LABORATORIUM AUTOMATYZACJI SYSTEMÓW ENERGETYCZNYCH STATKU

LABORATORIUM AUTOMATYZACJI SYSTEMÓW ENERGETYCZNYCH STATKU Nr 8: System gazów wylotowych oraz doładowania okrętowego silnika spalinowego Sultzer RTA 62U

2 Nr 8: Laboratorium automatyzacji systemów energetycznych System gazów wylotowych oraz doładowania okrętowego silnika spalinowego Sultzer RTA 62U System gazów wylotowych oraz powietrza doładowania okrętowego silnika spalinowego Sultzer RTA62U Wykorzystywana podczas ćwiczenia aplikacja realizuje funkcje emulatora pracy systemów gazów wylotowych i doładowanie okrętowego silnika spalinowego współpracujących z systemami: alarmowym oraz sterownia i kontroli. 1 OPIS SYSTEMU GAZÓW WYLOTOWYCH System wydechowy składa się z następujących elementów: - zawory wdechowe, - przewody wylotowe, - główny kolektor wylotowy, - separator sadzy, - kocioł utylizacyjny, - tłumiki hałasu, - siatka na kominie. Ocena stanu pracy silnika odbywa się na podstawie parametrów związanych z gazami wylotowymi takimi jak temperatura spalin wylotowych na poszczególnych cylindrach. Na rys. 8.1. przedstawiono przekrój silnika okrętowego. Podstawowym elementem związanym z wylotem spalin jest zawór wydechowy. Jego zamkniecie, jak i otwarcie, jest sterowane krzywką znajdującą się na wałku rozrządu. Wlatujące spaliny kierowane są poprzez przewody wylotowe do głównego kolektora wylotowego. W przewodach wylotowych każdego cylindra umieszczona jest czujka odpowiedzialna za pomiar temperatury. Do tego celu wykorzystuje się termopary. Na podstawie temperatur można wstępnie ocenić stan silnika oraz skierować sygnał z czujnika do systemu alarmowego, który sygnalizuje przekroczenie wartości progowych temperatur oraz podaje sygnał do systemu bezpieczeństwa w przypadku konieczności wykonania redukcji obrotów silnika (ang. Slow Down). Temperatura spalin wylotowych jest ważnym parametrem diagnostycznym. Wszelkie nieprawidłowości w układzie powietrza ładującego, paliwowym, rozrządu czynnika roboczego, a także procesu spalania uwidoczniają się wzrostem temperatury spalin wylotowych.

Ćwiczenie nr 8: System gazów wylotowych oraz doładowania okrętowego silnika spalinowego 3 Rys. 8.1. Uproszczony przekrój silnika okrętowego: 1. Zawór wydechowy, 2. Wtryskiwacz,3.Pompa paliwowa, 4. Wał rozrządu, 5. Korbowód, 6. Wał korbowy, 7. Wodzik, 8. Chłodnica powietrza, 9. Tłok, 10. Turbosprężarka Główne przyczyny wzrostu temperatury wylotu spalin to: - niesprawności układu paliwowego, zwłaszcza nieszczelne lejące wtryskiwacze pomp wtryskowych, - zły stan techniczny zespołu; tuleja cylindrowa tłok pierścienie tłokowe, oraz nieszczelności zaworów rozrządu czynnika roboczego; w tym przypadku niższe od normalnego będzie ciśnienie sprężania wskutek ubytku (przedmuchu) powietrza, - niedostateczne schłodzenie powietrza ładującego w wyniku zabrudzenia chłodnicy od strony powietrza lub/i wody, jak i niedostatecznego natężenie przepływu wody chłodzącej przez chłodnicę, lub zbyt wysokiej temperatury wody chłodzącej, - niedostateczna wydajność turbosprężarki spowodowana zabrudzeniem sprężarki lub/i turbiny, - niska jakość paliwa i nieprawidłowe jego przygotowanie, a w szczególności oczyszczanie i podgrzanie do optymalnej lepkości wtrysku; - nieprawidłowe temperatury wody zaburtowej i powietrza. Przy wystąpieniu dwóch pierwszych przyczyn, wzrost temperatury spalin wylotowych uwidoczni się na cylindrze, gdzie dana niesprawność wystąpiła. W pozostałych przypadkach wzrost temperatury spalin nastąpi na wszystkich cylindrach. W tabeli 1 przedstawiono wartości progowe parametrów dla czujników pomiarowych związanych z instalacją gazów wydechowych. Wartości parametrów dobrano na podstawie dokumentacji stoczniowej dla silnika głównego RTA 62U.

