INSTRUKCJA WYKONYWANIA PRZEGLĄDÓW i dopuszczania do lotów paralotni wyprodukowanych w firmie Dudek Paragliders

Transkrypt

1 INSTRUKCJA WYKONYWANIA PRZEGLĄDÓW i dopuszczania do lotów paralotni wyprodukowanych w firmie Dudek Paragliders (wersja 1.8 obowiązująca od 1 czerwca 2015 roku) 1. Cel przeglądu. Powtarzany co dwa lata przegląd ma na celu zbadanie stanu technicznego paralotni i jego wpływu na bezpieczeństwo użytkowania badanej paralotni. 2. Okresy kontrolne. Zaleca się aby każda paralotnia wyprodukowana w Dudek Paragliders była poddana przeglądowi w wyznaczonym terminie lub po upływie określonego czasu użytkowania w zależności co wystąpi jako pierwsze. Rozróżnia się trzy rodzaje przeglądów: 2.1 Przegląd Zerowy - kontrola poprodukcyjna. Przegląd zerowy ważny jest przez 24 miesiące licząc od daty produkcji paralotni, chyba że dla danej paralotni ustalono inny interwał czasowy między kolejnymi przeglądami. Data sprzedaży od której rozpoczyna się okres gwarancji, wpisywana jest przez sprzedającego do Karty Paralotni. Data sprzedaży jest umieszczana również w Karcie Rejestracyjnej Paralotni wszytej w krawędź spływu nowego skrzydła, którą kupujący ma obowiązek odesłać do producenta w ciągu 14 dni od daty zakupu. Odesłanie Karty rejestracyjnej jest warunkiem uzyskania potwierdzenia rejestracji gwarancji. 2.2 Przegląd Pełny kontrola techniczna i kompleksowa kontrola stanu zużycia paralotni. Wykonywany jest w następujących okolicznościach: - przed upływem terminu ważności Przeglądu Zerowego, - przed upływem terminu ważności Przeglądu Pełnego, - po upływie terminu ważności poprzedniego przeglądu. Pełny przegląd zaleca się wykonywać co 24 miesiące, chyba że dla danej paralotni ustalono inny interwał czasowy między kolejnymi przeglądami oraz o ile osoba kontrolująca nie zaleci wcześniejszego terminu i rodzaju kontroli ze względu na stan techniczny paralotni. Dla paralotni używanych zarobkowo do szkolenia i lotów tandemowych dodatkowo zaleca się wykonanie Przeglądu Pełnego co 12 miesięcy po upływie 24 miesięcy od momentu sprzedaży. 2.3 Przegląd Dodatkowy dodatkowa kontrola techniczna. Wykonywany jest w następujących okolicznościach: - zalecenie wcześniejszego terminu i rodzaju kontroli ze względu na stan paralotni wydane przez mechanika, - na życzenie użytkownika z określeniem zakresu badań. 2.4 Maksymalny okres dopuszczenia do lotów nie może być dłuższy niż 12 lat.

2 Po upływie tego okresu paralotnia może być dopuszczona do lotów po przeprowadzeniu: Przeglądu Pełnego z wynikiem pozytywnym, prób naziemnych i lotów kontrolnych potwierdzających zgodność zachowań danej paralotni ze wzorcem. 3. Osoby kontrolujące. Sprawdzenia paralotni mogą dokonywać wyłącznie osoby uprawnione przez firmę Dudek Paragliders, które posiadają tytuł Mechanika Paralotniowego, odbyły odpowiednie przeszkolenie w siedzibie producenta i dysponują sprzętem niezbędnym do wykonywania poszczególnych testów. Lista uprawnionych osób dostępna jest w internecie pod adresem lub w siedzibie firmy. 4. Zakresy przeglądów. 4.1 Przegląd Zerowy. a. Kontrola symetryczności i długości krawędzi skrzydła. b. Kontrola symetryczności linek lewej i prawej strony. c. Pomiar długości linek za pomocą urządzenia elektronicznego. d. Kontrola poprawności wykonania czaszy skrzydła. e. Kontrola poprawności wykonania linek nośnych. f. Kontrola poprawności wykonania taśm nośnych, speed-systemu i trymera. 4.2 Przegląd Pełny. a. Identyfikacja paralotni. b. Kontrola przewiewności tkaniny za pomocą porozymetru. c. Kontrola wytrzymałości tkaniny i szwów za pomocą betsometru. d. Kontrola wzrokowa skrzydła. e. Kontrola stanu linek nośnych. f. Kontrola wytrzymałości linek nośnych za pomocą zrywarki. g. Kontrola taśm nośnych, speed-systemu i trymera. h. Kontrola symetryczności linek lewej i prawej strony. i. Pomiar długości linek. Zakres kontroli może być poszerzony przez kontrolującego w przypadku wątpliwości co do stanu technicznego badanej paralotni. 5. Metody wykonywania i przebieg Przeglądu Pełnego. 5.1 Identyfikacja paralotni. Typ paralotni i numer seryjny znajdują się na tabelce znamionowej umieszczonej na środkowym żebrze wewnątrz skrzydła lub na lewym stabilizatorze. Tabelka znamionowa musi być wypełniona dokładnie, zrozumiale i czytelnie. W razie nieczytelności numery seryjne danego typu można sprawdzić w bazie danych firmy Dudek Paragliders. Począwszy od 2005 roku numer seryjny zapisywany jest również wewnątrz skrzydła. 5.2 Kontrola przewiewności tkaniny. Przewiewność: Przewiewność wyraża się w l/m 2 /min (litrach na m 2 na minutę) pod działaniem standardowego ciśnienia 200 mm słupa wody tzn. 20 mb.

