MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE SANOCKIM W I-PÓŁROCZU 2011 ROKU

Powiatowy Urząd Pracy w Sanoku MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE SANOCKIM W I-PÓŁROCZU 2011 ROKU Październik, 2011 r. PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 1

SPIS TREŚCI 1. Wstęp... 3 2. Analiza bezrobocia według zawodów... 5 3. Analiza ofert pracy według zawodów......17 4. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych......20 5. Wnioski... 25 6. Aneks statystyczny... 29 PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 2

I. WSTĘP Cel opracowania. Wdrożenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych posłuży w szczególności do: określenie kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowo kwalifikacyjnej na lokalnych, regionalnych i krajowym rynku pracy, stworzenie bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych struktur zawodowo kwalifikacyjnych w układzie lokalnym, regionalnym i krajowym, określenie odpowiednich kierunków szkolenia bezrobotnych, bieżąca korekta poziomu, struktury, treści kształcenia zawodowego i ustawicznego, usprawnienie poradnictwa zawodowego i pośrednictwa pracy, ułatwienie realizacji programów specjalnych dla aktywizacji osób długotrwale bezrobotnych w celu promowania ich zatrudnienia. Podstawa opracowania. załącznik nr 2 do sprawozdania MPiPS 01 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz ofert pracy, załącznik nr 3 do sprawozdania MPiPS 01 Bezrobotni oraz oferty pracy wg zawodów i specjalności, rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27.04.2010r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz.U. z 2010 r. Nr 82, poz. 537), ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20.04.2004 r. (Dz.U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 z późniejszymi zmianami), rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (Dz. U. z 2007 r. Nr 251 poz. 1885) Metodologia opracowania W dobie gospodarki rynkowej szczególną uwagę należy poświęcić na dostosowanie systemu kształcenia do zmieniającego się zapotrzebowania pracodawców na kwalifikacje zasobów ludzkich. Realizowanie tego zamierzenia wymaga zastosowania sprawnego systemu informacyjnego opartego na weryfikacji i analizie bieżących danych dotyczących poziomu i struktury bezrobocia oraz ofert pracy. W tym celu opracowano w Departamencie Rynku Pracy MGiP metodologię wyodrębniania zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest procesem systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania się popytu na prace i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno - zawodowym oraz formułowanie na tej podstawie ocen, wniosków PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 3

i krótkotrwałych prognoz. Dane te stanowią niezbędne informacje dla prawidłowego funkcjonowania systemu szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego. Przez zawód deficytowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie, czyli stosunek średniomiesięcznego napływu ofert pracy do PUP w danym zawodzie do średniomiesięcznej rejestracji osób bezrobotnych w tym samym zawodzie i w tym samym okresie czasu jest większy od 1,1. Przez zawód nadwyżkowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie, czyli stosunek średniomiesięcznego napływu ofert pracy do PUP w danym zawodzie do średniomiesięcznej rejestracji osób bezrobotnych w tym samym zawodzie i w tym samym okresie czasu jest mniejszy od 0,9. Natomiast, jeżeli stosunek ten zawiera się w przedziale od 0,9 do 1,1 to zawód należy uważać za zawód zrównoważony, czyli wykazujące równowagę na rynku pracy. Niniejsze opracowanie zawiera analizę skali i struktury bezrobocia w grupach i zawodach oraz popytu na pracę dla poszczególnych zawodów z punktu widzenia zgłaszanych ofert pracy w powiecie sanockim. Bada zawody wykazujące deficytowość lub nadwyżkę pracowników oraz określa kierunki zmian w odniesieniu do zawodów wywierających największy wpływ na rynek pracy. Celem niniejszej analizy jest ukazanie sytuacji na lokalnym rynku pracy w I-półroczu 2011 roku, a w szczególności jak kształtowało się bezrobocie wśród zawodów, oraz w jakich zawodach pracodawcy najczęściej składali zapotrzebowanie na pracowników. Analiza niniejsza powstała w oparciu o Klasyfikację zawodów i specjalności wprowadzoną rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr 82, poz. 537). Klasyfikacja jest pięciopoziomowym, hierarchicznie usystematyzowanym zbiorem zawodów i specjalności występujących na rynku pracy. Grupuje poszczególne zawody (specjalności) w coraz bardziej zagregowane grupy oraz ustala ich symbole i nazwy. Struktura klasyfikacji jest wynikiem grupowania zawodów na podstawie podobieństwa klasyfikacji zawodowych wymaganych dla realizacji zadań danego zawodu (specjalności), z uwzględnieniem obydwu aspektów kwalifikacji tj. ich poziomu i specjalizacji. Analiza ta jest skierowana do samorządu terytorialnego, szkół ponadgimnazjalnych, wyższych uczelni, jednostek szkolących, centrów kształcenia ustawicznego, dla wszystkich zajmujących się polityką zatrudnienia. Opracowanie niniejsze przedstawia analizę bezrobocia według zawodów, ofert pracy zgłoszonych, będących w dyspozycji, jak i pozyskanych przez Powiatowy Urząd Pracy, opis zawodów nadwyżkowych i deficytowych, strukturę zawodową absolwentów według poziomu wykształcenia i zawodów. PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 4

31.12.2002 30.06.2003 31.12.2003 30.06.2004 31.12.2004 30.06.2005 31.12.2005 30.06.2006 31.12.2006 30.06.2007 31.12.2007 30.06.2008 31.12.2008 30.06.2009 31.12.2009 30.06.2010 31.12.2010 30,06,2011 2. ANALIZA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW 2.1. Ogólne dane dotyczące bezrobocia w powiecie sanockim Stopa bezrobocia w powiecie sanockim na koniec czerwca 2011 roku kształtowała się na poziomie 13,2% tj. o 3,0 punktu procentowego poniżej stopy bezrobocia podregionu krośnieńskiego, która wynosiła 16,2%. W kraju stopa bezrobocia wynosiła 11,8%. W ciągu ostatniego półrocza stopa bezrobocia w powiecie sanockim spadła o 1,4% i jest niższa od stopy bezrobocia w Województwie Podkarpackim (15,0) i Podregionie Krośnieńskim (16,2%). Dynamikę stopy bezrobocia w powiecie sanockim przedstawia wykres nr 1. Wykres nr 1. Dynamika stopy bezrobocia w powiecie sanockim w ostatnich latach. Stopa bezrobocia w powiecie sanockim w latach 2002-2011 24,00% 23,50% 22,00% 20,00% 18,00% 16,00% 14,00% 19,40% 19,30% 19,60% 22,30% 18,50% 18,70% 16,90% 16,10% 13,80% 13,00% 13,80% 14,60% 12,00% 10,00% 13,80% 11,70% 10,90% 13,20% 13,20% Według stanu na dzień 30.06.2011 roku liczba bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy wynosiła 4838 osób, z czego 54,09% stanowiły kobiety tj. 2617 osób. Wśród ogółu bezrobotnych 11,43% stanowiły osoby z prawem do zasiłku tj. 553 osoby, jest to spadek w stosunku do roku ubiegłego (13,9%). W powiecie sanockim 53,12% ogółu bezrobotnych stanowiły osoby zamieszkałe na wsi. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych zamieszkałych na wsi według stanu na koniec czerwca 2011 roku wynosiła 2570 osób. Wśród omawianej kategorii bezrobotnych 55,09% stanowiły kobiety tj. 1416 osób, jest to wzrost w stosunku do roku ubiegłego (54,65). Analiza struktury bezrobotnych według poziomu wykształcenia wykazuje, że największy procent stanowią osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym, które stanowiły 31,00% ogółu bezrobotnych tj. 1500 osób. Struktura kolejnych grup według poziomu wykształcenia przedstawia się następująco: gimnazjalne i poniżej - 19,40% - 939 osób, policealne i średnie zawodowe - 27,07% - 1310 osób, średnie ogólnokształcące - 9,81% - 475 osób, wyższe - 12,69% - 614 osób. PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 5

