PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z FIZYKI W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. MARII KONOPNICKIEJ W WIETLINIE STANISŁAW BARA
Spis treści Dokumenty określające Przedmiotowy System Oceniania... 2 Cele Przedmiotowego Systemu Oceniania... 2 Zasady informacji zwrotnej... 2 Formy aktywności podlegające ocenie... 2 Ogólne kryteria i wymagania na poszczególne oceny... 4 Kryteria oceny osiągnięć uczniów z fizyki... 4 Wymagania na poszczególne oceny... 4 Zasady oceniania i klasyfikacji... 6 Kryteria oceny zeszytu przedmiotowego/zeszytu ćwiczeń... 7 Zasady udostępniania do wglądu testów/sprawdzianów/prac klasowych... 8 Zasady oceniania uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się (dysleksja, dysgrafia, dysortografia)... 8 Dostosowanie metod i form pracy dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w pisaniu i czytaniu... 9 Ewaluacja Przedmiotowego Systemu Oceniania... 9 1
Dokumenty określające Przedmiotowy System Oceniania 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2017r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych. 2. Wewnątrzszkolny System Oceniania w Szkole Podstawowej w Wietlinie. 3. Program nauczania fizyki w klasach 7-8 szkoły podstawowej Barbary Sagnowskiej. 4. Podręcznik - Świat fizyki wydawnictwo WSiP. Cele Przedmiotowego Systemu Oceniania 1. Sprawdzenie poziomu opanowania wiedzy i zdobytych umiejętności. 2. Mobilizowanie ucznia do dalszej pracy. 3. Stymulowanie rozwoju ucznia. 4. Dostarczanie rodzicom i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach, specjalnych uzdolnieniach ucznia. 5. Diagnozowanie poziomu nauczania. Zasady informacji zwrotnej 1. Nauczyciel- uczeń a) Nauczyciel przekazuje uczniowi komentarz do każdej wystawionej oceny. b) Uczeń ma możliwość uzyskania dodatkowych wyjaśnień do wystawionej oceny w przypadku wątpliwości. c) Nauczyciel pomaga uczniowi w samodzielnym planowaniu rozwoju. d) Nauczyciel motywuje ucznia do dalszej nauki/pracy. 2. Nauczyciel- rodzic a) Podczas zebrań, konsultacji i indywidualnych spotkań nauczyciel przekazuje rodzicom informacje o aktualnym stanie rozwoju i postępów w nauce. b) Dostarcza informacji o trudnościach i uzdolnieniach ucznia. c) Przekazuje wskazówki do dalszej pracy. 3. Nauczyciel- wychowawca a) Nauczyciel wpisuje oceny do dziennika. b) Nauczyciel informuje wychowawcę o aktualnych osiągnięciach i zachowaniu ucznia. c) Nauczyciel przekazuje wychowawcy informację o uczniach zagrożonych oceną niedostateczną. Formy aktywności podlegające ocenie 1. Każdy uczeń zostanie zapoznany przez nauczyciela z,,poziomami wymagań na poszczególne oceny. 2
2. Każdy uczeń uczestniczący systematycznie w zajęciach otrzyma w ciągu semestru minimum 2n+1 ocen z różnych form aktywności ( n liczba godzin fizyki w ciągu tygodnia). 3. Ocenie podlegać będą: a) Sprawdziany pisemne: przed każdym sprawdzianem będzie lekcja powtórzeniowa, sprawdzian zapowiadany będzie z tygodniowym wyprzedzeniem, obędzie obejmował większą partię materiału np. dział fizyki, każdy uczeń ma obowiązek napisania sprawdzianu (w przypadku nieobecności ucznia, termin pisania sprawdzianu ustala nauczyciel i musi to nastąpić w ciągu 2 tyg. od przyjścia ucznia do szkoły), każdy uczeń, który otrzymał cenę niedostateczną zobowiązany jest do powtórnego pisania sprawdzianu, poprawić sprawdzian może także uczeń, który otrzymał ocenę pozytywną, ocena z poprawy zostaje wpisana do dziennika jako kolejna z ocen, termin poprawy wyznacza nauczyciel (poprawa odbywa się w ciągu 2 tygodni od przedstawienia wyników sprawdzianu), prace klasowe powinny być sprawdzone i omówione z uczniami w ciągu dwóch tygodni od momentu napisania pracy i najpóźniej na tydzień przed klasyfikacją. Jeśli termin ten zostanie przekroczony, nauczyciel nie wpisuje ocen niedostatecznych; b) Odpowiedzi ustne ( obejmują wiadomości i umiejętności max. z trzech tematów realizowanych max. na 5 ostatnich lekcjach). c) Kartkówki: krótkie (nie zapowiadane) formy, równoznaczne