Br o s z u r a i n f o r m a c yj n a o w y m o g a c h MiFID dla Klientów Banku Ochrony Środowiska S.A. Warszawa, kwiecień 2014 r. Bank Ochrony Środowiska S.A., ul. Żelazna 32, 00-832 Warszawa Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego KRS 0000015525 NIP: 527-020-33-13 Kapitał zakładowy: 228 732 450 zł wpłacony w całości
Szanowni Państwo, w trosce o naszych Klientów, którzy inwestują lub zamierzają inwestować w produkty i instrumenty finansowe dostępne w Banku lub korzystają bądź zamierzają skorzystać z usług inwestycyjnych za pośrednictwem Banku, wkładamy wiele wysiłku, aby zapewnić wysoki standard usług oraz zagwarantować Klientom odpowiedni poziom ochrony inwestycyjnej. Miło nam poinformować, że w zakresie oferowania produktów i świadczenia usług inwestycyjnych Bank Ochrony Środowiska S.A. spełnia standardy wynikające z MiFID 1 (ang. Markets in Financial Instruments Directive). Głównym celem MiFID jest zwiększenie ochrony Klientów poprzez wprowadzenie jednolitych dla wszystkich krajów Unii Europejskiej, Norwegii, Islandii i Liechtensteinu, wysokich standardów w zakresie świadczenia usług inwestycyjnych i ochrony inwestycyjnej Klientów. Niniejsza boszura pozwoli Państwu poznać zasady MiFID i korzyści, jakie dla Klientów niesie jego wdrożenie. Bank realizując wymogi MiFID, w tym w szczególności jeden z podstawowych celów MiFID, jakim jest ochrona Klientów korzystających z usług inwestycyjnych: 1. 2. 3. działa: uczciwie dążąc do wykonania wszystkich zobowiązań wobec Klientów, rzetelnie zapewniając niezwłoczną realizację zleceń, w kolejności ich przyjmowania, profesjonalnie zapewniając przygotowanie merytoryczne pracowników Banku, przekazuje Klientom właściwe, kompletne i niewprowadzające w błąd informacje, świadczy Klientom usługi dostosowane do ich wiedzy i doświadczenia. W broszurze umieściliśmy informacje o zasadach klasyfikacji Klientów, badaniu adekwatności usług inwestycyjnych dla Klientów jak również informacje o Banku, w tym o sposobach komunikacji z Bankiem. Mamy nadzieję, że niniejsza Broszura będzie pomocna w procesie inwestowania w produkty i instrumenty finansowe dostępne w Banku. W przypadku pytań lub wątpliwości zapraszamy do kontaktu z pracownikami Banku: 1. 2. w placówkach Banku, za pośrednictwem infolinii 801 355 455 (z tel. stacjonarnych) lub +48 22 543 34 34 (z tel. komórkowych i spoza Polski). Wszystkie informacje dostępne są na internetowej stronie Banku: www.bosbank.pl 1 Dyrektywa MiFID obejmuje: Dyrektywę 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego w sprawie rynków instrumentów finansowych, Dyrektywę Komisji wprowadzającą środki wykonawcze do dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez przedsiębiorstwa inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tejże dyrektywy, Rozporządzenie Komisji wprowadzające środki wykonawcze do dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do zobowiązań przedsiębiorstw inwestycyjnych w zakresie prowadzenia rejestrów, sprawozdań z transakcji, przejrzystości rynkowej, dopuszczania instrumentów finansowych do obrotu oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tejże dyrektywy. 2
I. CZYM JEST MiFID MiFID to Dyrektywa Unii Europejskiej dotycząca rynku instrumentów finansowych mająca zastosowanie do wszystkich instytucji świadczących usługi inwestycyjne. MiFID odnosi się do szerokiego zakresu usług inwestycyjnych, takich jak obrót instrumentami rynku pieniężnego (np. bony skarbowe), papierami wartościowymi (np. akcje), instrumentami pochodnymi czy obrót tytułami uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych. Celem MiFID jest zapewnienie najwyższej ochrony inwestycyjnej Klientów, uczciwej konkurencji w sektorze finansowym oraz zapewnienie przejrzystości działania firm inwestycyjnych na rynkach kapitałowych w Unii Europejskiej. Polskie prawo do wymogów MiFID dostosowują: Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 września 2012 r. w sprawie trybu i warunków postępowania firm inwestycyjnych, banków, o których mowa w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, oraz banków powierniczych, Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 września 2012 r. w sprawie określenia szczegółowych warunków technicznych i organizacyjnych dla firm inwestycyjnych, banków, o których mowa w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, i banków powierniczych oraz warunków szacowania przez dom maklerski kapitału wewnętrznego. II. KORZYŚCI DLA KLIENTA WYNIKAJĄCE Z MiFID Jeden z podstawowych celów MiFID, jakim jest zapewnienie Klientom korzystającym z usług inwestycyjnych najwyższego poziomu ochrony, Bank Ochrony Środowiska S.A. realizuje poprzez: przeprowadzanie klasyfikacji Klientów ze względu na ich różny poziom wiedzy na temat instrumentów finansowych i usług inwestycyjnych oraz