Wykład 9. (nazwa pliku wd_9b.pdf) Z A R Z Ą D Z A N I E S I E C I A M I T E L E K O M U N I K A C Y J N Y M I Temat wykładu: Funkcje TMN. /*O funkcjach TMN traktuje zalecenie ITU-T M.3400*/. Głó wne obszary, gdzie mamy do czynienia z TMN. Zarządzanie wydajnością. /*Obejmuje głó wnie zapewnienie odpowiedniej obsługi ruchu telekomunikacyjnego*/. Zarządzanie uszkodzeniami. /*Rozumiemy przez to odpowiednią i zorganizowaną obsługę uszkodzeń pozwalającą na szybkie ich usuwanie. Nie ma systemó w działających bez uszkodzeń. Mówi się, że: Jeśli coś się nigdy nie uszkodziło, to dopiero jest groźne *./ Zarządzanie konfiguracją. /*Obejmuje zarządzenie konfiguracją sieci i urządzeń w tej sieci. Każde urządzenie musi być odpowiednio skonfigurowane i ponadto sieć musi być tak skonfigurowana, by zarządzać tymi urządzeniami.*/. Zarządzanie naliczeniami. /*Obejmuje zarządzanie pobieraniem opłat, jak ró wnieżopłacaniem należności.*/ Zarządzanie bezpieczeń stwem. /*Obejmuje zabezpieczenia programowe, jak ró wnieżfizyczne zabezpieczenie sprzę tu*/ Obszar zarządzania wydajnością obejmuje: - zapewnienie odpowiedniej jakości; - monitorowanie wydajności; - zarządzanie sterowaniem; - zarządzanie analizami. /*Dla zapewnienia odpowiedniej jakoś ci sieć należy cały czas monitorować i analizować, a co za tym idzie, odpowiednio wcześ nie planować jej rozbudowę, czy odpowiednie wykorzystanie sprzę tu. Zdarzają się ró wnież miejsca, gdzie ruch maleje, np. gdy upadnie duży zakład. W takich przypadkach czę sto trzeba rekonfigurować sieć. Zarządzanie sterowaniem obejmuje takie kierowanie przepływem informacji, by zapewnić jak najwyższą jakość przy jak najmniejszych kosztach*/. Zapewnienie odpowiedniej jakości obejmuje: - ustalanie docelowej wartości parametrów QoS; - ustalanie docelowej wydajności sieci /*np. iloś ci łączy od centrali wewnę trznej do centrali miejskiej; określenie takie nie jest bezwzglę dne, tzn. obejmuje tylko pewien czas.*/.; - określanie kryteriów jakości usług świadczonych abonentom; - ocenę jakości usług (QoS) /*obejmuje sprawdzanie, czy jest zapewniony założony poziom QoS*/; - ocenę wydajności sieci; - ocenę wydajności elementów sieciowych /*sprawdzanie czy sprzę t jest wykorzystywany optymalnie i ewentualne jego rekonfiguracje.*/; - sprawdzanie integralności danych /*sprawdzanie, czy dane są wiarygodne i kompetne*/.