Strukturę procentową bezrobotnych według wykształcenia przedstawia wykres nr 2. Wykres nr 2. Bezrobotni według wykształcenia na koniec I-półrocza 2011 roku. średnie ogólnokształcące 9,81% wyższe 12,69% zasadnicze zawodowe 31,00% policealne i średnie zawodowe 27,07% gimnazjalne i poniżej 19,40% 2.2. Bezrobotni według zawodów W końcu I-półrocza 2011 roku z 4838 zarejestrowanych bezrobotnych większość, tj. 3684 osoby, to osoby poprzednio pracujące (stanowili oni 76,15% ogółu bezrobotnych). Dotychczas niepracujący to 1154 osoby bezrobotne (stanowili oni 23,85% ogółu bezrobotnych). Tabela nr 1 przedstawia porównanie struktury procentowej bezrobocia w układzie grup wielkich w I półroczu 2011 roku oraz w I półroczu 2010, 2009, 2008, 2007 i 2006 roku, natomiast graficznie wykres nr 3. Tabela nr 1. Struktura procentowa bezrobotnych (według grup wielkich zawodów) w I półroczu 2011 roku oraz w I półroczu 2010, 2009, 2008, 2007 i 2006 roku. Lp. Nazwa grupy wielkiej Rok 2011 Rok 2010 Rok 2009 Rok 2008 Rok 2007 Rok 2006 Przedstawiciele władz 1 publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 0,49 0,69 0,65 0,58 0,67 0,56 2 Specjaliści 12,28 10,65 8,9 8,48 7,54 6,25 3 Technicy i inny średni personel 12,6 12,62 13,04 13 13,23 14,22 4 Pracownicy biurowi 4,63 4,63 4,11 5,34 5,58 5,13 5 Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 21,09 18,32 17,63 20,79 22,22 19,92 6 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 1,94 2,04 1,92 2,95 3,07 3,36 PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 6

Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy Specjaliści Technicy i inny średni personel Pracownicy biurowi Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeo Pracownicy przy pracach prostych 7 8 9 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń Pracownicy przy pracach prostych 27,41 28,45 28,55 26,46 25,96 28,14 8,42 10,22 13,32 8,59 7,45 6,73 11,15 12,38 11,87 13,82 14,29 15,69 Wykres nr 3. Struktura procentowa bezrobotnych (według grup wielkich zawodów) w I półroczu 2011 roku oraz w I półroczu 2010, 2009, 2008, 2007 i 2006 roku. 30,00 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 0,00 Rok 2011 Rok 2010 Rok 2009 Rok 2008 Rok 2007 Rok 2006 Analiza bezrobotnych na podstawie wielkich grup klasyfikacji zawodów (kod jednocyfrowy) pokazuje, że największy odsetek stanowi grupa siódma tj. Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 27,41% ogółu bezrobotnych, podobnie jak w latach poprzednich. Z powyższego wykresu wynika, że od kilku lat następuje stały wzrost procentowego udziału grupy drugiej Specjaliści, natomiast maleje wskaźnik procentowego udziału grupy trzeciej Technicy i inny średni personel. Tabela nr 2 przedstawia strukturę procentową bezrobocia w układzie grup dużych zawodów (kod 2-cyfrowy) w I półroczu 2011 roku. PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 7

Tabela nr 2. Zarejestrowani bezrobotni (struktura procentowa) - grupy duże w I półroczu 2011 r. Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Bezrobotni ogółem Bezrobotne kobiety "52" Sprzedawcy i pokrewni 12,48 20,09 "75" "72" Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 11,12 11,75 7,75 0,78 "51" Pracownicy usług osobistych 7,23 10,78 "93" Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 6,23 3,23 "71" Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) 6,10 0,78 "31" Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych 5,46 3,87 "81" Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 4,63 3,55 "33" Średni personel do spraw biznesu i administracji 3,72 5,44 "24" Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania 3,30 4,70 "26" Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury 3,15 4,56 "83" Kierowcy i operatorzy pojazdów 2,61 0,23 "23" Specjaliści nauczania i wychowania 2,34 3,55 "21" Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 2,24 2,49 "91" Pomoce domowe i sprzątaczki 2,12 3,36 "96" Ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych 2,04 1,06 "32" Średni personel do spraw zdrowia 2,04 3,04 "74" Elektrycy i elektronicy 1,82 0,09 "41" Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni 1,72 2,86 "43" Pracownicy do spraw finansowo-statystycznych i ewidencji materiałowej 1,50 1,43 "82" Monterzy 1,18 1,47 "62" Leśnicy i rybacy 1,08 0,65 "22" Specjaliści do spraw zdrowia 1,03 1,75 PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 8

"42" Pracownicy obsługi klienta 0,91 1,66 "61" Rolnicy produkcji towarowej 0,86 0,92 "34" Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewny 0,86 1,01 "53" Pracownicy opieki osobistej i pokrewni 0,84 1,47 "73" Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni 0,62 0,51 "54" Pracownicy usług ochrony 0,54 0,09 "35" Technicy informatycy 0,52 0,37 "94" Pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki 0,52 0,97 "44" Pozostali pracownicy obsługi biura 0,49 0,74 "12" Kierownicy do spraw zarządzania i handlu 0,25 0,32 "92" Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie 0,25 0,18 "25" "14" Specjaliści do spraw technologii informacyjnokomunikacyjnych Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych 0,22 0,09 0,12 0,14 "13" Kierownicy do spraw produkcji i usług 0,10 0,00 "11" Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni 0,02 0,00 Z tabeli tej wynika, że najwięcej osób posiada zawody z grupy (kod 52) Sprzedawcy i pokrewni 12,48%, zaś najmniej z grupy (kod 11) Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni 0,02%. Analizując bezrobotnych zarejestrowanych na koniec I-półrocza 2011 roku według zawodów zauważa się, że spośród całej grupy bezrobotnych- 774 osoby to osoby bez zawodu, z czego 447 osób stanowią kobiety. Jest to grupa 16,00% z ogółu osób bezrobotnych. Zawody, w których jest zarejestrowanych więcej niż 30 osób przedstawia tabela nr 3. Zawodów takich jest 31. W zawodach tych zarejestrowanych jest 2708 osób bezrobotnych tj. 55,97% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych. Tabela nr 3. Zarejestrowani bezrobotni według zawodów. Lp Nazwa zawodu Ogółem Liczba bezrobotnych Kobiety w tym Absolwenci powyżej 12 miesięcy 1 Bez zawodu 774 447 69 39 2 Sprzedawca 443 392 4 204 3 Ślusarz 123 6 0 54 PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 9

