Plac Żelaznej Bramy 10, 00-136 Warszawa, http://www.bcc.org.pl Warszawa, 28 lipca 2015 r. OPINIA Związku Pracodawców Business Centre Club do projektu założeń ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw Dziś mija termin konsultacji społecznych założeń ustawy o zmianie ustawy z 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych, oraz niektórych innych ustaw. W ocenie BCC jednym z podstawowych problemów dla inwestorów w zakresie inwestycji specjalistycznych, a do takich należą inwestycje w sieci telekomunikacyjne, jest sprzeciw lokalnych społeczności przeciwko takim działaniom, w większości wynikający z niewiedzy, jak również obaw przed ich skutkami zdrowotnymi lub ekonomicznymi. Nierzadko, decydujące o kolejnych etapach inwestycji organy administracji, a następnie sądy administracyjne, podsycają te obawy, odmawiając inwestorowi zgody na realizację inwestycji wnioskowanej przez niego zgodnie i w granicach prawa. Wyłącznym powodem odmowy lub wydłużenia w czasie poszczególnych etapów procesu inwestycyjnego jest wprost wskazywany w orzeczeniach brak akceptacji planów inwestora przez miejscową społeczność. Takie praktyki, choć niedopuszczalne w demokratycznym państwie prawa, są barierami, które nie raz inwestor telekomunikacyjny musiał pokonywać, by zrealizować swoje zamierzenie. Nie ulega wątpliwości, że ratio legis projektu to zapewnienie pewności przepisów i przewidywalności, w szczególności czasowej, procedur administracyjnych w celu pozyskania stosownych, wymaganych prawem zgód czy pozwoleń. Dlatego też BCC wnosi o takie zorganizowanie procesu inwestycyjnego w ramach projektu, aby maksymalnie skrócić wymagany czas na jego przeprowadzenie. W szczególności BCC postuluje, aby w związku z projektem wprowadzić mechanizmy dyscyplinujące organy administracji publicznej pod kątem prowadzenia przez nich postępowań (wprowadzenie rozbudowanej siatki kar finansowych lub domniemań w związku z bezczynnością). Mechanizmy te muszą być wsparte takim ukształtowaniem procesu administracyjnego, który faktycznie będzie chronił interes inwestora oraz słuszny interes społeczny, ale jednocześnie nie będzie prowadził do jego przewlekłości spowodowanej rozbudowanym procesem odwoławczym, nie mającym merytorycznego oparcia w przepisach materialnych. W związku z tym, wszelkiego rodzaju inwestycje telekomunikacyjne (także te prywatne) powinny korzystać z ochrony obejmującej: 1. ograniczenie, a nawet wyeliminowanie udziału organizacji społecznych zarówno na etapie administracyjnym, jak i sądowo-administracyjnym 2. wprowadzenie wymogów formalnych odwołania na wzór odwołań w ordynacji podatkowej wraz z zakazem orzekania organu odwoławczego ponad żądanie odwołania
3. wprowadzenie ograniczeń w zakresie możliwości uchylenia lub stwierdzenia nieważności decyzji w całości w sytuacji, gdy wada dotyczy tylko części decyzji 4. w przypadku zaskarżenia jakiejkolwiek decyzji wydanej w związku z realizacją inwestycji po upływie 14 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna, a inwestor rozpoczął budowę wprowadzenie zasady, że na etapie sądowym brak jest możliwości uchylenia decyzji; 5. ujednolicenie wykładni przepisów poprzez wyeliminowanie zróżnicowania praktyk administracyjnych w zależności od orzekającego w sprawie organu czy sądu administracyjnego. Jednocześnie BCC wskazuje na konieczność podjęcia działań edukacyjnych na szczeblu lokalnym w celu zobrazowania mechanizmów powstawania inwestycji z zakresu telekomunikacji, a następnie funkcjonowania sieci. Są to działania miękkie, nie do wprowadzenia jako zmiany legislacyjne, ale z pewnością wzmocniłyby społeczne rozumienie przepisów prawa, jak również usprawniły cały proces jego stosowania, prowadząc niejako do symbiozy