Na monitorowanie wydajności składa się: - określenie polityki monitorowania wydajności; - monitorowanie wydajności sieci, korelacje i filtrowanie zdarzeń ; - gromadzenie danych i obserwacja trendów /* Znając trendy możemy oszacować kiedy bę dzie trzeba sieć rozbudować, lub zrekonfigurować*/; - zbieranie danych o poszczególnych łączach /*dane są zbierane nie tylko w strefie globalnej (np. miedzymiastowej), ale ró wnieżw strefie lokalnej*/; - udostępnianie informacji o ruchu w sieci /*informacje te są udostę pniane tylko osobom upoważnionych*/; - monitorowanie wydajności obsługi ruchu; - przetwarzanie alarmów związanych z przekroczeniem wartości progowych w elementach sieci /*Dyspozytorzy ruchu pracują dzisiaj w czasie rzeczywistym, co pozwala na szybką reakcję na wszelkie alarmy. Zwykle jest to reakcja zdalna i część napraw dokonuje się z centrum dyspozytorskiego.*/; - analizę trendów w elementach sieci; - gromadzenie danych wydajnościowych /*By analizować trendy trzeba gromadzić dane. By dane były w miarę wiarygodne, musza one być zbierane przez pewien okres*/; - detekcję, przechowywanie danych, przeprowadzanie obliczeń oraz generowanie raportów. /*W centralach telefonicznych wszystkie raporty są generowane automatycznie*/. Poprzez zarządzanie sterowaniem rozumiemy: - określenie polityki zarządzania ruchem /*np. ustalenie priorytetó w w obsłudze ruchu, oczywiście ró wnieżdla zapewnienia jak najmniejszych kosztó w*/; - sterowanie ruchem w sieci /*potrzeba sterowania zachodzi zwłaszcza w przypadku wystąpienia uszkodzeń (np. przerwanie kabla, czy powó dź), w miarę możliwoś ci powinno odbywać się to automatycznie*/; - administrowanie ruchem; - administrowanie wydajnością; - realizowanie sterowania ruchem; - raportowanie informacji dostępnych w elemencie sieciowym. Momenty, kiedy zwykle zachodzi potrzeba specjalnego sterowania ruchem w sieci: - uszkodzenia systemów teletransmisyjnych; - uszkodzenia systemów komutacyjnych; - planowane wyłączenia urządzeń teletransmisyjnych /*np. na skutek remontów*/; - nienormalny ruch telefoniczny wywołany np. przez: świę ta narodowe lub religijne, wielkie imprezy sportowe /*przygotowania do tego typu imprez zwykle trwają nawet do kilku miesię cy*/, kryzysy polityczne, katastrofy, itp. - trudności z zaspokojeniem bieżących potrzeb ruchowych. Wykres zależ ności ilości zgłoszeń załatwianych od ilości wywołań.
/*Każdy system ma określoną przepustowość wydajność. Jeśli system będzie bliski przeciążeniu, lub już przeciążony, to abonenci nie zostaną obsłużeni. Abonent nieobsłużony zwykle ponawia połączenie. A wię c jeszcze bardziej obciąża system. Dlatego nie można dopuścić do takiej sytuacji*/. Zarządzanie sterowaniem polega na: - bieżącej zmianie zawartości tablic kierowania ruchem /*w każ dej centrali są tablice z przyporządkowaniem odpowiednich łączy do odpowiednich wiązek*/; - blokowaniu określonej części wywołań w określonym kierunku (według wskaźnika międzymiastowego lub nawet prefiksu); - zezwolenie na ruch o intensywności np. jednego połączenia na sekundę w określonym kierunku, Korzyści płynące z zarządzania sterowaniem: - ograniczenie przeciąż enia zapobiega jego rozprzestrzenianiu się; - wzrost przychodów operatora, wynikający ze wzrostu liczby załatwionych zgłoszeń ; - lepsza obsługa abonentów; - stymulacje ruchu abonenckiego; - bardziej wiarygodne informacje wyjściowe do planowania sieci i innych inwestycji telekomunikacyjnych /*poprzez analogię do istniejących budujemy nowe sieci, na podstawie analizy istniejących moż na wyznaczyć najważ niejsze parametry do budowy nowych sieci*/; - wzrost świadomości operatora o statusie i stanie systemu. /*By zapewnić odpowiednią obsługę ruchu tworzy się coś, co nazywa się drogami kolejnego wyboru. Jeś li połączenie nie może być zrealizowane jedną drogą, to realizuje się je kolejną.