4 Kucharz 89 73 0 27 5 Krawiec 77 76 1 28 6 Technik mechanik 76 3 2 16 7 Robotnik budowlany 71 1 0 28 8 Fryzjer 68 67 1 20 9 Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 65 31 0 29 10 Murarz 59 0 0 20 11 Sprzątaczka biurowa 59 58 0 31 12 Robotnik placowy 57 13 0 33 13 Technik prac biurowych 56 50 0 26 14 Pozostali operatorzy maszyn do produkcji wyrobów gumowych 50 29 0 26 15 Mechanik pojazdów samochodowych 46 0 1 13 16 Technik ekonomista 45 41 1 16 17 Stolarz 45 6 0 16 18 Specjalista administracji publicznej 43 36 10 6 19 Kierowca samochodu ciężarowego 41 0 0 16 20 Technik budownictwa 40 13 0 8 21 Cukiernik 40 39 2 18 22 Szwaczka 40 40 0 17 23 Piekarz 38 12 1 14 24 Konfekcjoner wyrobów gumowych 36 32 0 16 25 Kulturoznawca 35 27 9 4 26 Pozostali robotnicy przygotowujący drewno i pokrewni 34 13 0 13 27 Pielęgniarka 33 31 5 8 28 Robotnik gospodarczy 33 11 1 15 29 Pozostali ustawiacze i operatorzy maszyn do obróbki drewna i pokrewni 32 7 0 9 30 Robotnik leśny 30 14 0 19 31 Tokarz w metalu 30 8 0 21 W okresie I go półrocza 2011 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Sanoku zarejestrowało się 2698 osób, w tym 1174 kobiety (tj. 43,51%). W stosunku do I-go półrocza 2010 roku jest to o 867 osób mniej. Strukturę napływu bezrobotnych według zawodów przedstawia tabela nr 4, w której zestawiono zawody, w których zarejestrowało się więcej niż PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 10

10 osób. Zawodów takich jest 49 w których w sumie zarejestrowało się 1734 osoby bezrobotne tj. 64,27% ogółu rejestrujących się w I półroczu 2011 roku bezrobotnych. Tabela nr 4. Napływ bezrobotnych według zawodów. Liczba bezrobotnych Lp. Nazwa zawodu w tym ogółem kobiety absolwenci 1 Bez zawodu 503 236 169 2 Sprzedawca 215 180 13 3 Ślusarz 64 0 4 4 Technik mechanik 61 1 11 5 Robotnik budowlany 46 0 0 6 Mechanik pojazdów samochodowych 39 0 6 7 Kucharz 36 30 0 8 Murarz 33 0 4 9 Fryzjer 31 30 5 10 Kierowca samochodu ciężarowego 31 0 0 11 Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 30 10 0 12 Technik budownictwa 29 3 1 13 Magazynier 28 4 0 14 Pielęgniarka 26 24 13 15 Kulturoznawca 26 15 13 16 Stolarz 26 1 1 17 Technik prac biurowych 25 21 1 18 Technik ekonomista 24 20 5 19 Piekarz 24 2 2 20 Sprzątaczka biurowa 24 23 0 21 Specjalista administracji publicznej 22 18 11 22 Pozostali ustawiacze i operatorzy maszyn do obróbki drewna i pokrewni 21 1 0 23 Krawiec 20 20 1 24 Specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich 18 14 7 25 i turystycznych 18 18 1 26 Szwaczka 17 8 8 27 Kucharz małej gastronomii 16 8 1 28 Barman 16 5 0 29 Robotnik placowy 15 12 6 30 Filolog - filologia polska 15 14 0 31 Księgowy 15 4 1 32 Robotnik gospodarczy 15 0 3 33 Elektromechanik pojazdów samochodowych 15 13 1 34 Cukiernik 15 11 0 35 Konfekcjoner wyrobów gumowych 14 9 10 36 Inżynier rolnictwa 14 5 0 PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 11

37 Pozostali robotnicy przygotowujący drewno i pokrewni 14 3 1 38 Pozostali operatorzy maszyn do produkcji wyrobów gumowych 14 0 1 39 Kierowca samochodu osobowego 14 0 0 40 Robotnik drogowy 13 12 0 41 Technik żywienia i gospodarstwa domowego 12 0 0 42 Stolarz meblowy 10 7 0 43 Specjalista do spraw marketingu i handlu 10 6 3 44 Socjolog 10 3 6 45 Technik informatyk 10 9 0 46 Pozostali pracownicy obsługi biurowej 10 1 0 47 Pozostali pracownicy ochrony osób i mienia 10 1 0 48 Robotnik leśny 10 0 1 49 Technolog robót wykończeniowych w budownictwie 10 0 0 Należy tu zaznaczyć, że zawody reprezentowane przez nowozarejestrowanych w I-półroczu 2011 roku bezrobotnych w znacznej części pokrywają się z zawodami występującymi wśród ogółu bezrobotnych zarejestrowanych w PUP w Sanoku. 2.3. Bezrobotni absolwenci W ciągu I-półrocza 2011 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy zarejestrowało się 458 absolwentów, w tym 253 kobiety tj. 55,24% omawianej grupy bezrobotnych. Ogół nowozarejestrowanych absolwentów stanowił 16,98% ogółu napływu bezrobotnych. W ostatnich latach procentowy wskaźnik nowozarejestrowanych absolwentów do ogółu napływu bezrobotnych zmniejszał się, jednak już w roku 2010 nastąpiło odwrócenie tej tendencji, w 2011 wskaźnik nadal wzrasta: I-półrocza 2007 18,50%, I-półrocza 2008 17,33%, I-półrocza 2009 14,96%. I-półrocza 2010 15,82%. I-półrocza 2011 16,98%. Zdecydowana większość to absolwenci liceów ogólnokształcących lub profilowanych, czyli osoby nieposiadające zawodu (169 osób, w tym 87 kobiet). Stanowili oni 36,90% ogółu nowozarejestrowanych absolwentów w I-półroczu 2011 roku, jest to wzrost w stosunku do roku 2010, kiedy to wskaźnik ten wynosił 33,60%. Strukturę bezrobotnych absolwentów według zawodów przedstawia tabela nr 5, w której zestawiono zawody, w których zarejestrowanych jest więcej niż 4 osoby. Tabela nr 5. Napływu absolwentów według zawodów. Lp. Nazwa zawodu ogółem kobiety 1 Bez zawodu 169 87 2 Sprzedawca 13 11 3 Pielęgniarka 13 11 4 Kulturoznawca 13 6 PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 12

