Zespół Szkół Ogólnokształcących i Technicznych Nr 13 w Toruniu Przedmiotowy System Oceniania BIOLOGIA Rok szkolny 2018/2019 Toruń 2018
Spis treści i podstawa prawna 1. Cele 2. Formy realizacji celów 3. Ocenianie Kształtujące 4. Kryteria oceniania 5. Wymagania edukacyjne 6. Dostosowanie zasad przedmiotowego oceniania z BIOLOGII do możliwości uczniów ze specyficznymi wymaganiami edukacyjnymi 7. Ustalenie oceny śródrocznej i końcowo rocznej 8. Tryb zgłaszania nieprzygotowania do zajęć 9. Zasady współpracy między nauczycielem a uczniem 10. Przestrzeganie regulaminu pracowni przedmiotowej 11. Sposoby informowania rodziców(prawnych opiekunów) Zasady przedmiotowego systemu oceniania postępów edukacyjnych uczniów Zespołu Szkół Ogólnokształcących i Technicznych Nr13 w Toruniu jest oparty na: Ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw ( rozdział 3a) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 czerwca r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobów oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych Statucie Szkoły.
I. CELE Celem systemu oceniania wewnątrzszkolnego jest: 1. rozpoznanie przez nauczycieli poziomu i postępów w opanowaniu przez uczniów wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań edukacyjnych wynikających z realizowanego przez nauczyciela programu nauczania, 2. poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie, 3. motywowanie ucznia do systematycznej pracy, samokontroli i samooceny, 4. zobiektywizowanie oceny szkolnej, 5. dostarczenie rodzicom informacji o postępach, trudnościach i specjalnych uzdolnieniach ucznia, 6. umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktycznowychowawczej. II. FORMY REALIZACJI CELÓW 1. Sprawdziany. 2. Kartkówki. 3. Testy sprawdzające. 4. Prace domowe. 5. Aktywność ucznia na lekcji. 6. Praca w grupach. 7. Dodatkowe zadania na sprawdzianie. 8. Odpowiedzi ustne. 9. Udział w konkursach i olimpiadach przedmiotowych. III. OCENIANIE KSZTAŁTUJĄCE Nauczyciel biologii stosuje zasady oceniania kształtującego w procesie dydaktycznym: 1. Określa cele lekcji i formułują je w języku zrozumiałym dla ucznia.
2. Ustala wraz z uczniami kryteria oceniania, czyli to, co będzie brane pod uwagę przy ocenie ucznia. 3. Stosują efektywną informację zwrotną: a) Wyszczególnienie i docenienie dobrych elementów pracy ucznia; b) Odnotowanie tego, co wymaga poprawie lub dodatkowej pracy ze strony ucznia; c) Wskazówki, w jaki sposób uczeń powinien poprawić tę konkretną pracę; d) Wskazówki, w jakim kierunku uczeń powinien pracować dalej. 4. Buduje atmosferę uczenia się, pracując z uczniami i rodzicami. 5. Formułuje pytania kluczowe. 6. Zadaje pytania angażujące ucznia w lekcje. 7. Stosuje samoocenę i ocenę koleżeńską. IV. KRYTERIA OCENIANIA 1. Ocenianie bieżące dokonywane jest przy zastosowaniu stopni szkolnych wpisywanych do dziennika według następującej skali ocen: Celujący (6) bardzo dobry (5) dobry (4) dostateczny (3) dopuszczający (2) niedostateczny (1) 2. Ocenianie powinno być rzetelne, obiektywne i przyjazne. 3. Ocenie podlegają wszystkie formy aktywności ucznia. 4. Ocena jest jawna dla ucznia i rodzica ( opiekuna prawnego). 5. Przy ocenach bieżących dopuszcza się stosowanie + i -. 6. Ocenianie jest punktowane, a punkty przeliczane na oceny według skali: a) 91% -100% -ocena bardzo dobra; b) 76% -90% -ocena dobra; c) 51% -75% -ocena dostateczna; d) 31% -50% -ocena dopuszczająca; e) 0% -30% -ocena niedostateczna
