Raport z wykonania koordynacji kontroli w ramach pakietu Porty 24. za okres od dnia 01.01.2015r. do 31.03.2015r.

Raport z wykonania koordynacji kontroli w ramach pakietu Porty 24 za okres od dnia 01.01.2015r. do 31.03.2015r.

Spis treści I. Wstęp 5 II. Pakiet Porty 24 h..8 III. Realizacja zadania... 10 1. Zespół Morski......10 2. Narzędzia IT.... 11 3. Izba Celna w Gdyni 12 4. Izba Celna w Szczecinie... 14 IV. Dane liczbowe......16 1. Izba Celna w Gdyni 16 2. Izba Celna w Szczecinie. 22 3. Zestawienie obu izb.... 27 V. Wnioski... 28 2

I-III 2015 Porty 24h - efekty wdrożenia 1291 190 64651 378 4 5165 Cel ustawy deregulacyjnej IV, jakim jest obsługa ładunku w porcie w czasie do 24 godzin został osiągnięty. Analiza danych wskazuje, że nie wystąpiły przypadki naruszenia terminu 24 godzin bez podstawy prawnej. Przypadki wykroczenia poza ten termin (z zachowaniem przepisów ustawy) stanowiły tylko 0.30% wszystkich obsługiwanych w portach morskich zgłoszeń. Wdrożenie ustawy nie było możliwe bez ścisłej współpracy Służby Celnej, Inspekcji granicznych, operatorów portowych, agencji celnych i spedycyjnych i innych. Służba Celna pragnie skierować swoje podziękowania za wspólne działania, pomoc i zaangażowanie wszystkim podmiotom i instytucjom, których współpraca umożliwiła skuteczną realizację pakietu Porty 24h. 3

4

I. Wstęp Importowane towary, w szczególności żywność, podlegają kontrolom wyspecjalizowanych służb tj.: Służby Celnej, Inspekcji Weterynaryjnej, Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych i Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Każda z tych służb jest uprawniona do dokonywania samodzielnych, niezależnych od siebie czynności kontrolnych. W dotychczasowym stanie prawnym, w przypadku, gdy jedną przesyłkę kontrolowała więcej niż jedna służba, często występowała sytuacja, w której towar poddany był kilkakrotnie tym samym operacjom logistycznym w porcie morskim. Przez operacje te należy rozumieć np. wystawienie towaru do kontroli danej służby. W związku z tym czas obsługi przedsiębiorcy w porcie był długi, a tym samym rosły koszty przedsiębiorców. Na wydłużoną i generującą koszty obsługę w porcie wpływały: 1) Brak wspólnej platformy komunikacyjnej pomiędzy poszczególnymi uczestnikami łańcucha dostaw oraz służbami kontrolnymi w portach morskich. 2) Brak precyzyjnych informacji o przesyłkach uzyskiwanych przed ich przywozem, na potrzeby analizy ryzyka, co w znacznym stopniu utrudniało identyfikację towaru i stron transakcji. 3) Wieloetapowa analiza ryzyka. 4) Ograniczenia techniczne i organizacyjne operatorów portowych. 5) Brak kompatybilności inspekcji w zakresie wzajemnej współpracy. Zagrożeniem w szczególności były operacje logistyczne związane z przedstawieniem towaru do kontroli oraz następujący po tej kontroli proces sporządzania i wydawania rozstrzygnięć. Problem ten sprowadzał się co do zasady do wydania rozstrzygnięcia po upływie zbyt długiego czasu, aby Służba Celna zwolniła towar w przeciągu 24 godzin, licząc od momentu przystąpienia do kontroli towaru. Inne istotne czynniki to także: a) zbyt krótki czas pracy inspekcji (w większości przypadków jest to osiem godzin) co wpływa na przesunięcie terminu wydania rozstrzygnięcia na dzień następny. Skraca to efektywny czas obsługi towaru (w ramach 24h) o co najmniej 16 godzin. b) nierównomierny poziom zinformatyzowania inspekcji ograniczający możliwości szybkiej wymiany informacji. c) różnorodność wewnętrznych procedur w każdej z inspekcji w zakresie kontroli i wydawania rozstrzygnięć. 5

d) organizacja pracy: nie wszystkie inspekcje mają swoje placówki na terminalach kontenerowych co skutkuje koniecznością dojazdu z ich siedzib. Kontrole przeprowadzane są w różnych terminalach. Dopiero po zakończeniu kontroli inspektorzy wracają do siedziby inspekcji w celu sporządzenia rozstrzygnięć. Powyższe kwestie stanowiły główną przyczynę często formułowanych przez przedsiębiorców zarzutów wobec organów administracji oraz operatorów portowych. Analiza tych problemów doprowadziła do powstania koncepcji, zgodnie z którą towary przywożoną drogą morską powinny być obsłużone przez Służbę Celną i inspekcje kontrolne w rozsądnym czasie, co powinno usprawnić obsługę przedsiębiorców i poprawić konkurencyjność polskich portów. Ustawa z dnia 7 listopada 2014 r. o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej wprowadziła zasadę przeprowadzenia niezbędnych formalności związanych z przywozem z państw trzecich towarów drogą morską w ciągu 24 godzin od momentu przedstawienia towaru do kontroli granicznej. Na Służbę Celną nałożono zadanie koordynacji kontroli odbywających się w portach w taki sposób, aby możliwe było ich przeprowadzenie przez wszystkie inspekcje w sposób jak najmniej uciążliwy organizacyjnie dla importerów i operatorów. Rozwiązaniem problemu związanego z koniecznością przeprowadzenia kilku kontroli różnych inspekcji jest skoordynowanie kontroli wykonywanych w związku z importem przez jedną instytucję jaką jest Służba Celna i elektroniczny obieg danych i informacji pomiędzy właściwymi służbami. Taką koordynację przez Służbę Celną przewidziała ww. ustawa. Koordynacja ww. zadań przez Służbę Celną polega na nałożeniu obowiązku na Naczelnika urzędu celnego właściwego dla portu morskiego: 1) poinformowania organu upoważnionego na podstawie przepisów odrębnych do przeprowadzania kontroli towarów przywożonych z państw trzecich o przywozie na obszar celny Unii Europejskiej towaru, który podlega obowiązkowi kontroli przeprowadzanej przez ten organ; 2) ustalenia terminu, w tym godziny, i miejsca kontroli towarów przywożonych z państw trzecich, w uzgodnieniu z operatorem portowym i dysponentem towaru. 6