5 Technik mechanik 11 0 6 Specjalista administracji publicznej 11 9 7 Inżynier rolnictwa 10 7 8 Kucharz małej gastronomii 8 4 9 Specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych 7 3 10 Mechanik pojazdów samochodowych 6 0 11 Filolog - filologia polska 6 5 12 Technik informatyk 6 1 13 Fizjoterapeuta 6 6 14 Fryzjer 5 5 15 Technik ekonomista 5 4 16 Ślusarz 4 0 17 Murarz 4 0 18 Pedagog 4 3 19 Inżynier mechanik - maszyny i urządzenia do obróbki metali 4 0 20 Technik logistyk 4 4 21 Specjalista do spraw rachunkowości 4 3 Zawodów takich jest 21 w których w sumie zarejestrowało się 313 bezrobotnych tj. 68,34% ogółu napływu absolwentów w I półroczu 2011 roku. Wśród osób legitymujących się wyuczonym zawodem największą grupę stanowili: Sprzedawca - 13 osób, Pielęgniarka - 13 osób, Kulturoznawca - 13 osób, Technik mechanik - 11 osób. Strukturę procentową napływu absolwentów w I-półroczu 2011 roku według grup dużych klasyfikacji zawodów (kod 2- cyfrowy) przedstawia tabela nr 6. Tabela nr 6. Napływu absolwentów według dużych grup. Lp. Kod grupy zawodów 1 "26" 2 "21" 3 "24" Nazwa grupy zawodów Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania Absolwenci % Ogółem Kobiety 13,84 15,66 13,49 13,86 11,42 14,46 4 "22" Specjaliści do spraw zdrowia 6,92 10,84 5 "31" Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych 6,92 3,01 6 "51" Pracownicy usług osobistych 6,57 8,43 7 "52" Sprzedawcy i pokrewni 5,88 7,23 8 "23" Specjaliści nauczania i wychowania 5,54 9,04 PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 13

9 "71" 10 "72" 11 "33" 12 "81" Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni Średni personel do spraw biznesu i administracji Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 4,84 0,00 4,50 0,00 3,46 5,42 2,42 0,00 13 "42" Pracownicy obsługi klienta 2,08 3,61 14 "74" Elektrycy i elektronicy 2,08 0,00 15 "35" Technicy informatycy 2,08 0,60 16 "75" Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 2,08 2,41 17 "32" Średni personel do spraw zdrowia 1,73 1,20 18 "34" 19 "25" 20 "41" Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewny Specjaliści do spraw technologii informacyjno-komunikacyjnych Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni 1,04 1,81 0,69 0,60 0,69 1,20 21 "44" Pozostali pracownicy obsługi biura 0,69 0,00 22 "43" Pracownicy do spraw finansowostatystycznych i ewidencji materiałowej 0,35 0,00 23 "53" Pracownicy opieki osobistej i pokrewni 0,35 0,60 24 "83" Kierowcy i operatorzy pojazdów 0,35 0,00 Jak wynika z powyższej tabeli zdecydowanie największą grupę dużą klasyfikacji zawodów wśród noworejestrujących się absolwentów w okresie sprawozdawczym stanowią Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury (kod grupy 26 ). Na koniec czerwca 2011 roku zarejestrowanych było 188 osób w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki. Grupa ta stanowiła 3,89% ogółu bezrobotnych. 2.4. Bezrobotni zarejestrowani powyżej 12 miesięcy Kolejną omawianą grupą osób są bezrobotni pozostający bez pracy powyżej 12 miesięcy. Ogółem na koniec czerwca 2011 roku takich osób było zarejestrowanych 1509 w tym 857 kobiet. Stanowili oni 31,19% ogółu bezrobotnych, natomiast kobiety stanowiły 56,79% bezrobotnych pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy. W ostatnich latach wskaźnik procentowego udziału osób zarejestrowanych powyżej 12 miesięcy dynamicznie się obniżał, natomiast w I półroczu 2010 roku trend ten się zmienił i wskaźnik ten wzrósł, co przedstawia poniższe zestawienie: I-półrocza 2007 44,50%, I-półrocza 2008 38,90%, I-półrocza 2009 21,22%, I-półrocza 2010 27,86%, I-półrocza 2011 31,19%. PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 14

Biorąc pod uwagę wskaźnik długotrwałego bezrobocia dużą grupą zawodów (wg kodu 2-cyfrowego) generującą długotrwałe bezrobocie o najwyższym wskaźniku jest grupa: - Kierownicy do spraw produkcji usług (kod grupy 13 ) ze wskaźnikiemdługotrwałego bezrobocia 75%. Następnie Ładowacz nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych (kod grupy 96 ) ze wskaźnikiem długotrwałego bezrobocia równym - 60%. W dalszej kolejności występują grupy o wskaźniku poniżej 60%: Pomoce domowe i sprzątaczki, Pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki, Leśnicy i rybacy, Pozostali pracownicy obsługi biura, Kierownicy do spraw zarządzania i handlu. Załącznik nr 1 (strona 29) przedstawia ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie według grup dużych. Wskaźniki kolejnych zawodów wahają się w przedziale 50 20%. Natomiast wskaźnik długotrwałego bezrobocia niższy od 20% zanotowano w odniesieniu do siedmiu dużych grup zawodów, te o najniższym wskaźniku to: Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni, Specjaliści do spraw technologii informacyjno-komunikacyjnych, Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury. Fakt ułożenia się w takiej, a nie innej kolejności dużych grup rankingu zawodów generujących długotrwałe bezrobocie nie przesądza jeszcze o realnej sytuacji danego zawodu na lokalnym rynku pracy. Strukturę bezrobotnych mieszkańców powiatu sanockiego pozostających bez pracy dłużej niż 12 miesięcy według zawodów przedstawia tabela nr 7, w której zestawiono zawody, w których zarejestrowanych jest 10 osób lub więcej. Tabela nr 7. Bezrobotni pozostający bez pracy dłużej niż 12 m-cy według zawodów. ogółem w tym kobiety Lp. Nazwa zawodu liczba % ogółu zarejestrowanych w danym zawodzie liczba % ogółu zarejestrowanych powyżej 12 m-cy 1 Sprzedawca 204 46,05 184 90,20 2 Ślusarz 54 43,90 6 11,11 3 Bez zawodu 39 5,04 23 58,97 4 Robotnik placowy 33 57,89 7 21,21 5 Sprzątaczka biurowa 31 52,54 30 96,77 6 Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 29 44,62 16 55,17 7 Krawiec 28 36,36 28 100,00 8 Robotnik budowlany 28 39,44 0 0,00 9 Kucharz 27 30,34 21 77,78 10 Technik prac biurowych 26 46,43 24 92,31 11 Pozostali operatorzy maszyn do produkcji wyrobów gumowych 26 52,00 15 57,69 PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 15