3 Urządzenie: Pomiarów dokonujemy za pomocą urządzenia POROSIMETER JDC MK-1 (rev.a) produkcji szwajcarskiej firmy JDC Electronic S.A. ( mierzącego pod ciśnieniem 100 mm słupa wody (10 mb). Jest to udoskonalona wersja tego urządzenia, która charakteryzuje się bardziej szczelnym i mocniejszym magnesem, eliminującym niepożądane przepływy powietrza pomiędzy tkaniną a obudową. Wynik: Otrzymany rezultat określa w sekundach czas niezbędny do przejścia 0,25 litra powietrza przez tkaninę o powierzchni 38,5 cm 2 pod ciśnieniem 10mb. Do przeliczenia na oficjalnie stosowane jednostki (i dla ciśnienia 20mb) stosuje się wzór: Przewiewność [l/m 2 /min] = 5400 / czas pomiaru [s] Sposób wykonania pomiaru: Pomiaru dokonuje się na: a. Górnej powierzchni paralotni, w trzech celach: - centralnej (½ rozpiętości), - pośrodku połówki skrzydła (¼ rozpiętości skrzydła), - w położonej najbliżej stabilizatora, otwartej komorze. b. Dolnej powierzchni paralotni, w jednej celi: - centralnej (½ rozpiętości). Urządzenie pomiarowe montuje się na górnej powierzchni na krawędzi natarcia a na dolnej powierzchni,(zaraz za rzędem A) między 10% a 15% cięciwy na środku płata. Przed rozpoczęciem pomiaru należy sprawdzić te miejsca pod względem uszkodzeń. Nawet niewielkie uszkodzenia mogą znacząco zafałszować wyniki. Doradza się obejrzenie tkaniny pod światło. Z otrzymanych wyników pomiaru górnej powierzchni wylicza się średnią arytmetyczną, która wyznaczy stopień przepuszczalności. Jeżeli któryś wynik znacząco odbiega od średniej, należy jeszcze raz sprawdzić, czy materiał nie jest uszkodzony i w takim przypadku zmienić miejsce pomiaru. Ocena: Tabela określa stan tkaniny pod względem przewiewności. Wynik testu wyrażony w [l/m 2 /min] interpretuje się według następującej tabeli: 0 20 Wynik jak dla tkaniny fabrycznie nowej Stan tkaniny bardzo dobry Stan tkaniny dobry Stan tkaniny zadowalający Tkanina mocno używana, paralotnia sprawna 300 i więcej Tkanina zużyta nie ma pewności co do jej bezpieczeństwa W razie wystawienia oceny "mocno używana" w protokole musi znaleźć się uwaga, że przepuszczalność zbliża się do maksymalnej. W przypadku uzyskania wyniku powyżej 200, paralotnia otrzymuje przedłużenie ważności przeglądu na okres 12 miesięcy. W razie oceny "zużyta" nie podaje się już przepuszczalności tkaniny. 5.3 Kontrola wytrzymałości tkaniny i szwów. Przeprowadza się ją za pomocą betsometru urządzenia mierzącego spadek wytrzymałości tkaniny. Betsometr jest to waga sprężynowa wyposażona w dwie igły. Jedna igła z ostrym czubkiem jest prosta i zamocowana w główce urządzenia pod katem do jej powierzchni bocznej. Służy ona do badania wytrzymałości tkaniny. Druga igła z tępym czubkiem jest haczykowato zagięta i zamocowana w górnej części główki urządzenia. Służy ona do badania wytrzymałości szwów. Sprawdzana jest siła konieczna do przerwania włókien tkaniny, a w zasadzie jej

