KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 4.9.2012 r. COM(2012) 462 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z działalności Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (EFG) w 2011 r. PL PL
SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z działalności Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (EFG) w 2011 r. SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie... 5 2. Przegląd działalności EFG w 2011 r... 5 3. Działania związane ze sprawozdaniem rocznym z działalności EFG za 2010 r... 6 4. Analiza działalności EFG w 2011 r.... 8 4.1. Otrzymane wnioski... 8 Tabela 1 Wnioski otrzymane w 2011 r.... 8 4.1.1. Otrzymane wnioski wg państw członkowskich i sektorów... 9 4.1.2. Otrzymane wnioski a wnioskowane kwoty... 9 4.1.3. Otrzymane wnioski a liczba pracowników przewidzianych do objęcia pomocą... 9 4.1.4. Otrzymane wnioski a wnioskowane kwoty w przeliczeniu na pracownika... 10 4.1.5. Otrzymane wnioski wg kryteriów interwencji... 10 4.2. Przyznane wkłady... 10 Tabela 2 Szczegółowe informacje na temat wkładów przyznanych w 2011 r... 11 Tabela 3 Wkłady z EFG przyznane w 2011 r.: Profil pracowników... 12 4.2.1. Działania finansowane przy wsparciu z EFG... 13 4.2.2. Komplementarność z działaniami finansowanymi z funduszy strukturalnych, w szczególności z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS)... 13 4.3. Wnioski niespełniające warunków przyznania wkładu finansowego z EFG... 14 4.4. Wyniki osiągnięte przez EFG... 14 4.4.1. Sprawozdania końcowe z realizacji wkładów finansowych otrzymane od państw członkowskich w 2011 r... 15 4.4.2. Podsumowanie zgłoszonych wyników i dobrych praktyk w 2011 r... 15 Tabela 4 Sprawozdania końcowe otrzymane w 2011 r. przegląd wyników... 17 4.4.3. Szczegółowe informacje na temat wdrożonych środków przedstawione w sprawozdaniach końcowych otrzymanych w 2011 r.... 18 4.5. Przegląd po 2013 r.... 20 4.6. Sprawozdanie finansowe... 21 PL 2 PL
4.6.1. Środki wypłacone z EFG... 21 4.6.2. Wydatki na pomoc techniczną... 21 Tabela 5 Wydatki na pomoc techniczną w 2011 r.... 21 4.6.3. Nieprawidłowości zgłoszone lub zamknięte... 22 4.6.4. Likwidacja wkładów finansowych z EFG... 22 Tabela 6 Przypadki zlikwidowane w 2011 r.... 22 4.6.5. Pozostałe zwroty... 24 4.7. Działania w zakresie pomocy technicznej podjęte przez Komisję... 24 4.7.1. Dostarczanie i upowszechnianie informacji... 24 4.7.2. Spotkania z organami krajowymi i zainteresowanymi stronami EFG... 25 4.7.3. Projekt formularza elektronicznego wniosków... 25 4.7.4. Drugi portret statystyczny EFG w latach 2007 2011... 26 4.7.5. Śródokresowa ocena EFG... 26 5. Tendencje... 27 6. Konkluzje... 33 Załącznik 1 Wnioski o wkład EFG według klasyfikacji działalności gospodarczej do dnia 31 grudnia 2011 r. (97 wniosków)... 35 Załącznik 2 Przegląd wniosków o wkład EFG do dnia 31 grudnia 2011 r. według państwa członkowskiego i typu wniosku (kryteria określone w art. 1)... 39 PL 3 PL
1. WPROWADZENIE Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji (EFG) ustanowiono rozporządzeniem (WE) nr 1927/2006 1, aby okazać solidarność i udzielić wsparcia pracownikom zwalnianym w wyniku poważnych zmian strukturalnych w światowym handlu. Został zaplanowany jako środek służący pogodzeniu ogólnych długoterminowych korzyści płynących z otwartego handlu w zakresie wzrostu gospodarczego i zatrudnienia oraz krótkoterminowych negatywnych skutków, jakie może nieść globalizacja, w szczególności dla zatrudnienia najmniej wykwalifikowanych pracowników o najsłabszej pozycji. Obowiązujące przepisy zmieniono rozporządzeniem (WE) nr 546/2009 z dnia 18 czerwca 2009 r. 2, tak aby umożliwić skuteczniejsze reagowanie na skutki światowego kryzysu finansowego i gospodarczego. Artykuł 16 rozporządzenia (WE) nr 1927/2006 zawiera wymóg, zgodnie z którym Komisja przesyła Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie z działalności EFG z poprzedniego roku w ujęciu ilościowym i jakościowym. Sprawozdanie powinno koncentrować się głównie na wynikach osiągniętych przez EFG i zawierać w szczególności informacje dotyczące złożonych wniosków, przyjętych decyzji i finansowanych działań, w tym ich komplementarności z działaniami finansowanymi z funduszy strukturalnych, w szczególności z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS), oraz likwidacji przyznanych wkładów finansowych. Powinno ono dokumentować również przypadki wniosków, które zostały odrzucone ze względu na brak wystarczających środków lub niekwalifikowalność. 2. PRZEGLĄD DZIAŁALNOŚCI EFG W 2011 R. W 2011 r. Komisja otrzymała 26 wniosków o wkład z EFG, tj. nieco mniej niż w 2010 r. (31 wniosków). Szczegółowe informacje dotyczące wniosków podano w sekcji 4.1 oraz w tabeli 1. W 2011 r. władza budżetowa podjęła 22 decyzje o uruchomieniu środków z EFG na łączną kwotę 128 167 758 EUR, co stanowi wzrost poziomu współfinansowania z EFG o 54,1 % w porównaniu z 2010 r. Szczegółowe informacje na temat przyznanych wkładów podano w sekcji 4.2 oraz w tabelach 2 i 3. W 2011 r. Komisja otrzymała cztery sprawozdania końcowe dotyczące wykorzystania wkładów z EFG. Szczegółowe informacje dotyczące wyników podano w sekcji 4.4 oraz w tabeli 4. Zlikwidowano pięć wkładów z EFG przyznanych w ubiegłych latach (szczegółowe informacje podano w sekcji 4.6.4 oraz w tabeli 6). Szczegółowe informacje o pomocy technicznej udzielonej z inicjatywy Komisji (art. 8 ust. 1 rozporządzenia EFG) podano w sekcji 4.6.2 i w tabeli 5. W 2011 r. Komisja przedłożyła Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wniosek dotyczący przedłużenia czasowego odstępstwa związanego z kryzysem (mającego zastosowanie do 1 2 Rozporządzenie (WE) nr 1927/2006 z dnia 20 grudnia 2006 r. ustanawiające Europejski fundusz dostosowania do globalizacji, Dz.U. L 406 z 30.12.2006, s. 1, sprostowane w Dz.U. L 48 z 22.2.2008, s. 82, w odniesieniu do wszystkich języków oraz w Dz.U. L 202 z 31.7.2008, s. 74, wyłącznie w odniesieniu do języka angielskiego. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 546/2009 z dnia 18 czerwca 2009 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1927/2006 ustanawiające Europejski fundusz dostosowania do globalizacji (Dz.U. L 167 z 29.6.2009). PL 4 PL