12 Tokarz w metalu 21 70,00 6 28,57 13 Fryzjer 20 29,41 20 100,00 14 Murarz 20 33,90 0 0,00 15 Robotnik leśny 19 63,33 10 52,63 16 Cukiernik 18 45,00 18 100,00 17 Szwaczka 17 42,50 17 100,00 18 Technik mechanik 16 21,05 0 0,00 19 Technik ekonomista 16 35,56 14 87,50 20 Malarz budowlany 16 61,54 1 6,25 21 Stolarz 16 35,56 3 18,75 22 Konfekcjoner wyrobów gumowych 16 44,44 16 100,00 23 Kierowca samochodu ciężarowego 16 39,02 0 0,00 24 Robotnik gospodarczy 15 45,45 5 33,33 25 Piekarz 14 36,84 7 50,00 26 Barman 13 52,00 7 53,85 27 Mechanik pojazdów samochodowych 13 28,26 0 0,00 28 Pozostali robotnicy przygotowujący drewno i pokrewni 13 38,24 6 46,15 29 Pomoc kuchenna 12 57,14 12 100,00 30 Szlifierz materiałów drzewnych 11 68,75 9 81,82 31 Pozostali operatorzy urządzeń do obróbki drewna 11 57,89 2 18,18 32 Magazynier 10 34,48 3 30,00 33 Kelner 10 45,45 8 80,00 34 Pozostali hodowcy zwierząt gdzie indziej niesklasyfikowani 10 76,92 6 60,00 35 Elektromonter (elektryk) zakładowy 10 55,56 0 0,00 Zawodów takich jest 35 w których w sumie zarejestrowało się 878 bezrobotnych tj. 58,118% ogółu bezrobotnych mieszkańców powiatu sanockiego pozostających bez pracy dłużej niż 12 miesięcy w I półroczu 2011 roku. Analizując bezrobotnych mieszkańców powiatu sanockiego pozostających bez pracy dłużej niż 12 miesięcy, najliczniejszą grupę stanowili: Sprzedawca 204 osoby w tym 184 kobiety, Ślusarz 54 osoby w tym 6 kobiet, Bez zawodu 39 osób w tym 23 kobiety. PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 16

Liczba ofert pracy: styczeń-czerwiec 2011r. 3. ANALIZA OFERT PRACY WG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW) 3.1. Oferty pracy według zawodów W I-półroczu 2011 roku ogółem zgłoszono w Powiatowym Urzędzie Pracy 719 ofert pracy (w tym 143 staże, tj. 19,89% ogółu ofert) w 164 zawodach zawartych w klasyfikacji. W tym samym okresie 2010 roku zgłoszono 955 ofert pracy (w tym 350 staży, tj. 36,65% ogółu ofert) w 168 zawodach. Wykres nr 4. Oferty pracy zgłoszone w poszczególnych miesiącach w I półroczu 2011 roku. 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 I II III IV V VI Oferty pracy-ogółem 53 87 128 174 148 129 w tym staże 0 7 28 59 33 16 Strukturę procentową ofert pracy zgłoszonych w I półroczu 2011 roku oraz I półroczu 2010, 2009, 2008, 2007 i 2006 roku w układzie grup wielkich zawodów przedstawia tabela nr 8 oraz graficznie wykres nr 5. Tabela nr 8. Struktura procentowa ofert pracy - grupy wielkie. Nr grupy Nazwa grupy % w latach 2011 2010 2009 2008 2007 2006 1 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 0,70 0,31 0,49 0,38 0,32 0,00 2 Specjaliści 7,09 7,85 11,11 7,94 8,09 9,20 3 Technicy i inny średni personel 7,65 12,98 13,55 16,26 12,77 15,10 4 Pracownicy biurowi 12,80 17,38 19,29 16,77 12,02 14,90 PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 17

Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy Specjaliści Technicy i inny średni personel Pracownicy biurowi Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeo Pracownicy przy pracach prostych 5 Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 23,64 18,53 20,39 15,24 14,26 17,10 6 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 3,20 0,63 0,12 0,51 0,21 0,50 7 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 17,25 10,26 7,45 7,30 14,47 14,50 8 Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 7,65 7,43 4,15 5,89 19,47 14,00 9 Pracownicy przy pracach prostych 20,03 24,61 23,44 29,71 18,40 14,70 Wykres nr 5. Struktura procentowa ofert pracy według grup wielkich w latach 2011-2006. 30,00 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 0,00 2011 2010 2009 2008 2007 2006 Jak wynika z powyższego wykresu w I półroczu 2011 roku nastąpił zdecydowany wzrost ofert pracy w grupie 5 tj. Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy i w grupie 7 tj. Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy. Natomiast analiza ofert pracy według poszczególnych zawodów pokazuje, że największe zapotrzebowanie zgłoszono w I półroczu 2011 roku na zawody: Sprzedawca Pozostali pracownicy obsługi biurowej - (81 ofert), - (37 ofert), PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 18

Lp. Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym - (36 ofert). Należy zauważyć, że w zawodach pracownik biurowy zdecydowaną większość stanowiły oferty stażu dla bezrobotnych. Zawody, w których zgłoszono, co najmniej 10 ofert pracy przedstawia tabela nr 9. Tabela nr 9. Oferty pracy zgłoszone w I-półroczu roku 2011 oraz 2010, 2009, 2008, 2007 i 2006 roku. Nazwa zawodu Liczba ofert pracy 2011 2010 2009 2008 2007 2006 1 Sprzedawca 81 105 111 79 77 85 2 Pozostali pracownicy obsługi biurowej 37 21 5 0 0 0 3 Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 36 48 31 55 53 21 4 Murarz 35 4 6 3 2 1 5 Robotnik budowlany 33 22 24 5 5 7 6 Robotnik gospodarczy 27 54 60 86 53 21 7 Technik prac biurowych 21 106 98 84 77 84 8 Pozostali ogrodnicy 20 0 0 0 0 0 9 Kierowca samochodu ciężarowego 15 18 5 3 5 5 10 Robotnik drogowy 15 41 49 56 37 36 11 Kucharz 14 19 17 13 10 15 12 Dozorca 13 4 2 0 3 1 13 Przedstawiciel handlowy 12 13 5 10 2 2 14 Kierowca samochodu osobowego 11 11 8 12 9 6 15 Pomoc kuchenna 11 2 3 3 1 4 16 Magazynier 10 4 14 17 6 8 17 Pakowacz 10 0 0 1 1 1 W powyższych 17 zawodach zgłoszono 401 ofert pracy, co stanowi 55,77% wszystkich ofert zgłoszonych w I półroczu 2011 roku (dla porównania w I półroczu 2010 r. w 18 zawodach zgłoszono 601 ofert pracy, co stanowiło 62,93% wszystkich ofert zgłoszonych w I półroczu 2010 roku). Analiza ofert pracy według sekcji PKD wskazuje, że największa liczba ofert pracy była zgłaszana przez: handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle - 139 ofert (tj. 19,33%), przetwórstwo przemysłowe - 111 ofert (tj. 15,44%), Budownictwo - 102 oferty (tj. 14,19%) Szczegółowe zestawienie przedstawia załącznik nr 2 (strona 31). PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 19