4 Laboratorium automatyzacji systemów energetycznych Tabela 1. Tabela przedstawiająca parametry związane z instalacją gazów wydechowych; redukcja obrotów (ang. SLOW DOWN), alarm od wysokiej wartości LP Opis parametru Wartość Rodzaj sygnału PARAMETRY DLA INST. GAZÓW WYDECHOWYCH 1 Temperatura spalin wydechowych na cyl. 1 2 Temperatura spalin wydechowych na cyl. 2 3 Temperatura spalin wydechowych na cyl. 3 4 Temperatura spalin wydechowych na cyl. 4 5 Temperatura spalin wydechowych na cyl. 5 6 Temperatura spalin wydechowych na cyl. 6 7 Temperatura spalin wydechowych na cyl. 7 8 9 10 11 Temperatura spalin wydechowych przed turbosprężarka No. 1 515 C 530 C (70s) 515 C 530 C (70s) 515 C 530 C (70s) 515 C (50s) 530 C (60s) 515 C 530 C (70s) 515 C 530 C (70s) 515 C 530 C (70s) 515 C 530 C Temperatura spalin wydechowych przed turbosprężarka No. 2 515 C 530 C Temperatura spalin wydechowych za turbosprężarka No. 1 480 C - Temperatura spalin wydechowych za turbosprężarka No. 2 480 C - 2 OPIS SYSTEMU DOŁADOWANIA Układ doładowania stanowi integralną cześć układu wymiany czynnika roboczego silnika okrętowego. Poprawna praca tego układu warunkuje przebieg procesu roboczego silnika, jego parametry energetyczne oraz wskaźniki niezawodności. W skład system wchodzą następujące elementy (rys. 8.2.): - siatka ochronna przed turbiną, - turbina, - sprężarka, - chłodnica powietrza, - filtr powietrza, - zasobniki powietrza. Ilość powietrza, jaką musi dostarczyć zespół ładujący do silnika, zależy od ilości spalanego paliwa i sprawności usuwania spalin. Wszelkie niesprawności w działaniu tego zespołu spowodują pogorszenie procesu roboczego. Pociąga to za sobą spadek mocy silnika, wzrost zużycia paliwa, wzrost temperatury obiegu i obciążenia cieplnego elementów komory spalania oraz intensywne ich zanieczyszczenie.

Ćwiczenie nr 8: System gazów wylotowych oraz doładowania okrętowego silnika spalinowego 5 Systemy doładowania stosowane w silnikach dwusuwowych można podzielić na dwie grupy: - doładowanie turbosprężarką (tzw. czyste), kiedy zasilanie powietrzem odbywa się wyłącznie przez turbosprężarki na wszystkich poziomach obciążenia silnika, - system kombinowany, z wykorzystaniem dodatkowych sprężarek o napędzie mechanicznym lub elektrycznym. Podstawowymi elementami zasilającymi silnik 7RTA 62U w powietrze są dwie turbosprężarki napędzane energią spalin wylotowych. Dodatkowy system składa się z dwóch dmuchaw o napędzie elektrycznym, które zasilają silnik powietrzem podczas rozruchu i przy małych obrotach. Kolektor wylotowy Turbina Sprężarka Chłodnica powietrza doładowującego Kolektor powietrza Rys. 8.2. Schemat konstrukcyjny instalacji doładowania Zasada działania systemu doładowania silnika 7RTA62U oparta jest na zasadzie stałego ciśnienia doładowania. Odbywa się dzięki zastosowaniu dodatkowych dmuchaw, których pracą sterują presostaty różnicowe. Spadek ciśnienia w zasobniku powietrza poniżej wartości progowej powoduje załączenie dmuchaw. Odstawienie dmuchaw następuje w momencie odbudowania ciśnienia. Wówczas zasilanie powietrzem silnika, przejmują turbosprężarki. Na rys. 8.3 przedstawione są miejsca pomiaru typowych parametrów związanych z instalacją doładowania oraz gazów wylotowych. Ważnym parametrem, związanym z natężeniem przepływu powietrza, jest temperatura powietrza doładowującego T d. Temperatura T d za chłodnicą powietrza jest kontrolowana przez system alarmowy. W kanałach dolotowych każdego z cylindrów temperatura kontrolowana jest przez system alarmowy, ale przy współpracy z systemem bezpieczeństwa. Przekroczenie bezpiecznego progu wykrywa system

