"Prawdziwy autorytet tworzy tylko osobisty przykład, prawdziwość czynów, odpowiedzialność, porządek, konsekwencja". dh hm. Stefan Mirowski Druhny i Druhowie, Oddaję w Wasze ręce standard kursu przewodnikowskiego. Powstał on w wyniku długich, instruktorskich rozmów w celu ujednolicenia kształcenia przewodników - instruktorów. Mam nadzieję, Ŝe posłuŝy on jako pomoc przy tworzeniu Waszych kursów. W imieniu Zespołu Kadry Kształcącej Hufca Częstochowa phm. Maria Kotkiewicz BOKK szefowa HZKK ZałoŜenia wstępne uczestnictwa w kursie przewodnikowskim: Ukończone 16 lat. Doświadczenie harcerskie: minimum otwarta próba na stopień przewodniczki/przewodnika. Warunkami ukończenia kursu są: Posiadanie wiedzy i umiejętności wynikających z zamierzeń kursu. Zaliczenie prac: praca z planowania, rozpisanie indywidualnie próby na stopienie (starszoharcerskie, wędrownicze i instruktorskie), napisanie scenariusza przyrzeczenia harcerskiego, zatwierdzenie u komendanta Hufca przedsięwzięcia programowego (z uwzględnieniem ciągu wychowawczego). 1
Zaliczenie egzaminu pisemnego (teoretyczny). Przeprowadzenie zajęć przez kursanta. Aktywność podczas zajęć i harcerska postawa. Potwierdzenie ukończenia Kursu: Oceny dokonuje komenda kursu i na tej podstawie przyznaje zaświadczenie o ukończeniu kursu. Ukończenie kursu potwierdza w rozkazie komendant hufca. Osoby, które nie spełniły warunków ukończenia kursu, otrzymują zaświadczenie o uczestnictwie w kursie. Zaświadczenie o ukończeniu kursu oraz zaświadczenie o uczestnictwie musi być zgodny ze wzorem przyjętym przez HZKK. Wstęp Standard został stworzony dla harcerzy Hufca ZHP Częstochowa, w celu ujednolicenia kształcenia instruktorów - przewodników. Zadaniem kursu przewodnikowskiego jest przygotowanie do pełnienia funkcji instruktorskich na poziomie hufca oraz doskonalenie wiedzy i umiejętności kursantów. Za realizację treści kursów, zgodną ze standardami, odpowiada komendant kursu oraz szef Hufcowego Zespołu Kadry Kształcącej.
Lp. Treści Zamierzenia Po kursie druŝynowy będzie: 1. Podstawy wychowawcze. Wiedza o ZHP. Metoda harcerska sposób wychowania - Podstawy wychowawcze ZHP - znał dokument Podstawy wychowawcze ZHP - Cele, rola, misja ZHP, znaczenie harcerstwa w społeczeństwie (dla rodziny, szkoły, najbliŝszego środowiska, miasta), rola tradycji w systemie wychowawczym w ZHP - Statut ZHP struktura organizacji i miejsce w niej szefa zespołu instruktorskiego oraz prawa i obowiązki instruktora - Podstawowe regulaminy: mundurowy, musztry i ceremoniału harcerskiego. -Ruch skautowy na świecie, podstawowe informacje o WOSM i WAGGGS - PrzynaleŜność ZHP do skautingu - znał cele działania ZHP i skautingu, umiał przekładać je na działanie gromady/druŝyny -miał świadomość kształtowania swoją postawą wizerunku ZHP - potrafił wykorzystać historię i tradycję harcerską do pracy z druŝyną - potrafił korzystać ze Statutu ZHP - wiedział, jaka jest rola instruktora w organizacji - znał podstawowe przepisy wynikające z regulaminów -potrafi stosować zasady musztry i ceremoniału harcerskiego - miał świadomość przynaleŝności harcerstwa do ruchu skautowego - miał podstawową wiedzę na temat organizacji skautowych, do których naleŝy ZHP - Rozwój psychofizyczny - wiedział, jakie płaszczyzny rozwoju (wg Statutu ZHP) i w jaki sposób obejmuje swym oddziaływaniem ZHP (grupy metodyczne) - znał rozwój psychofizyczny, potrafił pokazać jak przekłada się on na pracę metodą harcerską na poszczególnych etapach tego rozwoju - Ciąg wychowawczy - umiał w działaniu zaplanować działania wspierające ciąg wychowawczy (zadania w stopniach, współpraca z gromadą, druŝyną itp.) Sugerowana liczba godzin 1
