Łańcuch kontroli pochodzenia produktu wg standardu FSC-STD-40-004 v2-1 1
Spis treści Wprowadzenie do systemu FSC I. Wymagania uniwersalne II. System kontroli oświadczeń FSC III. Etykietowanie IV. Wymagania dodatkowe Korzyści z certyfikacji FSC 2
Wprowadzenie do systemu FSC Forest Stewardship Council A.C. (FSC) to międzynarodowa organizacja promująca odpowiedzialne gospodarowanie zasobami leśnymi świata. FSC skupia właścicieli i zarządców lasów, organizacje społeczne i przyrodnicze, firmy przetwórstwa drzewnego i papierniczego, sieci handlowe oraz osoby prywatne, zainteresowane odpowiedzialną gospodarką leśną FSC powstało w 1993 roku. Jako główną zasadę wprowadziło oznakowanie logiem FSC produktów pochodzących z certyfikowanych obszarów leśnych, które spełniają standardy uzgodnione przez członków organizacji FSC. Materiały ze strony www.fsc.org 3
Wprowadzenie do systemu FSC Według wyników badań FAO Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa, FSC jest najszybciej rozwijającym się systemem certyfikacji gospodarki leśnej i produktów z drewna. Ponad 148 850 mln ha obszarów leśnych na świecie jest certyfikowanych zgodnie ze standardami odpowiedzialnej gospodarki leśnej FSC. Aż 21 881 firm branży drzewnej i papierniczej z całego świata posługuje się certyfikatem FSC, oznaczając swoje produkty znakiem odpowiedzialnego leśnictwa FSC. Informacje ze strony www.fsc.org 4
Wprowadzenie do systemu FSC Certyfikat gospodarki leśnej FSC FM (Forest Management) Podmiotami certyfikowanymi są właściciele i zarządcy obszarów leśnych. Certyfikat FSC FM jest świadectwem, że las zarządzany jest według zasad prawidłowej gospodarki leśnej tj. zgodnie z zasadami ochrony środowiska, poszanowaniem wartości społecznych miejscowej ludności oraz przy zachowaniu zasad ekonomicznych prowadzenia gospodarki leśnej. Certyfikacja łańcucha dostaw FSC CoC (Chain of Custody) 5
Wprowadzenie do systemu FSC Łańcuch dostaw FSC CoC Certyfikowany las Certyfikowana firma Certyfikowany produkt Łańcuch dostaw certyfikowanego drewna od lasu do produktu końcowego Obejmuje wszystkie firmy w łańcuchu Weryfikacja niezależnej trzeciej strony Certyfikat potwierdzający zgodność Las Tartak Transport Magazyn 6
Grupa docelowa FSC CoC FSC CoC Wprowadzenie do systemu FSC tartaki zakłady przetwórstwa drewna handel drewnem stolarstwo ciesielka przemysł papierniczy i handel papierem drukarnie, wydawnictwa 7
Ważniejsze definicje FSC-STD-40-004 FSC CoC Wprowadzenie do systemu FSC Materiał kontrolowany pierwotny materiał pochodzacy z lasu lub plantacji leśnej nie posiadającej certyfikatu FSC, dostarczony przez dostawców objętych programem weryfikacyjnym organizacji certyfikowanych według standardu FSC-STD-4-005 Materiał certyfikowany FSC materiał FSC 100%, FSC Mix lub FSC Recycled dostarczany wraz z oświadczeniem FSC przez organizację posiadającą certyfikat FSC. Produkt certyfikowany certyfikowany materiał FSC kwalifikujący się do posiadania etykiety FSC i bycia promowanym przez znaki handlowe FSC. 8
Wprowadzenie do systemu FSC FSC-STD-40-004 Standard FSC dotyczący kontroli pochodzenia produktu (FSC CoC) Dokumenty związane: FSC-PRO-40-004 Procedura dotycząca małych komponentów FSC STD 40 004a Klasyfikacja produktowa FSC (Załącznik do FSC STD 40 004) FSC STD 40 005 Standard FSC dla oceny organizacji pod kątem Drewna Kontrolowanego FSC STD 40 007 Standard FSC dla stosowania surowców z odzysku w ramach grup produktów FSC oraz projektów certyfikowanych FSC FSC STD 50-001 Zastosowanie znaków handlowych przez posiadaczy certyfikatów FSC 9