4. ANALIZA ZAWODÓW NADWYŻKOWYCH I DEFICYTOWYCH 4.1. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych Przez zawód deficytowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Oznacza to, że w badanym okresie było więcej ofert pracy aniżeli zarejestrowanych bezrobotnych. Zawody deficytowe to takie, gdzie wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów jest większy od 1,1. Z analizy rankingu zawodów nadwyżkowych i deficytowych, z uwzględnieniem 38 dużych grup zawodów wynika, że pięć grup zawodów jest deficytowa: Rolnicy produkcji towarowej (kod 61)-wskaźnik intensywności deficytu -1,54, Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni (kod 41) -1,59, Pozostali pracownicy obsługi biura (kod 44) -1,6, Pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki (kod 94) -1,83, Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych(kod 14) -MAX Oznacza to, że jest na nie większe zapotrzebowanie, niż liczba zarejestrowanych bezrobotnych. Szczegółowe zestawienie przedstawia załącznik nr 3 (strona 32). Przeprowadzając analizę należy zwrócić uwagę na zawody, których wskaźnik intensywności deficytu jest maksymalny. Oznacza to, że w ewidencji osób bezrobotnych nie było osób posiadających zawód wskazany przez pracodawcę w ofercie. Maksymalny wskaźnik miało 21 zawodów, które przedstawia Tabela nr 10. Tabela ta zawiera również dane dotyczące liczby ofert pracy zgłoszonych w danym zawodzie. Tabela nr 10. Zawody deficytowe - wskaźnik intensywności deficytu maksymalny. Lp Nazwa zawodu Liczba ofert pracy 1 Pracownik ochrony fizycznej bez licencji 6 2 Cieśla 5 3 Pozostali posłańcy, kurierzy i bagażowi 5 4 Opiekun w domu pomocy społecznej 4 5 Spawacz metodą MAG 4 6 Blacharz 4 7 Betoniarz - zbrojarz 3 8 Serwisant sprzętu komputerowego 3 9 Pozostali kierownicy do spraw innych typów usług gdzie indziej niesklasyfikowani 2 10 Doradca rolniczy 2 11 Specjalista do spraw ubezpieczeń społecznych 2 12 Asystent prawny 2 13 Laborant biochemiczny 2 14 Pozostali urzędnicy do spraw podatków 2 15 Recepcjonista hotelowy 2 16 Pracownik do spraw osobowych 2 17 Pozostali pracownicy usług osobistych gdzie indziej niesklasyfikowani 2 18 Pozostali spawacze i pokrewni 2 PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 20

19 Mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych 2 20 Operator sprzętu ciężkiego 2 21 Pozostałe pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i podobne 2 Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych według 6-cyfrowego kodu zawodów wskazuje, że 21 zawodów na powiatowym rynku pracy, osiągnęło wskaźnik deficytu większy od 1,1. Wykaz tych zawodów wraz z liczbą zgłoszonych ofert pracy w powiecie sanockim przedstawia tabela nr 11. Równocześnie należy zauważyć, że jest to spadek w stosunku do roku ubiegłego, kiedy to liczba zawodów deficytowych wynosiła 25 oraz do roku 2009, kiedy liczba ta wynosiła 23, wynika to z mniejszej liczby zgłoszonych ofert pracy. Tabela nr 11. Zawody deficytowe. Lp Nazwa zawodu Wskaźnik intensywności nadwyżki zawodów Liczba ofert pracy 1 Pozostali ogrodnicy 20 20 2 Recepcjonista 4 4 3 Sortowacz - brakarz szkła 4 4 4 Pozostali pracownicy obsługi biurowej 3,7 37 5 Pomoc krawiecka 3 3 6 Dozorca 2,17 13 7 Grafik komputerowy multimediów 2 2 8 Wychowawca w placówkach oświatowych, wychowawczych i opiekuńczych 2 4 9 Pisarz 2 2 10 Fakturzystka 2 2 11 12 Pozostali pracownicy obsługi biura gdzie indziej niesklasyfikowani Pozostali mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych 2 6 2 2 13 Pomocnik piekarza 2 2 14 Pomoc kuchenna 1,83 11 15 Robotnik gospodarczy 1,8 27 16 Przedstawiciel handlowy 1,71 12 17 Technik handlowiec 1,67 5 18 Operator koparki 1,5 3 19 Agent ubezpieczeniowy 1,33 4 20 Pakowacz 1,25 10 21 Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 1,2 36 PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 21

Należy podkreślić fakt, że nie wszyscy pracodawcy poszukują pracowników za pośrednictwem Urzędu Pracy. Ponadto część osób posiadających wysokie kwalifikacje, na które istnieje duże zapotrzebowanie na rynku pracy, poszukuje zatrudnienia na własną rękę. Wykres nr 6 przedstawia zawody deficytowe w zestawieniu z liczbą zarejestrowanych bezrobotnych i zgłoszonych ofert pracy w danym zawodzie. PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 22

Pozostali ogrodnicy Recepcjonista Sortowacz - brakarz szkła Pozostali pracownicy obsługi biurowej Pomoc krawiecka Dozorca Grafik komputerowy multimediów Wychowawca w placówkach oświatowych, wychowawczych i opiekuoczych Pisarz Fakturzystka Pozostali pracownicy obsługi biura gdzie indziej niesklasyfikowani Pozostali mechanicy maszyn i urządzeo rolniczych i przemysłowych Pomocnik piekarza Pomoc kuchenna Robotnik gospodarczy Przedstawiciel handlowy Technik handlowiec* Operator koparki Agent ubezpieczeniowy Pakowacz Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym Wykres nr 6. Zawody deficytowe liczba bezrobotnych w I-półroczu 2011 roku. 40 37 36 35 30 27 30 25 20 15 10 5 0 20 4 4 1 1 1 10 3 1 13 6 2 4 2 1 2 1 2 1 6 3 2 1 2 1 11 6 15 12 7 5 3 3 2 4 3 10 8 Liczba ofert pracy Liczba zarejestrowanych bezrobotnych PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 20

Przez zawód zrównoważony należy rozumieć zawód, na który występuje na danym rynku pracy takie samo zapotrzebowanie jak liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Zawody zrównoważone to takie, gdzie wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów zawiera się w przedziale od 0,9 do 1,1. Z ranking zawodów nadwyżkowych i deficytowych, z uwzględnieniem 38 dużych grup zawodów wynika, że grupa Ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych (kod 96), wskaźnik intensywności deficytu 1, to zawody zrównoważone, czyli charakteryzuje się wskaźnikiem intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów w przedziale od 0,9 do 1,1. Pozostałe grupy zawodów według kodu 2-cyfrowego są nadwyżkowe na rynku pracy. Ponadto w większości stanowią grupy, na które zapotrzebowanie na rynku pracy jest znikome lub wynosi zero. Należą do nich zawody z dużych grup: Kierownicy do spraw zarządzania i handlu (kod 12), Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołóstwie (kod 92), Pracownicy opieki osobistej i pokrewni (kod 53), Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni (kod 11). Szczegóły w załączniku nr 3 (strona 32). Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych według 6-cyfrowego kodu zawodów wskazuje, że 17 zawodów na powiatowym rynku pracy, osiągnęło wskaźnik deficytu większy od 0,9 i mniejszy od 1,1 czyli są zawodami w równowadze. Wykaz tych zawodów oraz liczbę ofert pracy zgłoszonych w danym zawodzie w powiecie sanockim przedstawia tabela nr 12. Tabela nr 12. Zawody zrównoważone. Lp Nazwa zawodu Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów Liczba ofert pracy 1 Robotnik drogowy 1 15 2 Murarz 1 35 3 Kierownik działu produkcji 1 1 4 Pozostali nauczyciele szkół podstawowych 1 1 5 Lektor języka angielskiego 1 1 6 Muzealnik 1 2 7 Opiekunka dziecięca 1 4 8 Asystent osoby niepełnosprawnej 1 1 9 Asystent do spraw księgowości 1 2 10 Pozostali kucharze 1 1 11 Kosmetyczka 1 2 12 Technik usług kosmetycznych 1 1 13 Elektromechanik 1 1 14 Operator spycharki 1 1 15 Operator pilarek do pozyskiwania tarcicy 1 2 16 Monter mebli 1 1 17 Monter wyrobów z tworzyw sztucznych 1 1 PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 21