O ile nie ma potrzeby przeprowadzenia badań laboratoryjnych lub poddania towaru kwarantannie lub w przypadku żywych zwierząt izolacji, czas trwania w portach morskich kontroli towarów przywożonych z państw trzecich, w tym kontroli wykonywanej przez organy Służby Celnej, nie powinien przekraczać 24 godzin liczonych od chwili przedstawienia towaru do kontroli, złożenia kompletnego wniosku o dokonanie kontroli do właściwych organów, oraz przekazania informacji o godzinie i miejscu kontroli, do zwolnienia towaru do procedury celnej. Rozpoczęcie biegu terminu 24 godzin jest zatem uzależnione od łącznego spełnienia trzech przesłanek: dostępności towaru, skompletowania wniosku oraz wyznaczenia terminu i miejsca kontroli. Wdrożenie ustawy nałożyło zatem nowe zadania na wszystkich uczestników obrotu towarowego odbywającego się drogą morską: Zadania dla Służby Celnej: selekcja towarów z manifestów CARGO pod kątem potencjalnego zainteresowania kontrolą inspekcji; proces typowania przesyłek do kontroli na etapie przed przywozem i w ramach realizacji procedury celnej; proces koordynacji działań kontrolnych. Zadania dla Inspekcji kontrolnej: informacja do Służby Celnej o towarach wytypowanych do kontroli; informacja do Służby Celnej o złożonych kompletnych wnioskach o dokonanie kontroli; przekazanie do Służby Celnej informacji o planowanej kontroli; przekazanie do Służby Celnej informacji o wydanych rozstrzygnięciach. 7

Zadania dla Agencji Celnych, Spedytorów: awizowanie przesyłek podlegających kontroli inspekcji; uszczegóławianie danych o przesyłkach kontenerowych (np. podanie faktycznego nadawcy i odbiorcy towaru w przypadku, gdy jako nadawcę i odbiorcę towarów wskazano jedynie firmę spedycyjną); zlecanie terminalom wystawienia towarów do kontroli. Zadania dla Terminali kontenerowych: zasilanie danymi poprzez usługę Web Service ; Współpraca ze Służbą Celną w procesie koordynacji działań kontrolnych. II. Pakiet Porty 24h przepisy prawa Art. 20a. ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej (Dz.U. z 2013 r. poz. 1404 z późn. zm): 1. Naczelnik urzędu celnego właściwy dla portu morskiego: 1) informuje organ upoważniony na podstawie przepisów odrębnych do przeprowadzania kontroli towarów przywożonych z państw trzecich o przywozie na obszar celny Unii Europejskiej towaru, który podlega obowiązkowi kontroli przeprowadzanej przez ten organ; 2) ustala termin, w tym godzinę, i miejsce kontroli towarów przywożonych z państw trzecich, w uzgodnieniu z operatorem portowym i dysponentem towaru, uwzględniając informację o planowanych kontrolach przekazaną przez organ, o którym mowa w pkt 1. 2. Z wyłączeniem przypadku gdy zachodzi konieczność przeprowadzenia badań laboratoryjnych lub poddania towaru kwarantannie lub - w przypadku żywych zwierząt - izolacji, czas trwania w portach morskich kontroli towarów przywożonych z państw trzecich, w tym kontroli wykonywanej przez organy Służby Celnej, nie powinien przekraczać 24 godzin liczonych od chwili przedstawienia towaru do kontroli, złożenia kompletnego wniosku o dokonanie kontroli do właściwych organów, o których mowa w ust. 1 pkt 1, oraz przekazania informacji, o której mowa w ust. 1 pkt 2, do zwolnienia towaru do procedury celnej. Termin ten ulega wydłużeniu do 48 godzin w przypadkach uzasadnionych w szczególności względami bezpieczeństwa publicznego, ochroną życia lub zdrowia ludzi lub zwierząt lub ochroną środowiska. 8