4 odporność na rozdzieranie pod wpływem przyłożonej, z góry określonej minimalnej siły. W celu wykonania pomiaru wytrzymałości tkaniny, prostą igłę wbija się w naprężony i sprawdzony uprzednio pod kątem uszkodzeń fragment materiału, a następnie obciąża się wagę do wskazania 600 gramów. Jeżeli materiał nie ulegnie rozdarciu pod wpływem przyłożonej siły, to wynik testu uważa się za pozytywny. Pomiar należy przeprowadzić w trzech miejscach na górnej powierzchni skrzydła ponad wlotami powietrza i w trzech miejscach na dolnej powierzchni w pobliżu punktów nośnych rzędu A. Jeżeli w którymkolwiek z badanych miejsc materiał zostanie przerwany, to oznacza, że paralotnia nie jest zdolna do lotu. Test wytrzymałości szwów wykonuje się za pomocą igły haczykowatej. Haczyk umieszcza się pomiędzy płatami na splocie szwu i obciąża się wagę do wskazania 1000 gramów (1 kg). Jeżeli szew nie ulegnie przerwaniu, wynik testu uważa się za pozytywny. Pomiar należy przeprowadzić w trzech miejscach na górnej powierzchni skrzydła w pobliżu krawędzi natarcia. 5.4 Kontrola wzrokowa skrzydła. Paralotnię należy całkowicie rozłożyć lub rozwiesić i jeżeli to możliwe wypełnić powietrzem. Zalecamy stosowanie dodatkowego podświetlenie umieszczanego poza kontrolowaną paralotnią, dzięki któremu można bardzo wyraźnie zaobserwować wszelkie rozdarcia i inne uszkodzenia. Tak górną, jak i dolną powierzchnię skrzydła należy bardzo starannie przejrzeć pod kątem uszkodzeń, w tym: - występowanie przetarć, przedziurawień lub jakichkolwiek innych uszkodzeń, - kontrola stanu technicznego wszystkich punktów nośnych, - losowa kontrola szwów na górnej i dolnej powierzchni, - stan przegród pomiędzy otworami wyrównawczymi oraz stan ich krawędzi, - stan szwów na wszystkich wzmocnieniach (Mylar) na górnej i dolnej krawędzi wlotów należy starannie sprawdzić i ewentualnie przeszyć ponownie. Rozdarcia na górnej lub dolnej powierzchni skrzydła, lecz nie większe niż 5 cm i oddalone przynajmniej o 5 cm od granicy komory (szwu) można łatać materiałem samoprzylepnym. W tym celu należy go płasko nałożyć na obie strony materiału i tak wymierzyć, żeby sięgał około 5 cm poza rozdarcie. W przypadku wystąpienia większych uszkodzeń skrzydło należy odesłać do naprawy w fabryce, gdyż tego rodzaju naprawy wymagają wymiany całych elementów. Podobnie należy postąpić w przypadku uszkodzeń ożebrowania, które raczej nie wynikają z kontaktu z ostrymi krawędziami, lecz najczęściej są powodem uderzenia przodem czaszy o ziemię. 5.5 Kontrola stanu linek nośnych. Paralotnię należy rozłożyć płasko, a najlepiej podwiesić i uporządkować linki. Poszczególne linki należy sprawdzić wzrokowo i dotykiem. Do kontroli należą: - kontrola wizualna stanu linek (oplot, naderwania, szwy), - kontrola dotykiem z zewnątrz czy nie ma zgrubień na rdzeniu, - kontrola pozycji zamocowania uchwytów na lince sterowniczej powinny być przywiązane w punkcie fabrycznie zaznaczonym (sprawdzenie tej długości). W razie wątpliwości należy uszkodzone linki wymienić.