7. Wiedza ponadprogramowa zdobyta przez ucznia samodzielnie lub w ramach przygotowania się do olimpiady/konkursu jest nagradzana oceną celującą. 8. Oceny wpisuje się do dziennika lekcyjnego/dziennika elektronicznego i podaje do wiadomości uczniom. 9. Nauczyciel wystawiający ocenę informuje ucznia o brakach dotyczących wiadomości i umiejętności oraz o możliwościach ich uzupełnienia i poprawy oceny. 10. Poszczególnym formom aktywności przyporządkowano wagi od 1 do 3: Praca klasowa/sprawdzian waga 3; Kartkówka waga 2; Praca domowa waga 1; Aktywność waga 1; Praca w grupach waga 1; Dodatkowe zadanie na sprawdzianie waga 3; Odpowiedz ustna waga 2; Udział w konkursach, olimpiadach waga 3. Sprawdziany 1. Sprawdzian pisemny (45 min) planuję się po zakończeniu każdego działu lub w jego trakcie jeżeli obejmuje on dużą partię materiału. 2. Sprawdzian pisemny poprzedzony jest lekcją powtórzeniową z przypomnieniem wymagań programowych obowiązujących na sprawdzianie. 3. Każdy sprawdzian może składać się z zadań zamkniętych i otwartych oraz zadania dodatkowego na ocenę dodatkową. Każdy sprawdzian zawiera zadania z różnych poziomów wymagań. 4. Nauczyciel informuje uczniów o planowanym sprawdzianie z tygodniowym wyprzedzeniem. 5. Nauczyciel ma prawo przerwać prace pisemną uczniowi, grupie lub całej klasie, jeżeli stwierdzi na podstawie zachowania ucznia lub uczniów niesamodzielność pracy oraz korzystanie z niedozwolonych pomocy dydaktycznych. Stwierdzenie tego faktu jest podstawą do ustalenia bieżącej oceny niedostatecznej bez możliwości poprawy.
6. W przypadku nieobecności ucznia na pracy klasowej z przyczyn losowych (dłuższa- min tygodniowa, nieobecność usprawiedliwiona) lub w związku z udziałem w zawodach lub zgrupowaniach sportowych ( dłuższa nieobecność- min tygodniowa) uczeń powinien napisać ją w terminie dwutygodniowym od powrotu do szkoły lub trzytygodniowym jeśli jest uczniem Szkoły Mistrzostwa Sportowego. Nieobecność ucznia na pracy klasowej zaznacza się nb, w miejsce którego wpisuje się ocenę uzyskaną w wyznaczonym terminie. Jeśli uczeń otrzyma ocenę niedostateczną w wyznaczonym terminie przysługuje mu jeszcze termin poprawkowy (dwa tygodnie od wpisania oceny). 7. W przypadku nieobecności nieusprawiedliwionej bądź ucieczki z lekcji, uczniowi przysługuje jedynie termin poprawkowy. Niewywiązanie się z terminu dwutygodniowego skutkuje oceną niedostateczną. 8. Nauczyciel jest zobowiązany do sprawdzenia sprawdzianu i poinformowania uczniów o uzyskanych ocenach w terminie nie dłuższym niż dwa tygodnie. 9. Zadania ze sprawdzianu omawiane są przez nauczyciela na lekcji. 10. Każdy sprawdzian napisany na ocenę niedostateczną uczeń ma prawo poprawić (tylko jeden raz) w terminie ustalonym wspólnie z nauczycielem w ciągu 2 tygodni od wpisania ocen do dziennika. 11. Uczeń, który ze sprawdzianu uzyskał ocenę wyższą od niedostatecznej ma prawo jeden raz do jej poprawy w formie pisemnej w terminie ustalonym z nauczycielem, jednak nie późniejszym niż 2 tygodnie od wpisania ocen ze sprawdzianu. 