doświadczenia inwestycyjnego, dokonywanie oceny adekwatności instrumentów finansowych, ze względu na wiedzę i doświadczenie inwestycyjne Klienta, działanie w najlepiej pojętym interesie Klienta, przekazywanie Klientom transparentnych informacji o instrumentach finansowych oraz usługach inwestycyjnych. Bank Ochrony Środowiska S.A. realizuje najszerszy zakres działań ochronnych w stosunku do Klientów o najmniejszej wiedzy i doświadczeniu inwestycyjnym. Bank stwarza tym Klientom możliwość poznania mechanizmów działania instrumentów finansowych, ryzyk z nimi związanych oraz zasad wykonywania transakcji dokonywanych na instrumentach finansowych. Dodatkowo, w celu podniesienia jakości świadczonych usług inwestycyjnych, Bank realizuje wymogi MiFID dotyczące: zasad obsługi zleceń Klientów, przekazywania potwierdzeń z wykonania zleceń Klientów, zasad opracowywania i przekazywania Klientom informacji w celach promocyjnych lub reklamowych, zasad zarządzania konfliktami interesów. 3
III. KATALOG INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH ORAZ USŁUG INWESTYCYJNYCH OBJĘTYCH MiFID Wymogami MiFID objęte są: 5) 6) 7) 8) 9) lokaty inwestycyjne z gwarancją kapitału, ubezpieczenia strukturyzowane i ubezpieczenia z Ubezpieczeniowymi Funduszami Kapitałowymi z gwarancją kapitału, obligacje skarbowe, bony skarbowe, obligacje komercyjne, korporacyjne i komunalne, tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych, lokaty inwestycyjne bez gwarancji kapitału, certyfikaty inwestycyjne funduszy zamkniętych, ubezpieczenia strukturyzowane i ubezpieczenia z Ubezpieczeniowymi Funduszami Kapitałowymi bez gwarancji kapitału, transakcje FX Forward, 10) transakcje FX Swap, 1 opcje walutowe, 1 instrumenty na stopę procentową, np. IRS, CIRS, FRA, Cap, Floor, Swapy strukturyzowane, 1 towarowe instrumenty pochodne, np. Swap towarowy, opcja towarowa, 1 pogodowe instrumenty pochodne. Bank zastrzega, że nie wszystkie wymienione wyżej instrumenty finansowe znajdują się w jego ofercie. Szczegółowy opis produktów wraz z opisem ryzyk związanych z inwestowaniem został zamieszczony w odrębnym dokumencie Opis instrumentów finansowych objętych wymogami MiFID w Banku Ochrony Środowiska S.A., który dostępny jest na stronie internetowej Banku www.bosbank.pl/mifid oraz w Oddziałach Banku. USŁUGI INWESTYCYJNE Bank świadczy następujące usługi inwestycyjne na rzecz Klientów: przyjmowanie zleceń dotyczących nabycia lub zbycia instrumentów finansowych i ich przekazywanie do podmiotów realizujących zlecenia (np. zleceń dotyczących nabycia lub zbycia tytułów uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych), nabywanie lub zbywanie na własny rachunek Banku instrumentów finansowych, wykonywanie zleceń dotyczących nabycia lub zbycia instrumentów finansowych (np. zleceń kupna obligacji skarbowych). Warunkiem świadczenia wyżej wymienionych usług jest zawarcie przez Klienta z Bankiem stosownych umów. 4
1. Polityka klasyfikacji Klientów IV. ZASADY MiFID Celem klasyfikacji jest dostosowanie poziomu ochrony do poziomu wiedzy i doświadczenia Klienta Każdemu Klientowi Banku, przed rozpoczęciem świadczenia usług inwestycyjnych, zostanie nadana przez Bank, zgodnie ze standardami MIFID, jedna z trzech następujących kategorii Klienta: Klienci Detaliczni, którym przysługuje najwyższy poziom ochrony inwestycyjnej ze strony Banku; Klienci Profesjonalni, którym przysługuje niższy poziom ochrony inwestycyjnej ze strony Banku niż Klientom Detalicznym; zgodnie z MiFID Bank przyjmuje, że Klienci Profesjonalni posiadają odpowiedni poziom wiedzy i doświadczenia, pozwalający na prawidłową ocenę ryzyka związanego z podejmowanymi decyzjami inwestycyjnymi; Uprawnieni Kontrahenci, którym przysługuje najniższy poziom ochrony inwestycyjnej ze strony Banku; zgodnie z MiFID Bank przyjmuje, że Uprawnieni Kontrahenci mają wiedzę większą niż Klienci Profesjonalni na temat działania rynków instrumentów finansowych. A. Klienci Detaliczni Klientem Detalicznym jest Klient, który w zakresie wiedzy o instrumentach i usługach finansowych oraz doświadczenia inwestycyjnego nie spełnia kryteriów określonych dla Klientów Profesjonalnych i Uprawnionych Kontrahentów, w szczególności jest nim: osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, inny, niż określony w pkt 2, przedsiębiorca, który nie spełnia warunków klasyfikacji do kategorii Klientów Profesjonalnych, o której mowa poniżej. B. Klienci Profesjonalni Klientem Profesjonalnym jest Klient, który posiada doświadczenie, wiedzę i fachowość umożliwiające podejmowanie decyzji inwestycyjnych i ocenę związanego z nimi ryzyka. Według Zasad klasyfikacji Klientów Banku Ochrony Środowiska S.A. zgodnie z wymogami MiFID, Klientami Profesjonalnymi są: 5) instytucje finansowe, w szczególności: a) b) c) d) e) f) banki, firmy inwestycyjne, zakłady