z odpowiedziami ustnymi, obejmują max. materiał z 3 tematów realizowanych max. na 5 ostatnich lekcjach, d) Ćwiczenia praktyczne: umiejętność wykonywania przewidzianych programem eksperymentów, doświadczeń i pomiarów fizycznych. e) zadania domowe: różne formy wypowiedzi, w tym szczególnie uwzględniające umiejętność rozwiązywania zadań rachunkowych, sporządzania i analizowania wykresów, interpretowania zjawisk fizycznych itp. f) Prace długo terminowe: referaty, projekty, plansze, plakaty, przyrządy i inne pomoce. g) Aktywność ucznia oceniana + lub - + uczeń może uzyskać za: aktywny udział w lekcji, aktywny udział w pracy grupy rozwiązującej problem, zadanie, wykonanie doświadczenia, rozwiązanie problemu o niewielkiej skali trudności, rozwiązanie typowego zadania domowego, 3
- uczeń może uzyskać za: brak zadania domowego lub brak zeszytu, zgłoszony na początku lekcji, brak koniecznych (wcześniej zapowiedzianych) materiałów niezbędnych podczas lekcji, brak oznak pracy w grupie, ustala się, że za 3 + uzyskuje się ocenę bardzo dobrą a za 3 - ocenę niedostateczną. Pod koniec semestru uczeń może poprosić o wpisanie oceny dobrej za 2 znaki +, a oceny dostatecznej za 1 znak +. 4. Uczeń ma prawo zgłosić (bez konsekwencji) nieprzygotowanie do lekcji np. brak zadania, brak zeszytu, nie przygotowanie do odpowiedzi: 1 raz w semestrze, gdy 1 godz. fizyki tygodniowo; 2 razy w semestrze, gdy 2 godz. fizyki tygodniowo. Brak zgłoszenia nieprzygotowania skutkuje oceną niedostateczną (wyjątek stanowi długotrwała choroba ucznia lub inne losowe zdarzenie). Ogólne kryteria i wymagania na poszczególne oceny Kryteria oceny osiągnięć uczniów z fizyki 1. Wymagania konieczne (K) dotyczą zapamiętania, czyli gotowości ucznia do przypomnienia sobie treści podstawowych, praw fizyki, podstawowych wielkości fizycznych, najważniejszych zjawisk fizycznych. Uczeń potrafi rozwiązywać przy pomocy nauczyciela zadania teoretyczne i praktyczne o nie wielkim stopniu trudności. Zdobyte wiadomości i umiejętności są niezbędne do dalszego kontynuowania nauki fizyki przydatne w życiu codziennym. 2. Wymagania podstawowe (P) - dotyczą zrozumienia wiadomości. Oznacza to, że uczeń potrafi przy niewielkiej pomocy nauczyciela wyjaśnić, od czego zależą podstawowe wielkości fizyczne ( np. gęstość, praca, rezystancja itp.), zna jednostki tych wielkości, zna i potrafi wyjaśnić poznane prawa fizyki, umie je potwierdzić odpowiednimi prostymi eksperymentami np. prawo grawitacji, prawo Archimedesa, prawo Ohma. 3. Wymagania rozszerzające (R) - dotyczą stosowania wiadomości umiejętności w sytuacjach typowych. Oznacza to opanowanie poprzez ucznia umiejętności praktycznego posługiwania się wiadomościami, które są pogłębione i rozszerzone w stosunku do wymagań podstawowych ( np. obliczanie wartości wielkości fizycznej według wzoru: gęstości, siły, mocy itp.), uczeń potrafi samodzielnie rozwiązywać typowe zadania praktyczne i teoretyczne, korzystając przy tym ze słowników, tablic innych pomocy naukowych. 4. Wymagania dopełniające (D) dotyczą stosowania wiadomości i umiejętności w sytuacjach problemowych (np. szczegółowa analiza procesów fizycznych), w projektowaniu i wykonywaniu doświadczeń potwierdzających prawa fizyczne, rozwiązywaniu złożonych zadań rachunkowych (wyprowadzanie wzorów, analiza wykresów) oraz przedstawionych wiadomości ponadprogramowych związanych tematycznie z treściami nauczania. Wymagania na poszczególne oceny Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: 4