6 Laboratorium automatyzacji systemów energetycznych alarmowy i przesyła sygnał do systemu bezpieczeństwa w celu wykonania redukcji obrotów silnika (ang. SlowDown). 2 tgzt 1 twlp tgpt tgwyl 8 3 tp1 7 pd td 4 5 tp2 6 tch1, pch1 tch2 Rys. 8.3. Schemat ideowy ilustrujący miejsca pomiaru rutynowych parametrów: 1 Turbina gazowa, 2. Sprężarka, 3. Tuleja cylindrowa, 4. Zasobnik powietrza, 5. Okna dolotowe powietrza, 6. Tłok, 7. Chłodnica powietrza, 8. Zawór wydechowy; tgwy temperatura gazów za cylindrem, tgpt temperatura gazów przed turbiną, tgzt temperatura gazów za turbiną, twlp temperatura powietrza na wlocie do sprężarki, tp1- temperatura powietrza przed chłodnicą, tp2 - temperatura powietrza za chłodnicą, td temperatura powietrza doładowującego w zasobniku, pd ciśnienie doładowania, tch1/ tch2 temperatura wody przed i za chłodnicą, pch1 ciśnie wody na wlocie do chłodnicy W tabeli 2 przedstawiono wartości progowe parametrów dla czujników pomiarowe związane z instalacją gazów wydechowych. Wartości parametrów dobrano na podstawie dokumentacji stoczniowej dla silnika głównego RTA 62U. Tabela 2. Tabela przedstawiająca parametry związane z instalacją gazów wydechowych; redukcja obrotów (ang. SLOW DOWN), alarm od wysokiej wartości, LA alarm od niskiej wartości Lp. Opis parametru Wartość Rodzaj sygnału

Ćwiczenie nr 8: System gazów wylotowych oraz doładowania okrętowego silnika spalinowego 7 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 PARAMETRY DLA INST. DOŁADOWANIA Temperatura powietrza doładowania na cyl. 1 80 C 120 C (60s) Temperatura powietrza doładowania na cyl. 2 80 C 120 C (60s) Temperatura powietrza doładowania na cyl. 3 80 C 120 C (60s) Temperatura powietrza doładowania na cyl. 4 80 C 120 C (60s) Temperatura powietrza doładowania na cyl. 5 80 C 120 C (60s) Temperatura powietrza doładowania na cyl. 6 80 C 120 C (60s) Temperatura powietrza doładowania na cyl. 7 80 C 120 C (60s) Temperatura powietrza doładowania za chłodnicą No. 1 Temperatura powietrza doładowania za chłodnicą No. 2 LA 25 C 65 C LA 25 C 65 C Ciśnienie wody chłodzącej na LA wlocie do chłodnicy 2 bar - Temperatura wody chłodzącej na LA wlocie do chłodnicy 20 C - Temperatura wody chłodzącej na LA wylocie z chłodnicy No 1-2 - 57 C Przetwornik ciśnienia (4 20 ma) 3 BUDOWA I DZIAŁANIE INSTALACJI GAZÓW WYLOTOWYCH I POWIETRZA DOŁADOWANIA Cała aplikacja składa się z czterech okien głównych, menu głównego oraz menu współpracującego z odpowiednimi oknami. W skład instalacji wchodzą również okna pomocy technicznej wraz z bitmapami oraz krótkim opisem. Do okien głównych zaliczamy: - okno ukazujące: emulację pracy silnika głównego, podstawowe elementy oraz parametry związane z instalacjami (doładowania oraz gazów wydechowych) (axhaust gas and charge air installation), - okno pokazujące parametry związane z instalacją doładowania. Zawiera również przyciski do zadawania podstawowych wielkości alarmowych związanych z instalacją doładowania (charge air parameters), - okno pokazujące parametry związane z instalacją gazów wydechowych wraz z trendem słupkowym ukazującym temperaturę na poszczególnym cylindrze. Zawiera również przyciski do zadawania podstawowych wielkości alarmowych