wniosków o pomoc z EFG złożonych do dnia 30 grudnia 2011 r.) do końca 2013 r. Szczegółowe informacje przedstawiono w sekcji 3. Komisja przedstawiła wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady na okres 2014 2020. Szczegółowe informacje przedstawiono w sekcji 4.5. 3. DZIAŁANIA ZWIĄZANE ZE SPRAWOZDANIEM ROCZNYM Z DZIAŁALNOŚCI EFG ZA 2010 R. Rozporządzenie (WE) nr 546/2009 zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1927/2006 ustanawiające EFG W ramach dokonanej w 2009 r. zmiany rozporządzenia (WE) nr 1927/2006, obejmującej tymczasowe i stałe modyfikacje, wprowadzono dalsze istotne ulepszenia w funkcjonowaniu EFG, ustanawiając korzystniejsze warunki ubiegania się przez państwa członkowskie o współfinansowanie z EFG przeznaczone na wsparcie ich działań stanowiących reakcję na negatywny wpływ światowego kryzysu finansowego i gospodarczego na zatrudnienie. Znacznie ułatwiono ubieganie się o wsparcie z EFG, wprowadzając czasowe odstępstwo związane z kryzysem 3, umożliwiające EFG wspieranie pracowników zwolnionych wskutek światowego kryzysu finansowego i gospodarczego oraz zwiększenie wkładu z EFG z 50 % do 65 % całości kosztów. Pozytywny wpływ miały również trwałe zmiany, tj. obniżenie liczby progowej z 1 000. do 500 zwolnień i przedłużenie okresu realizacji z 12 do 24 miesięcy od daty złożenia wniosku: państwa członkowskie były w stanie ubiegać się o wsparcie z EFG dla pracowników zwalnianych przez mniejsze przedsiębiorstwa i programować wsparcie dla pracowników na czas dłuższy, niż to miało miejsce w przeszłości. Wpływ dłuższego wsparcia z EFG na zatrudnienie zwolnionych pracowników i ich zdolność do zatrudnienia będzie widoczny po zakończeniu realizacji projektów. W pierwszym kwartale 2011 r. Komisja zorganizowała konsultacje z przedstawicielami państw członkowskich, organów wykonawczych i partnerów społecznych dotyczące kwestii ewentualnego przedłużenia odstępstwa związanego z kryzysem po 2011 r. i, zarazem, przyszłości EFG po 2013 r. (zob. również sekcja 4.5). W czerwcu 2011 r. Komisja przyjęła wniosek 4 dotyczący przedłużenia odstępstwa związanego z kryzysem do końca 2013 r., który dnia 21 września 2011 r. został w pełni zaaprobowany przez Parlament Europejski. Jednak pomimo szeroko zakrojonych dyskusji w Radzie i przedstawienia różnych rozwiązań kompromisowych, wniosek Komisji nie uzyskał w Radzie większości kwalifikowanej. Ponieważ nie osiągnięto politycznego porozumienia w sprawie przedłużenia odstępstwa związanego z kryzysem, od dnia 31 grudnia 2011 r. wnioski o wsparcie z EFG można uzasadniać tylko zmianami strukturalnymi w światowym handlu, a poziom współfinansowania obniżono do pierwotnych 50 % całości kwalifikowalnych kosztów. Ułatwianie podejmowania decyzji w sprawie wniosków o pomoc z EFG: procedura składania wniosków do Rady i Parlamentu Europejskiego Wkłady z EFG przyznane w 2011 r. rozpatrywano z zastosowaniem nowych procedur decyzyjnych EFG ustanowionych pod koniec 2009 r. Rozpoczęte w 2010 r. starania zmierzające do przyspieszenia procesu decyzyjnego w ramach określonych przepisami 3 4 Ma zastosowanie do wniosków o pomoc z EFG złożonych między dniem 1 maja 2009 r. a dniem 30 grudnia 2011 r., zgodnie z art. 1 ust. 1a zmienionego rozporządzenia EFG. Wniosek Komisji z dnia 10 czerwca 2011 r. COM(2011) 336 wersja ostateczna. PL 5 PL
przedmiotowego rozporządzenia kontynuowano w 2011 r., w szczególności w kontekście konsultacji dotyczących sytuacji po 2011 r. i po 2013 r. Przygotowano specjalne seminarium dla przedstawicieli państw członkowskich, które odbyło się w marcu 2012 r., mające na celu omówienie różnych kwestii związanych z efektywnym wykorzystaniem Funduszu. PL 6 PL
4. ANALIZA DZIAŁALNOŚCI EFG W 2011 R. 4.1. Otrzymane wnioski W 2011 r. Komisja otrzymała 26 wniosków (zob. tabela 1), a zatem o pięć mniej niż w 2010 (31 wniosków 5 ). Do wszystkich z nich zastosowanie ma rozporządzenie (WE) nr 546/2009, przyjęte dnia 18 czerwca 2009 r. (tj. współfinansowanie na poziomie 65 %, okres realizacji obejmujący 24 miesiące od daty złożenia wniosku itd.). Pod koniec 2011 r. odnotowano znaczny wzrost liczby wniosków mających związek z kryzysem, co pokazuje, że państwa członkowskie dążyły do maksymalnego wykorzystania możliwości stwarzanych przez zmienione przepisy dotyczące odstępstwa związanego z kryzysem zanim przestaną one obowiązywać pod koniec grudnia 2011 r.: związek z kryzysem miało 12 z 18 wniosków złożonych przez państwa członkowskie w grudniu 2011 r. Wnioski zostały złożone przez 10 państw członkowskich, obejmowały 16 870 zwolnionych pracowników i opiewały na łączną kwotę 77 546 044 EUR z EFG. Kwoty jeszcze niezatwierdzone mają charakter orientacyjny, gdyż mogą jeszcze ulec zmianie na etapie oceny. W 2011 r. dwa państwa złożyły wnioski po raz pierwszy (Grecja i Rumunia). Tabela 1 Wnioski otrzymane w 2011 r. Art. 2 Art. 1 Nr referencyjny wniosku PC Przypadek Sektor Data wniosku Kryterium interwencji*) Odstępstwo od Bezpośredni skutek światowego kryzysu finansowego i gospodarczego Poważne zmiany w światowym handlu spowodowane globalizacją Kwota od państwa członkowskiego Kwota z EFG Pracownicy przewidziani do objęcia pomocą Kwota z EFG na osobę Rozporządzenie (WE) nr 546/2009 zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1927/2006 ma zastosowanie do wszystkich wniosków otrzymanych od dnia 1 maja 2009 r. EGF/2011/001 AT Nieder- und Oberösterreich Transport 03.01.2011 b x 1 962 030 3 643 770 502 7 258,51 EGF/2011/002 IT Trentino Alto Adige Budownictwo 07.02.2011 b x 2 110 150 3 918 850 528 7 422,06 EGF/2011/003 DE Arnsberg-Düsseldorf Motoryzacja 09.02.2011 b x 2 341 160 4 347 868 778 5 588,52 EGF/2011/004 EL Aldi Hellas Handel detaliczny 10.05.2011 a x 1 571 500 2 918 500 642 4 545,95 EGF/2011/005 PT Norte-Centro Motoryzacja 06.06.2011 b x 817 635 1 518 465 726 2 091,55 EGF/2011/006 ES Valencia Budownictwo 01.07.2011 b x 884 170 1 642 030 720 2 280,60 EGF/2011/007 IT Lazio Ceramika 28.07.2011 ce b x 1 248 576 2 318 784 406 5 711,29 EGF/2011/008 DK Odense Steel Shipyard Produkcja statków 28.10.2011 a x 3 475 826 6 455 104 550 11 736,55 EGF/2011/009 NL Gelderland Construction 41 Budownictwo 15.12.2011 b x 2 078 125 3 859 375 500 7 718,75 EGF/2011/010 AT Austria Tabak Wyroby tytoniowe 20.12.2011 ce a x 2 519 515 4 679 100 320 14 622,19 EGF/2011/011 AT Soziale Dienstleistungen Pomoc społeczna 21.12.2011 b x 3 682 350 6 838 650 350 19 539,00 EGF/2011/012 NL Noord Brabant-Zuid Holland Budownictwo 43 21.12.2011 b x 1 624 948 3 017 760 600 5 029,60 EGF/2011/013 DK Flextronics Elektronika 21.12.2011 cl a x 763 795 1 418 476 153 9 271,08 EGF/2011/014 RO Nokia Telefony