3. Terminy, o których mowa w ust. 2, nie biegną, jeżeli przeprowadzenie kontroli towarów przywożonych z państw trzecich jest niemożliwe z przyczyn niezależnych od organów, o których mowa w ust. 1. 4. Terminy, o których mowa w ust. 2, nie biegną w soboty i dni ustawowo wolne od pracy. 5. Przepisów ust. 2-4 nie stosuje się, jeżeli przepisy Unii Europejskiej określają inne terminy dokonywania czynności kontroli towarów przywożonych z państw trzecich, w tym kontroli wykonywanej przez organy Służby Celnej. Art. 4a. ustawy z dnia 27 sierpnia 2003 r. o weterynaryjnej kontroli granicznej (Dz.U. z 2014 r. poz. 424 z późn. zm.): Graniczny lekarz weterynarii przeprowadzający weterynaryjną kontrolę graniczną w portach morskich współpracuje z organami celnymi w zakresie tej kontroli, w szczególności informuje naczelnika urzędu celnego właściwego dla portu morskiego o terminie, w tym o godzinie, i miejscu planowanej kontroli. Graniczny lekarz weterynarii przeprowadza weterynaryjną kontrolę graniczną w portach morskich w sposób pozwalający na zachowanie terminów, o których mowa w art. 20a ust. 2-5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej Art. 80 ust.1a. ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. Nr 136, poz. 914 późn. zm.): Państwowy graniczny inspektor sanitarny przeprowadzający graniczną kontrolę sanitarną w portach morskich współpracuje z organami celnymi w zakresie tej kontroli, w szczególności informuje naczelnika urzędu celnego właściwego dla portu morskiego o terminie, w tym o godzinie, i miejscu planowanej kontroli. Państwowy graniczny inspektor sanitarny przeprowadza graniczną kontrolę sanitarną w portach morskich w sposób pozwalający na zachowanie terminów, o których mowa w art. 20a ust. 2-5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej. Art. 10 ust. 2a ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolnospożywczych (Dz.U. z 2014 r. poz. 669 z późn. zm.): Organ Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych przeprowadzający kontrolę graniczną jakości handlowej w portach morskich współpracuje z organami celnymi w zakresie tej kontroli, w szczególności informuje naczelnika urzędu celnego właściwego dla portu morskiego o terminie, w tym o godzinie, i miejscu planowanej kontroli. Organ Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych przeprowadza kontrolę graniczną jakości handlowej w portach morskich w sposób pozwalający na zachowanie terminów, o których mowa w art. 20a ust. 2-5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej. 9

III. Realizacja zadania III. 1. Zespół Morski W celu przygotowania Służby Celnej do podjęcia zadań wynikających z przyjętych przez Radę Ministrów założeń do projektu ustawy o ułatwieniu warunków wykonywania działalności gospodarczej oraz usprawnienia obrotu towarowego z zagranicą w portach morskich, w dniu 2 września 2013 r., decyzją Szefa Służby Celnej nr 16/SC powołano Zespół do spraw ułatwienia obsługi i uproszczenia formalności związanych z obrotem towarowym w portach morskich. Zadaniem Zespołu było m.in.: 1) przygotowanie propozycji rozwiązań w zakresie przygotowania Służby Celnej do wdrożenia koncepcji zmniejszenia uciążliwości importowych procedur kontrolnych towarów przez polskie porty morskie, 2) przegląd procedur obowiązujących w zakresie obsługi obrotu towarowego w portach morskich; 3) zidentyfikowanie barier utrudniających sprawną obsługę podmiotów gospodarczych w portach morskich w zakresie obrotu towarowego z zagranicą i przygotowanie propozycji usprawnień; 4) monitorowanie wdrożenia rozwiązań usprawniających w portach morskich. Zadania Zespołu nie były ograniczone tylko do wdrożenia rozwiązań wynikających z założeń projektu ustawy (a obecnie obowiązującej już ustawy) ale dotyczyły również identyfikacji barier utrudniających sprawną obsługę podmiotów gospodarczych w urzędach i przygotowania propozycji usprawnień w tym zakresie oraz wymiany na forum Zespołu doświadczeń i dobrych praktyk w zakresie obsługi podmiotów gospodarczych pomiędzy urzędami celnymi obsługującymi porty morskie. 10

III. 2. Narzędzia IT Przy wdrożeniu projektu Porty 24h oprócz narzędzi prawnych zastosowano rozwiązania informatyczne: SKK System Koordynacji Kontroli - pozwala na wymianę informacji pomiędzy Służbą Celną a pozostałymi służbami, inspekcjami kontrolnymi oraz dysponentami towarów. Koncepcja systemu oraz szczegółowe rozwiązana zostały w całości wypracowane przez funkcjonariuszy Izby Celnej w Gdyni. Autorskie rozwiązania IC w Gdyni stanowią podstawę aplikacji wytworzonej przez Akademię Górniczo-Hutniczą, zgodnie z udzielonym zamówieniem. Obecnie system SKK jest rozwijany, w tym we współpracy z Inspekcjami obecnymi w porcie. Dodatkowo wykorzystywane są Systemy terminalowe (m.in. do wymiany informacji, w tym do składania przez dysponentów towarów zleceń na wystawianie kontenerów do kontroli) oraz System analizy obrotu kontenerowego (w ramach analizy ryzyka) przeprowadzanej przed przybyciem towaru do portu. PHICS (Polish Harbours Informartion and Control System) informatyczny system kontrolno-informacyjny dla polskich portów, zarządzany przez Urząd Morski i służący do wyprzedzającego przekazywania zawartych w formularzach IMO FAL informacji dotyczących m.in. towarów przywożonych do portu. AUTOSTORE system informatyczny Terminalu Kontenerowego Portu w Szczecinie, zarządzany przez DB Port Szczecin Sp. z o.o., którego zadaniem jest kontrola ruchu kontenerów w porcie. Stanowi jednocześnie elektroniczną ewidencję magazynu czasowego składowania. 11