8 Laboratorium automatyzacji systemów energetycznych związanych z instalacją gazów wydechowych (Main engine exhaust gas temperaure), - okno zawierające trend z przebiegami zmian temperatur w czasie na poszczególnych cylindrach (Trends of Main engine exhaust gas). 4 OPIS OKNA UKAZUJĄCEGO EMULACJĘ PRACY SILNIKA GŁÓWNEGO (EXUST GAS AND CRGE AIR INSTALLATION) W skład okna wchodzi: a. Część główna przedstawiająca: - uproszczony przekrój silnika, - kolektor wylotowy spalin, - skrzynki sterujące pracą turbodmuchaw (Aux. Blower control box), - turbosprężarki (TC1, TC2), - chłodnice powietrza doładowującego (charge air cooler), - przycisk do odświeżenia łączy Refresh w przypadku pracy zintegrowanej, - sygnalizacja statusu komunikacji, - umiejscowienie pomiar podstawowych wielkości, co pokazuje rys. 8.4. b. Menu wraz z przyciskami (rys. 8.5). W skład menu wchodzą następujące przyciski: - Charge air parameters otwiera okno charge air parameters, - Exhaust gas parameters otwiera okno Main engine exhaust gas temperature, - Home Page - otwiera okno wstępu aplikacji.

Ćwiczenie nr 8: System gazów wylotowych oraz doładowania okrętowego silnika spalinowego 9 Rys. 8.4. Wygląd okna Exhaust gas and charge air installation Rys. 8.5. Menu dla okna Exhaust gas and charge air installation Parametry wyświetlane w oknie Exhaust gas and charge air installation (rys. 8.5) zestawiono w tabeli 3. Wykaz możliwych stanów elementów i sygnałów umieszczono w tabeli 4. Tabela 3 Wyświetlane parametry w oknie Exhaust gas and charge air installation ; NA - niska wartość alarmowa, WA wysoka wartość alarmowa, redukcja obciążenia Opis Symbol Zakres pracy NA WA Temperatury spalin wydechowych na poszczególnych cylindrach 1-7 TIAH/H 330 390 C - 515 C 530 C Temperatury spalin wydechowych przed turbosprężarką 1-2 TIAH 330 390 C - 515 C 530 C Temperatury spalin wydechowych za turbosprężarką 1-2 TIAH 230 270 C - 480 C - Temperatury powietrza doładowania na poszczególnych cylindrach 1-7 TIAH/H 0 120 C - 80 C 120 C Temperatury powietrza doładowania na wyjściu z chłodnicy 1-2 TIALH 25 65 C 25 C 65 C 120 C Sterowanie pracą dmuchaw, spadek ciśnienia w zasobniku PSLH 0.35 0.45 bar 0.35 bar 0.45 bar Prędkość turbosprężarki SI 0 16000 rpm Prędkość silnika - 0 126 rpm

