WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-V.431.2.2015 Warszawa, 21.05.2015r. Pani Justyna Strzałkowska Przewodnicząca Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Płońsku ul. Związku Walki Młodych 10 09 100 Płońsk WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 6c ust. 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2011 r. nr 127, poz. 721 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie trybu i sposobu przeprowadzania kontroli przez organy upoważnione do kontroli na podstawie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2013 r., poz. 29) pracownicy Oddziału do Spraw Osób Niepełnosprawnych Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego oraz członek Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Warszawie przeprowadzili w dniach od 18 lutego do 4 marca 2015 roku kontrolę problemową w Powiatowym Zespole do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Płońsku, ul. Związku Walki Młodych 10, 09-100 Płońsk. Przedmiotem kontroli było dokonanie analizy i oceny organizacji i funkcjonowania Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Płońsku oraz postępowania formalno prawnego, przestrzegania obowiązującego trybu i procedur, a także poprawności merytorycznej wydawanych orzeczeń, stosowanie zasad postępowania przewidzianego w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej, zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r., Nr 127, poz. 721 ze zm.), rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 lutego 2002 r. w sprawie kryteriów oceny niepełnosprawności u osób w wieku do 16-go roku życia (Dz. U. z 2002 r., 1
Nr 17, poz. 162 ze zm.) oraz rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz. U. z 2003 r., Nr 139, poz. 1328 ze zm.), a także Standardach postępowania dla zespołów orzekających o stopniu niepełnosprawności opracowanych przez Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych. W związku z kontrolą problemową, której wyniki zostały przedstawione w protokole kontroli, przekazuję niniejsze wystąpienie pokontrolne. Skład Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Płońsku tworzą osoby, które posiadają odpowiednie kwalifikacje, oraz uzyskały zaświadczenia zgodnie z 20 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 maja 2002 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności i 23 Ministra Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności Analiza składu osobowego lekarzy członków Powiatowego Zespołu wykazała, że powołanemu do Zespołu lekarzowi o specjalizacji otolaryngolog, upłynął termin ważności zaświadczenia uprawniającego do orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, co może skutkować naruszeniem przepisu 19 ust. 2 rozporządzenia z 15 lipca 2003 r., według którego przewodniczącym składu orzekającego jest lekarz, specjalista w dziedzinie odpowiedniej do choroby zasadniczej dziecka lub osoby zainteresowanej. Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Płońsku spełnia warunki organizacyjne i techniczne określone w 24 i 25 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Ponadto, zgodnie z art. 6d ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, Zespół pracuje w Elektronicznym Krajowym Systemie Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności. Kontrola trybu rozpatrywania wniosków o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności pod kątem zachowywania terminów do załatwienia spraw wskazanych w art. 35 Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267, ze zm.) wykazała, że Powiatowy Zespół w Płońsku w okresie objętym kontrolą w 56 % kontrolowanych sprawach przekroczył termin 30 dni. Zwłoka w załatwieniu ww. spraw nie była dłuższa, niż 23 dni. Niedotrzymanie ww. terminu wynikało z braku możliwości powołania lekarza o specjalizacji odpowiedniej do choroby zasadniczej dziecka lub osoby zainteresowanej. 2
W przypadku wszystkich ww. spraw Powiatowy Zespół w Płońsku, w sposób prawidłowy zawiadomił osoby zainteresowane lub przedstawicieli ustawowych dziecka o przekroczeniu terminu do załatwienia sprawy, zgodnie z art. 36 k.p.a. Analiza 100 spraw (wymienionych w protokole, s. 10) pod kątem prawidłowości udokumentowania stanu faktycznego, trafności ustaleń orzeczniczych i spójności ocen sporządzanych przez specjalistów psychologa, pracownika socjalnego oraz pedagoga, ujawniła uchybienia w ocenach psychologa. W 67 ocenach sporządzanych przez psychologa dotyczących wydania orzeczenia o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności poddanych analizie pod kątem prawidłowości, kompletności oraz jakości ocen stwierdzono następujące uchybienia: - analiza ocen psychologicznych dla potrzeb orzekania o niepełnosprawności wykazała, że w 23 sprawach rozstrzygnięcia orzecznicze psychologa nie są poparte rzetelnym opisem zaburzeń i dysfunkcji warunkujących ograniczenia i utrudnienia w samodzielnym funkcjonowaniu, a uzasadnienia zajętego stanowiska budzą poważne wątpliwości, ponieważ specjalista nie odwołuje się do zakresu funkcjonowania