komórkowe 22.12.2011 a x 1 728 370 3 209 830 1 416 2 266,83 EGF/2011/015 SE AstraZeneca Farmaceutyki 23.12.2011 a x 2 329 306 4 325 854 700 6 179,79 EGF/2011/016 IT Agile Oprogramowanie informacyjno-komunikacyjne 30.12.2011 a x 2 933 000 5 447 000 1 100 4 951,82 EGF/2011/017 ES Aragon Budownictwo 41 28.12.2011 b x 700 000 1 300 000 743 1 749,66 EGF/2011/018 ES Pais Vasco Wyroby metalowe 28.12.2011 b x 699 755 1 299 545 500 2 599,09 EGF/2011/019 ES Galicia Wyroby metalowe 28.12.2011 b x 1 092 665 2 029 235 450 4 509,41 EGF/2011/020 ES Valencia Produkcja obuwia 28.12.2011 b x 878 535 1 631 565 876 1 862,52 EGF/2011/021 NL Zalco Metale 28.12.2011 a x 991 630 1 841 599 616 2 989,61 EGF/2011/022 ES CastillaLeon-La Mancha Drzwi drewniane 29.12.2011 b x 606 095 1 125 605 350 3 216,01 EGF/2011/023 IT Antonio Merloni Artykuły gospodarstwa domowego 29.12.2011 a x 1 033 444 1 919 252 1 517 1 265,16 EGF/2011/024 IT Medcenter Container Terminal Magazynowanie i przechowywanie towarów 29.12.2011 a x 1 200 269 2 229 071 747 2 984,03 EGF/2011/025 IT Lombardia Sprzęt elektroniczny 30.12.2011 b x 980 182 1 820 338 568 3 204,82 EGF/2011/026 IT Emilia Romagna Motocykle 30.12.2011 b x 1 502 533 2 790 419 512 5 450,04 Wnioski otrzymane w 2011 r. ogółem: 26 20 6 41 755 563 77 546 044 16 870 77% 23% 1 605 983 2 982 540 649 4 596,68 średnie wartości Uproszczona procedura wprowadzona w 2009 r. w celu uzyskania zatwierdzenia od władzy budżetowej została zastosowana do wszystkich wniosków złożonych w 2011 r. dzień 31 grudnia 2011 r. *) ce: wyjątkowe okoliczności, o których mowa w art. 2 lit. c) cl: mały rynek pracy, o którym mowa w art. 2 lit. c) Dane na 5 W tym dwa wnioski, które wycofano w 2011 r. (EGF /2010/023 ES/Lear i EGF/2010/024 NL/ABN Amrobank). PL 7 PL
4.1.1. Otrzymane wnioski wg państw członkowskich i sektorów Otrzymano 26 wniosków dotyczących 20 sektorów 6. Osiem z nich było po raz pierwszy przedmiotem wniosku o pomoc z EFG (sektory te zostały podkreślone w poniższym wykazie). Austria (trzy wnioski: transport drogowy, wyroby tytoniowe, pomoc społeczna), Dania (dwa wnioski: sprzęt elektroniczny, produkcja statków), Niemcy (jeden wniosek: motoryzacja), Grecja (jeden wniosek: handel detaliczny), Włochy (siedem wniosków: roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków, ceramika, artykuły gospodarstwa domowego, usługi informacyjno-komunikacyjne, magazynowanie i przechowywanie towarów, sprzęt elektroniczny, motocykle), Niderlandy (trzy wnioski: roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków, roboty budowlane specjalistyczne, metale), Portugalia (jeden wniosek: motoryzacja), Rumunia (jeden wniosek: telefony komórkowe), Hiszpania (sześć wniosków: roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków, sektor metalurgiczny, produkcja obuwia, ciesielstwo i stolarstwo), Szwecja (jeden wniosek: farmaceutyki). 4.1.2. Otrzymane wnioski a wnioskowane kwoty Każde państwo członkowskie składające wniosek o wsparcie z EFG musi zaplanować skoordynowany pakiet środków, który najlepiej odpowiada profilowi pracowników przewidzianych do objęcia pomocą, oraz ustalić wnioskowaną kwotę pomocy. Rozporządzenie EFG nie zawiera zaleceń ani ograniczeń dotyczących całkowitej wnioskowanej kwoty, ale podczas oceny wniosku przez Komisję mogą pojawić się kwestie, z powodu których państwo członkowskie będzie musiało zmienić proponowany pakiet zindywidualizowanych usług, co w rezultacie wpłynie na wnioskowaną kwotę. Wnioski o wkład z EFG dotyczyły w 2011 r. kwot od 1 125 605 EUR do 6 838 650 EUR (średnio 2 982 540 EUR). 4.1.3. Otrzymane wnioski a liczba pracowników przewidzianych do objęcia pomocą Całkowita liczba pracowników przewidzianych do objęcia środkami, które miały być współfinansowane przez EFG, wyniosła 16 870, co odpowiada 72 % całkowitej liczby zwolnionych pracowników (w 26 złożonych wnioskach 10 państw członkowskich zgłosiło 23 500 zwolnień). Liczby pracowników przewidzianych do objęcia pomocą wynosiły od 153 do 1 517, przy czym trzy wnioski dotyczyły ponad 1 000 pracowników, a sześć wniosków mniej niż 500 pracowników. Liczba pracowników dotkniętych zwolnieniami i liczba osób przewidzianych do objęcia wsparciem z EFG mogą się różnić, ponieważ wnioskujące państwo członkowskie może zdecydować o skoncentrowaniu pomocy z EFG tylko na określonych grupach pracowników, takich jak osoby mające wyjątkowe trudności w utrzymaniu się na rynku pracy lub osoby najbardziej potrzebujące wsparcia. Niektórzy ze zwolnionych pracowników mogą otrzymać pomoc z innego źródła niż EFG, podczas gdy inni mogą samodzielnie znaleźć nową pracę lub zdecydować o przejściu na wcześniejszą emeryturę, co oznacza, że nie zostaną objęci środkami EFG. 6 Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków (4), motoryzacja (2), sprzęt elektroniczny (2), sektor metalurgiczny (2), produkcja statków(1), produkcja obuwia (1), metale (1), handel detaliczny (1), ceramika (1), roboty budowlane specjalistyczne (1), telefony komórkowe (1), ciesielstwo i stolarstwo (1), artykuły gospodarstwa domowego (1), transport drogowy (1), wyroby tytoniowe (1), pomoc społeczna (1), farmaceutyki (1), usługi informacyjno-komunikacyjne (1), magazynowanie i przechowywanie towarów (1), motocykle (1). PL 8 PL
4.1.4. Otrzymane wnioski a wnioskowane kwoty w przeliczeniu na pracownika Pakiet zindywidualizowanych usług, który państwa członkowskie mogą zaproponować dla danej grupy zwolnionych pracowników, leży w gestii tych państw członkowskich w ramach warunków określonych w rozporządzeniu. W związku z tym wnioskowana kwota w przeliczeniu na zwolnionego pracownika może być różna zależnie od skali zwolnień, sytuacji na danym rynku pracy, indywidualnej sytuacji pracowników przewidzianych do objęcia pomocą, środków już wprowadzonych przez państwo członkowskie oraz kosztów świadczenia usług w danym państwie członkowskim lub jego regionie. To wyjaśnia, dlaczego kwoty, o które wnioskowano, w przeliczeniu na pracownika, wynosiły w 2011 r. od nieco ponad 1 200 EUR do ponad 19 000 EUR. 4.1.5. Otrzymane wnioski wg kryteriów interwencji Z 26 złożonych wniosków 20 (77 %) miało na celu wsparcie pracowników zwolnionych bezpośrednio w wyniku światowego kryzysu finansowego i gospodarczego (art. 1 ust. 1a zmienionego rozporządzenia w sprawie EFG), podczas gdy pozostałych sześć wniosków (23 %) dotyczyło działań stanowiących reakcję na poważne zmiany strukturalne w handlu światowym spowodowane globalizacją. Podstawę ośmiu wniosków stanowił art. 2 lit. a) rozporządzenia w sprawie EFG, 15 opierało się na art. 2 lit. b), w dwóch wnioskach powołano się na art. 2 lit. c), przytaczając wyjątkowe okoliczności, a w jednym wniosku powołano się na art. 2 lit. c), przytaczając niewielki rozmiar rynku pracy. 