Arbitraż i spory z zakresu własności intelektualnej dr Iga Bałos Krakowska Akademia im. A. Frycza Modrzewskiego Kancelaria Rzeczników Patentowych LOGOPROTECT e-mail: igabalos@vp.pl Warszawa, 13. października 2015 r.
Arbitraż ( )polega na tym, że zwaśnione strony zgodnie wskazują osobę trzecią, która ma wydać wyrok rozstrzygający ich spór. A.W. Wiśniewski, Międzynarodowy arbitraż handlowy w Polsce, Warszawa 2011, s. 29
CO DAJE wyrok arbitrażowy?
art. 1212 KPC 1. Wyrok sądu polubownego lub ugoda przed nim zawarta mają moc prawną na równi z wyrokiem sądu lub ugodą zawartą przed sądem po ich uznaniu przez sąd albo po stwierdzeniu przez sąd ich wykonalności.
Argumenty ZA tempo postępowania kwalifikacje arbitrów poufność postępowania przyszłe relacje między stronami rozstrzyganie sporów o charakterze międzynarodowym koszt postępowania
Czynniki hamujące brak wiedzy o istnieniu trybu postępowania arbitrażowego niewłaściwe wyobrażenie o arbitrażu obawa przed mało precyzyjnymi regułami postępowania preferowanie zasad procedury cywilnej obawa przed treścią orzeczenia obawa przed brakiem apelacji ograniczona zdatność arbitrażowa sporów tzw. postępowanie postarbitrażowe (NOWE PRZEPISY!!)
Porównanie kosztów B. Gessel-Kalinowska vel Kalisz, R. Morek (red.), e-przegląd Arbitrażowy, nr 3 (lato) 2011 r., s. 12
TARYFA OPŁAT za czynności Sądu Arbitrażowego przy Stowarzyszeniu Inżynierów Doradców i Rzeczoznawców w Warszawie (obowiązuje od 1 lutego 2015 r.) 1. Wysokość opłaty arbitrażowej uzależniona jest od wartości przedmiotu sporu i wynosi odpowiednio: a. przy wartości przedmiotu sporu do 1.000.000 zł wynosi 40.000 zł, b. przy wartości przedmiotu sporu od 1.000.001 zł do 10.000.000 zł wynosi 40.000 zł + 0.9% od kwoty przekraczającej wartość 1.000.000 zł, 6 c. przy wartości przedmiotu sporu od 10.000.001 zł do 100.000.000 zł wynosi 121.000 zł + 0,3 % od kwoty przekraczającej wartość 10.000.000 zł, d. przy wartości przedmiotu sporu powyżej 100.000.000 zł wynosi równowartość 391.000 zł + 0,1% od kwoty przekraczającej 100.000.000 zł. 2. Wysokość opłaty arbitrażowej nie może przekroczyć 500.000 zł. 3. Opłatę arbitrażową pobiera się także od pozwu wzajemnego i od zarzutu potrącenia w wysokości określonej w punkcie 1.
Co może pójść nie tak? art. 1214 KPC 3. Sąd odmawia uznania albo stwierdzenia wykonalności wyroku sądu polubownego lub ugody przed nim zawartej, jeżeli: 1) według przepisów ustawy spór nie może być poddany pod rozstrzygnięcie sądu polubownego, 2) uznanie lub wykonanie wyroku sądu polubownego lub ugody przed nim zawartej byłoby sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej (klauzula porządku publicznego).
Czy dany spór NADAJE SIĘ DO ARBITRAŻU?
Zdatność arbitrażowa sporu WŁAŚCIWOŚĆ SPORU wynikająca z przepisów prawa, która powoduje, że może on zostać poddany pod rozstrzygnięcie sądu polubownego.
Zdatność arbitrażowa według polskiego KPC
Ugoda sądowa w KPC Art. 184. Sprawy cywilne, których charakter na to zezwala, mogą być uregulowane drogą ugody zawartej przed wniesieniem pozwu. Sąd uzna ugodę za niedopuszczalną, jeżeli jej treść jest niezgodna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa.
Ugoda materialnoprawna czyli umowa ugody w KC
Ustawowe wyłączenia zdatności ugodowej spory z zakresu ubezpieczeń społecznych (art. 477 12 KPC) spory dotyczące uznania postanowień wzorca umowy za niedozwolony (art. 479 41 KPC)
Spory rozstrzygane w drodze arbitrażu zasądzenie świadczenia ustalenie prawa ustalenie stosunku prawnego ukształtowanie stosunku prawnego
UWAGA spory związane z branżą budowlaną
Na co zwrócić uwagę? czy wszystkie potencjalne strony sporu wyraziły zgodę na arbitraż? czy przepisy nie przewidują wyłącznej właściwości danego organu przy rozstrzyganiu sporu? zwłaszcza w przypadku inwestycji międzynarodowych: co na temat rozstrzygania sporów jest w umowie z zamawiającym? tryb zawarcia umowy (np. w drodze przetargu w związku z PZP) nie przekreśla arbitrażu
DLACZEGO I KIEDY ARBITRAŻ w sporach z zakresu własności intelektualnej?