*/ Zarządzanie analizami obejmuje: /*Żeby odpowiednio systemem zarządzać trzeba w miarę często analizować stan sieci. Istnieją zalecenia dotyczące poprawy wydajności.*/ - określenie polityki dla ustalania progów - sytuacji wyjątkowych /*np. ustalenie hierarchii napraw poszczegó lnych urządzeń, czy progó w iloś ci uszkodzeń, po któ rego przekroczeniu, urządzenie trzeba wymienić*/; - prognozowanie ruchu /*np. budowa nowego osiedla powoduje zwię kszenie liczby abonentó w i trzeba do tego przygotować odpowiednia infrastrukturę telekomunikacyjną*/; - raportowanie wydajności obsługi klienta /*system TMN sam z siebie nie zapewnia dobrej jakości, jest tylko narzę dziem do tego celu*/; - raportowanie aktywności ruchowej klienta /*aktywność klienta zwykle wzrasta, ale ró wnieżmoże maleć, np. upadek zakładu, itp.*/; - analiza wyjątkowych sytuacji ruchowych;
- analiza pojemności ruchowej sieci; - określenie wydajności sieci; - określenie wydajności elementu sieciowego; - analiza wyjątkowych sytuacji ruchowych w elemencie sieciowym; - analiza pojemności ruchowej elementu sieciowego. Pomiary ruchowe. /*Żeby zarządzać systemem trzeba mieć o nim dużo informacji, by zdobyć te informacje, trzeba ten system mierzyć*/. Pomiary dzielimy na: - bezpośrednie /*np. pomiary ruchu*/; - pośrednie /*np. kiedy nie było jeszcze systemó w zarządzania aparatami wrzutowymi i kiedy nie wykonywano dla nich pomiaru ruchu, analizy ruchu dokonywano przez analiz ę wpływó w z danego aparatu, jeś li nie było np. w danym tygodniu wpływó w, a w poprzednich były, to można domniemywać, że aparat jest uszkodzony, inny przykład ilość abonentó w w danej komó rce telefonii mobilnej może świadczyć no o korku na autostradzie*/ Obserwacje i pomiary ruchu telekomunikacyjnego (Monitorowanie ruchu). /*Zagadnienia monitorowania ruchu opisują zalecenia CCITT Q.544, E.410, E412, E.500 i E.502 oraz dla sieci polskiej Załącznik nr 5 do Rozporządzenia Ministra Łączności z dnia 16 lipca 1993 r.*/ System monitorowania ruchu powinien być integralną częścią centrali, dane dostarczone przez niego są podstawą do podejmowania decyzji o kierowaniu ruchu. System monitorowania ruchu dostarcza informacji o parametrach eksploatacyjnych centrali, o poziomie świadczonych usług, stopniu obciąż enia poszczególnych urządzeń komutacyjnych. Monitorowanie wydajności i zarządzanie analizami. Proces monitorowania ruchu moż emy podzielić zwykle na trzy fazy: - zbierania danych (śledzenie) /*zbierane są wszystkie dane ale są one później filtrowane, by wyciągnąć tylko te, któ re są interesujące dla danych zagadnień */; - rejestrowanie (np. co 5 min); - analiza /*analizy są dokonywane zwykle w specjalnie do tego przeznaczonych miejscach- centrach zarządzania, a pomiary są dokonywane na poziomie pojedynczych central*/. Zwykle pomiary moż emy podzielić na :pomiary czasu trwania określonych stanów, pomiary zdarzeń oraz pomiary ruchu. Moż emy je takż e podzielić na rutynowe, czyli wykonywane okresowo, i wykonywane na żądanie personelu. Na zarządzanie uszkodzeniami składa się: - zapewnienie jakości niezawodność, dostępność, trwałość (RAS ), czyli: - ustalanie docelowych parametrów RAS dla sieci; - ustalanie docelowych parametrów RAS dla usług; - ocena parametrów RAS; - raportowanie przypadków nie funkcjonowania usługi; - raportowanie przypadków nie funkcjonowania sieci; - raportowanie przypadków nie funkcjonowania elementu sieciowego; - zarządzanie alarmami, czyli: - określenie polityki zarządzania alarmami; - analizowanie, korelacja i filtrowanie zdarzeń związanych z uszkodzeniami w sieci /*informacji o błahych uszkodzeniach nie są wysyłane do centrum zarządzania*/;