12. Ocena z poprawy jest wpisywana do dziennika elektronicznego w miejsce oceny ze sprawdzianu. Ocena z poprawy zastępuje ocenę ze sprawdzianu otrzymaną w pierwszym terminie nawet jeśli uczeń otrzymał ocenę gorszą. 13. Uczeń i rodzic mają prawo do wglądu pracy pisemnej. Kartkówki 1. Mają na celu szybkie sprawdzenie wiadomości zarówno teoretycznych jak i praktycznych oraz kontrolę samodzielności pracy domowej ( 10 20 minutowe). 2. Obejmują zakres wiadomości i umiejętności z 2 3 ostatnich lekcji. 3. Nauczyciel ma prawo przerwać pisanie kartkówki uczniowi, grupie lub całej klasie, jeżeli stwierdzi na podstawie zachowania ucznia lub uczniów niesamodzielność pracy oraz korzystanie z niedozwolonych pomocy
dydaktycznych. Stwierdzenie tego faktu jest podstawą do ustalenia bieżącej oceny niedostatecznej. Odpowiedzi ustne: 1. Zakres odpowiedzi obejmuje wiadomości i umiejętności z danego działu. 2. Ocena z odpowiedzi ustnej nie podlega poprawie. 3. Pytania, na które udzielana jest odpowiedź powinna obejmować różne poziomy wymagań. 4. Ocena z odpowiedzi jest jawna i uzasadniona przez nauczyciela na bieżąco. 5. Maksymalna ocena jaką może otrzymać uczeń z odpowiedzi ustnej to bardzo dobry. Praca domowa: 1. Praca domowa podlega ocenie, brak pracy domowej skutkuje oceną niedostateczną 2. Ocena z pracy domowej nie podlega poprawie. 3. Brak zeszytu przedmiotowego traktowany jest jako brak pracy domowej. 4. Maksymalna ocena jaką może otrzymać uczeń za pracę domową to bardzo dobry. Aktywność na lekcji: Ocena aktywności na lekcji obejmuje: 1. Częste zgłaszanie się na lekcji i udzielanie poprawnych odpowiedzi. 2. Prawidłowe rozwiązywanie zadań. V. WYMAGANIA EDUKACYJNE Wymagania podstawowe konieczne (na stopień dopuszczający) podstawowe (na stopień dostateczny) obejmują treści i umiejętności najważniejsze w uczeniu się biologii łatwe dla ucznia nawet mało zdolnego często powtarzające się w procesie nauczania określone programem nauczania na poziomie nieprzekraczającym wymagań zawartych w podstawie programowej użyteczne w życiu codziennym Wymagania ponadpodstawowe rozszerzające (na stopień dobry) dopełniające (na stopień bardzo dobry) obejmują treści i umiejętności złożone i mniej przystępne niż zaliczone do wymagań podstawowych wymagające korzystania z różnych źródeł informacji umożliwiające rozwiązywanie problemów pośrednio użyteczne w życiu pozaszkolnym pozwalające łączyć wiedzę z różnych przedmiotów i dziedzin
Stopnie szkolne Stopień dopuszczający Stopień dopuszczający można wystawić uczniowi, który przyswoił treści konieczne. Taki uczeń z pomocą nauczyciela jest w stanie nadrobić braki w podstawowych umiejętnościach. Stopień dostateczny Stopień dostateczny może otrzymać uczeń, który opanował wiadomości podstawowe i z niewielką pomocą nauczyciela potrafi rozwiązać podstawowe problemy. Analizuje również proste zależności, a także próbuje porównywać, wnioskować i zajmować określone stanowisko. Stopień dobry Stopień dobry można wystawić uczniowi, który przyswoił treści rozszerzające, właściwie stosuje terminologię przedmiotową, a także wiadomości w