Globalne ocieplenie okiem fizyka

Podobne dokumenty
Globalne ocieplenie okiem fizyka

EFEKT CIEPLARNIANY. Efekt cieplarniany występuje, gdy atmosfera zawiera gazy pochłaniające promieniowanie termiczne (podczerwone).

Mechanizmy klimatyczne: globalne ocieplenie okiem fizyka

Mechanizmy klimatyczne: globalne ocieplenie okiem fizyka

GLOBALNE OCIEPLENIE OKIEM FIZYKA. Szymon Malinowski Instytut Geofizyki Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego

MECHANIZMY KLIMATYCZNE

Fizyka Procesów Klimatycznych Wykład 1

Fizyka Procesów Klimatycznych Wykład 2

Lokalną Grupę Działania. Debata realizowana w ramach projektu. wdrażanego przez

Odczarujmy mity II: Kto naprawdę zmienia ziemski klimat i dlaczego akurat Słooce?

Ocieplenie gobalne. fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne. Czy współczesne ocieplenie globalne jest faktem? Mit Fakt

CHMURY Największa zagadka zmian klimatu. Szymon Malinowski Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego

SPIS TREŚCI KSIĄŻKI NAUKA O KLIMACIE

Globalne ocieplenie, mechanizm, symptomy w Polsce i na świecie

Bez względu na powód zmian jest cieplej

Szymon Malinowski Instytut Geofizyki, Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski

Jest jedną z podstawowych w termodynamice wielkości fizycznych będąca miarą stopnia nagrzania ciał, jest wielkością reprezentującą wspólną własność

Czy współczesne ocieplenie klimatu jest spowodowane rosnącą koncentracją CO2 w atmosferze?

Ocieplenie gobalne. fakty, mity, interpretacje...

GLOBALNE OCIEPLENIE OKIEM FIZYKA

Prezentacja grupy A ZAPRASZAMY

PIĄTY RAPORT IPCC KAZIMIERZ RÓŻAŃSKI

7. EFEKT CIEPLARNIANY

Antropogeniczne zmiany klimatu: mit czy rzeczywistość?

Atmosfera. struktura i skład chemiczny; zmiany stanu atmosfery kluczowe dla życia na Ziemi

Układ klimatyczny. kriosfera. atmosfera. biosfera. geosfera. hydrosfera

Kolokwium zaliczeniowe Informatyczne Podstawy Projektowania 1

Atmosfera. struktura i skład chemiczny; zmiany stanu atmosfery kluczowe dla życia na Ziemi

scenariusz dla Polski Zbigniew W. Kundzewicz

prof. dr hab. Zbigniew W. Kundzewicz

Klimat w Polsce w 21. wieku

Przedmioty realizowane w ramach studiów na różnych Wydziałach SGGW:

Meteorologia i Klimatologia Ćwiczenie II Poznań,

Zmiany klimatyczne i ich konsekwencje dla polskiego rolnictwa

GLOBALNE OCIEPLENIE OKIEM FIZYKA

Dwuletnie studia II stopnia na kierunku fizyka, specjalność Geofizyka, specjalizacje: Fizyka atmosfery; Fizyka Ziemi i planet; Fizyka środowiska

ZIMOWE WARSZTATY BADAWCZE FIZYKI ATMOSFERY SIECI NAUKOWEJ POLAND-AOD

Dwutlenek węgla a zmiany klimatyczne

Zbigniew W. Kundzewicz

1. CHARAKTERYSTYKA STUDIÓW 2. SYLWETKA ABSOLWENTA

Naturalne i antropogeniczne zmiany klimatu

Zmiany w środowisku naturalnym

Spis treści. Fizyka wczoraj, dziś, jutro. Astronomia dla każdego. Olimpiady, konkursy, zadania. Z naszych lekcji

Dlaczego klimat się zmienia?

Węgiel stały element biosfery Ziemi

Klimat na planetach. Szkoła Podstawowa Klasy VII-VIII Gimnazjum Klasa III Doświadczenie konkursowe 2

Od Paryża do Katowic: Czy zdołamy zahamować globalne ocieplenie?

Zielona Energia czyli Rola nauki w rozwiązywaniu zagrożeń cywilizacyjnych

Energia słoneczna i cieplna biosfery Zasoby energii słonecznej

FIZYKA I CHEMIA GLEB. Literatura przedmiotu: Zawadzki S. red. Gleboznastwo, PWRiL 1999 Kowalik P. Ochrona środowiska glebowego, PWN, Warszawa 2001

MECHANIZMY KLIMATYCZNE

Wykład 1 i 2. Termodynamika klasyczna, gaz doskonały

Wpływ aerozoli absorbujących na własności optyczne śniegu i wymuszanie radiacyjne

Przedmiot: Biologia Realizowane treści podstawy programowej wymagania szczegółowe

Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

ELEMENTY GEOFIZYKI. Atmosfera W. D. ebski

Zmiany klimatu ATMOTERM S.A. Gdański Obszar Metropolitalny Dla rozwoju infrastruktury i środowiska

Woda Atlantycka w Morzach Nordyckich - właściwości, zmienność, znaczenie klimatyczne. Waldemar Walczowski

Menu. Badania temperatury i wilgotności atmosfery

GLOBALNE I REGIONALNE ZMIANY KLIMATU

Kwantowe własności promieniowania, ciało doskonale czarne, zjawisko fotoelektryczne zewnętrzne.