- modyfikowanie zasad priorytetowania alarmów; - raportowanie alarmów; - tworzenie zestawień alarmów; - kryteria generowania alarmów; - zarządzanie zgłaszaniem alarmów; - kontrola dzienników /*wszystkie informacje o zmianach i naprawach muszą być odnotowywane*/; - korelacja alarmów i filtracja /*jeśli zostanie uszkodzony kabel magistralny, to dość duża liczba użytkownikó w zgłosi uszkodzenie, trzeba to analizować, by wysłać tam tylko potrzebną ilość grup naprawczych*/; - wykrywanie i raportowanie uszkodzeń. Mamy nastę pujące rodzaje alarmów: krytyczne /*do natychmiastowego usunię cia, np. awaria zasilania*/, pilne /*wymagają usunię cia w okreś lonym czasie*/, niepilne /*można się wstrzymać z ich usunię ciem*/. Informacja o alarmie jest zwykle zobrazowana na konsoli alarmowej, panelu alarmowego, czy za pomocą alarmu dźwiękowego. - lokalizacja uszkodzenia /*w dzisiejszych systemach zakłada się, ze system sam lokalizuje uszkodzenie na poziomie pakietu, uszkodzone pakiety wymienia obsługa centrali, ale może to być uszkodzenie spowodowane inną przyczyną i analiza powtarzających się uszkodzeń pozwala na znalezienie tej właśnie przyczyny*/, czyli: - określenie polityki lokalizowania uszkodzeń ; - sprawdzanie łączności end-to-end; - lokalizacja uszkodzeń w sieci; - lokalizacja uszkodzeń w elemencie sieciowym; - uruchamianie procesu diagnozowania. - usuwanie uszkodzeń, czyli: - zarządzanie naprawami; - ustalenia z klientem dotyczące napraw; - tworzenie harmonogramów, wysyłanie i administrowanie personelem naprawczym; - usuwanie uszkodzeń w elemencie sieciowym; - automatyczne odtwarzanie. - testowanie /*testowanie rutynowe i na żą danie*/; - określenie polityki wyboru punktów testowania; - testowanie usług; - wybieranie łączy, korelowanie testów i lokalizacja uszkodzeń ; - wybieranie zestawu testów; - sterowanie siecią dostępu testowego i naprawianie tej sieci; - konfigurowanie dostępu testowego; - konfigurowanie łączy testowych; - sterowanie testami elementu sieciowego; - raportowanie wyników i stanu testów; - zarządzanie ścież kami dostępowymi testowania; - dostęp testowy; Mamy następujące rodzaje testów /*czyli zadań o znanym rozwiązaniu*/: - pełny test kombinacyjny - słownik diagnostyczny /*stosowany dawniej, obejmujący wszelkie kombinacje sygnałó w wejś ciowych i wyjś ciowych, w wyniku rozwiązań tych testó w otrzymywaliśmy słownik diagnostyczny, dzisiaj są to odpowiednie bazy danych, z któ rych odczytuje
się informacje o uszkodzeniu, dawniej była to książka, tego rodzaju testy są długotrwałe i kosztowne, dlatego wykonuje je się bardzo rzadko*/ ; - sekwencyjny /*wynik jednego testu generuje ewentualne inne, uzupełniające testy, jest tań szy i mniej obciąża sieć*/. Inny podział: - testy rutynowe; - testy na żądanie; - testy kontrolne (eksploatacyjne); - testy diagnostyczne /*wykonywane jeśli istnieje podejrzenie uszkodzenia*/. - zarządzanie problemami, czyli: - określanie polityki dla raportowania problemów; - raportowanie problemów; - zawiadamianie o zmianie statusu raportu o problemie; - zapytanie o rezultaty testu połączenia end-to-end; - zawiadomienie o wygenerowaniu informacji o uszkodzeniu; - zarządzanie informacjami o uszkodzeniach; - praktyczne zarządzanie problemami: /*Usuwaniem problemów i zarządzaniem ich usuwania zajmują się nastę pujące podmioty: dyspozytor;, ekipy dyż urne; pracownicy dyż urujący pod telefonem, ekipa wspomagająca producenta (posiadająca specjalistyczne laboratoria)*/. Zarządzanie konfiguracją odejmuje: - planowanie sieci i inż ynieria ruchu; - instalacje; - planowanie obsługi; - zabezpieczenie zasobów; - zarządzanie statusem urządzeń. Poprzez planowanie sieci i inż ynierię ruchu rozumiemy: - określanie budż etu na zmiany infrastruktury; - polityka dotycząca technologii oraz dostawców; - definiowanie domen; - planowanie infrastruktury; - zarządzania planowaniem i procesami projektowania; - prognozowanie popytu na usługi; - projektowanie infrastruktury sieci; - projektowanie infrastruktury sieci dostępowej; - projektowanie infrastruktury budynków; - projektowanie metod wyboru dróg w sieci; - projektowanie elementów sieci.