posiada wiadomości i umiejętności wykraczające poza program nauczania, potrafi stosować wiadomości w sytuacjach nietypowych ( problemowych ), umie formułować problemy i dokonuje analizy lub syntezy nowych zjawisk, umie rozwiązywać problemy w sposób nietypowy, osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach przedmiotowych ( tytuł laureata konkursu przedmiotowego o zasięgu wojewódzkim lub tytuł finalisty ogólnopolskiej olimpiady przedmiotowej ), sprostał wymaganiom KPRD. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: w pełnym zakresie opanował wiadomości i umiejętności programowe, zdobytą wiedzę potrafi zastosować w nowych sytuacjach, jest samodzielny- korzysta z różnych źródeł wiedzy, potrafi zaplanować i przeprowadzić doświadczenia fizyczne, rozwiązuje samodzielnie zadania rachunkowe i problemowe, sprostał wymaganiom KPRD. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: panował w dużym zakresie wiadomości określone programem nauczania ujęte w podstawie programowej, poprawnie stosuje wiadomości do rozwiązywania typowych zadań lub problemów, potrafi wykonywać zaplanowane doświadczenia z fizyki, rozwiązywać proste zadania lub problemy, sprostał wymaganiom KPR. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: opanował w podstawowym zakresie wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej, potrafi zastosować wiadomości do rozwiązywania zadań z pomocą nauczyciela, zna podstawowe wzory i jednostki wielkości fizycznych, sprostał wymaganiom KP. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: ma braki w wiadomościach i umiejętnościach ujętych w podstawie programowej, a braki te nie przekreślają dalszego kształcenia, zna podstawowe prawa i wielkości fizyczne, potrafi za pomocą nauczyciela wykonać proste dośw. fizyczne, sprostał wymaganiom KPRD. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: nie opanował tych wiadomości i umiejętności ujętych w podstawie programowej, które są konieczne do dalszego kształcenia, 5
nie potrafi rozwiązywać zadań, teoretycznych lub praktycznych o elementarnym stopniu trudności, nawet z pomocą nauczyciela, nie zna podstawowych praw, pojęć i wielkości fizycznych. Sprawdziany oceniane są na podstawie następujących zasad: Ocena cyfrowo % możliwych do uzyskania punktów 6 95 + zadanie dodatkowe 5+ 100 5 90-99 4+ 80-89 4 70-79 3+ 60-69 3 50-59 2+ 40-49 2 30-39 1+ 20-29 1 0-19 Przy zapisie ocen cząstkowych dopuszcza się stosowanie znaków + i - przyporządkowując im odpowiednie wartości według skali: Ocena 6 +5 5-5 +4 4-4 +3 3-3 +2 2-2 +1 1 Wartość 6 5,5 5 4,75 4,5 4 3,75 3,5 3 2,75 2,5 2 1,75 1,5 1 Zasady oceniania i klasyfikacji Ocena klasyfikacyjna semestralna lub roczna nie jest średnią arytmetyczną ocen cząstkowych. Ocenę tę ustalamy na podstawie średniej ważonej z ocen cząstkowych uzyskanych przez ucznia w danym semestrze lub roku szkolnym. Każdy typ zadania ma swoją wagę. Typy zadań i ich wagi wyglądają następująco: Forma aktywności Waga Sprawdzian śródroczny/roczny 4 Sprawdzian 3 Międzyszkolny konkurs przedmiotowy 3 Ćwiczenia praktyczne, doświadczenia 2 Kartkówka 2 Odpowiedzi ustne 2 Konkursy wewnątrzszkolne 2 Prace długoterminowe (projekty, referaty) 2 6
Aktywność na lekcji 1 Prace domowe 1 Średniej ważonej przyporządkowuje się ocenę szkolną wg przedziałów zawartych poniżej: Średnia Ocena 5,25-6,0 celujący 4,51-5,24 bardzo dobry 3,51-4,5 dobry 2,51-3,5 dostateczny 1,75-2,5 dopuszczający do 1,74 niedostateczny Ocena śródroczna i roczna będzie ustalana na podstawie systematycznej oceny pracy uczniów z uwzględnieniem ocen bieżących. Uczeń będzie poinformowany o przewidywanej śródrocznej i rocznej ocenie z fizyki co najmniej na 7 dni przed posiedzeniem klasyfikacyjnym. Jeżeli przewidywana ocena śródroczna lub roczna jest oceną niedostateczną, to wychowawca powiadamia rodzica miesiąc przed posiedzeniem klasyfikacyjnym. Uczeń może ubiegać się ocenę wyższą niż przewidywana przy spełnieniu łącznych warunków : frekwencja na zajęciach z danego przedmiotu nie niższa niż 80% (z wyjątkiem długotrwałej choroby); usprawiedliwienie wszystkich nieobecności na zajęciach; przystąpienie do wszystkich przewidzianych przez nauczyciela form sprawdzianów i prac pisemnych; uzyskanie z wszystkich sprawdzianów i prac pisemnych ocen pozytywnych (wyższych niż ocena niedostateczna), również w trybie poprawy ocen niedostatecznych; skorzystanie z wszystkich oferowanych przez nauczyciela form poprawy, w tym konsultacji indywidualnych Kryteria oceny zeszytu przedmiotowego/zeszytu ćwiczeń Oceniając prowadzenie zeszytu przedmiotowego lub zeszytu ćwiczeń nauczyciel zwraca uwagę przede wszystkim na: poprawność merytoryczną i językową wykonanych zadań i notatek, systematyczność sporządzanych notatek, wykonywania zadań, w tym również domowych, estetykę i staranność wykonania, czytelność i funkcjonalność rozwiązań graficznych, kompletność lekcji i zadań. 7