- Elementy i cechy metody - Metoda jako nadrzędna dla metodyk - Metodyki grup wiekowych - Podstawowe wiadomości o Nieprzetartym Szlaku - znał elementy i cechy metody harcerskiej - umiał dostosować działania zespołu instruktorskiego do rozwoju jej członków - umiał wskazać, w jaki sposób metoda harcerska wpływa na kształt poszczególnych metodyk - znał główne załoŝenia poszczególnych metodyk - znał podstawowe informacje o NS. Instruktor - Instrumenty metodyczne - potrafił określić znaczenie poszczególnych instrumentów metodycznych w rozwoju - Rola osobistego przykładu - rozumiał znaczenie instruktora jako wychowawcy instruktora i opiekuna posługującego się metodą wychowawczą wiedział, na czym polega przykład instruktora w skutecznym stosowaniu metody - rozumiał potrzebę dalszego kształcenia się - Instruktor jako wychowawca i opiekun - Planowanie własnego rozwoju - Stopnie instruktorskie, stopnie harcerskie, uprawnienia i odznaki - Godzenie róŝnych ról społecznych i określanie ich waŝności - Funkcjonowanie w grupie - Bycie liderem - Umiejętność budowania grupy (z uwzględnieniem podziałem zadań) - Rozwiązywanie konfliktów - rozumiał treść Zobowiązania Instruktorskiego - umiał określić wzór osobowy instruktora harcerskiego (instruktora ZHP) - potrafił rozpoznawać problemy wychowawcze wśród współpracowników - potrafił określić słabe i mocne strony własnego charakteru w kontekście bycia instruktora i potrafił wyznaczyć zadania do pracy nad słabościami - potrafił wyznaczyć sobie cele Ŝyciowe -umiał zaplanować swój rozwój w oparciu o poszczególne instrumenty z uwzględnieniem pełnionych ról społecznych - umiał zdefiniować rolę instruktora jako lidera - wiedział, jakie cech i umiejętności wyróŝniają lidera - wiedział, jakie jest znaczenie konfliktu w grupie - umiał radzić sobie z podstawowymi sytuacjami konfliktowymi,5
5. Formy pracy - Formy pracy w róŝnych grupach wiekowych 6. Podstawy planowania pracy 7. Umiejętności interpersonalne - Planowanie krótko- i długoterminowe - potrafił zastosować odpowiednie formy pracy dla róŝnych grup wiekowych. - potrafił zastosować odpowiednie formy pracy do tematyki prowadzonych zajęć. - rozumiał potrzebę planowania -znał zasady planowania (analiza sytuacji z uwzględnieniem potrzeb, definiowanie celów, budowanie zadań, zasady organizacji czasu, ocena) - potrafił wyznaczyć cele i zamierzenia oraz na ich podstawie zaplanować pracę - Komunikacja - znał czynniki wpływające na proces komunikowania się - wiedział, jak ćwiczyć umiejętność komunikowania się - Asertywność - rozróŝniał asertywne zachowania -potrafił określić sytuacje, w których instruktor powinien zachować się asertywnie - Motywowanie - rozumiał potrzebę motywowania - potrafił przeprowadzić rozmowę motywującą - wiedział, z jakich instrumentów metodycznych moŝe skorzystać jako instruktor w motywowaniu swoich podopiecznych 8. Bezpieczeństwo - Odpowiedzialność instruktora - Zasady bezpieczeństwa podczas imprez i biwaków - Regulaminy obowiązujące w ZHP - umiał zorganizować bezpieczne zajęcia dla swoich podopiecznych, przewidzieć potencjalne sytuacje niebezpieczne dla zdrowia oraz Ŝycia dzieci i młodzieŝy - umiał znaleźć przepisy dotyczące organizacji form harcerskich - znał podstawy prawne działalności jednostek harcerskich, umiał znaleźć potrzebne mu w tym zakresie informacje - znał konsekwencje odpowiedzialności prawnej za podopiecznych i współpracowników 5