ubezpieczeń, fundusze inwestycyjne lub towarzystwa funduszy inwestycyjnych, w rozumieniu Ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych, fundusze emerytalne lub towarzystwa emerytalne w rozumieniu Ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, towarowe domy maklerskie; jednostki administracji rządowej lub samorządowej, organy publiczne, które zarządzają długiem publicznym, banki centralne, Bank Światowy, Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Europejski Bank Centralny, Europejski Banki Inwestycyjny lub inne organizacje międzynarodowe pełniące podobne funkcje; inwestorzy instytucjonalni niebędący instytucjami finansowymi, prowadzący regulowaną działalność na rynku finansowym - agenci transferowi, dystrybutorzy jednostek funduszy inwestycyjnych niebędący bankami ani firmami inwestycyjnymi; podmioty prowadzące poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej działalność równoważną do działalności prowadzonej przez podmioty wskazane w pkt. 1 i 3 zagraniczne firmy inwestycyjne, zagraniczne instytucje kredytowe; inni inwestorzy instytucjonalni, których głównym przedmiotem działalności jest inwestowanie w instrumenty finansowe, w tym podmioty zajmujące się sekurytyzacją aktywów lub zawieraniem innego rodzaju transakcji finansowych fundusze sekurytyzacyjne; 5
6) 7) przedsiębiorcy, którzy spełniają co najmniej dwa z poniższych wymogów, przy czym równowartość kwot wskazanych w euro obliczana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ustalanego przez Narodowy Bank Polski na dzień sporządzenia przez danego przedsiębiorcę sprawozdania finansowego: a) b) c) suma bilansowa tego przedsiębiorcy wynosi co najmniej 20 000 000 euro, osiągnięta przez tego przedsiębiorcę wartość przychodów ze sprzedaży wynosi co najmniej 40 000 000 euro, kapitał własny lub fundusz własny tego przedsiębiorcy wynosi co najmniej 2 000 000 euro; podmioty inne niż wskazane w pkt 1 6, które na swój wniosek zostały przez Bank uznane za Klienta Profesjonalnego. C. Uprawnieni Kontrahenci Uprawniony Kontrahent to Klient Profesjonalny, z wyłączeniem podmiotów wskazanych w pkt 6 i 7, z którym Bank zawiera transakcje lub pośredniczy w zawieraniu transakcji w ramach następujących usług w zakresie instrumentów finansowych: przyjmowania i przekazywania zleceń Klientów, wykonywania zleceń Klientów, nabywania lub zbywania instrumentów finansowych na rachunek własny Banku. 2. Zmiana kategorii Klienta Bank może zmienić kategorię Klienta Detalicznego, będącego osobą fizyczną, osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, na kategorię Klienta Profesjonalnego, jeśli Klient złoży w formie pisemnej, w dowolnej chwili trwania umowy o świadczenie usług inwestycyjnych, wniosek o zmianę przyznanej mu kategorii oraz przedstawi dokumenty zaświadczające, że spełnia przynajmniej dwa z poniższych warunków: zawierał transakcje, o wartości stanowiącej co najmniej równowartość 50 000 euro każda, na rynku instrumentów finansowych ze średnią częstotliwością co najmniej 10 transakcji na kwartał, w ciągu czterech ostatnich kwartałów; wartość portfela instrumentów finansowych Klienta, łącznie ze środkami pieniężnymi wchodzącymi w jego skład, wynosi co najmniej równowartość w złotych 500 000 euro; pracuje lub pracował w sektorze finansowym przez co najmniej rok na stanowisku, które wymaga wiedzy zawodowej dotyczącej transakcji w zakresie instrumentów finansowych lub usług inwestycyjnych; w przypadku osób prawnych lub jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej warunek ten dotyczy przynajmniej jednej osoby fizycznej, uczestniczącej w podjęciu decyzji dotyczącej składania zleceń. Klient Profesjonalny może być traktowany przez Bank jak Uprawniony Kontrahent w przypadku zawierania z Bankiem transakcji, lub pośredniczenia w ich zawieraniu, w ramach: świadczenia usług wykonywania zleceń, wykonywania usługi przyjmowania i przekazywania zleceń, nabywania lub zbywania instrumentów finansowych na własny rachunek. Zmiana kategorii na Uprawnionego Kontrahenta jest możliwa na podstawie informacji posiadanych przez Bank lub na podstawie informacji przekazanych przez Klienta. Bank może dokonać zmiany kategorii na niższą: w wyniku pozytywnej weryfikacji wniosku złożonego przez Klienta; z inicjatywy Banku, jeżeli pracownik Banku stwierdzi, że Klient przestał spełniać warunki wymagane do traktowania go jak Klienta Profesjonalnego; z kategorii Uprawnionego Kontrahenta na niższą, jeśli Bank stwierdzi, że Klient nie zawiera z Bankiem transakcji, lub nie korzysta z pośrednictwa Banku w ich zawieraniu, w ramach: 6