III. 3. Izba Celna w Gdyni Izba Celna w Gdyni realizuje zadanie koordynaji kontroli w porcie z wykorzystaniem aplikacji System Koordynacji Kontroli Porty 24h. W chwili obecnej na ukończeniu są prace II etapu budowy aplikacji obejmujące min.: przygotowanie aplikacji do wprowadzenia nowych użytkowników tj; dysponenta (podmiotów dokonujących zgłoszeń), operatora portowego oraz obserwatora; nadawanie, zmianę i cofanie dostępu użytkownikom aplikacji zgodnie z rolą, którą dany użytkownik będzie pełnił; ujęcie trzech terminali w OC w Świnoujściu (Port Handlowy Świnoujście Sp. z o.o. skrót: PHŚ, Euro Terminal Real Estate Sp. z o.o. skrót: ET, Terminal Promowy w Świnoujściu sp. z o.o. skrót: TPŚ); wprowadzanie nowych funkcjonalności aplikacji w tym: możliwości archiwizowania zakończonych koordynacji, ujęcia towarów poddanych kwarantannie lub próbkobraniu; umożliwieniu koordynatorowi SC ujęcia czasu oczekiwania na uregulowanie długu celnego przez dysponenta; możliwość graficznej wizualizacji koordynacji z możliwością filtrowania wg średnich czasów obsługi zgłoszenia, urzędów celnych, poszczególnych terminali itp. wizualizacja będzie zamieszczona na stronie internetowej Izby Celnej w Gdyni. Udostepnienie aplikacji przedsiębiorcy (dysponentowi) umożliwi mu aktywne uczestniczenie w procesie obsługi zgłoszenia poprzez: tworzenie awiza, pozyskiwanie szybkiej informacji o przyjęciu zgłoszenia przez inspekcję jak również o terminie kontroli i jej wynikach. Transparentność procesu winna się przyczynić do sprawniejszej obsługi zgłoszeń, szczególnie na etapie złożenia wniosku do inspekcji i jego przyjęcia jak również do szybkiego przekazywania zainteresowanym użytkownikom informacji umożliwiających niezwłoczne podejmowanie działań. Dodać należy, że aplikację można wykorzystać jako platformę do wymiany informacji dla większego kręgu użytkowników. Będzie to wymagało dookreślenia zakresu informacji niezbędnych dla biznesu i administracji oraz wypracowania odpowiednich rozwiązań informatycznych. Zauważyć przy tym należy, że aplikacja nie zastąpi potrzeby stworzenia typowego PSC (Port Community System) w portach Trójmiasta. 12

W pierwszym kwartale funkcjonowania aplikacji SKK nie zaobserwowano istotnych opóźnień w wydawaniu rozstrzygnięć przez inspekcje i obsłudze zgłoszeń celnych przez Służbę Celną. Ujawnione przypadki opóźnień były dopuszczalne - powody opóźnień uwzględnia ustawa o Służbie Celnej. Efektywny czas przeprowadzania kontroli przez inspekcje oraz obsługi zgłoszeń celnych przez Służbę Celną wskazuje, iż wszystkie czynności wymagalne od tych służb są dokonywane w czasie, który umożliwia obsługę towarów w portach morskich w okresie 24 h. Na czas obsługi tych towarów wpływ ma także działanie samego dysponenta towaru, od którego zależy termin złożenia zgłoszenia celnego. Na czas obsługi towarów w portach morskich wpływ ma także działanie operatora portowego; ewentualne opóźnienie w wystawieniu kontenera do kontroli dla inspekcji wydłuża także faktyczny czas przeprowadzenia wszystkich czynności kontrolnych. Aktualna wersja aplikacji SKK nie daje inspekcjom możliwości poinformowania w sposób szczegółowy koordynatora ze Służby Celnej o wszystkich powodach opóźnień w prowadzonych kontrolach (wystawienia kontenerów z opóźnieniem; wyłączenia ustawowe: kwarantanny, badania laboratoryjne, itp.). Trwająca rozbudowa tej aplikacji umożliwi im przekazywanie tych informacji do Służby Celnej, a to może mieć wpływ na ustalenie faktycznego czasu prowadzenia czynności kontrolnych przez poszczególnych uczestników procesu 24 h. W drugiej fazie rozbudowy aplikacji SKK przewidziany jest także czynny udział dysponenta towaru, to także ma wpływ na skrócenie czasu obsługi towarów w portach morskich. Średni czas przeznaczony na kontrolę przez wszystkie inspekcje, czas oczekiwania na dopełnienie formalności celnych przez dysponenta towaru (niezależny od działań inspekcji oraz organu celnego) oraz średni czas dokonania formalności celnych przez Służbę Celną (od wpływu zgłoszenia celnego do systemu do zwolnienia towaru) 8h49min 2h23min 31h4m 13

III. 4. Izba Celna w Szczecinie Pierwszy kwartał funkcjonowania IV ustawy deregulacyjnej w portach morskich podległych Izbie Celnej w Szczecinie, należy ocenić pozytywnie. Łączny czas kontroli wszystkich służb kontrolnych, po uwzględnieniu wyjątków ustawowych, nie został ani razu przekroczony powyżej 24 godzin. W czterech przypadkach czas kontroli został przekroczony, z tym że przekroczenie czasu nastąpiło z przyczyn niezależnych od służb kontrolujących. Cztery przypadki przekroczenia czasu kontroli powyżej 24 h oraz sześć przypadków kontroli do 24 h wynikały z ustawowych działań inspekcji (WIJHARS, GLW) mających na celu przeciwdziałanie wprowadzenia do obrotu produktów nie spełniających wymagań weterynaryjnych oraz jakości handlowej. Były pobierane próbki towaru celem zbadania w laboratorium, badana dokumentacja, a w dwóch przypadkach Graniczny Lekarz Weterynarii wydał decyzję nakazującą zwrot kontenera do kraju pochodzenia z powodu upływu terminu przydatności towaru do spożycia. Oceniając współpracę służb kontrolnych, należy stwierdzić, że przebiega ona bez zakłóceń. Kontrole przebiegały sprawnie, wpisy o przeprowadzonych czynnościach kontrolnych są dokonywane niezwłocznie po ich wykonaniu, a przypadki kiedy następuje wydłużenie czasu ich przeprowadzania opisywane są w formie uwag w systemie lub przesyłane są mailowo do organu celnego. Stosownie do przedstawionych statystyk w większości przypadków maksymalne czasy kontroli były krótkie. Zauważyć też można dążenie do ich skracania na poziomie maksymalnym 300 min. Spełnienie nałożonego na Służbę Celną zadania wymagało wdrożenia rozwiązań dotyczących opracowania zasad współpracy z inspekcjami kontrolnymi oraz operatorami działającymi na terenie portu. Szczególnie ważne jest także uznanie faktu, że to procedura logistyczna importera decyduje o terminie nadania towarowi przeznaczenia celnego. 14