Wprowadzenie do systemu FSC 10
Dokumentacja i zapisy Podwykonawcy FSC CoC I. Wymagania uniwersalne Zarządzanie jakością System kontroli pochodzenia produktu Źródła pozyskiwania surowca Odbiór i magazynowanie surowca Kontrola objętości Sprzedaż i dostawa 11
I. Wymagania uniwersalne Zarządzanie jakością Odpowiedzialności Wyznaczenie osób odpowiedzialnych za czynności dotyczące FSC Procedury Opracowanie, wdrożenie i utrzymywanie procedur opisujących działania FSC CoC Szkolenie Opracowanie planów szkoleń i prowadzenie rejestru przeprowadzonych szkoleń Dokumentacja Prowadzenie aktualnego rejestru wszystkich dokumentów Przechowywanie wszystkich dokumentów i raportów przez co najmniej 5 lat Przywiąząnie do wartości FSC Bezpieczeństwo i higiena pracy 12
I. Wymagania uniwersalne System kontroli pochodzenia produktu Grupy produktów FSC 100% FSC Mix FSC Recycled Drewno Kontrolowane FSC Typy produktów zgodnie z klasyfikacją produktową FSC Określenie systemu kontroli zastosowanego do certyfikacji dla każdej grupy produktowej system transferowy system procentowy system kredytowy Outsourcing (Podwykonawstwo) 13
I. Wymagania uniwersalne Źródła pozyskiwania surowca Specyfikacja danych Dane muszą być gromadzone stosownie do grup produktów i kategorii materiałowych Weryfikacja dostawcy Utrzymywanie rejestrów dostawców Weryfikacja certyfikatów FSC dostawców Zakup surowca niecertyfikowanego spełnienie wymagań: FSC-STD-40-005 (Drewno Kontrolowane) lub FSC-STD-40-007 (surowce z odzysku) Generowanie surowca w zakładzie identyfikowanie kategorii surowca i podawanie informacji o procentowej lub kredytowej zawartości certyfikowanego surowca klasyfikowanie kompozycji różnych kategorii pierwotnego lub odzyskanego materiału i/lub powiązanych oświadczeń procentowych. 14
FSC CoC I. Wymagania uniwersalne Odbiór i magazynowanie surowca Identyfikacja wkładu Sprawdzenie faktur i/lub innej dokumentacji w celu weryfikacji: ilości surowca oznaczenia kategorii surowca i/lub procentowej / kredytowej zawartości kodu certyfikatu dostawcy FSC Segregacja Należy zapewnić, że wkład użyty w danej grupie produktowej FSC pozostanie możliwy do zidentyfikowania oraz rozdzielenia ze względu na grupę produktów. Środki ostrożności dla surowca z etykietą Dla materiału dostarczonego z etykietą FSC należy zapewnić, że: Materiał przeznaczony do dalszego przetworzenia zostanie oczyszczony z etykiet FSC przed sprzedażą. Materiał oznaczony etykietą innego systemu zostanie oczyszczony z etykiet FSC przed sprzedażą. 15
I. Wymagania uniwersalne Kontrola objętości Współczynniki wydajności Należy określić współczynniki wydajności (ujmujących zmianę objętości lub wagi materiału) dla poszczególnych etapów przetwarzania oraz dla każdej grupy wyrobów Należy określić metodologię obliczania współczynników Bilanse materiału dla każdej grupy wyrobów należy: rejestrować wejścia / wyjścia materiałów robić roczne zestawienia ilości dotyczące wejść i wyjść Określenie oświadczeń FSC Oświadczenie dla każdego okresu rozliczeniowego lub zlecenia produkcyjnego, które odpowiada wybranemu systemowi kontroli dla poszczególnych grup wyrobów Przeprowadzenie obliczeń zawartości materiałów wejściowych (procentowych / kredytowych) dla każdej grupy wyrobów. 16