Bilans energii i pojęcie wymuszania radiacyjnego. Krzysztof Markowicz Instytut Geofizyki, Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski

MECHANIZMY KLIMATYCZNE

GLOBALNE CYKLE BIOGEOCHEMICZNE obieg siarki

ZMIENIAJCIE POLITYKĘ A NIE KLIMAT!

Klaudia Stasiak Klaudia Sadzińska Klasa II c LO ZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z EMISJĄ PYŁÓW I GAZÓW DLA ŚRODOWISKA

Wstęp do astrofizyki I

Załącznik nr 2 do uchwały nr 95/17 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 20 czerwca 2017 r.

Ekologia. Biogeochemia: globalne obiegi pierwiastków. Biogeochemia. Przepływ energii a obieg materii

Część I Zmiany klimatu

Zmiana klimatu konsekwencje dla rolnictwa. Jerzy Kozyra Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach

Zagrożenia i koszty gospodarcze i społeczne wobec kosztotwórczej polityki klimatycznej UE

Nowoczesne narzędzia obliczeniowe do projektowania i optymalizacji kotłów

Kontrowersje wokół ocieplenia klimatu

Wykład 4. Przypomnienie z poprzedniego wykładu

Mapa usłonecznienia w Polsce

KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 2. Koordynator Dr Joanna Jędruszkiewicz Zespół dydaktyczny Dr Joanna Jędruszkiewicz

TELEDETEKCJA. Jan Piekarczyk

GLOBALNE CYKLE BIOGEOCHEMICZNE KLIMAT

GAZ DOSKONAŁY. Brak oddziaływań między cząsteczkami z wyjątkiem zderzeń idealnie sprężystych.

PERSPEKTYWY ROZWOJU INSTALACJI FOTOWOLTAICZNYCH W KRAJU

Warunki powstawania i zróżnicowanie miejskiej wyspy ciepła w Warszawie

KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 1. Koordynator Dr Eligiusz Brzeźniak Zespół dydaktyczny Dr Eligiusz Brzeźniak

Rtęć w przemyśle. Technologia usuwania rtęci z węgla przed procesem zgazowania/spalania jako efektywny sposób obniżenia emisji rtęci do atmosfery

Rysunek 2.5. Zmiany temperatury na Ziemi

WPŁYW ZASTOSOWANIA W CHŁODNICTWIE FLUOROWANYCH GAZÓW CIEPLARNIANYCH NA GLOBALNE OCIEPLENIE KLIMATU

ZMIANY KLIMATU PRAWDY I MITY

globalnej wg GFS Za

FIZYKA CHMUR. Szymon Malinowski. Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego

Przegląd tematów seminariów licencjackich w roku akademickim 2009/2010

Teoretyczne i praktyczne aspekty obiegu węgla w Morzu Bałtyckim

ul. 28 Czerwca 1956 r., 398, Poznań tel. (61) , fax (061) ,

Fizyka wczoraj, dziś, jutro. Z naszych lekcji. Astronomia dla każdego. Olimpiady, konkursy, zadania. Czarny kot (i nie tylko) 28 Juliusz Domański

Polityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski

Kompleksowy monitoring procesów hydrometeorologicznych

Efekt cieplarniany i warstwa ozonowa

Wyznaczanie ciepła topnienia lodu.

GLOBALNE CYKLE BIOGEOCHEMICZNE

Podstawy termodynamiki

,,WPŁYW GLOBALNYCH ZJAWISK KLIMATYCZNYCH NA KLIMAT ZIEMI CHRZANOWSKIEJ

Transkrypt:

Globalne ocieplenie okiem fizyka Szymon Malinowski Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego oraz naukaoklimacie.pl 29 września 2016

Zmiany średniej temperatury powierzchni Ziemi (GISTEMP)

Zmiany rozkładu temperatur lata na półkuli północnej (względem rozkładu z lat 1951 1980) Hansen J et al. PNAS 2012;109:E2415-E2423

ΔQ S ΔQ C T1 > T2 Aby temperatura Ziemi była stała strumień ciepła otrzymywanego przez Temperatura Ziemi rośnie, gdy ΔQ S >ΔQ C Temperatura Ziemi spada, gdy ΔQ S <ΔQ C

Jak zmienia się strumień energii docierającej od Słońca? zmiany: ~0.1% (~1W/m 2 ) max ±0.1K...podobnie było w dalszej przeszłości sięgającej setek tysięcy lat...