Zdarza się więc, że z woli dysponenta towaru nie jest zachowana ciągłość działań kontrolnych poszczególnych inspekcji i organu celnego. Cechą szczególną portu jest bowiem fakt zlecania (po przeprowadzonych kontrolach inspekcyjnych) przez importera rozformowania kontenera i wprowadzenia ładunku do magazynu czasowego składowania, z którego jest następnie wyprowadzany partiami zgodnie z polityką handlową importera i obejmowany stosowną procedurą celną. W przypadku towarów nieskonteneryzowanych, odprawianych głównie w porcie w Świnoujściu, w tym zwłaszcza ładunków masowych, proces rozładunku jest zwykle rozłożony w czasie (nawet kilka dni) i bywa uzależniony od warunków atmosferycznych (np. opady), zaś oględziny towarów przez inspekcje mogą się odnosić do poszczególnych partii rozładowywanego towaru. Uwarunkowania te w sposób oczywisty wpływają na wydłużenie czasu pracy służb kontrolnych, wówczas jednak, czas ten nie podlega liczeniu zgodnie z założeniami ustawy z deregulacyjnej. Średni czas przeznaczony na kontrolę przez wszystkie inspekcje, czas oczekiwania na dopełnienie formalności celnych przez dysponenta towaru (niezależny od działań inspekcji oraz organu celnego) oraz średni czas dokonania formalności celnych przez Służbę Celną (od wpływu zgłoszenia celnego do systemu do zwolnienia towaru) 2h 35min 0h39min 6h 37min. 15

IV. Dane liczbowe IV.1. Izba Celna w Gdyni W okresie od 01.01.2015-31.03.2015 roku inspekcje kontrolne przeprowadziły łącznie 1626 niezależnych od siebie kontroli (włączając także te zgłoszenia z aplikacji SKK, w których nadal trwa koordynacja, gdyż towary nie zostały dotychczas zwolnione do procedury celnej). Inspekcje w poszczególnych miesiącach przeprowadziły następującą ilość kontroli: styczeń 2015 r. luty 2015 r. marzec 2015 r. 512 kontroli 504 kontrole 610 kontroli W okresie 01.01.2015-31.03.2015 roku Służba Celna skoordynowała 312 wspólnych kontroli inspekcji (w 308 przypadkach dany towar był kontrolowany przez 2 inspekcje, a w 4 przypadkach - przez 3 inspekcje). W skoordynowanych kontrolach w poszczególnych miesiącach uczestniczyły następujące inspekcje: inspekcje uczestniczące w skoordynowanych kontrolach ilość skoordynowanych wspólnych różnych kontroli I 2015 II 2015 III 2015 WIJHARS / (GSSE + GPKSE) 34 17 29 WIJHARS / GIWET 60 83 85 WIJHARS / GSSE / WIORIN 3 1 0 Poszczególne inspekcje w okresie 01.01.2015-31.03.2015 roku uczestniczyły w następującej ilości kontroli: inspekcja WIJHARS GIWET GSSE WIORIN ilość kontroli w I 2015 r. 217 200 81 14 ilość kontroli w II 2015 r. 202 229 65 8 ilość kontroli w III 2015 r. 248 256 96 10 ŁĄCZNIE (I - III 2015) 667 685 242 32 16

Łączna ilość przeprowadzonych kontroli przez inspekcje w ujęciu graficznym: Średni czas kontroli zgłoszeń wprowadzonych do aplikacji SKK przez poszczególne inspekcje to (od ustalenia terminu kontroli przez SC do wydania przez nie rozstrzygnięcia) w poszczególnych miesiącach i średnio w I kwartale 2015 roku: styczeń 2015 roku inspekcja WIJHARS GIWET GSSE WIORIN średni czas kontroli 8 h 5 h 12 h 8 h - z wyłączeniem sobót i dni wolnych 58 min. 29 min. 46 min. 29 min. średni czas kontroli 12 h 6 h 14 h 11 h - bez wyłączenia sobót i dni wolnych 11 min. 22 min. 33 min. 55 min. luty 2015 roku inspekcja WIJHARS GIWET GSSE WIORIN średni czas kontroli 8 h 11 h 12 h 2 h - z wyłączeniem sobót i dni wolnych 8 min. 26 min. 42 min. 38 min. średni czas kontroli 9 h 12 h 20 h 2 h - bez wyłączenia sobót i dni wolnych 34 min. 42 min. 17 min. 38 min. 17

marzec 2015 roku inspekcja WIJHARS GIWET GSSE WIORIN średni czas kontroli 7 h 7 h 12 h 5 h - z wyłączeniem sobót i dni wolnych 27 min. 18 min. 55 min. 6 min. średni czas kontroli 8 h 7 h 16 h 5 h - bez wyłączenia sobót i dni wolnych 32 min. 51 min. 25 min. 6 min. średni czas kontroli zgłoszeń w I kw. 2015 roku inspekcja WIJHARS GIWET GSSE WIORIN średni czas kontroli 8 h 8 h 12 h 5 h - z wyłączeniem sobót i dni wolnych 9 min. 10 min. 48 min. 58 min. średni czas kontroli 10 h 9 h 16 h 7 h - bez wyłączenia sobót i dni wolnych 2 min. 2 min. 50 min. 28 min. Przedstawienie średniego czasu trwania kontroli w I kw. 2015 r. w ujęciu graficznym: 18