Na instalacje składają się: - zamawianie; - zarządzanie procesami instalacyjnymi; - zawieranie umów; - zarządzanie nieruchomościami; - umowy z klientem związane z instalowaniem; - administrowanie instalacjami; - zarządzanie materiałami; - planowanie czasowe i rozsyłanie personelu instalacyjnego; - raportowanie o zakoń czeniu instalowania; - administrowanie oprogramowaniem; - administrowanie instalowaniem elementów sieci; - ładowanie oprogramowania do elementów sieci. Planowanie obsługi. /*Planowanie obsługi obejmuje nastę pujące czynnoś ci i funkcje: planowanie usług, tworzenie usług, marketing, zarządzanie procesem sprzedaży, okreś lenie uwarunkowań zewnę trznych, identyfikacja klienta, identyfikacja zapotrzebowań ze strony klienta, tworzenie usługi, definiowanie cech usługi oferowanej klientowi, propozycje rozwiązań, politykę dostarczania zasobó w, politykę zarządzania materiałami, okreś lenie drogi dostę powej, okreś lanie adresó w katalogowych, okreś lanie trasy łączy dzierżawionych, żądanie ś wiadczenia usługi, administrowanie stanem usługi, wybó r i przydzielanie zasobó w sieciowych, projektowanie łączy mię dzycentralowych, projektowanie łączy dostę powych, projektowanie łączy dzierżawionych, projektowanie budynkó w, zarządzanie niekompletnymi zmianami w sieci, zarządzanie połączeniami sieciowymi, zapytanie o zasoby (łącza), meldunki o zasobach (łączach), konfiguracje elementu sieciowego, administrowanie elementem sieciowym, zarządzanie bazami danych elementó w sieciowych, zarządzanie zasobami przydzielonymi, wybó r zasobu elementu sieci i jego przydział, projektowanie ś cieżek w elementach sieci. ładowanie programó w związanych z usługami, meldunek o zasobach w elementach sieci, zapytanie o zasoby w elementach sieci, zarządzanie nie zakoń czonymi zmianami w elementach sieci, przechowywanie parametró w i danych o połączeniach krosowanych w elemencie sieciowym, przechowywanie parametró w i danych o usłudze w elemencie sieciowym, inwentaryzacja elementu sieciowego. Planowanie obsługi, obejmuje w dużej części odpowiedź na pytanie: Dla kogo dana usługa jest przeznaczona. Czyli należy zacząć od schrakteryzowania odbiorcó w, a nastę pnie dopiero pod ich kątem, korzystając z możliwość jakimi się dysponuje, projektuje się usługę */. /*Od strony praktycznej projektowanie obsługi powinno, przedstawiając w dużym skró cie, zawierać: konfiguracje abonenta (kreowanie abonenta), czyli zapis kilkudziesię ciu najważniejszych (powyżej przedstawionych) parametró w, paszportyzację, projekt, budowę i dokumentację powykonawczą ( automatyczny zapis do bazy).*/ Autorzy niniejszego opracowania: Radosław Drabek Tomasz Grelewicz Patryk Chamuczyń ski Paweł Jankowski