Uwarunkowania rozwoju morskich farm wiatrowych w Polsce Maciej Stryjecki Warszawa, 24 maja 2012 r.
Plan prezentacji O Fundacji na rzecz Energetyki Zrównoważonej Morska Energetyka Wiatrowa w polskim systemie elektroenergetycznym Zapotrzebowanie na energię w perspektywie roku 2030 Możliwości pokrycia zapotrzebowania na energię do roku 2030 planowanymi inwestycjami Energy mix 2030, a rozwój MFW Możliwości przyłączenia MFW do KSE Koszty i zyski z rozwoju MEW Poziom wsparcia, a decyzje inwestycyjne Koszty MFW w perspektywie roku 2025 Przychody generowane przez rynek MFW w perspektywie do roku 2025 Działania niezbędne dla wykorzystania potencjału morskiej energetyki w Polsce Działania polityczne Działania infrastrukturalne Działania środowiskowe
Fundacja na rzecz Energetyki Zrównoważonej Jest niezależną organizacją pozarządową, założoną w grudniu 2009 r., której celami statutowymi są m.in.: działania na rzecz tworzenia dobrego prawa mającegowpływ na rozwój energetyki zrównoważonej, wspieranie rozwoju i promowanie energetyki odnawialnej i alternatywnej, inicjowanie i prowadzenie dialogu pomiędzy uczestnikami rynku energetycznego. Realizuje swoje cele statutowe m.in. poprzez: rzecznictwo interesów różnych grup związanych z energetyką działających na rzecz wdrażania idei zrównoważonej energetyki, współpracę z władzami samorządowymi, rządowymi i organizacjami pozarządowymi w zakresie wymienionym w celach działania Fundacji, prowadzenie lub inicjowanie i wspieranie działalności lobbingowej w procesach legislacyjnych mogących mieć wpływ na realizację celów Fundacji, działalność edukacyjną, rozumianą jako, przygotowanie i rozpowszechnianie publikacji edukacyjnych, organizacja konkursów wiedzy o zrównoważonej energetyce, organizację konferencji, seminariów, warsztatów, spotkań roboczych, przygotowywanie, rozpowszechnianie, promowanie wytycznych i przewodników w zakresie działań mających na celu wdrażanie zasad zrównoważonej energetyki przez uczestników krajowego rynku energetycznego, tworzenie, prowadzenie i promowanie serwisów internetowych o tematyce związanej z celami statutowymi fundacji.
Projekty realizowane przez FNEZ w roku 2012 Narodowy program rozwoju morskiej energetyki wiatrowej na polskich obszarach morskich Tworzenie stabilnego i efektywnego systemu wsparcia energetyki odnawialnej w Polsce Standaryzacja ocen oddziaływania na środowisko w procesach inwestycyjnych w energetyce odnawialnej Serwisy internetowe: www.morskiefarmywiatrowe.pl, www.oddzialywaniawiatrakow.pl, www.oddzialywaniagazulupkowego.pl w przygotowaniu
Analiza zapotrzebowania na moc w systemie metodyka Analizując bilans mocy w krajowym systemie energetycznym należy wyróżnić: moc zainstalowaną moc znamionową deklarowaną przez producenta jednostki wytwórczej, moc osiągalną maksymalną moc trwałą, jaką dana jednostka wytwórcza może osiągnąć wsposóbciągły przez zdefiniowany okres czasu, przy dobrym stanie wszystkich urządzeń i w optymalnym, normalnym trybie pracy, moc dyspozycyjną (kluczowa z punktu widzenia bezpieczeństwa KSE) to moc osiągalna pomniejszona o tzw. ubytki mocy, na które składają się: okresowe ubytki mocy spowodowane przez czynniki niezależne od elektrowni takie jak: wzrost temperatury wody chłodzącej, warunki hydrologiczne w elektrowniach wodnych, zmiana parametrów obciążenia ciepłowniczego w elektrociepłowniach. ubytki mocy związane z przeprowadzaniem planowanych remontów wszystkich rodzajów: poawaryjnych, bieżących, średnich i kapitalnych. nieplanowane ubytki mocy związane z awariami, rozruchem i innymi zdarzeniami ruchowymi. W realiach Polski posługiwanie się mocą zainstalowaną jako parametrem systemu elektroenergetycznego nie jest precyzyjne, ponieważ prowadzi do błędnegoprzekonaniao dużejnadwyżcemocy. W dalszej części posłużono się parametrem mocy osiągalnej.