Zasady udostępniania do wglądu testów/sprawdzianów/prac klasowych Wszystkie prace pisemne są przechowywane przez nauczyciela do końca roku szkolnego, udostępniane do wglądu rodzicom u nauczyciela podczas spotkań z rodzicami. Rodzice/prawni opiekunowie ucznia oraz uczniowie mają możliwość wglądu do sprawdzonych i ocenionych pisemnych prac kontrolnych oraz innej dokumentacji dotyczącej oceniania w obecności nauczyciela. Wgląd do pracy rodzic/opiekun prawny potwierdza własnoręcznym podpisem. Po sprawdzeniu i ocenieniu prace pisemne udostępniane są uczniom na lekcji. Omówione i wyjaśnione muszą być wszelkie wątpliwości. Nauczyciel informuje rodzica(opiekuna) dziecka o ocenie poprzez wpis oceny do zeszytu kontaktów (rodzic podpisuje ocenę). Zasady oceniania uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się (dysleksja, dysgrafia, dysortografia) Przy stwierdzaniu zaburzeń słuchowo językowych należy: Naukę definicji, reguł wzorów, symboli fizycznych rozłożyć w czasie, często przypominać i utrwalać. Nie wyrywać do natychmiastowej odpowiedzi, przygotować wcześniej zapowiedzią, że uczeń będzie pytany. W trakcie rozwiązywania zadań tekstowych sprawdzać, czy uczeń przeczytał treść zadania i czy prawidłowo ją zrozumiał, w razie potrzeby udzielać dodatkowych wskazówek. W czasie sprawdzianów zwiększyć ilość czasu na rozwiązanie zadań. Można też dać uczniowi do rozwiązania w domu podobne zadania. Przy stwierdzeniu zaburzeń funkcji wzrokowo przestrzennych, integracji percepcyjno motorycznej i lateralizacji należy: Uwzględniać trudności związane z myleniem znaków działań, przestawianiem cyfr, zapisywaniem wzorów fizycznych itp. Materiał sprawiający trudność dłużej utrwalać, dzielić na mniejsze porcje. Oceniać tok rozumowania, nawet gdyby ostateczny wynik zadania był błędny (co wynikać może z pomyłek rachunkowych ) i odwrotnie oceniać dobrze, jeśli wynik zadania jest prawidłowy, choćby strategia dojścia do niego była niezbyt jasna, gdyż uczniowie dyslektyczni często prezentują styl dochodzenia do rozwiązania niedostępny innym uczniom, będący na wyższym poziomie kompetencji. W przypadku konstruowania prac pisemnych zwrócić uwagę na graficzne rozplanowanie sprawdzianu pod treścią pozostawiamy wolne miejsce na rozwiązanie. Pozwala to uniknąć niepotrzebnych pomyłek przy przepisywaniu zadań na inną stronę np. gubienie mylenie znaków i cyfr. Tam, gdzie to możliwe pozwalamy na korzystanie z gotowych wzorów, tablic, plansz itp. 8
Dostosowanie metod i form pracy dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w pisaniu i czytaniu Częste odwoływanie się do konkretu (np. graficzne przedstawianie treści zadań), szerokie stosowanie zasady poglądowości. Omawianie niewielkich partii materiału i o mniejszym stopni trudności (pamiętając, że obniżenie wymagań nie może zejść poniżej podstawy programowej). Podawanie poleceń w prostszej formie (dzielenie złożonych treści na proste, bardziej zrozumiałe części). Wydłużanie czasu na wykonanie zadania. Podchodzenie do dziecka w trakcie samodzielnej pracy w razie potrzeby udzielenie pomocy i wyjaśnień, mobilizowanie do wysiłku i ukończenia zadania. Zadawanie do domu tyle, ile dziecko jest w stanie samodzielnie wykonać. Potrzeba większej ilości czasu i powtórzeń dla przyswojenia danej partii materiału. Ewaluacja Przedmiotowego Systemu Oceniania Celem ewaluacji jest określenie efektów pracy dydaktycznej i wychowawczej oraz podniesienie jakości pracy szkoły. Ewaluacja: analizy wyników poszczególnych form aktywności, rozmowy, obserwacje. prace pisemne ucznia i sprawdziany wewnętrzne. 9