Przez zawód nadwyżkowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Zawody nadwyżkowe to takie, gdzie wskaźnik deficytowości (nadwyżki) zawodów jest mniejszy od 0,9. Z pośród 629 zawodów funkcjonujących na rynku pracy Powiatu Sanockiego 532 czyli 84,58% to zawody nadwyżkowe. Z tej liczby zawodów 465 czyli 87,41% zawodów, to zawody, w których nie wpłynęła ani jedna oferta pracy. Zawody nadwyżkowe, w których zgłoszono, co najmniej jedną ofertę pracy wraz z liczbą zgłoszonych ofert pracy oraz liczbą zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie przedstawia tabela nr 13. Tabela nr 13. Zawody nadwyżkowe. Lp. Nazwa zawodu Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów oferty pracy Liczba osób bezrobotnych 1 Pozostali operatorzy urządzeń do obróbki drewna 0,8571 6 7 2 Technik prac biurowych 0,84 21 25 3 Kierowca samochodu osobowego 0,7857 11 14 4 Sekretarka 0,75 3 4 5 Operator pras w produkcji drzewnej 0,75 3 4 6 Kierowca operator wózków jezdniowych 0,75 3 4 7 Robotnik budowlany 0,7174 33 46 8 Pozostali pracownicy administracyjni i sekretarze biura zarządu 0,7143 5 7 9 Kasjer handlowy 0,6667 6 9 10 Mechanik samochodów osobowych 0,6667 6 9 11 Fizjoterapeuta 0,625 5 8 12 Elektryk 0,6 3 5 13 Inżynier mechanik - środki transportu 0,5 1 2 14 Specjalista do spraw sprzedaży 0,5 1 2 15 Technik drogownictwa 0,5 1 2 16 Technik elektryk 0,5 1 2 17 Bibliotekarz 0,5 1 2 18 Kelner 0,5 3 6 19 Stolarz budowlany 0,5 1 2 20 Monter instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody 0,5 1 2 21 Pozostali monterzy instalacji i urządzeń sanitarnych 0,5 1 2 22 Technolog robót wykończeniowych w budownictwie 0,5 5 10 23 Frezer 0,5 2 4 24 Pozostali monterzy gdzie indziej niesklasyfikowani 0,5 1 2 25 Kierowca samochodu ciężarowego 0,4839 15 31 26 Specjalista do spraw marketingu i handlu 0,4 4 10 27 Kierowca samochodu dostawczego 0,4 2 5 28 Kucharz 0,3889 14 36 29 Sprzedawca 0,3767 81 215 30 Barman 0,375 6 16 PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 22

31 Robotnik placowy 0,375 6 16 32 Magazynier 0,3571 10 28 33 Pozostali specjaliści z dziedziny prawa gdzie indziej niesklasyfikowani 0,3333 1 3 34 Ratownik medyczny 0,3333 1 3 35 Księgowy 0,3333 5 15 36 Lakiernik 0,3333 1 3 37 Lakiernik wyrobów drzewnych 0,3333 1 3 38 Hutnik - dmuchacz szkła 0,3333 1 3 39 Technik geodeta 0,25 2 8 40 Drwal / pilarz drzew 0,25 1 4 41 Hydraulik 0,25 2 8 42 Tokarz w metalu 0,25 2 8 43 Sprzątaczka biurowa 0,25 6 24 44 Robotnik magazynowy 0,25 1 4 45 Kucharz małej gastronomii 0,2353 4 17 46 Pielęgniarka 0,2308 6 26 47 Fryzjer 0,2258 7 31 48 Operator obrabiarek sterowanych numerycznie 0,2222 2 9 49 Piekarz 0,2083 5 24 50 Robotnik leśny 0,2 2 10 51 Pozostali stolarze meblowi i pokrewni 0,2 1 5 52 Kierowca autobusu 0,2 1 5 53 Stolarz 0,1923 5 26 54 Technik masażysta 0,1667 1 6 55 Stolarz meblowy 0,1667 2 12 56 Krawiec 0,15 3 20 57 Blacharz samochodowy 0,1429 1 7 58 Konserwator części 0,1429 1 7 59 Mechanik pojazdów samochodowych 0,1282 5 39 60 Malarz budowlany 0,125 1 8 61 Pedagog 0,1111 1 9 62 Technik żywienia i gospodarstwa domowego 0,0769 1 13 63 Specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych 0,0556 1 18 64 Szwaczka 0,0556 1 18 65 Kulturoznawca 0,0385 1 26 66 Technik budownictwa 0,0345 1 29 67 Ślusarz 0,0156 1 64 Pierwsze pozycje powyższej tabeli przedstawiają zawody nadwyżkowe o wskaźniku intensywności nadwyżki zawodu bliskim 0,9 czyli bliskim dolnej granicy określającej przedział zawodów zrównoważonych. Istotnym jest jednak to, że w zawodach tych zgłoszono większą liczbę ofert pracy, to też zgłoszenie pojedynczych ofert pracy nie zmieni pozycji tych zawodów w rankingu. Przyjmując następujące założenia w celu dokonania podziału zawodów według poziomu wykształcenia: PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 23

wykształcenie wyższe - grupy wielkie 1 i 2, wykształcenie średnie - grupy wielkie 3, 4 i 5, wykształcenie zasadnicze zawodowe - grupy wielkie 6,7,8 i 9. w Tabeli 14 przedstawiono strukturę zawodów zarejestrowanych bezrobotnych według poziomu wykształcenia natomiast w Tabeli 15 strukturę bezrobotnych według poziomu wykształcenia. Tabela 14. Struktura zawodów według poziomu wykształcenia w powiecie sanockim w I połowie roku 2011. poziom wykształcenia zawody ogółem deficytowe równoważne nadwyżkowe wyższe 162 21 4 137 średnie techniczne 178 30 6 142 zasadnicze zawodowe 288 29 7 252 bez zawodu 1 - - 1 razem zawodów 100% 12,72% 2,70% 84,58% 629 80 17 532 Z analizy powyższego wynika, że zawody deficytowe stanowiły 12,72% wszystkich zawodów. Zawody nadwyżkowe stanowiły 84,58% wszystkich zawodów. Spośród nich największą grupą zarejestrowanych bezrobotnych były osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (patrz Tabela 15). Tabela 15. Struktura bezrobotnych według poziomu wykształcenia w powiecie sanockim w I połowie roku 2011. poziom wykształcenia Liczba bezrobotnych - zawody ogółem deficytowe równoważne nadwyżkowe wyższe 368 4 5 359 średnie techniczne 817 43 11 763 zasadnicze zawodowe 1010 57 53 900 bez zawodu 503 - - 503 razem zawodów 100% 3,85% 2,56% 93,59% 2698 104 69 2525 PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 24