dziecka. Druk oceny wypełniony jest bardzo pobieżnie, a informacje w nim zawarte są ogólne. Brak analizy dokumentacji, brak odniesienia się specjalisty do załączonych opinii, określenia współudziału opiekuna dziecka w terapii i rehabilitacji powoduje, iż trudno wyciągnąć wnioski jakie rozstrzygnięcie orzecznicze należałoby podjąć w danej sprawie, - analiza ocen psychologicznych dla potrzeb orzekania o stopniu niepełnosprawności wykazała, że 44 oceny wypełnione są w sposób bardzo ogólny, nie zawierają żadnych szczegółów, a informacje podawane są w sposób bardzo skrótowy, tj. np. osoba wymaga pomocy. Powyższe zapisy niewiele wnoszą do zobrazowania sytuacji osoby, z którą specjalista przeprowadza rozmowę ponieważ nie podaje w jakich czynnościach osoba jest samodzielna, a w jakich wymaga pomocy osób drugich. Proponowany przez psychologa stopień niepełnosprawności nie odzwierciedla zebranych do oceny informacji, dotyczących poszczególnych zdolności osoby orzekanej do: poruszania się, komunikowania z otoczeniem, samoobsługi, a także pełnienia ról społecznych. Ponadto oceny wypełniane przez psychologa członka składu orzekającego są sporządzane niewyraźnym pismem i są trudne lub niemożliwe do odczytania. Sporządzane dokumenty muszą spełniać podstawowe wymogi: - muszą być czytelne, a ewentualne skreślenia należy opatrzyć parafą osoby dokonującej korekty, - wszystkie rubryki, okna, pola muszą być wypełnione, pola nie podlegające wypełnieniu należy przekreślić. 3
Wymienione nieprawidłowości dotyczą ocen psychologicznych wypełnianych przez psychologa Joannę Klimkowską-Falacińską. Kontrola wykazała brak zasadności powołania do składu orzekającego psychologa w 25 sprawach (wymienionych w protokole, s. 12). W powyższych sprawach do składu orzekającego należało powołać pracownika socjalnego, który w swojej ocenie określa: - występujące ograniczenia w zdolności do samodzielnej egzystencji i pełnieniu ról społecznych, - stopień uzależnienia od innych osób w codziennym funkcjonowaniu, - zakres konieczności opieki lub pomocy innych osób oraz systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji. Analiza ocen funkcjonowania społecznego dla potrzeb postępowania o ustalenie stopnia niepełnosprawności oraz oceny pedagoga wykazała, że są one wypełniane prawidłowo, a zgromadzony w nich materiał pozwala na uzyskanie informacji potrzebnej do podjęcia decyzji. Analiza dokumentacji medycznej stanowiącej podstawę do wydania orzeczeń o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, również wykazała uchybienia. Badaniem objęto 36 orzeczeń o niepełnosprawności i o stopniu niepełnosprawności Powiatowego Zespołu, dobranych metodą doboru prostego losowego. Po analizie dokumentacji spraw, stwierdzono, że w drukach do wstępnej analizy brak specjalizacji lekarza, przewodniczącego składu orzekającego. W sprawie o nr 0/7358/13/14 stwierdzono, że dokumentacja medyczna nie uzasadnia rozstrzygnięcia. W sprawach: nr 0/7504/13 i nr 0/7596/13/14 nieprawidłowo określono symbol przyczyny niepełnosprawności. W sprawach: nr 0/5634/10/14 i nr 0/3127/05/13 nie wszystkie symbole przyczyny niepełnosprawności uzasadniały rozstrzygnięcie. W sprawie o nr 7/2825/13/14, orzekał lekarz o specjalizacji nieodpowiedniej do choroby zasadniczej dziecka. Analiza Ocen stanu zdrowia wystawianych przez lekarza - przewodniczącego składu orzekającego ujawniła następujące uchybienia: brak lub niepełne badanie podmiotowe w 7 sprawach, brak lub niepełne badanie przedmiotowe w 19 sprawach, brak lub niepełny opis zakresu i rodzaju ograniczeń w 10 sprawach, brak lub niepełne uzasadnienie w 16 sprawach (wymienionych w protokole, s. 17). 4
Wobec przedstawionej oceny dotyczącej funkcjonowania jednostki poddanej kontroli, zwracam się o realizację poniższych zaleceń pokontrolnych: 1. zobligować do uczestnictwa w szkoleniach powołanych do Powiatowego Zespołu członków, którym upłynął okres ważności zaświadczeń uprawniających do orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, w przypadku braku współpracy ww. osób wnioskować o ich odwołanie. 2. wyznaczać do składów orzekających lekarzy o specjalizacji odpowiedniej do choroby zasadniczej dziecka lub osoby zainteresowanej zgodnie z 19 ust. 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, 3. dołożyć wszelkich starań, aby lekarze-członkowie Powiatowego Zespołu w każdej rozpoznawanej sprawie stosowali standardy orzekania z uwzględnieniem prawidłowych symboli przyczyny niepełnosprawności, zgodnie z zasadami zawartymi w rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, 4. dopilnować, aby lekarze i specjaliści - członkowie Powiatowego Zespołu w sposób staranny i wyczerpujący wypełniali oceny sporządzane w procesie orzeczniczym, 5. przestrzegać terminów rozpatrywania spraw określonych w art. 35 Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267, ze zm.). z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Anna Olszewska Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Do wiadomości: Starosta Powiatu Płońskiego 5