2. Podsumowanie bada osób w wieku 19-26 lat
Sytuacja osób w wieku 19-26 lat nie pracuj i nie ucz si 27% N- 1062 wszyscy respondenci ucz si i nie pracuj 36% pracuj i nie ucz si 25% ucz si i pracuj 12%
Charakterystyka poszczególnych grup Uczcy si i niepracujcy: :» Młodsi, czciej do 21- tego roku ycia» Pochodzcy z rodzin o wyszym statusie społecznym (wykształcenie ojca lub matki co najmniej rednie, rodzice s pracownikami umysłowymi)» Mieszkajcy w miastach pow. 50 tysicy mieszkaców» Studenci» Nie maj swojej rodziny, dzieci Uczcy si i pracujcy:» Podobna tendencja jeeli chodzi o status rodziców jak w przypadku uczcych si i niepracujcych. Wikszy wpływ wykształcenia matki, ni ojca (co najmniej rednie).» Mieszkacy miast (równie małych)» Studiuj zaocznie - czciej licencjat ni w przypadku uczcych si i niepracujcych» pracownicy umysłowi lub handlu i usług
Charakterystyka poszczególnych grup Pracujcy i nieuczcy si :» starsi, czciej w wieku 24-26 lat» Pochodz z rodzin o niszym statusie społecznym (wykształcenie ojca lub matki zawodowe, rodzice czciej s robotnikami niewykwalifikowanymi)» Zazwyczaj maj wykształcenie zawodowe, pracuj jako robotnicy» Czciej mieszkaj na wsi i w małych miastach» Maj rodzin, dzieci Niepracujcy i nieuczcy si (bezrobotni):» Czciej w wieku 22-26 lat, ale 35% nie ukoczyło jeszcze 21 lat» Pochodz z rodzin o najniszym statusie społecznym (wykształcenie rodziców podstawowe, zawodowe, rodzice s zazwyczaj robotnikami niewykwalifikowanymi)» Zazwyczaj maj wykształcenie podstawowe lub zawodowe» Czciej mieszkaj na wsi» Maj rodzin, dzieci
Podsumowanie sytuacja Sytuacja młodych ludzi jest silnie uwarunkowana: rodowiskiem, z którego si wywodz Uczcy si i niepracujcy oraz uczcy si i pracujcy to grupy o zblionym profilu: Wyszy status rodziców, wiksze miejscowoci Pracujcy i nieuczcy si oraz bezrobotni s do podobni, jednak: Bezrobotni czciej pochodz z rodzin o najniszym statusie
Wzorce zawodowe i aspiracje wobec pracy
Sukces zawodowy czy wygodne ycie bez stresów? N- wszyscy respondenci 100% 90% 16% 15% 19% 21% 14% Trudno powiedzie 80% 70% 60% 50% 40% 30% 52% 51% 43% 53% 56% mie duo czasu dla siebie i swoich bliskich oraz nie naraa si na stres, ale nie osign sukcesu zawodowego 20% 10% 0% 31% Ogółem, N=1062 34% 38% uczcy si i niepracujcy, N=384 uczcy si i pracujcy, N=126 26% 30% pracujcy i nieuczcy si, N=261 bezrobotni, N=291 osign sukces zawodowy godzc si na zwizany z tym stres, ograniczone ycie towarzyskie i rodzinne
Idealna praca w poszczególnych grupach. N- wszyscy respondenci uczcy si i niepracujcy, N=384 uczcy si i pracujcy, N=126 pracujcy i nieuczcy si, N=261 bezrobotni, N=291 niewymagajca brania odpowiedzialnoci lekka, nie wymagajca zbytniego wysiłku o ustalonych godzinach pracy, nie wymagajca blisko mojego miejsca zamieszkania poyteczna dla innych dajca presti, uznanie innych bdca wyzwaniem gwarantujca bezpieczestwo zatrudnienia zgodna z moim zawodem powinna tam panowa przyjemna dajca moliwo rozwoju, doskonalenia dajca moliwo awansu interesujca dobrze płatna 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
Podsumowanie wzorce zawodowe 1 Wzorce: Własna firma mczyni Manager w duej znanej firmie, urzdniczka- kobiety Wartoci Raczej bezpieczestwo i czas dla siebie ni kariera (wzorzec robienia kariery po trupach mało popularny) Uczcy si i niepracujcy Maj wysokie aspiracje» stawiaj na karier i samorealizacj» oczekuj pracy zgodnej z wyuczonym zawodem» Maj do wysokie oczekiwania jeeli chodzi o pensj» Nie s skłonni akceptowa pracy, która nie bdzie spełnia ich oczekiwa.