a) b) c) świadczenia usług wykonywania zleceń, wykonywania usługi przyjmowania i przekazywania zleceń, nabywania lub zbywania instrumentów finansowych na własny rachunek. Bank może dokonać zmiany kategorii Klienta na niższą z własnej inicjatywy, jeśli stwierdzi, że Klient nie spełnia warunków nadanej mu kategorii na podstawie informacji dostarczanych przez Klienta, w szczególności na podstawie aktualnych dokumentów: w przypadku Klientów niebędących osobami fizycznymi: a) b) c) d) e) f) audytowanego rocznego sprawozdania finansowego Klienta, lub rocznego sprawozdania finansowego Klienta, lub kwartalnych, półrocznych sprawozdań finansowego w formie F-01 za ostatni rok obrachunkowy Klienta, lub sprawozdania F-02, wyciągów z operacji, dokonywanych na rachunku instrumentów finansowych potwierdzających dokonywane transakcje oraz wartość portfela, świadectw pracy, umów cywilnoprawnych, określających zakres obowiązków, lub innych dokumentów, sporządzonych albo przetłumaczonych na język polski potwierdzających staż pracy w sektorze finansowym na stanowisku, które wymaga wiedzy zawodowej dotyczącej transakcji w zakresie instrumentów finansowych lub usług inwestycyjnych warunek ten dotyczy przynajmniej jednej osoby fizycznej uczestniczącej w podjęciu decyzji dotyczącej składania zleceń; w przypadków Klientów będących osobami fizycznymi: a) b) wyciągów z operacji, dokonywanych na rachunku instrumentów finansowych potwierdzających dokonywane transakcje oraz wartość portfela, świadectw pracy, umów cywilnoprawnych, określających zakres obowiązków, lub innych dokumentów, sporządzonych albo przetłumaczonych na język polski potwierdzających staż pracy w sektorze finansowym na stanowisku, które wymaga wiedzy zawodowej dotyczącej transakcji w zakresie instrumentów finansowych lub usług inwestycyjnych. Bankowi przysługuje prawo do zmiany kategorii z Klienta Profesjonalnego na Klienta Detalicznego, również w przypadku nieposiadania przez Bank aktualnych informacji pozwalających stwierdzić, że Klient spełnia warunki traktowania go jak Klienta Profesjonalnego, jeżeli mimo wezwania do przedstawienia Bankowi stosownych dokumentów, Klient ich nie przedstawia. Zmiana kategorii odnosi się do wszystkich oferowanych przez Bank instrumentów finansowych i usług inwestycyjnych. Zmiana kategorii pozostaje bez wpływu na postanowienia umowy o świadczenie usług inwestycyjnych, zawartej przez Klienta z Bankiem. W przypadku zmiany kategorii Klienta Bank informuje pisemnie Klienta o: decyzji podjętej w związku z wnioskiem Klienta o zmianę kategorii, zmianie kategorii, dokonanej z inicjatywy Banku, dacie, od której obowiązuje nowa kategoria, zasadach traktowania Klientów należących do kategorii, do której Klient został zaklasyfikowany. Klient jest zobowiązany do przekazywania informacji o zmianach danych, które mają albo mogą mieć wpływ na zmianę kategorii. Poniższa tabela prezentuje zakres obowiązków Banku i informacji przysługujących Klientom Banku w zależności od przyznanej kategorii Klienta. 7
Za k r e s o b o w i ąz k ó w Ba n k u i i n fo r m a c j i p r z y s ł u g u j ą c y c h Kl i e n t o m Ba n k u Oc h r o n y Śr o d o w i sk a S.A. w zależności od przyznanej kategorii Klienta, zgodnie z zasadami wynikającymi z MiFID Uprawnieni Kontrahenci Klienci Profesjonalni Klienci Detaliczni Przekazanie informacji o stosowanych przez Bank zasadach zarządzania konfliktami interesów Przekazanie informacji o sytuacji wystąpienia konfliktu interesów Przekazanie informacji o stosowanych przez Bank zasadach zarządzania konfliktami interesów Przekazanie informacji o sytuacji wystąpienia konfliktu interesów Przekazanie informacji o stosowanej polityce działania w najlepiej pojętym interesie Klientów Banku Ochrony Środowiska S.A. w zakresie usług inwestycyjnych i obrotu instrumentami finansowymi Przekazanie informacji o stosowanych przez Bank zasadach zarządzania konfliktami interesów oraz udostępnieniu, na żądanie, Regulaminu zarządzania konfliktami interesów w Banku Ochrony Środowiska S.A. Przekazanie informacji o sytuacji wystąpienia konfliktu interesów Przekazanie informacji o stosowanej polityce działania w najlepiej pojętym interesie Klientów Banku Ochrony Środowiska S.A. w zakresie usług inwestycyjnych i obrotu instrumentami finansowymi Przekazywanie potwierdzeń zawarcia transakcji oraz istotnych informacji o stanie wykonania transakcji w przypadku świadczenia usługi dokonywania transakcji Przekazywanie potwierdzeń zawarcia transakcji obejmujących informacje określone w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 24 września 2012 r. w sprawie trybu i warunków postępowania firm inwestycyjnych, banków, o których mowa w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, oraz banków powierniczych Przekazywanie istotnych informacji o stanie wykonania zlecenia w przypadku świadczenia usługi wykonywania zleceń Przekazywanie informacji dotyczących wykonania zleceń w przypadku świadczenia usługi wykonywania zleceń Przekazywanie informacji obejmujących zestawienie przechowywanych lub