I. Wymagania uniwersalne Sprzedaż i dostawa Identyfikacja wyjść sprzedawanych z oświadczeniami FSC Należy zapewnić, że wszystkie faktury sprzedażowe zawierają: nazwę i dane organizacji nazwę i dane klienta datę wystawienia dokumentu opis produktu ilość sprzedanych produktów kod certyfikatu FSC CoC lub Drewno Kontrolowane FSC oświadczenie dla każdej pozycji wyrobu np. FSC 100%, FSC Mix Etykietowanie produktów sprzedawanych z oświadczeniami FSC Wszystkie wyroby oznaczone etykietą FSC posiadają stosowne oświadczenie w dokumencie sprzedaży Wyroby sprzedawane z oświadczeniem FSC nie mogą mieć jakichkolwiek innych etykiet (poza FSC) Dostarczanie Drewna Kontrolowanego - Zgodnie z FSC-STD-40-005 17
II. Systemy kontroli oświadczeń Organizacja musi wybrać jeden system dla każdej grupy produktów FSC System transferowy LUB System procentowy LUB System kredytowy O Ś W I A D C Z E N I E F S C 18
II. Systemy kontroli oświadczeń System transferowy Zastosowanie systemu transferowego handel wyrobami końcowymi produkcja wyrobów FSC 100% oraz dodatkowo przy produkcji wyrobów FSC Mix: dla połączenia na wejściu FSC 100% z FSC Mix i/lub FSC Recycled przy wyłącznym użyciu FSC Mix na wejściu lub przy produkcji wyrobów FSC Recycled przy wyłącznym użyciu na wejściu FSC Recycled i/lub poużytkowego materiał odzyskanego lub przy produkcji Drewna kontrolowanego Określenie okresu rozliczeniowego Dla każdej grupy wyrobów należy określić okres rozliczeniowy lub zlecenie produkcyjne. 19
Wejścia FSC CoC II. Systemy kontroli oświadczeń System transferowy Wyjścia Wejścia z identycznymi oświadczeniami FSC System transferowy jest bardzo praktyczny, kiedy do produkcji wykorzystywany jest tylko jeden materiał wejściowy np. FSC 100% - wtedy oświadczenie wejściowe jest równoznaczne z oświadczeniem wyjściowym. 20
II. Systemy kontroli oświadczeń System transferowy Wejścia z różnymi oświadczeniami FSC W systemie transferowym obowiązuje zasada najniższego wkładu FSC System transferowy w takim ujęciu może mieć zastosowanie w firmach, które nie są w stanie lub nie chcą dokładnie obliczać wejść FSC a chcą zachować minimalną wartość wyjściową. 21
II. Systemy kontroli oświadczeń System transferowy Wejścia z różnymi oświadczeniami FSC i bez oświadczeń FSC System transferowy nie może być stosowany, gdy ne wejściu znajduje się materiał niecertyfikowany. 22
II. Systemy kontroli oświadczeń System procentowy Zastosowanie systemu procentowego dla FSC Mix dla FCS Recycled Można stosować wyłącznie na poziomie pojedyńczego, fizycznego miejsca Nie stosuje się w handlu wyrobami końcowymi Określenie okresów rozliczeniowych lub zleceń produkcyjnych Dla każdej grupy wyrobów Określenie wkładu FSC i wejściowego materiału poużytkowego Dla wkładów FSC Mix i FSC Recycled należy używać oświadczenia procentowego lub kredytowego podanego na fakturze dostawcy. Oświadczenie FSC dla wyjść Można sprzedać całość wyjścia z okresu rozliczeniowego lub zlecenia produkcyjnego z oświadczeniem procentowym, które jest takie samo lub niższe niż obliczony wkład. 23
II. Systemy kontroli oświadczeń System procentowy Obliczanie wkładu procentowego Dla każdego okresu rozliczeniowego lub zlecenia produkcyjnego Wkład [%] Q FSC Q poużytkowy Q suma Wkład [%] = (Q FSC + Q poużytkowy ) / Q suma x 100% wkład procentowy surowca FSC ilość materiału wejściowego FSC ilość wkładu poużytkowego (post-consumer) łączna ilość surowców posiadających certyfikat FSC oraz surowcow kontrolowanych Dla każdej grupy wyrobów należy obliczyć wkład procentowy oparty na: danym okresie rozliczeniowym lub zleceniu produkcyjnym lub określonej liczbie poprzednich okresów rozliczeniowych (procentowa średnia krocząca) okres nie może przekroczyć 12 miesięcy. 24