10 Laboratorium automatyzacji systemów energetycznych Tabela 4 Stany elementów w oknie Exhaust gas and charge air installation Element Kolor Stan elementu/sygnału Przyciski sterujące pracą dmuchawy Szary Dmuchawa odstawiona (Aux. Blowers) Zielony/czerwony Dmuchawa włączona Sygnał przekroczenie wartości Biały Wartość nieprzekroczona progowych Biały/czerwony (pulsujący) Wartość przekroczona 5 OPIS OKNA ZAWIERAJĄCEGO PARAMETRY ZWIĄZANE Z INSTALACJĄ DOŁADOWANIA (CRGE AIR PARAMETERS) Wygląd okna Charge air parameters przedstawiony jest na rys. 8.6. W części głównej znajdują się: - mierniki: prędkości turbosprężarek oraz temperatur za chłodnicami powietrza, - trendy słupkowe, pokazujące stan temperaturowy powietrza doładowania na poszczególnych cylindrach, - kontrolki pokazujące stan pracy turbodmuchaw (Aux. Blower), - przyciski do zadawania wartości alarmowych związanych z instalacją doładowania ( redukcja obrotów (ang. Slow Down) silnika od zbyt wysokiej temperatury powietrza doładowania), - kontrolki, sygnalizujące wystąpienie redukcji obrotów silnika od zbyt wysokiej temperatury powietrza doładowania, - przycisk Main window uaktywniający okno Exhaust gas and charge air installation oraz przycisk Exhaust gas uaktywniający okno Main engine exhaust gas temperature.

Ćwiczenie nr 8: System gazów wylotowych oraz doładowania okrętowego silnika spalinowego 11 Rys. 8.6. Wygląd okna Charge air parameters Parametry wyświetlane w oknie Charge air parameters (rys. 8.6) zestawiono w tabeli 5. Wykaz możliwych stanów elementów i sygnałów umieszczono w tabeli 6. Tabela 5. Wyświetlane parametry w oknie Charge air parameters ; NA - niska wartość alarmowa, WA wysoka wartość alarmowa, redukcja obciążenia Opis Symbol Zakres pracy NA WA Temperatura powietrza doładowania na poszczególnych cylindrach 1-7 TIAH/H 0 120 C - 80 C 120 C Temperatura powietrza doładowania na wyjściu z chłodnicy 1-2 TIALH 25 65 C 25 C 65 C 120 C Sterowanie pracą dmuchaw, spadek ciśnienia w zasobniku PSLH 0.35 0.45 bar 0.35 bar 0.45 bar Prędkość turbosprężarki SI 0 16000 rpm Tabela 6. Stany elementów w oknie Charge air parameters Sygnał Kolor Stan sygnału Przyciski Czerwony Sygnał nieaktywny Zielony Sygnał aktywny Przyciski LA Czerwony Sygnał nieaktywny Zielony Sygnał aktywny Przyciski Czerwony Sygnał nieaktywny Zielony Sygnał aktywny Lampka sygnalizacyjna redukcji obrotów Szary Sygnał nieaktywny silnika Czerwony (migający) Sygnał aktywny Lampka sygnalizacyjna pracy turbodmuchaw Czerwony Sygnał nieaktywny ON/OFF Zielony Sygnał aktywny

12 Laboratorium automatyzacji systemów energetycznych 6 OPIS OKNA UKAZUJĄCEGO PARAMETRY INSTALACJI DOŁADOWANIA (MAIN ENGINE EXUST GAS TEMPERATURE) Okno Main engine exhaust gas temperature przedstawia: - część główną zawierającą: trendy słupkowe, pola w których wyświetlane są podstawowe parametry oraz przyciski do zadawania wartości krytycznych, co przedstawiono na rys. 8.7, - menu wraz z przyciskami (rys. 8.8). W części głównej znajdują się następujące elementy oraz urządzenia: - trendy słupkowe, pokazujące stan temperatur gazów wydechowych na poszczególnych cylindrach, - pola, w których wyświetlane są parametry związane z instalacją gazów wydechowych: aktualna temperatura spalin na wylocie z cylindrów (ACT), najwyższa temperatura, która wystąpiła na cylindrze (HIGH), wartość średnia temperatur (MEAN VALUE), różnica między aktualną wartością temperatury na cylindrze, a wartością średnią (DEV.), - przyciski do zadawania wartości alarmowych związanych z instalacją gazów wydechowych ( redukcja obrotów silnika spowodowana zbyt wysoką temperaturą gazów wydechowych), - kontrolki, które ukazują wystąpienie wysokiej temperatury gazów wydechowych na cylindrze. W skład menu wchodzą następujące przyciski: - Main window of ME otwiera okno Exhaust gas and charge air installation, - Trends otwiera okno Trends of Main engine exhaust gas, - Main engine exh. gas temp. do odświeżania okna Main engine exhaust gas temperature, - Charge air parameters - otwiera okno Charge air parameters.