rejestrowanych aktywów w przypadku świadczenia usługi przechowywania i rejestrowania instrumentów finansowych lub prowadzenia rachunków pieniężnych Przekazywanie informacji obejmujących zestawienie przechowywanych lub rejestrowanych aktywów w przypadku świadczenia usługi przechowywania i rejestrowania instrumentów finansowych lub prowadzenia rachunków pieniężnych Przekazanie informacji zawierających opis instrumentów finansowych znajdujących się w ofercie Banku Ochrony Środowiska S.A. i związanych z nimi ryzyk Przekazanie informacji zawierających opis instrumentów finansowych znajdujących się w ofercie Banku Ochrony Środowiska S.A.i związanych z nimi ryzyk Przekazanie informacji dotyczących Banku Ochrony Środowiska S.A. i prowadzonej przez Bank Ochrony Środowiska S.A. działalności oraz informacji związanych z usługą, która ma być świadczona na rzecz Klienta Klient poddawany jest ocenie adekwatności, mającej na celu stwierdzenie, czy posiada on doświadczenie i wiedzę, aby prawidłowo ocenić ryzyko związane z danym instrumentem finansowym 8
3. Ocena adekwatności oferowanych instrumentów finansowych By zapewnić swoim Klientom odpowiedni poziom ochrony inwestycyjnej, Bank dokonuje oceny adekwatności oferowanych instrumentów finansowych. Celem dokonania oceny adekwatności, zgodnie z wymogami MiFID, jest ocena przez Bank, czy usługa inwestycyjna lub instrument finansowy są adekwatne dla danego Klienta, tzn. czy Klient rozumie mechanizmy działania instrumentów finansowych, zna ryzyka z nimi związane oraz zasady wykonywania transakcji w zakresie instrumentów finansowych oraz posiada doświadczenie wystarczające do podejmowania decyzji inwestycyjnych. Wynikiem przeprowadzonego procesu oceny adekwatności jest wskazanie, które z wymienionych w kwestionariuszu grup instrumentów finansowych w ocenie Banku są adekwatne dla Klienta, a które nie. Wynik oceny adekwatności dotyczy poszczególnych grup instrumentów finansowych, różniących się poziomem ryzyka inwestycyjnego. Proces oceny adekwatności przeprowadzany jest wyłącznie w odniesieniu do Klientów Banku, zaklasyfikowanych do kategorii Klienta Detalicznego w procesie klasyfikacji MiFID: przed zawarciem z Klientem umowy o świadczenie usług inwestycyjnych, w odniesieniu do Klienta, wobec którego Bank przeprowadził uprzednio ocenę adekwatności, na jego wniosek złożony w dowolnym momencie. Bank dokonuje oceny adekwatności na podstawie informacji podanych przez Klienta, które obejmują w szczególności: wiedzę Klienta dotyczącą poszczególnych rodzajów usług inwestycyjnych, transakcji i instrumentów finansowych, charakter, wielkość i częstotliwość transakcji dokonywanych na instrumentach finansowych przez Klienta oraz okres, w którym były one dokonywane, poziom wykształcenia Klienta oraz wykonywany przez niego obecnie zawód lub zawód wykonywany w przeszłości, jeśli jest to istotne dla dokonania oceny. W przypadku Klientów będących: osobami prawnymi, jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej, procesowi oceny adekwatności podlega Klient, z zastrzeżeniem, że w zakresie wiedzy i doświadczenia związanego z inwestycjami w instrumenty finansowe ocenie podlega przynajmniej jedna osoba fizyczna uczestnicząca w podejmowaniu decyzji dotyczących składania zleceń. W przypadku, gdy dana usługa inwestycyjna ma być świadczona na rzecz łącznie co najmniej dwóch osób fizycznych, obowiązkowi oceny adekwatności podlega każda z tych osób odrębnie. W przypadku osób fizycznych, pełnoletnich i nieubezwłasnowolnionych, procesowi oceny adekwatności poddawany jest tylko Klient, a nie pełnomocnik Klienta. W przypadku osób fizycznych małoletnich, częściowo ubezwłasnowolnionych i ubezwłasnowolnionych, procesowi oceny adekwatności poddawany jest ich przedstawiciel ustawowy, który w imieniu Klienta będzie podejmował decyzje inwestycyjne. Ocenę adekwatności przeprowadza się: w Oddziale Banku, lub w siedzibie Klienta, lub za pomocą kanału bankowości elektronicznej. W przypadku kontaktu telefonicznego, Klient jest informowany o konieczności przeprowadzenia oceny adekwatności oraz miejscach jej przeprowadzenia. 9