społeczno-inwestycyjno-administracyjnej. Uwagi szczegółowe: W oparciu o wiedzę pochodzącą z raportów przedstawianych przez Urząd Komunikacji Elektronicznej można stwierdzić, iż rynek szybkiego Internetu dopiero się w Polsce rozwija. Niemniej ma on duży potencjał, gdyż dostrzega się jeszcze wiele obszarów niezagospodarowanych. Uwarunkowania natury prawnej (brak stosownych regulacji), gospodarczej (niska opłacalność inwestycji) oraz infrastrukturalne (brak technologii) sprawiły, że system szybkiego Internetu nie miał odpowiednich warunków do rozwoju. Projektowany akt prawny przyczyni się do likwidacji nieefektywnych rozwiązań (np. likwidacja opłat, które zniechęcały operatorów telekomunikacyjnych), umożliwi zacieśnienie współpracy pomiędzy podmiotami zainteresowanymi w inwestowanie w tego typu infrastrukturę, zmniejszenia biurokracji. Pozytywnie należy ocenić przede wszystkim rozwiązania, które wyeliminują wszelkie nieefektywne rozwiązania stosowane podczas budowy sieci szerokopasmowego Internetu (instytucja zezwolenia zintegrowanego pozwoli to osiągnąć). Dotychczas, w polskim prawie istniało kilka aktów prawnych, które wdrażały dyrektywę 2014/61/UE jedynie częściowo. Przyjęcie projektowanego aktu pozwoli na pełne wdrożenia przywoływanego aktu prawa europejskiego. Projektodawca założył sobie ambitne cele, które ma zrealizować nowa ustawa. Nie budzi wątpliwości fakt, iż wykazują one zgodność z tymi przedstawionymi przez prawodawcę unijnego w dyrektywie. Analizowany projekt jest komplementarny z prawem unijnym. Przyjmując tę ustawę stworzy się warunki do działania podmiotom zainteresowanym inwestycjami w rozwój szybkiego Internetu. Analizując zakres podmiotowy ustawy należy stwierdzić, iż jest on zasadny. Ustawodawca przedstawiając szeroki zakres podmiotów, które mają czerpać korzyści z tego prawa, dokonał trafnego rozstrzygnięcia. Specyfika regulowanej materii wymaga tego by objąć nią szeroki zakres podmiotów. Za zasadne uznaje się także wskazanie, iż głównymi adresatami projektowanego aktu prawnego są przedsiębiorcy telekomunikacyjni oraz dysponenci infrastruktury technicznej. Projektowana ustawa ma na celu przede wszystkim przyczynić się do rozwoju rynku usług szybkiego Internetu, z tego też względu istnieje potrzeba ustanawiania regulacji, które będą usuwać bariery związane z infrastrukturą techniczną oraz bariery administracyjne. Bez tych zmian niemożliwy jest rozwój rynku usług szybkiego Internetu, gdyż nie zostanie stworzona baza pod inwestycje. Firmy
telekomunikacyjne muszą dostrzegać korzyści płynące z tego rodzaju inwestycji, dlatego też projektodawca proponuje zmiany związane z dostępem do infrastruktury technicznej, informacji o infrastrukturze technicznej oraz w zakresie spraw budowlanych. Zmiany dotyczą szerokiego spektrum spraw, co pozytywnie wpływa na ogólną ocenę projektu ustawy. Projektodawca ustanawiając te przepisy był świadomy występujących ograniczeń i przyczyn niechęci ze strony np. operatorów telekomunikacyjnych do inwestowania w rozwój sieci światłowodowej. Propozycje zmian przedstawione w analizowanym projekcie są wyrazem tej świadomości. Opiniując zakres przedmiotowy ustawy należy wskazać, iż ustawodawca określił go w sposób wyczerpujący. Nie dostrzega się braków w związku z definiowanymi w tym fragmencie pojęciami. Określając w ten sposób zakres przedmiotowy tego projektu jego twórcy wyraźnie podkreślili przede wszystkim jego gospodarczy charakter. Wskazano, iż przedmiotem projektowanej ustawy są głównie kwestie związane z działaniami na rzecz zachęcania przedsiębiorców do inwestowania w rozwój szybkiego internetu oraz usuwania przeszkód w zakresie infrastruktury technicznej. Za pozytywny aspekt opiniowanej ustawy należy uznać