzenia AeroCasco. Uwaga - przeglŕd dodatkowy nie przedůuýa waýnoúci przeglŕdu peůnego. AeroCasco nie obejmuje: kradzieýy, zmian koloru tkaniny, uszkodzeń spowodowanych przez zůe przechowywanie skrzydůa, chemikalia, sůonŕ wodć, oraz powstaůych podczas transportu i klćsk ýywioůowych. 24
PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA P o d s u m o w a n i e : Z a z n a s z w i e l u l a t b e z p i e c z n e g o l a t a n i a n a M a n c i e, j e e l i o d p o w i e d n i s p o s ó b d b ab i o d p o w i e d z i a l n i e p o d c h o d z ib d o p r z e d p i l o t e m s t a w i a l a t a n i e. M u s i s z b y [ w i a d o m n i e b e z p g r o c y c h w t r a k c i e u p r a w i a n i a t e g o s p o r t u i z d o j r z ab o[ c M u s i s z b e z z a s t r z e ed z a a k c e p t o w a f a k t, e w s z y s t k i e s p p o t e n c j a l n i e n i e b e z p i e c z n e, i e t w o j e b e z p i e c z ed s t w o z a c i e b i e. U s i l n i e n a l e g a m y a b y[ l a t ab To bde oz tpy ice zc y z nz iae r. ó w n o w y b o r u o d p o w i e d n i c h w a r u n k ó w d o l a t a n i a, j a k i n i e z b d n e g o m a r b e z p i e c z ed s t w a w t r a k c i e w y k o n y w a n i a w s z y s t k i c h m a n e w L ATA N I E NPA R A L O T N I WZS AZ E O D BA YSW I N AT W O J E W YA C Z N E RY Z Y K O. D O Z O B A C Z EW N I PA O W I E T R Z U! 11. C o k u p ib e[ W s kb a d z a k u p i o n e j p a r a l o t n i w c h o d z : Wo r e k t r a n s p o r t o w y ( w n i m z n a j d u j e s i t w o j e s k r z y db S k r z y db o ( c z a s z a, l i n k i, t a[ m y n o[ n e ). Ta[ m a k o m p r e s y j n a d o s p i n a n i a p a r a l o t n i p r z e d wb o e w o r k a. R k a w - w s k az n i k k i e r u n k u w i a t r u. S a s z e t k a z d o k u m e n t a m i i z e s t a w e m n a p r a w c z y m : s a m o p r z y l e p n a t k a n i n a ( 1 0 c m x 3 7, 5 c m ) sb u c a d r o b n y c h u s z k o d z ed ( z a w y j t k i e m r o z d a r p r z y s z p o w i n i e n n a p r a w i a w yb c z n i e a u t o r y z o w a n y s e r w i o b u s t r o n n i e z a k od c z o n a l i n k a o g r u b o[ c i 1. 9 m m i n a j db u s z e j z l i n e k z a s t o s o w a n y c h w p a r a l o t n i, sb t y m c z a s o w e j n. a pn riae wuy c i n a j t e j l i n k i j e[ l i b d z i e s z m c z a s o w o z a s t p i n i j a k[ k r ó t s z u s z k o d z o n l i n k t y l k o w o d p o w i e d n i e j o d l e gb o[ c i, k a r t a p a r a l o t n i z w p i s a n d a t s p r z e d a y i w a n y m p r z e g l d e m t e c h n i c z n y m ( s p r a w dz z g o d n s e r y j n e g o ), n i n i e j s z y p o d r c z n i k u y t k o w n i k a. 25
12. Tabele długości linek Długości linek są mierzone przy pomocy specjalnego, sterowanego komputerowo urządzenia. Wszystkie linki są przed obcięciem poddawane stałemu naprężeniu równemu ciężarowi 5 kg. Wspomniane urządzenie oraz specjalna procedura sprawiają, że tolerancja w długości linek nie może być większa niż 0,15%. Długości linek podane są w [cm]. Litera D oznacza typ linek (Dyneema). xp - Linka główna rzędu x, xd - Linka drugiej warstwy z rzędu x, xt - Linka z trzeciej warstwy z rzędu x (przy czaszy), EC - Linka z czwartej warstwy sterówek (przy czaszy). UWAGA!!! Odległości podane w tabelach należy odczytywać jako odległości pomiędzy dwoma punktami połączeń. Do naprawy należy odcinać linkę o 20 cm dłuższą, jako że na każdym jej końcu do zaszycia pętelki montażowej wykorzystuje się zakładkę o długości 10 cm. Wyjątkiem jest główna linka sterująca (EP1), która ma pętelkę jedynie na górnym końcu, a u dołu ma 20 cm margines na przywiązanie sterówki (czyli do wykonania tej linki należy odciąć 30 cm linki więcej niż to jest podane w tabeli. 26
PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA Manta - 25 wer. AFNOR Nr Rz¹ d A Rz¹ d B Rz¹ d C Rz¹ d D Sterownicze Stabilizator Linki AT AD AP AP BT BD BP BP CT CD CP DT DP EC ET ED EP SD SP 1 275 145 430 274,5 145 427 275,5 97 432 276,5 445 198 97 299 305 101 539 2 264,5 121 446 264,5 121 442 265,5 106 446 266 458 168 92 193 100 3 267,5 497 267,5 493 268 498 268,5 159 295 101,5 4 249 249,5 250 251 153 5 240,5 241,5 242 241,5 136 6 243 244,5 244,5 243,5 131 7 40 39 86,5 93,5 132 8 35 34,5 81,5 88 130 9 49,5 50 63 67,5 136 10 46 46,5 59,5 63,5 121 11 46,5 46 57,5 61 112 12 108 13 100 Typ DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU Grub. 1,1 1,1 1,5 1,9 1,1 1,1 1,5 1,9 1,1 1,1 1,3 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,9 1,1 1,1 Manta - 27 wer. AFNOR Nr Rz¹ d A Rz¹ d B Rz¹ d C Rz¹ d D Sterownicze Stabilizator Linki AT AD AP AP BT BD BP BP CT CD CP DT DP EC ET ED EP SD SP 1 285 150 449 284 150 445 285 100 449 285 461 209 100 310 315 104 560 2 274 125 464 274 125 460 274 110 464 274 474 177 95 200 103 3 277 516 277 515 277 521 277 166 305 104 4 258 258 258 259 159 5 249 249 249 249 141 6 251 252 252 251 135 7 41 40 89 96 135 8 36 35 84 90 132 9 51 51 64 68 138 10 47 47 60 64 121 11 47 47 58 62 111 12 107 13 99 Typ DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU Grub. 1,1 1,1 1,5 1,9 1,1 1,1 1,5 1,9 1,1 1,1 1,3 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,9 1,1 1,1 27
Manta - 29 wer. AFNOR Nr Rz¹ d A Rz¹ d B Rz¹ d C Rz¹ d D Sterownicze Stabilizator Linki AT AD AP AP BT BD BP BP CT CD CP DT DP EC ET ED EP SD SP 1 295 145 465 294 155 461 295,5 104 467 295 482 214 104 321 330 108,5 581 2 284 121 482 283,5 129 478 284,5 114 483 284 495 182 98 207 107,5 3 287 536 286,5 535 287,5 542 287 172 316 109 4 267 267 267,5 269 167 5 257,5 258,5 259 259,5 149 6 260 261,5 262 261,5 143 7 42,5 41,5 92,5 99,5 145 8 37 36,5 87 94 143 9 53,5 53,5 66,5 72 149 10 49 49,5 63 67,5 132 11 49,5 49,5 61 64,5 122 12 118 13 109 Typ DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU DU Grub. 1,1 1,1 1,5 1,9 1,1 1,1 1,5 1,9 1,1 1,1 1,3 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,9 1,1 1,1 28
PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA SCHEMAT LINEK A A AP 1 2 3 1 2 3 AT 4 5 6 BP B 1 2 AD 7 8 9 BT CT DT CP DP C D SP BD CD 10 11 SD 1 2 3 EC ET ED EP 29
Krawędź natarcia Informacje o skrzydle Linki stabilizatora Punkty podczepienia linek Krawędź spływu Wloty Cela Linki główne Taśmy nośne Belka speed systemu Stabilizator 30
31
v 03.2007 Dudek Paragliders ul. Centralna 2U 86-031 Osielsko tel. 052 324 17 40 info@dudek.eu www.dudek.eu made in europe