Średni czas kontroli zgłoszeń wprowadzonych do aplikacji SKK przez inspekcje (bez podziału na ich rodzaj) w okresie: 01.01.2015 r. - 31.03.2015 roku to: 8 godzin 49 minut (z wyłączeniem sobót i dni wolnych od pracy), a bez wyłączeń: 10 godzin 34 minut. Inspekcje kończyły wszystkie czynności związane z kontrolą w następujących prze -działach czasowych: zakończenie wszystkich czynności kontrolnych przez inspekcje w czasie od 0 do 3 h od 3 do 6 h od 6 do 12 h od 12 do 24 h pow. 24 h ilość zakończonych 288 123 13 28 60 kontroli w SKK w I 2015 r. ilość zakończonych 279 143 7 19 56 kontroli w SKK w II 2015 r. ilość zakończonych 328 201 14 19 48 kontroli w SKK w III 2015 r. ŁĄCZNIE (I - III 2015 r.) 895 467 34 66 164 Przekroczenia czasu kontroli ponad 24 h wynikały z konieczności przeprowadzania dodatkowych badań laboratoryjnych; występowały opóźnienia w dostępie do kontrolowanego towaru (operator portowy z uwagi na obciążenie pracą nie dokonywał wystawienia kontenera w zaplanowanym terminie); oba rodzaje przedłużenia czasu kontroli były dopuszczalne - wynikały z zapisów ustawy. Dodatkowo w aplikacji dokonywano omyłkowych wpisów, które mogły wskazywać na przekroczenie czasu kontroli w sytuacji, gdy w rzeczywistości wszystkie czynności kontrolne wykonano w krótkim czasie, a jedynie dane do aplikacji wprowadzono z opóźnieniem (aktualna wersja aplikacji nie pozwala na zmianę już wprowadzonych informacji. Po zakończeniu czynności kontrolnych przez inspekcje dysponenci regulowali sytuację prawną towarów przed organem celnym w formie procedury uproszczonej lub poprzez zgłoszenie celne składane w oddziale celnym: rodzaj procedury ilość zgłoszeń w SKK I 2015 r. II 2015 r. III 2015 r. łącznie (I - III 2015 r.) procedura uproszczona 235 234 305 774 procedura standardowa 164 171 182 517 19

Średni czas obsługi zgłoszeń z aplikacji SKK przez Służbę Celną w poszczególnych miesiącach i łącznie w całym I kwartale 2015 roku: okres średni czas obsługi zgłoszeń celnych - z wyłączeniem sobót i dni wolnych średni czas obsługi zgłoszeń celnych - bez wyłączenia sobót i dni wolnych I 2015 r. 2 h 17 min. 2 h 57 min. II 2015 r. 1 h 37 min. 1 h 51 min. III 2015 r. 3 h 6 min. 4 h 23 min. ŁĄCZNIE (I - III 2015 r.) 2 h 23 min. 3 h 9 min. Służba Celna kończyła wszystkie czynności związane z kontrolą w następujących przedziałach czasowych: Okres zakończenie obsługi zgłoszeń z aplikacji SKK przez Służbę Celną w czasie od 0 do 3 h od 3 do 6 h od 6 do 12 h od 12 do 24 h pow. 24 h ilość zakończonych kontroli w SKK w I 2015 r. ilość zakończonych kontroli w SKK w II 2015 r. ilość zakończonych kontroli w SKK w III 2015 r. łączna ilość zakończonych kontroli w SKK 360 8 1 23 7 373 12 2 11 7 423 19 3 30 12 1156 39 6 64 26 20

Koordynatorzy z oddziałów celnych wskazali, iż zaistniała konieczność przeprowadzenia dodatkowej kontroli towaru w ramach obsługi zgłoszenia celnego (obsługa dyrektyw po przyjęciu zgłoszenia celnego); w znacznej ilości spraw zwłoka polegała na konieczności oczekiwania na wpłatę należności celnych i podatkowych przez zgłaszającego; oddział celny uwzględnił czas oczekiwania na tę wpłatę do czasu trwania kontroli (opóźnienie niezależne od organu celnego). Średni czas oczekiwania na złożenie przez dysponenta do organu celnego zgłoszenia celnego w okresie: 01.01.2015 r. - 31.03.2015 roku (liczony od wydania rozstrzygnięcia przez inspekcję) to 31 godzin i 4 minuty. Służba celna nie ma wpływu na termin złożenia zgłoszenia celnego przez dysponenta lub dopełnienia przez niego formalności w ramach procedury uproszczonej. W poszczególnych miesiącach dysponenci towarów dopełniali formalności celnych po upływie następującego czasu od wydania rozstrzygnięcia przez inspekcje: czas oczekiwania ilość zgłoszeń w aplikacji SKK na dopełnienie przez dysponenta formalności celnych I 2015 r. II 2015 r. III 2015 r. łącznie: I kw. 2015 r. od 0 do 3 godzin 151 144 182 477 od 3 do 6 godzin 46 47 68 161 od 6 do 12 godzin 6 10 3 19 od 12 do 24 godzin 64 64 64 192 od 24 do 48 godzin 43 48 70 161 od 48 do 72 godzin 40 32 39 111 od 3 do 10 dni 48 55 56 159 pow. 10 dni (max. 17 dni) 1 5 5 11 Średni efektywny czas przeprowadzania czynności kontrolnych - łącznie przez inspekcje i Służbę Celną (ale z pominięciem zwłoki wynikającej z działania dysponenta towaru na złożenie zgłoszenia celnego oraz sobót i dni wolnych od pracy) - w okresie: 01.01.2015 r. - 31.03.2015 roku to: 12 godzin 8 minut. W poszczególnych miesiącach efektywny czas kontroli wynosił: styczeń 2015 r. luty 2015 r. marzec 2015 r. 11 h 29 min. 11 h 56 min. 12 h 50 min. 21