5 5.6 Kontrola wytrzymałości linek nośnych. Każda z linek AP1, AD1, AT1 i BP1, BD1, BT1, CP1, DP1 powinna zostać wymontowana i zmierzona pod względem wytrzymałości. Jeśli któraś z linek podlegających pomiarowi została wymieniona wcześniej, bądź zostały zauważone na niej uszkodzenia, należy do pomiaru wybrać kolejną linkę z tego samego rzędu i warstwy. Wytrzymałość na zrywanie określa się za pomocą specjalnie do tego przeznaczonego urządzenia (zrywarki). Dla określenia minimalnych wartości wytrzymałości dla poszczególnych linek, przyjmuje się następujące wzory: a. Dla linek głównych (AP_, BP_) Max. dop. masa startowa x 8 / liczba linek głównych w rzędach A i B (bez stabilizatora) Przykład: 130 x 8 / 12 = 87 dan (1daN = ca. 1kg) Wytrzymałość dla danej linki z tej grupy nie może być mniejsza niż 60 dan. b. Dla linek pomocniczych I (AD_, BD_) Min. Dla linki głównej / liczba linek w rozgałęzieniu Przykład: 87 / 2 = 43,5 dan (1daN = ca. 1kg) Wytrzymałość dla danej linki z tej grupy nie może być mniejsza niż 40 dan. c. Dla linek pomocniczych II (AT_, BT_) Min. Dla linki pomocniczej I / liczba linek w rozgałęzieniu Przykład: 43,5 / 2 = 22 dan (1daN = ca. 1kg) Wytrzymałość dla danej linki z tej grupy nie może być mniejsza niż 30 dan. Zatem wynik pomiaru dla powyższego przykładu powinien być nie mniejszy niż 30 dan. d. Dla linek głównych (CP_) Max. dop. masa startowa x 8 / liczba linek głównych w rzędach A, B i C (bez stabilizatora) Przykład: 130 x 8 / 18 = 58 dan (1daN = ca. 1kg) Wytrzymałość dla danej linki z tej grupy nie może być mniejsza niż 50 dan. e. Dla linek głównych (DP_) Max. dop. masa startowa x 8 / liczba linek głównych w rzędach A, B, C i D (bez stabilizatora) Przykład: 130 x 8 / 24 = 43 dan (1daN = ca. 1kg) Wytrzymałość dla danej linki z tej grupy nie może być mniejsza niż 40 dan. Dla niektórych linek obowiązuje tabela minimalnych wartości wytrzymałości po teście zginania (bending test cykli). Wartości z tabeli zostały użyte do kalkulacji wytrzymałości. Aktualna tabela dostępna u producenta. Jeżeli któraś z linek nie spełnia powyższych warunków, należy zmierzyć wytrzymałość również dalszych linek nośnych z tego samego rzędu i warstwy. W razie wątpliwości wymieniamy wszystkie linki z danej grupy. Linki zerwane podczas testu muszą oczywiście zostać zastąpione, jednak wolno używać tylko oryginalnych materiałów stosowanych przez Dudek Paragliders i stosować przewidziane szwy.

6 5.7 Kontrola stanu taśm nośnych i speed-systemu. Należy skontrolować następujące elementy taśm nośnych: całe taśmy pod kątem śladów nadmiernego zużycia, miejsca styku z linkami sterowniczymi, jeśli w takich miejscach występują stwardniałe włókna, jest to oznaką nadtopienia materiału i trzeba wymienić całą taśmę, starannie sprawdzić czy pętle na dolnych końcach taśm nośnych nie są uszkodzone przez karabinki, płynność działania bloczków linek sterowniczych oraz speed-systemu, długość linki przyspieszacza. Przy naciągniętej taśmie linka przyspieszacza nie może być napięta. Uszkodzenia oplotu linki (np. przez rzepy), które mogą prowadzić do jej skrócenia, poprawność działania klamry trymera i stan taśmy regulującej długość zaciągnięcia, czy klamra po zwolnieniu blokuje się samoistnie i nie pozwala się przesuwać, stan wszystkich szwów taśm nośnych, w razie wątpliwości wymienić taśmę, upewnić się, czy deltki są mocno zakręcone (zamknięte). Nie powinny dać się otworzyć gołymi rękami, najczęściej należy wymienić oringi (gumki) trzymające razem linki nośne na deltkach, gdyż z czasem kruszeją. 5.8 Kontrola symetrii linek lewej i prawej strony. Taśmy nośne paralotni podczepić razem w taki sposób, aby punkt zaczepienia znajdował się na tym samym poziomie i w tej samej odległości od osoby mierzącej. Pomiar wykonywać lekko i równomiernie naprężając kolejne linki z prawej i lewej strony, obserwując czy ich długości są takie same. Po sprawdzeniu linek nośnych odczepić taśmy i w to miejsce podczepić zamocowania uchwytów linek sterowniczych. Powtarzając te same czynności co przy porównywaniu linek nośnych, sprawdzić symetryczność linek sterowniczych. 