4. Zarządzanie konfliktami interesów w Banku Ochrony Środowiska S.A. Przez konflikt interesów rozumiane są znane Bankowi okoliczności mogące doprowadzić do powstania sprzeczności między interesem Banku, osoby powiązanej z Bankiem i obowiązkiem działania przez Bank w sposób rzetelny z uwzględnieniem najlepiej pojętego interesu Klienta, jak również znane Bankowi okoliczności mogące doprowadzić do powstania sprzeczności między interesami Klientów Banku. Potencjalne źródła konfliktu interesów: Konflikt interesów może powstać w sytuacji, gdy Bank lub osoba powiązana z Bankiem: 5) 6) może uzyskać korzyści finansowe lub uniknąć straty finansowej wskutek poniesienia straty finansowej lub nieuzyskania korzyści finansowej przez Klienta lub grupę Klientów, posiada powody natury finansowej lub innej, aby preferować Klienta lub grupę Klientów Banku w stosunku do innego Klienta lub grupy Klientów, ma interes w określonym wyniku usługi świadczonej na rzecz Klienta albo transakcji przeprowadzanej w imieniu Klienta, który to interes jest rozbieżny z interesem Klienta, prowadzi analogiczną działalność do działalności Klienta, może uzyskać korzyści lub uniknąć strat kosztem odpowiednio interesów osoby powiązanej z Bankiem albo Banku, otrzyma od osoby innej niż dany Klient korzyść majątkową, inną niż standardowe prowizje i opłaty, w związku z usługą świadczoną na rzecz Klienta. Konfliktem interesów nie jest sytuacja, w której Bank, działając w dobrej wierze i zgodnie z zasadami świadczenia usług inwestycyjnych, uzyskuje pozytywny wynik finansowy z transakcji, a Klient na tej samej transakcji odnosi negatywny wynik finansowy. Zasady przeciwdziałania konfliktom interesów Bank stosuje zasady przeciwdziałania konfliktom interesów, a w szczególności: identyfikuje i rejestruje okoliczności lub zdarzenia, które mogą stanowić potencjalny lub bieżący konflikt interesów oraz postępuje zgodnie z przyjętymi w Banku procedurami, posiada wewnętrzną strukturę organizacyjną oraz regulamin organizacyjny, które określają zadania oraz zakres współpracy poszczególnych komórek organizacyjnych w sposób ograniczający możliwość skoncentrowania kompetencji decyzyjnych i wykonawczych z kompetencjami w zakresie kontroli i nadzoru, co mogłoby powodować działania i decyzje szkodzące interesom Klienta lub grupy Klientów, nadzoruje osoby powiązane z Bankiem, które uczestniczą w świadczeniu przez Bank usług inwestycyjnych na rzecz i w imieniu klientów, poprzez określenie w ramach struktury organizacyjnej zakresu zadań, podległości służbowej oraz realizację funkcji kontroli wewnętrznej, wprowadza odrębne przepisy wewnętrzne zapewniające ograniczenia i nadzór nad działaniami osób powiązanych z Bankiem, w szczególności w zakresie dokonywania transakcji własnych oraz otrzymywania i przekazywania Zachęt, 5) monitoruje przepływ i dostęp do informacji poufnych poprzez tworzenie rozwiązań regulacyjnych, organizacyjnych oraz technicznych, ograniczających dostęp do informacji oraz zapewniających kontrolę dostępu do informacji, 6) stosuje system kontroli wewnętrznej i audytu (w ramach którego funkcjonuje komórka audytu wewnętrznego, zajmująca niezależną pozycję w stosunku do kontrolowanych jednostek i komórek organizacyjnych Banku), który zapewnia niezależność wykonywania czynności związanych ze świadczeniem usług inwestycyjnych. 10
5. Przyjmowanie i przekazywanie korzyści pieniężnych i niepieniężnych (Zachęty) Pod pojęciem Zachęt rozumie się świadczenia pieniężne lub niepieniężne, których przyjęcie lub przekazanie przez Bank lub osobę powiązaną z Bankiem może przyczynić się do powstania sytuacji konfliktu interesów, w szczególności do powstania sprzeczności między interesami Klientów. W Banku dopuszczalne jest przyjmowanie i przekazywanie jedynie poniższych Zachęt: opłat, prowizji i świadczeń niepieniężnych od Klienta lub od osoby działającej w jego imieniu albo Klientowi lub osobie działającej w jego imieniu; opłat lub prowizji niezbędnych dla świadczenia danej usługi inwestycyjnej pod warunkiem, że: a) informacja o tych opłatach, prowizjach lub świadczeniach niepieniężnych, w tym o ich istocie i wysokości lub sposobie ustalania ich wysokości, została przekazana Klientowi przed zawarciem umowy, b) są one przyjmowane albo przekazywane w celu poprawienia jakości świadczenia usługi inwestycyjnej na rzecz Klienta. 6. Polityka działania w najlepiej pojętym interesie Klienta Banku Ochrony Środowiska S.A. Celem polityki działania w najlepiej pojętym interesie Klienta Banku Ochrony Środowiska S.A. (zwanej dalej Polityką ) jest świadczenie przez Bank usług inwestycyjnych w zakresie wykonywania zleceń, z zachowaniem należytej staranności. Polityka ma zastosowanie w zakresie usług inwestycyjnych świadczonych na rzecz Klientów Detalicznych i Klientów Profesjonalnych. Polityka nie ma zastosowania do usług inwestycyjnych świadczonych na rzecz Uprawnionych Kontrahentów. Pod pojęciem zlecenia należy rozumieć dyspozycję nabycia lub zbycia instrumentów finansowych, z zastrzeżeniem, że w przypadku instrumentów finansowych, których warunki nabycia lub zbycia są negocjowane pomiędzy Klientem i Bankiem, wymagane są zgodne oświadczenia woli Klienta i Banku. Wprowadzając Politykę w zakresie usług inwestycyjnych i obrotu instrumentami finansowymi Bank ma na celu zapewnienie w szczególności: wykonania obowiązków Banku wobec Klienta, w zakresie zleceń dokonywanych na instrumentach finansowych, jakości usług inwestycyjnych świadczonych przez Bank. Jako działanie w najlepiej pojętym interesie Klienta