Podsumowanie wzorce zawodowe 2 Uczcy si i pracujcy Wysoki poziom aspiracji» stawiaj na karier i samorealizacj, wane jest dla nich bezpieczestwo (gwarancja zatrudnienia)» Maj wysokie oczekiwania jeeli chodzi o pensj» Nie s skłonni akceptowa pracy, która nie bdzie spełnia ich oczekiwa. Pracujcy i nieuczcy si Stawiaj przede wszystkim na bezpieczestwo i wygod» S mało elastyczni: oczekuj pracy blisko miejsca zamieszkania, w najmniejszym stopniu s skłonni akceptowa oferty, które nie spełniaj ich oczekiwa
Podsumowanie aspiracje wobec pracy Bezrobotni Stawiaj na wygod i bezpieczestwo» oczekuj pracy wygodnej: lekkiej, blisko miejsca zamieszkania, niewymagajcej brania odpowiedzialnoci za innych» deklaruj najnisz intencj załoenia własnej firmy» Mczyni czciej ni inni jako wzorzec kariery wskazuj przywódc grupy (lokalnego mafiozo), kobiety urzdniczki lub matki» Wol pracowa w firmie pastwowej» Maj najnisze oczekiwania jeeli chodzi o pensj, jednak oczekiwania te mog by i tak za wysokie biorc pod uwag ich sytuacj» maj najwyszy poziom determinacji jeeli chodzi o akceptacj ofert pracy,
Ocena szans na rynku pracy
Podsumowanie ocena szans 1 Wszyscy młodzi ludzie wierz, e wykształcenie zapewnia lepiej płatna prac i jest drog do sukcesu materialnego. Uczcy si i niepracujcy Najlepiej wykształceni» Zazwyczaj studiuj na dziennych studiach magisterskich» Najlepiej ze wszystkich grup znaj jzyki obce» Doszkalaj si Do przemylany wybór szkoły:» kierowali si jej poziomem, dziedzin nauczan oraz perspektywami zatrudnienia Uczcy si i pracujcy Nieco gorzej wykształceni ni poprzednia grupa» Zazwyczaj studiuj zaocznie» Nieco gorzej ni uczcy si i niepracujacy znaj jzyki obce Do przemylany wybór szkoły:» Kierowali si zainteresowaniami, poziomem nauczania, perspektywami zatrudnienia
Podsumowanie - ocena szans 2 Pracujcy i nieuczcy si Słabo wykształceni» Zazwyczaj maj wykształcenie zawodowe lub rednie» nie zamierzaj kontynuowa nauki: Nie dokształcaj si Bardzo słabo znaj jeyki obce Wybór szkoły nieprzemylany, podyktowany wygod:» Była blisko domu, przygotowywała do zawodu, łatwo było si tam dosta, nie trzeba było si duo uczy. Bezrobotni Najgorzej wykształcona grupa» najczciej maj wykształcenie zawodowe, rzadziej rednie zawodowe» nie zamierzaj kontynuowa nauki:» Nie dokształcaj si» Jest to grupa o najsłabszej znajomoci jzyków obcych Wybór szkoły nieprzemylany, podyktowany wygod :» Była blisko domu, przygotowywała do zawodu, łatwo było si tam dosta, nie trzeba było si duo uczy, do tej szkoły szli znajomi, chodziła rodzina.
Wnioski 1 Grupy o najwyszym statusie i najlepszych perspektywach: Uczcy i niepracujcy (studenci)» S dobrze wykształceni, jednak:» Czsto uwaaj, e sama nauka wystarczy, nie robi nic poza tym, s mało elastyczni» maj wysokie aspiracje» W efekcie» Rynek pracy moe nie sprosta ich wygórowanym oczekiwaniom Uczcy i pracujcy (dokształcaj si zaocznie)» S nieco gorzej wykształceni ni (licencjat, studia zaoczne), jednak:» S bardziej samodzielni, bardziej elastyczni maj dowiadczenie zawodowe» Chc poprawi swoj obecn sytuacj» Ich aspiracje s mniej yczeniowe» W efekcie» Maj spore szanse na odniesienie sukcesu
Wnioski 2 Grupy o niszym statusie i słabych perspektywach: Pracujcy i nieuczcy si (pracownicy fizyczni)» Maj prac, ale znaleli ja szybko, bez wysiłku po znajomoci (udało im si)» Pracuj od dawna i raczej potrafi utrzyma prac,» Nie s przyzwyczajeni do aktywnoci: S słabo wykształceni (nie chciało im si uczy), nie robi nic aby poprawi swoj sytuacj s mało elastyczni» W efekcie» Mog utrzyma prac, ale raczej nie awansuj» Mog te j straci w przypadku dekoniunktury, wówczas:» Mog mie problem ze znalezieniem nowej Bezrobotni (pracownicy fizyczni niewykwalifikowani)» S najgorzej wykształcon i najbardziej biern grup» Czsto nie udało im si utrzyma pracy» Nie wierz we własne siły, nie maj pomysłu na znalezienie pracy» Cz z nich nie ma te wystarczajcej determinacji» W efekcie» Mog liczy głownie na znajomoci