Ćwiczenie nr 8: System gazów wylotowych oraz doładowania okrętowego silnika spalinowego 13 Rys.8.7. Wygląd okna Main engine exhaust gas temperature Rys.8.8. Menu dla okna Main engine exhaust gas temperature Parametry wyświetlane w oknie Main engine exhaust gas temperature (rys. 8.8) zestawiono w tabeli 7. Wykaz możliwych stanów elementów i sygnałów umieszczono w tabeli 8. Tabela 7. Wyświetlane parametry w oknie Main engine exhaust gas temperature ; NA - niska wartość alarmowa, WA wysoka wartość alarmowa, redukcja obciążenia Opis Symbol Zakres pracy NA WA Aktualna temperatury spalin wydechowych na poszczególnych cylindrach 1-7 Najwyższa temperatura, która wystąpiła na cylindrze Wartość średnia temperatury spalin Odchyłka temperatury od wartości średniej ACT 330 390 C - 515 C 530 C HIGH 0 530 C - - - MEAN VALUE 0 530 C - - - DEV - - - - Tabela 8. Stany elementów w oknie Main engine exhaust gas temperature Sygnał Kolor Stan sygnału Przyciski czerwony Sygnał nieaktywny zielony Sygnał aktywny Lampka sygnalizacyjne wysokiej temperatury biały Sygnał nieaktywny spalin Czerwony (migający) Sygnał aktywny

14 Laboratorium automatyzacji systemów energetycznych 7 OPIS OKNA UKAZUJĄCEGO PRZEBIEGI ZMIAN TEMPERATUR W CZASIE (TRENDS OF MAIN ENGINE EXUST GAS TEMPERATURE) W skład okna wchodzi: - część główna zawierającą: wykres pokazujący przebiegi zmian temperatur w czasie na poszczególnych cylindrach oraz prędkości silnika, przyciski umożliwiające wybór parametru, który będzie wyświetlany na wykresie, pola w których wyświetlane są podstawowe parametry oraz przyciski do symulacji zmiany obciążenia na wale, - menu wraz z przyciskami (rys. 8.9.). W części głównej znajdują się: - wykres pokazujący przebiegi zmian temperatur w czasie gazów wydechowych na poszczególnych cylindrach, - pola, w których wyświetlane są parametry związane z instalacją gazów wydechowych (aktualna temperatura spalin na wylocie z cylindrów, temperatury przed i za turbosprężarkami, prędkość silnika), - przyciski umożliwiające wybór parametru, który będzie wyświetlany na wykresie, - przyciski do symulacji zmiany obciążenia na wale. W skład menu wchodzą następujące przyciski: - Main window of ME otwiera okno Exhaust gas and charge air installation, - Trends otwiera okno Trends of Main engine exhaust gas, - Main engine exh. gas temp. - otwiera okno Main engine exhaust gas temperature, - Charge air parameters - otwiera okno Charge air parameters. Parametry wyświetlane w oknie Trends of Main engine exhaust gas termperature zestawiono w tabeli 9. Wykaz możliwych stanów elementów i sygnałów umieszczono w tabeli 10. Tabela 9. Parametry okna Trends of Main engine exhaust gas termperature ; NA/WA niska/wysoka wartość alarmowa; redukcja obciążenia Opis Symbol Zakres pracy NA WA Temperatura spalin wydechowych na poszczególnych cylindrach 1-7 TIAH/H 330 390 C - 515 C 530 C Temperatura spalin wydechowych przed turbosprężarką 1-2 TIAH 330 390 C - 515 C 530 C Temperatura spalin wydechowych za turbosprężarką 1-2 TIAH 230 270 C - 480 C - Prędkość silnika - 0 126 rpm Obciążenie LOAD 0-100% Tabela 10. Stany elementów w oknie Trends of Main engine exhaust gas temperature Sygnał Kolor Stan sygnału Przyciski Czerwony Sygnał nieaktywny Zielony Sygnał aktywny