to, że przyczynia się ona do zacieśnienia współpracy sektora gospodarczego z sektorem publiczno-prawnym. Można to zobrazować na przykładzie współpracy pomiędzy przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi a samorządami lokalnymi. Te ostatnie zostały w projektowanym akcie zobowiązane do udzielania informacji na temat np. infrastruktury technicznej. Dopuszczalna jest odmowa przekazania takich danych, musi być ona jednak odpowiednio uzasadniona. W ten sposób projektodawca wyeliminował aspekt dowolności w tej materii, co przed przyjęciem ustawy stanowiło dużą barierę w zakresie inwestycji telekomunikacyjnych. Ustanowienie Punktu Informacyjnego ds. Telekomunikacji także wpłynie pozytywnie na realizację celów projektowanego aktu prawnego. Idea jest, jak najbardziej słuszna, jednak w przypadku opiniowanego projektu za problem uznaje się zbytnią centralizację. Bardziej zasadnym i odpowiadającym celom projektu ustawy byłoby ustanowienie centralnego Punktu Informacyjnego ds. Telekomunikacji ze strukturami lokalnymi. Takie rozwiązanie zapewniłoby większą efektywność prowadzonych działań. Współcześnie znacznym problemem jest odpowiednie skoordynowanie działań w związku z pracami budowlanymi dotyczącymi infrastruktury teleinformatycznej. Ujednolicenie przepisów w tym wymiarze jest bardzo pożądane i dlatego też dział projektowanej ustawy związany z koordynacją robót budowlanych należy ocenić pozytywnie. Ustanowienie takich przepisów nie tylko przyspiesza wszelkie procedury związane z inwestycjami, ale także zapewnia obniżenie kosztów całego przedsięwzięcia. Konieczność współpracy pomiędzy poszczególnymi podmiotami zaangażowanymi w tego rodzaju inwestycje przyczynia się do powstania pozytywnych wzorców, które należy upowszechniać w innych sferach, gdy jest konieczna współpraca podmiotów publicznych z przedsiębiorstwami gospodarczymi. Ważnym elementem analizowanego projektu jest instytucja zezwolenia zintegrowanego. Tego rodzaju decyzja nie była dotąd spotykana w odniesieniu do inwestycji w infrastrukturę związaną z szybkim internetem. Ustanowienie jej w projektowanym akcie prawnym stanowi kolejny krok ku likwidacji barier utrudniających inwestowanie w szybki Internet. Tego rodzaju działanie należy ocenić pozytywnie. Odnosząc się do zmian w innych aktach należy stwierdzić, iż są one spójne z projektowanym aktem prawnym i nie budzą większych wątpliwości. Dodatkowo można
jeszcze dokonać zmian w przepisach, które regulują działalność gospodarczą w sieci. Jak już sugerowano rozwój szybkiego Internetu sprawi, że wzrośnie liczba e-przedsiębiorstw i wobec powyższego coraz częściej mogą pojawiać się problemy z np. e-płatnościami. Powinno się dokonać zmian w ustawie z 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych ( Dz. U. z 2014 r. poz. 873, 1916). Zmiany muszą odnosić się przede wszystkim do zagadnienia zakresu odpowiedzialności dostawców z tytułu wykonywania usług płatniczych. Nie ulega wątpliwości, iż przyjęcie analizowanego projektu aktu prawnego w sposób pozytywny wpłynie na rozwój sieci szybkiego Internetu. Współcześnie, tego typu technologia odgrywa zasadnicze znaczenie przede wszystkim w życiu gospodarczym. Wprowadzone przez ustawodawcę zmiany uczynią inwestycje w tego typu rozwiązania bardziej opłacalnymi. Zaobserwowany zostanie również wzrost liczby przedsiębiorstw, które działają w sieci. Niewątpliwie rozwój szybkiego Internetu w sposób pozytywny będzie oddziaływać na tę sferę działalności gospodarczej. Oznacza to większą liczbę przedsiębiorców (większe przychody do budżetu) i powiązane z tym tworzenie nowych miejsc pracy. E-commerce to jeden z wybranych sektorów gospodarki cyfrowej, na której rozwoju szczególnie zależy decydentom unijnym. W