Analiza zapotrzebowania na moc w systemie metodyka Zapotrzebowanie szczytowe na moc [GW] W 2011 roku maksymalny poziom zapotrzebowania szczytowego na moc w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym wyniósł 26,6 GW. (ZSM) 40,0 30,0 26,6 CAGR = 2,2% 28,4 31,2 36,0 Wg Planu rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2010 2025 autorstwa PSE Operator, ZSM wzrośnie do 36 GW w 2025 roku, aśrednioroczna stopa wzrostu (CAGR) w okresie 2011 2025 wynosić będzie 2,2%. 20,0 Jednocześnie zgodnie z rynkowymi prognozami (prognoza Global Insight z 13. stycznia 2012) średnioroczna stopa wzrostu realnego PKB wyniesie ok. 3,9%. 10,0 Oznacza to, iż PSE Operator zakłada, iż szczytowe zapotrzebowanie na moc będzie rosło wraz z rozwojem gospodarki w Polsce, jednakśrednie tempo tego wzrostu będzie prawie dwukrotnie niższe niż tempo wzrostu realnego PKB. 0,0 2011 2015 2020 2025 Zmiana relacji skumulowanych wskaźników wzrostu ZSM oraz realnego PKB (2011 2030) -2,2% -1,9% Uwzględniając konieczność zwiększania efektywności energetycznej, FNEZ założyła, że relacjapomiędzy wzrostem PKB a wzrostem zapotrzebowania na moc szczytową będzie maleć wnastępujący sposób: i. w okresie 2011 2015 spadek o 2,2% rocznie, ii.w okresie 2015 2020 spadek o 1,9% rocznie, iii.w okresie 2020 2025 i po 2025 spadek 0,4% rocznie. W ostatnim kroku dla każdego z okresów oszacowano poziom zapotrzebowania szczytowego na moc zgodnie z poniższą formułą: -0,4% 2010 2011 2015 2020 2025 2030
Prognoza zapotrzebowania szczytowego na moc i na moc osiągalną w latach 2011 2030 [GW] Prognoza mocy osiągalnej a zapotrzebowanie szczytowe na moc w latach 2011 2030 [GW] 60 50 40 30 20 44,8 46,2 47,5 48,8 50,0 51,3 52,6 53,8 55,1 56,3 Prognoza 36,9 36,8 37,3 38,4 39,4 40,2 41,1 41,9 42,6 43,4 26,6 26,5 26,8 27,6 28,4 29,0 29,5 30,1 30,7 31,2 32,3 33,3 34,2 35,1 36,0 36,9 37,8 38,7 39,6 40,5 10 0 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 Moc osiągalna źródeł krajowych Zapotrzebowanie szczytowe na moc Źródło: Opracowanie własne Stabilne tempo wzrostu gospodarczego (ponad 2,8% rocznie za wyjątkiem 2012 roku) spowoduje istotny wzrost Zapotrzebowania szczytowego na moc. Zapotrzebowanie szczytowe na moc wzrośnie w okresie 2011 2030 o ponad 52,5% i w roku 2030 osiągnie poziom 40,5 GW. Średnioroczna stopa wzrostu w całym okresie projekcji wyniesie 2,2%. Na potrzeby niniejszej analizy przyjęto, iż stosunek mocy osiągalnej do ZSM zostanie utrzymany na stałym poziomie z 2011 roku i wynosił będzie w całym okresie projekcji 139%.