sytuacjach typowych wg wzorów znanych z lekcji i podręcznika, rozwiązuje typowe problemy z wykorzystaniem poznanych metod, samodzielnie pracuje z podręcznikiem i materiałem źródłowym oraz aktywnie uczestniczy w zajęciach. Stopień bardzo dobry Stopień bardzo dobry może otrzymać uczeń, który opanował treści dopełniające. Potrafi on samodzielnie interpretować zjawiska oraz bronić swych poglądów. Stopień celujący Stopień celujący może otrzymać uczeń, który opanował treści wykraczające poza informacje zawarte w podręczniku. Potrafi on selekcjonować i hierarchizować wiadomości, z powodzeniem bierze udział w konkursach i olimpiadach przedmiotowych, a także pod okiem nauczyciela prowadzi własne prace badawcze. VI. DOSTOSOWANIE ZASAD PRZEDMIOTOWEGO OCENIANIA Z BIOLOGII DO MOŻLIWOŚCI UCZNIÓW ZE SPECYFICZNYMI WYMAGANIAMI EDUKACYJNYMI Uczniowie posiadający pisemną opinię Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się oraz uczniowie posiadający orzeczenia o potrzebach nauczania indywidualnego są oceniani z uwzględnieniem zaleceń poradni. Nauczyciel dostosowuje wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia posiadającego opinie PPP o specyficznych trudnościach w uczeniu się. W stosunku do wszystkich uczniów posiadających dysfunkcje zostaną zastosowane zasady wzmacniania poczucia własnej wartości, bezpieczeństwa, motywowania do pracy i doceniania małych sukcesów. Obniżenie wymagań nie może zejść poniżej podstawy programowej.
Ocena 1 2 3 4 5 6 Średnia ważona (S) S<1,75 1,75 S 2, 75 2,75 S 3, 75 3,75 S 4, 75 4,75 S 5, 7 5,7 S VII. USTALENIE OCENY ŚRÓDROCZNEJ I KOŃCOWOROCZNEJ 1. Przy ustaleniu oceny śródrocznej/końcoworocznej pod uwagę bierze się wszystkie oceny otrzymane przez ucznia. 2. Podstawą do wystawienia oceny śródrocznej/rocznej będzie średnia ważona ocen otrzymanych w ciągu całego pierwszego semestru/całego roku wyliczana przez dziennik elektroniczny VULCAN. 3. Warunkiem koniecznym uzyskania pozytywnej oceny śródrocznej/rocznej jest zaliczenie co najmniej połowy sprawdzianów w semestrze/roku na ocenę pozytywną i uzyskanie średniej ważonej ocen co najmniej 1,75. 4. Jeśli uczeń nie spełni warunku koniecznego na semestr otrzymuje ocenę niedostateczną. 5. Ocenę semestralną/roczną ustala się według skali ocen:6,5,4,3,2,1. 6. Zależność oceny semestralnej/rocznej od średniej ważonej (S) przedstawia poniższa tabela: 7. Nauczyciel może podwyższyć ocenę końcowo roczną w szczególnych sytuacjach np.: uczniom wyjątkowo zaangażowanym w naukę, biorącym udział w konkursach czy olimpiadach. 8. Nie przewiduje się popraw dla osób, które otrzymały ocenę niedostateczną śródroczną. Uczniowie z oceną niedostateczną na semestr muszą tak pracować w drugim semestrze, aby spełniać wszystkie kryteria na ocenę minimum dopuszczającą w skali roku. VIII TRYB ZGŁASZANIA NIEPRZYGOTOWANIA UCZNIA DO ZAJĘĆ 1. Do zgłoszenia nieprzygotowania mają prawo uczniowie, którzy w tygodniowej siatce godzin posiadają co najmniej dwie godziny lekcyjne z danego przedmiotu. Ilość nie przygotowań, jaka przysługuje tym uczniom, ustala nauczyciel danego przedmiotu. 2. Uczeń ma obowiązek przed rozpoczęciem lekcji zgłosić nauczycielowi nieprzygotowanie, podając: imię, nazwisko i numer z dziennika. 3. Nieprzygotowanie zwalnia ucznia z niezapowiedzianych form sprawdzania wiedzy, jakim jest niezapowiedziana kartkówka, odpowiedź ustna, zadanie domowe, posiadania ćwiczeń czy
