Fot: piotrekok (http://onephoto.net/?p0=2&p1=1&user=27527&gal=1)
Światło w fotografii krajobrazu Oświetlenie naturalne odgrywa ogromną rolę - zwłaszcza w fotografii krajobrazu W danej chwili nie mamy możliwości regulowania oświetlenia naturalnego Jedyne na co mamy wpływ, to: wybór odpowiedniego momentu w zależności od pogody i kierunku świecenia światła (w różnym czasie mamy do czynienia z różną barwą, jakością i kątem padania promieni) wybór właściwego punktu, z którego zrobimy zdjęcie (w różnych punktach zaobserwujemy odmienny sposób oświetlenia sceny) Atmosferę dokumentowanego krajobrazu warunkuje stopień rozproszenia promieni słonecznych
Oświetlenie i nastrój, wrażenie trójwymiarowości sceny często zmienia się dynamicznie wraz z przemieszczającymi się chmurami przysłaniającymi światło słoneczne.
Czasami fotografia krajobrazu może wymagać refleksu i szybkiej reakcji Idealne warunki oświetlenia mogą się długo nie powtórzyć
Brytyjski fotograf Charlie Waite czekał 5 dni aby zrobić zdjęcie tego krajobrazu w odpowiednim oświetleniu
Światło naturalne może nam sprzyjać zwłaszcza przy niskich kątach padania. To wówczas silnie uwydatnia się kolorystyka krajobrazu. Eksponowane są kształty, formy i faktury.
W fotografii krajobrazu często praktykuje się odwiedzanie danego miejsca o różnych porach dnia i roku oraz stosowanie różnych ujęć
Jeśli przy danym oświetleniu sceny i zachmurzeniu niebo stanowi istotny walor zdjęcia, warto jest wykadrować szerokie ujęcie i wypełnić je niebem.
Dederko wyróżnia 3 style oświetlenia w fotografii krajobrazu 1. Krajobraz przy zamglonym słońcu, pełny atmosfery powietrznej, wzbogacony stopniowaniem planów, przepełniony promieniami przesianymi przez mgłę 2. Krajobraz słoneczny o dużej skali kontrastów i ostrych cieniach 3. Krajobraz w dzień pochmurny, gdy przedmioty tracą światłocień, stają się płaskie, bezcieniowe i uwidacznia się ich tonalność własna
Krajobraz przy zamglonym słońcu uwydatniający stopniowanie planów
Fot. Juniper (http://onephoto.net/index.php?p0=2&p1=1&user=21157&gal=1)
Krajobraz słoneczny o dużej skali kontrastów i ostrych cieniach
Krajobraz w dzień pochmurny - przedmioty tracą światłocień, stają się płaskie i bezcieniowe.
Zdjęcia, które są wykonane przy równomiernym, płaskim oświetleniu ujawniają zakres tonalny obiektów (a niekiedy także ich fakturę np. widziane z oddali drzewa i pola). Odbywa się to jednak zawsze kosztem pewnego zagubienia form przestrzennych. Fot: Bata Ostachowicz http://www.swiatobrazu.pl/szukajacswiatla-19849.html Niskie boczne światło daje długie cienie i nadaje obrazom plastykę. To dzięki takiemu odpowiednio ukierunkowanemu oświetleniu mamy wrażenie formy (trójwymiarowości obrazu).