Prognoza łącznej mocy osiągalnej źródeł krajowych w latach 2011 2030 [GW] 60 Moc w systemie - struktura paliwowa - obecne aktywa oraz pewne projekty inwestycyjne 50 40 30 20 36,9 37,3 37,7 38,6 39,5 4,2 4,8 5,4 6,0 6,5 0,8 1,0 1,3 1,9 2,2 9,7 9,6 9,3 9,4 9,9 44,3 45,0 45,4 45,8 46,1 46,2 42,0 42,8 8,3 8,9 9,7 10,0 10,3 10,6 7,1 7,7 2,5 2,8 3,9 4,2 4,5 4,9 5,2 5,6 9,3 8,8 8,8 8,8 8,8 8,8 8,8 8,6 47,2 47,3 47,1 46,7 47,7 49,0 10,9 11,1 11,4 11,7 11,9 12,2 1,5 5,9 3,0 3,0 3,0 4,5 6,0 6,3 6,7 7,0 7,4 7,8 8,2 7,7 7,7 7,7 7,7 7,7 OZE Energia jądrowa Gaz Węgiel brunatny Węgiel kamienny 10 22,3 21,9 21,7 21,3 20,9 23,1 23,5 23,3 23,0 22,4 22,1 21,8 21,5 20,8 19,1 18,3 17,3 16,1 15,3 0 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 W oparciu o przeprowadzone analizy dotyczące poziomu mocy osiągalnej elektrowni zawodowych, elektrociepłowni, źródeł OZE (w tym szczytowych) oraz elektrowni jądrowych można stwierdzić, iż poziom mocy osiągalnej w KSE wzrośnie z poziomu 36,9 GW w roku 2011 do poziomu ok. 49,0 GW w roku 2030. Zdecydowanie największy udział wstrukturzemocyosiągalnej będą posiadały elektrownie zawodowe ich udział zmieni się zpoziomu68,4% (25,2 GW) w roku 2011 do 45,0% (22,1 GW) w roku 2030. Udział elektrociepłowni zmieni się z poziomu 20,4% (7,5 GW) w roku 2011 do 17,8% (8,7 GW) w roku 2030, natomiast na źródła OZE i atomowe w roku 2030 będzie przypadać odpowiednio 24,9% (12,2 GW) i 12,2% (6,0 GW).
Szacunkowy niedobór mocy osiągalnej w perspektywie roku 2030 [GW] 60 50 40 30 36,8 37,3 38,4 36,9 37,3 37,7 Różnica między zapotrzebowaniem na moc a mocą zainstalowaną 39,4 40,2 41,1 41,9 42,0 42,8 38,6 39,5 53,8 52,6 51,3 50,0 48,8 47,5 46,2 44,8 43,4 42,6 47,2 47,3 47,1 44,3 45,0 45,4 45,8 46,1 46,2 46,7 7,1 5,5 4,0 2,8 2,5 56,3 55,1 49,0 47,7 7,4 7,3 15 10 5 Różnica Moc osiągalna Moc w systemie 20 0,0 0,0 0,7 0,8 0,7 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,5 1,4 0 10 0 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030-5
ENERGY MIX 2030 Przy uwzględnieniu nieuniknionych ubytków mocy oraz planowanych inwestycji w nowe moce w poszczególnych źródłach, generacja MFW o mocy 6 7 GW mieści się w granicach zapotrzebowania na moc w systemie w perspektywie lat 2020 2030. 60,0 50,0 40,0 30,0 1,9 2,3 2,8 3,4 4,0 0,8 1,0 1,2 1,5 1,8 9,7 9,6 9,3 9,4 9,9 6,0 3,2 3,8 4,4 5,0 5,5 4,6 5,1 5,6 6,1 6,4 6,3 6,5 6,6 6,7 6,8 6,9 7,0 7,0 7,0 0,1 0,3 0,5 0,9 1,4 2,0 2,5 2,0 2,0 1,5 2,0 2,0 3,0 2,5 3,0 3,5 3,0 4,2 3,0 4,5 6,0 4,7 5,5 9,3 8,8 6,0 8,8 8,8 6,5 8,8 8,8 8,8 7,0 8,6 7,5 8,2 20,0 7,7 7,7 7,7 7,7 7,7 10,0 22,3 21,9 21,7 21,3 20,9 23,1 23,5 23,3 23,0 22,4 22,1 21,8 21,5 20,8 19,1 18,3 17,3 16,1 15,3 0,0 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 WK 28% 15,3 GW WB 14% 7,7 GW Gaz 13% 7,5 GW EJ 11% 6 GW Wodne 3% 2 GW Bio + PV >5 MW 5% 2,7 GW Wiatr ląd 13% 7 GW Wiatr morze 11% 6 GW Mikrogeneracja 2% 1 GW Zapotrzebowanie GW