Ćwiczenie nr 8: System gazów wylotowych oraz doładowania okrętowego silnika spalinowego 15 Rys. 8.9. Menu dla okna Trends of Main engine exhaust gas temperature 8 DZIAŁANIE APLIKACJI Aplikacja wykorzystywana w ćwiczeniu pokazuje działanie podstawowych elementów oraz parametry związane z systemami: doładowania i gazów wydechowych. Jako okno główne uruchamia się okno Exhaust gas and charge air installation. Wykorzystując przyciski LA, lub można zasymulować wystąpienie zbyt niskiej lub za wysokiej temperatury powietrza doładowania za chłodnicą. Wciśnięcie któregokolwiek z wymienionych przycisków powoduje zmianę temperatury doładowania na poszczególnych cylindrach związanych z odpowiednią chłodnicą powietrza. Pojawienie się wartości alarmowej sygnalizowane jest miganiem prostokąta, w którym wyświetlana jest wartość temperatury. Bardzo wysoką wartość temperatury powietrza doładowania na poszczególnych cylindrach symuluje wciśnięcie przycisków. Symulacja awarii wywoływana wciśnięciem przycisku wywołuje alarm powodujący redukcję obrotów silnika (ang. Slow Down). Redukcja obrotów wykonywana jest według następującej procedury: 1. naciśnięcie dowolnego przycisku, 2. wzrost temperatury powietrza doładowania do wartości powodującej wystąpienie stanu alarmowego (ang. High alarm), 80 C, 3. wzrost do wartości powodującej redukcję obrotów silnika (ang. Slow Down), 120 C, 4. zliczanie czasu, w którym przekroczona jest wartość progowa parametru, 5. spełnienie warunku na wystąpienie redukcji obrotów (ang. Slow Down), objawia się miganiem lampki sygnalizacyjnej z napisem, 6. redukcja obrotów silnika i spadek temperatury powietrza doładowania do temperatury około 60 C, 7. po osiągnięciu bezpiecznej temperatury następuje koniec procedury i silnik powraca do normalnej pracy. Najważniejszym parametrem w systemie gazów wylotowych wpływającym na pracę silnika jest temperatura spalin na wylocie z cylindrów. Wystąpienie, związanej z tym parametrem awarii, można zasymulować używając przycisku w oknie Main engine exhaust gas temperaure. Po naciśnięciu dowolnego przycisku wykonywana jest następująca procedura: 1. wzrost temperatury do wartości powodującej wystąpienie stanu alarmowego (ang. high alarm), 515 C, 2. dalszy wzrost temperatury do wartości powodującej redukcję obrotów silnika (ang. Slow Down), 530 C,

16 Laboratorium automatyzacji systemów energetycznych 3. zliczanie czasu, w którym przekroczona jest wartość progowa parametru, 4. redukcja obrotów silnika i spadek temperatury gazów wylotowych do temperatury około 300 C, 5. po osiągnięciu bezpiecznej temperatury następuje koniec procedury i silnik powraca do normalnej pracy. W oknie Trends of Main engine exhaust gas wyświetlane są wszystkie parametry związane z instalacją gazów wydechowych. Okno to zawiera przebiegi czasowe temperatur na poszczególnych cylindrach oraz prędkości silnika, przyciski umożliwiające wybór parametru, który będzie wyświetlany na wykresie oraz przyciski do symulacji zmiany obciążenia LOAD na wale. PYTANIA KONTROLNE 1. Opisać instalację doładowania. 2. Opisać instalację gazów wylotowych. 3. Wymienić główne parametry charakteryzujące instalację gazów wylotowych. 4. Wymienić główne parametry charakteryzujące instalację doładowania. 5. Opisać skutki przekroczenia wartości alarmowych parametrów krytycznych dla prawidłowego działania instalacji gazów wylotowych. 6. Opisać skutki przekroczenia wartości alarmowych parametrów krytycznych dla prawidłowego działania instalacji doładowania.