4.2. Przyznane wkłady W 2011 r. władza budżetowa podjęła 22 decyzje o skorzystaniu z EFG w celu współfinansowania środków aktywnej polityki rynku pracy (zob. tabele 2 i 3 zawierające przegląd i zestawienie profili pracowników). Pięć z nich dotyczyło wniosków złożonych w 2011 r., natomiast 16 decyzji odnosiło się do wniosków otrzymanych w 2010 r., a jedną podjęto w reakcji na wniosek otrzymany w 2009 r. Do wszystkich przyznanych wkładów zastosowanie ma rozporządzenie (WE) nr 546/2009, przyjęte dnia 18 czerwca 2009 r. (tj. współfinansowanie na poziomie 65 %, okres realizacji obejmujący 24 miesiące od daty złożenia wniosku itd.). Dwadzieścia dwa przyznane wkłady objęły 21 213 zwolnionych pracowników w dwunastu państwach członkowskich, a łączna kwota wypłacona z EFG wyniosła 128 167 758 EUR (25,6 % maksymalnej kwoty rocznej dostępnej z EFG). W porównaniu z 2010 r. stanowi to wzrost poziomu współfinansowania z EFG o 54,1 % (83 171 941 EUR na 30 przyznanych wkładów 7 ). 7 Nie licząc 382 200 EUR, zwróconych przez Hiszpanię za wniosek cofnięty w 2011 r. (EGF 2010/023 ES/Lear). PL 9 PL
Tabela 2 Szczegółowe informacje na temat wkładów przyznanych w 2011 r. Art. 2 Art. 1 Nr referencyjny wniosku PC Przypadek Sektor Data wniosku Kryterium interwencji Bezpośredni skutek światowego kryzysu finansowego i gospodarczego Poważne zmiany w światowym handlu spowodowane globalizacją MS amount Kwota z EFG Pracownicy przewidziani do objęcia pomocą Kwota z EFG na osobę Decyzja władzy budżetowej o uruchomieniu środków z EFG Płatności z budżetu na 2011 r. (do 31/03/2012 r.) (art. 13 rozporządzenia EFG) Rozporządzenie (WE) nr 546/2009 zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1927/2006 ma zastosowanie do wszystkich wniosków otrzymanych od dnia 1 maja 2009 r. EGF/2009/019 FR Renault Sektor motoryzacji 9.10.2009 a x 13 188 821 24 493 525 3 582 6 837,95 21.12.2011 29.2.2012 EGF/2010/007 AT Steiermark-Niederösterreich Metale 9.03.2010 b x 4 461 105 8 284 908 356 23 272,21 27.9.2011 28.10.2011 EGF/2010/008 AT AT&S Płytki obwodów drukowanych 11.03.2010 ce x 657 530 1 221 128 74 16 501,73 27.9.2011 28.10.2011 EGF/2010/010 CZ Unilever Handel detaliczny 24.03.2010 a x 174 365 323 820 460 703,96 5.4.2011 17.05.2011 EGF/2010/013 PL Podkarpackie Maszyny i urządzenia 27.04.2010 b x 244 230 453 570 200 2 267,85 5.4.2011 17.05.2011 EGF/2010/017 DK Midtjylland machinery Maszyny i urządzenia 11.05.2010 b x 2 124 019 3 944 606 325 12 137,25 25.10.2011 24.11.2011 EGF/2010/019 IE Construction 41 Budownictwo 9.06.2010 b x 6 832 990 12 689 838 3 205 3 959,39 16.11.2011 21.12.2011 EGF/2010/020 IE Construction 43 Budownictwo 9.06.2010 b x 11 665 311 21 664 148 2 228 9 723,59 16.11.2011 21.12.2011 EGF/2010/021 IE Construction 71 Budownictwo 9.06.2010 b x 747 288 1 387 819 554 2 505,09 16.11.2011 21.12.2011 EGF/2010/022 DK Glasfiber Turbiny wiatrowe 7.07.2010 a x 3 363 993 6 247 415 825 7 572,62 6.7.2011 2.8.2011 EGF/2010/025 DK Odense Steel Shipyard Produkcja statków 6.10.2010 a x 7 636 409 14 181 901 950 14 928,32 6.7.2011 2.8.2011 EGF/2010/026 PT Rohde Produkcja obuwia 26.11.2010 a x 780 500 1 449 500 680 2 131,62 25.10.2011 24.11.2011 EGF/2010/027 NL N Brabant Div 18 Przemysł drukarski 20.12.2010 ce x 359 597 667 823 199 3 355,89 27.9.2011 27.10.2011 EGF/2010/028 NL Overijssel Div 18 Przemysł drukarski 20.12.2010 ce x 386 691 718 140 214 3 355,79 27.9.2011 27.10.2011 EGF/2010/029 NL Z Holland/Utrecht Div 18 Przemysł drukarski 20.12.2010 b x 1 426 465 2 649 148 800 3 311,44 27.9.2011 27.10.2011 EGF/2010/030 NL N Holland/Flevoland Div 18 Przemysł drukarski 20.12.2010 b x 995 662 1 849 086 551 3 355,87 27.9.2011 27.10.2011 EGF/2010/031 BE GM Belgium Sektor motoryzacji 20.12.2010 a x 5 165 963 9 593 931 2 834 3 385,30 6.7.2011 2.8.2011 EGF/2011/001 AT Nieder- und Oberösterreich Transport 3.01.2011 b x 1 962 030 3 643 770 502 7 258,51 16.11.2011 6.3.2012 EGF/2011/002 IT Trentino Alto Adige Budownictwo 7.02.2011 b x 2 110 150 3 918 850 528 7 422,06 13.12.2011 29.2.2012 EGF/2011/003 DE Arnsberg-Düsseldorf Motoryzacja 9.02.2011 b x 2 341 160 4 347 868 778 5 588,52 25.10.2011 24.11.2011 EGF/2011/004 EL Aldi Hellas Handel detaliczny 10.05.2011 a x 1 571 500 2 918 500 642 4 545,95 16.11.2011 16.12.2011 EGF/2011/005 PT Norte-Centro Motoryzacja 6.06.2011 b x 817 635 1 518 465 726 2 091,55 13.12.2011 29.2.2012 Decyzje i płatności z budżetu na 2011 r. ogółem: 22 19 3 69 013 412 128 167 758 21 213 86% 14% 3 136 973 5 825 807 964 6 041,94 średnie wartości *) ce: wyjątkowe okoliczności, o których mowa w art. 2 lit. c) Dane na dzień 31 grudnia 201 Dwa kolejne wnioski zostały w 2011 r. wycofane przez państwa członkowskie, w związku z czym nie uwzględniono ich w statystykach: EGF/2010/023 ES/Lear z Hiszpanii i EGF/2010/024 NL/ABN Amrobank z Niderlandów. PL 10 PL
Tabela 3 Wkłady z EFG przyznane w 2011 r.: Profil pracowników 2009/019 FR Renault 2010/007 AT Steiermark- Niederösterre ich 2010/008 AT AT&S 2010/010 CZ Unilever 2010/013 PL Podkarpacki e 2010/017 DK Midtjylland machinery 2010/019 IE Construction 41 2010/020 IE Construction 43 2010/021 IE Construction 71 2010/022 DK Glasfiber 2010/025 DK Odense Steel Shipyard 2010/026 PT Rohde 2010/027 NL N Brabant Div 18 2010/028 NL Overijssel Div 18 2010/029 NL Z Holland /Utrecht Div 18 2010/030 NL N Holland /Flevoland Div 18 2010/031 BE GM Belgium 2011/001 AT Nieder- & Oberösterr eich 2011/002 IT Trentino Alto Adige 2011/003 DE Arnsberg- Düsseldorf 2011/004 EL Aldi Hellas 2011/005 PT Norte- Centro Ogółem % Pracownicy przewidziani do objęcia pomocą EFG Mężczyźni Kobiety % kobiet Ogółem pracownicy przewidziani do objęcia pomocą w tym: Obywatele UE Obywatele państw trzecich 15-24 25-54 55-64 65+ Pracownicy z problemem zdrowotnym lub 2 987 343 43 219 154 251 2 945 2 132 384 606 903 88 129 139 520 358 2 430 431 483 709 155 248 16 657 78,52% 595 13 31 241 46 74 260 96 170 219 47 592 70 75 280 193 404 71 45 69 487 478 4 556 21,48% 16,6% 3,7% 41,9% 52,4% 23,0% 22,8% 8,1% 4,3% 30,7% 26,5% 4,9% 87,1% 35,2% 35,0% 35,0% 35,0% 14,3% 14,1% 8,5% 8,9% 75,9% 65,8% 21,5% 3 582 356 74 460 200 325 3 205 2 228 554 