MFW w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym Kluczowym problemem wpływającym na możliwość rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w Polsce, jest zapewnienie możliwości przyłączenia MFW dokse. Słabo rozwinięta sieć przesyłowa i brak dużych źródeł odbiorczych na północy kraju, przy dużej koncentracji energetyki wiatrowej na lądzie i małej mocy źródeł bilansowych, a także słaba przepustowość połączeń transgranicznych ograniczają wznaczącysposób możliwości przyłączenia MFW do KSE. PSE Operator informuje, żedoroku2020istniejemożliwość przyłączenia 0,5 GW z MFW i kolejne 0,5 GW do roku 2025. Jeżeli nie zostaną zwiększone możliwości przyłączeniowe MFW w perspektywie lat 2020 2030 oraz nie zostanie zmienione prawo unieważniające decyzje lokalizacyjne w 8 lat od ich wydania przypadku nie uzyskania pozwolenia na budowę, morska energetyka wiatrowa nie będzie się w Polsce rozwijać. Należy pamiętać że: MFW są źródłami znacznie bardziej stabilnymi niż LFW Po roku 2020 przewiduje się znaczący przyrost generacji gazowej, stabilizującej system Jednym z priorytetów UE jest budowa międzynarodowych morskich sieci energetycznych
Niezbędne elementy systemu wsparcia Odpowiedni okres stabilności wsparcia, ze stałym współczynnikiem korekcyjnym Gwarancja dostępu do sieci Elementy systemu wsparcia morskiej energetyki wiatrowej Współczynnik korekcyjny gwarantujący konkurencyjność rynku i opłacalność inwestycji Utrzymanie stabilności i przewidywalności pozostałych elementów systemu wsparcia 12
Efektywność ekonomiczna inwestycji Państwo Wysokość wsparcia [cents/kwh] Trwałość wsparcia [lata] Przyłącze Wielka Brytania 15,23 25 Operator Niemcy 13 14 Operator Francja 13 15 Inwestor Szwecja 10,5 + dotacje inwestycyjne Polska 11,7 15 Operator Brak okresu gwarantowanego Inwestor DLA PROJEKTÓW ODDALONYCH O 30 KM OD BRZEGU, REALIZOWANYCH NA GŁEBOKOŚCI POWYŻEJ 30 M, MINIMALNY PRZYCHÓD GWARANTUJĄCY OPŁACALNOŚĆ INWESTYCJI TO 15-16 CENTÓW/kWh w okresie 15 lat 13
Wysokość wsparcia 700 PLN / MWh 600 500 400 300 200 578 523 485 439 414 390 348 284 242 220 200 185 179 165 100 0 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 Okres 2013-2018 Okres 2019-2023 Współczynnik na poziomie 490 zł/mwh (2,1) Współczynnik na poziomie 295 zł/mwh (1,5) Fundacja na rzecz Energetyki Zrównoważonej 2012 14
Koszty i zyski KOSZT INWESTYCJI 2018 2025 64,5 mld zł KOSZT WSPARCIA 2018 2025 18,8 mld zł Opłaty z tytułu pozwoleń 1 mld Przychody krajowego przemysłu morskiego Przychody wytwórców 25,8 mld 37,9 mld Podatki Podatki od wynagrodzeń 12,1 mld 0,06 mld Koszty redukcji CO2 7,6 mld SUMA ZYSKÓW BUDŻETOWYCH 20,5 mld zł 15