Kontrast a zakres tonalny Pytania: 1. W jakim świetle możemy rozróżnić więcej tonów? 2. Czy duży kontrast przy małym zakresie tonalnym należy uznać za wadę fotografii? Wszystkie trzy paski mają taki sam kontrast czyli stosunek jasnego do ciemnego. Jednakże różnią się one zakresem tonalnym: Pierwszy pasek ma tylko dwa rozróżnialne obszary - jego zakres tonalny Z = 2. Drugi pasek ma cztery rozróżnialne obszary szarości jego zakres tonalny Z = 4 Trzeci pasek ma dwanaście rozróżnialnych obszarów szarości tutaj zakres tonalny Z = 12
Pora roku a oświetlenie
Ten zestaw identycznie skomponowanych zdjęć ilustruje zmiany zachodzące w krajobrazie o różnych porach roku Ich autor znalazł miejsce pozwalające stworzyć mocną kompozycję w różnorodnych warunkach oświetleniowych Najważniejszym składnikiem fotografii jest światło. Zdjęcie zrobione w niewłaściwym oświetleniu jest bezwartościowe, niezależnie od tego, jak dobry jest jego temat. I odwrotnie, tworząc odpowiednie oświetlenie, fotograf może sprawić, że nawet bryła węgla będzie wyglądać interesująco. Bycie fotografem to ciągłe podświadoe ocenianie światła Fot: David Noton Czekając na światło
Reakcja elementów krajobrazu na zmianę oświetlenia Płaska powierzchnia ziemi (zabronowane pole uprawne, skoszona łąka) reaguje najsłabiej na zmianę oświetlenia Widziane z daleka drzewa niewiele różnią się przy oświetleniu przednim lub bocznym Zmiana oświetlenia uwidacznia się gdy drzewa są widziane z bliska - wówczas może się ujawniać lub zanikać faktura pnia
Fot: jano 212 (http://plfoto.com/140718/autor.html)
Jak fotografować drzewa i lasy? Fotografując drzewa warto rozważyć w jakim oświetleniu zaprezentują się one najlepiej. Oświetlenie dostosowujemy do gatunku drzew i środowiska w jakim się one znajdują, a przede wszystkim do naszej koncepcji. Pnie drzew mogą mieć strukturę prawie gładką, jak np. olchy takie drzewa lepiej wyglądają w dni bezsłoneczne. Silnie porowaty dąb sfotografowany w dzień pochmurny będzie miał wygląd monolityczny i zwarty. Boczne oświetlenie uwydatni zaś strukturę jego pnia. Sporo kłopotu mogą sprawić korony drzew. Warto pamiętać, że człowiek zwykle postrzega je w ogólnym zarysie jakby stanowiły jedną masę.
Fot: Yann Artus Bertrand
Budynki, budowle i ich oświetlenie Są to elementy bardzo wrażliwe na kierunek oświetlenia i jego zmianę Są to przy tym niejednokrotnie główne tematy fotografii Budynki w świetle pochmurnym są płaskie W świetle bardziej kontrastowym uwidaczniają się cienie, również te rzucane przez inne obiekty Fotografując budynki można w różnych warunkach oświetlenia opierać kompozycję na liniach, kształtach, formach, fakturach, kolorach i wzorach. W tej dziedzinie istnieje duże bogactwo elementów kompozycyjnych
Niebo w krajobrazie Przy rozproszonym oświetleniu chmury tracą szczegóły i słabo prezentują się na fotografii Masyw chmur najlepiej uwydatnia się przy oświetleniu bocznym Wtedy warto jest eksponować niebo na zdjęciach krajobrazu
Jeśli niebo jest malownicze i ciekawe eksponujemy je silniej w kadrze
Jeśli w danych warunkach oświetleniowych niebo jest nieciekawe i płaskie, a chmury nie mają wyrazistych kształtów - zdjęcia kadrujemy w proporcjach: 1/3 nieba i 2/3 ziemi. Rozwiązaniem może też być konwersja zdjęcia do B&W, lub kadrowanie z zupełnym pominięciem nieba i linii horyzontu (o ile uzasadnia to specyfika fotografowanego krajobrazu).
Jeśli oświetlenie tworzy plastyczne, kontrastowe chmury, posiadające formę i wyraźne kontury, wówczas niebo może być nawet głównym motywem zdjęcia.
Malownicze niebo to atut. Stanowi ono bardzo ważny element kompozycyjny w fotografii.
Filtr polaryzacyjny w fotografii krajobrazu
Filtr połówkowy w fotografii krajobrazu
Światło idealne Joe Cornish: Jeśli miałbym zdefiniować światło idealne powiedziałbym o niebie pokrytym gęstymi chmurami, spomiędzy których gdzieniegdzie przebijają promienie wschodzącego lub zachodzącego słońca. Takie warunki tworzą perfekcyjne wręcz oświetlenie, upiększające każdy krajobraz i dające sporo emocji. Poza tym zapewniają odpowiedni kontrast i nasycenie kolorów.
Jak fotografować krajobraz? Charlie Waite zaleca: Obserwuj interakcję światła z różnymi powierzchniami. Światło powinno być twoją obsesją, obserwuj jak zachowuje się ono w stosunku do wszystkich elementów potencjalnego kadru. Fotografuj krajobraz w różnych warunkach oświetleniowych. Odwiedzaj dane miejsce kilka razy i staraj się osiągnąć zdjęcie, które najlepiej odda jego specyfikę i piękno
W różnym oświetleniu ten sam krajobraz odbieramy zupełnie inaczej. Oddziałują na nas inne elementy kompozycji. Fotografowana scena może wydawać się trójwymiarowa lub płaska. Kolory mogą być zaskakujące lub zwyczajne. Przemawiać mogą kształty, faktury lub wzory. Innego znaczenia nabierają linie.