II. Systemy kontroli oświadczeń System procentowy Wejścia z różnymi oświadczeniami FSC 25
II. Systemy kontroli oświadczeń System procentowy Wejścia z różnymi oświadczeniami FSC i bez oświadczeń FSC 26
II. Systemy kontroli oświadczeń STY LUTY MAR KWIE MAJ Okres rozliczeniowy = 1 miesiąc (przykładowo) FSC 100% Wejścia miesięczne wg. kategorii 7 9 1 8 9 9 7 2 8 8 FSC Mix 50% Materiał kontrolowany Suma wszystkich dostaw 17 17 18 16 System procentowy Suma FSC 11.5 12.5 12.5 12 Wkład procentowy % 67% 73% Procentowa średnia krocząca KWIE Suma dostaw 52 Suma FSC 36.5 69% 75% Okres rozliczeniowy = 3 miesiące (przykładowo) 70% Wszystkie materiały z kwietnia mogą byd sprzedane jako FSC Mix 75%. Na podstawie bilansu wejśd w okresie styczeo marzec, produkcja w kwietniu może byd sprzedawana jako FSC Mix 70% MAJ Suma dostaw Suma FSC 51 37 72% 27
II. Systemy kontroli oświadczeń System kredytowy Zastosowanie systemu kredytowego dla FSC Mix dla FCS Recycled Można stosować wyłącznie na poziomie pojedyńczego, fizycznego miejsca Nie stosuje się w handlu wyrobami końcowymi ani w procesie drukowania Określenie okresów rozliczeniowych Okresy rozliczeniowe nie dłuższe niż 3-miesięczne dla każdej grupy wyrobów Określenie wkładu FSC i wejściowego materiału poużytkowego Dla wkładów FSC Mix i FSC Recycled należy używać oświadczenia procentowego lub kredytowego podanego na fakturze dostawcy. Oświadczenie FSC dla wyjść Można sprzedać materiał z oświadczeniem kredytowym w ilości nie przekraczającej całkowitego dostępnego kredytu FSC. 28
II. Systemy kontroli oświadczeń System kredytowy System kredytowy pozwala na sprzedaż z oświadczeniem kredytowym odpowiadającym ilości wejściowej surowców FSC lub materiałów poużytkowych. Wejścia mogą być kumulowane na rachunku kredytowym. Pozostała część produkcji może być sprzedana jako Drewno kontrolowane. Wejścia z różnymi oświadczeniami FSC i bez oświadczeń FSC 29
II. Systemy kontroli oświadczeń Okres rozliczeniowy = 1 miesiąc (przykładowo) FSC 100% STY LUTY MAR KWIE GRU STY FSC Mix 50% Materiał kontrolowany System kredytowy Wejścia miesięczne wg. kategorii 2 6 9 4 8 6 6 6 5 5 6 7 Wejścia FSC (ze współczynnikiem wydajności) 5 8 9 8 Wejścia FSC na koniec 12-miesięcznego okresu + Bilans otwarcia 1 (na początku miesiąca) 0 3 Stan zakumulowany = (Bilans otwarcia plus nowe wejścia FSC w miesiącu) 5 9 12 4 12 9 Maksymalny bilans otwarcia = wejścia FSC na koniec 12-miesięcznego okresu Wyjścia FSC (suma sprzedaży FSC w miesiącu) Bilans zamknięcia (na koniec miesiąca) -4 = 1-6 3-8 4-7 5 9 30
Elementy etykiety standardowej FSC CoC III. Etykietowanie Logo FSC Adres www Typ etykiety Tekst (z nazwą produktu) Kod licencji FSC 31
Etykieta FSC 100% FSC CoC III. Etykietowanie FCS 100% Etykieta dla produktów zawierających 100% materiałów z lasów certyfikowanych w systemie FSC. Tekst: [typ produktu] z właściwie zarządzanych lasów Dla wszystkich wyrobów z oświadczeniem FSC 100% System transferowy jako jedyna opcja Wyjątkiem są małe komponenty w wyrobach składanych 32
Etykieta FSC Mix FSC CoC III. Etykietowanie FSC Mix Etykieta dla produktów zawierających co najmniej 70% materiału certyfikowanego oraz drewna kontrolowanego lub włókien z odzysku. Tekst: [typ produktu] z odpowiedzialnych źródeł Symbol recyklingu oznacza zastosowanie materiału z oświadczeniem poużytkowym. Można stosować wszystkie systemy kontoli Do końca 2015 obowiązuje próg 50% dla prod. wiórowych i włóknistych Wyjątkiem są małe komponenty w wyrobach składanych 33