Co trzeba zrobić żeby wykorzystać potencjał morskiej energetyki wiatrowej i przemysłu morskiego? Polityka Uchwalić do końca 2012 roku ustawę o OZE z systemem wsparcia gwarantującym konkurencyjny, stabilny i efektywny system wsparcia. Znowelizować politykę energetyczną Polski do roku 2030 i Krajowy Plan Działań wprowadzając harmonogram i narzędzia rozwoju morskiej energetyki, jako ważnego składnika polskiego energy mix w perspektywie 2020 2030. Utworzyć fundusz celowy na rozwój morskiego przemysłu i energetyki, finansowany wpływami z opłat za pozwolenia lokalizacyjne na morzu i wspierający rozwój infrastruktury stoczniowej, portowej oraz elektroenergetycznej na morzu. Objąć patronatem i wsparciem rządowym i samorządowym realizację pierwszego, pilotażowego projektu MFW o mocy ok. 200 MW, w przypadku opracowania takiego projektu przez reprezentatywną dla krajowego rynku grupę inwestorów.
Co trzeba zrobić żeby wykorzystać potencjał morskiej energetyki wiatrowej i przemysłu morskiego? Infrastruktura Wskazać możliwości przyłączeniowe MFW w perspektywie do roku 2030 oraz zakres niezbędnych inwestycji w zakresie tworzenia infrastruktury przesyłowej na morzu i lądzie, źródeł bilansujących,połączeń transgranicznych. Opracować harmonogram i kosztorys przyłączania kolejnych MFW posiadających PSZW. Znowelizować ustawę o obszarach morskich w zakresie utrzymania ważności PSZW dla projektów, które oczekują na wydanie warunków przyłączenia, zgodnie z harmonogramem opracowanym przez Operatora. Przygotować projekt budowy morskich systemów elektroenergetycznych oraz stworzyć warunki do pozyskania środków UE na jego realizację,oraz środków prywatnych w ramach partnerstwa publiczno prywatnego. Opracować program modernizacji polskich portów i stoczni na cele organizacji zaplecza logistycznego i wytwórczego dla bałtyckiego rynku morskiej energetyki wiatrowej.
Co trzeba zrobić żeby wykorzystać potencjał morskiej energetyki wiatrowej i przemysłu morskiego? Środowisko Uruchomić krajowy program badawczy środowiska morskiego, realizowany wspólnie przez inwestorów oraz instytucje państwowe, mający na celu pozyskanie wiarygodnych i weryfikowalnych danych o środowisku morskim oraz oddziaływaniachmfw. Wypracować standardy procedur ocen oddziaływania na środowisko dla MFW. Opracować koncepcję przestrzenną oraz zatwierdzić korytarze lokalizacyjne dla infrastruktury przyłączeniowej MFW na obszarach morskich i lądowych.
Organizacje branżowe i eksperckie Polskie Towarzystwo Morskiej Energetyki Wiatrowej i Fundacja na rzecz Energetyki Zrównoważonej pracują nad propozycjami gotowych rozwiązań w postulowanych sprawach. Propozycje te będziemy zgłaszać właściwym instytucjom oraz przedstawicielom Parlamentu i zabiegać o podjęcie ich wdrażania. W kontekście potrzeb zrównoważonego rozwoju polskiej energetyki i przemysłu morskiego oraz możliwości jakie w tym zakresie daje morska energetyka wiatrowa POLSKI NIE STAĆ NA ZANIECHANIA W TWORZENIU KRAJOWEGO RYNKU MORSKIEJ ENERGETYKI WIATROWEJ
Dziękuję za uwagę! ZAPRASZAMY NA NASZE STRONY www.fnez.pl www.morskiefarmywiatrowe.pl www.oddzialywaniawiatrakow.pl