Bank uznaje podjęcie kroków, mających na celu realizację zleceń zgodnie z warunkami uzgodnionymi z Klientem. W celu działania w najlepiej pojętym interesie Klienta, Bank, świadcząc usługi wykonywania zleceń oraz przyjmowania i przekazywania zleceń Klientów, działa: uczciwie dążąc do wykonania wszystkich zobowiązań wobec Klientów, rzetelnie zapewniając niezwłoczną realizację zleceń, w kolejności ich przyjmowania, profesjonalnie zapewniając przygotowanie merytoryczne pracowników Banku. Bank, realizując zlecenie Klienta, dąży do ustalenia z Klientem wszystkich warunków zlecenia. Jeśli tryb przyjmowania zleceń nie zapewnia ustalenia wszystkich warunków, Bank bierze pod uwagę czynniki wymienione poniżej, według wskazanej numerycznie kolejności: 5) cenę instrumentu finansowego w danym miejscu realizacji, prawdopodobieństwo realizacji i rozliczenia zlecenia, czas realizacji zlecenia, koszty ponoszone przez Klienta w związku z realizacją zlecenia opłaty i prowizje związane bezpośrednio z realizacją zlecenia, wielkość zlecenia, 11
6) 7) charakter zlecenia (kupno/sprzedaż), inne czynniki mające istotny wpływ na realizację zlecenia. Bank w odniesieniu do wykonywania zleceń dla instrumentów finansowych ustala, że miejscem realizacji zleceń Klienta jest rachunek własny Banku, chyba że umowa o świadczenie usługi inwestycyjnej stanowi inaczej. Bank zastrzega sobie prawo do realizacji zleceń w miejscach realizacji innych niż rachunek własny Banku, w przypadku gdy Klient określi szczegółowe instrukcje/warunki realizacji zlecenia. W przypadku, gdy dla instrumentu finansowego, będącego przedmiotem zlecenia, istnieje wyłącznie jedno miejsce realizacji, Polityka nie ma zastosowania. Zasady przekazywania zlecenia nabycia lub zbycia tytułów uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych określa właściwy dla danego tytułu uczestnictwa fundusz inwestycyjny w regulacjach dotyczących jego funkcjonowania. W tym przypadku Bank nie odpowiada za te zasady oraz nie uczestniczy w procesie wykonywania zlecenia. Bank realizuje zlecenia niezwłocznie, według kolejności ich przyjmowania, za wyjątkiem sytuacji, gdy: Klient określi inną kolejność realizacji składanych zleceń, odroczenie realizacji wynika z określonych przez Klienta warunków wykonania zlecenia, awaria albo niedostępność systemu informatycznego uniemożliwia realizację zlecenia, charakter lub wielkość zlecenia sprawiają, że kolejność realizacji nie może mieć zastosowania. Obowiązek działania w najlepiej pojętym interesie Klienta nie dotyczy Banku w przypadku: szczegółowego określenia przez Klienta dodatkowych warunków realizacji zlecenia (np. czasu, miejsca realizacji, ceny); w tym zakresie obowiązek Banku do działania w najlepiej pojętym interesie Klienta ogranicza się do postępowania zgodnie z instrukcją Klienta; zindywidualizowanych zleceń, gdy na rynku nie są dostępne wiarygodne informacje o porównywalnych transakcjach; gdy Klient składa zlecenia, bezpośrednio i samodzielne, za pośrednictwem przeznaczonego do tego systemu Banku. Polityka nie ma zastosowania w przypadku wystąpienia zdarzeń, na które Bank nie ma wpływu, przykładowo: działania siły wyższej, wystąpienia zdarzeń nagłych i związanych z tym gwałtownych zmian cen, awarii albo niedostępności systemu informatycznego Banku lub podmiotu obsługującego miejsce realizacji, wystąpienia sytuacji uniemożliwiających przekazywanie zleceń do miejsca realizacji, z przyczyn niezależnych od Banku. 12
Obowiązku działania w najlepiej pojętym interesie Klienta nie należy traktować jako zobowiązania Banku do uwzględniania w Polityce wszystkich miejsc realizacji dostępnych Bankowi, ani jako zapewnienia uzyskania najlepszej możliwej ceny we wszystkich okolicznościach. Każde zlecenie Klienta zawierające szczegółowe warunki może uniemożliwić Bankowi podjęcie działań, które są przewidziane w Polityce, mających na celu uzyskanie możliwie najkorzystniejszego wyniku dla Klienta. W przypadku, gdy Klient szczegółowo określi wszystkie warunki Zlecenia, Polityka nie ma zastosowania. Klientowi przysługuje prawo zwrócenia się do Banku z pisemną prośbą o udzielenie informacji, w jaki sposób Bank wywiązał się z zobowiązania działania w najlepiej pojętym interesie Klienta. Bank zobowiązany jest odpowiedzieć Klientowi w formie pisemnej lub przekazać za pośrednictwem poczty elektronicznej w formacie zapewniającym możliwość przechowywania przez Klienta i Bank tych informacji oraz uniemożliwiającym modyfikację ich treści. Bank informuje Klientów o każdej istotnej zmianie Polityki. Przedmiotowe informacje są przekazywane za pomocą ustalonego w umowie z Klientem sposobu komunikacji oraz poprzez zamieszczenie stosownych informacji na stronie internetowej Banku. Złożenie zlecenia przez Klienta, po przekazaniu Klientowi zmian Polityki, rozumiane jest jako wyrażenie zgody na stosowanie zasad zawartych w zaktualizowanej Polityce. 13