Etykieta FSC Recycled FSC CoC III. Etykietowanie FSC Recycled Etykieta dla produktów zawierających wyłącznie surowce z odzysku. Może być stosowana dla produktów z oświadczeniem co najmniej 85% Tekst: [typ produktu] z recyklingu Można stosować wszystkie systemy kontoli Surowce z odzysku muszą być weryfikowane zgodnie z FSC STD 40 007 Nie ma wyjątku dla niekontrolowanych małych komponentów. 34
Drewno kontrolowane Nie wolno etykietować FSC CoC III. Etykietowanie Drewno kontrolowane FSC Drewno kontrolowane nie jest materiałem certyfikowanym przez FSC i dlatego nie może być opatrzone etykietą ale powinno być dostarczone z oświadczeniem FSC przez dostawcę ocenionego przez akredytowaną przez FSC jednostkę certyfikującą. Proces weryfikacji przebiega w oparciu o normę FSC STD 40 005 lub FSC STD 30 010 35
III. Etykietowanie 36
IV. Wymagania dodatkowe Zastosowanie wymagań dodatkowych jest opcjonalne i dotyczy: podwykonawstwa tzw. niewielkich komponentów Podwykonawstwo główne zasady Organizacja pozostaje prawnym właścicielem wyrobów Należy podpisać umowę z podwykonawcą Podwykonawca może być audytowany przez jednostkę certyfikującą Organizacja ma udokumentowany system kontroli nad podwykonawcą Podwykonawca zapewni, że powierzone materiały nie będą się mieszały Podwykonawca prowadzi rejestry wejść i wyjść materiałów i produktów 37
IV. Wymagania dodatkowe Niewielkie komponenty W uzasadnionych przypadkach do produktów FSC 100% i FSC Mix można stosować niekwalifikowane materiały pod warunkiem, że stanowią poniżej 5% wagi lub objętości produktu nie chodzi o fornir licowy nie chodzi o drewno z gatunków zagrożonych. Sposób postępowania Jeśli ilość niekwalifikowanych materiałów nie przekracza 1% należy sporządzić pisemne uzasadnienie Jeśli ilość niekwalifikowanych materiałów wynosi od 1% do 5% należy wnioskować o tymczasową zgodę na stosowanie małych niecertyfikowanych komponentów zgodnie z procedurą FSC-PRO-40-004. 38
Korzyści z certyfikacji FSC Certyfikacja lasów Polska znajduje się w ścisłej czołówce państw pod względem powierzchni leśnych objętych systemem certyfikacji FSC i zajmuje 5 miejsce na świecie. Certyfikacja łańcucha dostaw Polska wiedzie także prym pod względem ilości certyfikowanych przedsiębiorstw, biorących udział w łańcuchu kontroli pochodzenia produktu. Coraz więcej polskich firm przemysłu drzewnego korzysta z certyfikowanego drewna i decyduje się na oznakowanie swoich produktów logotypem FSC. Liczba polskich posiadaczy certyfikatów FSC CoC właśnie przekroczyła 1000. Dzięki temu jesteśmy partnerem największych odbiorców certyfikowanych produktów z drewna. Informacja ze strony www.fsc.org 39
Korzyści z certyfikacji FSC Dostęp do nowych klientów / rynków z Certyfikatem FSC Możliwość posługiwania się logotypem FSC w promocji swoich wyrobów Światowy dostęp do surowców z certyfikowanych lasów w systemie FSC Stabilność biznesu dzięki pewności, że drewno pochodzi z wiarygodnych źródeł 40
Zapoznaj się z ofertą wdrożenia systemu FSC CoC w Twojej firmie Tutaj Podobny artykuł: PEFC CoC - Łańcuch dostaw Pozdrawiam Krzysztof Czupryński FSC_CoC_-_Lancuch_dostaw_v1 Prezentacja ta jest własnością intelektualną AQME Konsulting i może być rozpowszechniana bezpłatnie wszystkim osobom i podmiotom zainteresowanym problematyką łańcucha dostaw surowców lesnych, jednakże wyłączając cel komercyjny i bez dokonywania jakichkolwiek zmian w tekście i przy zachowaniu nieedytowalnego formatu.pdf. Wszelkie inne rozpowszechnianie wymaga pisemnej zgody autora. Dozwolone jest cytowanie fragmentów materiału z podaniem źródła. 41