825 950 680 199 214 800 551 2 834 502 528 778 642 726 21 213 100% 3 468 354 72 460 200 325 3 205 2 228 554 825 950 680 187 201 752 518 2 693 396 401 700 632 726 20 527 96,77% 114 2 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 12 13 48 33 141 106 127 78 10 0 686 3,23% 4 96 2 42 21 28 389 821 5 84 58 1 36 39 144 99 11 77 41 19 43 3 2 063 9,73% 999 246 65 358 121 247 2 345 1 276 509 655 726 632 109 117 440 303 2 717 387 434 587 597 709 14 579 68,73% 2 579 14 7 60 40 50 391 109 33 79 162 45 50 54 200 138 105 38 52 172 2 14 4 394 20,71% 0 0 0 0 18 0 80 22 7 7 4 2 4 4 16 11 1 0 1 0 0 0 177 0,83% 422 11 0 n/a n/a 0 0 0 0 n/a 0 7 8 9 32 22 42 51 n/a 136 n/a 3 743 3,5% - pracownicy powyżej 65 roku życia mogli zostać włączeni przez niektóre państwa członkowskie do grupy wiekowej 55-64 - w przypadku dużej liczby osób z problemem zdrowotnym lub niepełnosprawnych, przedsiębiorstwo mogło realizować politykę na rzecz zatrudniania osób niepełnosprawnych PL 11 PL
4.2.1. Działania finansowane przy wsparciu z EFG Artykuł 3 rozporządzenia (WE) nr 1927/2006 przewiduje, że współfinansowanie z EFG może być przeznaczone jedynie na aktywne instrumenty rynku pracy, których celem jest udzielenie pomocy zwolnionym pracownikom w ponownym znalezieniu zatrudnienia. Ponadto stanowi, że z EFG można finansować działania prowadzone przez państwo członkowskie w zakresie przygotowania, zarządzania, informowania, upowszechniania i kontroli związane z wykorzystywaniem wkładu ( działania wykonawcze, dawniej zwane pomocą techniczną ). Środki zatwierdzone w ramach 22 wkładów EFG przyznanych w 2011 r. miały na celu reintegrację 21 213 zwolnionych pracowników na rynku pracy. Na środki te składały się głównie intensywna indywidualna pomoc w szukaniu pracy i zarządzanie przypadkami, w tym poszukiwanie miejsc pracy u potencjalnych pracodawców, wiele różnych szkoleń zawodowych, środki w zakresie podnoszenia kwalifikacji i przekwalifikowania, różne tymczasowe zachęty/dodatki finansowe na okres korzystania z aktywnych środków wsparcia aż do czasu rzeczywistej reintegracji zawodowej, pewne formy opieki mentorskiej na początkowym etapie wykonywania nowej pracy, a także inne rodzaje działań, takich jak propagowanie przedsiębiorczości/tworzenie przedsiębiorstw, zatrudnienie wspierane i zachęty do zatrudnienia dorywczego. Opracowując pakiety wsparcia, państwa członkowskie uwzględniły profile, doświadczenia i poziom wykształcenia pracowników, ich zdolność do mobilności oraz obecne i oczekiwane możliwości pracy w danym regionie. 4.2.2. Komplementarność z działaniami finansowanymi z funduszy strukturalnych, w szczególności z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) Celem, dla którego stworzono EFG, jest zwiększanie zdolności do zatrudnienia i zapewnianie szybkiej reintegracji zawodowej zwolnionych pracowników poprzez aktywne instrumenty rynku pracy, uzupełniając w ten sposób EFS, będący głównym instrumentem w obszarze wspierania zatrudnienia w UE. Zasadniczo komplementarność obu Funduszy polega na tym, że umożliwiają one zajęcie się przedmiotowymi kwestiami w dwóch różnych perspektywach czasowych: podczas gdy EFG udziela zwolnionym pracownikom wparcia dostosowanego do ich potrzeb w odpowiedzi na konkretny przypadek masowych zwolnień na skalę europejską, EFS wspiera strategiczne cele długoterminowe (np. zwiększenie kapitału ludzkiego, zarządzanie zmianą) w ramach wieloletnich programów o ustalonym harmonogramie, których zasoby nie mogą być zwykle ponownie przydzielone na zajęcie się sytuacjami kryzysowymi powstałymi w wyniku masowych zwolnień. Środki EFG i EFS są niekiedy stosowane w komplementarny sposób, aby zapewnić zarówno rozwiązania krótkoterminowe, jak i długoterminowe. Decydującym kryterium jest potencjał dostępnych instrumentów pod względem umożliwienia skutecznego udzielania pomocy pracownikom, a do państw członkowskich należy wybór oraz zaplanowanie instrumentów i działań najlepiej dostosowanych do osiągnięcia założonych celów. Zawartość skoordynowanego pakietu zindywidualizowanych usług, który ma być współfinansowany z EFG, powinna być zrównoważona z innymi działaniami i je uzupełniać. Środki współfinansowane przez EFG mogą wykraczać daleko poza standardowe kursy i działania, a z doświadczeń wynika, że EFG umożliwia państwom członkowskim zapewnienie zwolnionym pracownikom bardziej pogłębionej i lepiej dostosowanej do ich PL 12 PL
potrzeb pomocy niż byłoby to możliwe bez wsparcia EFG, w tym środków, do których w innym przypadku nie mieliby dostępu (np. szkolnictwa średniego i wyższego). EFG pozwala państwom członkowskim skoncentrować się w większym stopniu na grupach szczególnie wrażliwych, w tym obejmujących osoby o niższych kwalifikacjach lub wywodzące się ze środowisk imigrantów, a także zapewnić wsparcie przy korzystniejszym współczynniku liczby doradców do liczby pracowników lub przez dłuższy okres, niż byłoby to możliwe bez środków z EFG. Wszystkie powyższe aspekty zwiększają szanse pracowników na poprawę ich sytuacji. Konkretne przykłady dobrej komplementarności między funduszami strukturalnymi a EFG można znaleźć w jednym wniosku złożonym przez Danię (produkcja statków) i w trzech wnioskach z Irlandii, dotyczących sektora budownictwa. W pierwszym przypadku (EGF/2010/025 DK/Odense Steel Shipyard) środki z EFG miały uzupełnić działania podejmowane przez regionalne Forum Wzrostu, stawiające sobie za cel długoterminowe propagowanie w regionie nowych sektorów wzrostu i otrzymujące finansowanie z EFS i EFRR. Co więcej, Dania wykorzystuje ten wkład EFG w celu testowania szkolenia w zakresie nowych sektorów i nowych metod prowadzenia szkoleń, z myślą o ich potencjalnym włączeniu do głównych programów, jeśli działania finansowane z EFG zakończą się sukcesem. W odniesieniu do najnowszych wniosków z Irlandii (EGF/2010/019, EGF/2010/020, EGF/2010/021), a także kolejnych przypadków z tego kraju, od 2010 r. EFG uwzględnia się w działalności komitetu monitorującego ds. koordynacji funduszy UE w narodowych strategicznych ramach odniesienia, któremu przewodzi Departament Finansów i który powołano do celów związanych z realizacją funduszy strukturalnych w latach 2007 2013. Komitet ten omawia istotne kwestie, w tym podział środków w programach operacyjnych oraz plany nowych programów mających na celu zagwarantowanie, aby obszary wykorzystania funduszy nie pokrywały się. Wszystkie państwa członkowskie muszą ustanowić niezbędne mechanizmy, aby uniknąć ryzyka podwójnego finansowania z instrumentów finansowych UE, zgodnie z wymogiem art. 6 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1927/2006. 