3. Podsumowanie bada osób w wieku 25-30 lat.
Sytuacja osób w wieku 25-30 lat ucz si i nie pracuj 3% N- 1376 wszyscy respondenci ucz si i pracuj 8% nie pracuj i nie ucz si 37% 72% bezrobotni (28%) 17%- zajmuj si domem 8%- na urlopie wychowawczym 4%-na rencie pracuj i nie ucz si 52%
100% 90% Wykształcenie a posiadanie pracy. N- wszyscy respondenci 18% 8% 4% wysze 80% 70% 10% 26% pomaturalne, niepełne wysze 60% 50% 30% rednie 40% 30% 20% 10% 0% 46% 34% 16% 7% pracujcy, N=820 bezrobotni, N=389 zawodowe podstawowe
Sytuacja na rynku pracy
Bezrobotni- kim s? Przede wszystkim gorzej wykształceniwykształcenie podstawowe, zawodowe Mieszkacy wsi lub mniejszych miast Najniszy status rodziców Chocia słabe wykształcenie oraz brak pracy w miejscu zamieszkania zwiksza szanse na bycie bez pracy, bezrobocie nie ogranicza si do tych grup
Bezrobotni- dowiadczenia zawodowe 83%- pracowało kiedykolwiek: Zazwyczaj zaczli prac 6 lat temu lub dawniej, ale mieli najwiksze problemy z jej utrzymaniem: Maj jednak zdecydowanie krótszy sta pracy ni pracujcy Ilo miejsc, w których pracowali nie róni si istotnie od pracujcych Czciej robotnicy, szczególnie niewykwalifikowani: Pracowali w małych, prywatnych, polskich firmach W budownictwie, brany odzieowej Rzadziej przeprowadzali si z powodu pracy, rzadziej wykonywali prac zgodn z wyuczonym zawodem (czsto po prostu go nie maj).
Dowiadczenia, plany, opinie
W dzisiejszych czasach chodzi przede wszystkim o utrzymanie pracy, zmiany s ryzykowne. Pracujcy wiedz, e sami mog straci prac. Powszechna jest wiara w układy. Dla bezrobotnych jest ona czsto racjonalizacj własnych niepowodze. Generalnie, sukces w pracy jest osign trudno, szanse awansu nie s due. Chocia wikszo pracujcych twierdzi, e dy do osignicia sukcesu, wida, e tak naprawd zdeterminowana grupa to osoby z wykształceniem ponadrednim.
Praca to przede wszystkim pienidze Istotna grupa myli take kategoriami samorozwoju, kariery Pojawia si tu wyrany podział: Osoby z wykształceniem rednim lub niszym zazwyczaj myl o pracy tylko jako o ródle dochodu Dla lepiej wykształconych, chocia nie dla wszystkich, wany jest rozwój, samorealizacja, awans
Kto osignł sukces? - samoocena Pracownicy umysłowi, właciciele prywatnych firm Osoby z wyszym wykształceniem Znajcy jzyki obce Wierz oni w wykształcenie oraz we własn prac, wysiłek, rzadziej w układy:
Kto nie dy do osignicia sukcesu, chocia jeszcze go nie osignł? - samoocena Robotnicy Osoby z wykształceniem podstawowym, zawodowym Nie znaj jzyków obcych Mieszkacy wsi i mniejszych miast Jeeli chodzi o postawy s zblieni do bezrobotnych: Wierz przede wszystkim w układy i w nie wychylanie si Czciej s sceptyczni wobec wykształcenia oraz tego, e mona odnie sukces dziki własnej pracy
Opinie o metodach osigania sukcesu Wykształcenie, kursy, szkolenia to działania, które najbardziej pomogły osign sukces Generalnie przewaa opinia, e naley najpierw skoczy szkoł, a nastpnie szuka pracy: Chocia wiele osób, które osignły sukces pracowało i uczyło si jednoczenie, nie uwaaj tej strategii na najlepsz Ponadto, naley raczej stara si osign jak najwicej w jednej firmie ni zmienia prac, planowa karier w jednym zawodzie (jeeli jest to moliwe) Lepiej jest zacz jakkolwiek prac ni czeka na idealn ofert Ci co osignli sukces wydaj si bardziej dynamiczni, czciej wierz w: Samodzielno, zaangaowanie w prac oraz profesjonalizm Prawdopodobnie istnieje szereg indywidualnych cech, które pomogły im w osigniciu obecnej pozycji
Wnioski Problem bezrobocia nie jest tylko problemem odrzuconych: Dzisiaj kady moe straci prac Trudna sytuacja na rynku pracy sprzyja strategii utrzymania obecnej pozycji, zmniejsza ch zmian Wykształcenie determinuje sytuacj zawodow, obawy oraz ambicje: Ci, którzy zakoczyli edukacj na szkole redniej zazwyczaj nie maj wikszych aspiracji, chc przede wszystkim utrzyma prac, s najbardziej naraeni na jej strat Osoby z wykształceniem ponadrednim to grupa, która myli o pracy w kategorii samorealizacji, rozwoju zawodowego, nastawiona na awans, sukces Wykształcenie jest te kluczem do sukcesu: chocia go nie gwarantuje