5. WNIOSKI W oparciu o sporządzony ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych, analizę napływu bezrobotnych oraz ofert pracy zgłoszonych w PUP w Sanoku nasuwają się następujące spostrzeżenia i wnioski: Nastąpiła stabilizacja stopy procentowej na poziomie 13% -14%, z tendencją spadkową w okresach letnich i wzrostem w okresach zimowych. Wskaźnik procentowego udziału kobiet w ogólnej liczbie zarejestrowanych bezrobotnych po tendencji spadkowej w latach poprzednich, ponownie wzrasta (2010-50,34%, 2011-54,09%). Utrzymujący się od kilku lat wśród zarejestrowanych bezrobotnych stały wzrost procentowego udziału bezrobotnych legitymujących się zawodem z grupy ósmej klasyfikacji zawodów tj. Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń zatrzymał się w 2009 i maleje od 2010, natomiast utrzymuje się wzrost grupy drugiej Specjaliści. Od 2009 sukcesywnie wzrasta również procentowy udział bezrobotnych w zawodzie z grupy 5 Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy. Na koniec I-półrocza 2011 ponownie wzrósł procentowy udział osób zarejestrowanych powyżej 12 miesięcy do ogółu bezrobotnych do 31,19% (I-półrocze 2009-21,22%, I-półrocza 2010-27,86%). W dalszym ciągu największą grupę zawodową wśród pozostających bez pracy stanowią bezrobotni nieposiadający zawodu. Osoby te znacznie częściej tracą pracę. W I półroczu 2011 r. zarejestrowało się 774 takie osoby co stanowi 16,00% wszystkich rejestrujących się, wśród których kobiety stanowiły 57,75%. W stosunku do lat poprzednich nastąpił dalszy spadek procentowego wskaźnika liczby osób rejestrujących się bez zawodu z 24,15% na 30.06.2008, 16,33% na 30.06.2010 do 16,00% w 2011 r. Co wskazuje iż działania w zakresie szkolenia osób bezrobotnych nieposiadających zawodu, przynosi pozytywny efekt. W trudnej sytuacji na rynku pracy są również sprzedawcy (dotyczy to bezrobotnych deklarujących posiadanie tego zawodu - zawód wyuczony lub wykonywany).w tej grupie 88,5 % to kobiety. Dodać należy równocześnie, że liczba ofert skierowana do tej grupy bezrobotnych jest duża (81 ofert), ale również napływ do ewidencji bezrobotnych w I półroczu 2011 roku tej grupy zawodowej był duży(215 osób). Wskazuje to na częste zmiany zatrudnienia na tych stanowiskach pracy. Wśród młodych osób rejestrujących się w okresie 12 miesięcy od ukończenia szkoły znaczną liczbę stanowią osoby posiadające zawody, w których kształcą szkoły z naszego powiatu. W okresie I go półrocza 2011 roku na rynek pracy powiatu sanockiego nastąpiło pogłębienie nierównowagi między podażą pracowników a popytem w przekroju zawodowym. Notuje się wyraźną przewagę liczby zawodów nadwyżkowych w stosunku do zawodów deficytowych, sytuacja ta w okresie sprawozdawczym tj. I półroczu 2010 nieznacznie się polepszyła. Liczba zawodów deficytowych zwiększyła się z 70 do 80, ale zawodów w równowadze się zmniejszyła z 20 do 17, niestety również wzrosła liczba zawodów nadwyżkowych z 510 do 532. Wykres nr 7 przedstawia tę sytuację w I półroczu 2011 roku natomiast wykres nr 8 w latach 2003 2011. PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 25

Wykres nr 7. Zawody deficytowe i nadwyżkowe w I półroczu 2011 roku. Zawody deficytowe i nadwyżkowe - I półrocze 2011 rok 600 500 400 300 465 Brak ofert pracy Jedna oferta pracy Wiecej ofert pracy MAX - jedna oferta pracy MAX - więcej ofert pracy 200 100 0 21 38 21 zawody deficytowe 10 zawody zrównoważone 29 7 38 zawody nadwyżkowe PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 26

I półrocze 2003 roku 2003 rok I półrocze 2004 roku 2004 rok I półrocze 2005 roku 2005 rok I półrocze 2006 roku 2006 rok I półrocze 2007 roku 2007 rok I półrocze 2008 roku 2008 rok I półrocze 2009 roku 2009 rok I półrocze 2010 roku 2010 rok I półrocze 2011 roku 486 490 534 496 448 502 492 510 569 581 563 556 547 555 574 555 532 Wykres nr 8. Zawody deficytowe i nadwyżkowe w latach 2003-2011. 700 Zawody deficytowe i nadwyżkowe w latach 2003-2010 Zawody deficytowe Zawody zrównoważone Zawody nadwyżkowe 600 500 400 300 200 100 30 27 12 82 100 61 24 27 94 83 21 98 28 24 16 25 73 84 76 86 15 53 23 74 18 20 20 11 56 69 70 63 17 80 0 Duża liczba ofert pracy skierowana jest do osób posiadających niskie kwalifikacje zawodowe, co powoduje to, że bezrobotni bez zawodu, mimo, że stanowią największą PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 27

grupę ogółu zarejestrowanych (16,00%) oraz stanowią największą grupę osób noworejestrujących się (18,64%). Świadczy to o duże mobilności tej grupy osób. Miejsca pracy w znaczącym odsetku generowane są przez: - handel hurtowy i detaliczny, - administrację publiczna, - przetwórstwo przemysłowe. Spora część ofert pracy dotyczy stanowisk przy pracach prostych i niewymagających specjalnych kwalifikacji, wystarczy przeszkolić potencjalnych pracowników. Z analizy zawodów deficytowych i nadwyżkowych oraz w oparciu o statystykę rynku pracy nie jest w stanie określić rzeczywistej skali zjawiska. Wynika to z faktu, że nie wszystkie wolne miejsca pracy są zgłaszane przez pracodawców do Urzędu Pracy. PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 28

6. ANEKS STATYSTYCZNY Załącznik nr 1. Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie sanockim w I półroczu 2011 roku według grup dużych. Lp Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Wskaźnik długotrwałego bezrobocia 1 "13" Kierownicy do spraw produkcji i usług 0,75 2 "96" Ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych 0,6024 3 "91" Pomoce domowe i sprzątaczki 0,593 4 "94" Pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki 0,5714 5 "62" Leśnicy i rybacy 0,5682 6 "44" Pozostali pracownicy obsługi biura 0,55 7 "12" Kierownicy do spraw zarządzania i handlu 0,5 8 "61" Rolnicy produkcji towarowej 0,4857 9 "81" Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 0,4628 10 "52" Sprzedawcy i pokrewni 0,4438 11 "53" Pracownicy opieki osobistej i pokrewni 0,4412 12 "73" Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni 0,44 13 "82" Monterzy 0,4375 14 "72" Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 0,4063 15 "75" 16 "41" 17 "14" 18 "92" Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie 0,4027 19 "93" Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 0,3992 20 "83" Kierowcy i operatorzy pojazdów 0,3679 21 "74" Elektrycy i elektronicy 0,3514 22 "51" Pracownicy usług osobistych 0,3435 23 "71" Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) 0,3306 24 "43" Pracownicy do spraw finansowo-statystycznych i ewidencji materiałowej 0,4 0,4 0,4 0,3115 25 "33" Średni personel do spraw biznesu i administracji 0,3113 26 "42" Pracownicy obsługi klienta 0,2973 27 "54" Pracownicy usług ochrony 0,2727 28 "22" Specjaliści do spraw zdrowia 0,2619 PUP Sanok Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych Strona 29