V. INFORMACJE O BANKU 1. Nazwa Banku oraz Akcjonariat Banku Nazwa Banku Bank Ochrony Środowiska Spółka Akcyjna, z siedzibą w Warszawie, ul. Żelazna 32, 00-832 Warszawa, zarejestrowana przez Sąd Rejonowy dla Miasta Stołecznego Warszawy XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod nr KRS 0000015525, NIP 5270203313, kapitał zakładowy w wysokości 228.732.450 złotych, w całości wpłacony. Akcjonariat Bank jest spółką akcyjną, której akcje znajdują się w obrocie na rynku podstawowym Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. Głównym akcjonariuszem jest Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Aktualne Informacje o akcjonariacie są dostępne na stronie internetowej Banku: www.bosbank.pl 2. Dane pozwalające na bezpośredni kontakt Klienta z Bankiem Bank Ochrony Środowiska S.A. ul. Żelazna 32, 00-832 Warszawa tel.: +48 22 543 34 34 Adres e-mail: bos@bosbank.pl Strona internetowa: www.bosbank.pl 3. Język, w którym Klient może się kontaktować z Bankiem i w którym sporządzane będą dokumenty oraz przekazywane informacje Klienci Banku mogą kontaktować się z Bankiem w języku polskim. Umowy z Klientami oraz informacje przekazywane Klientom są sporządzane również w języku polskim. 4. Sposoby komunikowania się Klienta z Bankiem Klienci mogą kontaktować się z Bankiem: pod numerami telefonów: 801 355 455 lub +48 22 543 34 34, w dni powszednie, w godz. 7:45-21:00, oraz w soboty, w godz. 10:00-18:00, drogą elektroniczną za pomocą formularza dostępnego na stronie internetowej www.bosbank.pl, osobiście w Placówkach Banku, drogą korespondencyjną. 5. Zasady składania zleceń Klienci Banku mogą składać zlecenia w zakresie instrumentów finansowych oferowanych przez Bank w sieci placówek Banku, których lista dostępna jest na stronie internetowej Banku www.bosbank.pl, lub w Departamencie Skarbu (dotyczy Klientów Banku posiadających autoryzację do zawierania transakcji bezpośrednio z Departamentem Skarbu). Szczegółowe zasady składania zleceń określone są w umowach dotyczących poszczególnych usług inwestycyjnych. 14
6. Oświadczenie potwierdzające, że Bank posiada zezwolenie na działalność oraz nazwa organu nadzoru, który udzielił zezwolenia Bank pozostaje pod nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego, która stosownie do treści Ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz ustawy z dnia 29 września 1997 r. Prawo bankowe sprawuje nadzór nad bankami, oddziałami i przedstawicielstwami banków zagranicznych w Polsce. 7. Zasady wnoszenia i rozpatrywania przez Bank skarg i reklamacji Klientów Klienci Banku mają prawo do składania skarg i reklamacji w zakresie świadczonych przez Bank usług: 5) 6) w placówkach Banku, drogą korespondencyjną, drogą elektroniczną, telefonicznie w Centrum Telefonicznym Banku, za pośrednictwem podmiotów innych niż Bank w zakresie produktów, dla których Bank pełni rolę dystrybutora, Za pośrednictwem podmiotów zewnętrznych jak KNF, GIODO, UOKIK, Arbiter Bankowy. Bank rozpatruje skargę lub reklamację złożoną przez Klienta udzielając odpowiedzi w formie pisemnej lub innej uzgodnionej z Klientem, w terminie 30 dni od dnia jej wpływu do Banku, chyba że umowa zawarta z Klientem określa inny termin na rozpatrzenie skargi lub reklamacji. Termin rozpatrzenia może ulec wydłużeniu w przypadku, gdy rozpatrzenie skargi lub reklamacji wymaga skontaktowania się Banku z podmiotami zewnętrznymi niezależnymi od Banku. Jeśli skarga lub reklamacja dotyczy działań lub zaniedbań podmiotów, których produkty Bank dystrybuuje, Bank przekazuje skargę lub reklamację do rozpatrzenia temu podmiotowi. Szczegółowe zasady przyjmowania i rozpatrywania reklamacji regulują odpowiednie regulaminy produktowe i umowy. 8. Zakres, częstotliwość i terminy przekazywania Klientowi potwierdzeń realizacji zlecenia Bank przekazuje Klientom potwierdzenia realizacji zlecenia niezwłocznie po zawarciu transakcji, jednak nie później niż do końca dnia roboczego następującego po dniu wykonania zlecenia Klienta. Szczegółowe zasady przekazywania potwierdzeń określone są w regulacjach dotyczących poszczególnych usług inwestycyjnych. 9. Koszty i opłaty związane z usługami inwestycyjnymi Bankowi przysługuje prawo do pobierania opłat oraz prowizji z tytułu świadczonych usług, zgodnie z Taryfą opłat i prowizji Banku Ochrony Środowiska S.A. za czynności bankowe w obrocie krajowym i zagranicznym dla klientów detalicznych, Taryfą opłat i prowizji za czynności bankowe w obrocie krajowym i zagranicznym dla mikroprzedsiębiorstw i wspólnot mieszkaniowych oraz Taryfą opłat i prowizji Banku Ochrony Środowiska S.A. za czynności bankowe w obrocie krajowym i zagranicznym dla korporacji i finansów publicznych oraz innych opłat określonych w umowie zawartej z Klientem. 15