- Pierwsza pomoc - umiał zachować się podczas wypadku 9. Sojusznicy ZHP - Kontakt z rodzicami i dyrekcjami szkół pozyskiwanie sojuszników; Ruch Przyjaciół Harcerstwa; promocja harcerstwa w środowisku - Znaczenie dobrej promocji dla działalności hufca - Formy promowania hufca 10. Hufiec jako wspólnota - Zadania i struktura Hufca - Funkcjonowanie w zespole instruktorskim lub wędrowniczym na poziomie hufca - Cele i zadania zespołów instruktorskich 11. Dokumentacja -Dokumenty organizacyjne i finansowe jednostek ZHP 1. Gospodarka ZHP - Składka członkowska znaczenie wychowawcze, sposoby zbierania - Wychowanie gospodarcze 1. Program ZHP Propozycje programowe: - Wykorzystanie propozycji programowych w budowaniu planu pracy zespołów instruktorskich - wiedział, gdzie szukać sojuszników w pracy harcerskiej - był świadomy roli rodziców jako najwaŝniejszych partnerów w wychowaniu ich dzieci - potrafił przeprowadzić spotkanie z rodzicami - wiedział, jak pozyskać sojuszników w szkole, na osiedlu, w środowisku działania - znał drogę słuŝbową w kontaktach z sojusznikami -potrafił współtworzyć hufiec jako wspólnotę instruktorską i wspólnotę druŝyn -potrafił współdziałać w grupie instruktorów przy realizacji zadań -wiedział, jakie zespoły instruktorskie mogą mu udzielić wsparcia -będzie znał cele i zadania zespołów instruktorskich -będzie znał strukturę hufca -rozumiał zasadność prowadzenia dokumentacji -potrafił prowadzić dokumentację jednostek organizacyjnych hufca. - umiał pracować ze składką członkowską - rozumiał znaczenie poszanowania majątku wspólnego - znał i potrafił korzystać z propozycji programowych ZHP z ostatnich lat - umiejętnie dostosowywał treści programu do wieku, potrzeb, oczekiwań swoich podopiecznych i współpracowników 6
1. Instrumenty metodyczne 15. HAL i Z - Sprawności dla róŝnych grup wiekowych -Stopnie dla róŝnych grup wiekowych -Zadania zespołowe, projekty, znaki słuŝb - Rola obozu - Zasady organizacji róŝnych form wypoczynku - Instruktor jako organizator obozu - Specyfika pracy na obozie 16. Praca z kadrą - tworzenie wspólnoty druŝynowych i przybocznych - praca z młodą kadrą - dbałość o wszechstronny rozwój kadry - dokształcanie, praca z dorosłymi - aktywne metody i techniki w kształceniu - wiedział, jakie znaczenie odgrywają sprawności - potrafił dobrać odpowiednie sprawności dla określonych grup wiekowych - potrafił określić cele organizowania akcji letniej i zimowej - znał róŝne formy akcji letniej i zimowej oraz potrafił je właściwie dobierać do potrzeb swojego środowiska - znał warunki, jakie musi spełnić instruktor harcerski, aby uzyskać zezwolenie na poprowadzenie akcji letniej lub zimowej dla druŝyny - umiał tworzyć program obozu, i NAL i Z - potrafił pracować z fabułą - będzie potrafił pracować z młodą kadrą, wykorzystując metodykę wędrowniczą - będzie potrafił oceniać i wspierać pracę druŝynowych - będzie wiedział, jak wspierać rozwój druŝynowych oraz członków zespołów instruktorskich - będzie wiedział, na jakie elementy pracy z dorosłymi zwracać uwagę podczas wspierania druŝynowych i pracy zespołów instruktorskich - będzie potrafił pracować z zespołem instruktorskim metodą harcerską - będzie potrafił wykorzystywać aktywne formy kształcenia w pracy zespołów instruktorskich i działaniach przez nie prowadzonych Ogólna liczba godzin: 65 Opracowanie: Hufcowy Zespół Kadry Kształcącej Hufca ZHP Częstochowa Zatwierdzone przez Komendanta Hufca ZHP Częstochowa rozkazem L1/009 z dnia 1.01.009r. 7