4.3. Wnioski niespełniające warunków przyznania wkładu finansowego z EFG Ani Komisja, ani władza budżetowa nie odrzuciły żadnego wniosku o finansowanie z EFG złożonego przez państwa członkowskie. 4.4. Wyniki osiągnięte przez EFG Głównymi źródłami informacji o wynikach osiągniętych przez EFG są sprawozdania końcowe przedstawiane przez państwa członkowskie zgodnie z art. 15 rozporządzenia (WE) nr 1927/2006. Uzupełnieniem do sprawozdań końcowych są informacje wymieniane przez państwa członkowskie w bezpośrednich kontaktach z Komisją oraz w trakcie odbywających się w ciągu roku spotkań koordynacyjnych i konferencji z przedstawicielami państw członkowskich. Podsumowanie wyników i danych zgłoszonych przez państwa członkowskie w 2011 r. przedstawiono w niniejszej sekcji i w tabeli 4. Ogółem Komisja otrzymała sprawozdania końcowe dotyczące 20 wkładów EFG (od 2008 r., kiedy pojawiły się pierwsze przypadki EFG, do grudnia 2011 r.), odpowiadających ok. 20 % całkowitej liczby wniosków (97) otrzymanych do grudnia 2011 r. 15 z tych 20 przypadków przeanalizowano także podczas śródokresowej oceny przeprowadzonej w 2011 r. (zob. sekcja 4.7.5). Ze względu na ograniczone jak dotąd dane dotyczące wyników końcowych jest jeszcze PL 13 PL
zbyt wcześnie na wyciąganie definitywnych wniosków dotyczących wartości dodanej wsparcia EFG i jego wpływu na zwolnionych pracowników i rynki pracy. W miarę zwiększania się dostępności wyników końcowych z przedłużonym do 24 miesięcy okresem realizacji (po przedłużeniu go z 12 do 24 miesięcy od daty złożenia wniosku, w wyniku zmiany rozporządzenia EFG w 2009 r.), wpływ EFG będzie mierzony dokładniej, w tym w drodze oceny ex post, która ma się odbyć do dnia 31 grudnia 2014 r. (art. 17 ust. 1b rozporządzenia w sprawie EFG). 4.4.1. Sprawozdania końcowe z realizacji wkładów finansowych otrzymane od państw członkowskich w 2011 r. W 2011 r. Komisja otrzymała cztery sprawozdania końcowe dotyczące następujących wniosków: EGF/2009/004 BE/Oost-West Vlaanderen, EGF/2009/005 BE/Limburg, EGF/2009/007 SE/Volvo i EGF/2009/008 IE/Dell. Były to pierwsze przypadki EFG z tych trzech państw członkowskich i pierwsze sfinalizowane przypadki o przedłużonym do 24 miesięcy okresie realizacji. Były to również pierwsze przypadki, w których zastosowano współfinansowanie z EFG w wysokości 65 % po podwyższeniu go z poprzedniego poziomu 50 %. 4.4.2. Podsumowanie zgłoszonych wyników i dobrych praktyk w 2011 r. Cztery sprawozdania końcowe przedstawione przez państwa członkowskie pokazały, że pod koniec okresu realizacji działań finansowanych z EFG 2 352 pracowników (45,0 % z 5 228) znalazło nowe miejsca pracy lub prowadziło działalność na własny rachunek. Pozostali pracownicy kształcili się lub szkolili (około 10,9 %), bądź pozostawali bezrobotni lub nieaktywni z osobistych powodów (NEET: niepracujący, nieuczący się ani nieszkolący się): ok. 44,1 %. Podobnie jak w 2010 r. wpływ na wyniki w zakresie reintegracji zawodowej miała ograniczona chłonność lokalnych i regionalnych rynków pracy, co stanowi bezpośredni skutek światowego kryzysu gospodarczego i finansowego. Należy zaznaczyć, że poziom reintegracji pokazuje jedynie chwilowy stan zatrudnienia pracowników w czasie gromadzenia danych. Nie dostarcza danych na temat rodzaju znalezionego zatrudnienia i jego jakości, a w krótkim czasie może ulec znacznym zmianom. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od wielu państw członkowskich w 2010 i 2011 r., poziom reintegracji wykazuje tendencje wzrostowe kilka miesięcy po przedstawieniu sprawozdań końcowych i rośnie dalej w średnim horyzoncie czasowym, w szczególności w przypadkach, w których pracownicy po zakończeniu działań finansowanych z EFG nadal otrzymują wsparcie dostosowane do ich potrzeb, którego koszty państwa członkowskie pokrywają w całości lub z pomocą EFS. Trzy państwa członkowskie przedstawiły wiele interesujących faktów i dobrze prognozujących danych, z których wynika, że dzięki wsparciu i usługom EFG sytuacja osobista, pewność siebie i zdolność do zatrudnienia pracowników objętych pomocą uległy znacznej poprawie, mimo że nie wszyscy szybko znaleźli nową pracę. EFG umożliwił tym państwom członkowskim podjęcie w obszarach dotkniętych zwolnieniami działań bardziej intensywnych pod względem liczby osób objętych pomocą oraz czasu trwania i jakości wparcia, niż byłoby to możliwe bez finansowania z EFG. Fundusze UE umożliwiły tym państwom bardziej elastyczne reagowanie oraz włączenie do swoich pakietów wysoce zindywidualizowanych, niekiedy innowacyjnych, działań o wysokiej jakości oraz poświęcenie większej uwagi osobom o niższych kwalifikacjach i mającym większe problemy ze znalezieniem pracy. PL 14 PL
Pomoc współfinansowana z EFG stanowi zatem większą inwestycję w umiejętności, która może mieć pozytywny wpływ także w perspektywie średnio- i długoterminowej, kiedy rynki będą stopniowo wychodzić z kryzysu. EFG okazał się być użytecznym instrumentem w okresie budżetowych ograniczeń, często szczególnie dotkliwych w państwach członkowskich i regionach cierpiących wskutek masowych zwolnień. Ponadto wspomniane trzy państwa zdobyły nową wiedzę i wyciągnęły wiele wniosków, co może okazać się przydatne w związku z przygotowaniem i realizacją wniosków EFG w przyszłości. PL 15 PL
Tabela 4 Sprawozdania końcowe otrzymane w 2011 r. przegląd wyników 8 EGF/2009/004 BE/Oost en West- Vlaanderen Wyroby włókiennicze Wnioski złożone w 2009 r. EGF/2009/005 EGF/2009/007 BE/Limburg SE/Volvo EGF/2009/008 IE/Dell Wyroby Sektor Sektor włókiennicze motoryzacyjny Komputery Data złożenia wniosku 2009-05-05 2009-05-05 2009-06-05 2009-06-29 Koniec okresu realizacji (wg decyzji w sprawie finansowania) 2011-05-04 2011-05-04 2011-06-04 2011-06-28 Termin składania sprawozdania końcowego 2011-11-04 2011-11-04 2011-12-04 2011-12-29 Liczba pracowników pierwotnie przewidzianych do objęcia pomocą 1 568 631 1 500 2 400 6 099 Pracownicy, którzy rzeczywiście skorzystali z pomocy EFG 508 356 1 775 2 589 5 228 Wydatki ogółem w EUR (wkłady z EFG i od państw członkowskich) 402 236 296 623 8 731 627 13 619 598 Wkład z EFG w EUR 144 829 132 287 5 675 558 8 852 739 36,0% 44,6% 65% 65% kwota wydana na zindywidualizowane usługi ogółem (wkłady z EFG i od państw członkowskich) 