5.9 Pomiar długości linek. Mierzone są odległości pomiędzy górnymi krawędziami pętelek punktów nośnych (szew przy samej czaszy), a dolną częścią taśm nośnych (w miejscu styczności karabinków z taśmą w czasie lotu). Jeżeli konstrukcja taśm nośnych na to nie pozwala, to mierzone są odległości do górnych jej części (w miejscu styczności deltek z taśmą w czasie lotu). Wyniki zapisywane są w przygotowanym przez firmę Dudek Paragliders arkuszu kalkulacyjnym, zawierającym dla porównania oczekiwane wartości pomiarów. Odchyłka pomiaru ponad ±10 mm w stosunku do odległości oczekiwanej sygnalizowana jest w kolumnie wyników arkusza pomiarowego, poprzez automatyczną zmianę koloru tła. Wyniki wszystkich pomiarów, przechowywane są w odpowiednich plikach. Wynik pomiaru uznawany jest za pozytywny, gdy: maksymalna odchyłka pomiaru od wartości oczekiwanej nie przekracza 30 mm, różnica pomiędzy największą a najmniejszą odchyłką nie przekracza 20 mm. W firmie Dudek Paragliders pomiar długości linek nośnych wykonywany jest za pomocą elektronicznego urządzenia inż. Petera Woërnera lub laserowego dalmierza. Urządzenia działają w ten sposób, że pomiar zdejmowany jest w momencie, gdy naprężenie linek utrzymane jest w ciągu 0,5 sek. na poziomie 5 dan. Pomiary można wykonywać ręcznie, pod warunkiem rejestrowania ich pod obciążeniem 5 dan. Jeśli stwierdzone zostanie znaczące skrócenie mniej obciążonych linek (najczęściej zdarza się to w rzędach C i D), należy wykonać naciąganie linek. Po naciągnięciu pomiar linek należy powtórzyć. Pilotowi należy zwrócić uwagę, żeby unikał czynników powodujących kurczenie się oplotu (głównie wilgoci). Trzeba również przypomnieć pilotowi, aby wszelkie nieprawidłowości w zachowaniu

7 paralotni na starcie lub w locie zgłaszał instruktorowi, firmie Dudek Paragliders, lub jej przedstawicielowi. Zauważone nieregularności linek należy zbadać ręcznie i w razie potrzeby wymienić uszkodzone linki Naciąganie linek (dotyczy linek z rdzeniem typu dyneema). Jeżeli w trakcie pomiarów stwierdzone zostanie znaczące skrócenie mniej obciążonych linek (najczęściej zdarza się to w rzędach C i D, skurczeniu ulega przede wszystkim oplot linek), można je z powrotem naciągnąć do wymaganych długości pod obciążeniem ok 20 dan. Naciąganie należy wykonywać podobnie jak sprawdzenie symetryczności linek. Taśmy nośne paralotni podczepić razem w taki sposób, aby punkt zaczepienia znajdował się na tym samym poziomie i w tej samej odległości od osoby mierzącej. Naciąganie wykonywać równomiernie naprężając kolejne linki z prawej i lewej strony symetrycznie. Należy równocześnie uchwycić w dłoni oba symetrycznie odpowiadające sobie punkty nośne, przyłożyć je do siebie tak aby krawędzie styku punktu nośnego z dolną powierzchnią skrzydła były na tym samym poziomie i poddać naprężeniu ok 20 dan. Postępując w ten sposób wykonać naprężenie wszystkich lub części linek w paralotni. UWAGA! Nie wolno naprężać linek osobno, czyli trzymając lewą ręką linkę z lewej strony a prawą ręką linkę z prawej strony. Taki sposób naciągania jest niedopuszczalny i może prowadzić do powstania dużej niesymetryczności. 6. Lot kontrolny. W przypadku gdy pilot zgłasza niepokojące objawy, takie jak tendencja do spadochronowania czy zostawanie za głową przy starcie, zaleca się sprawdzić skrzydło w teście praktycznym na ziemi lub w locie kontrolnym. 7. Dokumentacja. Wyniki każdego testu należy wpisać do odpowiedniego protokołu. Wzory protokołów i aktualna wersja niniejszej instrukcji są dostępne w Dudek Paragliders. Wyróżniające się uszkodzenia należy zgłaszać natychmiast. Daty kontroli i następnego przeglądu należy wypisać do Karty Paralotni i do Wykazu Paralotni Dopuszczonych do Lotu prowadzonego przez Mechanika Paralotniowego. Niniejsza instrukcja została zatwierdzona do użytku 28 lutego 2011 r. przez: Dudek Paragliders s.j. ul. Centralna 2u Osielsko i stanowi wyłączną własność firmy. Kopiowanie w całości lub części bez zgody Dudek Paragliders jest naruszeniem praw autorskich.