zeszytu. 4. Nieprzygotowanie nie obowiązuje w przypadku bieżącej pracy na lekcji, podczas lekcji powtórzeniowych, a także podczas zapowiedzianych kartkówek i sprawdzianów. 5. Nieprzygotowanie nie przysługuje uczniom, których frekwencja na danym przedmiocie jest niższa niż 50%. IX. ZASADY WSPÓŁPRACY MIĘDZY NAUCZYCIELEM I UCZNIEM 1. Nauczyciel na początku roku szkolnego informuje uczniów o wymaganiach programowych i zasadach przedmiotowego oceniania. 2. Uczeń oceniany jest systematycznie, jawnie i zgodnie z kryteriami. 3. Na ocenę z przedmiotu nie wpływa zachowanie poglądy i przekonania ucznia. 4. Uczeń ma obowiązek aktywnie uczestniczyć w zajęciach, prowadzić zeszyt przedmiotowy, terminowo wykonywać prace domowe. 5. Uczeń ma obowiązek być przygotowanym do odpowiedzi z wiedzy i umiejętności obejmujących trzy jednostki lekcyjne. 6. Nauczyciel ma prawo do przeprowadzania niezapowiedzianych kartkówek z co najwyżej trzech jednostek lekcyjnych. 7. Nieobecność ucznia zobowiązuje go do uzupełnienia materiału we własnym zakresie, uzupełnienia notatki w zeszycie włącznie z pracą domową. 8. Na lekcjach nie wolno używać telefonów komórkowych telefon powinien być schowany i wyłączony/wyciszony. 9. Uczeń, który otrzymał ocenę niedostateczną na koniec roku szkolnego jest zobowiązany do odebrania od nauczyciela zagadnień na egzamin poprawkowy do końca czerwca. 10. Uczeń jest zobowiązany do dyscypliny na lekcjach: a. Przychodzi punktualnie na lekcje, w przypadku spóźnienia niezwłocznie zajmuje miejsce i nie przeszkadza w prowadzeniu zajęć (ze spóźnienia tłumaczy się po lekcji). Nauczyciel zaznacza spóźnienie w dzienniku jeżeli nie przekroczy ono 10 minut. b. Nie żuje gumy, nie je, nie pije na lekcjach. c. Zajmuje się tylko danym przedmiotem, robi notatki.
d. Nie przeszkadza innym w trakcie lekcji. X. PRZESTRZEGANIE REGULAMINU PRACOWNI PRZEDMIOTOWEJ 1. Uczniowie zobowiązani są do bezwzględnego przestrzegania przepisów BHP obowiązujących w pracowniach przedmiotowych. 2. Uczeń odpowiada za porządek przy swoim stanowisku pracy oraz za pomoce dydaktyczne i sprzęt, z którego korzysta podczas zajęć. 3. Uczeń może wykorzystać do doświadczeń tylko te odczynniki i preparaty, które wskazał nauczyciel. 4. W przypadku zauważenia przez nauczyciela jakichkolwiek prób omijania przepisów BHP w pracowniach przedmiotowych, uczeń odpowiedzialny za taki fakt otrzymuje bezwzględny zakaz wykonywania doświadczeń do końca semestru. XI. SPOSOBY INFORMOWANIA RODZICÓW Na początku roku szkolnego nauczyciel za pośrednictwem uczniów informuje rodziców (opiekunów prawnych) o zasadach przedmiotowego oceniania (ZPO). Oceny cząstkowe są jawne dla ucznia i rodzica (prawnego opiekuna) w dzienniku elektronicznym. Nauczyciel kontaktuje się z rodzicami ucznia za pośrednictwem dziennika elektronicznego lub za pośrednictwem wychowawcy. Rodzic (prawny opiekun) uzyskuje informacje o postępach ucznia w nauce przez dostęp do dziennika elektronicznego lub kontakt osobisty z nauczycielem.