350 332 275 102 8 310 149 13 230 888 22 166 470 100% Liczba pracowników objętych reintegracją zawodową po interwencji EFG Indywidualna pomoc w szukaniu pracy i zarządzanie przypadkami oraz ogólne usługi informacyjne **) Szkolenia i przekwalifikowanie Promowanie przedsiębiorczości Dodatki na szkolenia Inne dodatki/dotacje % wydatków ogółem 87,1% 92,7% 95,2% 97,1% 4 przypadki ogółem 546 409 1 775 2 589 5 319 134 949 1 140 753 015 192 412 1 081 516 4,9% 404 347 1 021 2 806 4 578 209 433 272 162 7 521 469 6 596 329 14 599 392 65,9% 0 0 25 490 515 0 0 35 665 3 283 375 3 319 040 15,0% 0 0 0 413 413 0 0 0 2 451 738 2 451 738 11,06% 33 10 0 104 147 5 950 1 800 0 707 034 714 784 3,2% Liczba pracowników objętych reintegracją zawodową po 335 259 1 201 557 2 352 interwencji EFG % pracowników zatrudnionych ponownie 65,9% 72,8% 67,7% 21,5% 45,0% (w tym pracujących na własny rachunek) 9 5 18 191 223 4,3% Całkowita liczba osób objętych kształceniem lub szkoleniem (w okresie bezrobocia) 0 0 344 227 571 10,9% % objętych kształceniem lub szkoleniem 0,0% 0,0% 19,4% 8,8% Całkowita liczba pracowników bezrobotnych lub nieaktywnych z różnych powodów osobistych ***) 173 97 230 1 805 2 305 44,1% % bezrobotnych lub nieaktywnych 34,1% 27,2% 12,9% 69,7% *) pracownicy mogli korzystać ze środków z różnych kategorii oraz z więcej niż jednego działania w każdej kategorii dlatego liczba pracowników w danej kategorii środków może być wyższa od całkowitej liczby beneficjentów **) intensywna, zindywidualizowana pomoc w szukaniu pracy i reintegracji, obejmująca poradnictwo zawodowe, poświadczanie kompetencji, indywidualne plany działania, badanie rynku i pośrednictwo pracy itd.; ogólnodostępne usługi informacyjne dla osób poszukujących pracy ***) nieaktywny może oznaczać, że dane osoby nie są już dostępne na rynku pracy z różnych powodów osobistych, takich jak przejście na emeryturę itp. Nie wdrożono żadnych środków należących do następujących kategorii: rotacja i dzielenie stanowisk pracy, zachęty w dziedzinie zatrudnienia i rekrutacji, zatrudnienie wspierane i rehabilitacja zawodowa, bezpośrednie tworzenie miejsc pracy. 8 Niniejsza tabela została opracowana przez Komisję na podstawie środków zrealizowanych przez państwa członkowskie i opisanych przez nie w sprawozdaniach końcowych. Kategorie środków są podobne do zastosowanych w metodyce Eurostatu opisanej w dokumencie Baza danych dotyczących polityki rynku pracy metodyka zmiany z czerwca 2006 r., aczkolwiek nie identyczne. Niektóre ze współfinansowanych środków, takie jak dodatki na poszukiwanie pracy i na szkolenia czy dodatki na utrzymanie w czasie korzystania z aktywnych instrumentów rynku pracy, nie pasują do żadnej kategorii Eurostatu. PL 16 PL
4.4.3. Szczegółowe informacje na temat wdrożonych środków przedstawione w sprawozdaniach końcowych otrzymanych w 2011 r. EGF/2009/004 Oost-West Vlaanderen/Belgia (wyroby włókiennicze) Okres realizacji ustanowiony decyzją o finansowaniu dobiegł końca dnia 4 maja 2011 r. Z 508 pracowników, którzy uczestniczyli w środkach współfinansowanych z EFG, pod koniec okresu realizacji ponownie pracowało 335 (65,9 %, w tym dziewięciu na własny rachunek), a pozostałych 173 (34,1 %) było bezrobotnych lub nieaktywnych z różnych powodów osobistych (NEET). EGF/2009/005 Limburg/Belgia (wyroby włókiennicze) Okres realizacji ustanowiony decyzją o finansowaniu dobiegł końca dnia 4 maja 2011 r. Z 356 pracowników, którzy uczestniczyli w środkach współfinansowanych z EFG, pod koniec okresu realizacji ponownie pracowało 259 (72,8 %, w tym pięciu na własny rachunek), a pozostałych 97 (27,2 %) było bezrobotnych lub nieaktywnych z różnych powodów osobistych (NEET). Władze belgijskie poinformowały, że dwa wkłady EFG umożliwiły im zapewnienie dostosowanego do potrzeb wsparcia i szkolenia zwolnionym pracownikom sektora włókienniczego, a przez to udzielenie im pomocy w znalezieniu zatrudnienia lub wzmocnienie ich pozycji na rynku pracy. Środki współfinansowane przez EFG wdrażane były przez flamandzkie centrum zatrudnienia i szkolenia zawodowego (VDAB) oraz sektorowe centrum szkoleniowe przemysłu włókienniczego (COBOT). Obejmowały one indywidualną pomoc w szukaniu pracy, w tym poświadczanie posiadanych kwalifikacji włókienniczych, pomoc w zakresie zwolnień monitorowanych dla wszystkich grup wiekowych, różne szkolenia umożliwiające nabywanie ogólnych kompetencji i umiejętności w zakresie prowadzenia rozmów kwalifikacyjnych, szkolenie zawodowe mające na celu ponowne zatrudnienie w nowych sektorach i na nowych stanowiskach, dostosowane do potrzeb szkolenie dla pracowników w wieku powyżej 50 lat, a także dalsze szkolenie/poradnictwo zawodowe dla osób, które znalazły nową pracę w celu zwiększenia ich zadowolenia i zdolności do zachowania nowego stanowiska. Niektóre ze zrealizowanych działań włączono do wcześniej zaplanowanych programów otrzymujących finansowanie ze szczebla centralnego i regionalnego, przez co niemożliwe było obliczenie wkładu EFG. Ze względu na swoje szczególne uwarunkowania administracyjne, Belgia przypisała EFG tylko 36 % (EGF/2009/004) i 44,6 % (EGF/2009/005) rzeczywistych kosztów całkowitych, zamiast dopuszczalnych 65 %. Instytucja zarządzająca wyciągnęła wiele konkluzji, które powinny okazać się przydatne w odniesieniu do przyszłych wniosków o wkład EFG. EGF/2009/007 Volvo/Szwecja (motoryzacja) Okres realizacji ustanowiony decyzją o finansowaniu dobiegł końca dnia 4 czerwca 2011 r. Z 1 775 pracowników, którzy uczestniczyli w środkach współfinansowanych z EFG, pod koniec okresu realizacji ponownie pracowało 1 201 (67,7 %, w tym 18 na własny rachunek), 344 (19,4 %) kształciło się lub szkoliło, natomiast pozostałych 230 (12,9 %) uznano za bezrobotnych lub nieaktywnych (NEET), gdyż z różnych powodów zaprzestali współpracy z służbami zatrudnienia. Według władz szwedzkich w porównaniu z innymi projektami w Szwecji projekt EFG zakończył się sukcesem pod względem reintegracji po realizacji projektu. PL 17 PL