Zestawienie opracowane przez Naczelnika Statystyki Ministerstwa Sprawiedliwości
Zestawienie opracowane przez Naczelnika Statystyki Ministerstwa Sprawiedliwości
Zestawienie opracowane przez Naczelnika Statystyki Ministerstwa Sprawiedliwości
Dane dotyczące Polski (ICC 2008) 16. miejsce w kategorii najczęściej występujące strony 15. miejsce narodowość arbitrów 11. miejsce najczęściej wybierane miejsce arbitrażu 9. miejsce wybierany język (w 2006 4!!) 8. najczęściej wybierane prawo
spory z zakresu PRAWA AUTORSKIEGO
SPORY O PRAWA OSOBISTE spory o ustalenie autorstwa spory dotyczące udziału w prawie wspólnym spory związane z wykonywaniem praw osobistych (m.in. spory dotyczące nadzoru autorskiego) UWAGA: wyłączna właściwość Prezesa UZP i KIO spory dotyczące umowy o stworzenie utworu GRANICE!!
SPORY O PRAWA MAJĄTKOWE spory dotyczące umów o korzystanie z utworu (treść stosunku prawnego; zakres korzystania; wynagrodzenie; zgoda na przenoszenie praw na osoby trzecie etc.) spory dotyczące umów przenoszących prawa spory dotyczące umowy o stworzenie utworu nie ma znaczenia czy chodzi o umowę o dzieło czy o pracę
spory z zakresu WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ na przykładzie sporów dotyczących patentu
Podstawowe rodzaje sporów z zakresu własności przemysłowej na przykładzie patentu dotyczące umów o przeniesienie patentu dotyczące umów o korzystanie z opatentowanego wynalazku dotyczące ważności patentu dotyczące prawa do patentu dotyczące autorstwa wynalazku
Sprawy dotyczące patentu (i wynalazku) rozpatrywane w trybie cywilnym Sprawy o: prawo do autorstwa wynalazku ustalenie prawa do patentu wynagrodzenie za korzystanie z wynalazku odszkodowanie za przejście na SP prawa do patentu naruszenie patentu stwierdzenie prawa korzystania z wynalazku przeniesienie patentu, uzyskanego przez osobę nieuprawnioną
Spory dotyczące patentu rozstrzygane w trybie postępowania spornego
Spory dotyczące patentu (wynalazku) rozstrzygane w trybie postępowania spornego unieważnienie patentu udzielenie licencji przymusowej na korzystanie z wynalazku zmiana decyzji o udzieleniu licencji przymusowej stwierdzenie wygaśnięcia patentu na wynalazek dotyczący materiału biologicznego lub jego użycia
Zdatność arbitrażowa sporów dotyczących patentu Zasady jak w Polce, ale wynikające wprost z przepisów. Art. L615-17 Kodeksu własności intelektualnej ustanawia w sporach dotyczących patentów właściwość trybunałów wielkiej instancji precyzując, że nie wyłącza to możliwości poddania sporu pod arbitraż na zasadach wynikających z art. 2059 i 2060 KC. Zdatność arbitrażową posiadają spory dotyczące praw, którymi strony mogą swobodnie rozporządzać.
Zdatność arbitrażowa sporów dotyczących patentu Zasady o wiele bardziej liberalne niż w Polsce Tytuł 35 294 Kodeksu Stanów Zjednoczonych Ameryki dopuszcza arbitraż w sporach dotyczących patentu w tym także jego ważności. Arbitraż dot. ważności patentu: skutek jedynie inter partes, obowiązek zamieszczenia informacji w rejestrze.
Zdatność arbitrażowa sporów dotyczących patentu Zasady najbardziej liberalne W zasadzie nie ma ograniczeń zdatności arbitrażowej sporów dotyczących patentu. Wyrok sądu arbitrażowego jest podstawą do zmiany treści rejestru, z unieważnieniem patentu włącznie.
spory dotyczące KNOW-HOW
korzystanie z know-how (np. warunki umowy) kwestie dotyczące nieopatentowych wynalazków szkody powstałe w wyniku ujawnienia informacji objętej tajemnicą
spory z zakresu NIEUCZCIWEJ KONKURENCJI
Spory powstałe w związku z: naruszaniem niezarejestrowanych oznaczeń nieuczciwą reklamą podrabianiem produktu lub usługi utrudnianiem dostępu do rynku naruszeniem tajemnicy przedsiębiorstwa rozpowszechnianiem nieprawdziwych informacji nakłanianiem pracowników konkurenta do nielojalnego postępowania
Opis badania Badanie ankietowe wykonane dzięki Adresaci ankiet: rzecznicy patentowi Ilość wypełnionych ankiet: 91 Publikacja wyników: I. Bałos, O potrzebie utworzenia stałego sądu polubownego do spraw własności intelektualnej, Przegląd Prawa Handlowego, nr 2/2014, s. 51 i n.
Zalety utworzenia stałego sądu polubownego przy Urzędzie Patentowym popularyzacja arbitrażu zwrócenie uwagi, że arbitraż w sporach z zakresu własności przemysłowej jest możliwy wiarygodność dla podmiotów zagranicznych przewaga stałego sądu nad arbitrażem ad hoc dostęp do ekspertów technicznych oraz wyspecjalizowanych prawników
DZIĘKUJĘ..zwłaszcza za ewentualne pytania!