IV.2. Izba Celna w Szczecinie Zestawienie ogólne - ilości kontroli Oddział Celny Ilości przeprowadzonych kontroli GIWET WIJHARS PGIS FITO ŁĄCZNIE Oddział Celny Nabrzeże 570 568 46 113 1297 Łasztownia Oddział Celny w 3 0 0 0 3 Oddział Celny w 0 0 0 0 Izba Celna w 570 568 46 113 0 1300 W okresie 01.01.2015-31.03.2015r. służby inspekcyjne przeprowadziły łącznie 1300 niezależnych od siebie kontroli, po których towar został bezpośrednio dopuszczony do wolnego obrotu i opuścił port albo został składowany w magazynie czasowego składowania lub składu celnego. Pod pojęciem niezależne kontrole należy rozumieć kontrolę każdej ze służb inspekcyjnych z osobna (WIJHARS+WET+SANEPID+FITO). W 378 przypadkach towar skontrolowany przez inspekcje został bezpośrednio dopuszczony do obrotu, podmioty tym samym wyraziły chęć skorzystania ze ścieżki w ramach tzw. pakietu morskiego 24h. Natomiast w przypadku 922 niezależnych kontroli inspekcji podmioty nie wyraziły chęci skorzystania z pakietu 24h, tzn. towar po kontroli został przewieziony na magazynów, chłodni celem rozformowania i dalszego składowania, co stanowi ok. 71% wszystkich kontroli. Towarami przewożonymi były przede wszystkim produkty rybołówstwa morskiego i owoce morza - taka praktyka jest powszechnie stosowana nie tylko w porcie szczecińskim, ale i na świecie. Wynika to z określonych możliwości składowania u podmiotu, strategii firmy, uwarunkowań ekonomicznych, popytu na konkretny produkt i określoną ilość w danym okresie etc. 22

INSPEKCJE UCZESTNICZĄCE W SKOORDY- NOWANYCH KONTROLACH ILOŚĆ SKOORDYNOWANYCH WSPÓLNYCH KONTROLI WIJHARS GPK WET 107 WIJHARS - SANEPID 5 INSPEKCJE UCZESTNICZĄCE W SKOORDY- NOWANYCH KONTROLACH ILOŚĆ SKOORDYNOWANYCH WSPÓLNYCH KONTROLI WIJHARS GPK WET 564 WIJHARS - SANEPID 7 W okresie 01.01.2015-31.03.2015r. inspekcje przeprowadziły 378 niezależnych kontroli, po których towar został bezpośrednio zgłoszony do procedury dopuszczenia do obrotu. W ramach tych 378 kontroli i zadań nałożonych na Służbę Celną ustawą o ułatwieniach działalności gospodarczej, organ celny skoordynował 112 wspólnych kontroli służb inspekcyjnych. W kontrolach uczestniczyły inspekcje: Ilości kontroli poszczególnych inspekcji INSPEKCJA WIJHARS GPK WET SANEPID FITO ILOŚĆ KONTROLI 111 114 40 113 23

Biorąc pod uwagę również te kontrole w stosunku, do których podmioty nie skorzystały z ułatwienia 24h (przewóz na magazyn) wykres przedstawiałby się następująco: Średnie czasy trwania kontroli poszczególnych służb INSPEKCJA WIJHARS GPK WET SANEPID FITO ŚREDNI CZAS KON- 1 h 58 min 0 h 45 min 0 h 59 min 2 h 10 min INSPEKCJA WIJHARS GPK WET SANEPID FITO ILOŚĆ KONTROLI 570 571 46 113 24

GIWET WIJHARS PGIS FITO SC min/śr/max min/śr/max min/śr/max min/śr/max min/śr/max 4/45/240 5/118/300 40/59/68 60/130/240 1/39/240 Maksymalny czas koordynowanych kontroli opartych o One Stop Shop wyniósł 360 minut. Inspekcje kończyły wszystkie czynności związane z kontrolą w następujących przedziałach czasowych: Ilość zakończonych kon- ZAKOŃCZENIE WSZYSTKICH CZYNNOŚCI KONTROLNYCH PRZEZ INSPEKCJE od 0 do 3 h od 3 do 6 h od 6 do 12 h od 12 do 24 pow. 24 h 342 26 0 6 4 Udział procen- 91% 6,9% 0% 1,6% 1% Cztery przypadki przekroczenia czasu kontroli powyżej 24 h oraz sześć przypadków kontroli do 24 h wynikały z ustawowych działań inspekcji (Wijhars, WET) mających na celu przeciwdziałanie wprowadzenia do obrotu produktów nie spełniających wymagań weterynaryjnych oraz jakości handlowej. Były pobierane próbki towaru celem zbadania w laboratorium, badana dokumentacja, a w dwóch przypadkach Graniczny Lekarz Weterynarii wydał decyzję nakazującą zwrot kontenera do kraju pochodzenia z powodu upływu terminu przydatności towaru do spożycia. Średni czas oczekiwania na złożenie przez dysponenta do organu celnego zgłoszenia celnego (liczony od wydania rozstrzygnięcia przez inspekcję) to 397 minut na 254 zgłoszenia. 25