Zmiany orbitalne o okresie ~100 000 lat. Fluktuacje w dopływie energii 0,2% (~2W/m 2, ±0.2K) Ale niedawno (geologicznie) zmiany temperatury globu o 4-5 K! Epoki lodowcowe!

atmosfera

Efekt cieplarniany jak to działa E 1 =E 2 E 1 =E 2 =E 3 E 4 =E 1 +E 3

10 o C 0 o C

0 o C 10 o C 10 o C

0 o C 10 o C 20 o C

Uśredniony bilans energii systemu klimatycznego. Wartości w W/m 2. https://www.ipcc.ch/report/ar5/wg1/ W nawiasach zakres niepewności i zmienności.

Gdzie gromadzi się nierównowagowa nadwyżka energii? http://www.skepticalscience.com/ocean-heat-content-and-the-importance-of-the-deep-ocean.html

~340 W/m 2 (160 W/m 2 ) ~0.1 W/m 2 ~0.025 W/m 2

Zmiany koncentracji CO2 w atmosferze (ppm cząsteczki na milion)

Global carbon budget CO2 z paliw kopalnych, przemysłu, użytkowania gruntu oraz bilans w postaci zmian zawartości w oceanie, atmosferze i glebie 1 Gt CO 2 =0.2725 Gt C Źrodła: CDIAC; NOAA-ESRL; Houghton et al 2012; Giglio et al 2013; Joos et al 2013; Khatiwala et al 2013; Le Quéré et al 2015; Global Carbon Budget 2015

Inne dowody na antropogeniczność nadwy Spada stosunek 13 C/ 12 C. C+2O=CO 2 Spada stosunek O 2 /N 2 w powietrzu.

Wymuszanie radiacyjne: jak zmieniły się strumienie promieniowania w systemie klimatycznym od 1750r. wskutek zmian składu atmosfery, zm słonecznego. https://www.ipcc.ch/report/ar5/wg1/

Wymuszenia i sprzężenia w systemie klimatycznym. Wymuszenia są zewnętrznymi przyczynami zmian klimatu. Przykłady: irradiancja Słońca, zmiany orbitalne, antropogeniczne cz Sprzężenia to procesy wewnętrzne systemu klimatycznego, które s Przykłady: zmiany albedo wskutek pokrycia lodem, rozpuszczanie C Sprzężenia mogą być dodatnie lub ujemne. Sprzężenia dodatnie, gdy przekroczą pewne granice, mogą prowad Paleoklimatologia dostarcza dowodów na to że gwałtowne zmiany w http://www.ncdc.noaa.gov/paleo/paleo.html

Modelowanie klimatu czyli budowa wirtualnej planety dzięki znajomo równania hydrodynamiki równania termodynamiki prawa transferu radiacyjnego własności składników atmosfer promieniowanie słoneczne oddziaływanie z podłożem + przemiany chemiczne układ równań modelu * zaklęcie w kod numeryczny * uwzględnienie danych * wielki superkomputer wirtualna rzeczywistość, w której m

Jest niezwykle prawdopodobne że działalność ludzka jest dominującą prz

Obserwowane emisje i scenariusze przyszłych emisji Aktualna ścieżka emisji prowadzi do wzrostu temperatury w roku 2100 o 3.2 5.4ºC ponad wartość sprzed ery przemysłowej. Aby utrzymać wzrost temperatury nie większy niż 2ºC konieczne są znaczne redukcje emisji. Pokazano ponad 1000 scenariuszy z Piątego Raportu IPCC Fuss et al 2014; CDIAC; Global Carbon Budget 2014

lia średniej temperatury globu do roku 2300 przy różnych scenariusza ICCP 2013

Jak to się ma w stosunku do historii naturalnej klimatu? HOLOCEN S A Marcott et al. Science 2013;339:1198-1201 Published by AAAS

Wyjście z epoki lodowcowej Centennial-scale changes in the global carbon cycle during the last deglaciation Shaun A. Marcott, i inni, Nature, 514, 616 619, ( 2014), doi:10.1038/nature13799

Wyjście z epoki lodowcowej i bezpieczny próg o

Dane paleoklimatyczne: Czarne wymuszenia orbitalne, Zielone wymuszenia CO2 (na po Czerwone temperatura w tropika Fioletowe temperatura Antarktydy Zielone odwrotność masy czap lo Niebieskie poziom morza (cienka

Zmiany koncentracji atmosferycznego CO 2 w historii geologicznej glacjacja Antarktydy

Zmiany wymuszania radiacyjnego (Słońce+CO 2 ) w historii geologicznej glacjacja Antarktydy Byrne, B., and C. Goldblatt (2014), Radiative forcing at high concentrations of well-mixed greenhouse gases, Ge

Zmiany temperatury powierzchni Ziemi w historii geologicznej

Temperatura globu dawniej i w bliskiej przyszłości

Glacjał, Holocen i Antropocen

Punkty krytyczne tipping points już blisko? od jakiegoś czasu prawdopodobnie od teraz