Środki współfinansowane przez EFG miały duże znaczenie dla byłych pracowników Volvo, gdyż umożliwiły im podniesienie kwalifikacji z myślą o szerszym rynku pracy, zarazem zapewniając im rozwój osobisty i bezpieczeństwo finansowe. Wkład EFG umożliwił władzom szwedzkim zapewnienie różnych środków dotyczących kwalifikacji, w tym szkolenia zawodowego ukierunkowanego na zawody, w których stwierdzono występowanie problemu z wymianą pokoleń. Szkolenie w zakresie przedsiębiorczości wykroczyło daleko poza standardową ofertę publicznej służby zatrudnienia. Szczególną uwagę zwrócono na jakość szkolenia finansowanego z EFG (zastosowano oceny), które może zapewnić uczestnikom przewagę konkurencyjną w porównaniu z innymi niezatrudnionymi pracownikami korzystającymi ze szkoleń w wersji standardowej. Władze szwedzkie poinformowały również, że projekt doprowadził do wzmocnienia współpracy między publiczną służbą zatrudnienia a krajowymi, regionalnymi i lokalnymi dostawcami usług kształcenia dorosłych. Połączenie polityki rynku pracy z zasobami ze świata edukacji uznano za stwarzające istotną wartość dodaną odznaczającą się pozytywnym efektem mnożnikowym. Ustalenia i konkluzje wyciągnięte z projektu Volvo zostaną wykorzystane w przyszłych działaniach na rzecz bezrobotnych w Szwecji. Ogólnie rzecz biorąc Szwecja uważa, że środki współfinansowane z EFG były korzystne zarówno dla pracowników Volvo, jak i dla odnośnych lokalnych rynków pracy. Chociaż nie jest jeszcze możliwe zmierzenie ich wpływu w ujęciu finansowym, powinno to być możliwe w przyszłości, po finalizacji bieżącej oceny projektu przez władze szwedzkie. EGF/2009/008 Dell/Irlandia (komputery) Okres realizacji ustanowiony decyzją o finansowaniu dobiegł końca dnia 28 czerwca 2011 r. Z 2 589 pracowników, którzy uczestniczyli w środkach współfinansowanych z EFG, pod koniec okresu realizacji ponownie pracowało 557 (21,5 %, w tym 191 na własny rachunek), 227 (8,8 %) nadal kształciło się lub szkoliło, a pozostałych 1 805 (69,7 %) było bezrobotnych lub nieaktywnych z różnych powodów osobistych (NEET). Władze Irlandii poinformowały, że wsparcie z EFG poszerzyło zakres pomocy zwykle dostępnej bezrobotnym i stanowiło uzupełnienie dla środków wspieranych przez Europejski Fundusz Społeczny, EFRR itd. Z pomocą EFG byli pracownicy Della skorzystali z wyższego poziomu zindywidualizowanego wsparcia w okresie szybko rosnącego bezrobocia zarówno w skali regionalnej, jak i krajowej. Według władz irlandzkich liczba osób, które pod koniec okresu realizacji ponownie podjęły pracę lub rozpoczęły własną działalność gospodarczą, a także intensywniejsze wykorzystanie możliwości kształcenia i szkolenia, miały, w ujęciu gospodarczym, istotny wpływ pozytywny w skali lokalnej i regionalnej. Środki współfinansowane przez EFG wywarły również korzystny wpływ na osoby fizyczne pod względem odzyskiwania pewności siebie i przywracania godności. Wspomniane środki obejmowały szeroki zakres działań w zakresie wytycznych, kształcenia, szkolenia i wsparcia przedsiębiorczości oraz były realizowane w ścisłej współpracy z lokalnymi, regionalnymi i krajowymi usługodawcami. Wsparcie ze strony EFG umożliwiło również rozwój wielu nowych dostosowanych do potrzeb środków, w tym kursów w ramach szkolnictwa wyższego poza podstawowym programem, nowego programu stażowego mającego na celu zachowanie posiadanych umiejętności i zapewnienie ludziom możliwości wypróbowania nowo nabytych umiejętności, a także organizację szkolenia w zakresie nowych umiejętności potrzebnych w nowych i rozwijających się sektorach lub w sektorach, w których stwierdzono niedobór kwalifikacji, np. w branży urządzeń medycznych, usług finansowych i PL 18 PL
logistyki. Częścią pakietu były również dotacje ułatwiające wnioskodawcom uczestnictwo w akredytowanych kursach szkoleniowych i dostęp do szkolnictwa wyższego na zatwierdzonych prywatnych uczelniach. Doświadczenie zgromadzone w związku z wnioskiem dotyczącym zwolnionych pracowników Della wykorzystano w odniesieniu do kolejnych wniosków o pomoc z EFG złożonych przez Irlandię. 4.5. Przegląd po 2013 r. Zgodnie z art. 20 rozporządzenia EFG całość wspomnianego rozporządzenia musi zostać poddana przeglądowi do dnia 31 grudnia 2013 r., co zbiega się z końcem okresu programowania 2007 2013. W kontekście komunikatu Komisji Budżet z perspektywy Europy 2020 9 podkreślono potrzebę stawienia czoła palącym wyzwaniom, takim jak zbyt niski poziom kwalifikacji, niezadowalające wyniki aktywnej polityki rynku pracy i systemów kształcenia, wykluczenie społeczne marginalizowanych grup i niska mobilność pracowników. Komisji zależy na utrzymaniu EFG w następnym okresie programowania 2014 2020 i pragnie ona, aby w tym czasie pracownikom zwolnionym w wyniku poważnych zmian strukturalnych spowodowanych postępującą globalizacją produkcji i handlu zapewniono konkretne, jednorazowe wsparcie. UE powinna być również w stanie zapewnić wsparcie w przypadku dużych zwolnień wynikających z poważnego zaburzenia lokalnych, regionalnych lub krajowych gospodarek w efekcie nieoczekiwanego kryzysu. Ponadto zakres EFG powinien być poszerzony w celu zapewnienia w niektórych przypadkach rekompensaty z tytułu konsekwencji umów handlowych w niektórych sektorach rolniczych. W pierwszej połowie 2011 r. Komisja przeprowadziła konsultacje z przedstawicielami państw członkowskich, organami wykonawczymi i partnerami społecznymi dotyczące przyszłej roli i potencjału EFG jako instrumentu solidarności. Konsultacje te obejmowały dwie konferencje zainteresowanych stron, które miały miejsce, odpowiednio, w dniach 25 26 stycznia 2011 r. oraz dnia 8 marca 2011 r. W październiku 2011 r. Komisja przyjęła wniosek 10, zgodnie z którym EFG w przyszłości ma uwzględniać wyniki konsultacji i zalecenia polityczne przedstawione w trakcie śródokresowej oceny EFG (zob. sekcja 4.7.5). W listopadzie i grudniu 2011 r. wniosek Komisji przedstawiono na poziomie grupy roboczej Parlamentowi Europejskiemu, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu i Komitetowi Regionów. Formalne dyskusje w odnośnych komitetach Parlamentu i Rady mają się odbyć w 2012 i 2013 r., przy czym celem jest, aby nowe rozporządzenie weszło w życie dnia 1 stycznia 2014 r. 4.6. Sprawozdanie finansowe 4.6.1. Środki wypłacone z EFG W 2011 r. władza budżetowa przyznała 22 wkłady z EFG na łączną kwotę 128 167 758 EUR, co stanowi 25,6 % dostępnej maksymalnej kwoty rocznej (tabela 2). Wszystkie 22 płatności pochodziły z budżetu na 2011 r., jakkolwiek czterech z nich dokonano na początku 2012 r. Zgodnie z art. 28 porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 17 maja 2006 r. 11 określającego ramy budżetowe EFG, EFG nie może przekroczyć maksymalnej kwoty rocznej 9 10 11 COM(2011) 500 wersja ostateczna, 29 czerwca 2011 r. COM(2011) 608 wersja ostateczna, 6 października 2011 r. Dz.U. C 139 z 14.6.2006, s. 1. PL 19 PL