Czas oczekiwania Liczba zgłoszeń na dopełnienie przez dysponenta formalności celnych od 0 do 1 godziny 140 od 1 do 3 godzin 65 od 3 do 12 godzin 32 od 12 do 24 godzin 12 Pow. 24 godzin 5 Rodzaj procedury standardowa/uproszczona. Towary skontrolowane przez inspekcje i bezpośrednio zgłoszone do procedury dopuszczenia do obrotu były zgłaszane w następujący sposób: Rodzaj procedury Ilość zgłoszeń Procedura uproszczona 137 Procedura standardowa 117 Liczba zgłoszeń celnych z kontrolami inspekcji granicznych i czasu trwania kontroli (obejmuje także zgłoszenia celne po czasowym składowaniu w magazynie i składzie celnym): Oddział Celny Udział procentowy zgłoszeń podlegających kontroli jednej ze służb,tj: GIWET, WIJHARS, PGIS, FITO w stosunku do ogólnej liczby zgłoszeń (z uwzględnieniem procedury uproszczonej) Statystyka obejmująca także zgłoszenia celne po czasowym składowaniu w magazynie i składzie celnym Statystyka bez zgłoszeń celnych po czasowym składowaniu w magazynie i składzie celnym z kontrolą służb bez kontroli służb z kontrolą służb bez kontroli służb Oddział Celny Nabrzeże Łasztownia Oddział Celny w Świnouj- 26,3% (w tym 57% w uproszczeniach) 73,7% 11,3% 88,7 0,2% 99,8 % 0,2% 99,8% Oddział Celny 0% Izba Celna w 17,8% 100% 0% 100% 82,2% 7,7% 92,3 % 26

IV.3. Zestawienie z obu Izb Liczba wspólnych kontroli inspekcji: WIJHARS 778 GIW 799 GIS 282 WIORiN 145 razem 2004 Średni czas kontroli Inspekcji: Izba Celna w Gdyni Izba Celna w Szczecinie WIJHARS 8,9 1,58 GIW 8 0,45 GIS 12 0,59 WIORiN 5 2,10 Przedziały czasowe kontroli inspekcji: Izba Celna w Gdyni Izba Celna w Szczecinie 0-3 895 342 3-6 467 26 6-12 34-12 - 24 66 6 > 24 164 4 Czas oczekiwania na dopełnienie formalności celnych przez dysponenta Izba Celna w Gdyni Izba Celna w Szczecinie 31h4min 6h37min 27

V. WNIOSKI. Analiza danych wskazuje na zrealizowanie celu, jakim jest obsługa ładunku w porcie w czasie do 24 godzin. Należy uznać, że Służba Celna wypełnia rolę koordynatora, jaką nałożyła na nią ustawa, zaś zapisy ustawy są stosowane przez wszystkich uczestników operacji portowych. Istotne przy tym jest, że wdrożenie ustawy nie było możliwe bez ścisłej współpracy Służby Celnej, Inspekcji kontrolnych i operatorów portowych oraz bez wsparcia informatycznego. Na pozytywną ocenę zasługuje zastosowanie Systemu SKK jako narzędzia IT wykorzystywanego w ramach pakietu Porty 24h. Obecnie przygotowywane jest wdrażanie rozwiniętej wersji SKK. Koniecznym jest rozwijanie istniejących narzędzi IT, aby zapewnić w pełni elektroniczną obsługę ładunku od strony organów administracji, pamiętając przy tym, że rozwój taki musi wpisywać się w realizowane przez Służbę Celną projekty i strategie. Projektem, który docelowo powinien zastąpić obecnie wykorzystywane narzędzia jest Platforma Koordynacji i Kontroli budowana w ramach Platformy Usług Elektronicznych Służby Celnej Pierwsze 3 miesiące obowiązywania ustawy przyniosły następujące wyniki: Udział zgłoszeń przekraczających 24 godziny w stosunku do ogółu zgłoszeń w morskich izbach celnych w I kwartale 2015r. Służba Celna Ilość zgłoszeń ogółem w morskich izbach celnych Ilość zgłoszeń przekraczających 24h Udział procentowy 26 0,04% Inspekcje 69816 168 0,25% Razem 194 0,30% Jak wynika z danych, odsetek odpraw, w których czas obsługi przekroczył 24 godziny jest niewielki. Podkreślenia przy tym wymaga, że wszystkie przypadki przekroczenia czasu 24 godzin przy obsłudze zgłoszenia wynikały z sytuacji, w których takie przekroczenie jest zgodnie z ustawą dopuszczalne. Nie żadnego przypadku, w którym przekroczenie terminu nastąpiłoby z naruszeniem przepisów ustawy o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej. Kolejnym celem realizowanym w ramach pakietu powinno być wyeliminowanie ewentualnych, leżących po stronie organów, zbędnych opóźnień w obsłudze zgłoszeń celnych nawet wówczas, gdy nie prowadzą one do przekroczenia terminu 24 godzin. 28