strategii Europa 2020 inicjatywą flagową stała się Europejska Agenda Cyfrowa. Polskie władze projektując opiniowaną ustawę potwierdziły, iż są zainteresowane czynnym udziałem realizacji koncepcji gospodarki opartej na cyfrowych technologiach. Szybkość przesyłu danych w gospodarce ma zasadnicze znaczenie, dlatego też chcąc tworzyć podstawy do powstawania stabilnych i wiarygodnych podmiotów gospodarczych należy zadbać o to by infrastruktura technologiczna była wysokiej jakości i gwarantowała osiąganie owych celów. Nie budzi wątpliwości fakt, że po przyjęciu projektowanej ustawy tak się stanie, gdyż ów szybki Internet to nie tylko wysoka prędkość przesyłu danych, ale również stabilność łącza, która pozwala pozostawać w ciągłym kontakcie pomiędzy partnerami biznesowymi. Rozwój szybkiego Internetu generować będzie pozytywne skutki społeczne. Uzyskanie dostępu do sieci internetowej przez użytkowników indywidualnych w tych regionach kraju, które dotychczas były poza zasięgiem Internetu, zmniejszy zjawisko wykluczenia cyfrowego. Współcześnie problem ten dotyczy Polaków zamieszkujących głównie południowowschodnie tereny Polski. Dzięki rozwojowi światłowodowej sieci szerokopasmowego Internetu komfort życia mieszkańców wspomnianego regionu znacznie się poprawi. Na ich przykładzie będzie można dostrzec wartość dodaną planowanej reformy. Nie tylko zniweluje się problem równego i sprawiedliwego dostępu do różnego typu usług, ale również dzięki rozwojowi szybkiego Internetu wykluczeni cyfrowo Polacy będą mieli większe możliwości rozwoju osobistego, czy świadczenia pracy. E-learning, czy praca zdalna stają się w naszym kraju coraz bardziej popularne, dlatego też istotne jest by prawo stwarzało podstawy do rozwoju infrastruktury umożliwiającej dostęp do tego typu usług wszystkim obywatelom kraju, a nie wyłącznie mieszkańcom wielkich miast. Koszty, które będą ponoszone przez państwo w związku z realizacją tej ustawy są znaczne, niemniej jednak należy je ponieść. Uzasadnia się to tym, że korzyści związane z przyjęciem tego projektu są znacznie wyższe aniżeli koszty. Polska innowacyjność potrzebuje w dalszym ciągu sprawnej koordynacji oraz wsparcia. Jeżeli mamy jako kraj wykorzystać swój potencjał gospodarczy oraz szansę, jaką daje gospodarka oparta na wiedzy, niezbędne jest proaktywne stanowisko polityczne, wspierające długoterminowo politykę w zakresie budowy innowacyjnej gospodarki (i często z tym powiązanego tzw. społeczeństwa informacyjnego) oraz sprawna koordynacja tego procesu na co BCC zwraca aktywnie uwagę już od dłuższego czasu.
Kontakt: Krzysztof Szubert ekspert BCC, minister ds. cyfryzacji w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC członek Komitetu Monitorującego POPC 2014-2020 tel. 602 103 357 e-mail: krzysztof.szubert@bcc.org.pl Emil Muciński rzecznik, Instytut Interwencji Gospodarczych BCC tel. 602 571 395, 22 58 26 113 e-mail: emil.mucinski@bcc.org.pl; instytut@bcc.org.pl Business Centre Club istnieje od 1991 roku. Liczba członków Grupy BCC składającej się z Klubu BCC, Związku Pracodawców BCC i Studenckiego Forum BCC wynosi ok. 2300. Wśród członków BCC znajdują się największe korporacje krajowe i zagraniczne. Członkami Klubu są także uczelnie wyższe, wydawnictwa, szpitale, prawnicy, dziennikarze, naukowcy, lekarze, wojskowi i studenci. BCC koncentruje się na działaniach na rzecz rozwoju gospodarki i pomocy przedsiębiorcom. BCC jest członkiem Komisji Trójstronnej. Działa w 250 miastach i 24 lożach regionalnych na terenie całej Polski. Koordynatorem wszystkich działań BCC jest Marek Goliszewski. Kontakty prasowe: http://www.bcc.org.pl/eksperci.244.0.html Więcej: http://www.bcc.org.pl oraz: http://www.facebook.com/pages/business-centre-club/301754142096